فرآیند انحراف خواصِ صدر اسلام
تعریف و توصیف خواص
خواص، نخبگانِ سیاسی اجتماعی و گروهِ مرجع عوام بوده و دارای قوّه تحلیل، نفوذ و پایگاه اجتماعی می باشند. آنان را در همه اقشار می توان یافت، اعم از علمای دینی، تحصیل کرده های دانشگاهی، بازاریان، صنعتگران، کارمندان، کشاورزان، و صاحبان مشاغل و حرفه های خرد و کلان و حتی افراد بی سواد .
نقش نخبگان در تغییرات اجتماعی از نظر جامعه شناسان
متنفذان افرادی اند که در زمینه رشد، برنامه ریزی و توسعه در اجتماع، بیشترین نفوذ را اعمال می کنند. تصمیم گیریهای مهم بدون راهنمایی و حمایت این گروه مهم محال است.
حرکت تاریخ اساساً تحت تاثیر منافع و ایده های گروه نخبگان بر سریر قدرت انجام می گیرد.
مقصود از خواص در تحقیق حاضر
خواص مورد بحث، نه چهره های دائمی جبهه حق هستند ونه چهره های ثابتِ جبهه باطل بلکه مقصود خواص منحرف هستند که از جبهه حق خارج و به جبهه باطل وارد شده اند.
خطر خواص منحرف
خذلوا الحق و لم ینصروا الباطل
آنها حق را ضایع کردند و باطل را یاری نکردند.
. نهج البلاغه، قُصار الحکم 18
راز تاثیر خواص منحرف
پیشینه درخشان و قابلیّت های ویژه خواص
توجیه عقلانی و ارزشیِ(عوام پسند) آنان نسبت به انحرافات و تغییر رفتارهایشان.
توجیه عقلانی و ارزشیِ(عوام پسندانه)
فماالّذی یُقعِدکم عن صُحبتی؟»
«پس چه چیزی باعث شده که مرا همراهی نمی کنید؟»
سعد بن ابی وقاص :« انّی اکره الخروج فی هذا الحرب لئلا اصیب مومنا، فان اعطیتنی سیفا یعرف المومن من الکافر، قاتلت معک!»
توجیه عقلانی و ارزشیِ(عوام پسندانه)
اسامه بن زید : «انت اعزّ الخلق علیَّ و لکنَی عاهدت الله ان لااقاتل اهل لااله الا الله
عبدالله بن عمر : « لست اعرف فی هذا الحرب شیئا ، اسالک اَلَا تحملنی علی مالااعرف»
پرسش های بحث انحراف خواص صدر اسلام
شواهد انحراف خواص صدر اسلام چیست؟
ویژگیهای خواص صدر اسلام کدامند؟
راز انحراف خواص صدر اسلام چه بود؟
پیامدهای انحراف خواص چه اموری بود؟
شواهد انحراف خواص صدر اسلام / اسامی خواص منحرف
شریح قاضی، محمد بن مسلمه، اسامه بن زید ، سعید بن نمران، قدامه بن مظعون ، عمرو بن ثابت، کعب بن مالک، فضاله بن عبید، مسروق بن اجدع ، حسّان بن ثابت بن منذر، عبدالله بن سلام، سعد بن ابی وقاص، محمد بن مسلمه اوسی، ابوسعید خدری، مسلمه بن مخلَّد، رافع بن خدیج، کعب بن عجره،…
ویژگی های خواص صدر اسلام
1.سبقت در پذیرش اسلام
2.هجرت از مکّه به مدینه قبل از فتح مکّه
3.تحمّل شکنجه در سال های آغازین بعثت
4.شرکت درجنگ های صدر اسلام(مخصوصابدر و اُحد)
5.شرکت در دو پیمان عقبه
6.شرکت در پیمان رضوان (شجره)
7.برخورداری از فَضائل علمی، عملی و اخلاقی
8.نزدیکی و قرابت با پیامبر(ص)
9.عضویت در میان کارگزاران رسول خدا(ص)
10.تایید و تمجید و یا اشارات قرآن مجید نسبت به برخی از گروه ها و افراد.
قیس در صفین می گوید: نعمان!، ببین، آیا در کنار معاویه کسی جز [بقایای حزب] طلقا و عرب های بدوی و بیابانی و یا یمنی هایی که فریب خورده اند می بینی؟ ببین مهاجران و انصار و تابعین به نیکی، کسانی که خدا از آنها راضی شده کجا هستند، بعد (نگاه کن)، ببین غیر از خودت و رفیقت [محمد بن مسلمه] کسی را می بینی، در حالی که شما دو نفر هم [در عین اینکه از انصار هستید] به خدا سوگند، نه جزء رزمندگان جنگ بدر هستید، نه از اُحدی ها ، نه سابقه (درخشانی) در اسلام دارید و نه آیه ای در قرآن در شانتان نازل گردیده است.
سه علت اساسی انحراف خواص صدر اسلام
آزمون ولایت پذیری
آزمون توسعه جامعه اسلامی
آزمون توزیع عادلانه
ا. آزمون ولایت پذیری
مراحل آزمون
1. بیعت ظاهری در غدیر
2. حذف آرام و نهانی
3. مبارزه آشکار
مرحله حذف ولایت
رازهای حذف
1. سطحی نگری و شخص زدگی
2. زنده شدن تعصب های قبیلگی
3. میل به تن آسایی
راهکارهای حذف ا .کتمان حدیث غدیر
آمار همراهان رسول خدا(ص)درغدیر
1. نود هزار
2. یکصد و چهارده هزار
3. یکصد وبیست وچهار هزار
(الغدیر ج1، ص 32)
4. چهل هزار نفر
(نظر مشهور اهل سنّت و برخی محققان شیعه)
ناقلان حدیث غدیر:یکصد و ده تن
(رک: الغدیر، ج1 ، ص 14-61)
ب. انکار بُعد الهی خلافت امیرمومنان(ع)
سخن خلیفه اول:
«انّ الله بعث محمّداً نبیّاً و للمومنین ولیّاً… فخلّی علی النّاس اموراً لیختاروا لانفسهم فی مصلحتهم مشفقین، فاختارونی علیهم والیاً و لامورهم راعیاً، فولّیت ذلک؛
خدا محمد را به پیامبری برگزید و ولی مومنان قرار داد… [اما پس از پیامبر] کارها را به خود مردم واگذار نمود تا برای انجام امور خود افراد دلسوزی را انتخاب کنند، و آنها مرا به عنوان والی و سرپرست کارهای خود برگزیدند، و من نیز آنرا پذیرفتم.(تاریخ الیعقوبی، ج 2، ص 125)
مرحله مبارزه آشکار
1. جنگ جمل (ناکثین)
2. جنگ صفین (قاسطین)
3. جنگ نهروان (مارقین)
سران جریان اعتزال
1. ابوموسی اشعری
2. سعد بن ابی وقاص
3. اسامه بن زید
4. عبدالله بن عمر ، ….
خطر جریان اعتزال
1. ترویج دین داری آسان
2. استفاده از سپر احتیاط دینی
3. ارائه چهره ای خیر خواه و انسان دوست
4. تئوریزه کردن اسلام بی خطر برای استکبار
تاثیر جریان پنهانِ اعتزال
1. سی هزار نفر در صفین
2. شاگردان عبدالله بن مسعود
3. بخش معظمی از طرفداران ابوموسی برای حکمیت سپاه حضرت
آزمون ولایت پذیری بعد از جنگ
1. مرحله بیعت و اطاعت بعد از رحلت حضرت امام
2. مرحله مخالفت نهانی و تلویحی
3. مرحله مخالفت علنی و تصریحی
ویژگیهای مرحله مخالفت نهانی
1. بی توجهی به رهنمودهای رهبری
2. تاکید بر مشروعیت مردمی ولایت
3. استبدادی انگاشتن دخالت ولایت فقیه
4. انکار بر بعد آسمانی ولایت فقیه
آقای (ا، ب) در این مورد می گوید:
«وقتی اعمال ولایت فقیه عادل، مشروع خواهد بود که مردم ولایت وی را پذیرفته باشند.»
روز نامه همشهری ، 9 / 10 / 1375
دبیرکل سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی
« اساسا قرار نیست در جامعه ما ولی فقیه به جای همه فکر کند و در زمینه های مختلف راه حل ارائه کند. لازمه چنین اعتقادی آن است که نهادهای قانونی (دولتی و غیر دولتی) هیچگاه فعّال نشوند، زیرا در صورت فعال شدن، عرصه را بر روی فقیه تنگ می کنند.»
(دو هفته نامه عصرما، شماره 1، 27 / 7 / 1373، ص3)
آقای (ا ، ر)
«برخی می خواستند زمان امام ولایت فقیه را آسمانی کنند ما زمینی اش کردیم.»
ب. آزمون توسعه جامعه اسلامی
ویژگی های گسترش اسلام در زمان رسول خدا(صلی الله علیه و آله)
1. تکیه بر ابعاد ایدئولوژیک
2. کم رنگ بودن جنبه مادی
ویژگیهای گسترش اسلام بعد از پیامبر(ص)
1. رشد انگیزه های مادّی
2. گزینش فرماندهان نالایق
3. رشد صبغه کشورگشایی
نمادهای رشد انگیزه های مادّی
درگیری کوفیان و بصریان زمان خلیفه دوم در جریان فتح شوشتر و قلعه هرمزان بر سر بدست آوردن غنائم افزونتر
شمشیر کشی سپاه کوفه و شامیان بر روی یکدیگر، هنگام فتح اُرومیّه در دوران خلافت عثمان برای تصاحب غنائم
زوال روحیه جهاد و شهادت طلبی
نامه عبدالرحمان بن ربیعه در سال 32 هجری هنگام جنگ با تُرک و خزر در ماوراء النهر
انّ الرَّعِیَّهَ قَداَ بطَرَهَا البِطنَهُ
فلاتَقتَحِم بِالمُسلِمِینَ
فَاِنِّی اَخشَی اَن یُقتَلُوا
الکامل فی التاریخ ، ج 4 ، ص 236 ، حوداث سال 32 هجری
فرماندهان نالایق
طُلیحه بن خُوَیلِد اَسَدی و عَمرو بن مَعدِی کَرَب: مرتدانِ بعد از پیامبر(صلی الله علیه و آله)
یزید و معاویه بن ابی سفیان : فرماندهان فتوحات شام
عبدالله بن سعد بن ابی سرح و مروان : فتوحات افریقیه
جناده بن ابی امیه دست نشانده معاویه : فتح جزیره ارواد
حبیب بن مسلم فهری دست نشانده معاویه در نبرد شمشاط
عبدالله بن عامر والی بصره : فتح فارس و سیستان و خراسان ، وی کسی بود که در فتح نیشابور مزارع و روستاها را غارت نمود و اهالی شهرها را به قتل رسانید و مثله کرد. (مصدر پیشین، ص284 و 282)
کاستی های طرح توسعه بعد از جنگ
بی مبالاتی نسبت به:
عدالت
محرومیت زدایی
ارزشهای اسلامی
رهنمود های رهبری
حفظ حرمت بیت المال
مخالفت مجلس با برنامه دوم به علت:
عدم لحاظ عنصر عدالت اجتماعی
محرومیت زدایی
توجه به ارزشهای انقلاب
مجلس اجرای برنامه دوم را یک سال به تاخیر انداخت.
(دارابی، جریانشناسی سیاسی در ایران، ص 336-337)
تغییر ارزشها: جانشین دبیرکل حزب کارگزاران
« حزب کارگزاران برای به دست گرفتن قدرت تشکیل شده است. یعنی حزب تشکیل نشده که دعای ندبه و دعای کمیل برگزار کند یا بنیاد خیریه باشد که به فقرا رسیدگی کند. کارگزاران مثل هر حزبی که در دنیا بوجود می آید ، یک ایده هایی دارد وبرای پیاده کردن آن ایده ها هم ابزارهایی را احتیاج دارد که آن ابزارها، ابزارهای قدرت است یعنی در واقع قدرت را می گیرد… و این دولت ها هستند که به آن ها [کارگزاران] نیاز دارند …»
شادلو، عباس، اطلاعاتی درباره احزاب و جناح های سیاسی ایران امروز، ص 105
همگرایی با دشمنان : آقای(م، ن)از چهره های نامدار دولت سازندگی
«رابطه اقتصادی با آمریکا به نفع ما است.»
صبح امروز، 10/ 9 / 78
مبنای فکری دولت سازندگی
فقر فسادمی آورد.
فقر+آرمان های بلند مادی و رفاهی = فساد
مولفه های استراتژی فرهنگی کارگزاران
استقبال از مدرنیسم
عدم حساسیت نسبت به کم رنگ شدن ارزش ها
کاهش تدریجی نقش دین در جامعه
سکولاریسم
ایجاد فرهنگی لیبرالیستی
تساهل ، تسامح و آزادی
دارابی، جریان شناسی سیاسی در ایران، ص 345
دوره اصلاحات : یا اقبال به غرب
« کسانی که غرب را مظهر شیطان و کانون پلیدی دیدند و تا دامن ذهن و زندگی را از آلودگی پاک دارند، بستن همه درب ها را به روی غرب توصیه کرده اند. غافل از آنکه تمدن غرب واقعیتی بود در حال بسط و توسعه که ریشه در تاریخ داشت و قوام یافته »
خاتمی، کتاب « از دنیای شهر تا شهر دنیا »
ج. آزمون توزیع عادلانه
درآمد کلان حکومت اسلامی
تقسیم نابرابر بیت المال
منابع بیت المال
خمس غنائم فتوحات
جزیه
خراج
آمار درآمد کشورها
عراق: یکصد و بیست میلیون در هم
مصر: چهل میلیون درهم
شام: هفده میلیون درهم
رک: ماوردی، الاحکام السلطانیه، ج 1، ص 185 و بلاذری، فتوح البلدان، ص 217 و همان، ص 197.
تقسیم نابرابر: (سال 15یا 20 هجری)
مهاجران بدری: پنج هزار درهم
انصار بدری : چهار هزار درهم
فرزندان بدری ها : دوهزار درهم
مهاجران قبل فتح مکه: سه هزار درهم
مسلمانِ روزِ فتح مکه: دوهزار درهم
جوانانی از فرزندان مهاجران: دوهزار درهم
همسران پیامبر(صلی الله علیه و آله): شش هزاردرهم
عایشه ، حفصه، اُمّ حبیبه: دوازده هزار درهم
تقسیم نابرابر
سران قریش:(ابوسفیان ومعاویه و…): پنج هزاردرهم
شخص خلیفه: چهار هزار درهم
پسرش عبدالله : پنج هزاردرهم
برای مَکّیان غیرمهاجر: شش صد و هفت صد درهم
اهل یمن: چهار صد درهم
مُضَر: سیصد درهم
رَبیعِه: دویست درهم
مردان مسلمان مدینه : بیست وپنج درهم
هر مرد از اهالی یمن وشام وعراق: بین دو هزار ، هزار ، هفتصد ، پانصد تا سیصد درهم
تحول دوران عثمان
1. افزایش عطای سالیانه
2. حاتم بخشی های عثمان
پیامدهای آشکار لغزش خواص
دنیاگرایی
پیدایش ثروت هاى بادآورده
تساهل قضایی
هم گرایی با غیرخودی ها
پیدایش اسلام التقاطی
راز اصلی انحراف خواص
عبدالرحمان بن عوف
« بُلِینَا بِالضَّرَّاءِ فَصَبَرنَا وَ لَکِن بُلِینَا بِالسَّرَّاءِ فَلَم نَصبِر»
«[ ما، در زمان رسول خدا(صلى الله علیه وآله) [به سختى آزمایش شدیم و صبر کردیم. ولی ]امروز [به راحتى و
آسایش آزموده شدیم صبرازکفمان رفت]خود را باختیم
و به دنیا روى آوردیم.[»
تاریخ مدینه دمشق،ج 68 ، ص 120 و ج 7، ص 31