بنام خداوندقلم واندیشه
روانشناسی اجتماعی
نفوذاجتماعی وکنترل
پیش سازمان دهنده ها
یکی ازجنبه های بسیارمهم رفتاراجتماعی نفوذ اجتماعی است .
مفهوم نفوذ اجتماعی ان است که می توان تحت تاثیر قرار دادن دیگران راچه با گفتاروچه با رفتار خود داشته باشد.
در روانشناسی اجتماعی منظور از نفوذ اجتماعی توان همرنگ کردن فرد با گروه وکنترل فرد از سوی گروه است.
نفوذ اجتماعی وقتی روی می دهد که اعمال یک فرد یا یک گروه رفتاردیگران را تحت تاثیر قرار می دهد.
به یک معنی اصطلاح نفوذ اجتماعی کوششی است عمدی از سوی یک فرد یا یک گروه برای ایجاد تغییر درعقاید یا رفتار ما.
تغییرنگرش یک نمونه نفوذ اجتماعی است نفوذی که عمدتا بر ادراک کلامی مبتنی است وعموما فرض ان بر این است که رفتار انسان دارای مبانی شناختی است.
راه هایی دیگری برای نفوذ انسان ها وکنترل ان ها وجود دارند مانند:
دربسیاری از موارد تسلیم شدن به نفوذ وبه عبارت دیگرهمنوایی اجتماعی جنبه ی سازگارانه دارد
مثال
رانندگی کردن از سمت راست خیابان درکشورما یک سازگاری ساده بامعیارهای ایمنی است امادر انگلستان برعکس این عمل یعنی راندن از سمت چپ خیابان جنبه ی سازگارانه دارد.
چگونگی واکنش مابه دستورات یا خواسته های دیگران درموقعیت های گوناگون متفاوت است.
مثال:
مسلم است که ما به تقاضای یک دوست که از ما کمکی خواسته است به همان شکل پاسخ نمی دهیم که به تقاضای یک فروشنده ی سیار که برای فروش کالایی به در خانه ی ما امده و سعی دارد مارا متقاعد کند که کالای او را خریداری کنیم.
هربارکه ما کوششی از سوی دیگران برای نفوذ در رفتاریا نگرش خود مواجه می شویم باید تصمیم بگیریم که تسلیم شویم یا مقاومت کنیم.
درمقابل چنین فرایندی کنترل نهفته است یعنی میزان کنترلی که ما را احساس می کنیم بر زندگی خود داریم در مقابل میزان توان دیگران درتحت تاثیر قرار دادن رفتار ما.
تعریف همنوایی:
همنوایی راتسلیم شدن به فشارهای گروهی وقتی که تقاضای مستقیمی از سوی گروه درمورد همرنگ شدن فرد باگروه انجام نگرفته باشد تعریف کرده اند(دوو.رایتس من)
مثالی برای همنوایی:
دریک خیابان شلوغ شهر نیویورک همدستان محقق ناگهان ایستادند دور هم جمع شدند وبه پنجره ای در طبقه ی 6 یک ساختمان درهمان نزدیکی چشم دوختند.
فیلم هایی که از پشت پنجره ی مذکور ازخیابان بر می داشتند نشان داد که وسوسه ی نگاه کردن به بالا وبه ان پنجره غیرقابل مقاومت است .تقریبا 80%از رهگذران وقتی دیدند عده ای ایستاده اند وبه بالا خیره شده اند ایستادند وبه بالا خیره شده اند(میلگرام وهمکاران.1969)
مقایسه ی همنوایی وناهمنوایی
همنوایی کردن با گروه یکی از جنبه های جالب رفتاراجتماعی است .ظاهرا این جوامع وگروه ها به افراد ناهمنوا چندان روی خوش نشان نمی دهند وبه صورتهای گوناگون ازقبیل طرد ومنزوی کردن ندادن امتیازات یا حقوق اجتماعی وحتی تنبیه مستقیم با افراد ناهمنوا روبه رو می شوند(لواین)
برعکس افراد همنوا غالبا از مزایای گوناگون همنوایی از پاداش مادی گرفته تا تایید اجتماعی وپذیرفته شدن درگروه بهره مند می شوند.
همنوایی باگروه وناهمنوایی باگروه هم می تواند مثبت وهم می تواند منفی تلقی شود:
مثال:
وقتی کسی می خواهد کار مثبت نظیر اماده کردن مزرعه را انجام دهد همنوایی کردن فرد مثبت است وناهمنوایی منفی است.
ازسوی دیگر اگردریک حرکت خودجوش منفی مانند حرکت دسته های اوباش برای تخریب واغتشاش شخص باگروه همنوا شود همنوایی او عملی منفی است وناهمنوایی اوعملی مثبت تلقی می شود.
پس همنوایی عمدتا به2چیزبستگی دارد:
1.موقعیت
2.زمینه کار
مطالعات ازمایشگاهی کلاسیک درمورد همنوایی
علاوه بر موارد موجود درجهان بیرون ودرمحیط واقعی درازمایشگاه نیز درمورد همنوایی فرد باگروه وکوشش گروه برای همنوا کردن فرد اطلاعات فراوانی به دست امده است
مثال:
دریک ازمایش قدیمی در مورد اثرحرکت خودزاداین امرروشن شده است که افراد تحت تاثیر گفته های دیگران قرار می گیرند.اگرگروهی ازمودنی دراتاقی کاملا تاریک نشسته باشندویک نقطه ی نورانی ثابت روی پرده ای تابانده شود چند لحظه پس از نگاه کردن به ان ازمودنی ها نقطه ی مزبور رامتحرک خواهند دید زیرا مرجعی برای مقایسه وسنجش ثابت بودن ان وجود ندارد اما ادراک میزان جابه جا شدن نقطه ی نورانی درهمه یکسان نخواهد بود ازسوی دیگر اگرچند نفری از ازمودنی ها مقدار جابه جایی راکه به نظر ان ها صورت می گیرد باصدای بلند اعلام کنند دیده می شود که نظردیگران نیز به نظران ها بسیار نزدیک می شود.