بسم الله الرحمن الرحیم
حسابداری اجاره ها
سابقه تاریخی
نخستین رویکردحرفه ای مربوط به اجاره بلند مدت درسال 1949باانتشاربولتن پژوهشهای حسابداری ش 38میباشدبعد آن انجمن حسابداری آمریکادرسال 1962باانتشاربررسی های پژوهشی حسابداری شماره 5،هیات تدوین اصول حسابداری باانتشاربیانیه شماره 5درسال 1973،SECباصدوردستورالعمل 147( تبصره ای بربیانیه 31هیات تدوین اصول حسابداری)همگی درجهت بهبود گزارشگری اجاره بلندمدت کوشیدند.
سرانجام درسال 1976FASBبیانیه شماره 13خورد رادرمورد اجاره ها منتشرکرد ویکسال بعد SECاعلام کرد حسابداری اجاره ها باید برمبنای این بیانیه صورت پذیرد
درایران استاندارشماره 21مربوط به حسابداری اجاره ها میباشد که تاریخ الزام اجرای آن از1/1/1380میباشد
تعریف اجاره
موافقتنامه ای است که به موجب آن ، اجاره دهنده در قبال دریافت مبلغ یا مبالغ مشخصی حق استفاده از دارایی را برای مدت مورد توافق به اجاره کننده واگذار می کند.
مزایای اجاره بلندمدت
افزایش قابل توجه فروش تولیدات اجاره دهنده
انعطاف پذیری بیشترقراردادهای اجاره ومحدود یت کمتر
کمک به حال بحران نقدینگی وبهره مندی ازمزایای ما لکیت بدون سرمایه گذاری وکاهش هزینه ها واحتمال خطرزیان مالکیت
کاهش ریسک منسوخ شدن تجهیزات
مزایای مالیات بردرآمد برای طرفین
ایجاد سود برای اجاره دهنده
هر گونه افزایش درنسبت بدهی به ارزش ویژه وسایر نسبتها راکاهش میدهد
تعاریف واصطلاحات اجاره بلندمدت
اجاره بهای متعارف:اجاره بهایی که انتظارمیرود برای اموال مشابه درشرایط یکسان پرداخت گردد.
برآوردارزش مازاد:برآورد مبلغ ارزش متعارف مورداجاره درپایان مدت قرارداد راگویند.
هزینه های اجرایی:هزینه هایی شامل هزینه بیمه،تعمیر ونگهداری،مالیات و… که مربوط به اموال استیجاری می باشد(معمولا توسط مالک پرداخت میشود)
ارزش متعارف اموال:مبلغی که دارایی دریک مبادله آزاد بین طرفین غیروابسته میتواند مبادله شود.
آغاز اجاره:تاریخ توافق یاتاریخ تعهد کتبی بین طرفین قراردادنسبت به مفاد اصلی قرارداد اجاره هرکدام زودتر است.
مخارج مستقیم اولیه:هزینه هایی که درارتباط باتهیه قرارداداجاره درزمان مذاکره یاتکمیل قرارداد برای اجاره دهنده رخ میدهد(مانند کمیسیون وهزینه های قانونی…)
مدت اجاره:شامل یک دوره کوتاه مدت تاحداکثر طول عمر مفید اقتصادی اموال مورد اجاره.
طبقه بندی اجاره ها طبقه بندی اجاره ها مبتنی بر میزان مخاطرات و مزایای ناشی از مالکیت دارایی است که به اجاره دهنده یا اجاره کننده تعلق می گیرد.
مخاطرات:مخاطرات شامل امکان وقوع زیان ناشی از ظرفیت بلااستفاده یا منسوخ شدن فناوری و کاهش در بازده دارایی به دلیل تغییرشرایط اقتصادی است.
مزایا:مواردی از قبیل انتظار عملیات سودآور در طول عمر اقتصادی دارایی و هر گونه سود حاصل از افزایش ارزش دارایی یا تحقق ارزش باقیمانده .
اجاره سرمایه ای: اجاره ای که به موجب آن تقریباً تمام مخاطرات و مزایای ناشی از مالکیت دارایی به اجاره کننده منتقل می شود.
اجاره عملیاتی:به اجاره ای غیر از اجاره سرمایه ای اطلاق می شود.
نکته:نوع اجاره (یعنی سرمایه ای یا عملیاتی ) به محتوای معامله و نه شکل قرارداد بستگی دارد
بیانیه شماره13FASB
طبق قرارداد اجاره ، مالکیت دارایی درپایان دوره اجاره به اجاره کننده منتقل شود(اجاره به شرط تملیک )
اختیار خریددارایی مورداجاره به بهایی کمترازارزش متعارف درقراردادبرای اجاره کننده پیش بینی شده باشد
مدت قرارداداجاره حداقل 75 درصدعمرمفیداقتصادی اموال مورد اجاره باشد.
ارزش فعلی حداقل مبالغ اجاره در آغازقرارداد اجاره معادل یا بیش از 90 درصد ارزش متعارف اموال مورد اجاره به کسرهرنوع مزایای مالیاتی انباشته شده توسط اجاره دهنده باشد.
شرایط اجاره سرمایه ای
آیامالکیت درپایان قراردادانتقال می یابد؟
آیا اجاره کننده حق اختیارخرید کمتراز
ارزش متعارف رادارد؟
آیا مدت قرارداداجاره حداقل 75%عمرمفید
اقتصادی اموال استیجاری میباشد؟
آیاارزش فعلی حداقل مبالغ پرداختهای اجاره
حداقل معادل 90%ارزش متعارف اموال
استیجاری می باشد؟
اجاره عملیاتی
اجاره سرمایه ای
خیر
خیر
خیر
خیر
آری
آری
آری
آری
بیانیه21استانداردایران
طبق قرارداد اجاره ، مالکیت دارایی در پایان دوره اجاره به اجاره کننده منتقل شود (اجاره به شرط تملیک )
اجاره کننده اختیار داشته باشد که دارایی مورد اجاره را در تاریخ اعمال اختیار خرید به قیمتی که انتظار می رود به مراتب کمتر از ارزش منصفانه دارایی در آن تاریخ باشد خریداری کند و در آغاز اجاره ، انتظار معقولی وجود داشته باشد که اجاره کننده از این اختیار استفاده خواهد کرد.
دوره اجاره حداقل 75 درصد عمر اقتصادی دارایی را دربر گیرد، حتی اگر مالکیت دارایی نهایتاً منتقل نشود.
ارزش فعلی حداقل مبالغ اجاره در آغاز اجاره حداقل برابر با 90 درصد ارزش منصفانه دارایی مورد اجاره باشد.
دارایی مورد اجاره دارای ماهیت خاصی باشد به گونه ای که تنها اجاره کننده بتواند بدون انجام تغییرات قابل ملاحظه ، از آن استفاده کند.
دامنه کاربرد
الزامات این استاندارد باید برای حسابداری کلیه اجاره ها به استثنای موارد زیر بکار گرفته شود :
الف.قراردادهای اجاره برای اکتشاف یا بهره برداری از منابع طبیعی مانند نفت ، گاز، جنگل ، فلزات و سایر حقوق مربوط به معادن ،
ب .قراردادهای اعطای مجوز درخصوص استفاده از مواردی نظیر فیلمهای سینمایی و ویدیویی ، نمایشنامه ، حق اختراع ، حق تالیف و نرم افزارهای رایانه ای .
این استاندارد، برای قراردادهایی کاربرد دارد که حق استفاده از دارایی را انتقال می دهد، حتی اگر بخش عمده ای از خدمات تعمیر و نگهداری دارایی توسط اجاره دهنده ارائه شود. ازسوی دیگر، این استاندارد برای قراردادهای خدماتی که حق استفاده از دارایی را از یک طرف قرارداد به طرف دیگر منتقل نمی کند، کاربرد ندارد.
شرایط فسخ قراردادهای اجاره سرمایه ای
به دلیل برخی از رویدادهای جزئی احتمالی
بااجازه اجاره دهنده
انعقاد قرارداد جدید بین طرفین
درصورت پرداخت مبلغی به عنوان جرائم مربوطه تمدید قرارداد اجاره توسط اجاره کننده
حسابداری اجاره ها توسط اجاره کننده
اجاره سرمایه ای:
اجاره های سرمایه ای باید تحت عنوان دارایی و بدهی و به مبلغی معادل ارزش منصفانه دارایی مورد اجاره در آغاز اجاره یا به ارزش فعلی حداقل مبالغ اجاره ، هر کدام کمتر است ، در ترازنامه اجاره کننده منعکس شود. برای محاسبه ارزش فعلی حداقل مبالغ اجاره ، از نرخ ضمنی سود تضمین شده اجاره و در صورتی که تعیین نرخ ضمنی سود تضمین شده اجاره امکان پذیر نباشد از نرخ فرضی استقراض برای اجاره کننده استفاده می شود.
چنانچه این اجاره ها در ترازنامه اجاره کننده منعکس نشود، منابع اقتصادی و تعهدات واحد تجاری کمتر از واقع ارائه و بدین ترتیب نسبتهای مالی آن نیز مخدوش می شود. بنابراین انعکاس اجاره های سرمایه ای ، از یک سو به عنوان دارایی و از سوی دیگر به عنوان تعهد پرداخت مبالغ اجاره بهادر آینده ، در ترازنامه مناسب است .
انعکاس بدهیهای مربوط به اجاره های سرمایه ای به شکل مبلغ کاهنده داراییهای مربوط در ترازنامه مجاز نیست . اگر در متن ترازنامه ، بدهیها به جاری و غیرجاری تفکیک شود، با بدهیهای مربوط به اجاره نیز به همین شکل برخورد خواهد شد.مخارج مستقیم اولیه مرتبط با هر یک از اجاره های سرمایه ای از قبیل هزینه های ثبتی و تامین تضمینهای مربوط به عنوان بخشی از مبلغ دارایی شناسایی شده انعکاس می یابد.
مبالغ اجاره باید بین هزینه های مالی و کاهش مانده بدهی تسهیم شود. هزینه مالی باید به گونه ای به دوره های مالی در طول دوره اجاره تسهیم شودکه یک نرخ سود تضمین شده ادواری ثابت نسبت به مانده بدهی برای هر دوره ایجاد کند. در عمل برای سهولت محاسبه می توان از نرخ تقریبی برای این منظور استفاده کرد.
در هر دوره مالی اجاره سرمایه ای ، سبب ایجاد هزینه استهلاکدارایی وهزینه های مالی می شود. رویه استهلاک دارایی مورد اجاره باید بارویه مورداستفاده برای داراییهای استهلاک پذیرتحت تملک واحد تجاری یکسان باشد. هزینه استهلاک باید طبق استاندارد حسابداری شماره 11 با عنوان ” حسابداری داراییهای ثابت مشهود“محاسبه و شناسایی شود.
اگر نسبت به تملک دارایی در پایان دوره اجاره توسط اجاره کننده ، اطمینان معقولی وجود
ندارد، دارایی اجاره شده باید در طول دوره اجاره یا عمر مفید آن هر کدام کوتاه تر است ،
مستهلک شود.
اجاره کننده باید در رابطه با اجاره های سرمایه ای موارد زیر را افشا کند
الف .رویه حسابداری مورد استفاده جهت شناسایی اجاره های سرمایه ای ،
ب .روشهای مورد استفاده جهت محاسبه استهلاک و عمر مفید یا نرخهای استهلاک مورد استفاده ،
ج .صورت تطبیق ناخالص مبلغ دفتری ، ذخیره کاهش دائمی در ارزش دارایی و استهلاک انباشته در ابتدا و انتهای دوره که اضافات ، کاهش ، استهلاک دوره و سایر اقلام گردش داراییهای مورد اجاره را نشان دهد،
د .مجموع هزینه های مالی که بابت قراردادهای اجاره سرمایه ای به دوره جاری تخصیص یافته است ،
ﻫ .مبالغ تعهدات ناشی از قراردادهای اجاره سرمایه ای پس از کسر هزینه های مالی تخصیص یافته به دوره های آتی و تفکیک خالص بدهیهای مربوط به دو طبقه جاری و غیرجاری .
و .شرح کلی از اهم شرایط قرارداد اجاره برای اجاره کننده از جمله مدت ، مبلغ اجاره سالانه ، شرایط تجدید قرارداد، اختیار خرید و محدودیتهای پیش بینی شده در قرارداد اجاره شامل محدودیت در تقسیم سود، استقراضهای جدید یا قراردادهای اجاره جدید.
اجاره عملیاتی
دراجاره های عملیاتی ، مبالغ اجاره (به استثنای مخارج خدماتی نظیر بیمه و نگهداری ) برمبنای خط مستقیم به عنوان هزینه دوره شناسایی می شود، مگر اینکه مبنای سیستماتیک دیگری معرف الگوی زمانی کسب منافع اقتصادی دارایی توسط استفاده کننده باشد، حتی اگر پرداختهای مربوط به اجاره بر آن مبنا نباشد.
اجاره کننده باید در رابطه با اجاره های عملیاتی موارد زیر را افشا کند:
الف.حداقل مبالغ اجاره آتی برای اجاره های عملیاتغیرقابل فسخ همراه بااطلاعات مربوط به مدت ومبلغ اجاره سالیانه.
ب.مبالغ اجاره که به عنوان هزینه دوره شناسایی شده است.
ج . شرح کلی از اهم شرایط اجاره در مورد اجاره کننده از جمله محدودیتهای پیش بینی شده در قرارداد اجاره ، شامل محدودیت در تقسیم سود، استقراضهای جدید و انعقاد قراردادهای اجاره جدید.
مقایسه صورتهای مالی برمبنای اجاره عملیاتی وسرمایه ای
هزینه ها دراجاره سرمایه ای درسال اول بیشترازاجاره عملیاتی
سود،دراجاره سرمایه ای کمترازاجاره عملیاتی .
داراییها وبدهی ها دراجاره سرمایه ای بیشترازاجاره عملیاتی
نسبت بدهی به ارزش ویژه دراجاره سرمایه ای بیشترازاجاره عملیاتی
فروش واجاره مجدد
فروش واجاره مجدد زمانی رخ میدهد که واحد تجاری بطور قانونی اموال خود را بطور نقد به واحد تجاری دیگر فروخته سپس بطور همزمان تمامی یابخشی ازآن را مجددا طبق قراردادی از خریدار اجاره می نماید.
اگر چنانچه شرایط چهارگانه اجاره سرمایه ای تامین شده باشد قرارداد سرمایه ای درغیراینصورت عملیاتی خواهد بود.
هرگونه مازاد حاصل از فروش دارایی مورد اجاره برارزش دفتری آن نبایدبه عنوان سود درصورتهای مالی فروشنده-اجاره کننده شناسایی شود وبه ماهیت قرارداد بستگی دارد.
حسابداری اجاره هاتوسط اجاره دهنده
انواع اجاره های بلندمدت دردفاتراجاره دهنده
اجاره عملیاتی
اجاره دهنده باید داراییهای موضوع اجاره عملیاتی را براساس ماهیت تحت سرفصل داراییهای ثابت مشهود یا داراییهای نامشهود در ترازنامه ارائه کند .
الف)اجاره عملیاتی
ب )اجاره شکل فروش
ج)اجاره تامین مالی مستقیم
د)اجاره اهرمی
اجاره دهنده در رابطه با اجاره عملیاتی سودی بابت فروش شناسایی نمی کند، زیرا اجاره عملیاتی معادل فروش نیست .
در اجاره های عملیاتی ، مخاطرات و مزایای عمده ناشی از مالکیت دارایی به اجاره کننده منتقل نمی شود. بنابراین دارایی مورد اجاره توسط اجاره دهنده در ترازنامه منعکس و اجاره بها در طول دوره اجاره به عنوان درآمد شناسایی می شود.
اجاره دهنده باید در رابطه با اجاره های عملیاتی موارد زیر را افشا کند
الف.صورت تطبیق ناخالص مبلغ دفتری ، استهلاک انباشته و ذخیره کاهش دائمی در ارزش برای هر گروه اصلی از داراییهای مورد اجاره در ابتدا و انتهای دوره که حسب مورد نشان دهنده موارد زیر باشد:
ـ هزینه استهلاک دوره
ـ زیان کاهش دائمی در ارزش شناسایی شده در صورت سود و زیان
ـ برگشت زیانهای کاهش دائمی در ارزش داراییها طی دوره
ب .حداقل مبالغ اجاره آتی مربوط به اجاره های عملیاتی غیرقابل فسخ همراه با اطلاعات مربوط به مدت و مبلغ اجاره سالیانه
ج .شرح کلی از اهم شرایط اجاره ها در مورد اجاره دهنده .
تعیین استهلاک
آیامالکیت درپایان قراردادانتقال می یابد؟
آیا اجاره کننده حق اختیارخرید کمتراز
ارزش متعارف رادارد؟
آیا مدت قرارداداجاره حداقل 75%عمرمفید
اقتصادی اموال استیجاری میباشد؟
ارزش فعلی حداقل مبالغ پرداختهای اجاره
حداقل معادل 90%ارزش متعارف اموال
استیجاری می باشد؟
اجاره دهنده دارایی رابرمبنای
عمرمفیداقتصادی مستهلک میکند
اجاره کننده دارایی رابرمبنای
عمرمفید مستهلک میکند
اجاره کننده دارایی رابرمبنای
مدت قرارداد مستهلک میکند
آری
خیر
خیر
خیر
خیر
آری
آری
آری
اجاره شکل فروش
1-شناسایی سود یا زیان درزمان شروع قرارداد
”قرارداداجاره ای که متضمن سودیازیان درآغازقراردادهمزمان باانتقال دردفاتراجاره دهنده باشد“
ویژگیها
نکته:اجاره سرمایه ای یک دارایی توسط تولید کننده یافروشنده سبب ایجاد دونوع درآمد به شرح زیرمیشود:
1-سودیا زیانی معادل سودیا زیان ناشی ازفروش قطعی دارایی مورد اجاره به قیمتهای معمول فروش که منعکس کننده هرگونه تخفیفات تجاری یا عمده فروشی است.
2-درآمد مالی درطول دوره اجاره.
2-شناسایی سود تضمین شده نسبت به مانده حسابهای دریافتنی مستهلک نشده درطول مدت قرارداد.
اجاره تامین مالی مستقیم
”قراردادی است که اجار ه دهنده دارایی رابا ارزش متعارف که معادل بهای تمام شده یاارزش دفتری می باشدفروخته ومعادل همین مبلغ به عنوان مطالبات دردفاترثبت میکند.“
ویژگیها
1-مزایا و مخاطرات مالکیت به اجاره کننده منتقل می شود.
2-اجاره دهنده یک فروشنده اموال محسوب نمی شود.
3-هیچ گونه سود یازیان درشروع قرارداداجاره شناسایی نمی شود.
4-هزینه های اجرایی به عنوان هزینه های دوره مالی برای اجاره دهنده حساب نمیشود.
5-هزینه استهلاک در دفاتر اجاره دهنده شناسایی نمی شود.
تفاوت اولیه بین قرارداداجاره تامین مالی واجاره شکل فروش
بهای تمام شده دارایی
برابر ارزش متعارف بازار
درآمد بهره تحقق نیافته
سرمایه گذار ی ناخالص
قرارداد اجاره تامین مالی مستقیم
درآمد بهره تحقق نیافته
سود ناخالص
بهای تمام شده دارایی
نابرابر با ارزش متعارف بازار
بهای فروش دارایی
سرمایه گذاری ناخالص
قرارداد اجاره شکل فروش
اجاره اهرمی
ساختاراجاره اهرمی یک نوع قرارداداجاره سه جانبه است که بین طرفین قراردادتحت شرایط خاص منعقدمیگردد:
مالک :اجاره دهنده
مصرف کننده دارایی :اجاره کننده
تامین کننده منابع مالی :واحد تجاری که مسئولیت تامین اعتبارازطرف فروشنده به خریداراعهده داراست
مزایای اجاره اهرمی برای اجاره دهنده:
بیشتروجوه نقدبرای خرید دارایی مورداجاره ازطریق اعتباردهنده تامین میشود. (60تا 80درصد)
وامی که اعتباردهنده تامین میکند معمولا بدون حق مطالبه ازاجاره دهنده است .
اجاره دهنده ازتخفیف مالیاتی به سبب سرمایه گذاری درارتباط بااموال استیجاری برخوردارمیشود.
اموال استیجاری درپایان مدت قراردادبه اجاره دهنده برگشت داده میشود.
شرایط لازم برای اجاره اهرمی
داشتن کلیه شرایط اجاره ”تامین مالی مستقیم“به استثناء آزمون ارزش فعلی مبالغ اجاره بها مساوی یا بیش از90% ارزش متعارف دارایی مورد اجاره.
طرفین قرارداد اجاره اهرمی سه جانبه می باشد:اجاره کننده،اجاره دهنده،اعتبار دهنده بلند مدت.
مالک-اجاره دهنده،معمولا بین20تا40% بهای تمام شده دارایی را تامین نماید.
اعتباردهنده بلند مدت،معمولا بین 60تا80% بهای تمام شده دارایی را تامین نموده.
در سالهای اولیه قرارداد اجاره سود خالص وسرمایه گذاری خالص کاهش یافته ودر سالهای بعد افزایش سود وسرمایه گذاری خالص را خواهیم داشت.
مبلغ تخفیف(مزایا) مالیاتی به سبب سرمایه گذاری دردفاتر اجاره دهنده باید معوق مانده ودر طول مدت قرارداد به درآمد مستهلک،ودر صورت سود وزیان دوره های مالی مربوط منظور می شود.
اجاره اموال غیرمنقول
قرارداد اجاره صرفا شامل زمین باشد.
قرارداد اجاره شامل زمین وساختمان بصورت یکجا باشد.
قرارداد اجاره شامل زمین وساختمان باتجهیزات بصورت یکجا باشد.
قرارداد اجاره شامل بخشی از یک ساختمان باشد.
اجاره زمین
از دیدگاه اجاره کننده
چنانچه قرارداد اجاره زمین ،دو شرط از ضوابط چهارگانه اجاره سرمایه ای را دارا باشد قرارداد بعنوان اجاره سرمایه ای ودر غیر اینصورت ،اجاره عملیاتی تلقی میگردد.
از دیدگاه اجاره دهنده
چنانچه شرایط حاکم بر قرارداد به گونه ای باشد سود یازیان را اجاره دهنده بتواند شناسایی کند وشرایط1یا2 اجاره سرمایه ای احراز شود قرارداد اجاره بعنوان شکل فروش اموال غیر منقول طبقه بندی میشود.
چنانچه قرارداد اجاره حائز شرایط1یا2 اجاره سرمایه ای نباشد وسودیا زیان را نتوان شناسایی کرد و دو شرط
1-قابلیت وصول مبالغ اجاره بها
2-عدم ابهام درمخارج آتی
تامین شده باشد قرارداد اجاره ” تامین مالی مستقیم“ تلقی میشود.
زمین،ساختمان بطوریکجا
الف-شرایط قرارداد اجاره حاکی از پیش بینی انتقال مالکیت درپایان قرارداد،یاشامل حق اختیار خرید باشد.
اجاره کننده اجاره سرمایه ای
اجاره دهنده
شناسایی سود(زیان)
عدم شناسایی سود(زیان)
عدم شناسایی سود(زیان)
حق اختیار خرید
انتقل مالکیت در پایان قرارداد
اجاره شکل فروش
اجاره تامین مالی مستقیم
اجاره تامین مالی مستقیم
اجاره عملیاتی
اجاره عملیاتی
عدم احراز دوشرط تامین مالی مستقیم
حائز دوشرط تامین مالی مستقیم
عدم احراز دوشرط تامین مالی مستقیم
ب)شرایط حاکم برقراردادحاکی ازعدم احرازدوشرط اولی اجاره سرمایه باشد وارزش متعارف زمین کمتراز25%کل ارزش زمین وساختمان باشد
اجاره کننده
اجاره دهنده
نکته:
حایزدوشرط 3و4اجاره سرمایه ای هست: اجاره سرمایه ای
هیچ کدام ازشرایط اجاره سرمایه ای را ندارد: اجاره عملیاتی
حایزدوشرط3و4اجاره سرمایه ای ودوشرط اجار ه تامین مالی مستقیم باشد
اجاره تامین مالی مسقیم
هیچ کدام ازشرایط بندقبل رانداشته باشد: اجاره عملیاتی
دردوحالت الف وب زمین وساختمان به عنوان یک دارایی یگانه شناسایی می شوند.
ج )شرایط حاکم برقراردادحاکی ازعدم احراز شرایط اول ودوم اجاره سرمایه ای می باشد وارزش متعارف زمین معادل یابیش از25%ارزش متعارف کل زمین وساختمان است.َ
اجاره کننده
اجاره دهنده
زمین
ساختمان
زمین
ساختمان
حایزدوشرط 3و4اجاره سرمایه ای می باشد :
اجاره سرمایه ای
برمبنای مدت قراردادمستهلک میشود
اجاره عملیاتی
اجاره عملیاتی
حایزدوشرط 3و4اجاره سرمایه ای و
دوشرط اجار ه تامین مالی مستقیم باشد
اجاره تامین مالی مستقیم
هیچ کدام ازشرایط بندقبل رانداشته باشد: اجاره عملیاتی
هیچ کدام ازشرایط اجاره سرمایه ای ندارد
اجاره عملیاتی
اجاره اموال غیر منقول وتجهیزات
اجاره تجهیزات واموال غیر منقول بطور یکجا ثبت نمی شود.
مبالغ اجاره تجهیزات جداگانه ارزیابی وثبت می شود.
طبقه بندی اجاره سرمایه ای وعملیاتی جداگانه بررسی وتجزیه تحلیل می شود.
اجاره بخشی ازساختمان
بهای تمام شده وارزش متعارف قابل تعیین
بهای تمام شده وارزش متعارف غیرقابل تعیین
قرارداداجاره به شرط تملیک (براساس قانون عملیات بانکی بدون ربا)
اجاره به شرط تملیک یکی ازروشهای متداول جهت تامین منابع مالی است.
اصطلاح اجاره به شرط تملیک ابتدا درآیین نامه مصوب 26 آبان61 شورای پول واعتبار بکار گرفته شد،سپس در قانون عملیات بانکی بدون ربا مصوب شهریور62 مورد استفاده قرار گرفت.
ماده57 آیین نامه اجرایی
عقدی که درآن شرط شوداجاره کننده درپایان مدت قرارداد ودر صورت عمل به شرایط مندرج در قرارداد، دارایی مورد اجاره را مالک گردد.
اهداف بانک
تحصیل سود مشروع
رفع نیازهای شغلی وشخصی متقاضیان
مقررات اجرایی والزامات قانونی
قرارداد غیرقابل فسخ می باشد مگراینکه اختیارفسخ ونحوه تسویه حساب آن برای طرفین مشخص شده باشد.
بانکها درجهت گسترش امور تولیدی اقدام به معاملات اجاره به شرط تملیک نمایند.
حداقل 20% بهای تمام شده رابابت بخشی ازمبالغ اجاره بها ودر طول مدت قرارداد،مابقی بصورت ماهانه ویا هرسه ماه یکبار.
میزان ومبلغ اجاره بها براساس دستورالعمل اجرایی قانون عملیات بانکی بدون رباتعیین شده،مبلغ پیش دریافت به عنوان بخشی از مبالغ اجاره بها منظور گردد.
5. طول مدت قرارداد معادل طول عمر مفید اقتصادی اموال مورد اجاره بوده ومبنای محاسبه وتاریخ شروع بهره برداری به تشخیص بانک می باشد.
6. معا ملات اجاره به شرط تملیک اموالی که طول عمرمفید اقتصادی آنها کمتراز دوسال باشد برای بانکها مجاز نمی باشد.
7.حق نظارت وبازرسی ازاموال مورد اجاره برای بانکها درطول مدت قرارداد محفوظ است.
8.تغییر محل وتغییر شکل اموال بدون اجازه بانک ممنوع است.
9.پرداخت کلیه هزینه ها شامل ( مالیات،عوارض،تعمیرات اساسی وکلی،بیمه ونگهداری) بدون حق مطالبه ازبانکها برعهده اجاره کننده است.
10. بانکها درصورت لزوم می توانند وثیقه دریافت نمایند(به منظور حسن اجرای قرارداد)
11.تا پرداخت آخرین قسط نهایی بستانکاران اجاره کننده نمی توانند نسبت به اموال اجاره حق وادعایی داشته باشند.
12.اجاره کننده باید شخصا از اموال استفاده کند وحق واگذاری تحت هیچ یک از عناوین قانونی(واگذاری،وثیقه،اجاره مجدد،قرض)ندارد.