تحلیل کتابخانه بریتانیا
گروه طراحی- مساحت- موقعیت
مکان: جاده یوستون ، در شمال مرکز شهر
تاریخ ساخت: 1997
معمار: کالین سنت جان ویلسون
آدرس: 96 Euston Rd، London NW1 2DB
معرفی کتابخانه
موزه و کتابخانه بریتانیا یکی از معتبرترین موزه ها و کتابخانه های جهان در لندن با آثار بسیاری از تاریخ طبیعی و تمدن بشری در دوران های مختلف؛ از جمله آثار اسلامی از قرن دوم هجری و بعد می باشد.
این مرکز در ۱۷۵۳ با مجموعه اهدایی “سر هانس سلون” طبیعی دان، شامل دست نوشته ها کتاب های چاپی و آثار باستانی رسما تاسیس شد و در ۱۷۵۹ با افزوده شدن مجموعه های دیگر برای استفاده همگانی گشایش یافت.
این کتابخانه دارای ۱۵۰ میلیون نسخه است و از این نظر در رده اول تعداد منابع جهان، در بین کتابخانه های دنیا به حساب می آید
کتابخانه بریتانیا کتابخانه ملی انگلیس نیز است. این کتابخانه مطابق قانون واسپاری، یک نسخه از تمامی منابع چاپی منتشر شده در انگلیس و ایرلندرا حداکثر یک ماه پس از نشر، از ناشران دریافت می کند.
تاسیس کتابخانه بریتانیا ریشه در گزارش کمیته کتابخانه های ملی به ریاست لرد دینتون در 1969 دارد. در 1972 قانون کتابخانه بریتانیا، در مجلس انگلیس تصویب شد.
به موجب این قانون در اول ژوئن 1973 کتابخانه بریتانیا از ادغام بخش هایی از کتابخانه موزه بریتانیا، شامل کتابخانه مرجع ملی علوم و اختراعات، کتابخانه مرکزی ملی و کتابخانه امانی ملی علوم و فناوری تشکیل شد.
در سال 1974 سازمان کتابشناسی ملی بریتانیا و اداره اطلاع رسانی علوم و فناوری به کتابخانه ملی جدید انگلیس پیوستند و موجب گسترش خدمات آن شدند. در سال 1975 مرکز ملی اطلاعات پیایندها" و "دفتر امانت بین المللی ایفلا" در این کتابخانه تشکیل شد.
سرانجام، ساختمان جدید کتابخانه بریتانیا در ژوئن 1998 به طور رسمی توسط ملکه انگلیس در شهر لندن گشایش یافت.
طی جنگ جهانی دوم، در اثر حملات هوایی، ساختمان موزه بریتانیا آسیب دید و کتابخانه 200000 جلد از منابع مجموعه خود را در ساختمان اصلی از دست داد و در حدود 30000 جلد روزنامه در کتابخانه روزنامه ها از بین رفت که اکثر آن به زبان انگلیسی بود.
کتابخانه بریتانیا دارای 150 میلیون منبع اطلاعاتی به اکثر زبان های شناخته شده جهان است. این مجموعه شامل منابعی از سال 300 پیش از میلاد تا روزنامه های امروز است. سالانه در حدود 3000000 منبع اطلاعاتی جدید به این مجموعه افزوده می شود.
دسترسی بین طبقات از طریق پله صورت می گیرد
مجموعه های شرقی: این مجموعه در 1876 با نام "بخش نسخ خطی شرقی در بخش نسخه های خطی کتابخانه تشکیل و در 1892 با عنوان "بخش کتاب های چاپی و نسخ خطی شرقی" مستقل شد.
بار دیگر در 1987 نام آن تغییر یافت و به نام کنونی آن یعنی مجموعه های شرقی نامیده شد. اکثر منابع این مجموعه در زمینه علوم انسانی، اجتماعی و سیاسی است.
این منابع به بیش از 350 زبان و گویش جهان است این کتاب ها به شرح زیر دسته بندی شده اند: یهودی ـ مسیحی (شامل عبری، قبطی، سریانی، گرجی، ارمنی، و حبشی)؛ اسلامی (شامل عربی، فارسی، ترکی، ایرانی، و زبان های ترکی آسیای میانه)؛ جنوب آسیا (شامل سانسکریت، هندی، اردو، بنگالی، تامیلی، تبتی، و سینهالی)؛ آسیای جنوب شرقی (شامل برمه ای، تایلندی، ویتنامی، مالزیایی، اندونزیایی، و جاوایی)؛ و شرق دور (شامل چینی، ژاپنی، کره ای، مغولی، و منچو). این تقسیم بندی مبنای جغرافیایی و فرهنگی دارد.
مجموعه آرشیو صدا: این مجموعه دارای منابع مضبوط در زمینه تاریخ و آثار موسیقی از قرن 16 تاکنون، تاریخ شفاهی ملل، و صدای حیات وحش است. صدای حیات وحش یکی از جالب ترین مجموعه های موجود در آرشیو ملی صداست که اکثر منابع آن از طرف لودویگ کوخ، زیست شناس و پژوهشگر آلمانی و پیشرو در زمینه ضبط صدای پرندگان وحشی وقف شده است. مجموعه نقاشی های کتابخانه دارای مجموعه بزرگی از طراحی ها و نقاشی ها از قرن 14 تاکنون است.
ریتمی بودن حجم
این بنا به شیوه ای باشکوه و با مصالح آجرهای ساخته شده است. این ساختمان در 4 سطح زیرزمین ، 300 کیلومتر قفسه ساخته شده است
معماری آن بسیار عظیم و خارق العاده است و گرمی و کیفیت فضاها ، پایان ها و مجسمه سازی آن را به یک ساختمان بسیار تحسین برانگیز تبدیل کرده است.
مصالح آجرهای
ساختمان آنها با استفاده از اکستروژنهای آلومینیومی قوی ساخته شده است.
بهره گیری از شیشه در نما سبب بهره گیری از نور طبیعی
آثار موزه
این موزه با بیش از پنج میلیون بازدیدکننده در سال برخی از نفیس ترین آثار تاریخ تمدن بشری را در خود جای داده است. از جمله آثاری از آتن، مصر، سومر، (اور) آشور، چین و آثار هنر اسلامی.
این کتابخانه در سال ۱۹۷۲ بنا بر قانونی که در همان سال به تصویب رسید در کتابخانه بریتانیا که در واقع “کتابخانه ملی انگلیس” است، ادغام شد. کتابخانه موزه بریتانیا اکنون بخش نسخ خطی کتابخانه بریتانیا است؛ چرا که کتاب های دیگر آن به ساختمان جدید کتابخانه بریتانیا منتقل شده است.
ساختمان موزه بریتانیا و کتابخانه آن در اواسط دهه ۱۸۰۰ پایان گرفت. آنتونی پانتیسی که ابتدا مسوول کتب چاپی و سپس به ریاست کتابخانه منصوب شد، طرح سالن قرائت مدور آن را داد که شهرت بسیاری دارد. این کتابخانه در سال ۱۸۵۷ افتتاح شد.
ریزفضاهای موزه
بخش های مختلف موزه عبارتند از:
نقاشی و تصویر
سکه و نشان (مدال)
آثار باستانی مصر و آسیای غربی و روم قرون وسطی و دوره های بعد
آثار باستانی شرقی
آثار پیش از تاریخ و رومی ـ بریتانیایی
آثار قوم شناختی
موزه بریتانیا به دلیل امکانات مالی اشیایی کمیاب و عتیقه را از سراسر دنیا جمع آوری کرده است. بسیاری از این آثار حاصل کاوش هایی است که در بعضی از آنها موزه مشارکت داشته است.
ویژگی موزه
موزه بریتانیا غنی ترین گنجینه های هنر اسلامی (از قرن دوم هجری به بعد) را در زمینه های گوناگون و از سرزمین های مختلف اسلامی گردآورده است؛ از جمله نامه ای به زبان عربی بر روی پارچه که احتمالا به اوایل قرن دوم تعلق دارد و نیز آثار کمیاب و کم نظیری از دوره عباسیان فاطمیان مصر (قرن چهارم و پنجم) ایوبیان شام (قرن ششم) و دوره های مختلف ایران و عثمانی در رشته های فلزکاری، سفال، بلور و کاشی. بخش سکه های این موزه نیز مجموعه تقریبا کاملی از ادوار مختلف اسلامی است.
همچنین در این موزه آثار بسیار کهن از هنر ایران پیش از اسلام وجود دارد. مانند سفالینه های ۳۳۰۰ پیش از میلاد، مجموعه ای از ظروف سیمین و زرین احتمالا از گنجینه های معابد مغان از قرن ششم تا چهارم پیش ازمیلاد و استوانه فرمان کوروش کبیر. آثار عتیقه ایران پیش از اسلام درموزه بریتانیا بیشتر اشیایی است که در نتیجه کاوش های باستان شناسی به دست آمده اما آثار متعلق به پس از اسلام غالبا از.
مجموعه های شخصی و قدیمی جمع آوری شده وبه همین علت معرف ذوق شخصی انگلیسی هایی نظیر : برادران شرلی، سر جان ملکم و سر گور اوزلی است که به شرق سفر کرده اند. از هنرهای ایرانی اسلامی آثاری در دو رشته تصویر و تذهیب، کتب خطی و صنعت فرش و قالی بیش از نمونه های دیگر به چشم می خورد.
برخی از آثار نفیس ایران پس از اسلام عبارتند از: “خمسه نظامی” که برای شاه طهماسب در تبریز تهیه شده است، اسطرلابی که برای سلطان حسین صفوی در ۱۱۳۳ ساخته شده، کلاهخود و زرهی به نام شاه عباس اول، سفال های لعابدار نیشابور و کاشی های عهد سلجوقی
کتابخانه موزه بریتانیا تا ۱۳۵۲ ش /۱۹۷۳ بخشی از موزه بود. در این سال کتابخانه ملی امانی، کتابخانه ملی مرکزی و سازمان کتابشناسی ملی بریتانیا نیز به این کتابخانه پیوست و به نام “کتابخانه بریتانیا” با پانزده میلیون جلد کتاب به صورت یکی از غنی ترین کتابخانه های جهان درآمد.
در مجموعه های مختلف این کتابخانه آثاری به بیشتر زبان های دنیا نگهداری می شود که فقط در مجموعه های شرقی به بیش از سیصد و پنجاه زبان کتاب موجود است.
از قسمت های مهم کتابخانه بخش مجموعه های خاص مشتمل بر: نسخ خطی عربی، کتب شرقی و مجموعه کتابخانه دیوان هند (مجموعه های ایندیا آفیس)، نقشه، آثار موسیقی و تمبر است. بخش “کتب شرقی” و مجموعه دیوان هند مجموعه بزرگی از کتاب های چاپی و خطی نفیس اسلامی به زبان های مختلف است. این مجموعه اکنون دارای بیش از ۰۰۰ ۴۰ نسخه خطی و ۰۰۰ ۴۰۰ کتاب چاپی است. بخش عربی که از مهم ترین بخش هاست، دارای ۰۰۰ ۶ نسخه خطی و ۰۰۰ ۳۰ جلد کتاب چاپی و نمونه هایی از خط عربی و تذهیب است. احتمالا قدیم ترین قرآن موجود در اروپا نیز در این بخش قرار دارد.
بخش های مختلف کتابخانه
همچنین تصویرهایی از نسخه های منحصر به فرد عربی گردآوری شده است که منبع مهمی برای مطالعات عربی و اسلامی شمرده می شود. تعداد زیادی از اولین چاپ های کتاب های عربی نیز در کتابخانه نگهداری می شود.
بخش فارسی شامل حدود ۰۰۰ ۳ نسخه خطی و ۰۰۰ ۱۰ کتاب چاپی است. کتب تاجیکی نیز در این بخش قرار دارد. تعدادی از کتاب های فارسی از مجموعه های خصوصی به تملک کتابخانه در آمده است.
منبع
http://www.atlasy.ir/atlas/?p=3629
https://www.hamshahrionline.ir/photo/149749/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7
https://miesarch.com/work/979
http://vll-minos.bl.uk/aboutus/supplying/faq/stpsiteprocs.pdf