پاورپوینت نظام پایش آزمایشگاهی پولیو

نظام پایش آزمایشگاهی پولیو

اهمیت پایش آزمایشگاهی ویروس پولیو
هدف : ریشه کنی جهانی ویروس پولیوی وحشی

در کشورهایی که هنوز پولیوویروس وحشی را ریشه کن نکرده اند، اولویت اول: شناسایی موارد جدید ویروس وحشی

در کشورهایی که پولیوویروس وحشی را ریشه کن کرده اند :
شناسایی ویروس وحشی وارداتی از سایر کشورها
شناسایی پولیوویروسهای مشتق از واکسن (Vaccine Derived Poliovirus :VDPV)

وضعیت پولیوویروس وحشی در جهان (تا ٦ اسفند ٨٧)
http://www.polioeradication.org/casecount.asp

چرا تمامی آزمایشگاههای ویروس شناسی کشور اجازه کار برروی نمونه های بیماران فلج شل حاد را ندارند؟
جهت ریشه کنی پولیوویروس وحشی در سراسر جهان ، آزمایشگاههای پولیو
باید تحت شرایط خاص زیر نظر WHO کار کنند:

دستورکارهای استاندارد WHO توسط پرسنل دوره دیده انجام می شود.
نتایج طبق استانداردهای WHO ارسال می شوند.
هر سال ۳ مرحله تست مهارت برای پرسنل آزمایشگاه فرستاده می شود. پرسنل باید روی تعدادی نمونه مجهول که از طرف WHO یا CDC فرستاده شده است کار کرده و نتایج را به مرکز مربوطه ارسال نمایند. حداقل امتیاز ۹۰٪ برای قبول شدن آزمایشگاه در این امتحان لازم است.
آزمایشگاه هرسال یک بار توسط بازرس WHO بازدید شده و اعتبارنامه سال بعد آن صادر می شود . آزمایشگاه باید حداقل ٨٠٪ امتیاز بازدید را کسب کند.

آزمایشگاه تشخیص کشوری فلج اطفال ایران هرسال حدود ١٦٠٠- ١۳٠٠ نمونه مدفوع
از بیماران فلج شل حاد و موارد تماس آنها دریافت می کند.

نمودار تعداد نمونه های بیماران فلج شل حاد و موارد تماس آنها بر حسب سال دریافت نمونه

نمودار تعداد پولیوویروسهای جداشده بر حسب سوش و سال دریافت نمونه

مراحل کار برروی نمونه بیمار فلج شل حاد در آزمایشگاه پولیو
تحویل گرفتن نمونه رسیده به آزمایشگاه
فراوری نمونه مدفوع جهت استخراج شیرابه حاوی ویروس
تلقیح شیرابه مدفوع به دو رده کشت سلولی (L20B, RD)
کنترل سلولها به مدت پنج تا هفت روز جهت مشاهده مرگ سلولی (CPE)
تلقیح مایع رویی سلولها به سلول جدید (پاساژ دوم)
کنترل مجدد سلولها به مدت پنج تا هفت روز جهت مشاهده CPE
گزارش ”منفی“در صورت عدم مشاهده CPE (گزارش به به مرکز مدیریت بیماریها و WHO)
گزارش ”بازوی L20 و یا RD مثبت“ در صورت مشاهده CPE
ارسال سلول مثبت به آزمایشگاه تشخیص افتراقی (ITD) برای تعیین تایپ (پولیو ١، پولیو ٢ ، پولیو ۳ و یا مخلوط) و سوش (واکسن Sabin-Like :SL، وحشی Non-Sabin Like :NSL )
انجام تست RT-PCR برای تعیین تایپ و سوش
انجام تست ELISA برای تایید تایپ و سوش
گزارش نهایی شامل تایپ و سوش پولیوویروس شناسایی شده (Polio2-SL)درصورتی که هر دو تست نشان دهنده ویروس واکسن باشند
گزارش نهایی بصورت “Discordant Result” در صورتی که نتیجه دو تست یکسان نباشند
ارسال نمونه Discordant به CDC آتلانتا برای تعیین توالی نوکلئوتیدی و نتیجه نهایی
ارسال نتیجه نهایی به مرکز مدیریت بیماریها

ظرف نمونه گیری نامناسب
بسته بندی نامناسب : نمونه نشت کرده
مخلوط شدن نمونه نشت کرده با آب ویخ درون جعبه
نمونه بدون نام و شماره نمونه
میزان نمونه :
زیاد، کم، سواب خشک، گاهی سواب در مایع
دمای نمونه :
ظرف انتقال نمونه نامناسب، بدون عایق بندی
ارسال نمونه توسط پیک هواپیمایی بخصوص در روز
تعطیل، نگرفتن رسید، رها کردن جعبه حاوی نمونه
در راهروی آزمایشگاه!
برگه همراه نمونه :
نام ندارد؛
تاریخ بروز فلج ندارد؛
تاریخ آخرین واکسن ندارد؛
تاریخ نمونه گیری ندارد؛
تاریخ ارسال ندارد؛
اگر مربوط به موردتماس است نام بیمار مربوطه
معلوم نیست؛

تغییراتی که درزمان جوابدهی و تستهای مورد استفاده آزمایشگاه پولیو حاصل شده است

کاهش فرصت آزمایشگاه برای ارسال نتایج کشت سلولی از ٢٨ به ١۴ روز

کاهش فرصت آزمایشگاه برای ارسال نتایج ITD از ١۴ به ٧ روز

استفاده از PCR به جای تست نوترالیزاسیون برای تعیین سروتایپ (کاهش زمان لازم برای تعیین سروتایپ از ٥ به ١ روز)

راه اندازی روش Real-Time PCR برای تعیین تایپ ، سوش وغربالگری VDPV

آمادگی کشوری برای کشف موارد وارده ویروس وحشی پولیو و مقابله با آن

کشور ما به مدت 8سال عاری از پولیو مانده
اما:
هیچ کشوری از ورود موارد بیماری مصون نیست و در صورت ضعف در هر یک از زیر ساختها احتمال ورود وچرخش مجدد ویروس وجود دارد .

برای آمادگی در مقابل ورود ویروس:
1-کسب آمادگی برای کشف سریع موارد وارده
2-آمادگی برای مقابله سریع و کامل در برابر گسترش بیماری ضروری است.

1- تعیین میزان خطر ورود بیماری
2- تقویت فعالیت های مراقبتی در مناطق و جمعیت های مرزی پر خطر
3- کسب اطمینان از ایمنی کافی در مناطق و جمعیت های پر خطر

تعیین میزان خطر بیماری
1-تمام مناطق استان های سیستان و بلوچستان وهرمزگان وخراسان رضوی وخراسان جنوبی و جنوب استان کرمان
2-کلیه مهاجرینی که داخل یا خارج اردوگاه ها زندگی می کنند
3- کلیه مناطقی که پوشش نوبت سوم واکسن ک‍‍متراز 95٪ دارند
4-کلیه مناطق تحت پوشش تیم های سیار در کشور
5-مناطقی که طی 3 سال اخیر موردسازگار با پولیو داشته اند
6-مناطق دارای جمعیت های متحرک نظیر مهاجرین خارجی وعشایر
7-مناطق حاشیه شهر ها
8- مراقبت ضعیف فلج شل حاد-شاخص های عملکرد ضعیف-

تقویت فعالیت های مراقبتی در مناطق وجمعیت های مرزی پر خطر
تقویت فعالیت های مراقبتی در مناطق وجمعیت های مرزی پر خطر
در صورت ورود بیماری:
1-اصلاح و تقویت نظام مراقبت به ویژه در مناطق پر خطر
(تاکید ویژه روی به هنگام بودن مراقبت)

2-تجدید آموزشها و هشدار در مورد کشف و گزارش بیماری برای پزشکان و کار شناسان حداکثر طی یک ماه

3-بازدید های ستادی مرکز بهداشت استان و شهرستان هفته ای یک نوبت

4-بازدید های وزارت بهداشت هر دو هفته

بررسی گذشته نگر نمونه های آزمایشگاهی طی دوره ی زمانی معین
بررسی گذشته نگر مدارک پزشکی کلیه بیمارستان ها و فیزیوتراپی هاتوسط پزشکان آموزش دیده- یک سال قبل از اولین وقوع در استان یا استان های مجاور-
اطلاع فوری به دفتر نمایندگی سازمان بهداشت جهانی
افزایش دقت در نمونه گیری و ارسال صحیح نمونه ها به آزمایشگاه
نمونه گیری از کلیه موارد تماس بیماران-2نمونه از هر مورد تماس-

تهیه نقشه پراکندگی موارد به صورت هفتگی
توجه ویژه به موارد پر خطر
اطلاع به اداره ی کل امور آزمایشگاه های معاونت سلامت