مزایای کارکنان مطابق با استاندارد بین المللی حسابداری 19 دکتر محمدحسین صفرزاده عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
هدف و دامنه کاربرد
تاریخ اجرا اول ژانویه 2013
هدف این استاندارد، تعیین نحوه حسابداری و افشای مزایای کارکنان است.
این استاندارد باید توسط کارفرما برای حسابداری تمام مزایای کارکنان، به غیر از مزایایی که استاندارد بین المللی گزارشگری مالی 2 پرداختهای مبتنی بر سهام در مورد آن کاربرد دارد، مورد استفاده قرار گیرد.
کارکنان ممکن است به صورت تمام وقت، پاره وقت، دائمی، ساعتی یا موقت به واحد تجاری خدمات ارائه کنند. برای اهداف این استاندارد، کارکنان شامل اعضای هیئت مدیره و دیگر کارکنان رده مدیریت می باشد.
تمایز میان IAS 19 و IAS 26
شخصیت گزارشگر در …
IAS 26: صندوق بازنشستگی
IAS 19: کارفرما
انواع مزایای کارکنان
مزایای بازنشستگی بخشی از مزایای کارکنان که پس از خاتمه خدمت قابل پرداخت است. شامل طرحهای با کمک معین و طرحهای با مزایای معین.
مزایای کوتاه مدت شامل حقوق و دستمزد، مرخصی های استحقاقی و مرخصی استعلاجی با حقوق، مشارکت در سودها و پاداشها، و مزایای غیرپولی (نظیر خدمات درمانی، مسکن، خودرو و کالاها یا خدمات رایگان یا یارانه ای) برای کارکنان فعلی.
سایر مزایای بلندمدت شامل مرخصی های بلندمدت با حقوق، مزایای از کار افتادگی بلندمدت، پاداشهای بلندمدت، و غیره.
مزایای خاتمه خدمت این مزایا در ازای خاتمه خدمت کارکنان در نتیجه 1) تصمیم واحد تجاری برای خاتمه خدمت کارکنان پیش از موعد عادی بازنشستگی، یا 2) تصمیم کارکنان برای پذیرش پیشنهاد دریافت مزایا در ازای خاتمه خدمت ارائه می شود.
مزایای کوتاه مدت کارکنان
موعد تسویه این مزایا، طی 12 ماه پس از پایان دوره ای است که کارکنان خدمات مربوط به آن را ارائه کرده اند.
این مزایا شامل حقوق و دستمزد، مرخصی های استحقاقی و مرخصی استعلاجی با حقوق، مشارکت در سودها و پاداشها، و مزایای غیرپولی (نظیر خدمات درمانی، مسکن، خودرو و کالاها یا خدمات رایگان یا یارانه ای) برای کارکنان فعلی است.
شناسایی به عنوان هزینه (مگر اینکه به موجب استانداردی دیگر، واجد شرایط احتساب در بهای تمام شده یک دارایی باشد) و بدهی (پس از کسر هرگونه مبلغ پیش پرداخت) در دوره انجام خدمت (به صورت تنزیل نشده)
مزایای کوتاه مدت – مرخصی کوتاه مدت با حقوق
جمع شونده
قابل انتقال به آینده
شناسایی هزینه هنگام ارائه خدمات توسط کارکنان
غیرجمع شونده
غیرقابل انتقال به آینده
شناسایی هزینه هنگام استفاده از مرخصی توسط کارکنان
مزایای کوتاه مدت- طرحهای پاداش و مشارکت در سود
زمانی که شرایط زیر احراز شود، مخارج مورد انتظار مشارکت در سود و پرداخت پاداش به عنوان هزینه شناسایی می شود:
وجود تعهد فعلی (قانونی یا عرفی) در نتیجه رویدادی در گذشته (هیچ گزینه منطقی به جز انجام پرداختها نداشته باشد)؛ و
امکان برآورد اتکاپذیر مبلغ تعهد
علت شناسایی هزینه:
نتیجه خدمات کارکنان است، نه معامله واحد تجاری با مالکانش! بنابراین، واحد تجاری این مخارج را توزیع سود محسوب نمی کند و به عنوان هزینه در نظر می گیرد.
مزایای بازنشستگی
طرحهای با کمک معین یکی از انواع طرحهای مزایای بازنشستگی که به موجب آن واحد تجاری کمکهای ثابتی به واحد تجاری جداگانه (صندوق) می پردازد و در صورتی که صندوق داراییهای کافی برای پرداخت تمام مزایای کارکنان در ارتباط با خدمت آنها در دوره های جاری و گذشته در اختیار نداشته باشد، واحد تجاری هیچ تعهد قانونی یا عرفی برای پرداخت کمکهای بیشتر ندارد.
طرحهای با مزایای معین یکی دیگر از انواع طرحهای مزایای بازنشستگی (به غیر از طرحهای با کمک معین) است. در این طرحها، تعهد کارفرما محدود به مبلغی نیست که موافقت کرده است به صندوق بپردازد. بلکه کارفرما به لحاظ قانونی یا عرفی متعهد به ارائه مزایای توافق شده برای کارکنان فعلی و پیشین است.
موارد خاص- تمایز طرحها
مزایای بیمه شده
ممکن است برخی کارفرمایان طرحهای مزایای بازنشستگی خود را از طریق پرداخت حق بیمه تامین مالی کنند.
طرحهای چندکارفرمایی
طرحهایی که داراییهای تامین شده توسط واحدهای تجاری مختلف را که تحت کنترل مشترک نیستند، تجمیع می کند و از آن داراییها برای ارائه مزایا به کارکنان بیش از یک واحد تجاری استفاده می کنند.
طرحهای دولتی
طرحهایی که برای پوشش تمام واحدهای تجاری (یا تمام واحدهای تجاری در طبقه ای خاص، مانند یک صنعت خاص)، طبق قانون ایجاد می شوند و توسط دولت ملی یا محلی یا نهادی دیگر که تحت کنترل یا نفوذ واحد تجاری گزارشگر نیست، اداره می شوند.
حسابداری طرحهای با کمک معین
حسابداری طرحهای با کمک معین ساده است.
تعهد واحد تجاری گزارشگر در هر دوره، از طریق مبالغی که در آن دوره باید کمک کند، تعیین می شود.
نیازی به در نظر گرفتن هرگونه فرض اکچوئری برای اندازه گیری تعهد یا هزینه نیست و امکان ایجاد سود و زیان اکچوئری وجود ندارد.
تعهدات به صورت تنزیل نشده اندازه گیری می شود.
حسابداری طرحهای با کمک معین- ثبت روزنامه
حسابداری طرحهای با مزایای معین
حسابداری طرحهای با مزایای معین پیچیده است.
برای اندازه گیری تعهدات و هزینه به مفروضات اکچوئری نیاز است.
امکان ایجاد سود و زیان اکچوئری وجود دارد.
تعهدات به صورت تنزیل شده اندازه گیری می شوند زیرا ممکن است چندین سال پس از ارائه خدمات مربوط توسط کارکنان، تسویه شوند.
حسابداری طرحهای با مزایای معین- ثبت روزنامه
هزینه مزایای بازنشستگی
مثال
مثال- محاسبات
مثال- ثبت روزنامه
مثال- محاسبات (ادامه)
مثال- ثبت روزنامه (ادامه)
سایر مزایای بلندمدت کارکنان
سایر مزایای بلندمدت کارکنان شامل اقلام زیر است به شرط آن که انتظار نرود این اقلام پیش از دوازده ماه پس از پایان دوره گزارشگری سالانه ای که کارکنان در آن دوره خدمت مربوط را ارائه می کنند، به طور کامل تسویه شود:
مرخصی بلند مدت با حقوق مانند مرخصی خدمات بلند مدت یا فرصت مطالعاتی؛
بزرگداشت یا سایر مزایای خدمات بلند مدت؛
مزایای ازکارافتادگی بلند مدت؛
مشارکت در سود و پاداشها؛ و
پاداش انتقالی.
سایر مزایای بلندمدت کارکنان
عدم اطمینان در اندازه گیری سایر مزایای بلند مدت کارکنان، معمولاً به اندازه عدم اطمینان در اندازه گیری مزایای بازنشستگی نیست. به همین دلیل، این استاندارد روش حسابداری ساده ای را برای سایر مزایای بلند مدت کارکنان الزامی می کند.
در مورد سایر مزایای بلند مدت کارکنان، واحد تجاری باید خالص کل مبالغ زیر را در صورت سود و زیان شناسایی کند، مگر تا میزانی که استاندارد بین المللی گزارشگری مالی دیگری منظور کردن آنها در بهای تمام شده دارایی را الزامی یا مجاز کند:
مخارج خدمات؛
بهره خالص مربوط به خالص بدهی (دارایی) مزایای معین؛ و
تجدید اندازه گیری خالص بدهی (دارایی) مزایای معین.
مزایای خاتمه خدمت
مزایای خاتمه خدمت با سایر مزایای کارکنان متفاوت است زیرا رویدادی که منجر به تعهد می شود، به جای خدمت کارکنان، خاتمه خدمت است.
مزایای خاتمه خدمت، ناشی از تصمیم واحد تجاری برای خاتمه خدمت کارکنان یا تصمیم کارکنان برای پذیرش مزایای پیشنهادی در ازای خاتمه خدمت است.
مزایای خاتمه خدمت، مزایای کارکنان ناشی از خاتمه خدمت به درخواست کارکنان، بدون پیشنهاد واحد تجاری، یا در نتیجه الزامات بازنشستگی اجباری را شامل نمی شود، زیرا این مزایا، مزایای بازنشستگی محسوب می شود.
مزایای خاتمه خدمت- شناخت و اندازه گیری
واحد تجاری باید بدهی و هزینه مزایای خاتمه خدمت را در یکی از زمانهای زیر، هرکدام که زودتر باشد، شناسایی کند:
زمانی که واحد تجاری دیگر نمی تواند پیشنهاد مزایا را لغو کند؛ و
زمانی که واحد تجاری مخارج تجدید ساختاری را که در دامنه کاربرد استاندارد بین المللی حسابداری37 قرار می گیرد و شامل پرداخت مزایای خاتمه خدمت است، شناسایی می کند.
واحد تجاری باید مزایای خاتمه خدمت را در زمان شناخت اولیه، اندازه گیری کند و تغییرات بعدی را طبق ماهیت مزایای کارکنان اندازه گیری و شناسایی نماید، مشروط به اینکه اگر مزایای خاتمه خدمت موجب افزایش مزایای بازنشستگی شود واحد تجاری باید الزامات مزایای بازنشستگی را بکار گیرد. در غیر این صورت واحد تجاری باید الزامات مزایای کوتاه مدت یا سایر مزایای بلندمدت کارکنان را بکار گیرد.
با تشکر از توجه شما