به نام خدا
مروارید
مدیریت ؛ خلاقیت ؛ حل مساله
و
تحول سازمانی
دید گاه راجرز در مورد :
دگرگونی اجتماعی ـ فرایندی
تغییرات ساختاری و کارکردی
محرکهای درون نظام اجتماعی
تغییر قریب الوقع
محرکهای خارج از نظام اجتماعی
تغییر بر خوردی
مروارید
مراحل فرایند تغییر
1- ( ابداع ) یا اختراع
پیدایش ایده ها
2- ( اشاعه ) یا گسترش
3- ( پیامدها ) یا نتایج
پذیرش و سازگاری یا رد نو آوریها در درون نظام اجتماعی
گابریل تورد ؛
جامعه شناس فرانسوی در تایید مکتب (( اشاعه گرایی )) معتقد است که دگرگونی در یک جامعه ناشی از دگرگونی مقدماتی در جامعه ای دیگر است براین اساس ایده منحنی اس sرا ارائه داد .
مروارید
ابتدا بخش کوچکی از افراد نوآوری را می پذیرند ؛ این پذیرش سپس شتاب گرفته وهنگامی که نهایتا آخرین اعضای نظام به پذیرش نو آوری می پردازند ؛ کاهش
می یابد .
شکل گیری تحول اجتماعی
1- تحول درونی
تحول ناشی از تماس گزینشی
2- تحول ناشی از تماس
تحول ناشی از تماس هدایت شده
در عصر کنونی بدون شک (( دوران تحول ناشی از تماس هدایت شده )) موجب
اصلی تحولات ؛ پیرامونی دور و نزدیک نظام اجتماعی است .
مروارید
چهار عنصر اصلی در گسترش افکار و ایده های نو :
1- وجود پدیده ی نو
2- ارتباط آن از یک عضو یا اعضای یک سازمان به …
3- یک نظام اجتماعی ( به نظام اداری… )
4- در طول یک زمان معین
مروارید
پنج مرحله فرایند پذیرش ؛ یک ایده نو Adoption process
1- مرحله آ گاهی
2- مرحله علاقمندی
3- مرحله ارزیابی
Evalvation
4- مرحله استفاده آزمایشی
5- پذیرش ( کامل )
Interest
Awareness
Trial
Adoption
مروارید
صفات پنجگانه مشخصه نو آوریها
نتیجه تحقیقات نشان داده است که صفات زیر بیشترین میزان تاثیر را
در سرعت گسترش و پذیرش نو آوریها داشته اند .
1- مزیت نسبی
برتری ایده ی نو جایگزین به ایده پیشین یا کنونی
2- سازگاری
با هنجارهای نظام اجتماعی یا نظام اداری
3- پیچیدگی
میزان دشواری درک و بکار بستن ایده ی نو
4- تقسیم پذیری
ایجاد کاهش مخاطره برای افزایش درجه میزان پذیرش ایده ی نو
5- ارتباط پذیری
ایجاد قابلیت تعمیم ایده ی نو به دیگران
Relatire advantage
Compatibility
Complexity
Divisibility
Communicability
مروارید
کیفیت زندگی کاری و معیارهای آن
The Quality Of working life and its standards :
(کیفیت زندگی کاری ) یعنی امکان ارضای بیشتر نیازهای شخصی کارکنان و وجود امنیت برای
افراد به نحوی که آنها بتوانند با خیال راحت در کنار دیگران به زندگی خود ادامه دهند و احساس
مفید بودن نمایند و مورد قبول دیگران قرار گیرند و در نهایت ؛ برای افزایش مهارت و دانش خود
فرصت داشته باشند .
معیارهای پیشنهادی آر . ای . والتون برای کیفیت کار :
1- حقوق کافی
2- محیط کار سالم
3- ایجاد فرصت برای رشد مداوم و امنیت شغلی مستمر برای کارکنان
4- اجتماعی نمودن کار در سازمان
5- آزادی در محیط کار
6- وجود تعادل و توازن بین کار و زندگی خارج از سازمان
مروارید
شرایط لازم برای نو سازی و بهسازی سازمانی :
1- وجود ارزشها و نرم های مشخص سازمانی
2- راضی نبودن از امور جاری
قبول واقعیت و احساس نیاز به تغییر در اثر دید انتقادی و تفکرنقاد به آمار و اطلاعات
3- نظام های باز ارتباطات
بسنده نبودن مجاری یکطرفه ارتباط همچون مجله های خبری ؛ دستورالعمل ها ؛ بخشنامه هاو …
4- کار گروهی
5- مسئولیت مدیریت صف
تغییر ونو سازی در دست مدیریت صف است و مدیریت ستادی نقش مشورتی دارد .
6- سازمان ماتریسی ؛ استفاده از گروه های طرح و یا گروه های موقت به جای سلسله مراتب اداری
7- تجربه ؛ ابداع و خطر کردن
8- نظام های متداول جهت یابی
9- انعطاف پذیری ؛ راه و روش های مدیریت با توجه به خصوصیات محیط ؛ مدیران و
کارکنان سازمانی انتخاب و بکار گرفته شوند .
10- قرار دادن تمام منابع در خدمت تغییر
مروارید
فراگرد دگرگونی The chang process
وجود مقاومت در مقابل تغییر طبیعی لذا لازم است :
1- نتایج مترتب بدهد شیوه رفتار از پیش روشن و مشخص شود .
2- احتمال موفقیت و ارضای نیاز تصریح شود ؛ تا فرد انگیزه و رغبت رفتار جدید
را پیدا کند .
Kurt lewin
مرحله آزاد ساختن ـ تشویق و ترغیب گروه و افراد به تغییر و دگرگونی است شبیه
( آب کردن یخ ) است .
در این مرحله رسوم و آداب و قواعدی که فرد به آنها خو گرفته سست می شو د .
فراگرد دگرگونی و مشخصه های تغییر رفتاردر نظریه لوین
مروارید
مرحله دگرگون کردن از طریق
همانند سازی
درونی کردن
ویا ترکیب همانند سازی و درونی کردن
مرحله دوباره بستن :
به فرایندی که رفتار جدید آموخته می شود و در مجموعه ی الگوی رفتاری فرد قرارمی گیرد
و جزئی از شخصیت و مناسبات عاطفی وی می گردد ؛ گفته می شود .
( طبیعت ثانوی فرد می شود . )
سطوح دگرگونی :
1- تغییرات دانش 2- تغییرات طرز تلقی افراد
3- تغییرات رفتار 4- تغییرات رفتار جمعی یا سازمانی
مروارید
عامل های مهم ایستادگی در مقابل تغییر و دگرگونی در سازمان ها :
1- تعریف نو از مرزها و حدود اختیارات ؛ نقل و انتقالات جدید .
2- از هم گسیخته شدن روابط گروهی غیر رسمی و تاثیر بر روحیه افراد در اثر
ورود اطلاعاتی و تغییرات حاصل از آن .
3- مقاومت برخی از افراد به ویژه افراد کهنسال به علت عدم توانایی در انطباق با
شرایط تازه .
4- بی توجهی به نظرها ؛ عقاید و نگرش کارکنان درآغاز وایجاد تغییرات ومخالفتها
و ناسازگاری ها ی ایجاد شده .
5- کم توجهی یا بی توجهی به شیوه ای مناسب برای تغییر ؛ مدیر موفق می تواند روش های مناسب برای ایجاد تغییر را در سازمان خود پیدا کند .
6- به خطر افتادن (( منافع مکتسبه ))
7- صاحبان تصوراتی نیرنگ آلود و فریبکارانه که آرزوی گریز از جریان تحول و
دگرگونی دارند .
مروارید
راه هایی که موجب کاهش مقاومت درمقابل تغییرو دگرگونی می شود :
از بین بردن فاصله بین طرز تلقی افراد و رفتار آنان ؛ مشخص ساختن ؛
رهبری غیر رسمی و رسمی گروه و جلب موافقت و پشتیبانی جدی آنها .
همکاری نزدیک مدیریت با واحدی که درگیر تغییر است .
آماده کردن ذهن افراد بر تغییر و تحول پیش از هر نوع دگرگونی با استفاده
از شیوه مدیریت گشوده و مشارکتی .
مروارید
خلاقیت و ابتکار در نو سازی اداری :
در مورد همه ی نو آوریها و خلاقیت ها یک حقیقت ابتدایی وجود دارد .
از لحظه ای که شخص به طور قطع مصمم به کاری می شود ؛ امدادهای غیبی
به کمک او می آیند .
( گوته )
سه مشخصه عصر ما :
سرعت در تحول فن آورانه
ارتباطات گسترده
رقابت شدید
این هر سه مشخصه مستقیما به مدیریت کار آمد ابتکار و خلاقیت وابسته است .
مروارید
ابتکار وخلاقیت نه هدف بلکه تبدیل انسان به آفرینشگر اطلاعات جدید است و این فرایندی است که نقطه شروع آن طرح مسئله است .
چگونگی طرح مساله است که امکان کشف آن را فراهم می کندو آفرینش اطلاعات جدید به سبب آن ممکن می شود .
بیشتر مدلها عامل ابتکار را در خارج از ساختار رسمی جستجو می کند ؛ لذا ضرورت
دارد که هر سازمان اقدام به تشکیل ساختاری شبه رسمی در کنار ساختار رسمی
خود کند تا فرایند خلاقیت و ابتکار در این زمینه انجام پذیرد .
گروههای تحقیق و توسعه
ساختاری به اشکال گوناگون همچون
گروههای حل مساله
مروارید
توفان مغزی ( فوران اندیشه )
با شیوه هایی چون دلفی
سینکتیک
مکان عمل گروه در کجا باشد مهم نیست مهم آن است که تعامل درونی اعضا با
یکدیگر رها و فارغ از هر گونه محدودیت رسمی باشد .
بررسی موارد برجسته خلاقیت در سازمانها نقش بر جسته سه گروه را در مدیریت
خلاقیت و ابتکار نشان داده است :
مروارید
شیوه اول : برخی سرگروههای موفق به ارائه ایده کلی بسنده می کنند وسپس گروه را درگیر فعالیت ذهنی و تعاملی می کنند . نوع مدیریت در این شیوه دستوری و تصمیم گیرنده نهایی در هر مورد مشخص سر گروه است .
شیوه دوم : شیوه دیگر این است که سر گروه صرفا به تقسیم مسئولیت و تعهد بین اعضای گروه بسنده می کند برای ایجاد اندیشه ؛ دانش و فن آوری جدید هرکس باید مسئولیتی داشته باشد .
مروارید
موانع توفیق و کامیابی گروههای خلاقیت و ابتکار :
1- نبود اعتماد به نفس در اعضای گروه
2- ترس از انتقاد و شکست
3- گرایش به همرنگی و همگونی با اعضای دیگر گروه
( احساس تعلق گروهی )
4- نبود تمرکز ذهنی
5- عادتها و سنت هایی که علی رغم طرز تلقی ؛ آگاهی و یا نبود آگاهی از آنها
جزو جدایی ناپذیر رفتار گروه شده اند و در همه واکنش های ما دخیل هستند .
6- فرض کار کرد یکسان ( وجود ثبات عملکرد )
7- واکنش های فردی و گروهی در مقابل ارائه اندیشه های نو ؛ همانند تعصب
کوچک شماری ؛ منطق تراشی ؛ بی تفاوتی ؛ منفی گرایی و خود کامگی
مروارید
نگاهی به مفاهیم خلاقیت ؛ اختراع و ابتکار
خلاقیت از نظر گیلفورد Guilford
گیلفورد معتقد است که توانایی های ذهنی انسان را نمی توان با جنبه ها و اشکال
محدود تعریف کرده و شناخت . از نظر وی چند ویژگی مستقیما بر خلاقیت موثرند :
روانی و سیالیت جریان فکر
انعطاف پذیری نیروی فکری
اصالت اندیشه و تصمیم گیری
مروارید
به عقیده گیلفورد
افرادی که تمایل کمتری به رفتار
خلاق دارند صاحب تفکر همگرا هستند
ویژگی ها :
رفتار تکراری و مطابق عرف و عادت
را از خود بروز می دهند ؛ به مسائل از
زاویه ای معین نگاه می کنند ؛ فقط بر
مساله تمرکز دارند ؛ از عدم دستیابی به
پاسخ نا امید می شوند .
افرادی که عموما رفتار دوری و فاصله
گرفتن از عادات و رفتار موروثی را از
خود نشان می دهند صاحب تفکر واگرا
می باشند .
ویژگی ها :
لذا این افراد قالب شکن هستند ؛ به
مسائل از زوایای مختلف نگاه می کنند
به مسائل جانبی پدیدهها توجه دارند ؛
و عدم دستیابی به پاسخ را پایان کار
نمی دانند .
از نظر گیلفورد هر دو تفکر لازم و ملزوم یکدیگرند .
مروارید
کلیات مورد توافق در نزد اغلب محققین در زمینه خلاقیت
عبارت است از وجود :
ابتکار
روحیه سازندگی
اعتماد به نفس
برخورداری از قضاوت شخصی و مستقل
مروارید
عامل اساسی تشخیص خلاقیت
دستیابی به ترکیبی جدید از اجزای موجود
به عقیده پیتر دراکر ( 1985 ) یک نو آوری پیروزمندانه شرایط ذیل را دارد :
1- با تحلیل موقعیت محیط سازمانی خود آغاز بکار می کند و به گونه ای منظم این کار را پی می گیرد .
2- نوآوری در بر گیرنده نوآوری و تصور و ادراک است . برای آنکه خواسته های
مردم را بر آورید باید خواسته های آنها را درک کنید .
مروارید
3- نو آوری کار ساز ساده ودارای هدف است ؛ این نو آوری مشخص روشن و
برای عمل کاملا طرح ریزی شده است .
4- نوآوری های کامیاب به گونه ی پیوسته در حال آغازیدن و سازگاری هستند .
5- نوآوری آن است که رهبری مبدل به قهرمان نو آوری شود یعنی آنکه
نو آوری را آغاز می کند ؛ خود آن را سامان دهد و کارساز کند .
مروارید
تفکر خلاق نیازمند استفاده از هر دو نیم کره مغز ؛
مغز چپ و مدیریت فعالیتهای فکری
ریاضیات
زبان و ترکیب عبارات کلام
منطق
بررسی و تجزیه و تحلیل
نویسندگی
دیگر فعالیت های مشابه
مغز راست و مدیریت و فعالیتهای فکری
تصور و تجسم
شناخت رنگها
موسیقی
وزن و آهنگ
خیالات و احلام ( خواب و خیال های خوش )
سایر فعالیتهای مشابه
مروارید
سه ویژگی تفکر واگرا در نظریه گیلفورد
انعطاف پذیری یا نرمش
اصالت
سیالی
Flexibility
Orginality
Fluency
مروارید
آزمون گیلفورد برای اندازه گیری انعطاف پذیری تفکر
آزمون استفاده های غیر معمول ؛
Unusual usestest
تمام مورد های استفاده از کلمه آجر را در مدت 3 دقیقه بنویسید .
مروارید
مروارید
آزمون برای اصالت به وسیله (( آزمون عنوان داستان ))
Plottitle test
برای مثال داستان گرفتار شدن یک مبلغ مذهبی به دست آدم خوارها
راه آزادی ؛ قبول پیشنهاد شاهزاده خانم این قبیله که یا با او ازدواج کند
و یا بمیرد .
مبلغ دو راه دارد راه دوم را انتخاب می کند و زنده پخته می شود .
برای این داستان عنوان انتخاب کنید .
مروارید
عناوین فرد A
عناوین فرد B
ـ شکست شاهزاده خانم
ـ خورده شدن به وسیله وحشی ها
ـ شاهزاده خانم
ـ مبلٌغ خارجی
ـ پخته شده به وسیله وحشی ها
ـ داستان دیگ
ـ شام خوشمزه
ـ خورش واعظ
ـ جفتی بد تر از مرگ
ـ او غذا را ول کرد ودیگ را چسبید
ـ پاک ولی عجول
ـ جایزه ای داغ برای آزادی
سیالی به تعداد پاسخ های مختلفی که آزمودنی به یک سوال می دهد ؛
اشاره می کند سرعت وتعداد پاسخ های داده شده ملاک سیالی فکر هستند .
مروارید
پیشنهادات عملی برای کسب سلاست فکر
Idea flvency
عادت های ذهنی سلاست فکر آدمی را کنترل می کند .
سلاست فکر را می توان تقریبا در هر فردی بهبود بخشید .
1- یادداشت برداری ؛ ثبت اندیشه هایی که به ذهن می رسد در دفترچه یاداشت .
(( شاید زود گذر ترین چیز در جهان یک فکر باشد که در چند لحظه به ذهن
می آید و می رود ))
بررسی ها نشان داده است : حدود 25در صد اطلاعاتی که فرد می خواند یا می شنود و برایش ارزش متوسطی دارد در ساعت اول و 85 در صد آن در عرض یک هفته فراموش می شود .
مروارید
2- انتخاب زمان و مکان ؛ زمان حداکثر فعالیت خلاقانه ذهن از طریق بهترین زمان باروری ذهنی خود را بشناسید و این زمان را برای اندیشیدن خلاق انتخاب کنید .
3- به کار گیری حس کنجکاوی و توان پرسیدن ؛ واضحات را زیر سوال ببرید .
4- استفاده از روابط میان افکار ؛ واقعیت های شناخته شده که حاصل ارتباطات
و بافت بهم پیوسته افکار شده است پایه تفکر جدید را می سازد .
5- تغییر شکل وضع موجود ؛ نقطه آغاز یک فکر ممکن است با تغییر شکل وضع
موجود به دست آید .
6- فهرست ویژگی ها ؛ ویژگی یا قسمت های مختلف یک مفهوم یا شی را فهرست
کنید .
مروارید
7- تحلیل شبکه ؛
فهرستی از فکرها و اشیایی که احتمالا بتوان رابطه ای میان آنها بر قرار کرد
گرد آوری کنید .
هر فکری یا شیء را با استفاده از یک شبکه دو بعدی در کنار تک تک افکار
دیگر در فهرست قرار دهید .
این فرآیند را تا زمانی که تمام فکرها یا اشیاء در کنار هم قرار گیرند ادامه دهید
و ماهیت روابطشان با یکدیگر را آزمایش کنید .
8- روش راه حل جویی قیاسی مستقیم
این روش مبتنی بر معاشرت آزاد تکامل باز با دیگران و خود داری کامل از انتقاد
است . ذهن عمدا آزاد است ات هر نوع فکر ممکنی را ارائه دهد .
مروارید
9- روش راه حل جویی قیاسی غیر مستقیم
در این روش به دقت افرادی انتخاب می شوند که با مساله متناسب باشند ؛ در این
روش رهبر هر گروه نقش حیاتی دارد زیرا او تنها می داند ماهیت خاص مساله
چیست . مساله واقعی و معینی طرح نمی شود بلکه یک مساله کلی تری که در
ارتباط با مساله خاص است مطرح می گردد .
10- روش راه حل جویی قیاسی رقابتی مستقیم
گروه به گروههای کوچکتر 5 یا 6 نفر تقسیم می شوند و هر گروه هر چه بدست
می آورند به همه گروه ها ارائه می کنند .
11- خود را به جای دیگران قرار دادن
اگر اهداف و مشکلات و امکانات گوناگونی را که آنها دارند می داشتیم ؛ چه می کردیم ؟
مروارید
12- استفاده از رویدادهای پیش بینی نشده
استفاده از رویدادها به عنوان سر نخ در یافتن فکرهای جدید
1903 ادوارد بندیکت شیمی دان
شیشه محتوی سلولوید
ماده نیترو سلولز
ایمن سازی شیشه های اتومبیل
14- فن داده / باز داده
در مرحله اول/ شروع از تحلیل و بررسی باز داده یا نتایج
مرحله دوم / داده ها یا منابع موجود را برای به دست آوردن بازداده فهرست کنید .
مرحله سوم / راههای ممکن برای تبدیل منابع موجود به باز داده مطلوب را مورد
بررسی قرار دهید .
13- برداشت از گزارش ها و نامه ها
مروارید
موانع حل خلاقانه مشکل
انسداد های ادراکی :
اکثر مردم در حل خلاقانه مشکل دچار زحمت می شوند .
انسداد های ادراکی عمدتا شخصی هستند تا میان فردی یا سازمانی
انسدادهای ادراکی موانع ذهنی هستند که روش تعریف مشکل را مقید و تعداد راه حلهائی را که تصور می شود مرتبط اند محدود می کنند .
شکل گیری انسداد های ادراکی در طول زمان در هر فرد برای کنارآمدن با زندگی روز مره طبیعی است .
از صافی گذراندن اطلاعات برای حذف اطلاعات اضافی تبدیل به انسدادهای
ادراکی می شوند .
مروارید
به راستی در همین حالا آیا ؟
به رنگ پوست خود
روشنایی بالای سرتان
احساس انگشتان پا در کفش هایتان
درجه حرارت بدنتان توجه دارید .
همه این اطلاعات در دسترس شماست و در مغز شما پردازش می شود
اطلاعات اضافی می تواند ما را دیوانه کند .
مروارید
هر چه تحصیلات رسمی افراد بیشتر باشد ؛
هر چه تجارب افراد در کار بیشتر باشد ؛
توانایی خلاقانه ی آنها در حل مشکل کمتر است .
بر آورد شده است :
اکثر بزرگسالان بالاتر از 40 سال کمتر از 2 در صد یک کودک زیر پنج سال توانایی خلاقانه حل مشکل و اثر بخشی مدیریت را تشدید می کند .
یک پژوهش نشان داده است آموزش در زمینه فکر کردن تعدادشکل گیری اندیشه های خوب را در حل مشکل به میزان 125 در صد افزایش می دهد .
مروارید
مرحله حل خلاق مشکل
1 ـ آمادگی
جمع آوری اطلاعات
تعریف مشکل
ایجاد راه حل های جایگزین
بررسی آگاهانه تمام اطلاعات در دسترس
مروارید
2- تکوین
اکثرا شامل فعالیت های ذهنی نا آگاهانه ئی
است که در آن ذهن ؛ افکار غیر مرتبط را
به دنبال یک راه حل با هم ترکیب می کند .
3- روشنگری
زمانی رخ می دهد که بصیرتی مو یک راه
حل خلاق به طور رسا بیان شود .
4- تایید
شامل ارزیابی راه حل خلاق نسبت به برخی
از استانده های قابل قبول است .
مروارید
روش های بهبود تعریف مشکل
تعریف مشکل احتمالا حساس ترین گام در حل خلاق مشکل است .
به کار بستن برخی از توصیه ها در تعریف مشکل به افراد کمک می کند که
مشکلات را به گونه ئی دیگر ببینند .
1- نا آشنا را آشنا و آشنا را نا آشنا کنید
2- تعریف را بسط دهید
3- تعریف را وارونه کنید
مروارید
1- نا آشنا را آشنا کنید و آشنا را نا آشنا
یک شیوه کاملا شناخته شده به نام سینکتیک
یا پرورش آفرینندگی
Synectic
ابتدا تعریفی از مشکل ارائه دهید نا آشنا را آشنا کنید .
سپس سعی کنید که تعریف را غیر معمول ؛ تحریف ؛ یا پس و پیش کنید ؛
آشنا را نا آشنا کنید .
مروارید
مثال :
مشکلی را مانند روحیه پایین در میان اعضای گروه خود تعریف کرده اید ممکن
است با پرسش سوال هایی مانند زیر را ایجاد کنید .
چه چیزی را به یادم می آورد ؟
چه احساسی به من می دهد ؟
شبیه چه چیزی است ؟
شبیه چه چیزی نیست ؟
پاسخ های شما ممکن است چنین باشد .
این مشکل مرا به یاد چرخاندن یک پیچ زنگ زده می اندازد .
احساس بازدید از یک بخش بیمارستان را به من می دهد .
شبیه اتاق رختکن یک تیم بازنده بسکتبال بعد از بازی است .
مروارید
ویلیام هاروی اولین فردی بود که قلب را به تلمبه تشبیه کرد که منتهی به کشف سیستم گردش خون بدن شد .
قیاسها ( به نام تمثیل ) توسط حضرت عیسی (ع) در آموزش اصولا یکی از
اثر بخش ترین قیاس ها بوده است .
در موقع تدوین قیاس ها به موارد زیر توجه کنید و آنها را بکار بگیرید :
1- فعالیت یا حرکتی را در قیاس
خود بگنجانید
راندن ماشین
پختن غذا
مراسم خاک سپاری
مروارید
2- چیزهایی که می توان مجسم کرد یا به تصویر کشید در قیاس خودبگنجانید
ستارگان “ بازیهای فوتبال “ مراکز خرید شلوغ
3- رویدادها و موقعیتهای آشنا را انتخاب کنید.
دیده بوسی “ خانواده “ وقت خواب
4- سعی کنید چیزهایی را که به طور وضوح به هم شبیه نیستند به یکدیگرربط دهید .
مثلا : سازمان شبیه یک زندان روانی یا یک بازی قمار است .
مروارید
2- تعریف را بسط دهید .
علاوه بر تعریفی که ابتدا پذیرفته شده دست کم دو تعریف متفاوت قابل
قبول از هر مساله ایجاد کنید .
به جای واژه های مفرد واژه های جمع را بکار ببرید .
مشکلات کدامند ؟
معانی اینها چیست ؟
نتایج چه هستند ؟
مروارید
نکته این است
غالبا می تواند بیش از یک تعریف مساله ؛ بیش از
یک پاسخ صحیح و بیش از یک دیدگاه برای نگریستن
به مساله وجود داشته باشد .
مروارید
1- چیز دیگری وجود دارد ؟
2- آیا عکس آن هم صادق است ؟
3- آیا مشکل معمولی تری وجود دارد ؟
4- آیا می تواند به گونه ی دیگری بیان شود ؟
5- چه کسی آن را متفاوت می بیند ؟
6- شبیه چه تجربه ای از گذشته است ؟
روش دیگر بسط دادن تعاریف استفاده از فهرست باز بینی سوالات است
مثال
مروارید
یک دقیقه به مشکلی که هم اکنون با آن مواجه اید فکر کنید .
مساله را به گونه ای که رسما مشخص شده است یادداشت کنید .
با پاسخ دادن به هر یک از شش سوال فهرست بازبینی تعریف را دستکاری کنید .
اگرمی گوئید مشکلی ندارم به این تمرین عمل کنید :
به قدر دلخواه جذاب و دوست داشتنی نیستم
مروارید
3- تعریف را وارونه کنید
مشکل را سرو ته ؛ داخل و خارج یا جلو ، عقب کنید
مروارید
وارونه سازی شبیه چیزی است که روتنبرگ آن را فکر کردن دو سویه می نامد
یکی از خدایان روم به نام جنوس دارای دو چهره بود که در جهات مخالف
می نگریست .
فکر کردن دو سویه یعنی اندیشیدن افکار متناقض در یک زمان .
مروارید
برای ایجاد راه حل های بیشتر
1- قضاوت را به تاخیر بیاندازید.
2- راه حل های موجود را گسترش دهید .
3- خصلت های غیر مرتبط را تلفیق کنید .
مروارید
1- قضاوت را به تاخیر بیاندازید :
ـ ـ هیچ ارزیابی مجاز نیست . انرژی صرف ایجاد اندیشه ها شود نه دفاع از
آنها
ـ ـ بی پرواترین اندیشه ها نیز ترغیب شوند .
ـ ـ کمیت اندیشه ها بر کیفیت آنها در اولویت قرار می گیرد .
ـ ـ مشارکت کنندگان باید اندیشه های دیگران را پرورش دهند یا جرح و
تعدیل کنند
مروارید
2- راه حل های موجود را گسترش دهید
یک شیوه مفید برای گسترش جایگزین ها که به سهولت در دسترس است
شیوه تقسیمات فرعی است . تقسیمات فرعی صرفا به مفهوم تقسیم مشکل
به بخش های کوچکتر است .
آن تعداد از تواناییای مدیریتی که به ذهنتان می رسد بنویسید
ابعاد گوناگون نقش مدیران را بنویسید
فعالیت هایی که مدیران با آن درگیر هستند کدام است ؟
چالش هایی که اکثر مدیران در داخل و خارج سازمان با آن مواجه
هستند کدام است ؟
و …..
حال فهرستی از توا نایی هایتان به عنوان مدیر تهیه کنید .
مروارید
ترکیب خصلت های غیر مرتبط
سومین شیوه گسترش راه حل های جایگزین بر عمل تلفیق عوامل به ظاهر
غیر مرتبط متمرکز است .
دو روش انجام این کار
1- ارتباطات جبری ریخت شناسی
2- الگو ریتم ربطی
مروارید
مروارید
روش الگوریتم ربطی
مروارید
حل خلاق مسائل در شرایط ایده آل ازدید دکتر الکس ؛ اس ؛اسبورن
الف ) تعریف مساله
فرموله کردن یک مساله بسیاراساسی تر از حل آن است .
( انیشتین )
1- حقیقت یابی
ب ) آماده سازی
مستلزم جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده های مربوط به
مساله است .
تفکر خلاق ها وقتی حقایق جدید و قدیم را با یکدیگر و
تمام حقایق را با هم ارتباط می دهیم ارتقاء خواهد یافت .
( جان دیوئی )
مروارید
2- ایده یابی
الف ) ایده سازی موقت به عنوان سر نخ های ممکن
ب ) ایده پروری : انتخاب بین ایده های حاصله ؛ افزودن
ایده های دیگر و به جریان انداختن مجدداز طریق تغییر ؛
ترکیب و …
در تمام فعالیت های ایده یابی استعداد تداعی ایده ها نقش
اساسی دارد خصوصا در عامل تصادفی خلاقیت .
مروارید
قوانین تداعی معانی
در حقیقت یابی
مجاورت مجاورت چه چیزی است
با چه چیزی تسلسل دارد
با چه چیزی همراه است
قبلا یا بعدا چه اتفاقی افتاد
این از چه کوچکتر یا بزرگتر است
تشابه چه چیزی باعث این اثر خواهد شد
منظور از تشابه ها ؛ همانند یها ؛
ترکیب و عوامل مشترک می باشد
تباین مورد تفاوت چیست؟
با چه چیزی نا همانند است
ضد آن چیست ؟
عکس قضیه چگونه است
مروارید
مرحله های کلی حل هر مساله به روش خلاقانه
1- تشخیص و تعریف مساله ( پیش مرحله )
2- جهت یابی
الف ) بررسی پیشینه ها ومنابع ( شامل نیروی انسانی ؛ بودجه و
تسهیلات موجود )
ب ) تعیین محدودیتهای ناشی از نبود دسترسی به بعضی از
نتایج و بر آورد تاریخ دسترسی به آنها
ج ) ژرف اندیشی و تدقیق درباره همه شیوه های موجود و
همه جوانب امر و بسط و توسعه آنها
د ) تکمیل راه حل انتخاب شده
ه ) امتناع و راضی کردن دیگران ؛ از طریق بحث و گفتگو و جلب
نظر مساعد آنان
مروارید
3- بعد یابی شامل تعیین ابعاد و کمیت های فیزیکی لازم برای آزمون راه حل های محتمل
4- روش یابی تعیین ؛ بسط و توسعه بهترین راه حل ممکن ؛ از میان راه حل های بدیل ؛ به منظور بر آوردن و تامین نیازهای خاص و نو
5- ساختار یا شکل یابی مشتمل بر انتخاب ساختار ؛ مشکل و قالب ؛ در بردارنده ی مشخصات ملموس مورد نظر به بهترین وجه ممکن
6- کمال یابی یعنی تحقق عملی ساختار ؛ شکل و قالب تصویر شده در
مرحله ساختار یابی
7- قانع کردن دیگران اثبات کار آیی نتیجه حاصل از فعالیت ها و لذا
اقناع دیگران
مروارید
مروارید
در پناه خدا
شاد باشید
در پناه خدا ؛ شاد باشید