بنام خداوند بخشاینده مهربان
بام های سبز
(Green Roof)
پریناز کاظمی
دانشجوی رشته محیط زیست
ورودی89
اردیبهشت91
بام سبز – تعریف
تاریخچه کاربرد بامهای سبز
انواع بامهای سبز
دسته بندی اجزای بام سبز
آبیاری و سیستم های آبیاری بام سبز
مزایای بام سبز
معایب بام سبز
نتیجه گیری
بام های سبز، باغ هایی که به جای سطح زمین در پشت بام خانه ها ساخته می شوند، امروزه در بیشتر شهرهای پیشرفته و پرجمعیت دنیا که به علت افزایش ساخت و ساز و کاهش سطح زمین با کمبود فضا مواجه می شوند، جایگزین فضای سبز شهری یا همان پارک ها شده اند.
تاریخچه کاربرد بام های سبز
در زمانهای قدیم توسط ایرانی ها در2500 سال پیش و بر روی بام زیگوراتها به کار گرفته شده است و پس از آن ششصد سال قبل از میلاد مسیح با الهام از ایرانیها توسط مردم بابل در باغهای معلق بابل بکار گرفته شد
بامهای سبز مدرن که از سیستم لایه های پیش ساخته تشکیل می شوند، بالنسبه پدیده ای نو می باشند. این نوع بامها در دهه 1960 در آلمان توسعه و به بسیاری از کشورهای اروپا گسترش یافتند. بر اساس برآوردهای موجود، امروزه حدود 10 درصد از کل بامهای آلمان، بام سبز می باشند.
انواع بام های سبز
بسته به عمق متوسط کشت ومیزان تاسیسات مورد نیازطبقه بندی می شوند.
متمرکز وفشرده
نیمه متمرکز
گسترده یا وسیع
در طبقه بندی دیگر بر اساس شکل ظاهری:
بام های مسطح
شیب دار
بام سبز گسترده یا وسیع
بام سبز گسترده سبک با عمق سوبسترایی بین 5 – 15 سانتی متر،
وزن بام را بین 70 – 170 کیلوگرم افزایش می دهد؛
به عنوان سیستم های خود نگهدار در نظر گرفته شده وبه حداقل تاسیسات نگهداری،شاید تنها یک بار در سال هرس یا کود دهی برای افزایش رشد گیاهان ،نیز دارند. این نوع از بام های سبز می توانند در لایه بسیار نازکی از خاک گیرند.
بام سبز متمرکز یا فشرده
بام های سنتی سبز که نیازمند عمق متعارفی از خاک برای رشد گیاهان حجیم وچمن معمولی می باشند،به عنوان بام های سبز متمرکز مطرحند .
این نوع بام ها نیازمند آبیاری ، کود دهی و سایرمراقبت ها می باشند.
بام های متمرکز مستلزم توان و مقاومت بیشتر بام در برابر بارشان هستند، به طوری که باری به اندازه 290 تا 970 کیلوگرم را بر بام تحمیل می کنند.
بام های مسطح و شیب دار
بام های سبز شیب دار ، مشخصه برجسته بسیاری از ساختمان های اسکاندیناویایی هستند که نیازمند طراحی ساده تری در قیاس با بام های تخت می باشندوچرا که شیب بام کاهش خطر نفوذ آب از طریق سازه بام را با استفاده از لایه ها ی آب بند ی وزهکشی کمتری نسبت به بام تخت موجب می گردد.
دسته بندی کلی اجزاء باغ بام
●لایه محافظت صفحه محافظProtection Board =
●لایه زهکش لایه صافیFilter layer=
لایه مانع نفوذ ریشه ها
Drain board
●محیط کشت
●لایه پوشش گیاهی
1. سقف سازه
پایین ترین لایه بام ، سقف می باشد.
2. عایق رطوبتی
لایه ای که روی سقف کار می شود باید در مقابل رطوبت مقاوم وعایق باشد واز نشت آب به سقف جلوگیری کند وعمر آن نیز طولانی باشد.
3. زهکش
این لایه بین محیط کاشت و لایه ی محافظت رطوبتی قرار می گیرد تا آب بتواند از هر جای بام سبز به سیستم زهکش ساختمان جریان یابد. انتخاب لایه ی زهکش مناسب براساس بیشینه ی جریان آبی که از اطلاعات بارش تعیین می شود ، انجام می گردد.
4. فیلتر (صافی)
این لایه به زبان ساده از عبور خاک جلوگیری می کند و نفوذ آب در آن برای رسیدن به زهکش ساده می باشد.
5. خاک
با توجه به میزان باربری سازه باید وزن مخصوص خاک ، نوع آن و نیز مغذی بودن آن بررسی شود تا هم سازه توان تحمل آنرا داشته باشد وهم نیاز به تغذیه مدام کودها را نداشته باشد.
6. پوشش گیاهی
گیاهان با توجه به عوامل متعددی انتخاب می گردد از جمله:
1.6. گیاهان با نیاز به آب پایین
2.6. گیاهان با طول عمر زیاد و چهار فصل بودن آنها
3.6. گیاهان سازگار وکم توقع
4.6. گونه های گیاهی که به هرس وفرم دهی کمتری نیاز دارند.
5.6. گیاهان با ریشه های سطحی و اجتناب از گیاهان تیز ریشه.
آبیاری و سیستم های آبیاری بام سبز
آب باغ از دو منبع تامین می شود:
– آبیاری مصنوعی روش دستی
روش اتوماتیک آنالوگ
دیجیتال
و
– آبیاری طبیعی
مزایای بام سبز:
1.جذب آلودگی های گازی و ذارت گرد وغبار
2. کاهش حرارت شهری.
3. صرفه جویی در مصرف انرژی.
1.3. کاهش نیاز به سرمایش در تابستان
2.3. کاهش نیاز به گرمایش در زمستان
4- عایق صوتی.
5- کنترل آب باران و سیلاب و ذخیره ی آن.
6- پیوند دوباره ی انسان و طبیعت.
7. ایجاد سیستمی برای جلوگیری از پدیده جزیره گرمایی.
8. محیطی برای کشت انواع گیاهان ، میوه ها ، سبزیجات و گلها.
9. بعنوان کاهنده فلزات سنگین همراه روانآب نزولات جوی عمل می نماید.
10. افزایش طول عمر لایه اصلی عایق بام و دور بودن آن ازعوامل جوی.
11. افزایش تنوع زیستی و جایگاهی برای رشد گیاهان و جانوران مختلف در سطح شهرها.
معایب بام سبز
1. نیاز به تقویت سازه های موجود.
2. در برخی موارد تطبیق طراحی این بام ها با شرایط اقلیمی منطقه کاری دشوار است .
3. بام های سبز همچنین نیازمند معیارهای سازه ای قابل قبول می باشند که بسیاری از بامهای موجود بدلیل بار وزن ملزومات خاک و گیاهان برای دارا بودن بام سبز مناسب نیستند.
نتیجه گیری
– با توجه به موارد ذکر شده در راستای جلوگیری از آلودگی های اخیر ، بهینه سازی مصرف انرژی ، پایداری شرایط محیطی و استفاده ی کمتر از منابع فناپذیر و یا حتی تولید دوباره ی آنها ضرورت این مسئله را بیان می کند که بام سبز باید با تدوین قوانین جدید به عنوان یک ضرورت ونیاز پراهمیت بشر مطرح گردد.
– با استفاده از مصالح بومی و یا تولیدات جدید داخلی می توان کاهش هزینه ها را در نظر گرفت که این نیز در جهت فراگیر شدن بام سبز در جهت افزایش سرانه ی فضای سبز در کشور و رفع کردن این مشکل حائز اهمیت است .
– اجرای این طرح باعث کاهش هزینه های دولتی شده و مشارکت وترغیب مردم در گسترش بام سبز باید توسط دولت برنامه ریزی شود و تسهیلاتی فراهم گردد تا همه در این امر شرکت نمایند.
– هدف معنوی این طرح بازگشت انسان به طبیعت می باشد که می توان در روحیه ی شهروندان وایجاد فضای مناسب برای همه ی عرصه های پیشرفت تاثیر به سزایی داشته باشد.
پایان