پاورپوینت مفاهیم اولیه بورس و نمودارهای تحلیل آن

حدود 500 سال پیش در یکی از شهرهای بلژیک در مقابل منزل فردی به نام (واندر بورس) صرافان گرد هم آمده و اوراق بهادار داد و ستد می کردند.
اولین بورس اوراق بهادار در دنیا در شهر آمستردام و توسط اولین شرکت چند ملّیتی به نام «کمپانی هند شرقی هلند» پدیدار شد.
50 هزار نفر کارمند غیر نظامی با ارتش خصوصی مشتمل بر 40 ناو جنگی، 30 نفر ملوان و 10 هزار خدمه و البته گردش فزاینده سود. این شرکت با وجود بازاری برای سهام و اوراق قرضه خود، احتمالاً قوی ترین اقتصاد در تاریخ جهان را داشته است. کلید موفقیت این شرکت در حقیقت حضور «عموم» در مالکیت آن بوده است.
تاریخچه بورس جهان

تاریخچه بورس ایران

بی سابقه ترین سقوط شاخص بورس در تاریخ 4۷ ساله این بازار تا قبل از 1393/12/23 که با افت شدید ۲3۸۸ واحدی دماسنج بازار سرمایه در روز یکشنبه 1392/10/22 به ثبت رسید، موجب بازگشت بازار به محدوده ۸5 هزار واحدی شد که به «یکشنبه سیاه» معروف گشت. 
گمانه های مختلفی در خصوص علل واکنش منفی بازار سرمایه وجود داشت:
افزایش نرخ سود بانکی
افزایش نرخ خوراک واحدهای پتروشیمی 
دستور رئیس جمهور در خصوص مبارزه با مفاسد اقتصادی 
یکشنبه سیاه

شاخص چیست؟
شاخص بورس: یکی از معیارهای سنجش رکود یا رونق بازار، شاخص های بورس هستند. به بیان دیگر، فعالان بازار سرمایه از این طریق می توانند وضعیت کلی بازار را بسنجند و حتی تغییرات احتمالی قیمت ها را در آینده دنبال کنند. به صورت کلی شاخص ابزاری برای مقایسه تغییرات گروهی چند پدیده با یکدیگر است. در این میان با استفاده از شاخص قیمت می توان صنایع مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.
در بازار بورس و اوراق بهادار تهران انواع شاخص هایی نظیر شاخص کل قیمت، شاخص کل قیمت به تفکیک تابلوی اصلی و فرعی، شاخص بازده نقدی، شاخص بازده نقدی و قیمت، شاخص قیمت مالی، شاخص قیمت صنعت، شاخص قیمت به تفکیک هر صنعت و شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعال تر وجود دارد. هر یک از شاخص ها با توجه به پارامتر مورد بررسی به شاخص قیمت و شاخص بازدهی تقسیم می شود و معنای و مفهومی را دربر دارند که بر اساس متغییر های مورد نظر قابل تفکیک هستند

8 شاخص مهم در بورس تهران

1- شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار TEPIX:

شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار که به اختصار آن را شاخص کل می گویند، نشان دهنده تغییرات سطح عمومی قیمت ها در کل بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار را بیان می کند. شاخص کل، میزان سود نقدی پرداختی به سهامداران را نشان نمی دهد. به عنوان مثال وقتی گفته می شود شاخص کل ۳۰ درصد رشد کرده است، یعنی میانگین قیمت سهام شرکت های بورسی به میزان ۳۰ درصد نسبت به سال پایه، افزایش پیدا کرده است. در نظر داشته باشید که شاخص کل به صورت لحظه ای در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس به نشانی www.tsetmc.com قابل بررسی و مشاهده است.
ارزش جاری برای هر شرکت برابر با حاصلضرب تعداد سهام آن در قیمت هر سهم شرکت مورد نظر است. از مجموع ارزش جاری شرکت های پذیرفته شده در بورس، ارزش جاری بازار به دست می آید.

2-  شاخص قیمت و بازده نقدی (درآمد کل)  TEDPIX:
شاخص قیمت و بازده نقدی یا شاخص درامد کل، همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه ها از آن به عنوان شاخص کل بورس تهران صحبت می شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص های بورس است. این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس است.

3-  شاخص بازده نقدی TEDIX:
تغییرات شاخص بازده نقدی، میانگین بازده ناشی از پرداخت سود نقدی شرکت های بورسی به سهامداران را نشان می دهد. بنابراین وقتی شاخص سود نقدی رو به کاهش است، شرکت ها به طور میانگین سود نقدی کمتری را بین سهامداران شان تقسیم می کنند.
برای محاسبه شاخص TEDIX به عدد پایه شاخص کل قیمت و پایه شاخص قیمت و بازده نقدی نیاز داریم. فرمول ریاضی این شاخص به صورت زیر است:

4-  شاخص صنعت و شاخص مالی:
به صورت کلی تمامی شرکت های بورسی در دو بخش صنعتی و مالی تقسیم می شوند. در بخش صنعتی شرکت های تولیدی و صنعتی نظیر مخابرات، خودروسازی، سیمان، پتروشیمی و … و در بخش مالی نیز بانک ها، شرکت های سرمایه گذاری، بیمه و… حضور دارند.
شاخص صنعتIndustrial Index) ) نشان دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت های فعال در بخش صنعت و شاخص مالی Financial Index) ) نیز میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت های فعال در بخش مالی است.  این دو شاخص از فرمول و قواعد تعدیل شاخص کل قیمت پیروی می کند.
طبقه بندی شرکت های پذیرفته شده در بورس به روش ISIC صورت گرفته است.

5- شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX):
در مجموع سهام شرکت های بورسی توسط سهامداران حقیقی و حقوقی خریداری می شوند. معمولا سهامداران حقوقی مالکان پرنفوذی در شرکت های بورسی به شمار می آیند و در صورت خریداری سهام شرکت های بورسی، درصد بالایی از سهام شرکت را تصاحب می کنند. با توجه به این موضوع، به میزان سهامی که معمولا در شرکت های بورسی در اختیار سهامداران حقیقی قرار دارد و مرتباً در بازار خرید و فروش می شود، سهام شناور آزاد گفته می شود.
6- شاخص بازار اول و بازار دوم:
در بورس اوراق بهادار تهران شرکت های بورسی بر اساس مولفه هایی نظیر میزان سرمایه، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری، تعداد سهامی که توسط سهامداران حقیقی در بازار خرید و فروش می شوند و… دسته بندی شده اند. بر اساس این تقسیم بندی، شرکتی که شرایط بهتری داشته باشد در بازار اول و دیگر شرکت های بورسی در بازار دوم دسته بندی می شوند. در این میان شرکت هایی که در بازار اول حضور دارند نیز به دو دسته تابلو اصلی و فرعی تقسیم می شوند. برای هر یک از این دسته بندی ها یک شاخص بورس وجود دارد که میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت هایی را نشان می دهد که در این گروه ها حضور دارند.

8- شاخص ۳۰ شرکت بزرگ:
میانگین تغییرات قیمت سهام ۳۰ شرکت بزرگ بورس را نشان می دهد. معیار انتخاب این ۳۰ شرکت نیز بر اساس اندازه شرکت است. اندازه شرکت ها نیز با توجه به ارزش روز بازار سهم تعیین می شود. ارزش روز بازار سهام نیز از حاصل ضرب قیمت سهم در تعداد سهام منتشرشده شرکت به دست می آید. شاخص ۳۰ شرکت بزرگ، تغییرات قیمت سهام را نشان می دهد. اگر چه این شرکت های بورسی کمتر از ده درصد تعداد شرکت های بورسی را تشکیل می دهند، اما بیش از ۷۰ درصد ارزش بورس تهران را به خود اختصاص داده اند و تغییرات قیمت آن ها می تواند اثر بزرگی بر شاخص کل بورس داشته باشد. این شاخص هر سه ماه یک بار به روزرسانی می شود.
7- شاخص ۵۰ شرکت برتر:
معمولا هر سه ماه یک بار، ۵۰ شرکت برتر در بورس اوراق بهادار معرفی می شوند. سهام این شرکت ها نسبت به سایر شرکت های موجود در بورس اوراق بهادار، قابلیت نقدشوندگی بیشتری دارد. شاخص ۵۰ شرکت برتر، میانگین قیمت سهام این ۵۰ شرکت برتر را نشان می دهد. این شرکت ها در طول روز، به تعداد قابل توجهی خرید و فروش می شوند و سهامداران به راحتی می توانند سهام این شرکت های بورسی را خرید و فروش کنند.

طریقه قیمت گذاری سهام بر اساس عرضه و تقاضا

انواع روش های تحلیل بازار

سرمایه گذاری بلند مدت و کوتاه مدت:

برای مثال معامله گرانی که هدف سرمایه گذاری بلند مدت دارند ابتدا می بایست تحلیل بنیادی و بعد روانشناسی بازار و در صورت مورد تایید بودن این دو مورد بوسیله تحلیل تکنیکال نقاط ورود و خروج را سهام مورد نظر را مشخص می کنند. اما معامله گرانی که با هدف کوتاه مدت قصد سرمایه گذاری دارند ابتدا توسط تحلیل تکنیکال سهام خوب را شناسایی و بعد با روانشناسی بازار موارد مهم و تاثیر گذار را بررسی و در صورت مورد تایید بودن این دو مورد تحلیل بنیادی را بررسی می کنند و از وضعیت شرکت مطلع می شوند.

نمودارهای پرکاربرد در تحلیل تکنیکال
1- نمودار خطی (Line Chart)
نمودار خطی ساده ترین و ابتدایی ترین نوع از نمودار است که به صورت خطی از بهم وصل کردن نقاط قیمت آخرین معامله به دست می آید.

نمودارهای پرکاربرد در تحلیل تکنیکال
2- نمودار میله ای (Bar Chart)
این نوع نمودار اطلاعات بیشتری نسبت به حالت خطی به تحلیل گر می دهد و یکی از رایج ترین نمودارها در تحلیل تکنیکال است. با توجه به شکل زیر نوع نمودار به شرح زیر است و خط سمت چپ نشانگر قیمت گشایش و خط سمت راست نشان دهنده ی قیمت بسته شدن است.

نمودارهای پرکاربرد در تحلیل تکنیکال
3- نمودار کندل شمعی ژاپنی (Candlestick Chart)
این نوع نمودار نسبت به سایر نمودارها اطلاعات بیشتری منتقل می کند و به همین دلیل در تحلیل تکنیکال به صورت غالب از این نوع نمودار استفاده می شود. هر کندل از اجزای مختلفی تشکیل شده است، به گونه ای که اگر روزی بازار را چک نکرده باشید، تغییرات آن را می توانید با نگاه کردن به کندل متوجه شوید.

توضیحات در خصوص یک کندل
بیک نقطه شروع و یک نقطه پایان داریم که دو طرف مستطیل را تشکیل می دهند و نقاط حداقل و حداکثر نیز به صورت خط عمودی تعیین شده است. در اصطلاح در نمودار سمت چپ ابتدا سهم در یک نقطه بالایی بازگشایی شده و سپس در طول روز نوساناتی داشته و در انتهای روز در قیمت پایین تری بسته شده است و به همین دلیل برای سهم هایی که کندل با بدنه تیره تشکیل می دهند از یک نقطه بالایی بازگشایی شده و در انتهای روز در قیمت پایین تری بسته شده است.