بسم لله ارحمن ارحیم
زخم ها
تعریف: به ازبین رفتن تداوم و یکپارچگی لایه ای پوست درزیر جلد را زخم می گویند.
زخمها به دو دسته کلی زخمهای باز و بسته تقسیم می شوند:
زخم های باز
به زخم هایی می گویندکه در آنها سطح پوست دچار صدمه و آسیب شده و خونریزی خارجی نیز رویت می شود.
زخم های بسته
به زخمهایی گفته می شود که براثر برخورد جسمی غیرنوک تیز به بدن بوجود می آید دراین نوع زخم پوست پاره نمی شود و هیچگونه خونریزی خارجی مشاهده نمی شود.
انواع زخم های باز :
الف ) سائیدگی ( خراشیدگی )
به زخمی سطحی گفته می شود که در اثر سائیده شدن پوست به یک سطح ناصاف یا زبر و خشن مثل آسفالت بوجود می آید.
ب ) بریدگی
به زخمی گفته می شود که دارای لبه های صاف بوده و خونریزی عادی از آن جریان دارد و اغلب توسط یک جسم تیز و برنده با لبه های صاف مثل چاقو ، تیغ بوجود می آید.
ج ) پارگی
به زخم عمیقی گفته می شود که دارای لبه های نامنظم بوده و توسط اجسام تیز مثل شیشه بوجود می آید . دراین نوع جراحت اغلب به بافتهای زیرین نیز آسیب می رسد.
د ) کنده شدگی
به زخمی گفته می شود که دارای یک تکه از برش پوستی بصورت آویخته باشد.
درجراحات عمیق احتمال عفونت یا باقی ماندن جسم خارجی درون زخم نیز وجود دارد.
هـ ) سوراخ شدگی
به زخم کوچکی گفته می شود که در اثر وارد شدن یک جسم تیز بصورت عمقی در پوست بوجود می آید.
ی) قطع عضو
یکی از شدیدترین انواع زخمها می باشد که اغلب توسط اجسام تیز و برنده یا فشارهای شدید خارجی مانند تصادفات یا انفجار بوجود می آید.
عوارض زخم ها
عوارض زخم ها می تواندشامل مواردی مانند شوک ، عفونت ، ایجادتغییرشکل وناتوانی شدیددرناحیه آسیب دیده باشد.
عفونت که از جمله عوارض دیررس در زخم ها است می تواندباعلائم زیرهمراه باشد:
التهاب و قرمزی اطراف زخم
ترشحات چرکی
درد و سوزش محل زخم
تب ، تعریق ، تشنگی ، لرز و بیحالی
التهاب غدد لنفاوی
اقدامات و کمکهای اولیه در زخمها
خونریزی را کنترل نمائید.
با استفاده از محلول های شستشو زخم را شسته سپس آنرا پانسمان و بانداژ نمائید، بهتر است برای شستشوی زخم های عمیق از بتادین استفاده نشود . در چنین مواردی استفاده از سرم فیزیولوژی توصیه می شود .
مصدوم را در اسرع وقت به مراکز درمانی برسانید.
در کنده شدگی ، تکه برش پوستی آویخته را در محل خود قرار دهید .
در سوراخ شدگی ابتدا اجازه دهید چند لحظه خونریزی جریان یابد تا میکروبهای درون زخم تا حدی شسته شوند .
در صورتیکه جسم خارجی در داخل بدن فرو رفته باشد آنرا خارج ننمائید.بلکه پس از ثابت کردن جسم ، زخم را بانداژ نمائید ( بااستفاده از بانداژ حلقوی مطابق شکل )
کمک های اولیه در سوراخ شدگی
– در قطع شدگی اعضاء ، بعداز بررسی ABC و انجام اقدامات لازم در مورد آن ، خونریزی را با وارد آوردن فشار مستقیم و بالا نگهداشتن عضو متوقف کنید و درصورتیکه این اقدامات موثر واقع نشد با استفاده از تورنیکه خونریزی را بند آورید.
عضوی که کاملاً قطع شده را در بین یک گاز استریل یا پارچه تمیز قراردهید ، آنرا با آب یا هرنوع سرم خیس نموده وآنرا درداخل یک کیسه پلاستیکی قراردهیدوسرکیسه را گره بزنید. سپس در داخل یک کیسه بزرگتر حاوی یخ قرار دهید.
نکته 1 : سردکردن عضو می تواند احتمال پیوند را تا 24 ساعت افزایش دهد ، اما بهتراست رساندن عضو قطع شده جهت پیوند بیشتر از 6 ساعت طول نکشد.
نکته 2 : عضو قطع شده نباید یخ بزند ، همچنین نباید بطور مستقیم با یخ یا آب سرد تماس داشته باشد.
کمک های اولیه قطع عضو
انواع زخم های بسته
کوفتگی
کوفتگی معمولاً بصورت تورم موضعی ، درد و تغییر رنگ آبی یا سیاه شدن پوست رانشان می دهد .
له شدگی
له شدگی بصورت تشکیل لخته خون در زیر پوست همراه با درد ، تورم و آسیب های بافتی زیرپوستی خود را نشان می دهد که معمولاً در اثر ضربه شدید به اندام یا افتادن جسم بسیار سنگین ( مانند سقوط آوار ) ایجاد می شود.
اقدامات اولیه در کوفتگی
– در کوفتگی های شدید وله شدگی می توانید با استفاده از کمپرس سرد، درد و تورم را کاهش دهید.( به جز آسیب های وارده به شکم )
– عضو آسیب دیده راجهت کاهش درد و التهاب ، بالاتر از سطح قلب قراردهید.
نکته 1 : در له شدگی های شدید بدلیل ایجاد شوک هایپوولمیک اقدامات مربوط به شوک را انجام دهید.
نکته 2 : درصورتیکه مصـدوم در زیر آوار مانده ، تزریق سرم را باید قبل از خارج کردن مصدوم از زیر آوار آغاز نمود .( البته تزریق سرم باید توسط پزشک یا پرستار انجام گیرد )
تذکر :
بخاطر داشته باشید که میزان مرگ و میر در خونریزیهای داخلی از خونریزیهای خارجی بیشتر است.
پایان