مقدمات روش تحقیق
عنوان: مصاحبه
استاد : …………………..
تهیه کنندگان:
………………………………….
پاییز1402
مصاحبه پژوهشی چیست؟
مصاحبه های پژوهشی روشی برای گردآوری داده ها هستند که از پاسخ افراد به پرسش های پژوهشگران به عنوان منبع داده خود استفاده می کنند.از این نظر که داده ها از چیزی به دست می آید که افراد به پژوهشگر می گویند.
مصاحبه های پژوهشی ، به نوبه ی خود روی خود گزارشی ها تمرکز دارند –یعنی آنچه که افراد می گویند انجام می دهند ،آنچه که می گویند باور دارند ،و نظراتی که می گویند از آن برخوردارند.
استفاده از مصاحبه ها چه زمانی مناسب است؟
در زمینه پژوهش های کوچک مقیاس با بودجه کم ، زمان و هزینه انجام مصاحبه ها هنگامی بیشترین بازدهی را خواهد داشت که پژوهشگر بخواهد به بررسی پدیده های پیچیده و ظریفی همچون موارد زیر بپردازد:
نظرات ، احساسات ، عواطف و تجارب
مسائل پیچیده
اطلاعات متمایز
ساختار مصاحبه ها
مصاحبه های ساختارمند
مصاحبه های نیمه ساختارمند
مصاحبه های بدون ساختار(آزاد)
مصاحبه های یک به یک
رایج ترین شکل مصاحبه، نوع یک به یک (شخصی)است که شامل جلسه ای بین یک پژوهشگر و یک مطلع می شود.
مزیت:
۱) سهولت نسبی در هماهنگی و تدارک
۲) نظرات و دیدگاه های بیان شده در طول مصاحبه از یک منبع
۳)کنترل آسان
۴) امکان روویسی نوارهای مصاحبه
معایب:
1) تعداد دیدگاه ها و نظرات در دسترس را برای پژوهشگر محدود می کند.
2) گوش دادن به یک فرد در یک زمان بطور موثری تعداد صداهایی که می توانند شنیده شوند و دامنه دیدگاه هایی که می توانند در یک پروژه پژوهشی گنجانده شوند را محدود می کند.
مصاحبه های گروهی
در مصاحبه های گروهی با مشارکت بیش از یک نفر در یک زمان پژوهشگر می تواند تعداد و دامنه ی مشارکت کنندگان درگیر در پژوهش را بطور چشمگیری افزایش می دهد.افزایش تعداد افراد درگیر در مصاحبه می تواند مزایایی را از حیث معرف بودن داده ها بهمراه داشته باشد.
مصاحبه گروهی را می توان بسیار شبیه مصاحبه یک به یک انجام داد، به این معنی که مصاحبه کننده همچنان کانون اصلی تعاملی باشد که صورت میگیرد.
بحث های گروهی این امکان را برای مشرکت کنندگان فراهم می کند که به نقطه نظرهای جایگزین گوش دهند، همچنین به اعضا اجازه می دهند از برخی دیدگاه ها حمایت کنند و دیدگاه هایی که با آنها مخالف هستند را به چالش بکشد.از این نظر مصاحبه گروهی به بهترین نحو از پویایی گروهی بهره می جوید.
گروه های متمرکز
گروه های متمرکز متشکل از گروه های کوچکی از افراد است که توسط یک پژوهشگر گردهم آمده تا نگرش ها و ادراک ها، احساسات و ایده ها درباره ی یک موضوع خاص را کشف کنند.
گروه های متمرکز از سه مشخصه بارز برخوردارند:
تمرکز برروی جلسه ای است که درآن بحث گروهی براساس موضوع یا تجربه ای است که تمامی مشارکت کنندگان درباره ی آن دانش مشابهی دارند.
نقش فرد پژوهشگر، تسهیل تعامل گروهی است تا هدایت بحث.
تاکیید ویژه بر روی تعامل و پویایی گروهی در گروه به منزله ی ابزاری برای استخراج اطلاعات است.
تکنیک دلفی
مصاحبه با متخصصان زمانی ارزشمند است که پژوهشگران بخواهند جدیدترین اطلاعات درباره ی موضوع خاص را بدست بیاورند.تکنیک دلفی راهی را برای هدایت دیدگاه های متخصصان مستقل بسوی برخی نتیجه گیری های عملی مشترک پیرامون یک موضوع فراهم می کند.
تکنیک دلفی مبتنی است بر:
گرداوری نظرات
براساس نظر متخصصان
بطورجداگانه و ناشناس
استفاده از یک فرایند تکراری
با هدف حرکت بسوی اجماع
این تکنیک در رابطه با
تصمیم گیری
تدوین یک سیاست
پیش بینی وضعیت آینده
ارزشمند است
انواع تکنیک های دلفی
تکنیک دلفی مبتنی بر وب
تکنیک دلفی و پژوهش های کوچک مقیاس
اثر مصاحبه کننده
هویت شخصی
خود ابرازگری
مداخله شخصی
مهارت های مصاحبه چهره به چهره
ویژگی های مصاحبه کننده :
مصاحبه کننده باید دقیق و حواس جمع باشد.
مصاحبه کننده نسبت به احساسات مطلع حساس است.
مصاحبه کننده خوب قادر به تحمل سکوت در حین گفتگو است.
مصاحبه کننده خوب در استفاده از انگیزنده ها مهارت دارد.
مصاحبه کننده خوب در استفاده از تحقیق و تفحص مهارت دارد.
مصاحبه کننده خوب در استفاده از بازسنجی ها مهارت دارد.
مصاحبه کننده خوب در طول مصاحبه قضاوت نمی کند.
مراحل انجام مصاحبه
برنامه ریزی مصاحبه
مقدمه و تشریفات
آغاز مصاحبه
نظارت بر روند پیشرفت
اتمام مصاحبه
انواع روش های ضبط مصاحبه
ضبط های صوتی و ویدیویی
یادداشت های میدانی
مزایایی مصاحبه های آنلاین
ارتباط زنده با تماس تصویری
بدون تماس تصویری مستقیم
ضبط داده های آنلاین
تماس خصوصی با مصاحبه شوندگان
مصاحبه با افراد در مکان های دور
پاسخ های نوشتاری به پرسش های مصاحبه
چگونه می توان پی برد که مصاحبه شونده در حال بیان حقیقت است؟
بازسنجی داده ها با دیگر منابع
بازسنجی درستی و اعتبار داده ها
جستجوی مضامین و موضوعات
مزایای مصاحبه ها
عمق اطلاعات
بینش ها
تجهیزات
الویت های مطلعان
انعطاف پذیری
نرخ پاسخ بالا
اعتبار داده ها
خاصیت درمانی(آرام بخش بودن)
معایب مصاحبه ها
اعتبار داده ها
اثر مصاحبه کننده
قابلیت اعتماد
زمانبر بودن
منابع
جلوگیری از بروز احساسات
تعرض به حریم شخصی
باتشکر از
توجه شما
پایان