به نام بهترﯾن
In the name of the most compassionate
مراقبت های پرستاری قبل از عمل جراحی
پرستاری قبل،حین و بعد از بیهوشی و عمل
مرحله قبل از عمل جراحی :
مرحله قبل از عمل جراحی از زمان تصمیم گیری برای انجام جراحی شروع می شود و با انتقال بیمار به تخت اتاق عمل پایان می پذیرد.
فعالیت های پرستاری در این دوره شامل :
بررسی کلی وضعیت بیمار قبل از روز جراحی از طریق انجام مصاحبه قبل از عمل که شامل : بررسی اطلاعات فیزیکی و روانی بیمار/تاریخچه بیهوشی قبلی و شناسایی آلرژیها یا مشکلات ژنتیک.
اطمینان از انجام همه آزمایشات مورد نیاز
فراهم کردن سرویس مناسب مشاوره و ارائه اطلاعات و آموزش های لازم در مورد بهبود بعد از بیهوشی و مراقبت های بعد از عمل می باشد.
مرحله حین عمل :
مرحله حین عمل از زمان انتقال بیمار به تخت عمل شروع و با انتقال وی به بخش مراقبت های بعد از هوشبری خاتمه می یابد.
فعالیت های پرستار شامل :
فراهم کردن آسایش و امنیت بیمار
حفظ محیط غیرعفونی
اطمینان از عملکرد صحیح وسایل
دادن وسایل خاص به جراح حین عمل جراحی و نوشتن گزارش های لازم
در بعضی مواقع فعالیت ها شامل حمایت روانی بیمار مانند در دست گرفتن دست وی در طول تزریق داروی بیهوشی،کمک بر دادن وضعیت مناسب به بیمار روی تخت عمل و … می باشد.
مرحله بعد از عمل جراحی :
مرحله بعد از عمل جراحی،از زمان پذیرش بیمار در بخش مراقبت های بعد از هوشبری شروع شده و با ارزیابی و پیگیری در بیمارستان یا منزل خاتمه می یابد.
فعالیت های پرستار شامل :
حفظ راه هوایی باز
پایش علائم حیاتی
بررسی وضعیت بیماراز نظر اثرات داروهای بیهوشی
بررسی عوارض و فراهم کردن آسایش و راحتی بیمار است.
طبقه بندی های جراحی
جراحی ممکن است به دلایل متفاوتی انجام بگیرد.
با اهداف تشخیصی مانند انجام نمونه برداری(بیوپسی) بافتی یا لاپاراتومی تجسسی ((Exploratory Laparotomy .
اهداف درمانی(Curative) را دنبال کند مانند اکسیزیون(Excision) توده تومور یا برداشتن آپاندیس ملتهب .
جهت اهداف ترمیمی (Reparative) نظیر اصلاح زخم های متعدد ، ماموپلاستی (Mammoplasty) یا جراحی دوباره سازی(Reconstructive) یا زیبایی مثلا ترمیم لب شکری یا ماموپلاستی
و یا ممکن است تسکینی(Palliative) باشد مانند :گذاشتن لوله ی گاستروستومی به منظور بر طرف کردن مشک بلع غذا.
علاوه بر ای می توان جراحی را بر فوریت به انواع اورژانسی(Emergency) ، فوری((Urgent ، لازم(Required) ، انتخابی(Elective) و اختیاری(Optional) تقسیم بندی کرد.
طبقه بندی موارد انجام جراحی مثالها
1.جراحی اورژانسی: بدون درنگ خونریزی شدید، انسداد مثانه یا روده،
به توجه فوری نیاز دارد ممکن است شکستگی جمجمه، زخم گلوله یا چاقو،
جان بیمار به خطر بیفتد سو ختگی وسیع.
2.فوری:به توجه سریع نیاز دارد در عرض 30-24 ساعت عفونت حاد کیسه صفرا،سنگهای کلیه
یا حالب
3.ضروری:بیمار به عمل جراحی در عرض چند هفته تا چند ماه هیپرپلازی بدون انسداد مثانه،اختلالات
نیاز دارد تیروئید،کا تاراکت
4.انتخابی:بیمار در اولین فرصت امتناع از انجام عمل جراحی ترمیم بافت جوشگاه، فتق ساده،ترمیم
مناسب عمل جراحی شود باعث به خطر افتادن زندگی واژن
بیمار نمی شود
5.اختیاری:تصمیم بر عهده بیمار به تمایل بیمار بستگی دارد جراحی زیبایی
است
آمادگی برای جراحی
بررسی عوامل بهداشتی موثر قبل از عمل :
وضعیت تغذیه ای و مایعات بدن
اعتیاد به مواد مخدر و الکل
وضعیت تنفس
وضعیت قلبی-عروقی
عملکرد کبد و کلیه
عملکرد غدد درون ریز
عملکرد سیستم ایمنی
درمان دارویی پیشین
عوامل روانی اجتماعی
اعتقادات مذهبی و فرهنگی
مراقبت های پرستاری قبل از عمل جراحی
آموزش بیمار قبل از عمل جراحی
شامل آموزش روش تنفس بعد از عمل و ورزش های اندام تحتانی به منظور جلوگیری از عوارض بعد از عمل است.
آموزش به بیمار را باید از زمان پذیرش آغاز کرد .
آموزش تنفس عمیق و تمرین های سرفه و اسپیرومتری تشویقی
پرستار به بیمار آموزش می دهد که در وضعیت نشته بنشیند تا ریه ها تا حداکثر امکان منبسط شوند و نیز توضیح می دهد که چگونه دم عمیق و آهسته و بازدم آهسته را انجام دهد.
در صورت انجام برش جراحی روی قفسه ی بیمار باید کف دو دست خود را روی برش قرار دهد تا حین سرفه حداقل فشار به آن وارد شود.
تحرک و حرکت فعال بدن
هدف بهبود گردش خون ،جلوگیری از رکود خون در سیاهرگ ها و تبادل و مطلوب گاز در ریه است.
پرستار به بیمار آموزش می دهد که به چه شکلی از پهلویی به پهلوی دیگر بغلتد.
ورزش اندام ها شامل: خم و راست کردن مفاصل زانو و ران می باشد.آرنج و مفاصل شانه نیز در محدوده ی حرکتی خود ورزش داده شوند.
حین ورزش باید امتداد اندام ها در جهت صحیح باشند.
کنترل درد
آموزش نحوه ی استفاده از ابزار بررسی درد به بیمار لازم است.
بیماری قرار است حین ترخیص داروی ضد درد دریافت کند روش استفاده آموزش داده شود.
مراقبت های روحی روانی قبل ازعمل
کاهش ترس
کاهش اضطراب قبل از عمل
اعتقادات مذهبی و فرهنگی روانی
مداخلات پرستاری قبل از عمل جراحی
برقراری امنیَت
حمایت بیمار از صدمه دیدن.
تدابیر تغذیه ای و مایعات
هدف اصلی از منع تغذیه قبل از عمل جلوگیری از آسپیراسیون است.
آمادگی روده برای جراحی
برای کاهش میکروب روده می توان آنتی بیوتیک تجویز نمود.
تنقیه به جز در موارد اعمال جراحی شکم یا لگن ، به طور معمول انجام نمی شود.
آمادگی پوست
هدف کاهش باکتریهای سطح پوست است.
اگر بایستی موها تراشیده شوند بلافاصله قبل از عمل موها را با ماشین های برقی می تراشند.
مداخلات پرستاری بلافاصله قبل از عمل جراحی
بیمار بایستی گان بیمارستان را بپوشد.
خارج کردن جواهرات، دندان مصنوعی، آدامس و …
تجویز داروهای قبل از هوشبری(این داروها طبق اطلاع اتاق عمل به بیمار داده می شوند.باتجویز
این داروها بیمار دچار گیجی و خواب آلودگی می شود).
ثبت گزارش قبل از عمل(چک لیست، برگه ی رضایت نامه ی بیمار، گزارشات آزمایشگاه و پرونده ی
پرستاری باید ضمیمه ی پرونده باشند و نیز گزارش هرگونه وضعیت غیر
عادی بر روی چک لیست).
انتقال بیمار به اتاق انتظار قبل از عمل(بیما را 30 تا 60 دقیقه قبل از شروع هوشبری با استفاده از
برانکارد یا تخت به اتاق انتظار انتقال داده می شود).
رسیدگی به نیاز های خانواده ی بیمار
اولویت در مراقبت های قبل از عمل، حفظ امنیت بیمار است.
مراقبت های پرستاری حین عمل جراحی
2
گروه جراحی
تیم جراحی متشکل :
بیمار
متخصص بیهوشی
جراح
پرستار جراحی
تکنسین های جراحی
متخصص بیهوشی یا پرستار بیهوشی تجویز کننده ی داروهای بیهوش کننده هستند و در طول عمل جراحی وضعیت فیزیکی بیمار را تحت نظر دارند.
جراح و کمک جراح،عمل جراحی را انجام می دهند.
پرستار اسکراب یا تکنسین اتاق عمل وسایل استریل را در اختیار جراح قرار می دهد.
پرستار در گردش در امر مراقبت از بیمار در اتاق عمل همکاری می کند و مراقبت های پرستار در گردش شامل :کمک به دادن وضعیت صحیح به بیمار حین عمل،مراقبت از پوست قبل از عمل جراحی،منتقل کردن نمونه های گرفته شده حین عمل و ثبت حوادث حین عمل می باشد.
پرستار سیار
پرستار درگردش باید یک پرستار فارغ التحصیل با مدرک کارشناسی بوده که اتاق عمل را اداره می کند ونیاز های ایمنی و بهداشتی بیمار را توسط کنترل فعالیتهای اعضای گروه جراحی و وضعیت کنترل می نماید .
مسئولیت های اصلی وی شامل برقراری همکاری بین افراد و پرسنل وابسته و کنترل ورعایت استریلیتی وتمیز بودن ، حفظ وضعیت محیط از نظر پاکیزگی ، درجه حرارت مناسب ، رطوبت ونور مناسب ، ایمنی وسایل ومواد مختلف می باشد .بعلاوه پرستار در گردش مسئول بررسی دوام عمل جراحی محل عمل ثبت شده دربیمار است. هر عضو از تیم جراحی بایستی نام بیمار ، نوع عمل ومحل عمل را با مشاهده مواردثبت شده کنترل کند
که یکی از7قانون حفظ امنیت وسلامت بیمار در مرحله قبل از عمل می باشد.
پرستار اسکراب
فعالیتهای پرستار اسکراب شامل اسکراب کردن است. چیدن میز جراحی،باز کردن ست های عمل جراحی ،
آماده کردن نخ های بخیه ، لیگاتور ها و وسایل مخصوص ، وهمکاری باجراح و همکاران وی برای تحویل وسایل لازم مانند گازها ، درن ها ودیگر وسایل است. بعد از بسته شدن شکاف جراحی،پرستار اسکراب وپرستار در گردش سوزنها ، گاز ها و وسایل دیگر را برای اطمینان از جا نماندن آنها در بدن بیمار می شمارند .
استاندارد این عمل به صورت گرفتن گرافی جهت مشاهده گاز ها و وسایل قابل مشاهده با اشعه ی xاست و شمارش گاز ها در ابتدا وانتهای عمل جراحی باید صورت گیرد.نمونه های جراحی را باید پرستار اسکراب بر چسب بزند و پرستار در گردش آن را به آزمایشگاه بفرستد .
تجربه جراحی
در طول عمل جراحی بیمار نیازمند آرام سازی،بیهوشی یا ترکیبی از این دو است.
انواع آرام سازی و هوشبری :
بیهوشی عمومی
بی حسی ناحیه ای
بی حسی متوسط
بی حسی تحت مراقبت کنترل شده
بی حسی موضعی
بیهوشی عمومی
بیهوشی به معنای تزریق بی هوش کننده ها (داروهای کاهنده شدید عملکرد سیستم اعصاب مرکزی) به منظور ایجاد بی دردی،آرام سازی و کاهش رفلکس ها است.
هوشبری مشتمل بر 4 مرحله است :
مرحله اول :شروع هوشبری
مرحله دوم :تحریک
مرحله سوم :هوشبری جراحی
مرحله چهارم :دپرسیون بصل النخاع
مرحله اول (شروع هوشبری )
پس از استنشاق مخلوط گازهای بیهوشی بیمار احساس گرما و گیجی می کند.او با وجود هوشیاری در گوش صداهای زنگ و غرش می شنود. صداها به شکل غیر واقعی وبلند شنیده می شوند.
مرحله دوم (تحریک)
معمولا با حالاتی مانند تقلا،فریاد زدن،صحبت کردن،وحتی گریه کردن همراه است.در صورت تجویز سریع و یکنواخت ماده بیهوشی این مرحله حذف می شود.
حرکات کنترل نشده دارد.
مرحله سوم (هوشبری جراحی)
بیمار وارد مرحله ی هوشبری جراحی می شود. مردمک ها تنگ شده ولی قابلیت انقباض در برابر نور دارند.تنفس و ضربان قلب هر دو طبیعی بوده و نبض پر می باشد.
مرحله چهارم (دپرسیون بصل النخاع)
با تجویز مقدار زیاد ماده هوشبری بیمار وارد این مرحله می شود.
تنفس سطحی،نبض ضعیف و نخی و مردمک ها گشاد است.
بیمار سیانوز می شود.
ماده بیهوشی باید قطع شود و حمایت تنفس و گردش خون باید انجام شود.
بی حسی ناحیه ای
بی حسی ناحیه ای شکلی از بی حسی موضعی است که درآن ماده ی بی حس کننده را به داخل یا اطراف اعصاب تزریق کرده و باعث بی حسی اعصاب می شود.
داروهای منتخب بی حسی منطقه ای :
لیدوکائین(گزیلوکائین)
بوپیواکائین(مارکائین،سنسوریکائین)
تتراکائین(پونتاکائین)
پروکائین(نواکائین)
بی حسی اپیدورال :
بی حسی نخاعی نوعی بلوک کردن اعصاب است که از طریق تزریق ماده بیحس کننده به فضای اطراف سخت شامه در ناحیه ستون فقرات انجام می شود.
بی حسی نخاعی :
بی حسی نخاعی نوعی بلوک کردن گسترده ی اعصاب است که از طریق تزریق ماده بی حس کننده به فضای زیر عنکبوتیه در ناحیه ی ستون فقرات کمری و معمولا بین مهره های 4 و 5 کمری انجام می شود.
بی حسی و آرام بخشی متوسط :
این نوع بی حسی اخیرا به نوع هوشیاری اطلاق می کنند که شامل تجویز بی حس کننده به صورت داخل وریدی به منظور کاهش اضطراب بیمار و کنترل درد در طول روش تشخیصی یا جراحی است.
بیهوشی کنترل شده تحت مراقبتMonitored Anesthesia Care
به روشی اطلاق می شود که بی حسی تحت کنترل قرار می گیرد و متخصص بیهوشی از آن استفاده می کند. در جراحی های نسبتا کوچک در بیماران بدحال که تحمل بیهوشی عمومی را ندارند، به کار می رود.
پاسخگویی
راه هوایی
تهویه توسط خود بیمار
عملکرد قلبی-عروقی
معمولا حفظ می شود.
مقایسه بی حسی متوسط و کنترل شده تحت مراقبت
بی حسی موضعی
بی حسی ارتشاحی عبارت است از تزریق محلول حاوی ماده بیحس کننده به داخل بافتی که برش جراحی ازآن عبور کرده باشد.
بی حسی موضعی به چند دلیل متداول است :
ساده و اقتصادی است
وسایل کمی لازم دارد.
زمان بهبود بعد از عمل کوتاه مدت است.
اثرات نامطلوب هوشبری عمومی در بیحسی موضعی ایجاد نمی شود.
بی حسی موضعی روش ایده ال برای اعمال جراحی کوتاه مدت و سطحی است.
عوارض احتمالی حین عمل جراحی
تهوع و استفراغ
آنافیلاکسی( یک واکنش حاد آلرژیک است که با علائمی همچون اتساع عروقی، افت فشارخون و انقباض برونش همراه است).
هایپوکسی و سایر عوارض تنفسی
هایپوترمی (کمتر از 36/6 درجه یانتی گراد یا کمتر).
علل:انفوزیون مایع سرد، استنشاق گازهای سرد، کاهش فعالیت عضلانی و…
هایپرترمی شدید
انعقاد منتشر داخل عروقی
مراقبت های پرستاری حین عمل
پرستار اطاق عمل مسئول حفظ امنیت وآسایش در اتاق عمل برای همکاری بین پرسنل اتاق عمل و تنظیم برنامه ی پرستار در گردش و پرستار اسکراب می باشند.
مراقبت های روانی(ایجاد اعتماد به نفس و اطمینان واقعی ).
پرستار اطاق عمل به عنوان مدافع اصلی بیمار عواملی را که می توانند باعث ایجاد صدمه شوند، کنترل می نماید.
عوامل خطرزای موجود برای بیمار را شناسایی و در رفع آنها تلاش می نماید.
مراقبت های پرستاری بعد از عمل جراحی
3
بخش مراقبت ویژه بعد از هوشبری :
بخش مراقبت های ویژه بعد از بیهوشی واقع در کنار اتاق عمل را به عنوان اتاق بهبودی بعد از هوشبری نیز می نامند.بیماران بیهوش یا در حال خروج از بیهوشی را برای سهولت دسترسی به پرستاران متخصص مراقبت از بیماران بلافاصله بعد از عمل جراحی،متخصص هوشبری و جراح و دستگاههای کنترل و وسایل و تجهیزات و داروها در این بخش بستری می کنند.
مراحل مراقبت بعد از هوشبری :
مرحله I: بهبودی بلافاصله بعد از عمل جراحی است.
مرحله II: برای بیمارانی اتخاذ می شودکه نیاز به مراقبت کمتری دارند.
مرحلهIII: شامل بیمارانی می شود که جهت ترخیص آماده می شوند.
مراقبت های پرستاری در بخش مراقبت ویژه بعد از هوشبری
بررسی و شناخت بیمار
باز بودن راه هوایی
حفظ ثبات وضعیت قلبی عروقی :
شوک و افت فشار خون
خونریزی
هایپرتانسیون و دیس ریتمی
کاهش درد و اضطراب
پایش تهوع و استفراغ
مراقبت های پرستاری بعد از عمل جراحی
شامل کمک به بیمار برای رهایی از اثرات داروهای هوشبری ، بررسی مکرر وضعیت فیزیولوژیکی وی ، کنترل عوارض ، درمان فرد و اخذ تدابیری جهت دستیابی به هدف طولانی مدت مراقبت از خود ، درمان موفقیت آمیز رژیم درمانی ، ترخیص به منزل و بهبودی کامل است. در ساعات اولیه ی ورود بیمار به بخش پرستار بایستی تنفس کافی ، ثبات وضعیت همودینامیک ، درد در ناحیه ی جراحی ، تهوع و استفراغ ، وضعیت عصبی و ادرار بدون کنترل را بررسی کند. نبض ، فشارخون و تنفس راهر 15 دقیقه یکبار در ساعت اول بعد از عمل جراحی و در طول دو ساعت بعدی هر نیم ساعت یک بار کنترل کرد.
با وجود رسیدن به این اهداف ، بیماران در مرحله ی بعد از عمل، عوارضی مانند آتلکتازی، پنومونی، ترومبوز ورید های عمقی، آمبولی ریوی، یبوست، فلج روده ای و عفونت زخم تهدید می کند.
پایان