استاندارد بین المللی حسابداری شماره ۱۲
مالیات بر درآمد
ارایه کننده : عباس وفادار
اسفند ماه ۱۳۹۵
مثال هایی از مبنای مالیاتی
هزینه استهلاک
محاسبه مبنای مالیاتی برای هر دارایی و بدهی منعکس در صورت وضعیت مالی
محاسبه تفاوت های موقتی برای هر یک از اقلام بالا در صورت وجود
تعیین تفاوت های موقتی که باعث ایجاد دارایی یا بدهی انتقالی می شود، با در نظر گرفتن معیارهای شناخت و موارد استثنای مشخص شده در استاندارد
محاسبه مالیات انتقالی مربوط به تفاوت های موقتی از طریق ضرب کردن هر تفاوت موقتی در نرخ مالیات
شناسایی تفاوت بین مانده های مالیات انتقالی در اول و پایان هر دوره در صورت سود و زیان، سود و زیان جامع، حقوق صاحبان سرمایه یا به عنوان بخشی از ترکیب تجاری
دارایی یا بدهی مالیات انتقالی
مراحل اصلی محاسبه دارایی ها و بدهی های مالیات انتقالی:
شناسایی مالیات انتقالی بر دو پایه زیر استوار است:
مبنای مالیاتی – مبلغ دفتری
نرخ مالیات × تفاوت موقتی
دارایی مالیات انتقالی، بابت انتقال زیان های مالیاتی استفاده نشده و اعتبارهای مالیاتی استفاده نشده به دوره های آتی، باید تا میزانی شناسایی شود که در مقابل زیان های مالیاتی استفاده نشده و اعتبارهای مالیاتی استفاده نشده قابل استفاده، وجود سود مشمول مالیات محتمل باشد.
در مورد دارایی مالیات انتقالی که قبلا شناسایی شده است، نیز بررسی ادواری ضرورت دارد. در صورتی که درآمد مشمول مالیات که قبلا پیش بینی شده بود به دلیل تغییر شرایط قابل دستیابی نباشد، مبلغ دارایی مالیات انتقالی کاهش می یابد یا کلا حذف می شود.
در صورتی که زیان مالیاتی برای بازیافت مالیات جاری دوره قبل مورد استفاده قرار گیرد، شرکت مزایای مذکور را در دوره ای که زیان مالیاتی واقع شده است، به عنوان دارایی شناسایی می کند، زیرا جریان ورود منافع به واحد تجاری محتمل است و این مزایا به گونه ای قابل اتکا قابل اندازه گیری است. (بند ۱۴)
قبل از اجرای این استاندارد، شرکت ها کل مبلغ هزینه مالیات، شامل آثار مالیاتی تعدیلات سنواتی را در صورت سود و زیان منعکس می کردند. در اجرای این استاندارد، جداسازی آثار مالیاتی تعدیلات سنواتی و انعکاس آن به عنوان تعدیل سود انباشته اول دوره لازم است.
در صورت های مالی تلفیقی، تفاوت های موقتی از طریق مقایسه مبلغ دفتری دارایی ها و بدهی های مندرج در صورت های مالی تلفیقی با مبنای مالیاتی مناسب تعیین می شود. مبنای مالیاتی با مراجعه به اظهارنامه مالیاتی تلفیقی در حوزه هایی که چنین اظهارنامه ای ثبت می شود، تعیین می گردد. (بند ۱۱)
توجه : در کشورهایی مثل ایران که چنین اظهارنامه هایی ثبت نمی شود، مبنای مالیاتی با مراجعه به اظهارنامه مالیاتی هر یک از شرکت های گروه تعیین می شود.
طبق این استاندارد، استفاده از تنزیل برای اندازه گیری بدهی ها و دارایی های مالیات انتقالی ممنوع است.
علت این امر، مشکل بودن استفاده از تنزیل بوده که این امر مستلزم تعیین جزییات زمان برگشت تمام تفاوت های موقتی است.
۱- دارایی ها و بدهی های مالیات انتقالی را نباید با هم تهاتر کرد.
۲- دارایی ها و بدهی های مالیات انتقالی را باید به عنوان غیرجاری تلقی کرد.
تجدید ارزیابی دارایی ها مبلغ دفتری یک دارایی را تغییر داده اما اثری بر مبنای مالیاتی آن ندارد و در نتیجه باعث ایجاد تفاوت موقتی می شود.
طبق این استاندارد مالیات انتقالی ناشی از تجدید ارزیابی معمولا با مازاد تجدید ارزیابی تهاتر می شود و همچنین می توان با اقلامی دیگر از حقوق صاحبان سرمایه (مانند سایر اندوخته ها) نیز تهاتر کرد.
چنانچه مالیات انتقالی ناشی از تجدید ارزیابی در صورت سود و زیان جامع شناسایی و با مازاد تجدید ارزیابی تهاتر شود، کاهش بدهی مالیات انتقالی در آینده، همزمان با مستهلک شدن مبلغ دفتری در صورت سود و زیان جامع منعکس نمی شود، بلکه همانند هزینه استهلاک در صورت سود و زیان شناسایی می شود.
بدهی مالیات انتقالی ناشی از تجدید ارزیابی با توجه به روش مورد انتظار بازیافت املاک شناسایی می شود. اگر املاک برای فروش نگهداری می شود و مالیات آن مقطوع است، از نرخ مالیات مقطوع برای محاسبه مالیات انتقالی استفاده می شود. در ایران مبنای محاسبه مالیات، قیمت معاملاتی است که توسط دولت تعیین می شود و اندازه گیری آن به راحتی امکانپذیر نیست. لذا :
روش پیشنهادی در ایران این است که برای املاکی که قصد فروش آن وجود دارد و مالیات آن مقطوع است، بدهی مالیات انتقالی شناسایی نشود.
لازم به ذکر است که املاک نگهداری شده برای اجاره، از این قاعده مستثنی است و در صورت انجام تجدید ارزیابی، مالیات انتقالی آن نیز شناسایی می شود.
سودهای تحقق نیافته معاملات درون گروهی در صورت های مالی تلفیقی حذف می شود، اما آثار مالیاتی آن حذف نمی شود. فروشنده کالا نسبت به سود فروش به واحدهای درون گروهی، مالیات پرداخت می کند، حتی اگر بخشی از سود به دلیل موجود بودن کالا از نظر گروه، تحقق نیافته باشد.
با توجه به اینکه حذف اقلام درون گروهی در صورت های مالی تلفیقی انجام می شود نه صورت های مالی هر یک از واحدهای مشمول تلفیق، چنین تعدیلی باعث ایجاد یک تفاوت موقتی می شود.
بنابراین این تفاوت موقتی برابر با تفاوت مبلغ دفتری موجودی ها یا دارایی های دیگر در صورت های مالی تلفیقی و مبنای مالیاتی آن در صورت های مالی واحد خریدار است.
چنانچه دارایی های منتقل شده در درون گروه برای استفاده داخلی باشد، آثار آن بر مالیات انتقالی طی عمر مفید دارایی و هماهنگ با روش استهلاک مستهلک می شود.
نمونه افشای مربوط به هزینه مالیات بر درآمد
نمونه افشای مربوط به صورت تطبیق هزینه مالیات و سود حسابداری
با سپاس از توجه شما