میدان حسن آباد
منطقه حسن آباد که ناحیه شمال غرب آن روزهای طهران به شمار می آمد یکی از بزرگترین باغهای شهر بود. این باغ متعلق به میرزا یوسف آشتیانی بود که استخر بزرگ آن محل کنونی سفارت ایتالیاست. مستوفی الممالک قبل از گسترش یافتن طهران و خراب شدن حصار شاه طهماسبی آن به سال 1286ق بیشتر زمینهای بیرون حصار تا بهجت آباد و از آنجا تا یوسف آباد ونک و اوین را خریداری کرد. پس از بزرگ شدن طهران باغ بزرگی ایجاد کرد و آن را به نام پسرش حسن، حسن آباد نامگذاری کرد. این وجه تسمیه حسن آباد است. پس از فوت میرزا یوسف آشتیانی ورثه این ملک را تکه تکه کرده به مردم فروختند به صورتی که پس از چندین سال اثری از این باغ باقی نماند و محله مسکونی حسن آباد از دل آن زاده شد. به طوری که در آمارگیری مستغلات دارالخلافه طهران به سال 1297 شمسی این محله دارای 572 باب خانه، 866 مغازه،39 کاروانسرا،16 باغچه و 14 حمام بود. و در واقع از محله های بزرگ طهران به شمار می آمد که عده نفوس آن 12570 نفر سر شماری شده بود.
میدان حسن آباد از ابنیه دوره پهلوی اول است. تا قبل از طرح توسعه تهران چهارراهی کوچک بود.
معابر این محله مانند سایر معابر طهران کم عرض و پیچ در پیچ بود. پس از تغییر سلطنت قاجار، رضا پهلوی به خیال خود می خواست سریعاً از راه میان بر، ایران را به تمدن برساند. یکی از این فعالیتهای سریع و میان بر در طهران انجام شد. وی یکی از خشن ترین افسران خود یعنی سرتیپ کریم آقا بوذرجمهر را برای اصلاح تهران به شهرداری برگمارد. وی می بایست طهران قجری را به تهران پهلوی تبدیل می کرد.
وجه تسمیه
مستوفی الممالک (یوسف اشتیانی) قبل از گسترش یافتن طهران و خراب شدن حصار شاه طهماسبی آن به سال 1286ق بیشتر زمینهای بیرون حصار تا بهجت آباد و از آنجا تا یوسف آباد ونک و اوین را خریداری کرد. پس از بزرگ شدن طهران باغ بزرگی ایجاد کرد و آن را به نام پسرش حسن، حسن آباد نامگذاری کرد.
تاریخچه
1286: باغ
1297: محله مسکونی
1309: بهره برداری به عنوان میدان(میدان پهلوی)
1313: طراحی بدنه های میدان
1317: تبدیل قبرستان میدان به مرکز اتشنشانی
1357:تغییرنام میدان حسن اباد به میدان 31 شهریور
معماری
-میدانی دایره شکل به شعاع 45 متر و مساحت حدود 6358 متر.
– بدنه های میدان با الهام از سبک نئوپالادین با تلفیق معماری
باروک فرانسوی
-چهار ساختمان به شکل قرینه توسط قلیچ باقلیان تحت نظارت معمار و مهندس برجسته ارمنی تبار لئون تادوسیان به سبک معماری غربی
-دارای ساختمان دو طبقه درهر چهار ضلع میدان ووجود یک
گنبد فلزی در انتهای هریک از این اضلاع
تغییرات
1.در زمان پهلوی یکی از ساختمان های قرینه چند طبقه آن تخریب و به جایش بانک ملی با نمای شیشه ای ساخته شد که در پی بازسازی مجدد در جلوی ساختمان نوین بانک، سازه ای نمایشی شبیه همان سازه های قرینه ای ساخته شد تا تمامیت فضای معماری آن تا حدی بازگردد.
2.قبل از انقلاب اسلامی تندیسی از ملک المتکلمین در این میدان قرار داشته است.
خصوصیات یک فضای شهری
1- فضا های شهری در بافت های مسکونی هویت شهری را بوجود می آورند .
-2 فضاهای باز در درون بافت های مسکونی در هویت بافت بسیار موثراند .
-3 فضاهای شهری به عنوان شاخص های محلی و شهری از جمله فضاهای با ارزش برای طراحی و احیا می باشند .
-4 فضاهای شهری به عنوان میراث محیطی و اصالت هر شهر محسوب می گردد .
-5 فضاهای شهری در ارتقاء فرهنگی نقش موثری دارند .
-6 فضاهای شهری در مقیاس های کلان نشانه های اصلی شهر محسوب میشوند .
-7 فضاهای شهری خاطرات و تاریخ هر شهر را به تصویر در می آورند .
-8 فضاهای شهری انتقال دهنده خاطرات برای نسل های فعلی وآینده می باشند .
نقش میدان حسن اباد به عنوان یک فضای شهری
عمومیت
-وجود بازار
-وجود مترو -وجود زیرگذرجهت تردد خودروها
-اصلی ترین میدان جهت رفتن به جنوب شهر
روابط و تعامل اجتماعی
فضای باز