بسم اللّه الرّحمن الرَّحیم
شاخص های بورس
استاد:جناب آقای دکتر فرید
تنظیم کننده :سمیه غلامی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد
اهداف
ـ مفهوم و انواع شاخص در بورس اوراق بهادار
– شیوه محاسبه شاخص بورس
– انواع شاخص های کاربردی در بورس اوراق بهادار
– نگاهی به روند تاریخی شاخص بورس اوراق بهادار تهران
– موسسات جهانی تهیه کننده شاخص
مقدمه
برای کسانی که با بورس اوراق بهادار سروکار دارند داشتن معیاری جهت ارزیابی و سنجش عملکرد بازار در هر مقطع یا دوره زمانی و امکان مقایسه آن با دوره های دیگر از اهمیت ویژه ای برخوردار است . یکی از سودمندی های این مقایسه آن است که روند حرکت بازار مشخص می گردد و معلوم می شود که آیا بازار روند رو به رشد را طی می کند و یا کاهشی است و از این طریق می توان آن را با سایر بازارها و سایر بورس ها مورد مقایسه قرار داد که این خواسته از طریق شاخص بورس امکان پذیر است .
شاخص می تواند وضعیت بازار را در دوره های زمانی مختلف ، از چند لحظه تا چند سال ، بیان نماید . امروزه اغلب بورس های مختلف جهان با توجه به شاخص هایشان با یکدیگر مقایسه می شوند .
یکی از رخدادهای نوین در سطح بازارهای سرمایه جهانی ، طراحی شاخص های مشترک بین چند بورس یا چند کشور است .
و انواع شاخص ها مفهوم شاخص
واژه شاخص (index) به معنای نمودار ، نماینده و نشان دهنده می باشد. شاخص کمیتی است که نماینده چند متغیر همگن می باشد و وسیله ای برای اندازه گیری و مقایسه پدیده هایی است که دارای ماهیت و خاصیت مشخصی هستند که بر مبنای آن می توان تغییرات ایجاد شده در متغیرهای معینی را در طول یک دوره بررسی نمود.
محاسبه شاخص برای هر شرکت ، صنعت یا گروه امکان پذیر است و می توان آن را محاسبه نمود . برای محاسبه شاخص، یک سال را به عنوان سال مبنا یا پایه فرض کرده و پس از تقسیم ارزش جاری بر ارزش مبنا ( ارزش سال پایه ) آن را در عدد 100 ضرب می کنیم. عدد بدست آمده، شاخص آن گروه یا دسته مورد نظر را به ما نشان می دهد . در هر بورس اوراق بهاداری می توان بنابر احتیاج و کارآیی، شاخص های گوناگونی را تعریف و محاسبه کرد . در تمام بورس های دنیا نیز شاخص های زیادی برای گروه ها و شرکت های مختلف محاسبه می شود . به عنوان مثال در بازار سهام امریکا شاخص داوجونز تغییرات 30 شرکت صنعتی، 20 شرکت حمل و نقل و 15 شرکت خدماتی را نشان می دهد و یا شاخص نزدک تغییرات سهام خارج از بورس در امریکا را نشان می دهد.
دیگرشاخص های معروف برخی از بورس های دنیا عبارتند از :
بورس نیویورک 250 S&P که برای 250 شرکت محاسبه می شود و 500 S&P که برای 500 شرکت محاسبه می شود .
بورس لندن FTSE))
توکیو NIKIIE) ) و ((TOPIX
آمستردام (AE)
فرانسه CAC) )
آلمان DAX) )
در بورس اوراق بهادار تهران نیز شاخص های گوناگونی محاسبه می گردد که هر شخص یا گروه ، بنا به نیاز خود از آن ها استفاده می کند . این شاخص ها عبارتند از :
1) شاخص کل قیمت
2) شاخص کل قیمت به تفکیک تابلوی اصلی و فرعی
3) شاخص بازد ه نقدی
4) شاخص بازده نقدی و قیمت
5) شاخص قیمت مالی
6) شاخص قیمت صنعت
7) شاخص قیمت به تفکیک هر صنعت
8) شاخص قیمت 50 شرکت فعالتر
شاخص های قیمت سهام
شاخص های قیمت سهام در تمامی بازارهای مالی دنیا، به مثابه یکی از مهم ترین معیارهای سنجش عملکرد بورس اوراق بهادار از اهمیت و توجه زیادی برخوردارند. مهم ترین دلیل این توجه این است که شاخص های مزبور از تجمع حرکت های قیمتی سهام تمام شرکت ها به دست می آیند و در نتیجه بررسی جهت و اندازه ی حرکت های قیمتی را در بازار سهام، امکان پذیر می سازند.
اندازه گیری حرکت های بازار به چند دلیل مفید و مهم است:
1- کاربرد اصلی و عمده شاخص ها محاسبه بازدهی کل بازار، یا عناصر مشخصی از بازار در یک دوره معین و استفاده از نرخ های بازده محاسبه شده به مثابه مبنایی برای قضاوت درباره پرتفوی های مختلف می باشد.
2- شاخص ها همچنین برای توسعه و ایجاد پرتفوی شاخصی به کار می روند. برای اکثر مدیران کسب بازدهی فراتر از بازدهی بازار در طولانی مدّت و به طور مداوم مشکل می باشد.
3- قیمت سهام، بیانگر انتظارات بازار وضعیت اقتصادی شرکت ها است. از این رو شاخص های بازار نمایانگر وضعیت و عملکرد آتی کل اقتصاد می باشند. تحلیل گران اوراق بهادار، از شاخص های بازار ، برای بررسی متغیرهایی که حرکت کل قیمت سهام را تحت تاثیر قرار می دهند استفاده می کنند
4- سایر گروه های علاقه مند به شاخص ها تحلیل گران فنی هستند به عقیده آنها تغییرات تاریخی قیمت ها برای پیش بینی حرکات آتی آنها استفاده می شود.
5- نظریه پرتفوی و رفتار بازار سرمایه نشان داده که ریسک مرتبط با یک دارایی ریسک دار، فقط ریسک سیستماتیک است. این ریسک بیانگر رابطه نرخ بازده دارایی موردنظر، با بازده پرتفوی بازار می باشد.
روش محاسبه شاخص قیمت در بورس
روزانه بر روی صفحه های روزنامه ها و مجله ها و صفحه های نمایش کامپیوترها و مانند این ها، اطلاعات مربوط به شاخص های قیمت بورس درج شده است. به راستی این اطلاعات چگونه محاسبه شده و چه استفاده ای از آنها می توان نمود؟
برای آشنایی با روش محاسبه شاخص، بورس کوچکی را در نظر بگیرید که در آنها تنها دو سهم مورد مبادله قرار می گیرد.
با توجه به جدول در می یابیم که قیمت سهم شرکت «الف» در طول یک سال ، 25درصد افزایش یافته است (افزایش از 8000 به 10000) و قیمت سهم شرکت «ب» در همین مدّت، 71 درصد افزایش یافته است (افزایش از 7000 به 12000) چنانچه از این دو تغییر یک میانگین ساده حسابی بگیریم، 48 درصد به دست می آید. به بیان دیگر می توان نتیجه گرفت که قیمت این دو شرکت در سال 1385 نسبت به سال 1384، به طور متوسط 48 درصد افزایش یافته است.
مفهوم ارائه شده در بالا، یک میانگین ساده از تغییرات قیمت را نشان می دهد. از جمله مفروض های میانگین ساده آن است که وزن اهمیت شرکت ها، یکسان تلقی می گردد ولی در دنیای واقعی، ضریب اهمیت هر شرکت به تعداد سهام مورد معامله آن شرکت وابسته است. بدین منظور در اقتصاد، ابتدا برای هر دوره به محاسبه یک شاخص می پردازند و پی درپی آن از طریق محاسبه نرخ تغییرات شاخص هر سال نسبت به سال قبل، متوسط (درصد) تغییرات قیمت را مشخص می نمایند.
: تعداد سهام منتشره در سال پایه برای محاسبه شاخص، رابطه هایی به کار می رود که مهم ترین آنها عبارتند از:
1- شاخص قیمت پاشه (PI)
2- شاخص قیمت لاسپیرز (LI)
3- شاخص قیمت فیشر (FI)
qki: تعداد سهام منتشره در سال موردنظر
:qoi تعداد سهام منتشره در سال پایه
poi: قیمت سهام در سال پایه
Pki: قیمت سهام در سال موردنظر
یکی دیگر از موارد کاربرد شاخص قیمت این است که تصمیم گیران مالی می توانند با استفاده از نرخ تغییرات شاخص قیمت، وضعیت سرمایه گذاری خود را با دیگر نرخ های مهم اقتصادی کشور مانند نرخ تورم و نرخ سود بدون خطر بانک ها مقایسه و جذابیت سرمایه گذاری در بورس را دریابند.
شیوه محاسبه شاخص ها در بازارهای سرمایه دنیا
طراحی و محاسبه شاخص های قیمت سهام در بازارهای سرمایه دنیا به روش های مختلفی انجام می شود، که هر یک ضعف ها و قوت های خاص خود را دارا می باشند. یکی از مهم ترین دلیل های این گستردگی آن است که شاخص های بازار بورس ، از تجمیع حرکت قیمتی سهام صدها شرکت حاضر در بازار به دست می آیند. شاخص های قیمت سهام ، معمولاً بر پایه دو ویژگی زیر دسته بندی می شوند :
شاخص قیمتی بی وزن
از میانگین قیمت های سهام، بدون کاربرد هیچگونه وزنی به دست می آید.
شاخص های قیمتی دارای وزن های برابر
با توجه به تغییرات قیمت هر سهم نسبت به مقدار پایه آن به دست می آیند.
شاخص های قیمتی با وزن های برابر ارزش بازاری سهام
از حاصل ضرب تعداد سهام در قیمت جاری سهام منتشره شرکت ها حاصل می شود.
:Pقیمت سهام :tزمان محاسبه
n:تعداد شرکت ها b:زمان پایه
w:نسبت ارزش بازاری سهام شرکت iام به ارزش کل بازاری شرکت های عضو شاخص
مهمترین شاخص های قیمت سهام دنیا ، همراه با شیوه وزن دهی ، تعداد سهام انتخابی ، و منبع سهام انتخابی آورده شده است. در عمل محاسبه شاخص ها فقط بر پایه 4 حالت از 6 حالت ممکن انجام می شود و روش میانگین گیری حسابی به شیوه وزن دهی بر پایه ارزش جاری سهام بیشترین کاربرد را دارد.
به منظور بیان چگونگی محاسبه شاخص های رایج ، مثالی در نظر گرفته شده که در آن شاخص بازار براساس دو سهام A و B محاسبه می شود. در پایان روز صفر ، آخرین قیمت ها به ترتیب 10 و 20 دلار برای هر سهم خواهد بود و تعداد سهام منتشره از سهام A و B به ترتیب 1500 و 2000 ورقه است .
شاخص قیمتی بی وزن
در این روش با تقسیم مجموع قیمت های سهامی که در شاخص گنجانیده نشده اند بر یک عدد ثابت که تعدیل گر نامیده می شود عدد شاخص محاسبه می شود. برای مثال چنانچه شاخصی، تنها دربرگیرنده دو سهام A و B در روز صفر باشد و تعدیل گر برابر با تعداد سهام (یعنی 2) باشد، در روز صفر متوسط قیمت برابر
15 = 2/ (10+20)
و عدد حاصل بیانگر عدد شاخص است.
فرض می گیریم که در روز 1 ، هر سهم B ، به دو سهم تجزیه نشود و قیمت هر سهم برابر با 11 دلار باشد ، همچنین قیمت سهم A به 13 دلار برسد بدیهی است که بازار رشد داشته باشد زیرا هر دو سهم قیمت بالاتری را نسبت به روز صفر (البته بعد از تعدیل سهم B به خاطر تجزیه) داشته اند چنانچه عمل تعدیل در محاسبه منظور نشود شاخص در روز 1 برابر 12= 2 / (11 + 13 ) خواهد بود یا به عبارت دیگر 20= 15/ (15-12) درصد نسبت به روز صفر ، کاهش خواهد داشت بدین معنی که بازار در روز 1 ، کاهشی بوده است.
واقعیت امر این است که شاخص به اندازه 16.67=15/(15- 17.5)درصد ، نسبت به روز صفر افزایش داشته است. در شاخص قیمتی بی وزن عمل تجزیه سهام با تعدیل تعدیل گر ، در نظر گرفته می شود.
17.5=2/(13+22)
در این مثال ، تعدیل گر در روز 1 (روز تجزیه) تعدیل می شود. معادله زیر بایستی برحسب عامل مجهول (تعدیل گر) حل شود 1.37 d= 17.5d=/(13+11)
چنانچه هدف ، تعیین اندازه پایه شاخص ، در یک عدد مشخص (مثلاً 100 در روز صفر) باشد در این صورت عمل به روز رسانی ساده تر خواهد بود . در مثال عدد موردنظر16.67% خواهد بود. در مرحله دوم این درصد در عدد شاخص روز قبل ضرب می شود تا تغییر در شاخص مشخص شود.
در مثال عدد شاخص در روز صفر 100 است بنابراین تغییر از روز صفر به 1 برابر 16/67= % 16/67 ×100 خواهد بود و شاخص در روز 1 ، 116/67می شود. این عمل با تقسیم متوسط قیمت در روز 1 (17/5) بر متوسط قیمت در روز پایه ( 15)و سپس ضرب در عدد شاخص در روز پایه (100) حاصل می شود.
به زبان ریاضی
Apt : متوسط قیمت در روز مورد نظر
AP0 : متوسط قیمت در روز صفر
It : عدد شاخص در روز t می باشد.
شاخص متوسط صنعتی داو جونز که قدیمی ترین و یکی از رایج ترین شاخص های بورس نیویورک است از نوع شاخص قیمتی بی وزن می باشد این شاخص دربرگیرنده 30 سهام از شرکت های بزرگ می باشد. سایر شاخص های داوجونز برای مثال 20 سهام حمل و نقل و 15 سهام صنایع رفاهی و خدمات عمومی به طور مشابه محاسبه می شوند. شاخص مذکور از سال 1896 محاسبه می شود. در ابتدا شاخص داوجونز با منظور نمودن مجموع مبحث 20 سهام محاسبه می گردید اماامروزه این شاخص شامل 30 سهام می باشد. هر چند این شاخص رایج ترین شاخص ارائه شده در بازار سهام است لیکن دارای نقایصی است.
وزن دهی بر مبنای ارزش
در این روش ، قیمت های سهام در تعداد سهام منتشره ضرب و سپس با یکدیگر جمع می شوند تا ارزش کل بازار برای روز موردنظر بدست آید. سپس عدد حاصله ، بر عدد متناظر روزی که شاخص شروع شده است تقسیم می گردد و در نهایت ارزش حاصله در یک عدد پایه اختیاری ، ضرب می شود.
فرض نمایید که عدد پایه را در روز صفر 100 تعیین نموده ایم. ارزش کل بازار در روز صفر برابر
55000 =(2000×20) +(1500×10)
و در روز 1 برابر 63500 = (11×4000)+(1500×13) می باشد
با تقسیم 115/45= 100×(55000 / 63500) و با ضرب در 100 عد شاخص برای روز 1 برابر45/115 خواهد بود.
بنابراین بازار در روز 1 نسبت به روز صفر 15/45 = 100÷(100-45/115) درصد رشد داشته است.
در این روش هیچ رویه خاصی برای تعدیل اثر تجزیه سهام ضروری نیست چرا که افزایش تعداد سهام شرکت به طور خودکار ، بعد از تجزیه در محاسبه ارزش بازاری شرکت به کار گرفته می شود. در کل ارزش بازار سهام درروز (MVt)t بر کل ارزش بازار در زمان پایه MV0 تقسیم می شود و سپس درعدد شاخص روز پایه ضرب تا ارزش آن در روز t بدست آید.
وزن دهی باارزش های بازار
این شاخص با ضرب عدد شاخص روز جاری در عدد شاخص روز قبل و به کمک میانگین حسابی نسبت های روزانه قیمت (قیمت روز جاری تقسیم بر قیمت روز قبل) سهام محاسبه می شود. به عنوان مثال ، عدد شاخص در مثال موردنظر در روز1 بدین صورت محاسبه می شود:
ابتدا نسبت های قیمتی سهام A و B تعیین می شود. یعنی به ترتیب: 1/2= 2÷(1/3+1/1)
چنانچه عدد شاخص در روز صفر برابر 100 باشد در این صورت در روز 1 ، برابر 120=(1/2×100) شاخص تفصییل ولیولاین ، برای 1500 سهام به این روش تهیّه می گردد.
میانگین هندسی
این شاخص به طور روزانه با ضرب شاخص روز قبل ، در میانگین هندسی نسبت های قیمتی روزانه سهام ، بدست می آید و لیولاین شاخصی را برمبنای روش فوق محاسبه می نماید که به نام شاخص تفصیلی ولیولاین شناخته می شود. در مثال ، شاخص هندسی برای روز 1 به صورت زیر محاسبه می شود:
ابتدا میانگین هندسی نسبت های قیمتی روزانه سهام A و B محاسبه می شود:
1.1958=
با فرض اینکه عدد شاخص در روز قبل 100 بوده ، در روز 1 ، برابر( 1/1958 × 100) خواهد بود. توجه نمایید که این روش افزایش 19/58 = 1- 1/1958 درصدی را در شاخص نشان می دهد.
شاخص های سهام در حوزه بین المللی
در اکثر کشورها شاخص هایی بر مبنای ارزش کل سهام و همچنین ارزش های سهام صنایع یا بخش های مختلف اقتصادی محاسبه می شود. چنین شاخص هایی برای شناسایی حرکات بازار در داخل کشور و مهم تر از آن برای مقایسه عملکرد بازارها به کار می روند. از آن جمله شاخص های اف تی اس ای که فوت سی نامیده می شود بازار بورس لندن ـ نیکی 225 بازار بورس توکیو و شاخص تفصیلی تی اس ای 300 بازار بورس تورنتو این شاخص ها به طور روزانه در وال استریت ژورنال منتشر می شوند. در محاسبات این موسسه هر شاخص براساس ارزش وزنی پرتفوی سهام در کشور خاص به دست می آید. ارزش هر یک از شاخص های بین المللی به ارز محلی و دلار امریکا بر مبنای نرخ های تبدیل مشخص می شوند.
نوع دیگری از این شاخص ها با استفاده از تولید ناخالص داخلی برای وزن ها محاسبه می شوند.
مورگان استنلی همچنین شاخص اروپا ، استرالیا و خاور دور را محاسبه می کند که توسط سرمایه گذاران امریکایی به مثابه مبنایی برای ارزیابی عملکرد مدیران پرتفوی بین المللی به کار می رود.
شاخص های بازار اوراق قرضه
سرمایه گذاران اطلاعات کلی در مورد شاخص های بازار اوراق قرضه دارند زیرا که شاخص های اوراق قرضه نسبتاً جدید بوده و به طور گسترده ای منتشر نمی شوند.
به چند دلیل عمده ایجاد و محاسبه شاخص های بازار اوراق قرضه مشکل تر از شاخص های بازار سهام است:
1. تنوع اوراق قرضه بسیار گسترده تر از سهام است.
2. مجموعه اوراق قرضه به دلیل انواع جدید آن ، سررسیدهای متفاوت و… به طور مداوم تغییر می نمایند.
3. قیمت اوراق قرضه و پرتفوی آنها به طور مداوم تغییر می کند ، قیمت اوراق قرضه توسط دوره بازیافت ، سررسید ، کوپن و نرخ بهره بازار تحت تاثیر قرار می گیرند.
4. در نهایت مشکلات مهمی می تواند در قیمت گذاری صحیح اوراق قرضه موجود در یک شاخص به وجود آید.
تقریباً تمامی شاخص های بازار سهام عامل سود نقدی را در محاسبه شاخص در نظر نمی گیرند. بنابراین بیانگر بازده کل نمی باشند برخلاف شاخص قیمت سهام اکثر شاخص های اوراق قرضه شاخص های بازده کل می باشند. شاخص های اوراق قرضه نوعاً یا متوسط بازده کل و یا متوسط قیمت پرتفوی اوراق قرضه ای را که ویژگی های مشخص مشابهی دارند نشان می دهد.
شاخص اوراق قرضه بلندمدت خزانه برادران لهمن یکی از انواع شاخص های اوراق قرضه است که از نوع شاخص ارزش وزنی است که تغییرات قیمت ها و درآمد بهره برای تمامی اوراق قرضه موجود در شاخص را با حجم اوراق قرضه منتشره ، نسبت به حجم تمامی اوراق قرضه موجود در شاخص وزن دهی می نماید.
تاریخچه
فعالیت بورس از ابتدای تاسیس به چهار دوره کاملاً متمایز طبقه بندی می شود:
دوره اول: از ابتدای تاسیس تا سال 1357
دوره دوم : از سال 1357 تا آبان 1368 (دوره رکود)
دوره سوم: از آبان 1368 تا 1382
دوره چهارم: از 1382 تا به حال
در بورس تهران دوره اول و دوم هیچگونه شاخصی وجود نداشت و صرفاً به آمارهای ماهانه و سالانه و نهایتاً وضعیت مالی شرکت ها اکتفا می شد.
در دوره سوم خلاء اطلاعاتی در قالب شاخص به صورت جدی تر احساس گردید. در آن زمان دست اندرکاران سازمان بورس تهران را بر آن داشت تا با بهره گیری از تجارت سایر بورس جهان شاخص اصلی بورس که به نام تیپکس است را طراحی و محاسبه کنند.
مشکلات اجرایی گذشته و حال
1. ورود شرکت های بزرگ به بورس سبب شد تا پایه کسر به شدت بزرگ شود.
2. تعداد سهام منتشره مبنای توزین در فرمول محاسبه شاخص قرار می گرفت.
3. عدم وجود حداقل حجم مبنا سبب می شد تا سهام با هر تعداد ولو اندک در شاخص تاثیر گذار باشد.
4. پذیرش هم زمان شرکت های مادر و شرکت های تابعه باعث می شد در محاسبه کل ارزش جاری سهام ، عملاً ارزش سهام شرکت مادر و سهم ارزش سهام شرکت های تابعه نشان داده شوند.
. اقدامات انجام شده توسط مدیریت جدید بورس تهران در کوتاه مدّت
استفاده از میانگین موزون قیمت سهام به جای آخرین قیمت جهت محاسبه شاخص
اگر فرض شود در یک روز روی یک سهم با ویژگی های زیر دو معامله انجام گرفته باشد:
تعداد سهام منتشره 100.000.000
تعداد سهام معامله شده
در نوبت اول 200.000 سهم قیمت 4000 ریال
در نوبت دوم 3000 سهم قیمت 4200 ریال
1) براساس روش قبلی قیمت 4200 که قیمت آخرین معامله بوده ملاک قرار می گرفت و در نتیجه ارزش جاری شرکت فوق در مجموعه کل پرتفوی بورس برابر 420 میلیارد ارزیابی می شود
4200 × 100.000.000
2) در روش جدید با استفاده از میانگین موزون قیمت نهایی عبارت است از:
812600000
میانگین موزون قیمت= = 4003
203000
شیوه محاسبه شاخص
روش محاسبه شاخص فارغ از ظرایف و دقایقش، ماهیتی ساده و روشن دارد و از تقسیم ارزش جاری بازار سهام در هر لحظه بر ارزش جاری بازار سهام در تاریخ مبدا ضربدر 100 بدست می آید .
ارزش جاری بازار سهام در زمان محاسبه
مقدار کل شاخص= × 100
ارزش جاری بازار سهام در تاریخ مبدا
ارزش جاری هر شرکت از ضرب تعداد سهام هر شرکت در قیمت سهام آن بدست می آید و ارزش جاری بازار نیز از جمع ارزش جاری شرکت های پذیرفته شده حاصل می شود. بدیهی است در مورد شاخص قیمت صنایع، ارزش جاری هر صنعت در نظرگرفته خواهد شد . بنابراین با افزایش و کاهش ارزش جاری بازار سهام میزان شاخص نیز صعود یا نزول می کند. البته برای عدم تاثیر شاخص از تغییرات تعداد سهام منتشره شر کت ها در فرآیند افزایش سرمایه تعدیلاتی صورت می گیرد .
(TEPIX) شاخص کل قیمت
بورس اوراق بهادار تهران از اول فروردین ماه 1369 اقدام به محاسبه و انتشار شاخص قیمت خود با نام تپیکس TEPIX)) که مخفف کلمه Tehran Price Index می باشد نموده است . این شاخص 52 شرکت را که در آن زمان کل شرکت های پذیرفته شده در بورس را شامل می شد، در برمی گرفت . شاخص مزبور با استفاده از فرمول زیر محاسبه می گردد :
= Pقیمت شرکت iام در زمان t
= q تعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان t
D = عدد پایه در زمان t که در زمان مبدا برابر بوده است
= p قیمت شرکت iام در زمان مبدا
= q تعداد سهام منتشره شرکت iام در زمان مبدا
= n تعداد شرکت های مشمول شاخص
این شاخص گویای آن است که ارزش کل بازار نسبت به سال پایه یا همان سال 1369 چند برابر شده است. با توجه به تساوی صورت و مخرج کسر مزبور در زمان شروع محاسبه شاخص، مقدار آن در آن زمان 100 بوده است . مثلاً شاخص 9800 نشان می دهد که ارزش بازار نسبت به سال 1369 که سال پایه می باشد 98 برابر شده است.
مثال : فرض می شود که فهرست شرکت های پذیرفته شده در بورس شامل 3 شرکت با اطلاعات زیر باشد :
از آن جا که در تاریخ مبدا، ارزش جاری و ارزش پایه سهام یکسان است، از اینرو خواهیم داشت :
حال می توان شاخص قیمت را از تقسیم ارزش جاری ( 21.300.000.000 ) به ارزش پایه (21.300.000.000 ) ضربدر 100 به دست آورد که زمان پایه یا تاریخ مبدا برابر با عدد 100 خواهد بود.
حال اگر سهام شرکت ها مورد معامله قرار گیرند و سهام شرکت های “الف ” و “ب” به ترتیب 500 و 2000 ریال افزایش و سهام شرکت “ج” 1000 ریال کاهش یابد اطلاعات شرکت ها برای محاسبه شاخص به صورت زیر است:
در این حالت شاخص برابر با 115/4 خواهد بود
115.4= 100×(21.300.000.000 ÷ 24.600.000.000)
شاخص قیمت نمایانگر روند عمومی قیمت در میان شرکت های مورد بررسی است و باید از تغییرات قیمت و نه پارامترهای دیگر متاثر شود. توجه به فرمول شاخص نشان می دهد که در محاسبه آن افزون بر قیمت، میزان سهام منتشره نیز تاثیر گذار است . از این رو شاخص باید در صورت تغییرات سهام منتشره که معمولاً از افزایش سرمایه (از محل آورده نقدی)، ناشی می شود به گونه ای تعدیل شود که تغییرات مزبور مقدار شاخص را متاثر نسازد. این تعدیلات در مخرج کسر رخ می دهد.
شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار تهران برای شش گروه محاسبه می شود که عبارتند از:
1ـ شاخص قیمت کل بازار : که در محاسبه آن قیمت سهام تمام شرکت های معامله شده تاثیر داده می شود.
2ـ شاخص قیمت آزاد شناور : که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شناور آزاد شرکت های معامله شده در بازار تاثیر داده می شود.
3ـ شاخص قیمت بازار اول : که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکت های معامله شده در بازار اول، تاثیر داده می شود .
4ـ شاخص قیمت بازار دوم : که در محاسبه آن فقط قیمت سهام شرکت های معامله شده در بازار دوم، تاثیر داده می شود.
5 ـ شاخص قیمت صنعت: که در محاسبه آن قیمت سهام شرکت های معامله شده به تفکیک صنایع مختلف، تاثیر داده می شود.
6 ـ شاخص قیمت 50 شرکت فعال تر: که در محاسبه آن فقط قیمت سهام 50 شرکت فعال تر معامله شده در بازار، تاثیر داده می شود .
ویژگی های شاخص کل قیمت
1ـ موزون بودن :
بدین معنا که چون در محاسبه آن ارزش سهام در تعداد سهام منتشر شده ضرب می گردد پس تغییرات قیمت سهام بر اساس تعداد سهام منتشر شده شرکت ها در شاخص تاثیر گذار است. یعنی هر چقدر تعداد سهام منتشره شرکت بیشتر باشد تغییرات قیمت سهم مورد نظر، تاثیر بیشتری بر روی شاخص خواهد گذاشت.
2 ـ جامع بودن :
از آن جائی که این شاخص بر اساس تغییرات سهام تمام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار محاسبه می گردد، خصوصیت جامع بودن را داراست.
3 ـ در دسترس بودن :
شاخص کل قیمت به لحاظ این که به صورت لحظه ای توسط بورس اوراق بهادار محاسبه و در اختیار افراد قرار می گیرد دارای خصوصیت در دسترس بودن می باشد .هر 15 دقیقه یک بار
موارد تعدیل شاخص کل قیمت
1 ـ ورود و خروج شرکت ها :
به هنگام ورود و خروج شرکت ها به دلیل افزایش یا کاهش ارزش جاری سهام اصولاً ارزش پایه سهام تعدیل می گردد تا تغییری در عدد شاخص حاصل نشود. به عبارتی با افزایش صورت کسر در مخرج آن تغییری می دهند تا حاصل تقسیم صورت بر مخرج تغییر نکند .
2ـ افزایش سرمایه از طریق آورده و یا مطالبات سهامداران :
به علت این که با افزایش سرمایه از طریق آورده و یا مطالبات سهامداران ارزش جاری سهام افزایش می یابد از این رو در این موارد نیز ارزش پایه سهام باید به گونه ای تعدیل گردد تا تغییری در عدد شاخص حاصل نگردد.
3 ـ ادغام شرکت ها :
در صورت ادغام دو یا چند شرکت در هم باید شرکت های ادغام شده حذف و شرکت جدید با تعداد سهام جدید و ارزش جاری سهام جدید به شرکت های پذیرفته شده اضافه گردد در این صورت باید در ارزش پایه سهام تغییر داده شود تا عدد شاخص تغییری نکند.
موارد عدم تعدیل شاخص کل قیمت
1ـ افزایش سرمایه از محل اندوخته :
زیرا در این حالت همان مبلغ اندوخته که متعلق به سهامداران بوده بصورت سهام جدید به آن ها داده می شود پس تغییری در حقوق صاحبان سرمایه اتفاق نیفتاده است لذا در این حالت نیازی به تعدیل شاخص نیست.
2ـ تجزیه و تجمیع سهام :
در این حالت نیز تنها تعداد سهام منتشره تغییر یافته و چون به تناسب آن قیمت سهم نیز تغییر می یابد لذا نیازی به تعدیل شاخص نیست. البته لازم به ذکر است که در ایران عملاً این کار امکان پذیر نیست و ارزش اسمی هر سهم به طور ثابت 1000 ریال می باشد .
3- پرداخت سود نقدی :
در این حالت نیز چون اصولا به تناسب پرداخت سود نقدی قیمت سهام نیز کاهش می یابد لذا نیازی به تعدیل عدد شاخص نیست.
) TEDPIx( شاخص قیمت و بازده نقدی
شاخص قیمت و بازده نقدی یا همان شاخص درآمد کل با نماد TEDPIX از فروردین 1377 در بورس تهران محاسبه و منتشر شده است . تغییرات این شاخص نشانگر بازده کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازده نقدی پرداختی، متاثر می شود . این شاخص کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس را در بردارد و شیوه وزن دهی و محاسبه آن همانند شاخص کل قیمت TEPIX است و تنها تفاوت میان آن دو در شیوه تعدیل آن ها است به گونه ای که شاخص TEDPIX در زمان پرداخت سود نقدی هم تعدیل می شود . به عبارت دیگر این شاخص نشان دهنده بازده کل کسب شده از سرمایه گذاری است در حالی که TEPIX فقط بازده حاصل از تغییرات قیمت یا سود سرمایه ای را نشان می دهد .
( TEDIX ) شاخص بازده نقدی
این شاخص، از تفاضل منطقی شاخص قیمت و بازده نقدی (TEDPIX) از شاخص قیمت (TEPIX) بدست می آید و نشان دهنده تغییرات بازده نقدی سهام می باشد.
تذکر : عدد پایه شاخص های قیمت و بازده نقدی و بازده نقدی سهام در ابتدای سال 1377 برابر 1653/08در نظر گرفته شده که هم سنجی این دو را با شاخص کل قیمت در آن تاریخ امکان پذیر سازد.
شاخص صنعت
شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران در صنایع مختلفی طبقه بندی شده اند که توسط طبقه بندی بین المللی International Standard Industrial Classification) ISIC (صورت می گیرد. شاخص صنایع همانند شاخص اصلی (شاخص قیمت) محاسبه می شود. شاخص قیمت برای هر صنعت با فرمولی مشابه شاخص کل محاسبه می شود.
شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران به 2 گروه صنعت و مالی تقسیم شده اند:
1. گروه مالی: دربرگیرنده شرکت های صنعت واسطه گری مالی (شرکت های سرمایه گذاری)
2. گروه صنعت: شامل شرکت های بورس به جز واسطه گرهای مالی
شاخص گروه مالی با نام (FIN-IX) و شاخص گروه صنعت (IND-IX)
شاخص شرکت وشاخص مالی
شاخص شرکت
فرمول محاسبه آن همانند محاسبه شاخص کل قیمت می باشد و برای هر شرکتی بطور جداگانه محاسبه میگردد و برای محاسبه آن شاخص هر شرکتی را در بدو ورود 100 تعیین نموده اند.
شاخص مالی
فرمول محاسبه آن همانند محاسبه شاخص کل می باشد و نشان دهنده تغییرات در ارزش سهام شرکتهای سرمایه گذاری می باشد.
شاخص 50 شرکت فعال
شناسایی شرکت های ممتاز یا دارای موقعیت برتر ، اغلب بر پایه یک یا چند معیار از معیارهای زیر انجام می شود:
1. قدرت نقدشوندگی سهام به معنای پرمعامله بودن آن
2. میزان تاثیر گذاری شرکت بر بازار یا سهم آن و ارزش جاری بازار
3. وضعیت شرکت از نظر برتری نسبت های مالی ، به ویژه میزان سودآوری به ازای هر سهم
در بورس تهران شناسایی شرکت های برتر بر پایه ترکیبی از قدرت نقدشوندگی سهام و میزان تاثیر گذاری شرکت ها بر بازار و در چهارچوب معیارهای سه گانه زیر انجام شده است:
الف) میزان دادوستد در تالار معاملات
1- تعداد سهام دادوستد شده
2- ارزش سهام دادوستد شده
ب) تناوب دادوستد سهام در تالار معاملات
1- تعداد روزهای دادوستد
2- دفعات دادوستد
ج) متغیرهای میزان تاثیر گذاری بر بازار
1- میانگین تعداد سهام منتشر شده
2- میانگین ارزش جاری سهام شرکت در دوره بررسی
همانطور که پیداست ، در شناسایی شرکت های فعال تر بورس اوراق بهادار تهران ، معیار «نقدشوندگی» از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. وجود متغیرهای میزان تاثیر گذاری ، در کنار متغیرهای فعالیت در بورس ، تصویر واقعی تری از نسبت فعالیت شرکت ها ، به ویژه میزان گردش سهام آن ها را در بورس نمایان می سازد.
مقایسه و رتبه بندی فعالیت شرکت های پذیرفته شده در بورس بر پایه نماگرهای فوق الذکر و به کمک میانگین هارمونیک به صورت زیر انجام می شود
Mj = شرکت iام از تمامی شرکت های فعال در بورس
= N تعداد متغیر های شش گانه(N=6)
= Iمتغیر iام از مجموعه متغیر های شش گانه
(به روش میانگین ساده) شاخص 50 شرکت برتر
معمولا هر سه ماه یکبار 50 شرکت فعال تر در بورس اوراق بهادار معرفی می گردند. شاخص TX -50 نشان دهنده میانگین قیمت سهام 50 شرکت فعال تر می باشد.
محاسبه این شاخص از 1/ 8/ 79 به روش محاسبه شاخص داو جونز می باشد . به عبارتی در این محاسبه تعداد سهام منتشره شرکت تاثیر داده نمی شود و تنها از جمع قیمت سهام 50 شرکت تقسیم بر تعداد آنها ( تعدیل شده ) بدست می آید. (این تعداد در اولین روز محاسبه یعنی ابتدای سال 1379 عدد 50 بوده که بعدها به تدریج تعدیل شده است.)
شاخص 50 TX – نیز در موارد زیر باید تعدیل شود یعنی عدد 50 در مخرج را باید به گونه ای تغییر داد تا تاثیر تفاوت قیمت بر شاخص به خاطر موارد زیر خنثی گردد.
مواردی که شاخص مذکور تعدیل می شود
1ـ در صورت افزایش سرمایه به هر روشی (چه آورده و چه اندوخته ).
2- ورود و خروج شرکت ها از لیست 50 شرکت برتر در پایان هر سه ماه.
3- تجزیه و تجمیع سهام ( که فعلا در ایران امکان پذیر نیست ).
(شاخص 50 شرکت برتر(به روش میانگین موزون
این شاخص نیز از تاریخ 1/1/ 77 بوسیله تغییرات ارزش سهام 50 شرکت برتر محاسبه می شود ولی طرز محاسبه آن به روش میانگین موزون ( روش لاسپیرز ) می باشد و تعداد سهام منتشره شرکت ها در محاسبه آن تاثیر گذار است.
می بینیم که محاسبه شاخص های مختلف بر اساس فرمول های قراردادی انجام می گیرد و هر شاخصی بنا بر داده ها و فرمول مورد استفاده می تواند گویای تغییرات خاصی باشد. لذا به غیر از شاخص کل قیمت که نشان دهنده تغییرات قیمت کلیه شرکت ها می باشد بقیه شاخص ها بنا بر نوع محاسبه و شرکت هایی که در آن مورد محاسبه قرار می گیرند باید تفسیر شوند.
بررسی روند شاخصهای بورس اوراق بهادار تهران در یک دهه گذشته
گفتیم که شاخص در واقع ابزاری است برای سنجش وضعیت بازار و به ویژه مرور عملکرد گذشته آن. برای درک بهتر این مفهوم، شاخص بورس اوراق بهادار تهران، در طی یک دهه گذشته، در شکل های زیر ارائه شده است. در نمودار زیر، می بینیم که بورس تهران در طی سالهای 1378 تا 1388 مجموعاً یک روند افزایشی را سپری کرده است. این روند از سال 78 تا 82 از شیب بسیار آرامی برخوردار بوده است ولی در سال 82 به ناگهان با یک جهش، مواجه شده وتا سال 84 برای مدت تقریباً سه سال، شاهد یک رشد شدید و شاید حبابی بوده است. ولی در این سال، با یک کاهش روبرو شده و این وضعیت تقریباً تا سال 86 ادامه پیدا کرده و از آن پس دوباره یک رشد تدریجی را تجربه نموده است و روند آتی آن نیز افزایشی به نظر می رسد. مواردی همچون افزایش قیمت جهانی برخی فلزات و انجام های اولیه برخی شرکت های سودآور دولتی مشمول اصل 44 قانون اساسی را می توان ازعوامل رشد بورس در سالهای پس از 1386 عنوان کرد .
موسسات تهیه کننده شاخص در جهان
طراحی شاخص در واقع کار ساده ای نیست و نیاز به دانش و تخصص خاص دارد. امروزه موسسات و شرکت هایی که می توانند به این کار مبادرت ورزند معدودند و تقریباَ در جهان شناخته شده اند که در ادامه به معرفی برخی از آنها می پردازیم.
شاخص داوجونز
موسسه داوجونز یک طراح شاخص پیشتاز و ارائه دهنده خدمات جامع است که فعالیتش، توسعه، حفظ و اعطای مجوز نشر شاخص برای استفاده به عنوان الگو و پایه ای برای محصولات سرمایه گذاری می باشد. برای شناخت بهتر میانگین صنعت داوجونز باید گفت، شاخص های داوجونز بیش از 130 هزار سهم به علاوه اوراق بهاداری با درآمد ثابت، سبد سهام کامل و ابزار جایگزینی مانند صندوق های پوشش ریسک، بازارهای مستغلات و کالا را تحت پوشش قرار داده است . شاخص داوجونز بر اساس روشی شفاف، غیرمغرضانه و نظام مند، محاسبه و حفظ می شود .
برای ارتقای صحت، به روز بودن و همسانی اطلاعات، رویه های دقیقی به کار گرفته می شود . ارزش روزانه شاخص های داوجونز از طریق فروشندگان اطلاعات بازار، در پایان هر روز یا به صورت لحظه ای، در نشریات مالی اینترنتی منتشر می شود.
در میان 130 هزار شاخص بازار، شاخص های کل بورس داوجونز نیز وجود دارند که پوشش جامعی از بازارهای جهان را ارائه می دهند .
مجموعه های دیگر شاخص که به طور وسیعی پذیرفته شده اند، شامل شاخص های شرکت های برتر، شاخص های بازار اسلامی داوجونز و شاخص های سود تقسیمی انتخابی داوجونز می باشد. داوجونز با همکاری بورس آلمان و گروه بورس سوئیس، شرکت سهامی STOXXرا تاسیس کرده اند که شاخص های پیشتاز را در سراسر اروپا ارائه می کند .
موسسه شاخص های داوجونز، به عنوان بخشی از شرکت داوجونز، یک شرکت سهامی اطلاع رسانی است. داوجونز یک طراح شاخص پیشتاز در زمینه کسب و کار جهانی و خدمات اطلاع رسانی می باشد.
موسسه داوجونز در شهرهای گوناگونی مانند نیویورک، پیرنستون، شیکاگو، لوس آنجلس، مکزیک، فرانکفورت، لندن، مادرید، پاریس، استکهلم، زوریخ، دبی، پکن، هنگ کنگ و سنگاپور دفتر دارد.
شاخص استاندارد و پور
استاندارد و پور با دفاتری در 23 کشور و سابقه 150 ساله، در سراسر جهان به عنوان یک موسسه پیشتاز در درک امور مالی و بازار، نامی آشنا برای سرمایه گذاران است . پیشینه این شرکت به سال 1860 باز می گردد، زمانی که هنری وارنوم پور کتابش را به نام «تاریخ راه آهن و آب راه های ایالات متحده » منتشر نمود. وی یک موسس صنعت اطلاعات مالی بود که از « حق سرمایه گذار در داشتن اطلاعات » طرفداری می کرد . در سال 1941 ، موسسه آمار استاندارد با موسسه انتشارات پور ادغام گردیده و تبدیل به موسسه استاندارد پور شد . در پایان سال مالی 2008 ، سود عملیاتی این موسسه به 2/65 میلیارد دلار رسید .
امروزه S&P سعی دارد با درک بازار به شکل درجه بندی اعتباری، شاخص سازی، تحقیقات سرمایه گذاری و ارزیابی ریسک و راه حل سازی، به سرمایه گذارانی که می خواهند تصمیمات سرمایه گذاری بهتری بگیرند، خدمت رسانی نماید.
S&P به عنوان ارائه دهنده مستقل، در امر رتبه بندی اعتباری شناخته شده و در سال 2008 ، بیش از یک میلیون درجه بندی اعتبار اصلاح شده جدید را منتشر نموده و بیش از 32 تریلیون دلار بدهی معوق را دسته بندی کرده است.
استاندارد و پور همچنین یکی از شاخص های پرکاربرد برای سهام آمریکایی با سرمایه زیاد را به نام 500S&P انتشار می دهد . به علاوه، شاخص 1200 S&P Global تقریباً 30 بازار شامل 70 درصد ارزش بازار جهانی را پوشش می دهد.
از این گذشته، کسب و کار مستقل تحقیقات سهام S&P در زمره شاخص سازی های پیشرو و ارائه کنندگان اطلاعات سرمایه گذاری مستقل دنیا می باشد که در خصوص بیش از 2000 سهام، تحلیل بنیادی انجام می دهد . همچنین S&P در اطلاعات صندوق های سرمایه گذاری و تحلیل آنها پیشرو است.
شاخص فایننشیال تایمز و بورس اوراق (FTSE)بهادار
فوتسی به عنوان یک موسسه مستقل توسط فایننشیال تایمز و بورس اوراق بهادار لندن تاسیس گردیده است. این موسسه طراحی شاخص، به مشتریان مشاوره مالی نمی دهد بلکه امکان دسترسی به اطلاعات بازار هدف واقعی را میسر می سازد . شاخص فوتسی مورد استفاده تعداد زیادی از سرمایه گذاران از قبیل مشاوران، صاحبان سرمایه، مدیران سرمایه، بانک های سرمایه گذاری، بورس های اوراق بهادار و کارگزاران می باشد.
گروه فوتسی پیشرو در ایجاد و مدیریت بیش از 120 هزار سهام، اوراق قرضه و شاخص های جایگزین در سطح دارایی است و با دفاتری در لندن، فرانکفورت، هنگ کنگ، پکن، نیویورک، سانفرانسیسکو، سیدنی و توکیو در 77 کشور، در سراسر جهان، فعالیت می نماید.
فوتسی به اهمیت کاربرد روش های شفاف، عینی و پایدار هنگام تعیین وضعیت بازار کشورها پی برده است و مشاوره های گسترده ای را به شکل چارچوب و معیار برای طبقه بندی کشورها بر اساس اندازه اقتصادی، ثروت، کیفیت و عمق بازار، ارائه می دهد . فوتسی این چارچوب را در بررسی سالانه وضعیت بازار همه کشورها به کار می برد. برای اطمینان از شفافیت طبقه بندی، فهرستی تهیه شده که تغییرات طبقه بندی در آن ثبت می گردد. این فهرست سالانه توسط گروه سیاست گذار فوتسی بررسی می گردد.
هدف از استفاده از این شاخص:
1ـ تجزیه و تحلیل سرمایه گذاری
2ـ اندازه گیری عملکرد
3ـ تخصیص دارایی
4ـ پوشش سبد سرمایه گذاری و ایجاد شاخص بررسی صندوق ها می باشد.
شاخص فوتسی در سالهای 2004، 2005 ،2006 و 2008 ، عنوان شاخص ساز جهانی سال را به خود اختصاص داد.
شاخص راسل
در 25 سال گذشته، نوآوری در روش های راسل موجب شده تا شاخص های آن به صورت الگوهای مورد استفاده بسیاری از سرمایه گذاران درآید. اکنون، متخصصان سرمایه گذاری در نهادهایی با بیش از 4/3 تریلیون دلار دارایی از شاخص های راسل برای مدیریت سبد سرمایه گذاری خود استفاده می کنند. شاخص های جهانی راسل، روش شفاف و هدفمندی را پیشنهاد می دهند تا بخش های مجزا در بازار جهانی را ارزیابی نمایند . تقریباً 10 هزار شرکت یا 98 درصد شرکت ها جای خود را در این الگو یافته اند.
شاخص راسل نشان می دهد که شرکت ها، با ارزش سرمایه یکسان در سراسر دنیا، عملکرد مشابه دارند. بر اساس این بینش، راسل شاخص های جهانی را برای شرکت های با ارزش بازار کم و زیاد طراحی کرده است و برای تشخیص ارزش بازار شرکت ها، یک مجموعه همسان جهانی از معیارهای ارزش بازار را بدون توجه به نوع کشور، بکار می برد.
شرکت های تعریف شده مانند شرکت هایی با ارزش بازار کم یا زیاد، در مقایسه با همتایان جهانی شان، به سرمایه گذاران اجازه می دهند تا عملکرد خود را دقیق تر ارزیابی نمایند .
شاخص ویلشایر5000
این موسسه در سال 1972 آغاز به کار نمود و اکنون بیش از 350 کارمند در دفاتر و شرکت های وابسته آن مشغول به کار هستند . در سال های اولیه، ویلشایر در بکارگیری فن آوری محاسبات برای مفاهیم سرمایه گذاری مبتکر بود و در دهه 1970 ، اولین مدل دارایی/ بدهی را برای صندوق های بازنشستگی ایجاد نمود و نیز در تولید ابزار مدیریتی سرمایه گذاری برای وظایفی از قبیل ایجاد صندوق های شاخص محور، بهینه سازی سبد های سرمایه گذاری، توسعه سبدهای سرمایه گذاری اوراق قرضه تضمین شده و اختصاصی و ارزیابی عملکرد، از اولین موسسات فعال بود. دو محصول بسیار آشنا در جامعه سرمایه گذاری کنونی، شاخص ویلشایر 5000 و خدمات مقایسه ای اعتبار جهانی، در دهه اول کار موسسه ویلشایر ایجاد گردیدند .
شاخص کل بازار ویلشایر 5000 ، در سال 1974 توسط انجمن ویلشایر تاسیس شد و در سال 2004 ، بعد از این که شرکت داوجونز مسئولیت محاسبات و نگهداری آن را پذیرفت، « داوجونز ویلشایر 5000 » نام گرفت.
ویلشایر به بیش از 600 سازمان در بیش از 20 کشور، با دارایی کل بیش از 8 تریلیون دلار خدمت رسانی می نماید.
شاخص ویلشایر، یک شاخص وزنی ارزش بازار از تمام سهامی است که در ایالات متحده معامله می شوند. در حال حاضر، این شاخص حاوی بیش از 6307 شرکت است. هدف این شاخص اندازه گیری عملکرد شرکت هایی است که بیشتر معامله می شوند و در ایالات متحده مستقر هستند. بنابراین، شاخص ویلشایر شامل اکثریت سهام عادی ، صندوق های سرمایه گذاری در مستغلات و سهام مشارکت های محدود است که برای اولین بار در نزدک اُ ام ایکس، بورس نیویورک یورونکس یا بورس اوراق بهادار امریکا معامله شده اند .
منابع
مدیریت سرمایه گذاری پیشرفته : دکتر رضا راعی
مدیریت سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار : دکتر ابوالفضل شهرآبادی – ندا بشیری
شناخت گاوها در بورس ( اصول سرمایه گذاری در بازار سرمایه ) : امیر حسین اسماعیل پور – عبدالرضا رمضان زاده
راهنمای پذیرش سهام شرکت ها
مجموعه قوانین ، مقررات و آئین نامه ها
شرکت کارگزاری صنعت و معدن
پایان