حسابداری میانه 1 رشته حسابداری
4 واحد درسی
نام منبع درسی و مولف:
حسابداری میانه 1، مهدی مشکی – عبدالکریم مقدم
انتشارات دانشگاه پیام نور
نام تهیه کننده اسلاید: علیرضا غلامی کیان
2
طرح درس
حسابداری سرمایه گذاریهای کوتاه مدت
حسابداری مطالبات
حسابداری موجودی کالا
حسابداری دارایی ثابت مشهود و نامشهود
3
طرح درس
بسط و تکامل مبانی نظری و عملی حسابداری و گزارشگری مالی
صورت سود و زیان،گردش سود و زیان انباشته و صورت سود و زیان جامع
ترازنامه
صورت جریانهای وجوه نقد
حسابداری وجوه نقد
4
اهداف درس
آشنایی با مفهوم حسابداری و اصول و قواعد حاکم بر آن
آشنایی با مفاهیم درآمد، هزینه، سود و گزارشهای مربوط به عملکرد مالی
آشنایی با نحوه تهیه، طبقه بندی و مفاهیم حاکم بر ترازنامه
5
اهداف درس
آشنایی با نحوه تهیه صورت جریانهای وجوه نقد
آشنایی با مفهوم وجه نقد و اجزای تشکیل دهنده آن
آشنایی با انواع روشهای ثبت سرمایه گذاریها
6
اهداف درس
آشنایی با طبقه بندی و روشهای حسابداری مطالبات
آشنایی با مفهوم موجودیها و نحوه محاسبه مبلغ قابل انعکاس در ترازنامه
حسابداری دارییهای ثابت مشهود و نامشهود
7
جایگاه درس
درس حسابداری میانه 1 از دروس اصلی و تخصصی رشته حسابداری می باشد. معمولا این درس در ترم 4 ارائه شده و به عنوان درس پیش نیاز درس حسابداری میانه 2 مطرح می گردد.
فصل اول بسط و تکامل مبانی نظری و عملی حسابداری
هدف کلی :
آشنایی با مفهوم حسابداری
آشنایی با اصول و قواعد حاکم حسابداری
9
تعریف حسابداری
حسابداری فرایند تشخیص، اندازه گیری و گزارش اطلاعات مالی است که برای استفاده کنندگان اطلاعات مزبور، امکان قضاوت و تصمیم گیریهای آگاهانه را فراهم می سازد.
10
تعریف حسابداری
حسابداری یک سیستم اطلاعاتی است که اطلاعات مالی مربوط به واحدهای اقتصادی را اندازه گیری،پردازش و گزارشگری می کند.
11
حسابداری به عنوان یک سیستم اطلاعاتی برای تصمیمات تجاری
تصمیم گیرندگان
فعالیتهای تجاری داده ها
اندازه گیری
بوسیله
ثبت داده ها
پردازش
به واسطه ذخیره و
آماده سازی داده ها
حسابداری
گزارشگری
با تهیه
گزارشات مالی
اطلاعات
نیازهای
اطلاعاتی
کنش
12
استفاده کنندگان از اطلاعات مالی
استفاده کنندگان داخلی
شامل سطوح مختلف مدیریت و کارکنان موسسه
استفاده کنندگان خارجی
شامل سرمایه گذاران، بانکداران و اعتباردهنگان،سازمانهای دولتی، مراجع قانونی و ……
13
اصول و مفاهیم حسابداری
الف) مفاهیم (مفروضات) بنیادی حسابداری
ب) اصول حسابداری
ج) میثاقهای محدودکننده حسابداری
14
مفروضات بنیادی حسابداری
فرض تفکیک شخصیت
فرض تداوم فعالیت
فرض واحد اندازه گیری
فرض دوره مالی
فرض تعهدی
15
فرض تفکیک شخصیت
طبق این فرض هر واحد اقتصادی ( اعم از اینکه دارای شخصیت حقوقی یا فاقد آن باشد) به عنوان یک واحد مستقل از مالک یا مالکان آن و نیز جدا از موسسات دیگر در نظر گرفته می شود.
16
فرض تداوم فعالیت
طبق این فرض هر واحد اقتصادی تا آینده قابل پیش بینی به فعالیتهای خود ادامه خواهد داد مگر آنکه عکس آن ثابت شود.
17
مثالهایی از فرض تداوم فعالیت
بر اساس این فرض دارایی ها و بدهی ها به جاری و بلندمدت طبقه بندی می گردد.
18
مثالهایی از فرض تداوم فعالیت
فرآیند اندازه گیری در حسابداری از قبیل ثبت دارایی ها به بهای تمام شده به جای ارزش جاری متاثر از فرض تداوم فعالیت می باشد
19
فرض واحد اندازه گیری
فرض واحد اندازه گیری بدین معنی است که کلیه معاملات ، عملیات و رویدادهای مالی باید بر حسب پول مورد سنجش قرار گرفته و گزارش شود.
20
فرض دوره مالی
بر اساس فرض دوره مالی، عمر یک واحد اقتصادی به دوره های زمانی نسبتا کوتاهی به نام دوره حسابداری تقسیم می شود. دوره مالی ممکن است یک ماهه، 3ماهه،6ماهه یا یکساله باشد.
21
فرض تعهدی
بر اساس فرض تعهدی ، درآمدها به محض تحقق و هزینه ها به محض تحمل شناسایی می شود.
22
اصول حسابداری
اصل بهای تمام شده
اصل تحقق درآمد
اصل تطابق
اصل افشا
23
اصل بهای تمام شده
طبق اصل بهای تمام شده، مبادلات حسابداری در تاریخ وقوع به بهای تمام شده در دفاتر ثبت و بر همین اساس نیز در صورتهای مالی منعکس می گردد.
24
اصل تحقق درآمد
طبق اصل تحقق درآمد، درآمد زمانی شناسایی می گردد که دو شرط زیر برقرار باشد:
فرایند کسب سود کامل شده باشد.
مبادله ای صورت گرفته باشد.
25
اصل تحقق درآمد
طبق اصل تحقق درآمد، درآمد زمانی شناسایی می گردد که دو شرط زیر برقرار باشد:
فرایند کسب سود کامل شده باشد.
مبادله ای صورت گرفته باشد.
26
اصل تطابق
طبق اصل تطابق ، هزینه های انجام شده جهت ایجاد درآمد، باید به حساب دوره ای که درآمد در آن تحصیل گردیده منظور گردد.
27
3 ضابطه اصلی در بکارگیری اصل تطابق
مقابله مستقیم هزینه ها با درآمدها: رابطه علت و معلولی
مانند بهای تمام شده کالای فروش رفته، هزینه کمیسون فروش و…
28
3 ضابطه اصلی در بکارگیری اصل تطابق
هزینه دوره مالی: سرشکن کردن منطقی و سیستماتیک
مانندهزینه استهلاک، هزینه بهره و ..
29
3 ضابطه اصلی در بکارگیری اصل تطابق
مخارج مرتبط با درآمد آتی: شناخت بلادرنگ
مانند هزینه تحقیق و توسعه، هزینه آموزش کارکنان
30
اصل افشاء
طبق اصل افشاء ، واحدهای اقتصادی موظفند که کلیه رویدادها و وقایع مالی با اهمیت مربوط به فعالیتهای مالی خود را به طور مناسب و کامل افشاء نمایند.
31
میثاقهای محدود کننده حسابداری
فزونی منافع بر مخارج
اهمیت
خصوصیات صنعت
محافظه کاری
32
فزونی منافع بر مخارج
بر اساس این محدودیت، هزینه تهیه اطلاعات حسابداری باید بر منافع حاصل از بکارگیری این اطلاعات فزونی نداشته باشد، به عبارت دیگر اطلاعات حسابداری باید مقرون به صرفه باشد.
33
اهمیت
بر اساس این محدودیت، واحدهای اقتصادی مجازند در خصوص اقلام و رویدادهای کم اهمیت از بکارگیری روشهای تئوریک اجتناب نموده و روشهای کم هزینه تر و عملی تر را اجرا نمایند.
34
خصوصیات صنعت
در برخی از موارد ممکن است ویژگی یک صنعت خاص، بکارگیری روشی را ایجاب نماید که مطابق اصول پذیرفته شده حسابداری نباشد. این ویژگی می تواند استثناء در بکارگیری اصول و رویه های حسابداری را توجیه نماید.
35
محافظه کاری
در مواردی که برای اندازه گیری یک رویداد، روشها و رویه های متفاوتی که همگی منطبق با اصول پذیرفته شده حسابداری است وجود داشته باشد، باید روش یا رویه ای انتخاب شود که تاثیر افزایشی کمتری بر سود دوره و جمع دارایی ها داشته باشد.
مثال قاعده اقل بهای تمام شده
36
ویژگی کیفی اطلاعات
به خصوصیاتی اطلاق می شود که موجب می گردد اطلاعات ارائه شده در صورتهای مالی برای استفاده کننده گان در راستای ارزیابی وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری مفید واقع شود.
37
ویژگی کیفی اطلاعات
ویژگی کیفی اطلاعات
مربوط به ارائه اطلاعات
مربوط به محتوای اطلاعات
مربوط بودن
قابل اتکاء بودن
قابل مقایسه بودن
قابل فهم بودن
38
مربوط بودن
اطلاعاتی مربوط تلقی می شود که بر ارزیابی استفاده کنندگان نسبت به وقایع گذشته، حال و رویدادهای آتی تاثیر گذاشته و موجب تایید، تعدیل و یا رد آن را فراهم ساخته و بتواند بر تصمیمات اقتصادی استفاده کنندگان موثر واقع شود.
39
مربوط بودن
ویژگی مربوط بودن اطلاعات
انتخاب خاصه اندازه گیری
به موقع بودن
سودمندی در پیش بینی
40
به موقع بودن
بسیاری از اطلاعات مالی نسبت به گذشت زمان حساس بوده و با گذشت زمان ارزش و سودمندی خود را در تصمیم گیریها از دست می دهند. بنابراین اطلاعات مالی باید در زمان مناسب در دسترس استفاده کنندگان قرار بگیرد.
41
سودمندی در پیش بینی
اطلاعات مالی باید به گونه ای فراهم شود که استفاده کنندگان را در پیش بینی نتایج حاصل از فعالیتهای جاری و آتی یک واحد انتفاعی کمک نماید.
42
انتخاب خاصه اندازه گیری
جهت سنجش ارزش اقلام گزارشهای مالی، خواص متعددی (بهای تمام شده، ارزش متعارف، ارزش دفتری و …) می تواند مورد استفاده قرار گیرد. انتخاب خاصه ای که قرار است در صورتهای مالی آورده شود باید مبتنی بر مربوط بودن آن به تصمیمات استفاده کنندگان باشد.
43
قابلیت اتکا
اطلاعات مالی زمانی قابل اتکا تلقی می گردد که دور از هرگونه اشتباه بااهمیت باشد و به شکل منصفانه و بی طرفانه تهیه شده و به طور صادقانه مبین ارزشهای مورد انتظار باشد .
44
قابلیت اتکاء
ویژگی قابلیت اتکاء
صحیح بودن
بی طرفانه بودن
کامل بودن
رجحان محتوا بر شکل
45
بی طرفانه بودن
اندازه گیری حسابداری هنگامی بی طرفانه و عینی محسوب می شود که اگر اشخاص ذیصلاح مختلفی، رویدادها و فعالیتهای مالی مربوطه را با استفاده از مقیاس و روش اندازه گیری واحدی اندازه گیری نمایند به نتایج یکسانی دست یابند.
46
کامل بودن
اطلاعات مالی هنگامی معتبر است که با در نظر گرفتن اهمیت واقعه، کلیه حقایق لازم در خصوص وقایع اقتصادی مهم را بیان نماید.
47
صحیح بودن
صحیح بودن اطلاعات مالی به معنی مطابقت داشتن اطلاعات مزبور با وقایع و رویدادهایی است که به واسطه آن اطلاعات بیان می شود. صحیح بودن اطلاعات به معنی دقیق بودن اطلاعات نمی باشد.
48
رجحان محتوا بر شکل
عملیات مالی و سایر رویدادها باید بر اساس محتوا و واقعیت مالی نه صرفا شکل قانونی آنها مد نظر قرار گرفته و ارائه شود.
49
قابل مقایسه بودن
استفاده کنندگان گزارشهای مالی باید بتوانند صورتهای مالی واحد تجاری را در طول زمان جهت تشخیص روند تغییرات در وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی با هم مقایسه نمایند.
50
قابل مقایسه بودن
قابل مقایسه بودن
همسانی روشها (متحدالشکلی)
رعایت یکنواختی (ثبات رویه)
51
رعایت یکنواختی
به قابلیت مقایسه اطلاعات مالی ارائه شده توسط یک واحد تجاری در طول زمان، رعایت یکنواختی گویند. چنین مقایسه ای زمانی دارای اعتبار خواهد بود که واحد تجاری در طی سالهای مختلف از روشهای یکسانی استفاده کرده باشد.
52
همسانی روشها
به قابلیت مقایسه نتایج حاصل از عملیات دو یا چند واحد اقتصادی شاغل در یک صنعت واحد و در یک مقطع زمانی مشخص اطلاق می گردد.
53
قابل فهم بودن
اطلاعاتی قابل فهم تلقی می شود که برای استفاده کنندگان عادی که دارای دانش متعارفی از حسابداری می باشند، قابل درک باشد.
فصل دوم صورت سود و زیان
هدف کلی :
آشنایی با مفاهیم درآمد، هزینه و سود
آشنایی با نحوه گزارشگری مربوط به عملکرد مالی
55
نظریه عملکرد جاری
بر اساس نظریه عملکرد دوره جاری فقط آن نوع از رویدادها و تغییرات ارزش که توسط مدیریت قابل کنترل بوده و معلول تصمیمات دوره جاری است باید در محاسبه سود خالص در نظر گرفته شود.
56
نظریه عملکرد جاری
تغییرات مربوط به دوره های قبل نباید در محاسبه سود خالص منظور شود.
57
نظریه شمول کلی (سود جامع)
بر اساس نظریه شمول کلی سود باید شامل کلیه تغییرات در حقوق صاحبان سهام که با ثبت عملیات یا تجدید ارزیابی واحد تجاری طی یک دوره مالی مشخص شناسایی می شود با استثنای توزیع سود سهام و نقل و انتقال سرمایه ای باشد.
58
صورتحساب سود و زیان، شکل و نحوه ارائه آن
صورتحساب سود و زیان را می توان به اشکال مختلف طبقه بندی نمود. در عمل صورتحساب سود و زیان به دو شکل متفاوت ارائه می شود که عبارتند از:
الف) شکل چند مرحله ای
ب ) شکل یک مرحله ای
59
صورتحساب سود و زیان چند مرحله ای
60
صورتحساب سود و زیان یک مرحله ای
61
طبقه بندی اقلام صورتحساب سود و زیان
به منظور سهولت مقایسه نتایج عملکرد هر دوره مالی با دوره های دیگر و برای اینکه اطلاعات ارائه شده در صور سود و زیان جهت تصمیم گیری های اقتصادی مفید واقع شود اقلام صورتحساب سود و زیان به دو طبقه کلی تقسیم می شود:
1) اقلام عادی
2) اقلام غیر عادی (غیرمترقبه)
62
اقلام عادی
اقلام عادی عبارت است از اقلام درآمد یا هزینه ای که از فعالیتهای معمول، مستمر و منظم واحد تجاری ناشی شده و یا وقوع آنها در طی یک دوره مالی متصور می باشد.این اقلام به دو دسته تقسیم می شوند:
الف) اقلام عادی عملیاتی
ب ) اقلام عادی غیرعملیاتی
63
اقلام عادی عملیاتی
اقلام عادی عملیاتی عبارت اند از درآمدها و هزینه هایی که در نتیجه انجام عملیات مرتبط به موضوع اصلی فعالیتهای واحد تجاری حاصل می شود.
64
اقلام عادی غیرعملیاتی
اقلام عادی غیرعملیاتی عبارت اند از درآمدها و هزینه هایی که مرتبط با فعالیتهای واحد تجاری نمی باشد.
65
اقلام غیرعادی (غیرمترقبه)
اقلام غیرعادی از رویدادهای خارج از فعالیتهای عادی واحد تجاری ناشی شده و انتظار نمی رود که به طور عادی و مستمر به وقوع پیوندد.
66
اقلام غیرمترقبه
نمونه هایی از اقلام غیرمترقبه :
سود یا زیانهای عمده ناشی از بلایای طبیعی ( مثل سیل، زلزله و ……)
مصادره داراییها و یا سلب مالکیت
ممنوعیت اشتغال به فعالیتی از طریق وضع قوانین جدید
67
اقلام استثنایی
به اقلامی گفته می شود که با وجود اینکه ناشی از فعالیتهای عادی می شوند ولیکن به منظور ارائه مطلوب صورت سود و زیان به صورت جداگانه افشا می گردند.
68
اقلام استثنایی
زیانهای ناشی از بلایای طبیعی در مناطقی که وقوع آنها به طور متناوب انتظار می رود.
زیانهای ناشی از انتقال صنایع مزاحم به خارج از محدوده شهرها.
سود یا زیان حاصل از فروش داراییهای ثابت و سرمایه گذاریهای بلندمدت
و….
69
توقف عملیات
نتایج عملیات یک قسمت متوقف شده شاملسود و زیان حاصل از واگذاری آن قسمت، برای دوره جاری باید به طور مجزا پس از سود و زیان عملیاتی در صورت سود و زیان منعکس گردد.
70
تغییرات حسابداری
تغییرات حسابداری
تغییر در شخصیت حسابداری واحد گزارشگر
تغییر در اصول و روشهای پذیرفته شده حسابداری
تغییر در برآورد حسابداری
71
تغییر در اصول و روشهای پذیرفته شده حسابداری
1. تغییر در روش ارزشیابی موجودیها مانند تغییر از روش FIFO به LIFO
2. تغییر در روش محاسبه استهلاک مثل تغییر از روش نزولی به روش خط مستقیم
3. تغییر در روش حسابداری قراردادهای بلند مدت پیمانکاری مثل تغییر از روش درصد پیشرفت کار به روش کار تکمیل شده
72
نحوه انعکاس اثر انباشته ناشی از تغییر روش در صورت سود و زیان
73
تغییر در برآورد حسابداری
تغییر در برآورد حسابداری عمدتا به دلیل وقوع رویدادهای جدید و یا دستیابی به اطلاعات اضافی انجام می گیرد.
74
تغییر در برآورد حسابداری
تغییر در برآورد میزان مطالبات مشکوک الوصول
تغییر در برآورد ارزش اسقاط
تغییر در برآورد عمر مفید دارایی
75
تغییر در شخصیت حسابداری واحد گزارشگر
اگر صورتهای مالی تهیه شده در دوره جاری از لحاظ شخصیت حسابداری با صورتهای مالی ارائه شده در دوره های قبل متفاوت باشد، تنظیم و ارائه مجدد صورتهای مالی سنوات قبل ضرورت دارد.
76
گردش حساب سود (زیان) انباشته
گردش حساب سود (زیان) انباشته به عنوان مکمل صورتحساب سود و زیان ارائه می شود.
77
اصلاح اشتباهات با اهمیت دوره های قبل
اشتباهات ریاضی و محاسباتی
اشتباه در اعمال رویه های حسابداری
تعبیر نادرست یا نادیده گرفتن واقعیتهای موجود در زمان تهیه صورتهای مالی
78
اصلاح اشتباهات با اهمیت دوره های قبل
تغییر از یک رویه غیر استاندارد حسابداری به یک رویه استاندارد
موارد تقلب
79
صورت سود و زیان جامع
سود جامع عبارت است از تغییر حقوق صاحبان سهام واحد تجاری در یک دوره در نتیجه وقوع معاملات و رویدادها به استثنای تغییرات ناشی از سرمایه گذاری صاحبان سهام و داراییهای توزیع شده.
80
نحوه ارائه صورت سود و زیان جامع
سود جامع عبارت است از تغییر حقوق صاحبان سهام واحد تجاری در یک دوره در نتیجه وقوع معاملات و رویدادها به استثنای تغییرات ناشی از سرمایه گذاری صاحبان سهام و داراییهای توزیع شده.
فصل سوم ترازنامه یا صورت وضعیت مالی
هدف کلی :
آشنایی با مفاهیم حاکم بر ترازنامه
آشنایی با نحوه طبقه بندی ترازنامه
آشنایی با نحوه تهیه ترازنامه
82
ترازنامه
صورتحسابی است که وضعیت مالی واحد تجاری را در یک مقطع زمانی مشخص نشان می دهد.
83
هدف از طبقه بندی اقلام ترازنامه
هدف اصلی از طبقه بندی اقلام ترازنامه ، تسهیل تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی و ارائه مفید آن می باشد.
84
طبقه بندی اقلام ترازنامه
داراییها :
الف) داراییهای جاری
ب ) داراییهای بلند مدت شامل:
سرمایه گذاریهای بلند مدت
اموال، ماشین آلات و تجهیزات
داراییهای نامشهود
سایر داراییها
مخارج انتقالی به دوره های آتی
85
طبقه بندی اقلام ترازنامه
بدهیها :
الف) بدهی های جاری
ب ) بدهی های بلند مدت
حقوق صاحبان سهام
سرمایه
صرف (کسر) سهام
اندوخته ها
سود (زیان) انباشته
86
دارایی های جاری
دارایی جاری عبارت است از وجه نقد و یا داراییهای دیگری که به طور معقول انتظار می رود در طی چرخه عادی عملیات واحد تجاری یا دوره مالی، هر کدام که طولانی تر باشد مصرف شده یا به وجه نقد تبدیل شده و یا فروخته شود.
87
اقلام تشکیل دهنده داراییهای جاری
داراییهای جاری :
موجودی نقد
سرمایه گذاری کوتاه مدت
حسابها و اسناد دریافتنی تجاری
حسابها و اسناد دریافتنی غیر تجاری
موجودیها
سفارشات مواد و کالا
پیش پرداختها
88
موجودی نقد
یکی از مهمترین اقلام تشکیل دهنده دارایی های جاری وجه نقد می باشد.
89
موجودی نقد
وجه نقد شامل وجوهی است که واحد تجاری در صندوق، حساب جاری بانک، حسابهای ارزی و یا در قالب تنخواه نزد کارپرداز نگهداری می نماید.
90
سرمایه گذاری کوتاه مدت
سرمایه گذاری کوتاه مدت نوعی سرمایه گذاری است که بنا به ماهیت آن، به آسانی قابلیت نقد شوندگی دارد و به قصد نگهداری برای بیش از یکسال تحصیل نشده است.
91
سرمایه گذاری کوتاه مدت
سرمایه گذاری در سهام
سرمایه گذاری در اوراق قرضه
سپرده کوتاه مدت بانکی
92
حسابها و اسناد دریافتنی تجاری
شامل مطالبات کوتاه مدت واحد تجاری بابت فروش کالا و انجام خدمات می باشد که در ترازنامه معمولا تحت سرفصل واحدی نشان داده می شود.
93
حسابها و اسناد دریافتنی غیرتجاری
مبالغی که اشخاص حقیقی یا حقوقی به غیر از مشتریان به واحد تجاری بدهکار هستند.
شامل:
مطالبات از کارکنان بابت وام و مساعده
مطالبات از مدیران
سود سهام دریافتنی
و…..
94
موجودی ها
موجودیها شامل موجودی مواد اولیه، کالای در جریان ساخت، موجودی کالای ساخته شده ای که به قصد فروش در روال عادی عملیات نگهداری می گردد و قطعات مورد نیاز برای تعمیرات و نگهداشت می باشد.
95
سفارشات مواد و کالا
کلیه اقلام مربوط به کالای بین راهی و نیز کلیه هزینه هایی که در خصوص انجام سفارشات، ثبت سفارشات، کارمزد گشایش اعتبار و… انجام می شود معمولا در سرفصلی جدا از موجودیها، تحت عنوان سفارشات مواد و کالا ثبت می شود.
96
پیش پرداختها
شامل پیش پرداخت بیمه، بهره، اجاره، مالیات، تبلیغات و کلیه پیش پرداخت هایی که انتظار می رود طی یکسال از تاریخ ترازنامه تحقق یابند.
97
بدهیهای جاری
تعهداتی است که به طور معقول انتظار می رود در طی یکسال یا یک چرخه عادی عملیاتی هر کدام که طولانی تر باشد از محل داراییهای جاری یا ایجاد بدهیهای جاری بازپرداخت یا تسویه شود.
98
اقلام تشکیل دهنده بدهی های جاری
بدهی های جاری :
اضافه برداشت بانکی
حسابها و اسناد پرداختنی تجاری
حسابها و اسناد پرداختنی غیر تجاری
پیش دریافت از مشتریان
ذخیره مالیات
سود سهام پیشنهادی(پرداختنی)
وامهای پرداختنی
99
اضافه برداشت بانکی
اضافه برداشت بانکی به معنی مانده بستانکار حساب بانک می باشد که در نتیجه صدور چک به میزانی بیش از موجودی بانکی ایجاد می شود.
100
حسابها و اسناد پرداختنی تجاری
معرف تعهدات واحد تجاری ناشی از خرید مواد و کالا است که انتظار می رود در طی یکسال از تاریخ ترازنامه تسویه گردد.
101
حسابها و اسناد پرداختنی غیرتجاری
شامل آندسته از بدهی های کوتاه مدت می باشد که عمدتا ناشی از دریافت خدمت، عمل به احکام و قوانین و یا دریافت وجه در قالب سپرده می باشد.
102
حسابها و اسناد پرداختنی غیرتجاری
بیمه پرداختنی
مالیات پرداختنی
سپرده حسن انجام کار
و…..
103
پیش دریافت از مشتریان
نشانگر تعهداتی است که در نتیجه وصول مبالغی برای انجام خدماتی در آینده و یا ساخت و تحویل کالا ایجاد می شود.
104
ذخیره مالیات
به دلیل اختلاف بین قوانین مالیاتی و اصول حسابداری، بدهی مالیاتی تا زمان قطعی شدن آن ،ماهیتا یک بدهی برآوردی محسوب شده و معمولا تحت عنوان ذخیره مالیات ثبت و گزارش می گردد.
105
سود سهام پیشنهادی
توزیع سود سهام به هنگام پیشنهاد از سوی هیئت مدیره به مجمع عمومی صاحبان سهام تحت عنوان سود سهام پیشنهادی ثبت و جزء بدهی جاری نشان داده می شود.
106
وامهای پرداختنی
کلیه وامهای کوتاه مدت دریافتی و حصه جاری وامهای بلند مدت که سر رسید آن در سال مالی آتی می باشد تحت عنوان وامهای پرداختنی گزارش می گردد.
107
سرمایه در گردش
فزونی دارایی جاری نسبت به بدهی جاری را سرمایه در گردش می نامند.
108
دارایی های بلند مدت
داراییهای بلند مدت شامل کلیه داراییهای است که در سرفصل داراییهای جاری قابل انعکاس نمی باشد و شامل:
سرمایه گذاریهای بلند مدت
اموال، ماشین آلات و تجهیزات
داراییهای نامشهود
سایر داراییها
مخارج انتقالی به دوره های آتی
109
سرمایه گذاری بلند مدت
سرمایه گذاری که قابلیت فروش سریع نداشته باشد و یا برای ایجاد ارتباط و مناسبات عملیاتی و تجاری با واحدهای دیگر انجام شده باشد به عنوان سرمایه گذاری بلند مدت طبقه بندی می گردد.
110
اموال ، ماشین آلات و تجهیزات
به داراییهای مشهودی اطلاق می شود که دارای عمر مفید نسبتا طولانی بوده و به منظور استفاده در تولید یا عرضه کالا و خدمات و یا مقاصد اداری توسط واحد تجاری نگهداری می شود.
زمین و ساختمان
ساختمان
تاسیسات
ماشین آلات و ……
111
داراییهای نامشهود
به آن گروه از داراییهای بلند مدت اطلاق می شود که فاقد ماهیت عینی بوده و به منظور استفاده در تولید یا عرضه کالا و خدمت و یا اجاره به دیگران و برای مدتی بش از یک دوره مالی تحصیل شده باشد.
112
داراییهای نامشهود
الف) قابل شناسایی : مانند حق ختراع ، حق تالیف ، علائم و نامهای تجاری ، فرانشیز ، نرم افزارهای رایانه ای ، فرمولها و قالبها و ..
ب) غیرقابل شناسایی : سرقفلی
113
سایر داراییها
کلیه داراییهای بلند مدتی که نمی توان آنها را تحت عنوان سرمایه گذاری بلندمدت،اموال ماشین آلات و تجهیزات و دارایی نامشهود طبقه بندی کرد. مانند ودایع، حق انشعاب آب ،برق،گاز و…
114
مخارج انتقالی به دوره های آتی
مخارجی است که به دلیل داشتن منافع آتی و در راستای عمل به اصل تطابق به عنوان دارایی تلقی شده و در ترازنامه منعکس می گردد.
هزینه های تاسیس
هزینه انتشار سهام
هزینه تحقیق و توسعه
و ..
115
بدهیهای بلند مدت
بدهیهایی که مبتنی بر استقراض می باشد.
مانند اسناد پرداختنی بلند مدت ، وامها و اوراق قرضه.
سایر بدهی های بلند مدت که فاقد ویژگی استقراض می باشد.
مانند ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
116
بدهیهای بلند مدت
درآمد انتقالی به دوره های آتی
مانند کمکهای بلاعوض دولت
117
بدهیهای بلند مدت
شامل کلیه تعهداتی که قابل طبقه بندی در سر فصل بدهیهای جاری نبوده و از محل داراییهای جاری و یا ایجاد بدهی های کوتاه مدت در طی سال مالی قابل پرداخت یا تسویه نمی باشد
118
حقوق صاحبان سهام
نشان دهنده حقوق مالی صاحبان یک واحد انتفاعی نسبت به دارایی های واحد است که مبلغ آن از طریق کسر جمع بدهیهای واحد تجاری از جمع داراییهای آن به دست می آید.
119
اقلام تشکیل دهنده حقوق صاحبان سهام
حقوق صاحبان سهام :
سرمایه قانونی (اسمی)
سرمایه پرداخت شده اضافی
اندوخته ها (محدودیت در سود انباشته)
سود(زیان) انباشته
سرمایهه تحقق نیافته
120
سرمایه قانونی
سرمایه قانونی می تواند شامل سهام عادی و سهام ممتاز باشد که هر کدام از آن باید به ارزش اسمی گزارش شوند.
121
سرمایه پرداخت شده اضافی
کلیه اقلامی که در سرفصلهای سرمایه قانونی، اندوخته و یا سود انباشته قابل طبقه بندی نباشد در این طبقه بندی قرار می گیرد.
122
سرمایه پرداخت شده اضافی
مبلغ مازادی که نسبت به ارزش اسمی دریافت می شود.
منافع اضافی ناشی از تحصیل یا فروش سهام خزانه و یا اهدای آن
مازاد حاصل بازخرید، ابطال و یا تجزیه سهام
صرف ناشی از تبدیل اوراق قرضه و یا سهام ممتاز یه سهام عادی
123
اندوخته ها
نوعی محدودیت در توزیع سود سهام می باشد که بر اثر الزامات قانونی، تصمیمات مدیریت یا مجمع عمومی صاحبان سهام ایجاد می شود.
124
اندوخته ها
اندوخته قانونی
اندوخته توسعه و تکمیل
اندوخته جایگزینی ماشین آلات
اندوخته احتیاطی
125
سود(زیان) انباشته
سود انباشته معرف آن بخش از سود سالجاری و سود انباشته سنواتی است که هیچگونه محدودیتی در توزیع آن بین صاحبان سهام وجود ندارد.
126
سرمایه تحقق نیافته
سرمایه تحقق نیافته شامل افزایش و یا کاهش در حقوق صاحبان سهام می باشد که در طبقات قبلی و سرفصلهای عنوان شده حقوق صاحبان سهام نمی گنجد.
127
اشکال تهیه ترازنامه
شکل حساب T
شکل وضعیت مالی
شکل گزارشی
فصل چهارم صورت گردش وجوه نقد
هدف کلی :
آشنایی با مفهوم صورت گردش وجوه نقد
آشنایی با نحوه تهیه صورت گردش وجوه نقد
129
صورت گردش وجوه نقد
صورت گردش وجوه نقد به عنوان سومین صورت مالی اساسی، منابع و مصارف وجوه نقد واحد تجاری را در طی دوره حسابداری نشان می دهد.
130
هدف از تهیه صورت گردش وجوه نقد
برآورد قابلیت واحد تجاری در ایجاد جریانهای نقدی مثبت در دوره های آتی
برآورد واحد تجاری در بازپرداخت تعهدات جاری و پرداخت سود سهام
131
هدف از تهیه صورت گردش وجوه نقد
برآورد نیاز واحد تجاری به اخذ وجه از منابع خارج از شرکت
مشخص نمودن دلایل اختلاف بین رقم سود خالص و وجوه نقد دریافتی و پرداختی مربوط به آن
132
هدف از تهیه صورت گردش وجوه نقد
جنبه های نقدی و غیر نقدی فعالیتهای سرمایه گذاری و تامین مالی شرکت
علل تغییر در مانده وجه نقد ابتدای دوره و انتهای دوره
133
ساختار صورت گردش وجوه نقد:
فعالیتهای عملیاتی
بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختی بابت تامین مالی
مالیات بر درآمد
فعالیتهای سرمایه گذاری
فعالیتهای تامین مالی
134
وجوه نقد
گردش وجوه نقد
135
فعالیتهای عملیاتی
در این بخش جریانهای نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی واحد تجاری نشان داده می شود.
136
فعالیتهای عملیاتی
جریان ورودی وجه نقد مربوط به درآمدهای عملیاتی و جریان خروجی وجه نقد ناشی از هزینه های عملیاتی در این بخش گزارش می گردد.
137
فعالیتهای عملیاتی
دریافتهای نقدی:
وصول مطالبات از مشتریان در مقابل فروش کالا و خدمات
دریافت بابت حق الامتیاز ، حق الزحمه و کارمزد
138
فعالیتهای عملیاتی
پرداختهای نقدی:
پرداخت به عرضه کنندگان کالا و خدمات
پرداخت هزینه های عملیاتی
سایر پرداختهای عملیاتی
139
بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختنی بابت تامین مالی
در این بخش کلیه مبالغ دریافتی و پرداختی در رابطه با سود سهام، درآمد سرمایه گذاری و سود و کارمزد تامین مالی نشان داده می شود.
140
بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختنی بابت تامین مالی
دریافتهای نقدی:
سود و کارمزد دریافتی( بهره دریافتی)
سود سهام دریافتی
141
بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختنی بابت تامین مالی
پرداختهای نقدی:
سود و کارمزد پرداختی( بهره پرداختی)
سود سهام پرداختی
هزینه تامین مالی اجاره به شرط تملیک
142
مالیات بر درآمد
در این بخش جریانهای نقدی مرتبط با مالیات بر درآمد به صورت مجزا نشان داده می شود.
143
مالیات بر درآمد
دریافتهای نقدی:
اضافه پرداختی مالیات بر درآمد
پرداختهای نقدی:
مالیات بر درآمد
144
فعالیتهای سرمایه گذاری
دریافتهای نقدی:
وجه نقد حاصل از فروش سرمایه گذاریها
وجه نقد حاصل از فروش داراییهای ثابت مشهود
وجه نقد حاصل از فروش داراییهای نامشهود
وجه نقد حاصل از دریافت اصل وامهای اعطا شده
145
فعالیتهای سرمایه گذاری
پرداختهای نقدی:
پرداخت وجه نقد برای تحصیل سرمایه گذاریها
پرداخت وجه نقد برای تحصیل دارایی های ثابت مشهود
پرداخت وجه نقد برای تحصیل دارایی های نامشهود
پرداخت وجه نقد به عنوان وام
146
فعالیتهای تامین مالی
دریافتهای نقدی:
وجه نقد حاصل از استقراض کوتاه مدت و بلند مدت
وجه نقد حاصل از صدور سهام (افزایش سرمایه)
وجه نقد حاصل از صدور اوراق مشارکت
147
فعالیتهای تامین مالی
پرداختهای نقدی:
بازپرداخت مبالغ استقراضی( بدون در نظر گرفتن بهره)
بازپرداخت اصل مبلغ اوراق مشارکت
148
روشهای گزارشگری جریانهای نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی
1- روش مستقیم
2- روش غیرمستقیم
149
فعالیتهای عملیاتی – روش مستقیم
در روش مستقیم با بررسی هر یک از اقلام صورت سود و زیان، وجه نقد دریافتی یا پرداختی حاصل از فعالیتهای عملیاتی را مشخص می شود. به همین منظور از اولین رقم صورت حساب سود و زیان یعنی فروش شروع کرده و به سمت پایین حرکت می شود.
150
فعالیتهای عملیاتی – روش مستقیم
وجه نقد دریافتی از مشتریان ×××
وجه نقد پرداختی بابت خرید کالا (×××)
وجه نقد پرداختی بابت هزینه ها (×××)
خالص وجه نقد ورودی(خروجی) ناشی از فعالیت عملیاتی: ×××
151
فعالیتهای عملیاتی – روش مستقیم
وجه نقد دریافتی از مشتریان
فروش خالص
بعلاوه کاهش حسابهای دریافتنی
منهای افزایش حسابهای دریافتنی
مساوی است با
وجه نقد دریافتی از مشتریان
152
فعالیتهای عملیاتی – روش مستقیم
وجه نقد پرداختی بابت خرید کالا
بهای تمام شده کالای فروش رفته
بعلاوه افزایش موجودی کالا
منهای کاهش موجودی کالا
مساوی است با خرید خالص
خرید خالص
بعلاوه کاهش حسابهای پرداختنی
منهای افزایش حسابهای پرداختنی
مساوی است با وجه نقد پرداختی بابت خرید کالا
153
فعالیتهای عملیاتی – روش مستقیم
وجه نقد پرداختی بابت هزینه ها
هزینه ها به استثناء هزینه های غیر نقدی، بهره و مالیات
منهای کاهش پیش پرداختها
منهای افزایش هزینه پرداختنی
مساوی است با وجه نقد پرداختی بابت هزینه ها
بعلاوه افزایش پیش پرداختها
بعلاوه کاهش هزینه پرداختنی
154
وجه نقد دریافتی بابت بهره ×××
وجه نقد دریافتی بابت سود سهام ×××
وجه نقد پرداختی بابت بهره (×××)
وجه نقد پرداختی بابت سود سهام (×××)
خالص وجه نقد ورودی(خروجی) ناشی از
بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختی بابت تامین مالی : ×××
بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختنی بابت تامین مالی
155
وجه نقد دریافتی بابت بهره
درآمد بهره
بعلاوه کاهش بهره دریافتنی
منهای افزایش بهره دریافتنی
مساوی است با
وجه نقد دریافتی بابت بهره
بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختنی بابت تامین مالی
156
وجه نقد دریافتی بابت سود سهام
درآمد سرمایه گذاری
بعلاوه کاهش سود سهام دریافتنی
منهای افزایش سود سهام دریافتنی
مساوی است با وجه نقد دریافتی بابت سود سهام
بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختنی بابت تامین مالی
157
وجه نقد پرداختی بابت بهره
هزینه بهره
منهای افزایش بهره پرداختنی
مساوی است با وجه نقد پرداختی بابت هزینه بهره
بعلاوه کاهش بهره پرداختنی
بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختنی بابت تامین مالی
158
وجه نقد دریافتی بابت بهره ×××
وجه نقد دریافتی بابت سود سهام ×××
وجه نقد پرداختی بابت بهره (×××)
وجه نقد پرداختی بابت سود سهام (×××)
خالص وجه نقد ورودی(خروجی) ناشی از
بازده سرمایه گذاریها و سود پرداختی بابت تامین مالی : ×××
مالیات بر درآمد
159
مالیات بر درآمد
وجه نقد پرداختی بابت مالیات
هزینه مالیات
منهای افزایش مالیات پرداختنی
منهای کاهش پیش پرداخت مالیات
مساوی است با وجه نقد پرداختی بابت هزینه مالیات
بعلاوه کاهش مالیات پرداختنی
بعلاوه افزایش پیش پرداخت مالیات
160
فعالیتهای سرمایه گذاری
وجه نقد دریافتی بابت فروش دارایی ثابت ×××
وجه نقد دریافتی بابت فروش سرمایه گذاریها و … ×××
وجه نقد پرداختی بابت خرید دارایی ثابت (×××)
وجه نقد پرداختی بابت اعطای وام و ….. (×××)
خالص وجه نقد ورودی(خروجی) ناشی از فعالیت سرمایه گذاری: ×××
161
فعالیتهای تامین مالی
وجه نقد دریافتی بابت استقراض ×××
وجه نقد دریافتی بابت افزایش سرمایه ×××
وجه نقد پرداختی بابت استقراض (×××)
خالص وجه نقد ورودی(خروجی) ناشی از فعالیت تامین مالی: ×××
162
صورت گردش وجوه نقد
خالص وجه نقد ورودی(خروجی) ناشی از فعالیت عملیاتی ×××
خالص وجه نقد ورودی(خروجی) ناشی از بازده سرمایه گذاری ×××
خالص وجه نقد ورودی(خروجی) ناشی از مالیات ×××
خالص وجه نقد ورودی(خروجی) ناشی از فعالیت سرمایه گذاری ×××
خالص وجه نقد ورودی(خروجی) ناشی از فعالیت تامین مالی ×××
خالص افزایش (کاهش) در وجه نقد ×××
وجه نقد ابتدای دوره ×××
وجه نقد پایان دوره ×××
فصل پنجم حسابداری وجه نقد
هدف کلی :
آشنایی با مفهوم وجه نقد و اجزای تشکیل دهنده آن
164
وجه نقد پول نقد نزد موسسه، سپرده های دیداری متعلق به موسسه که نزد بانکها و یا موسسات مالی دیگر نگهداری شده و هر آنچه که در ازاء ارائه آن به واحدهای مالی فوراً و بدون قید و شرط پرداخت شود را شامل می گردد.
تعریف وجوه نقد
165
وجه نقد شامل :
تنخواه گردان
صندوق
موجودی نزد بانک
وجوه نقد
166
واحدهای تجاری به منظور سهولت در انجام پرداختها مقداری وجه نقد را در اختیار شخصی به نام کار پرداز قرار می دهند تا از محل ان هزینه های انجام شده شرکت را پرداخت نماید.
تنخواه گردان
167
روش تنخواه گردان ثابت
روش تنخواه گردان متغیر
روشهای حسابداری تنخواه گردان
168
در این روش در هنگام اولین پرداخت وجه به کار پرداز حساب تنخواه بدهکار می شود و در نهایت در پایان سال هنگام بستن حسابها،حساب تنخواه گردان بستانکار می گردد.
روش تنخواه گردان ثابت
169
روش تنخواه گردان ثابت
170
در این روش در هنگام ارائه اسناد هزینه توسط کارپرداز حساب تنخواه گردان بستانکار می گردد و پس از بررسی هزینه ها مجددا حساب تنخواه گردان ترمیم شده و بدهکار می گردد.
روش تنخواه گردان متغیر
171
روش تنخواه گردان متغیر
172
شامل وجوه نقدی است که نزد موسسه و در صندوق آن نگهداری می شود.
با توجه به حجم بالای عملیات دریافت و پرداخت وجه نقد ممکن است صندوقدار در پایان هر ماه با کسری یا اضافه صندوق مواجه شود.
صندوق
173
کسری و اضافه صندوق
174
کسری و اضافه صندوق
175
شامل وجوه نقدی است که نزد موسسه و در صندوق آن نگهداری می شود.
حساب بانک
176
با توجه به حجم بالای عملیات دریافت و پرداخت وجه نقد ممکن است صندوقدار در پایان هر ماه با کسری یا اضافه صندوق مواجه شود.
حساب بانک
177
امنیت بیشتر وجه نقد نزد بانکها
کاهش هزینه نگهداری وجوه نقد
تسهیل در دریافت و پرداخت وجوه نقد
دلایل استفاده از حساب بانک
178
1. عملیاتی که در دفاتر شرکت انجام شده ولی هنوز در دفاتر بانک انجام نشده است.
چکهای معوق
چکها و اسناد در جریان وصول
وجوه بین راهی
چکهای لاوصول
اشتباهات
دلایل ایجاد مغایرت بانکی
179
2. عملیاتی که در دفاتر بانک انجام شده ولی هنوز در دفاتر شرکت انجام نشده است.
وجوه دریافتی توسط بانک
واخواست اسناد تجاری تنزیل شده
کارمزد و هزینه های بانکی
اشتباه در برداشت یا ثبت فعالیت مالی
دلایل ایجاد مغایرت بانکی
180
به چکهایی اطلاق می شود که دارنده چک تا تاریخ ارسال صورتحساب بانک، برای دریافت وجه آن به بانک مراجعه نکرده است.
چکهای معوق
181
وجوهی که در آخرین روز ماه توسط شرکت به بانک واریز می گردد و در همان روز در دفاتر شرکت ثبت می شود ولی بانک در دفاتر خود در روز بعد این ثبت را انجام می دهد.
وجوه بین راهی
182
چکهایی که برای وصول به حساب بانک منظور شده ولی به دلیل عدم موجودی حساب صادر کننده چک، لاوصول تلقی می شود
چکهای لاوصول
183
حسابدار شرکت ممکن است در هنگام ثبت حسابداری رقم بدهکار یا بستانکار بانک را اشتباه ثبت کرده باشد. در چنین مواردی در هنگام تهیه صورت مغایرت بانکی رقم مذکور اصلاح می گردد
اشتباهات حسابدار شرکت
184
بانک ممکن است به دلیل تشابه اسمی دارنده حساب ، مبلغی را به صورت اشتباه به حساب شرکت واریز یا از حساب آن برداشت نماید. و یا ممکن است رقم ثبت شده توسط بانک اشتباه باشد.
اشتباهات بانک
185
در صورتی که اسناد تجاری مانند سفته توسط شرکت نزد بانک تنزیل شده باشد و صادر کننده آن در تاریخ سررسید از پرداخت آن خوداری نماید، بانک مبلغ اسمی سفته، کارمزد دیرکرد و هزینه بانکی را از حساب شرکت برداشت می کند.
واخواست اسناد تجاری تنزیل شده
186
شامل وجوهی است که به حساب شرکت واریز شده ولی اعلامیه بستانکار آن هنوز به دست شرکت نرسیده است
وجوه دریافتی توسط بانک
187
شامل انواع هزینه ها و کارمزد بانکی است که بابت ارائه خدمات از حساب شرکت برداشت می شود.
مانند بهای تمبر و دسته چک ، هزینه حواله
کارمزد و خدمات بانکی
188
در صورت مغایرت بانکی موارد اختلاف بین مانده صورتحساب ارسالی بانک و حساب بانک در دفاتر موسسه دارنده حساب جاری نشان داده می شود.
صورت مغایرت بانکی
189
صورت مغایرت بانکی روش مانده واقعی
اضافه می شود:
اضافه می شود:
وجوه واریزی به بانک ××××
وجوه بین راهی ××××
اشتباه در ثبت ××××
اشتباه بانک ××××
××××
××××
کسر می شود:
کسر می شود:
نکول سفته تنزیلی ××××
چکهای معوق ××××
چک لاوصول ××××
اشتباه بانک ××××
هزینه بانکی ××××
اشتباه در ثبت ××××
(××××)
مانده واقعی ××××
(××××)
مانده واقعی ××××
فصل ششم حسابداری سرمایه گذاری کوتاه مدت
هدف کلی :
آشنایی با مفهوم سرمایه گذاری
آشنایی با انواع روشهای ثبت سرمایه گذاری
191
براساس استاندارد شماره 15، سرمایه گذاری نوعی دارایی است که واحد سرمایه گذار برای افزایش منافع اقتصادی از طریق توزیع منافع، افزایش ارزش و یا مزایای دیگر نگهداری می کند.
سرمایه گذاری
192
بهای تمام شده یک سرمایه گذاری شامل قیمت خرید سهام بعلاوه مخارج تحصیل از قبیل کارمزد کارگزار، حق الزحمه ها و عوارض و مالیات خرید می باشد.
بهای تمام شده سرمایه گذاری
193
اگر سرمایه گذاری به قصد تبدیل به وجه نقد در طی مدتی کمتر از یکسال از تاریخ ترازنامه و یا در طی مدت چرخع عملیات(هرکدام که طولانی تر باشد) انجام شده باشد، نوعا کوتاه مدت تلقی می شود.
سرمایه گذاری کوتاه مدت در سهام
194
روش ارزش بازار
روش اقل بهای تمام شده و خالص ارزش فروش
روشهای ارزیابی سرمایه گذاریها
195
در این روش کلیه تغییرات در ارزش بازار سرمایه گذاری، صرف نظر از اینکه سرمایه گذاری به فروش رسیده یا نرسیده باشد در صورتهای مالی شناسایی شود.
روش ارزش بازار
196
در این روش کلیه تغییرات در ارزش بازار سرمایه گذاری، صرف نظر از اینکه سرمایه گذاری به فروش رسیده یا نرسیده باشد در صورتهای مالی شناسایی شود.
روش ارزش بازار
افزایش
کاهش
درآمد ناشی از افزایش ارزش سرمایه گذاری
هزینه ناشی از کاهش ارزش سرمایه گذاری
197
روش ارزش بازار
198
در این روش ارزش دفتری سهام با خالص ارزش فروش مقایسه شده و هرگونه کاهش ارزش بازار نسبت به ارزش دفتری سرمایه گذاری به عنوان هزینه ناشی از کاهش ارزش سرمایه گذاری ثبت شده و برای آن ذخیره کاهش ارزش سرمایه گذاری در نظر گرفته می شود.
روش اقل بهای تمام شده یا خالص ارزش فروش
199
روش اقل بهای تمام شده یا خالص ارزش فروش
200
مثال صفحه 190
نوع سهام
تاریخ خرید
تعداد
کل سهام
قیمت هر سهم
کارمزد
بهای تمام شده هر سهم
آلفا
10/01/80
2000
20000
200
2300
2500
بتا
15/03/80
5000
25000
100
1100
1200
آلفا
بتا
2000
5000
2500
1200
5000000
6000000
201
مثال صفحه 190
202
مثال صفحه 190
200000
(1000000)
(800000)
203
مثال صفحه 190
204
شرکت سرمایه پذیر به هنگام پرداخت سود سهام موظف است درصدی از سود سهام را به عنوان مالیات محاسبه و از مبلغ قابل پرداخت به شخص سرمایه گذار کسر نماید و به وزارت دارایی پرداخت کند.
مالیات سود سهام
فصل هفتم حسابداری مطالبات
هدف کلی :
آشنایی با مفهوم مطالبات
آشنایی با مفهوم طبقه بندی و روشهای حسابداری مطالبات
206
مطالبات تجاری
مطالبات تجاری به دو گروه اصلی حسابهای دریافتنی و اسناد دریافتنی تقسیم می شود.
207
حسابهای دریافتنی
اصطلاح حسابهای دریافتنی(بدهکاران) به آن دسته از مطالبات واحد تجاری اطلاق می شود که در ازاء آن هیچگونه سند تجاری دریافت نشده است.
208
اسناد دریافتنی
اصطلاح اسناد دریافتنی به آن دسته از مطالبات واحد تجاری اطلاق می شود که مستند به اسناد تجاری نظیر سفته و برات می باشد.
209
مطالبات مشکوک الوصول
حسابها و اسناد دریافتنی همواره با خطر عدم وصول مواجه می باشند. بر همین اساس و احتمال سوخت بخشی از مانده این حسابها دو روش حسابداری جهت ثبت فعالیتهای مالی مزبور استفاده می شود.
1. روش حذف مستقیم
2. روش ایجاد ذخیره
210
روش حذف مستقیم
در روش حذف مستقیم، هر گونه هزینه ناشی از عدم وصول مطالبات هنگامی در دفاتر ثبت می شود که مدارکی دال بر قطعی شدن سوخت مطالبات وجود داشته باشد.
211
بازیافت مطالبات سوخت شده – روش حذف مستقیم
212
روش ایجاد ذخیره
در این روش با توجه به تجربیات سنوات گذشته، مطالباتی که احتمال می رود در طی سال مالی آتی وصول نگردد، برآورد شده و به بستانکار حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول منتقل می شود
213
روشهای برآورد مطالبات مشکوک الوصول
برای برآورد مطالبات مشکوک الوصول از چهار روش به شرح زیر استفاده می شود.
1. روش درصدی از فروش نسیه
2. روش درصدی از مانده حسابهای دریافتنی
3. روش تجزیه سنی
4. روش شناسایی ویژه
214
روش درصدی از فروش نسیه
در این روش مبلغی که در دوره جاری باید به حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول انتقال یابد به صورت درصدی از خالص فروش نسیه محاسبه می گردد.
فروشهای نسیه
متوسط درصد مطالبات
سوخت شده به فروش
هزینه مطالبات مشکوک
الوصول در سال جاری
×
=
215
روش درصدی از مانده حسابهای دریافتنی
در این روش میانگین نسبت مطالبات سوخت شده به حسابهای دریافتنی سالهای گذشته به عنوان مبنا در مانده حسابهای دریافتنی ضرب می شود تا مبلغ ذخیره مطالبات مشکوک الوصول محاسبه گردد.
مانده پایان دوره
حسابهای
دریافتنی
متوسط درصد مطالبات
سوخت شده به
حسابهای دریافتنی
مانده ذخیره مطالبات
مشکوک الوصول
در پایان سال
×
=
216
روش درصدی از مانده حسابهای دریافتنی
پس از محاسبه مانده ذخیره مطالبات مشکوک الوصول در پایان سال مابه التفاوت مانده ذخیره مطالبات مشکوک الوصول ابتدای دوره نسبت به اول دوره به عنوان هزینه مطالبات مشکوک الوصول در نظر گرفته می شود.
217
چگونگی انجام ثبت اصلاحی ذخیره در پایان سال مالی
مانده پایان دوره
ذخیره مطالبات
مشکوک الوصول
مانده ابتدای دوره
ذخیره مطالبات
مشکوک الوصول
هزینه مطالبات
مشکوک الوصول
>
218
چگونگی انجام ثبت اصلاحی ذخیره در پایان سال مالی
مانده پایان دوره
ذخیره مطالبات
مشکوک الوصول
مانده ابتدای دوره
ذخیره مطالبات
مشکوک الوصول
بازیافت مطالبات
سوخت شده
<
219
روش تجزیه سنی
در این روش حسابهای مشتریان فهرست شده و با مبالغ آنها بر حسب سررسید طبقه بندی می شود.در این روش فرض می شود که هرچه مدت سپری شده از موعد پرداخت بیشتر گردد، احتمال وصول آن کمتر خواهد بود. در نتیجه از نرخ بالاتری استفاده می گردد.
220
روش شناسایی ویژه
در این روش وضعیت تک تک مشتریان مورد بررسی قرار گرفته و نسبت به مشتریانی که وضعیت مالی خوب و مطلوبی ندارند ذخیره بیشتری در نظر گرفته می شود.
فصل هشتم حسابداری موجودی کالا
هدف کلی :
آشنایی با مفهوم موجودیها
نحوه محاسبه مبلغ قابل انعکاس موجودیها در ترازنامه
222
بهای تمام شده موجودیها
بهای تمام شده موجودیها شامل:
مخارج خرید : شامل قیمت خرید، هزینه حمل، بیمه، حقوق و عوارض گمرکی و سایر هزینه های مستقیم خرید
مخارج تبدیل : هزینه دستمزد و سربار در موسسات تولیدی
و سایر مخارج
223
گردش موجودیها
جریان ورود و خروج موجودیها
گردش فیزیکی
گردش بهای تمام شده
224
سیستم ثبت موجودیها
سیستم ثبت موجودیها
ثبت ادواری
ثبت دایمی
225
سیستم ثبت ادواری
در سیستم ادواری، مقادیر موجودی با شمارش فیزیکی در یک تاریخ مشخص، تعیین گردیده و سپس با توجه به نتایج شمارش فیزیکی، قیمت گذاری بر مبنای یکی از روشهای ارزشیابی انجام می شود
226
سیستم ثبت دایمی
در این سیستم، سوابق و مدارک موجودیها به تفصیل نگهداری شده و هر یک از اقلام خرید یا فروش معاملات مرتبط به آن به محض وقوع در حساب موجودیها منعکس می گردد.
227
ثبت خرید نسیه در سیستم ادواری و دایمی
228
ثبت هزینه حمل در سیستم ادواری و دایمی
229
ثبت تخفیفات نقدی در سیستم ادواری و دایمی
230
ثبت برگشت ازخرید نسیه در سیستم ادواری و دایمی
231
ثبت فروش کالا به طور نسیه در سیستم ادواری
232
ثبت فروش کالا به طور نسیه در سیستم دایمی
233
ثبت برگشت ازفروش نسیه در سیستم ادواری
234
ثبت برگشت ازفروش نسیه در سیستم دایمی
235
ثبت تخفیفات نقدی فروش در سیستم ادواری و دایمی
236
ثبت اصلاحی پایان سال در سیستم ادواری
237
روشهای محاسبه بهای تمام شده در سیستم ادواری
روش اولین صادره از اولین وارده FIFO
روش اولین صادره از آخرین وارده LIFO
روش میانگین موزون
روش شناسایی ویژه
238
روش اولین صادره از اولین وارده FIFO
در این روش فرض می شود که اولین کالای تحصیل شده ابتدا صادر می شود و آخرین اقلام وارده، موجودی پایان دوره را تشکیل می دهد.
239
روش اولین صادره از اولین وارده FIFO
مزایا : موجودی پایان دوره به قیمتهای بازار نزدیک است.
معایب : در دوران تورم استفاده از این روش منجر به شناسایی بیشتر سود می گردد.
240
روش اولین صادره از آخرین وارده LIFO
در این روش فرض برآن است که کالای خارج شده از انبار از محل آخرین خریدها بوده و در نتیجه موجودی کالای پایان سال بر حسب اولین اقلام وارده محاسبه می گردد.
241
روش اولین صادره از آخرین وارده LIFO
مزایا: با توجه به اینکه بهای تمام شده کالای فروش رفته بر اساس آخرین خریدها محاسبه می شود، اندازه گیری سود در این روش دقیق تر می باشد.
242
روش اولین صادره از آخرین وارده LIFO
معایب: در دوران کاهش قیمتها منجر به شناسایی سود بیشتر و پرداخت مالیات بیشتر می گردد.
243
روش میانگین موزون
در این روش میانگین موجودی کالا از تقسیم مجموع بهای تمام شده کالای آماده برای فروش بر تعداد آن محاسبه می گردد.
244
روش میانگین موزون
مزایا:
روش کاربردی و کم هزینه
به حداقل رساندن اثرات غیرعادی قیمتها
245
روش میانگین موزون
معایب:
هیچکدام از اقلام موجودی کالا و بهای تمام شده کالای فروش رفته به قیمت بازار نزدیک نمی باشد
246
روش شناسایی ویژه
این روش در مواردی کاربرد دارد که بتوان گردش هر یک از اقلام موجودی را از زمان خرید تا لحظه فروش پیگیری نمود.
247
روش شناسایی ویژه
مزایا:
ساده ترین روش ارزیابی موجودیها
معایب
وقت گیرترین روش ارزیابی موجودیها
248
مثال صفحه 249
249
حل مثال سیستم ادواری
250
حل مثال با استفاده از روش FIFO
بهای تمام شده کالای فروش رفته438.000= 331.800 – 769.800
قیمت تمام شده موجودی در 31/6/85
331.800
12.000= 1.200×10
163.800= 1.170×140
156.000= 1.200×130
280
251
حل مثال با استفاده از روش LIFO
بهای تمام شده کالای فروش رفته487800= 282000 – 769800
قیمت تمام شده موجودی در 31/6/85
282000
12000= 1200×10
270000= 1000×270
280
252
حل مثال با استفاده از روش میانگین
بهای تمام شده کالای فروش رفته457320= 312480 – 769800
بهای تمام شده موجودی کالا در 31/6 312480= 1116×280
متوسط بهای تمام شده یک واحد 1116= 690 ÷ 769800
253
حل مثال با استفاده از روش FIFO- سیستم دایمی
254
حل مثال با استفاده از روش FIFO- سیستم دایمی
255
حل مثال با استفاده از روش FIFO- سیستم دایمی
256
حل مثال با استفاده از روش LIFO- سیستم دایمی
فروش کالا
150
1200
150
1000
330000
120
1000
120000
150
1200
450000
برگشت از خرید
(50)
1100
(55000)
270
1000
هزینه حمل
–
75
15000
200
1175
505000
270
1000
200
1100
490000
خرید
200
1100
220.000
270
1000
اول دوره
270
1000
270000
تعداد
فی
مبلغ
تعداد
فی
مبلغ
تعداد
فی
مبلغ
شرح
وارده
صادره
موجودی
257
حل مثال با استفاده از روش LIFO- سیستم دایمی
258
حل مثال با استفاده از روش LIFO- سیستم دایمی
259
حل مثال با استفاده از روش میانگین- سیستم دایمی
260
برآورد موجودیها
روش سود ناویژه
روش خرده فروشی
261
روش سود ناویژه
در این روش از متوسط نسبت سود ناویژه به فروش خالص سالهای گذشته استفاده می شود.
262
روش خرده فروشی
در این روش ابتدا نسبت کالای آماده برای فروش بر حسب بهای تمام شده به کالای آماده برای فروش بر حسب قیمت خرده فروشی محاسبه می شود.
نسبت بهای تمام شده
=
263
روش خرده فروشی
سپس به واسطه ضرب نسبت مزبور در موجودی پایان دوره به قیمت خرده فروشی، بهای تمام شده موجودی پایان دوره محاسبه می گردد.
موجودی پایان دوره
بر حسب بهای تمام شده
=
×
نسبت بهای تمام شده
موجودی پایان دوره
بر حسب خرده فروشی
فصل نهم حسابداری دارایی های ثابت مشهود و نامشهود
هدف کلی :
آشنایی با مفهوم داراییهای ثابت
چگونگی محاسبه قیمت تمام شده
روشهای تحصیل
روشهای محاسبه استهلاک
265
دارایی ثابت مشهود
به دارایی هایی اطلاق می شود که به منظور استفاده در تولید یا عرضه کالاها یا خدمات، اجاره به دیگران یا برای مقاصد اداری توسط واحد تجاری نگهداشته شده و انتظار می رود بیش از یک دوره مالی مورد استفاده قرار گیرد.
266
طبقه بندی داراییهای ثابت مشهود
داراییهای ثابت مشهود
داراییهای نقصان پذیر
داراییهای استهلاک پذیر
داراییهای استهلاک ناپذیر
267
داراییهای استهلاک پذیر
این داراییها دارای عمر مفید محدود بوده و در طول دوره انتفاع خود مستهلک شده و به حساب هزینه استهلاک انتقال می یابد.
ساختمان
تجهیزات
وسائط نقلیه
268
داراییهای استهلاک ناپذیر
این داراییها دارای عمر مفید نامحدود بوده و درنتیجه استفاده و یا گذشت زمان از بین نمی روند.
زمین
269
داراییهای نقصان پذیر
این داراییها بر اثر بهره برداری و استفاده از آن تحلیل یافته و به دارایی های دیگری چون مواد یا کالا تبدیل می شود.
معادن
منابع طبیعی
270
قیمت تمام شده داراییهای ثابت
متشکل از قیمت خرید شامل عوارض گمرکی، مالیاتهای خرید و هرگونه مخارج مستقیمی است که برای رساندن دارایی به وضعیت قابل بهره برداری تحمل می شود.
271
قیمت تمام شده داراییهای ثابت
مخارج مرتبط مستقیم:
مخارج آماده سازی محل نصب
مخارج حمل و نقل اولیه
مخارج نصب
حق الزحمه های فنی از قبیل حق الزحمه مهندسان و معماران
مخارج پیاده سازی و جابه جایی دارایی
272
قیمت تمام شده داراییهای ثابت
اقلامی که در محاسبه بهای تمام شده دارایی منظور نمی گردد:
هر گونه تخفیف تجاری یا تخفیف نقدی
اقلام غیر عادی و پیش بینی نشده مانند هزینه تعمیر تجهیزات آسیب دیده در اثر حمل و نقل و …
273
زمین
کلیه مخارجی که برای تحصیل زمین انجام شده و یا زمین تحصیل شده را برای استفاده مناسب آماده می نماید، باید جزء بهای تمام شده زمین منظور گردد.
274
زمین
قیمت تمام شده زمین شامل:
قیمت خرید زمین
کارمزد دلالی
مالیات خرید
حق الثبت و هزینه های دفتری
هزینه های تسطیح و خاکریزی
مخارج تخریب ساختمان قدیمی موجود در زمین پس از کسر عواید حاصل از فروش مواد و مصالح اسقاط
275
تاسیسات و مستحدثات در زمین
اگر در زمین خریداری شده تاسیساتی نظیر نرده کشی، آسفالت کاری محوطه یا پیاده رو سازی و احداث پارکینگ ایجاد گردد، به دلیل عمر مفید محدود اقلام مزبور تحت سرفصل تاسیسات و مستحدثات در زمین ثبت می شود.
276
معادن و منابع طبیعی
قیمت تمام شده معادن و منابع طبیعی شامل:
قیمت خرید
مخارج مربوط به تحصیل امتیاز خرید اراضی
وسایل و تاسیسات مربوط به بهره برداری مانند دکل، ریل، واگن و ..
277
ساختمان
در صورتی که ساختمان موجود خریداری شود، قیمت تمام شده آن شامل قیمت خرید و تمام هزینه هایی است که جهت استفاده مناسب از آن دارایی لازم است انجام گردد.
278
ساخت ساختمان
در صورتی که ساختمان ساخته شود، قیمت تمام شده آن شامل هزینه مواد، دستمزد مستقیم، حق الزحمه طراحی، مهندسی، مخارج احداث کارگاه و کلیه هزینه های سربار مرتبط با دارایی می باشد.
279
تخریب ساختمان قدیمی
مخارج تخریب (پس از کسر عواید حاصل از فروش مواد و مصالح اسقاط) قابل انتقال به حساب زمین یا ساختمان نمی باشد، بلکه مستقیما به حساب سود و زیان منتقل می شود.
280
احتساب مخارج تامین مالی در بهای تمام شده دارایی
احتساب مخارج تامین مالی در بهای تمام شده دارایی زمانی آغاز می شود که:
الف) برای دارایی مربوط مخارجی در حال انجام باشد
ب ) مخارج تامین مالی در حال وقوع باشد
ج ) فعالیتهای لازم برای آماده سازی دارایی مربوط جهت استفاده مورد نظر یا فروش در جریان باشد
281
ماشین آلات و تجهیزات
بهای تمام شده ماشین آلات و تجهیزات شامل:
قیمت خرید پس از کسر کلیه تخفیفات
هزینه حمل و نقل و بیمه و بارگیری
حقوق و عوارض گمرکی
هزینه نصب و راه اندازی اولیه
هزینه بهسازی و مرمت ماشین آلات دست دوم خریداری شده
282
روشهای تحصیل اموال، ماشین آلات و تجهیزات
1. نقد
2. نسیه
3. صدور اسناد بلندمدت
4. صدور سهام
5. تحصیل گروهی داراییها
6. احداث یا ساخت
7. به صورت رایگان (اهداء)
8. معاوضه
283
1. تحصیل داراییها به صورت نقد
در صورتیکه دارایی به صورت نقد خریداری گردد، بهای تمام شده آن شامل وجوهی است که در یک معامله حقیقی از سوی خریدار پرداخت می شود.
284
2. تحصیل داراییها به شکل نسیه
در معاملاتی که با شرط تخفیفات نقدی انجام می شود، لازم است کلیه تخفیفات تجاری و نقدی از قیمت دارایی ثابت کسر شده و دارایی تحصیل شده بر حسب قیمت نقدی آن در دفاتر ثبت گردد.
285
3. تحصیل داراییها از طریق صدور اسناد بلندمدت
در صورتی که داراییهای ثابت مشهود درمقابل اسناد پرداختنی بلند مدت تحصیل گردد، باید به ارزش متعارف (معادل قیمت نقدی) در دفاتر ثبت گردد.
286
تحصیل داراییها از طریق صدور اسناد بلندمدت
الف) ارزش منصفانه دارایی تحصیل شده مشخص یا قابل تعیین باشد.
ب ) ارزش منصفانه دارایی تحصیل شده مشخص یا قابل تعیین نباشد.
287
تحصیل داراییها از طریق صدور اسناد بلندمدت
الف) ارزش منصفانه دارایی تحصیل شده مشخص یا قابل تعیین باشد: در این حالت دارایی تحصیل شده بر حسب ارزش منصفانه آن در دفاتر بدهکار شده و در مقابل اسناد پرداختنی به ارزش اسمی بستانکار می شود.
288
تحصیل داراییها از طریق صدور اسناد بلندمدت
الف) ارزش منصفانه دارایی تحصیل شده مشخص یا قابل تعیین نباشد: در این حالت قیمت تمام شده دارایی تحصیل شده بر حسب ارزش فعلی مجموع پرداختهای آتی محاسبه و تعیین می شود.
289
4. تحصیل داراییها از طریق صدور سهام
به منظور ثبت مبادله، ارزش جاری بازار سهام صادره یا ارزش جاری بازار دارایی تحصیل شده، هرکدام که با قابلیت اتکاء بیشتر قابل تعیین باشد، مورد استفاده قرار می گیرد.
290
5. تحصیل گروهی داراییها به طور یکجا
در این حالت بهای تمام شده داراییهای تحصیل شده به نسبت ارزش نسبی آنها بین داراییها تسهیم می گردد.
291
6. تحصیل داراییها در قالب احداث یا ساخت
بهای تمام شده داراییهای ساخته شده شامل کلیه هزینه های ساخت از قبیل مواد مستقیم، دستمزد مستقیم و کلیه هزینه های سربار مرتبط با دارایی اعم از سربار ثابت و یا متغیر می باشد.
292
6. تحصیل داراییها در قالب احداث یا ساخت
بهای تمام شده داراییهای ساخته شده شامل کلیه هزینه های ساخت از قبیل مواد مستقیم، دستمزد مستقیم و کلیه هزینه های سربار مرتبط با دارایی اعم از سربار ثابت و یا متغیر می باشد.
293
تحصیل داراییها در قالب احداث یا ساخت
بهای تمام شده داراییهای ساخته شده به هیچ وجه نباید از قیمت نقدی بازار تجاوز کند، لذا هر گونه هزینه زاید و بدون بازده به حساب سود و زیان دوره مالی منتقل می شود
294
7. تحصیل داراییها به صورت رایگان
یکی دیگر از روشهای تحصیل داراییها، تحصیل آن در قالب کمکهای بلاعوض یا اهداء می باشد. در مورد نحوه حسابداری کمکهای بلاعوض دو روش مطرح میگردد :
1. روش سرمایه ای
2. روش درآمد
295
تحصیل داراییها به صورت رایگان
روش سرمایه ای: در این روش کمکهای بلاعوض دریافتی مستقیما به بستانکار سرمایه اهدایی (اندوخته سرمایه ای) انتقال یافته و در بخش حقوق صاحبان سهام منعکس می شود.
296
تحصیل داراییها به صورت رایگان
روش درآمد: در این روش کمکهای بلاعوض به عنوان درآمد یک یا چند دوره مالی محسوب می شود. بر اساس روش مذکور، کمکهای بلاعوض به عنوان درآمد انتقالی به دوره های آتی ( یک نوع بدهی) تلقی و در طی مدت عمر مفید دارایی مستهلک می شود.
297
8. تحصیل داراییها در قالب معاوضه
ممکن است اموال، ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز واحد تجاری از طریق معاوضه با اموال، ماشین آلات و تجهیزات موجود در واحد تجاری تحصیل شود.
298
تحصیل داراییها در قالب معاوضه
معاوضه داراییها
1. معاوضه داراییهای غیر مشابه
2. معاوضه داراییهای مشابه
معاوضه داراییها را به طور کلی می توان به دو طبقه اصلی تقسیم نمود:
299
معاوضه داراییهای غیر مشابه
در صورتی که داراییهای معاوضه شده کاربری یکسانی نداشته باشد و یا در فعالیتهای تجاری مشابهی به کار گرفته نشود، معاوضه از نوع معاوضه داراییهای غیر مشابه تلقی خواهد گردید. مانند معاوضه ماشین آلات با زمین
300
معاوضه داراییهای غیر مشابه
در معاوضه داراییهای غیر مشابه ممکن است دو حالت بوجود آید:
الف)ارزش منصفانه دارایی تحصیل شده مساوی ارزش منصفانه دارایی واگذار شده باشد (بدون سرک)
ب )ارزش منصفانه داراییهای معاوضه شده متفاوت باشد. (با سرک)
301
معاوضه غیر مشابه بدون سرک
در این حالت بهای تمام شده دارایی تحصیل شده براساس ارزش متعارف دارایی واگذار شده ثبت می گردد.
در این حالت هرگونه سود یا زیان معاوضه شناسایی و ثبت می گردد.
بهای تمام شده
دارایی تحصیل شده
ارزش متعارف
دارایی واگذار شده
=
302
ثبت معاوضه غیر مشابه بدون سرک
تحصیل شده
واگذار شده
303
ثبت معاوضه غیر مشابه بدون سرک
تحصیل شده
واگذار شده
304
ثبت معاوضه غیر مشابه بدون سرک
تحصیل شده
واگذار شده
305
معاوضه غیرمشابه همراه با سرک
در این حالت بهای تمام شده دارایی تحصیل شده براساس ارزش متعارف دارایی واگذار شده بعلاوه(منهای) سرک پرداختی(دریافتی) ثبت می گردد.
در این حالت هرگونه سود یا زیان معاوضه شناسایی و ثبت می گردد.
بهای تمام شده
دارایی تحصیل شده
ارزش متعارف
دارایی واگذار شده
=
بعلاوه سرک پرداختی
منهای سرک دریافتی
306
معاوضه غیرمشابه همراه با سرک
تحصیل شده
واگذار شده
307
معاوضه غیرمشابه همراه با سرک
تحصیل شده
واگذار شده
308
معاوضه غیرمشابه همراه با سرک
تحصیل شده
واگذار شده
309
معاوضه غیرمشابه همراه با سرک
تحصیل شده
واگذار شده
310
معاوضه غیرمشابه همراه با سرک
تحصیل شده
واگذار شده
311
معاوضه داراییهای مشابه
در صورتی که داراییهای معاوضه شده کاربری یکسانی داشته باشد و یا در فعالیتهای تجاری مشابهی به کار گرفته شود، معاوضه از نوع معاوضه داراییهای مشابه تلقی خواهد گردید. مانند معاوضه ماشین آلات با ماشین آلات
312
معاوضه داراییهای مشابه
معاوضه داراییهای مشابه
1. معاوضه داراییهای غیرمولد
2. معاوضه داراییهای مولد
معاوضه داراییهای مشابه را به طور کلی می توان به دو دسته تقسیم نمود:
313
داراییهای مولد
دارایی هایی می باشد که جهت تولید کالا و یا ارائه خدمات در واحد تجاری نگهداری می شود.
مانند تجهیزات و ماشین آلات
314
داراییهای غیرمولد
دارایی هایی که برای فروش در جریان عادی عملیات واحد تجاری نگهداری می شوند
مانند موجودیها
315
معاوضه داراییهای مشابه
در معاوضه داراییهای مشابه ممکن است دو حالت بوجود آید:
ارزش منصفانه داراییهای معاوضه شده مساوی هم باشد (بدون سرک)
ارزش منصفانه داراییهای معاوضه شده متفاوت باشد. (با سرک)
316
شناسایی زیان در معاوضه داراییهای مشابه
در معاوضه دارایی های مشابه زیان بدون در نظر گرفتن دریافت یا پرداخت سرک، همواره شناسایی و ثبت می شود.
317
شناسایی سود در معاوضه داراییهای مشابه
ولی سود تنها زمانی شناسایی می شود که سرک دریافت شده باشد. در این حالت سود به تناسب بخش نقدی مبادله و بر حسب رابطه زیر شناسایی و ثبت می گردد.
سود
قابل شناسایی
کل
سود مبادله
=
×
318
معاوضه مشابه بدون سرک
در این حالت بهای تمام شده دارایی تحصیل شده براساس ارزش دفتری یا ارزش متعارف دارایی واگذار شده، هر کدام که کمتر باشد ثبت می گردد.
بهای تمام شده
دارایی تحصیل شده
ارزش دفتری یا متعارف دارایی
واگذار شده هر کدام که کمتر باشد
=
319
ثبت معاوضه مشابه بدون سرک
تحصیل شده
واگذار شده
ارزش دفتری یا متعارف دارایی واگذار شده هر کدام که کمتر باشد
320
ثبت معاوضه مشابه بدون سرک
تحصیل شده
واگذار شده
ارزش دفتری یا متعارف دارایی واگذار شده هر کدام که کمتر باشد
321
ثبت معاوضه مشابه بدون سرک
تحصیل شده
واگذار شده
ارزش دفتری یا متعارف دارایی واگذار شده هر کدام که کمتر باشد
322
معاوضه مشابه با سرک (بدون سود)
در این حالت بهای تمام شده دارایی تحصیل شده براساس ارزش متعارف یا دفتری دارایی واگذار شده هرکدام که کمتر باشد بعلاوه(منهای) سرک پرداختی(دریافتی) ثبت می گردد.
بهای تمام شده
دارایی تحصیل شده
ارزش دفتری یا متعارف دارایی
واگذار شده هر کدام که کمتر باشد
=
بعلاوه سرک پرداختی
منهای سرک دریافتی
323
ثبت معاوضه مشابه با سرک(بدون سود یا زیان)
تحصیل شده
واگذار شده
ارزش دفتری یا متعارف دارایی واگذار شده هر کدام که کمتر باشد
بعلاوه سرک پرداختی منهای سرک دریافتی
324
ثبت معاوضه مشابه با سرک (همراه با زیان)
تحصیل شده
واگذار شده
ارزش دفتری یا متعارف دارایی واگذار شده هر کدام که کمتر باشد
بعلاوه سرک پرداختی منهای سرک دریافتی
325
ثبت معاوضه مشابه با سرک پرداختی (همراه با سود)
تحصیل شده
واگذار شده
ارزش دفتری یا متعارف دارایی واگذار شده هر کدام که کمتر باشد
بعلاوه سرک پرداختی
با توجه به اینکه پرداخت سرک انجام شده است
هیچگونه سودی شناسایی نمی شود
326
ثبت معاوضه مشابه با سرک دریافتی (همراه با سود)
تحصیل شده
واگذار شده
ارزش دفتری یا متعارف دارایی واگذار شده هر کدام که کمتر باشد
منهای سرک پرداختی بعلاوه سود قابل شناسایی
با توجه به اینکه دریافت سرک انجام شده است
سود شناسایی می گردد
327
مخارج بعد از تحصیل اموال، ماشین آلات و تجهیزات
پس از تحصیل داراییها، ممکن است مخارجی از بابت تعمیرات و نگهداری، بهسازی و یا تعویض برخی از قطعات آن انجام گیرد. این مخارج به دو دسته طبقه بندی می شود:
مخارج جاری
مخارج سرمایه ای
328
مخارج جاری
هزینه هایی می باشد که منافع اقتصادی ناشی از آن فقط مربوط به یک دوره مالی است. این هزینه ها بلافاصله پس از وقوع به سود و زیان انتقال می یابند.
329
مخارج سرمایه ای
این دسته از هزینه ها دارای منافع اقتصادی بلند مدت بوده و معمولا به افزایش ظرفیت تولید، عمر مفید دارایی، بهبود اساسی در کیفیت تولید و یا کاهش هزینه ها می انجامد.
330
مخارج سرمایه ای
در صورتی که مخارج سرمایه ای قابلیت اندازه گیری داشته باشد، به شرط با اهمیت بودن به حساب دارایی انتقال یافته و در عمرمفید باقیمانده دارایی مستهلک می شود.
331
انواع مخارج پس از تحصیل
مخارج تعمیرات و نگهداری
مخارج تعویض و بهسازی
مخارج گسترش و الحاق
مخارج جابه جایی و نصب مجدد
332
مخارج تعمیرات و نگهداری
مخارج تعمیرات و نگهداری به دو طبقه بندی می شود:
مخارج جاری
مخارج سرمایه ای
333
مخارج جاری تعمیرات و نگهداری
کلیه هزینه های مربوط به تعویض قطعات جزئی و کم اهمیت که جهت نگهداری دارایی در وضعیت عادی عملیاتی انجام می شود و هزینه هایی که به طور منظم جهت نگهداری دارایی استفاده می شود، هزینه نگهداری گفته می شود.
مانند نظافت ساختمان، روغنکاری ماشین آلات
334
حسابداری مخارج جاری تعمیرات و نگهداری
هزینه های جاری مربوط به تعمیرات و نگهداری به محض وقوع به حساب هزینه دوره جاری انتقال یافته و در صورتحساب سود و زیان منعکس می شود.
به منظور افزایش قابلیت مقایسه، حسابداران از روش ذخیره استفاده می کنند.
335
حسابداری مخارج جاری تعمیرات و نگهداری
هزینه های جاری مربوط به تعمیرات و نگهداری به محض وقوع به حساب هزینه دوره جاری انتقال یافته و در صورتحساب سود و زیان منعکس می شود.
به منظور افزایش قابلیت مقایسه، حسابداران از روش ذخیره استفاده می کنند.
336
حسابداری مخارج جاری تعمیرات و نگهداری
337
حسابداری مخارج سرمایه ای تعمیرات و نگهداری
1. روش انتقال به حساب دارایی.
2. روش انتقال به حساب استهلاک انباشته.
338
روش انتقال به حساب دارایی
در صورتی که تاثیر اولیه هزینه های تعمیرات اساسی، افزایش کارایی و ظرفیت دارایی و یا افزایش منافع آتی باشد، مخارج انجام شده به حساب دارایی مربوطه بدهکار خواهد شد.
339
روش انتقال به حساب استهلاک انباشته
اگر تاثیر اولیه هزینه های تعمیرات اساسی، افزایش عمرمفید یا ارزش اسقاط دارایی باشد، مخارج انجام شده به حساب استهلاک انباشته بدهکار خواهد شد.
340
مخارج تعویض و بهسازی
اصطلاح تعویض به جایگزینی یک قطعه از دارایی با قطعه مشابه دیگر که اساسا از همان نوع و قابلیت می باشد، اطلاق می گردد.
341
مخارج تعویض و بهسازی
اصطلاح بهسازی به جایگزین نمودن قطعات یا اجزای عمده داراییهای ثابت مشهود با قطعات دیگری که از قابلیت و توانایی بالاتری برخوردار باشد، گفته می شود.
342
حسابداری مخارج تعویض و بهسازی
اگر ارزش دفتری دارایی کنار گذاشته شده قابل تعیین باشد از روش جایگزینی جهت ثبت عملیات استفاده می شود.
343
حسابداری مخارج تعویض و بهسازی
اگر ارزش دفتری دارایی کنار گذاشته شده قابل تعیین نباشد، یکی از دو روش زیر جهت ثبت عملیات استفاده می شود:
روش انتقال به حساب دارایی
روش انتقال به حساب استهلاک انباشته
344
مخارج گسترش و الحاق
اضافه کردن داراییهای جدید به اقلام موجود و یا توسعه آن را لصطلاحا گسترش و الحاق گویند.
مانند افزودن یک خط تولید به ماشین آلات
345
حسابداری مخارج گسترش و الحاق
مخارج گسترش و الحاق جزء هزینه های سرمایه ای بوده و باید به بهای تمام شده دارایی مربوطه اضافه شود.
346
مخارج جا به جایی و نصب مجدد
در بعضی از شرایط به جهت کمک به افزایش کارایی یا کاهش بهای تمام شده محصولات تولیدی، ضروری است ماشین آلات و تجهیزات نصب شده در محل، به محل جدیدی انتقال یابد.
347
حسابداری مخارج جا به جایی و نصب مجدد
مخارج مزبور به شرط داشتن منافع آتی و با اهمیت بودن سرمایه ای تلقی شده و در حسابی تحت عنوان مخارج جا به جایی و نصب مجدد ثبت شده و در ترازنامه تحت سرفصل مخارج انتقالی به سنوات آتی نشان داده می شود.
348
کنارگذاری و واگذاری دارایی
اقلام داراییهای ثابت مشهودی که واگذار شده و یا به طور دایمی بلااستفاده بوده و فاقد منافع آتی تشخیص داده می شود، باید از حسابها حذف و هرگونه سود یا زیان مربوطه محاسبه و در حسابها شناسایی گردد.
349
ثبت کنارگذاری دارایی
350
ثبت واگذاری دارایی
351
استهلاک داراییهای ثابت مشهود
استهلاک فرایند تخصیص سیستماتیک بهای تمام شده یک دارایی به سالهای عمر مفید اقتصادی آن می باشد.
352
انواع روشهای استهلاک داراییهای ثابت مشهود
1. روش ساعت کارکرد
2. روش میزان تولید
1. روش مانده نزولی
2. روش نزولی مضاعف
3. روش مجموع سنوات
1. روش خط مستقیم
2. روش فعالیت
3.روشهای نزولی
1. روش استهلاک گروهی
2. روش استهلاک ترکیبی
4. سایر روشها
353
روش خط مستقیم
در روش خط مستقیم استهلاک دارایی بر حسب گذشت زمان محاسبه شده و انتفاع حاصل از استفاده از دارایی در سنوات مختلف عمر مفید آن یکسان می باشد، لذا هزینه استهلاک محاسبه شده نیز در طول دوره های عمر مفید مساوی است.
هزینه استهلاک
=
354
روش فعالیت
روش ساعت کارکرد: در این روش هرچقدر میزان ساعت کارکرد و فعالیت بیشتر باشد، هزینه استهلاک بیشتری محاسبه و ثبت می گردد.
نرخ استهلاک به ازای
هر ساعت
=
هزینه استهلاک
=
نرخ استهلاک به ازای
هر ساعت
×
ساعت کارکرد
واقعی
355
روش فعالیت
روش میزان تولید: در این روش هرچقدر میزان تولید بیشتر باشد، هزینه استهلاک بیشتری محاسبه و ثبت می گردد.
نرخ استهلاک به ازای
هر واحد تولید
=
هزینه استهلاک
=
نرخ استهلاک به ازای
هر واحد تولید
×
تعداد تولید واقعی
356
روش مانده نزولی
در این روش فرض بر آن است که داراییها در سالهای اول کارایی بالاتری دارند، بنابراین در سالهای اول هزینه استهلاک بیشتری محاسبه و درحسابها ثبت می گردد.
هزینه استهلاک
×
(استهلاک انباشته – بهای تمام شده)
=
نرخ استهلاک
هزینه استهلاک
×
ارزش دفتری
=
نرخ استهلاک
357
روش مانده نزولی مضاعف
در این روش، نرخ استهلاک دو برابر نرخ استهلاک به روش خط مستقیم فرض می شود.
هزینه استهلاک
×
(استهلاک انباشته – بهای تمام شده)
عمر مفید دارایی
=
358
روش مجموع سنوات
در این روش،یک نرخ نزولی در بهای تمام شده منهای ارزش اسقاط ضرب می گردد .
هزینه استهلاک
×
(ارزش اسقاط – بهای تمام شده)
عمر مفید دارایی
=
سال مورد محاسبه
359
نمودار مقایسه ای هزینه استهلاک مثال صفحه326