پاورپوینت سیستم های اطلاعاتی حسابداری

سیستم های اطلاعاتی حسابداری

دکتر یحیی کامیابی
عضو هیات علمی دانشگاه مازندران

2

بخش اول مبانی نظری سیستمهای اطلاعاتی حسابداری

یک سیستم عبارتست ازمجموعه ای از دو یا چند جزء مرتبط به هم که بمنظور دستیابی به یک هدف باهم در تعاملند . بیشتر مواقع سیستم ها از زیر سیستم های کوچکتری تشکیل شده اند که هریک فعالیت ویژه ای انجام داده و در نهایت سیستم بزرگتری را پشتیبانی می کنند.
تعریف سیستم :
سیستم اطلاعاتی حسابداری شامل افراد، روش ها و شیوه های فن آوری اطلاعاتی است.
تعریف سیستم اطلاعاتی حسابداری:

وظایف سیستم اطلاعاتی حسابداری دریک بنگاه تجاری:
گردآوری وذخیره داده های مربوط به فعالیت هاورویدادهابطورکلی که یک بنگاه تجاری بتواندآنچه را رخ داده است بررسی کند.
پردازش وتبدیل دادهابه اطلاعات مفیدبرای تصمیم گیری به نحوی که مدیریت برمبنای این اطلاعات قادربه برنامه ریزی, اجراوکنترل فعالیت های شرکت باشد.
طراحی کنترل های داخلی کافی بمنظورحفاظت ازداراییهاازجمله مدارک واطلاعات بنگاه.

در بیانیه مفاهیم بنیادی حسابداری شماره2 کمیته تدوین استانداردهای حسابداری مالی حسابداری بعنوان یک سیستم اطلاعاتی تعریف وهمچنین بیان گردیده است که هدف اولیه حسابداری تهیه اطلاعات مفیدبرای تصمیم گیری است . کمیته مربوط پیشنهاد کردمحتوای دروس آموزشی به نحوی طراحی شود تا دانشجویان بتوانند سه مفهوم اساسی زیر رابه خوبی درک کنند.
نحوه استفاده از اطلاعات درتصمیم گیری
نحوه گزارشگری مالی
مطالعه سیستم های اطلاعاتی حسابداری ، پایه و اساس حسابداری
ماهیت“ طراحی“اجراواستفاده از اطلاعات درتصمیم گیری

چرخه
تامین مالی
چرخه
تولید
چرخه
مخارج
چرخه
منابع انسانی
چرخه
درآمد
چرخه اساسی رویدادها در سیستم اطلاعاتی حسابداری

شامل فعالیت های خرید و پرداخت وجه برای کالاها و خدمات مصرف شده در واحد تجاری
شامل فعالیت های تبدیل مواد اولیه و دستمزد به کالاهای ساخته شده .
شامل فعالیت های استخدام و پرداخت حقوق کارکنان
شامل فعالیت های فروش کالا یا خدمات و وصول مطالبات مربوط به فروش های نسیه
شامل فعالیت هایی است که به منظور تحصیل وجوه و منابع مورد نیاز بنگاه تجاری و بازپرداخت مطالبات بستانکاران و توزیع سود میان سهامداران انجام می شود.

برنامه ریزی استراتژیک بلندمدت
مدیریت حسابداری وعملکردمالی
خدمات مشاوره ای داخلی
بودجه بندی کوتاه مدت
بهبودفرآیند
ارزیابی عملکرد
تجزیه وتحلیل های سود آوری کالاومشتریان
تجزیه وتحلیل اقتصادی ومالی
سیستمهای حسابداری وگزارشگری مالی
جدول 1-1
مهمترین فعالیت های کاری ده گانه حسابداران
سیستمهای عملیاتی ورایانه ای

فن آوری اطلاعات واسترتژی شرکت:

درجدول شماره 1-1دومین وظیفه مهم حسابداران شرکتها برنامه ریزی استراتژیک بلندمدت اعلام شده است .چگونگی همسویی فن آوری اطلاعات بااستراتژی سازمان درسیستم اطلاعاتی حسابداری تشریح می گردد.همانطور که درشکل 1-1نشان داده می شود استراتژی شرکت یکی ازعواملی است که بایدتاثیرآن درطراحی سیستم اطلاعاتی حسابداری لحاظ گردد.

چرخه تامین مالی

پرداخت نقد
وصول نقد
نقد
پرداخت نقد
وصول نقد
چرخه منابع انسانی

پرداخت نقد
وصول نقد
نقد
دفترکل وسیستم گزارشگری
داده
داده
داده
مواداولیه
چرخه تولید

چرخه درامد

کالای ساخته شده
داده دستمزد
دستمزد
اطلاعات برای کاربران
درون وبرون سازمانی

دریافت
کالاهای
تکمیل شده

پرداخت دستمزد
خرید مواد اولیه
وصول نقد
دریافت کالا
شکل1-1سیستم اطلاعات حسابداری و ریز سیستم های مربوط اصلاح شده توسط جولی دیویداسمیت

عوامل موثردرطراحی سیستم
استراتژی
فرهنگ سازمانی
سیستم اطلاعاتی حسابداری
(AIS)
فن آوری اطلاعات
شکل1-2

شیوه ای بسیاری برای سرمایه گذاری در فن آوری اطلاعات وجود دارد تاسیستم اطلاعاتی توانایی بیشتری برای بالا بردن ارزش سازمان واصلاح آن داشته باشد به دلیل محدودیت منابع واحدهای اقتصادی یکی از تصمیمات مهم این است که کدام تکنیک های جدید و شیوه ای اصلاح سیستم اطلاعاتی حسابداری بیشترین بازده را برای سازمان دارد تصمیم گیری منطقی وتحقیق هدف مذکور مستلزم آنست که حسابداران و متخصصان سیستمهای اطلاعات استراتژی سازمان خود رابشناسند.
سیستم های اطلاعاتی حسابداری واسترتژی شرکت

میشل پورتر استاد رشته مدیریت بازرگانی دانشگاه هاروارد که معروفیت جهانی دارد موفقیت یک بنگاه تجاری دربلند مدت را مستلزم انتخاب یکی از دو استراتژی زیر می داند:
1-تولیدکننده ای باشد با هزینه تولیدکمترازرقیبان
2-تولیدکننده ای باشدکه محصولات وخدماتش متمایز از سایر رقباست.
بعضی اوقات یک شرکت می تواند درهر دو عرصه موفق باشد هم محصولاتی بهتر از سایر رقیبان تولیدکند وهم این محصولات راباهزینه ای کمتر از شاخص های صنعت ارائه دهد اما غالبا شرکتها باید میان دو استراتژی اساسی یکی را انتخاب نماید.
استراتژی وموقعیت های استراتژیک

موقعیت استراتژیک برمبنای تغییرات
موقعیت استراتژیک برمبنای نیازها
موقعیت استراتژیک برمبنای دسترسی
اساسی ترین موقعیت های استراتژیک

پورتر بیان می کندکه تصمیم گیری اساسی شرکتها باید شامل انتخاب موقعیت استراتژیکی باشدکه آنها می خواهند بپذیرند او سه موقعیت استراتژیک اساسی زیر را توصیف میکند:
1- موقعیت استراتژیک برمبنای تغییرات:
این موقعیت شامل تولید یا ارائه زیرمجموعه ای ازمحصولات یاخدمات صنعتی است شرکت بین المللی جیفی لاب یک نمونه ازشرکتهایی است که موقعیت استراتژیک برمبنای تغییرات راپذیرفته است
2- موقعیت استراتژیک برمبنای نیازها:
این موقعیت شامل تلاش برای ارائه خدمات به گروه خاصی ازمشتریان است که اکثرنیازهای آنان رامرتفع کندبعنوان مثال صندوق های بازنشستگی برارائه خدمات مفیدبه بازنشستگان تاکیددارد.
3-موقعیت استراتژیک برمبنای دسترسی:
شامل ارائه خدمات به زیرمجموعه ای ازمشتریان که ازدیگرمشتریان درعواملی مانندموقعیت جغرافیایی یا تعداد تفاوت دارندواین تفاوت باعث میشودکه خدمات لازم برای مشتریان ارائه شود.شرکت ادواردجونز نمونه ای است که باموقعیت استراتژیک برمبنای دسترسی تطابق دارد

پورترشرح می دهدکه که این سه موقعیت استراتژیک اساسی ثابت ومنحصر به فرد نبوده و اغلب ویژگی های مشترک دارند. وی همچنین بیان میکندکه موقعیت استراتژیک خاص انتخاب شده مهم نیست بلکه نکته مهم این است که طراحی کلیه فعالیت های شرکت باید به نحوی باشدکه هرفعالیت بطورمتقابل فعالیت دیگری راتحت تاثیرقراردهدتادرنهایت استراتژی مناسب شرکت بدست آید.
سیستم های اطلاعاتی حسابداری نقش مهمی درکمک به سازمان برای پذیرش وحفظ یک موقعیت استراتژیک دارد.
دستیابی به یک موقعیت مناسب به کمک فعالیت هامستلزم اینست که دادهای مربوط به هرفعالیت به شیوه مناسبی گردآوری شود.
این داده ها به اطلاعاتی تبدیل شوند تا بتوانند درفرآیند تصمیمات مدیریت مورداستفاده قرارگرفته واین فعالیت ها با یکدیگرهماهنگی بیشتری داشته باشند این اطلاعات باید قابل اتکاء وهمواره دردسترس باشد تا درفرآیند تصمیم گیری مورد استفاده قرارگیرند.

هدف اصلی هر واحد تجاری تحصیل سود و افزایش ثروت برای سهامداران است. یک فعالیت تجاری وقتی سودآور است که ارزش کالاها وخدمات وکالاهای تولید شده بیش از مخارج تولید آن کالایا خدمت باشد. زنجیره ارزش یک سازمان شامل نه فعالیت مرتبط به هم است که به تشریح فعالیت های دسته جمعی می پردازد.همانطورکه در شکل 3-1نشان داده میشود نه فعالیت زنجیره ارزش میتواند به دو دسته اصلی تقسیم شود.
زنجیره ارزش

پنج فعالیت اصلی زنجیره ارزش شامل فعالیت هایی است که بمنظور تولید، بازاریابی و تحویل کالاوخدمات به مشتریان وهمچنین خدمات پس ازفروش به شرح زیر انجام می شود.
1-فعالیتهای تدارکات درون سازمانی شامل دریافت، نگهداری وانتقال مواداولیه ای است که واحد تجاری بعنوان ورودی برای تولید محصولات وخدمات خود نیازدارد.
2-فعالیت های عملیات تولیدی شامل فعالیت های تبدیل ورودیهابه محصولات یاخدمات نهایی است بعنوان مثال خط مونتاژ در یک شرکت اتومبیل سازی شامل تبدیل مواد اولیه به ماشین تکمیل شده است .
3-فعالیت های تدارکات برون سازمانی مجموعه فعالیت های انتقال و توزیع محصولات و خدمات تکمیل شده بین مشتریان را دربرمیگیرد.
4-فعالیت های بازاریابی وفروش فعالیت هایی است که به مشتریان کمک میکند تا محصولات و یا خدمات سازمان را بخرد
5-فعالیت های خدمات پس ازفروش شامل فعالیت های تعمیر و نگهداری پس از فروش به مشتریان است .
فعالیت های اصلی زنجیره ارزش

چهارفعالیت پشتیبانی درزنجیره ارزش به شرح زیرمنجربه انجام فعالیت های اصلی بطورکارآمد وموثرمیشود:
1-ساختارسازمان به فعالیت های حسابداری، تامین مالی وفعالیت های اداری عمومی که برای انجام وظایف هرسازمانی حیاتی است اشاره دارد.
2-فعالیت های منابع انسانی شامل تامین نیروی انسانی، استخدام ، آموزش وتامین حقوق ومزایا وپاداشهای کارکنان است.
3- فعالیت های فن آوری شامل فعالیت های اصلاح وبهبود کالایاخدمت است. مانند طراحی محصول
4-فعالیت های خرید شامل کلیه فعالیت های تهیه مواداولیه، موادمصرفی وملزومات، وساختمانهای مورداستفاده برای اجرای فعالیت های اصلی است .
فعالیت های پشتیبانی در زنجیره ارزش

فعالیتهای اصلی

1- ساختارسازمانی
2- منابع انسانی
3- فن آوری
4- خرید
1- فعالیت درون
سازمانی دریافت و
نگهداری
مواد
فعالیت های پشتیبانی
2- فعالیتهای
عملیات
تولیدی
3- فعالیت های پشتیبانی
برون سازمانی انتقال
محصولات وخدمات
4- بازاریابی و
تبلیغات فروش
5- خدمات تعمیر
ونگهداری پس
ازفروش
شکل3-1 زنجیره ارزش

یکی از اهداف سیستم اطلاعاتی حسابداری فراهم کردن اطلاعات مفید برای تصمیم گیری است به منظور طراحی یک سیستم اطلاعاتی حسابداری که این هدف را تامین نماید لازم است . انواع مختلف تصمیماتی که در یک سازمان گرفته می شود شناسایی شوند تصمیمات میتوانند بر اساس درجه و ساختار سازمانی و یا دامنه تصمیم طبقه بندی شوند.
انواع تصمیم گیری

تصمیمات درمیزان ساختاری بودنشان از یکدیگر متفاوتند .
تصمیمات ساختاری تکراری، عادی و به اندازه کافی قابل فهم هستند ومی توانند به کارکنان سطوح پایینتر درسازمان واگذارگردد.
تصمیمات نیمه ساختاری باقواعد ناقص برای تصمیم گیری شناخته می شود و نیاز به ارزیابی و قضاوت ذهنی اضافی برای تجزیه وتحلیل داده های رسمی دارد.تدوین بودجه بازاریابی برای یک محصول جدیدیک مثالی از یک تصمیم نیمه ساختاری است.
تصمیمات غیرساختاری تصمیماتی غیرتکراری وغیرعادی هستند انتخاب جلدمجله انتخاب مدیریت ارشد وانتخاب پروژهای تحقیقاتی بنیادی از این دسته تصمیماتند.
ساختار تصمیم

کنترل عملیاتی با اثربخشی وکارایی عملکرد فعالیت های معینی سروکار دارد. تصمیمات مربوط به مدیریت موجودیها و اعتبارات درنظرگرفته شده برای مشتریان نمونه ای از فعالیت های عملیاتی است .
تصمیمات برمبنای دامنه تاثیرگذاریشان متفاوتند .
دامنه تصمیم
کنترل مدیریتی بااثربخشی وکارایی استفاده ازمنابع به منظور دستیابی به اهداف سازمانی ارتباط دارد.بودجه بندی توسعه منابع انسانی وتصمیم گیری درموردپروژه های تحقیقاتی وبهبودمحصولات نمونه هایی از فعالیت های کنترلی مدیریت هستند. در واقع دربحث دامنه تصمیم گیری مدیریت براساس چرخه فعالیت های اساسی حسابداری تصمیمات مربوط را اتخاذ می نماید.

ارزش اطلاعات عبارتست از ارزش اطلاعات منهای هزینه اطلاعات.
منافع اطلاعات شامل کاهش عدم اطلاعات وابهام تصمیمات اصلاحی وتوانایی بهترطراحی وبرنامه ریزی فعالیت های سازمان است هزینه اطلاعات شامل زمان ومنابع تصمیم گیری مفیداست متاسفانه تعیین ارزش اطلاعات به این آسانی که بیان شدنیست شناسایی کلیه هزینه ها به خصوص هزینه های غیرمستقیم تولیداطلاعات مشکل وغالبااین کاردشوارترازاندازه گیری منافع تهیه اطلاعات اضافی دیگر است.
ارزش اطلاعات
تعریف

به طورسنتی سیستم اطلاعات حسابداری به یک سیستم پردازش معاملات اشاره دارد زیراسیستم حسابداری تنها با اطلاعات مالی ومعاملات حسابداری ارتباط داشت.درنتیجه بسیاری از شرکتها سیستمهای اطلاعاتی اضافی را برای گردآوری و پردازش، ذخیره وگزارش اطلاعات، طراحی و اجراکردند.سیستمهای برنامه ریزی منابع سازمانی یکی ازبخش های پیشرفته طراحی است که مشکلاتی نظیر تضاد ومغایرت دادها درسیستم را برطرف نماید.
نکته حایز اهمیت درسیستمهای برنامه ریزی منابع سازمان ضرورت وارزش فعالیت های هماهنگ یکپارچه ومتقابل است بنابراین لازم است فعالیت هایی که بطور مجزا درسیستمهای اطلاعاتی وحسابداری به شیوه سنتی انجام می شود بیشتر به هم مرتبط شده وشرکتها اقدام به تلفیق این دوفعالیت کنند.
آینده سیستم های اطلاعاتی حسابداری

با تشکر
از
توجه شما