بسم الله الرحمن الرحیم
عنوان
معماری شهر پایدار و بام سبز
پاییز 96
فهرست
مقدمه 3
5 شهر سبز جهان 9
شهرسبز 16
مزیت های کشاورزی شهری در زمینه های مختلف 20
تعریف بام سبز: 20
تاریخچه کاربرد بامهای سبز 21
مزایای بامهای سبز 21
معایب بامهای سبز 23
انواع بامهای سبـــز 23
بام سبز متمرکز مرکز Manulife 23
بام شرکت Mountain Equipment 24
اجزای تشکیل دهنده بامهای سبز 24
تعریف بام سبز 25
تاریخچه بام سبز 26
انواع بام سبز 27
1. سیستم گسترده Extensive 28
2. سیستم متمرکز Intensive 28
3. سیستم مدولار یا جعبه گیاه Planter Box 28
اجزاء باغ بام ( بام سبز 30
لایه پوشش گیاهی 31
محیط کشت 32
لایه زهکش 33
ساختار سقف، غشاء بام یا لایه عایق کاری رطوبتی 37
انواع بام های سبز 38
سودهای محیطی 40
منابع 40
مقدمه
شهر پایدار به شهری اطلاق می گردد که طراحی آن بر اساس اثرات زیست محیطی شکل گرفته است به طوری که در این شهر ها مصر ف انرژی ، آب در حداقل ممکن است . مردم ساکن در اینگونه شهر ها کمترین میزان مصرف انرژی ، آب و اتلاف مواد غذایی وگرما را دارند. در نتیجه آلودگی آب و هوا و تولید گازهایی مضر مانند متان یا CO2 بسیارپایین است.اصطلاح شهر پایدار را آقای ریچارد رجیستر برای اولین بار در کتاب خودش تحت عنوان " ساختن شهرها برای آینده ای سالم" درسال 1987مبحث شهر پایدار را مطرح نمود. بعدها معمارانی چون پل اف دونتون شرکتی تآسیس کرد که هدفش طراحی اینگونه شهرها بود.
جدیدترین محلی که موضوع شهر پایدار را برجسته نموده است سازمان ملل متحد می باشد. شرکت کنندگان در بزرگترین گردهمایی جهانی برای توسعه پایدار در سال 2012در ریودوژانیروی برزیل با عنوان ریو+20رخ داد. نتیجه این نشست سندی شد تحت عنوان " آینده ای که می خواهم" در متن سند مذکور که چشم انداز توسعه پایدار جهانی را ترسیم نموده است به شهر های پایدار اشاره گردیده است.
در خصوص اینکه شهر پایدار چگونه باید باشد ویاتعریف آن چیست تقریبآ بین همه صاحب نظران یک توافق ویژه وجود دارد. اکثرکارشناسان توسعه توافق دارند که یک شهر پایدار باید طوری اداره گردد که نیازهای حال حاضررا بدون به خطر انداختن توانایی نسل های آینده برای رفع نیازهای خود را تامین کند.
در این راستا شهر پایدار باید طوری اداره گردد که کمترین وابستگی به محیط پیرامون خود و منابع آن داشته باشد.به شکلی که انرژی مورد نیاز خود را از منابع تجدید پذیر تآمین مینماید. کمترین اثر و رد پای زیست محیطی در پیرامون خود باقی میگذارد در نتیجه محیط زیست قادر خواهد بود تآثیرات مربوطه را مجددا به طور طبیعی در مدت زمان کوتاه احیا نماید.از زمین استفاده مناسب برده شده و آلودگی های خاک در حداقل است . پسماند های حاصله از فعالیتهای به طور صحیح مدیریت میگردد .از موارد زاید کمپوست تولید میشود وسایر پسماندهای غیر قابل بازیافت دریک فرایند تعریف شده تبدیل به انرژی میگردند.در نتیجه میزان سهم تآثیر گذاری شهر در تغییرات اب و هوایی به حداقل میرسد.
تخمین زده می شود که بیش از 50٪ از جمعیت جهان (حدود تقریبی سه ونیم میلیارد نفر) در حال حاضر در شهرستانها و مناطق شهری زندگی می کند. دست اندرکاران و مدیرات شهرهای بزگ با مشالات زندگی شهری آشنا هستند. افزایش جمعیت شهری هم میتواند چالش باشد و هم فرصت . از این جنبه که جمعیت زیاد شهری در یک جا به صورت متراکم یک چلش خواهد بود در صورتی که الزامات مورد نیاز مد نظر قرار نگیرد ولی از این جنبه که انسان یک موجود اجتماعی است در صورت مدیریت صیح شهری و تلاش در ایجاد پایداری شهری میتواند رنق تعاملات سازنده اجتماعی و کسب وکار رو به رشد را به دنبال داشته باشد.
کارشناسان پیش بینی میکنند که تا سال 2030تقریبآ 60درصد از جمعیت جهان در مناطق شهری ساکن شوند. همچنین 95درصد توسعه مناطق شهری در کشورهای در حال توسعه خواهد بود. گفته میشود تقریبآ 2 درصد از سطح زمین را مناطق شهری در جهان اشغال کرده اند ولی همین میزان اشغال سطح زمین بیش از 60تا80درصد مصرف انرژی جهان و حدودآ75درصد انتشار کربن را به خود اختصاص داده است. افزایش جمعیت شهری و رشد سریع شهر نشینی فشار زیادی را به منابع آب شیرین وارد میسازد و تولید فاضلاب بیش از اندازه را به دنبال دارد . این موضوع موجب در خظر افتادن محیط زندگی وسلامت عمومی است.اما چگالی بالا از شهرها میتوانددستاوردهای بهره وری و نو آوری در فن آوری را به ارمغان آورد در صورتی که کاهش مصرف انرژی و منابع مد نظر قرار گرفته شود.
برخلاف باور رایج زندگی شهری بهتر از محیط روستایی میتواند به امر حفاظت از محیط زیست بپردازد. این امر نیازمند توجه به زیر ساخت هایی چون حمل ونقل عمومی مناسب و سازگار با محیط زیست ، تولید مواد غذایی سالم ، مدیریت صیحیح انرژی و …، می باشد.
برخی شهر پایدار را با مفاهیم دیگری نیز بکار برده و تعریف میکنند . یکی از موارد مشابهی که رواج دارد اصطلاح "شهر سبز" است. مشخصات شهر سبز همانند شهر پایدار بهره گیری از انرژی های تجدید پذیر نظیر خورشید و باد، حمل ونقل عمومی سالم و آسان و قابل دسترس، ساختمان های سازگار با محیط زیست …، می باشد.
البته مشخصات ذکر شده برای شهر پایدار یا شهر سبز تنها چند ویژگی بالا را شامل نمیشود بلکه مفهم پایداری در تمام سطوح و لایه های اجتماع جاری است . بطور مثال در شهر های پایدار تلاش می شود که زیر ساخت های لازم فراهم گردد ، اشتغال پایدار و سازگار با مفهوم پایداری جاری است. به دلیل تحقق پایداری وآرامش روانی ساکنان در شهر در سطح بالایی قرار دارد . فعالیت های اجتماعی و اقتصادی مناسب در جریان است و خیلی از مواردی که از حوصله بحث خارج است. امروزه با توجه به بروز پدیده تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیت های سوئ صنعتی و گسترش شهر نشینی ناپایدار که منجر به انتشار بیش از اندازه گاز های گلخانه ای شده است، کارشناسان فعال در عرصه در تلاشند برای مقابله با آثار نامیمون این پدیده ضمن کنترل میزان انتشار گاز های مذگور نوعی سازگاری را نیز در این زمینه ایجاد نمایند. در این جهت فعالان عرصه مدیریت شهری در تلاشند شهرهای را به صورت پایدار تعریف ، طراحی و مدیریت نمایند.
در همین راستا با امعان نظر به شرایط خاص طبیعی و جفرافیایی شهر همدان و دارابودن محیط طبیعی زیبا، تاریخ وتمدن چند هزار ساله متخصصین امر با شناخت از وضعیت جاری تغییرات آب وهوایی و تآثیر پذیری منطقه از این پدیده در تلاشی مجدانه تصمیم به معرفی شهر همدان به عنوان اولین "پایلوت سبز پایدار" در ایران وجهان اسلام بر آمدند. تا از این طریق ضمن مدیریت هدفمند شهر زیبای همدان به جهت دارا بودن بستر های طبیعی لازم بتوانند پروژه های اجرایی مرتبط با شهر را با الگوهای تعریف شده و مورد وثوق کارشناسان بین المللی فعال در عرصه توسعه پایدار در قالب مفاهیم پایداری تعریف و اجرا نمایند که در صورت تحقق این امر مهم نتایج مثبت حاصله از این تصمیم به عنوان تجربه موفق به سایر شهر ها کشور و حتی سایر کشورهای اسلامی نیز تسری یابد. هرچند این موضوع در شروع ممکن است مقداری مشکل و پیچیده به نظر برسد لیکن در صورت برنامه ریزی هماهنگ و پیگیری مسئولین امر در کنار همراهی مردم که نقش بسزایی در تحقق این موضوع دارند ، بحمد الله وصول نتیجه امکان پذیر خواهد بود.
در پایان قرن بیستم انسانها تجربه ای بی سابقه از دخالت در طبیعت دارند. انسان خود را طوری تربیت کرده که به یک گونه شهری تبدیل شده است. در نگاه دیگر شهرستانها در حال تبدیل شدن به زیستگاه اصلی ما انسانها هستند. در آغاز قرن بیست یکم شهرستانها در مورد سرنوشت انسان تصمیم می گیرند و این شهرستانها هستند که با عملکرد خود، وضعیت طبیعت زیست کره را تعیین می کند. از اینرو وضعیت به سمت و سویی پیش خواهد رفت که جهان پایدار بدون شهرپایدار پایدار وجود نخواهد داشت.
به نظر می رسد برای ما ایجاد یک جهان متشکل از شهرهای قابل بقا ، بدون توجه به سازگاربودن شهر ها با محیط زیست، و فائق آمدن به مسائل اجتماعی و اقتصادی غیر ممکن باشد. بعید است دوام انسان با روحیه شهر نشینی که نیازمند بهره برداری از منابع طبیعی از مناطق دور و نزدیک است بدون توجه به ظرفیت معمول زیست کره امکان پذیر باشد.حال سوال این است که آیا شهرها می تواند خود را به سیستم های خود تنظیم که برای آینده رفاه بشریت حیاتی است تجهیز کنند؟
این موفقیت یا شکست شهر نشینی است که با سرنوشت بشر گره خورده است و نزدیک شدن بشر به این موفقیت یا شکست به تعیین سرنوشت مرتبط است. در نگاهی اجمالی به تاریخ بشریت ما نام بسیاری از شهرستانها و شهرهای کوچک وبزرگ را می شنویم که به طور مداوم برای مدت هزار سال یا بیشتر وجود داشته اند، ولی دیگر به بیابان بی حاصل تبدیل شده اند. آنها پس بعد از بین بردن محیط های محلی که یا از آنها منابع مورد نیاز خود را بیش از توان طبیعت تآمین می کردند، و یا زیر فشار فجایع اجتماعی و یا جنگ روبرو شده و فرو پاشیدند.انسان قرن حاضر باید از تاریخ درس بگیریدو مطمئن شویدکه شهرستانها نه فقط از لحاظ اجتماعی ، اقتصادی باید قابل دوام باشند بلکه باید سازگار با محیط زیست پایدارنیز باشند.
تعریف کلمه یا واژه شهر از کشوری به کشور دیگر متفاوت است، بسته به این است که چه مقدار از حومه های اطراف آن تحت لوای آن شهرگنجانده شده است.
بر اساس یک تخمین حدود 80 درصد از جمعیت اروپا، آمریکا و استرالیا در شهرستانها زندگی می کنند. درآسیا و آفریقا این درصد جمعیت شهری کمتر است و توزیع جمعیت در بین شهر و نقاط روستایی نزدیک به همدیگر است. با رشد اقتصادی رقم افزایشی سرعت در حال تغییر وضعیت موجود وجود دارد.
امروزه این رشد اقتصاد جهانی است که با شهرنشینی همراه است. با توجه اینکه شهرستانها به عنوان مکان هایی که بیشتر فعالیت های اقتصادی در آنجا صورت می گیرد جایی هستند که در آن ثروتهای کلان تولید می شود، در طول چند دهه گذشته افزایش با رشد شهرنشینی شدت اثرات در جهان طبیعی تا حد زیادی یافته است. اماکن شهری بیش از 2 درصد از سطح زمین را به خود اختصاص داده اند این درحالی است که بیش از 75 درصد از منابع جهان را مصرف میکنند. آنها مقدار مشابهی از مواد زائد را در طبیعت تخلیه مینمایند.
امروزه قدرت تجاری شهرستانها به وارونگی استفاده از منابع طبیعی و محصولات مصرفی بستگی دارد.
در سال های اخیر توجه برنامه ریزان و متفکران بر حل مشکلات مرتبط با چگونگی رفع محرومیت، بیگانگی، جرم و جنایت و نارضایتی اجتماعی در اماکن شهری متمرکز شده است. شهرستانها به عنوان مراکز فرهنگی توجه زیادی به خود جلب کرده اند. مشکلات زیست محیطی در شهرستانها در شیبی تند به طور گسترده ای به اطلاع عموم میرسد، به خصوص کسانی که در معرض آلودگی هوا و آب، عدم وجود سطح قابل توجهی از استاندارد های بهداشتی و مدیریت زباله و کاری نامناسب و شرایط نامناسب مسکن قرار دارند.
در حال حاضر در کشورهای در حال توسعه بویژه در جوامع فقیر ، تهدید ناشی از بیماری های همه گیرکه ساکنان شهرها را در معرض خطر قرار میداد، نسبت به گذشته بسیار کم رنگ شده است. چون که در مورد مدیریت پسماند های شهری چاره جویی میشود. این توسعه شهری است که با مصرف منابع کلان همراه است. مردم ساکن در اماکن شهری کشورهای در حال توسعه سهم بیشتری درمصرف سوخت ، فلز، چوب، گوشت و محصول تولید شده نسبت به همتایان خود در مناطق روستایی دارند.به همین دلیل لازم است که بایستی دست اندرکاران برای اطمینان از اجرای سیاست های و طرح های مناسب برای استفاده موثر از منابع توسط شهرستانهادقت و برنامه ریزی لازم را به عمل آورند.
تاریخ به ما می آموزد که چگونه بسیاری از شهرستانهای پررونق از مسیر تهیه غذا و محصولات مورد نیاز خود از مناطق حومه شهرها اطمینان حاصل میکردند. برخی از شهرهای قرون وسطی اروپا حلقه متحد المرکز از باغ ،بازار، جنگل، مزرعه و چراگاه بود این موضوع در مورد بسیاری از شهرستانهای قاره آسیا و کشور خودمان نیز وجود داشته است. شهرهای کنونی و آینده باید از این گونه تجربیات موفق گذشته استفاده کنند.
شهرهای مدرن امروزی مسیر های متفاوتی را نسبت به گذشته در پیش گرفته اند. هزینه های حمل و نقل در فاصله های کوتاه بی معنی شده است. میتوان گفت شهرهای امروزی در حال حاضر در حال وصل شدن به مناطق داخلی کشور جهانی هستند. پرداخت یارانه های دولتی در زیرساخت های حمل و نقل این فرایند را تسهیل کرده است. با وجود معاهدات تجارت جهانی وتاثیر آن در تعیین سرنوشت اقتصاد ملی و محلی، محل واقعی شهرها کم کم در حال از دست دادن اهمیت خود را است.
امروزه بسیاری از روستاهای سنتی دیگربه زمین های کشاورزی و جنگل اطراف خود به عنوان پایه هایی که امور اقتصادی و معیشت آنها به آن به بستگی دارد، توجه نمی کنند. امروزه مردم فقط به بسیج منابع برای تولید محصولات نگاه میکنند. تحرک وفعالیت شهرستانها در امتداد جاده ها، راه آهن، راه های هوایی و خطوط تلفن سرچشمه میگیرد. گسترش و پراکندگی مناطق شهری تا کنون در راستای گسترش خطوط بزرگراه ها و یا خطوط راه آهن به خارج شهر صورت گرفته است . در صورتی که در شهرهای مدرن گسترش شهرها با برنامه ریزی های لازم برای کاهش میزان تردد برای دسترسی به مراکز خرید …؛ با هدف کاهش مصرف انرژی و کنترل آلودگی های زیست محیطی صورت میپذیرد.. بازیافت زباله های شهری می تواند به کاهش استفاده از منابع منجر شده و ضمن ایجاد بستری برای مشاغل جدید با تولید برخی مواد جدید مورد مصرف در ساختمانها و طرح های معماری می تواند عملکرد زیست محیطی ساختمان در شهرها را بهبود بخشد. شهرها می توانند روش های جدید برای حمل و نقل عمومی برنامه ریزی و مدیریت کنند. ما می توانیم تجربه های خود از زندگی شهری فعلی را برای تنظیم یک دهکده جدید شهری بهبود ببخشیم.
شهر پایدار با هدف فعال کردن همه شهروندان برای رفع نیازهای خود و به منظور ارتقاء رفاه وکیفیت زندگی شهری بدون آسیب رساندن به محیط طبیعی ویا به خطر انداختن شرایط زندگی دیگران در زمان حال حاضر و یا در آینده سازماندهی می شود. این هدف نیازمند آموزش های کوتاه مدت و بلند مدت عمومی برای ارتقای آگاهی مردم از نیازهای عمومی جامعه مانند دسترسی به هوا با کیفیت خوب ،آب و مواد غذایی سالم ، مسکن مناسب، آموزش با کیفیت کودکان وجوانان و جلب رضایت بخش از کار افتاده جامعه میباشد. در شهر های پایدار همه شهروندان باید قادر به پاسخگویی به نیازها خود بدون آسیب رساندن به محیط باشند.
در سطح و مقیاس محلی تمرکز ما بیشتر در رابطه با ثبات اقتصادی به جای ثبات زیست محیطی است. در صورتی که عصر جهانی شدن، شغل های محلی را تبدیل به یک کالا نادرکرده است در بسیاری از شهرها اولویت ها بر اساس رفاه مردم تعیین و مشخص میگردد. دست اندرکاران امور مدیریت شهری باید نقشی مستقیم در حصول اطمینان از تداوم رفاه برای مردم شهر خود باشند. تحقق این امر باید با ثبات اقتصادی همراه باشد.
سازگاری با محیط زیست می تواند شغل در سطوح محلی تولید کند. این امر می تواند به جای تاکید بر اشتغال در صنایع استخراجی به کار در حفاظت از منابع تغییر جهت دهد. این امر با افزایش بازیافت و بهره وری انرژی در شهر قابل تحقق است. مدیریت شهری باید شهرخود را به عنوان یک ارگانیسم فعال سازگار با محیط زیست و از لحاظ اقتصادی و اجتماعی پایدار در نظر گرفته و برای اداره آن برنامه ریزی هدفمند انجام دهد. اجری چنین مفاهیم را می توان از طریق گسترش همکاری بین مقامات شهری و سازمان های غیر دولتی به اجرا گذاشت.
در شهر پایدار بهره گیری از تکنولوژی های جدید ارتباطی گریزناپذیر است.بهره گیری از شبکه های ارتباطی داخلی می تواند جریان ارتباط بین بخش های مختلف یک شهر را بهبود بخشد.ما هنوز نیازمند تمرین ویاددگیری فرایند میان جریان فعال و جاری موجود در شهر و چگونگی بهبود این جریان فعال شهری به منظور کاهش اثرات مخرب آن بر روی بوم شناسی هستیم. با اتخاذ راه ها و روش ها ی موثر ما می توانیم عملکرد شهرها را به سمتی پیش ببریم که کمتر و کمتر مضر و اسراف گرایانه از آنچه آنها در حال حاضر هست ، سوق دهیم.
این نوشته سه مفهوم مکمل (مقیاس مناسب، تمامیت و ارتباط) را در ذهن برجسته میکند، در بحث مقیاس ما باید مشخص کنیم که شهرما بخشی از وضعیت موجود است یا فراتر از آن ، به لحاظ تمامیت شهر ما باید طوری سازماندهی شود که ما احساس کنیم تصمیم گیری سهم عمده ای از زندگی ما را شکل میدهد. ما باید شهررا عنوان یک کل که منظور از آن درک معنای کامل از توسعه پایدار شهری است ، در نظر بگیریم.ما می خواهیم یک حس جدیدی از ارتباط درسطح محله، شهر و سپس ارتباط مردم در سراسر جهان برای تآمین رفاه نسل حاضر و همچنین به نسل های آینده را دنبال کنیم.
5 شهر سبز جهان
در حالی که هنوز بحث درباره ی اینکه آیا شهر " از " واقعاً می توانسته یک شهر تماماً سبز باشد یا نه، شهرهای زیادی در سراسر جهان به طور سالانه نمره ی سبز بودن می گیرند . این شهرهای ایده آل با ترکیبی از ضوابط رتبه بندی می شوند . این ضوابط شامل برنامه ریزی های شهری و آمارهای زیست محیطی می شوند . ضوابطی که شامل منابع تامین انرژی ، نحوه ی مصرف و گزینه های حمل و نقل و مواردی از این قبیل است . بیشتر لیست هایی که در این زمینه تهیه می شوند ، در مورد زندگی سبز ( مواردی مثل : دسترسی به پارک های عمومی ، شغل های سبز و ساختمان های با دوام ) و چشم انداز سبز ( مثل بازیافت ) هم ، مواردی را در بر می گیرند .
این روش ، به طور استثنایی مناطق شهری را برای سبز بودن به مبارزه می طلبد .مناطق شهری حجم زیادی از جمعیت ، ترافیک در هم فشرده ، زباله و آلودگی هوا را در خود دارند تا مانع از سبز نامیده شدن آنها شوند . 75 درصد انرژی جهان توسط شهرها مصرف می شود . شهرهای سبز باید بدون به خطر انداختن آینده ی شهر ، نیازهای جاری خود را به موازنه درآورند .
در دهه ی 1990 ، کشورهای صنعتی برای اقدامی در مقابل پدیده ی گرم شدن زمین و تغییرات آب و هوا با همدیگر متحد شدند . آنها با همدیگر پیش نویس پیمان کیوتو را نوشتند و تصویب کردند . این توافق نامه با هدف کاهش اثرات تغییر آب و هوا از طریق کاهش اثرات تغییر آب و هوا از طریق کاهش گاز گلخانه ای شناخته شده ، تصویب شده است .
این 6 گاز عبارتند از :دی اکسید کربن ، متان ، نیتروژن ، مونواکسید ، هیدروفلوئورکربن ها ، پرفلوئوروکربن ها و هگزافلوئوراید .
کشورهایی که از سال 1997 (که این پیمان بسته شد) به آن پیوستند قانون ملزم به پایبندی به هدف این قرارداد در جهت کاهش خروج گازهای گلخانه ای خود به میزان متوسط 5 درصد کمتر از میزان خروجی گازهای گلخانه ای شان در سال 1990 هستند . آنها باید تا دوره ی 2008 الی 2012 به این هدف دست یابند . (به نقل از بی .بی .سی ) برخی روش ها برای دستیابی به هدف این معاهده عبارتند از : استفاده از انرژی های تجدید شدنی شامل انرژی خورشیدی و نیروی باد ، روش های مناسب کشاورزی و ارتقاء بازده انرژی .
در این مقاله ما با 5 شهر سبز جهان آشنا می شویم که نه تنها به خاطر شیوه های کاری سبز بلکه به خاطر ابتکارات و مدیریت سبزشان ، برگزیده شده اند .
1 ـ مالمو ، سوئد ( Malmo ) :
مالمو شهری که محل زندگی 280 هزار نفر است ، سومین شهر بزرگ سوئد است . این شهر در استان جنوبی اسکان قرار دارد و شهری مرکب از کانال ها ، ساحل ، پارک ها ، بندرگاه و ساختمان هاست که هنوز نما و حس قرون وسطی را نگه داشته است . اما زیبایی شناختی مربوط به قرون وسطی آن را در این لیست قرار نداده است . بلکه این استفاده های ابتکاری شهر مالمو از منابع انرژی تجدید شدنی و هدف آن برای تبدیل شدن به یک شهر از نوع اکو زیستی (شهری که از همه لحاظ های اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی شهر برتری باشد ) است که آن را در این جایگاه قرار داده است .
مالمو در سوئد
سوئد کشوری است که به عنوان پیشتاز الکتریسته سبز شناخته می شود . الکتریسته ای که از انرژی هسته ای و برقابی تامین می شود . شهرهایی مثل مالمو به سوئد برای سبز شدن کمک می کنند تا بتواند تا دوره ی 2008 الی 2012 میزان تولید دی اکسید کربن خود را به میزان 25 درصد کاهش دهد . یعنی خیلی فراتر از هدفی که در پیمان کیوتو در نظر گرفته شده بود .
برای دستیابی به این هدف سخت ، محله های شهر مالمو ، در حال تبدیل شدن به نواحی نسبتاً خودکفا هستند .وسترن هاربر ، سیج پارک و آگوستن بورگ .
وسترن هاربر که قبلاً کارخانه ی کشتی سازی بود ، و اکنون منطقه ی شهری متراکمی است ، با استفاده از انرژی های 100 درصد تجدید شدنی به کار خود ادامه می دهد . این انرژی ها شامل انرژی خورشیدی ، برقابی و سوخت های زیستی به وجود آمده از زباله های آلی می شوند . ساختمان های آن با موادی با عمر طولانی ساخته می شوند . طوری طراحی می شوند که از انرژی به نحو مطلوب استفاده کنند . خیابان های آن مناسب پیاده روی و دوچرخه سواری هستند .40 درصد از کسانی که به سر کار خود می روند و 30 درصد کل افرادی که در حرکت هستند از دوچرخه استفاده می کنند .
علاوه بر این ، ترمیم منطقه ی سیج پارک انرژی محل را از طریق انرژی های سبز شامل فتو ولتائیک (انرژی خورشیدی )، باد و سوخت های زیستی ( Biofuel) تامین خواهد کرد .
آگوستن بورگ ، منطقه ای که از دهه ی پیش حرکت به سوی سبز شدن را آغاز کرده است به خاطر بام های سبزش شناخته شده است .
باغ هایی بر روی بام ها که آبهای حاصل از بارندگی را کاهش می دهند و یک محله ی شهری را عایق می کنند و پوشش گیاهی می دهند . آگوستن بورگ اولین شهر جهان است که از قطارهای الکتریکی خیابانی بدون آلایندگی استفاده کرد . به علاوه 12 خانه بازیافت در آن وجود دارد که 70 درصد زباله های جمع آوری شده را بازیافت می کنند .
2 ـ کپنهاگ ، دانمارک :
یک میلیون و هفتصد هزار نفر ساکن شهر کپنهاگ به خاطر ترجیح دادن دوچرخه و مترو بر اتومبیل شخصی شناخته شده هستند . اما حمل و نقل سبز تنها بخشی از برنامه ی شهری دوستدار محیط زیست این شهر است . در سال 2006 ، کپنهاگ برنده جایزه زیست محیطی اروپا به علت آب راه های تمیز و مدیریت برنامه ریزی زیست محیطی اش شد . چه چیزی این شهر را به چنان شهرتی رساند ؟ آب و توربین های بادی .
نمایی از کپنهاگ در دانمارک از باغ های تیوولی
این شهر به خاطر تلاش هایش در بیش از 10 سال اخیر جهت تمیز و ایمن نگه داشتن آب های بندرگاه خود ، مورد ستایش قرار گرفته است . مقامات رسمی بر روی سیستم هشدار دهنده ی کیفیت آب سرمایه گذاری کرده اند تا میزان آلودگی آب را زیر نظر داشته باشند .
علاوه بر این کپنهاگ به علت توربین های بادی اش معروف است . بیش از 5600 توربین بادی در کپنهاگ ، 10 درصد برق دانمارک را تامین می کنند . در سال 2001 هم کپنهاگ بزرگترین مجموعه توربین های بادی دریایی در جهان را افتتاح کرد . این پارک جدید قادر است که 32000 خانه در شهر را تحت پوشش خود قرار دهد . که برابر با 3 درصد از کل نیاز شهر به انرژی است .
3 ـ پورتلند ، اورگان :
پورتلند در سواحل رودخانه ی ویلامت در شمال غربی آمریکا قرار دارد که دارای جمعیتی برابر با 500000 نفر است . این شهر برای چند دهه مدلی از زندگی سالم و پایدار ، با در هم آمیختن هوشمندانه فضاهای شهری و باز بوده است .
افق شهر پورتلند که کوه ماونت هود در آن دیده می شود .
سبزی این شهر ، چندان جدید هم نیست.از سال 1903 ، پورتلندها ، شهرهایی امید بخش برای سراسر ایالات متحده آمریکا و جهان بوده اند تا فضای سبز را در برنامه های شهری خود بگنجانند . (در آمریکا چندین شهر با نام پورتلند وجود دارند ).30 سال پیش پورتلند این راه را با خراب کردن یک اتوبان 6 بانده برای ایجاد یک پارک ساحلی در مکان آن ، ادامه داد . در حال حاضر ، پورتلند دارای فضای سبزی به مساحت حدود 372 کیلومتر مربع است .که این فضای سبز شامل 119 کیلومتر مسیر برای دوچرخه سواری ، دو و پیاده روی است .
پورتلند مرز رشد شهری ای را تصویب کرده است که کنترل کننده ی دورنمای شهر است و 101 هزار کیلومترمربع از جنگل و مزارع را محافظت می کند .
پورتلند اولین شهر ایالات متحده بود که قانونی برای کاهش تولید گازهای گلخانه ای اش تصویب کرد و یکی از اعضای موسس "کمپین ( مبارزه ) شهرها برای محافظت از آب و هوا " بود . همچنین پورتلند برای چندین سال در بالای لیست شهرهای سبز در آمریکا و جهان قرار داشته است . این شهر 50 ساختمان دارد که در حد استانداردهای هیئت ساختمان های سبز ایالات متحده یا حتی بالاتر از آن ، هستند . ترکیب مناطق مسکونی و تجاری آن مناسب پیاده روی و دوچرخه سواری است . تقریباً یک چهارم افراد برای رفتن به محل کار از دوچرخه استفاده می کنند .
پورتلند ، برای آینده انرژی شهر ، اهداف جاه طلبانه ای در نظر گرفته است ، قرار است در سال 2010 کل انرژی شهر از طریق انرژی های تجدید شدنی تامین شود .این هدف شامل روش های ابتکاری نظیر پارکومترهای خورشیدی می شود .
4 ـ ونکوور ، کانادا :
ونکوور شهری ساحلی است ، 560 هزار نفر جمعیت دارد و طبق برآورد مجله اکونومیست ، به عنوان بهترین شهر جهان برای زندگی شناخته شده است . اکنون ثابت شده است که نه تنها بهترین شهر برای زندگی است بلکه مدل کانادایی برای استفاده از منابع انرژی تجدید شدنی است .
ونکوور استفاده کننده ای بزرگ از تکنولوژی های نوظهور محسوب می شود .
ونکوور یک برنامه ی 100 ساله ی جاه طلبانه برای زندگی پاک و سبز دارد . این شهر هم اکنون به عنوان پیشتاز از جهت استفاده از نیروی برقابی در جهان است چرا که 90 درصد انرژی خود را از این طریق تامین می کند . ونکوور برنامه ای هم برای کاهش 20 درصدی تولید گازهای گلخانه ای اش بر اساس ساختار پیمان کیوتو دارد . با سرمایه گذاری شهر در سیستم های بادی ، خورشیدی ، موج و جزر و مدی ، سوخت های فسیلی نیز کاهش می یابند .
علاوه بر اینها ، به عنوان بخشی از برنامه های افزایش بازده انرژی ، ونکوور هیچ ترسی برای استفاده از پدیده های نوظهور ندارد .
دستگاه های پرس کننده ی زباله ی خورشیدی در اطراف شهر ظاهر شده اند . هر کدام به اندازه ی یک ظرف زباله هستند . اما می توانند 5 برابر زباله نگه دارند .این کار موجب می شود که کامیون های جمع آوری زباله کمتر در سطح شهر ظاهر شوند .
5 ـ ریکویک ، ایسلند :
ریکویک کوچکترین شهر سبز در لیست ما محسوب می شود .
در کل ایسلند 300 هزار نفر زندگی می کنند و در ریکویک هم 115 هزار ، اما تاثیر این شهر بر جهان مهم است .
ریکویک در ایسلند ، سقف های رنگارنگ و برنامه ای سبز برای تامین انرژی دارد .
ایسلند برنامه ریزی کرده است که تا سال 2050 وابستگی خود به سوخت های فسیلی را کاملاً برطرف کند تا بتواند یک اقتصاد هیدروژنی را تجربه کند .
در حال حاضر ، ریکویک (و تمام ایسلند ) انرژی جهت گرمایش خود را از آب گرم و الکتریسته خود را از انرژی برقابی و گرمای مرکزی زمین تامین می کنند . که هر دوی اینها تجدید شدنی هستند و گازهای گلخانه ای نیز ، تولید نمی کنند .
حتی برخی از وسایل نقلیه از جمله 3 اتوبوس شهری با هیدروژن کار می کنند .
این 5 شهر تنها یک نگاه سریع به پروژه های سبز سازی مناطق شهری در سراسر جهان هستند . خیلی از شهرهای دیگر در تلاش هستند تا مصرف انرژی خود را کاهش دهند ، شیوه های توسعه ی شهری دوست دار محیط زیست را گسترش دهند و شیوه های زندگی سبز را که هم اکنون برقرار هستند ، بپذیرند .که هر کدام از این کارها می تواند یک شهر را به سبزترین شهر جهان تبدیل کند .
و در پایان شهر سبز آینده را هم به شما معرفی می کنیم :
مصدر ، ابوظبی ، امارات متحده ی عربی :
در میان خاورمیانه ی نفت خیز ، امارت ابوظبی در امارات متحده ی عربی در حال هزینه کردن 15 میلیارد دلار جهت ساختن شهری دوست دار محیط زیست است : شهر مصدر .
مصدر از منابع انرژی تجدید شدنی و بادوامی مثل انرژی خورشیدی ، انرژی باد و سوخت های زیستی ( بایوفیوئل ) برای تامین انرژی و تصفیه آب استفاده خواهد کرد . همچنین از خط ریلی زیرزمینی سبکی نیز برای حمل و نقل برخوردار خواهد بود . ساخت مصدر در اوایل سال 2008 آغاز شد و باید در دهه ی آینده میلادی پایان یابد . این شهر دارای مساحتی برابر 5 کیلومتر مربع خواهد بود و جامعه ای بدون هیچ گونه آلایندگی خواهد داشت . ساکنان این شهر از 40 تا 50 هزار نفر خواهند بود .
شهرسبز
یکی از شهرهای تاریخی ازبکستان است. نام شهر فارسی است و در گذشته بخشی ازایران بوده است. هسته مرکزی این شهر به دلیل اهمیت تاریخی و فرهنگی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.[۱] امیر تیمور گورکانی در ۷۳۶ ه.ق / ۱۳۳۵ م در شهرسبز که در آن روزگار کش یا کیش نامیده می شد دیده به جهان گشود.
شهر سبز که قبلاً به عنوان کش یا کیش نیز شناخته می شده یکی از قدیمیترین شهرهای آسیای مرکزیست که ۲۷۰۰ سال پیش پایه گذاری شده و در دوران مدرن به شهر سبز تغییر نام داده است. این شهر از قرن شش تا چهار پیش از میلاد جزیی از شاهنشاهی هخامنشیان بوده است.
بطلیموس یکم سردار اسکندر کبیر ساتراپ باختر را تصرف کرد و مدعی تاج و تخت پارسی شد. اگر چه قبل از او اردشیر پنجم به حکومت هخامنشیان در این ناحیه پایان داده بود. اسکندر در سال ۳۲۸ و ۳۲۷ پیش از میلاد زمستانهای خود را در این ناحیه گذراند و با همسر خودروشنک نیز در اینجا ملاقات کرد.
از قرن چهار تا هشت میلادی کش یکی از نواحی شهری سغد بود و بین سالهای ۵۶۷ تا ۶۵۸ میلادی مالیات خود را به خاقانات ترک غربیمی پرداختند. در سال ۷۱۰ میلادی این شهر بوسیله اعراب فتح شد.
شهرسبز زادگاه تیمور بوده است که در ۹ آوریل ۱۳۳۶ میلادی در خانواده یکی از اربابان کوچک محلی بدنیا آمد. شهرسبز در سالهای اولیه سلسله تیموری از حمایت قابل توجهی بهره برد. تیمور از این شهر بعنوان زادگاه خود یاد می کرد و در نظر داشت تا مقبره خود را در این شهر بنا کند اگر چه در دوران حکومت خود مرکز فعالیتها را به شهر سمرقند منتقل کرده بود.
شهر در زمان سلطه بخارائیان برای خود مختاری جنگید و روسها در سال ۱۸۷۰ به امیر بخارا برای تسخیر شهر کمک کردند.
موقعیت
این شهر در هشتاد کیلومتری جنوب سمرقند و در ارتفاع ۶۲۲ متری از سطح دریا قرار دارد. جمعیت شهر سبز در سال ۱۹۹۲، ۵۳۰۰۰ نفر بوده است.
خواست عمومی و اراده جمعی می تواند آغازگر احیای شهری باشد که در آن زندگی می کنیم. رویای دور از دسترس نیست داشتن شهری که عنوانِ شهر سبز، برازنده اش باشد. کشاورزی شهری می تواند گامی اساسی در راه بهبود وضعیت شهرمان باشد.
شاخص های مهم محیط زیستی نشان دهنده تهدید جدی نظام های پشتیبان حیات بر سطح کره زمین هستند. این ناپایداری نمود خود را در بزرگترین دستاورد بشری یعنی شهرها آشکار می کند. با توجه به این که پیامدهای زیان بار توسعه، تابعی از متغیرهای جمعیت، سرانه و الگوی مصرف است، شهرنشینان عامل اصلی تعیین کننده این پیامدهای جهانی هستند. شهرها در حالی که درگیر با معضلاتی در زمینه های گوناگون فرهنگی-اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی هستند، مسئول بسیاری از مشکلات محیط زیست نیز به شمار می روند.
یک شهر سبز یک شهر زنده و با هویت است. در یک مفهوم، شهر سبز، شهری است که تکمیل کننده بقای زندگی است. هدف شهر سبز برنامه ریزی انسانی و شهری است.
شهر به عنوان نماد تمدن مدرن از مدرنیسم، جنبش عظیمی که متعاقب انقلاب صنعتی شکل گرفت و بر پایه خرد و قدرت تکنولوژی در پی سعادت انسانی بود، تحولات بزرگی پذیرفت. مشکلات بی شمار جوامع شهری گویای شکست شهرهای مدرن است، شهرهایی که با نادیده گرفتن انسان ها به عنوان ساکنان اصلی و طبیعت به عنوان بستر شکل گیری از هدف اولیه خود، یعنی سعادت انسانی فاصله گرفته اند. اما آیا معضلات شهرها نشانه ی به بن بست رسیدن شهرنشینی است و شهرهای امروز، تجلی تمام آنچه از شهر انتظار می رود؟ آیا مفاهیمی چون شهر سبز، بوم شهر، شهر پایدار و … با تعاریفی که گاه به رویا می ماند برای نجات شهرها از برزخی که در آن گرفتار شده اند کارساز خواهند بود؟
"یک شهر سبز یک شهر زنده و با هویت است. در یک مفهوم، شهر سبز، شهری است که تکمیل کننده بقای زندگی است. هدف شهر سبز برنامه ریزی انسانی و شهری است. مبارزه ای شگفت انگیز در برابر زشتی ها، انواع بیماری ها، تخریب ها و استثمار مراکز شهری است که ما ایجاد کرده ایم. این شهر، مسیری نو در جهت آینده ی تمدن فراهم می کند
تصویر سازی بوم شهر – ریچارد رجیستر
ریچارد رجیستر بنیانگذار مفهوم بوم شهر معتقد است: "اگر بشر به بقای گونه انسانی بر روی زیست کره می اندیشد باید این حقیقت را بپذیرد که تمامی موجودات زنده در شهر به یک اندازه حق حیات دارند. او در مجموع شاخصه یک بوم شهر را در پانزده مورد بیان می کند و برای هر یک از آن شاخص ها معیارهایی تعیین می کند. این معیارها عبارتند از : کاربری مختلط و اختلاطی از مسکن جمعی و خصوصی، بافت فشرده و مرکز محور به نحوی که بیشتر نیازها در فاصله قابل پیاده روی و دوچرخه سواری تامین شود. شاخص بودن شبکه های حمل و نقل پیاده، دوچرخه، ریلی و حمل و نقل عمومی در تمامی نقاط شهر. افق دید واضح و رنگ های شفاف در روزی آفتابی. آسفالت زدایی، برداشتن آسفالت از فضای عمومی به منظور جایگزین کردن فضای سبز، پارک و درخت. استفاده از شیوه های کاشت و گونه های گیاهی بومی، باغ سازی ارگانیک و کشاورزی شهری. کف سازی نفوذپذیر و کاشت متراکم که مانع هدایت سیلاب ها به نقاط دیگر شهر شود. سلامت منابع آبی، آبراهه ها و بدنه های آبی، استفاده بهینه از آب در منظرسازی و حفظ منابع آبی در داخل شهر. شاکله شهر در هماهنگی با بستر طبیعی با ارزش گذاری به حضور تک تک عوارض طبیعی. مشاهده نشانه های بازیافت، تعمیر و استفاده مجدد از مواد و مصالح در سطح شهر. نمود واضح استفاده از انرژ ی های تجدید پذیر در سطح شهر. وجود باغ های شهری، مزارع شهری، مسیرهای کاشت شهری و دیوارهای سبز. وجود بازارهای محلی برای کشاورزان جهت فروش محصولات خود در شهر. وجود بازارچه های خوداشتغالی هنری، فروش کتاب، موسیقی، صنایع دستی و تئاترهای محلی در سطح شهر. وجود نمادها و نشانه های واضح احیا آداب و سنن بومی. حس تعلق به مکان و وجود نماد و شاخصه شهری در ذهن شهروندان. مشهود بودن گونه های زیستی جانوری و گیاهی متنوع در سطح شهر. حفاظت از شبکه های حامل تنوع زیستی مانند رودخانه ها، آبراهه ها، فضاهای سبز و بازی کودکان، پارک ها و شبکه های منظر شهری. مکان یابی صحیح ساختمان ها و توقفگاه های اتومبیل و محورهای حمل و نقل با توجه به سامانه زیستی
بنابراین شهر می تواند سبز باشد و در پیوند با طبیعت، حتی وقتی به تمامی طبیعی نیست، شهر دست ساخته ی هنرمندانه ی بشر است در آغوش طبیعت. البته که این نوع نگاه به شهر با ذهنیتمان از آن متفاوت است. این بیت ها تعاریف نزدیکتری هستند به شهرهایی که می شناسیم: "شهر پیدا بود/ رویش هندسی سیمان، آهن، سنگ/ سقف بی کفتر صدها اتوبوس…" و یا "من از سطح سیمانی قرن می ترسم / بیا تا نترسم من از شهرهایی که خاک سیاهشان چراگاه جرثقیل است… صد البته که ساکنان شهرهایی چون تهران با ۱۶ روز هوای پاک در سال و سرانه ی فضای سبز هفت تا دوازده مترمربع شهر را چون سهراب سپهری توصیف خواهند کرد، با درجات مختلفی از رضایت و یا نارضایتی از فضای که در آن زیست می کنند.
اما خواست عمومی و اراده ی جمعی می تواند آغازگر احیا شهری باشد که در آن زندگی می کنیم. رویای دور از دسترس نیست داشتن شهری که عنوانِ شهر سبز، برازنده اش باشد.
باغ سازی ارگانیک، باغ های شهری، مزارع شهری، مسیرهای کاشت شهری و بام های سبز از جمله مواردی است که تحت عنوان کلی، کشاورزی شهری با مزایای اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی بسیار می تواند گامی مهم و اساسی در راه بهبود وضعیت شهرمان باشد.
باغ سازی ارگانیک، باغ های شهری، مزارع شهری، مسیرهای کاشت شهری و بام های سبز از جمله مواردی است که تحت عنوان کلی، کشاورزی شهری با مزایای اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی بسیار می تواند گامی مهم و اساسی در راه بهبود وضعیت شهرمان باشد.
کشاورزی شهری مفهوم جدیدی نیست؛ به طور مثال در آمریکا، در طول جنگ جهانی به دلیل محدودیت در حمل و نقل و کمبود نیروی کار جیره بندی برخی از مواد غذایی به دست دولت اعمال شد، در این مدت دولت مردم را تشویق کرد که از طریق کشاورزی در محدوده ی منازل خود سهمی از تولید محصولات غذایی داشته باشند؛ به مرور این باغ ها ۴۴% از سبزیجات تولیدی تازه را در ایالات متحده تولید کردند. شهروندان این محصولات را در حیاط منازل خود، زمین های خالی و حتی در پشت بام ها تولید کرده بودند، آنها محصولات تولیدیشان را با همسایه ها مبادله می کردند ، دولت نیز بذر، کود و ابزارهای باغبانی ساده را در اختیار شهروندان قرار داده بود. پس از پایان جنگ، دولت دیگر توجه و اقبال قبل را به مسئله نداشت اما شور و اشتیاق شهروندان برای باغبانی شهری احیا شده بود طبق آمارهای جهانی، ۱۵ تا ۲۰٪ از مواد غذایی جهان به دست کشاورزان شهری تولید می شود
مزیت های کشاورزی شهری در زمینه های مختلف
تولید محصول کشاورزی در شهر در بستر شرایط بومی و الزامات خاص هر منطقه شهری تعریف و توجیه می شود. نکته مهم این است که مقصود از کشاورزی در شهر، زراعت و کشت و کار به معنای عمومی آن نیست، بلکه کاشت و تولید محصولات خرد غذایی با روش های آسان و با حداقل امکانات مورد نظر است
کشاورزی شهری شامل طیف گسترده ای از فعالیت ها است، ماهیت این فعالیت ها با توجه به شرایط محیط شهری به صورت عملیاتی متفاوت خواهد بود. کشاورزی شهری باید با در نظر گرفتن کاربری های مجاور انجام شود، بدون ایجاد مزاحمت هایی از قبیل ایجاد سر و صدا، استفاده از نهاده های شیمیایی مضر و سایر مشکلات احتمالی. برخی از فعالیت های مرتبط با کشاورزی شهری شامل ایجاد باغ های حیاط خلوت، پرورش زنبور عسل، کشاورزی گلخانه ای، پرچین هایی با گیاهان خوراکی، باغ گیاهان دارویی، دامداری سبک، بام سبز و غیره است.
شاید راز داشتن شهرهای سبز و پایدار احترام به طبیعتی است که پذیرای آنها بوده، اینکه یادمان باشد "کاری نکنیم که به قانون زمین بربخورد آرامش و امنیت روانی در سایه ی باغ های شهری که پرندگان در میان شاخه های درختانش لانه کرده اند به ما نزدیک تر است تا در شهری که باغ هایش را یک به یک درو می کند و پرندگانش را ناگزیر به کوچ.
تعریف بام سبز:
یک بام سبز، بامی است که مقدار یا تمامی آن با پوشش گیاهی و خاک، یا با محیط کشت روینده، پوشانده می شود. لفظ بام سبز همچنین می تواند برای بامهایی که مفاهیم "معماری سبز" را مد نظر قرار می دهند، نظیر پانلهای خورشیدی و یا صفحات فتوولتائیک، بکار رود.
تاریخچه کاربرد بامهای سبز
بامهای سبز مدرن که از سیستم لایه های پیش ساخته تشکیل می شوند، بالنسبه پدیده ای نو می باشند. این نوع بامها در دهه 1960 در آلمان توسعه و به بسیاری از کشورهای اروپا گسترش یافتند. بر اساس برآوردهای موجود، امروزه حدود 10 درصد از کل بامهای آلمان، بام سبز می باشند. ایلات متحده نیز بامهای سبز قابل توجهی دارد، اما تعداد آنها به اندازه اروپا نیست.
مزایای بامهای سبز
• تامین فضایی سازگار و مطبوع برای کاربران ساختمان – به دلیل قراردادن حیاط و پاسیو
• امکان پرورش میوه جات، سبزیجات و گلها
• کاهش بار گرمایش (با افزودن توده و لایه عایق حرارتی) و سرمایش بنا (از طریق سرمایش تبخیری) – بویژه اگر بصورت شیشه ای بوده و بعنوان گلخانه و یا سیستم گرمایش غیرفعال خورشیدی عمل نماید. بر اساس پژوهشی که در سال 2005 توسط Brad Bass از دانشگاه تورنتو انجام یافت، نشان داده شد که بامهای سبز می توانند اتلاف گرمایش و مصرف انرژی را در زمستان به مقدار قابل توجهی کاهش دهند.
• کاهش اثرات گرمایش و تغییرات آب و هوایی شهری
• افزایش محدوده زندگی (بامهای سبز می توانند بعنوان فضای تفریح، استراحت مورد استفاده قرارگیرند.)
• کاهش سیلاب
• تصفیه هوا و کاهش CO2 هوا
• کاهش و تعدیل شدت صداهایی که تا dB18 وارد ساختمان می شود و از آن خارج می شود به میزان dB3 یا بیشتر
• افزایش زیستگاه جانداران در مناطق مسکونی
• بهبود مناظر اطراف ساختمان با فراهم کردن یک فضای سبز زیبا
• بالا بردن طول عمر غشای بام (دو یا سه بار بیشتر) با محافظت از آن در برابر اشعات UV مضر و صدمات آب و هوایی
• افزایش ارزش ملک
معایب بامهای سبز
• برخی پیامدهای منفی استفاده از بامهای سبز به شرح زیر است:
• نیاز به تقویت سازه بامهای موجود برای استقرار بام سبز و وجود این حقیقت که اغلب این بامها برای حضور انسان طراحی نمی شوند.
• در برخی موارد، تطبیق طراحی این بامها با شرایط اقلیمی منطقه کاری دشوار است.
• بامهای سبز همچنین نیازمند معیارهای سازه ای قابل قبول می باشند. بسیاری از بامهای موجود، بدلیل بار وزن ملزومات خاک و گیاهان برای دارابودن بام سبز مناسب نیستند. (در این بین یک دال بتنی در تبدیل به بام سبز بسیار کاراتر از دالهای چوبی یا فلزی است).
انواع بامهای سبـــز
بامهای سبز می توانند در انواع "متمرکز و فشرده"، "نیمه متمرکز " و "گسترده یا وسیع" بسته به عمق متوسط کشت و میزان تاسیسات مورد نیاز طبقه بندی شوند. بامهای سنتی سبز که نیازمند عمق متعارفی از خاک برای رشد گیاهان حجیم و چمن معمولی می باشند، به عنوان بام های سبز متمرکز مطرحند. این نوع بامها نیازمند آبیاری، کوددهی و سایر مراقبتها می باشند. در مقابل، بامهای سبز وسیع یا گسترده، به عنوان سیستمهای خودنگهدار در نظر گرفته شده و به حداقل تاسیسات نگهداری، شاید تنها یکبار در سال هرس یا کوددهی برای افزایش رشد گیاهان، نیاز دارند. این نوع از بامهای سبز می توانند در لایه بسیار نازکی از "خاک" (اغلب از کودهای آلی با فرمول ویژه استفاده می شود)، قرار گیرند.
بدین ترتیب بام های متمرکز، محیط کشت ژرف و عمیقی دارند و در دسترس هستند (می توانند به عنوان یک فضای باز در نظر گرفته شوند). مثالی از یک بام سبز متمرکز، بام مرکز Manulife است که در بالای یک پارکینگ قرار گرفته است. بام سبز 25 ساله ای که در جای مناسبی با درختان بالغ و تنومندش، مستقر شده است.
بام سبز متمرکز مرکز Manulife
در مقابل، بام سبز گسترده، محیط کشت سطحی و کم عمقی دارد و معمولاً قسمتی از یک سیستم بامی و قسمتی از ساختار ساختمان سبز می باشد. یک بام سبز گسترده به طور کلی در دسترس و مورد استفاده کارکردی نیست. بام شرکتMountain Equipment نمونه ای از یک بام سبز گسترده می باشد که در سال 1998 ساخته شده است.
بام شرکت Mountain Equipment
طبقه بندی دیگر در خصوص بامهای مسطح و شیبدار است. بامهای سبز شیبدار، مشخصه برجسته بسیاری از ساختمانهای اسکاندیناویایی هستند که نیازمند طراحی ساده تری در قیاس با بامهای تخت می باشند. چرا که شیب بام کاهش خطر نفوذ آب از طریق سازه بام را با استفاده از لایه های آب بندی و زه کشی کمتری نسبت به بام تخت موجب می گردد.
اجزای تشکیل دهنده بامهای سبز
بطور کلی اجزا عمده تشکیل دهنده یک بام سبز را می توان مطابق شکل زیر نشان داد:
از آن جا که احداث بام سبز در برنامه ریزی شهری بیشتر شهرهای پیشرفته جهان به صورت یک دستورالعمل اجرایی در ساختمان سازی درآمده است، لزوم استفاده از انرژی های پاک وتوجه به محیط زیست و ساکنان آن در گستره زمانی نامحدود ضروری به نظر می رسد. امروزدر آلمان بطور تخمینی 10 % از خانه ها دارای بام سبزند. درشهر توکیو برنامه توکیو 2000 در آوریل 2001 وارد عمل شد ، در این برنامه فضای قابل استفاده ساختمان های جدید با متراژ بیش از 1000 متر مربع باید دارای 20 % فضای سبز باشند. بام سبز در برنامه ریزی شهری شمال آمریکا در جاهایی مثل شیکاگو، پرتلند ، اورگن و تورنتو کانادا موثر بوده و در نظر گرفته می شود. در شیکاگوجایی که 20000 فوت مربع بام سبزدر بالای شهرداری آن قرارگرفته قانون ذخیره سازی انرژی شیکاگو در سال 2002 تصویب شد و مقرر گردید ساختمان سازی جدید باید دارای بام سبز یا بام انعکاسی باشد. در ونکوور افزایش جمعیت افزایش ناپایداری در دو زمینه مصرف انرژی و فاضلاب است و متخصصین تشخیص داده اند که تکنولوژی بام سبز به حل این دو موضوع کمک خواهد نمود.
باتوجه به اثرات زیست محیطی وتنوع گونه های جاندار بام سبز موجب تاثیرات مثبت نسبت به محیط می شود. کاهش آلودگی ناشی از فاضلاب واقزایش میزان اکسیژن لازم برای انسان از دیگر اثرات مثبت بام سبز محسوب می شود. ازآن جا که پیشینیان در طول زمان از ویژگیهای این نوع بام بهره جسته اند، استفاده از آن در محیط شهری ضمن جذب سر وصدا وخنک سازی باکاهش مصرف انرژی همراه است. ساکنین بام سبز با تولید مواد غذایی گیاهی با تثبیت خاک یک سیستم پایدار را ایجادمی کند. جستجو وسرمایه گذاری در تکنولوژی بام سبزمهمترین روشی است که به شهر های ما اجازه رشد و توسعه با اطمینان از حفاظت و ادامه حیات بشر و محیط می دهد. به نظر می رسد که زمان آن رسیده است که ایران نیز در مقیاس کلان شهرهایی چون تهران بایستی در این راستا گامی بردارد
تعریف بام سبز:
بام باغ که بام سبز، بام گیاهی وبام زیستی نیزنامیده می شود، یک سیستم سبک وزن مهندسی ساز است که رشد گیاه را در بام میسر ساخته و درعین حال ازبام محفاظت می کند.
بام سبز نه تنها سطحی است که با رنگ سبز پوشیده شده بلکه یک سطح زنده ازگیاهان رویشی در لایه خاک در بالای بام است. یک لایه خاک کم عمق یا ضخیم همراه باپوشش لایه زیرتر خاک که در بخش مواد به آن اشاره خواهد شد در پوسته بام پخش شده اند .گاه این پوشش همراه با محافظ ریشه ای و اغلب با یک لایه زهکشی درزیرآن همراه است و گونه های گیاهان مقاوم در برابر خشکی درآن رشد می یابند.
استفاده از پوشش گیاهی روی بام یک اختراع جدید نیست. بام های چمنی یک تکنیک ساختمان سازی متعارف و سنتی در بسیاری از نقاط است. هر چند در دهه اخیر روش های جدیدی به دلیل نیازمندی هایی که امروزه در شهرها داریم توسعه یافته است . تفاوت بین یک بام سبز جدید و یک بام سبز چمنی سنتی در تفاوت اهداف و مواد بکار رفته میباشد . هدف اصلی در گذشته استفاده از چمن به منظور عایق بندی و حذف لایه آب بندی بود که اغلب با پوست درختان غان صورت می گرفت . امروزه اساسا هدف محیطی – اقتصادی و بهبود مدیریت اصلاح فاضلاب سطحی ؛ سلامتی و زیبایی شناسی است .
پس به طور اجمال میتوان گفت :سیستم بام سبز زمانی بوجود آمد که طرح یک فضای سبز برروی سازه بام اجرا گردید. بام سبز در واقع بامی است که بر روی سطح آن گیاهان رشد می کنند. تنوع گیاهی چنین ساختاری می تواند از بام پوشیده از چمن مصنوعی تا باغ بامی باشد که با گیاهان مورد استفاده در طراحی منظر پوشیده شده است. سبزپوش کردن بام نیازمند گیاهانی است که بدقت انتخاب شده اند تا در برابر محیط خشن و بی روح محیط پشت بام در شرایط کم/بی آبی، عوامل اقلیمی، یخ زدگی، نسیم دریا و خشکی و غیره مقاومت کنند. نوع گیاهان انتخابی بسته به نوع آب و هوا و شرایط اقلیمی مختلف، متفاوت است. بام سبز یا باغ پشت بام، اوج تلفیق اجرا با محیط است.
دتایل های(جزییات) اجرایی چنین بامی تفاوت چندانی با بام های معمول نداشته و شامل عایق رطوبتی/حرارتی، پوشش ضد آب، ماسه و درزپوش می باشند و در کنارآن شامل مصالح و عناصری هستند که بتوانند عمل نگهداری/زهکشی رطوبت و اسباب نگهداری گیاهان (مطابق استاندارد) را در ساختمان سازی فراهم آورند.
یعنی به زبان ساده تر استفاده از گیاهان و پوشش زنده سبز بر روی پشت بامها و تلفیق گیاه سبز زنده با سازه خشک بی روح شهری جهت روح بخشیدن و طراوت دادن به سازه و افراد ساکن ساختمان .
تاریخچه بام سبز :
ایده باغچه های روی سقف و کشت بر روی آن در زمانهای قدیم توسط ایرانی ها در 2500 سال پیش و بر روی بام زیگوراتها به کار گرفته شده است و پس از آن ششصد سال قبل از میلاد مسیح با الهام از ایرانیها توسط مردم بابل در باغهای معلق بابل بکار گرفته شد .
با فاصله ای از قصر پادشاهی و در واقع بیرون از شهر، باغ های معلق بابل قرار داشتند که این باغ ها از عجایب هفتگانه عالم و از شاهکار های معماری محسوب می شوند . این باغها که به روایتی 5 تراس منطبق بودند به دستور نینوس پادشاه دیگر بابل برای همسرش سمیرامیس در کنار رود فرات بنا گردیدند
برای ایجاد قدرت در پایه های این بنا ها از ستونهای سنگی مربع به ضلع 5 متر استفاده کرده بودند. طبقات به وسیله مواد خاصی عایق بندی شده بودند تا از نفوذ آب باران به طبقات زیرین جلوگیری شود. برای آبیاری هر یک از طبقات (باغ ها ) آب فرات را مستقیما به آنها تا بالاترین قسمت هدایت میکردند . ( با توجه به اینکه در دو طرف این بناها کوه هائی مرتفع قرار نداشتند تا از خاصیت آرتزین استفاده شود این امر یکی از عجایب این بنا را نشان میدهد ) این باغ ها ( تراس های آن ) مشرف بر رود فرات وشهر بابل بود و چشم انداز زیبائی داشت و عبور و مرور قافله ها و کاروان های تجاری شرق و غرب از آن مشاهده می گردید . این بنا در حدود 600 ق . م ساخته شد ولی اکنون آثاری از ساختمانهای آن مشاهده نمی شودو فقط از آجرهای باقیمانده آن سدی طویل بر روی رود فرات بسته شده است .
در قرون وسطی و رنسانس نیز در فرانسه و ایتالیا گونه هایی از باغ بام بوجود آمد که اکثراً توسط دولت و در ساختمان های عمومی شکل میگرفت در سال 1600 میلادی یک آلمانی تراس خانه خود را تبدیل به باغچه نمود و تا سال 1875 تبدیل تراس و بام به باغ در آلمان و روسیه توسعه یافت.
لوکوربوزیه و رایت پیشگامان طبیعت گرا و ایجاد کننده بام های سبز در قرن بیستم بودند . توسعه فضاهای سبز بر بام ها در پنجاه سال اخیر رشد بیشتری داشته و در چند دهه اخیر در اروپا و آمریکا با سرعت گرفتن ساخت و ساز شهری و بالا رفتن ارزش زمین های شهری در شهر های رو به رشدی چون نیویورک استفاده کاربردی از فضای بام ها خصوصا در مراکز شهررشد چند برابری یافت.
اما در کشور ما، بام خانه ها بندرت به عنوان فضای کار بردی مورد توجه قرار گرفته اند با این حال واقعیت این است که این بام های خاکستری، درصد بالایی از کل مساحت شهری را می تواند در برگیرد و در کلان شهرهای معاصر، جایی که افزایش بهای زمین و کمبود فضای باز و سبز شهری خصوصا در مراکز شهر ها و مناطق پر تراکم، تبدیل به پدیده و چالش جهانی شده است، استفاده ی کاربردی از بام ها، می تواند به عنوان امکان بهره برداری بهینه از زمین های شهری قلمداد شود.
انواع بام سبز :
باغ بام ها را بر اساس سیستم اجرایی به سه دسته اصلی تقسیم می کنند:
1. سیستم گسترده Extensive
2. سیستم متمرکز Intensive
3. سیستم مدولار یا جعبه گیاه Planter Box
سیستم گسترده
سیستم متمرکز
————–
سیستم مدولار یا جعبه گیاه
سیستم گسترده Extensive
– این سیستم به نام مقطع کم ارتفاع یا اجرا با ضخامت کم نیز شناخته می شود.
– این نوع بام سبز فقط شامل یک یا دو نوع گیاه و محیط کاشت کم عمق می باشد.
– معمولا این سیستم برای زمانیکه حداقل بار وزن مدنظر باشد به کار گرفته می شود.
– به طور خاص، فقط پرسنل نگهداری و تعمیر به این نوع بام دسترسی دارند.
– این نوع بام مثل چمنهای نروژی، بر روی بامهای مسطح و شیبدار احداث می شود.
– در این سیستم معمولا گیاهان به عمق 40 تا 100 میلی متر استفاده می شوند.
– حدود بار نهایی بام تقریباً بین 50 تا 100 کیلوگرم بر متر مربع در حالت اشباء می باشد.
– برای سیستم گسترده واژهGeen Roof یا بام سبز استفاده می شود.
– در مورد بام های شیب دار در اغلب مکان ها 10 تا 20 % شیب توصیه می شود. در شیب حداکثر 30% نیاز به استفاده از زهوار و ابزارهای ضد فرسایش وجود دارد.
دسته بندی اجزای اجرایی باغ بام ها بسیار متنوع و وسیع است
اجزاء باغ بام ( بام سبز
دسته بندی اجزای اجرایی باغ بام ها بسیار متنوع و وسیع است. هر موسسه تولیدی یا شرکت بازرگانی فعال در حوزه طراحی و اجرای بام سبز با توجه به رویکرد خاص خود و رقابت در بازار اجزاء قابل نصب را دسته بندی می کند. اما به طور کلی بام های سبز از ۵ لایه ی اصلی تشکیل می شوند.
تقسیم بندی کلی اجزاء بام سبز
فارغ از همه دسته بندی های تجاری اجزاء باغ بام را به ۵ دسته کلی می توان تقسیم بندی کرد:
لایه پوشش گیاهی
محیط کشت
لایه زهکش
لایه محافظت
ساختار سقف
دسته بندی های تجاری اجزاء بام های سبز به ۵ دسته کلی تقسیم می شوند
لایه پوشش گیاهی
اگرچه هر گیاهی می تواند روی بام گذاشته شود اما این مساله با محدودیت هایی از قبیل آب و هوا، طراحی سازه ای و هزینه نگهداری و تصورات طراح بام سبز مواجه می باشد. از آنجایی که بام های سبز تا حد امکان سبک طراحی می شوند، اغلب شامل گیاهانی هستند که بتوانند در خاک کم عمق و با مراقبت و نگهداری کم رشد کنند. سبزپوش کردن بام نیازمند گیاهانی است که بتوانند در برابر محیط خشن و بی روح پشت بام در شرایط کم آبی، یخ زدگی، توفان و غیره مقاومت کنند. نوع گیاهان انتخابی بسته به نوع آب و هوا و شرایط اقلیمی، متفاوت است.
محیط کشت باغ همان فضایی است که گیاهان در آن شروع به رشد و نمو می کنند
محیط کشت
محیط کشت همان فضایی است که گیاهان در آن شروع به رشد و نمو می کنند. محیط کشت به واسطه الزامات خاص سازه ای باید وزن کمی داشته باشد به همین دلیل نسبت به خاک معمولی تفاوت هایی دارد. در این حالت باید از محیطی برای کشت استفاده کرد که حتی الامکان سبک بوده و وزنش حدود ۹۰۰ کیلوگرم در هر متر مکعب در حالت مرطوب باشد. یک مخلوط معمولی مرکب از یک سوم ماسه، یک سوم سنگ های متخلخل و یک سوم گیاخاک مصنوعی) ترکیبی از چوب پوسیده و کود نباتی) محیطی مناسب را تشکیل می دهد.
لایه زهکش بین محیط کاشت و لایه محافظت است تا آب از هر جای بام به سیستم زهکش جریان یابد
لایه زهکش
لایه زهکش بین محیط کاشت و لایه محافظت قرار می گیرد تا آب بتواند از هر جای بام سبز به سیستم زهکش ساختمان جریان یابد . بام ها معمولامقدار زیادی آب باران را در خود نگه می دارندکه موجب کاهش فشار تحمیلی بر سیستم زهکشی می شود. با این حال همیشه مقداری آب اضافی وجود دارد که باید به روش های زیر تخلیه شود:
الف) به وسیله خود بام
ب) ناودانی های مربوط به شیروانی ها
پ) آبراه و کانال آب
به منظور رعایت احتیاط باید دوکانال خروجی یا یک خروجی و محلی برای سرریز تعبیه کرد (خروجی ها باید خالی از هر گونه گیاهی باشند و این امر از طریق نصب دریچه ای در بالای آن ها برای بازرسی انجام می شود.) در تراس ها می توان از یک شبکه توری تراس استفاده نمود. انتخاب لایه زهکش مناسب، بر اساس بیشینه جریان آبی که از طریق اطلاعات بارش به دست می آید، انجام می گردد و از آنجایی که لایه زهکش محیط کاشت و گیاه را پشتیبانی می کند، مقاومت فشاری آن باید مناسب باشد. برخی از سیستم ها به سادگی لایه ای قطور از خاک انبساط یافته را به کار می برند. اما اکثر شرکت های بام سبز از یک حصیر زهکش پلاستیکی موجدار با الگوی سازه ای استفاده می کنند. حداقل ضخامت لایه زهکش مشابه کارتن تخم مرغ یا ۲۰ میلی متر می باشد، اما حصیرهای ضخیم تر می توانند یک لایه عایق اضافی را تامین کنند. لایه زهکش خود می تواند مجموعه پیچیده ای از لایه های دیگر به شرح زیر باشد:
در بین محیط کشت و لایه زهکش فیلتری قرار دارد که رطوبت را از محیط ریشه ها دور می کند
الف- لایه صافی
در بین محیط کشت و لایه زهکش فیلتری قرار دارد که رطوبت را از محیط ریشه ها دور می کند و مانع از گندیدگی ریشه ها می شود. این فیلتر می تواند شامل یک بافت پارچه ای باشد. در سیستم غیر بافته شده استفاده می شود . این فیلتر حتی "ژئو تکستایل" های مدرن معمولا از یک یا دو لایه می تواند لایه ای از شن و ماسه باشد و در این حالت ممکن است با لایه زهکش ترکیب شود.
لایه ای است که از نفوذ ریشه ها و آسیب زدن آنها به عایق کاری و غشاء سقف جلوگیری می کند
ب- لایه مانع ریشه ها
لایه ای است که به خوبی از نفوذ ریشه ها و آسیب زدن آنها به عایق کاری و غشاء سقف جلوگیری می کند. لایه مانع ریشه ها معمولاً بیش تر در سیستم متمرکز استفاده می شود و در زیر یا آب بند نهایی یا عایق کاری حرارتی قرار waterproof زهکش و بلافاصله در بالای لایه می گیرد. این لایه معمولاً از یک پوسته پلی اتیلن تشکیل شده وبیشتر در پروژه های عمومی که ترافیک عبوری و بار سقف زیاد است و جاهایی که گیاهانی با ریشه های عمیق و ریشه های تهاجمی کاشته شده استفاده می شود.
یک صفحه سه لایه، که لایه بالایی فیلتر را انجام می دهد و آب اضافی را از قسمت ریشه ها دور می کند
پ- صفحه زهکش
یک صفحه سه لایه است که لایه بالایی عمل فیلتر را انجام می دهد و آب اضافی را از قسمت ریشه ها دور می کند. این لایه همچنین به عنوان لایه محافظ ریشه ها عمل می کند . لایه وسطی که به شکل کاسه های مخروطی شکل است آب اضافی را از ریشه ها دریافت کرده و در خود نگه می دارد. آب باران کمک می کند و از طرفی باعث گردش هوا و جلوگیری از Run-off این لایه به کاهش سرعت گندیدگی محیط می شود. لایه پایینی یک فیلتر پارچه ای است که مانع از آسیب دیدن غشاء و عایق می شود.
پوشش لایه محافظ، بام و سیستم عایق کاری را از نشت کردن و نفوذ آب بر روی غشاء حفظ می کند
لایه محافظت
این لایه شامل پوشش هایی است که بام و سیستم عایق کاری را از نشت کردن و نفوذ آب به طور مستقیم بر روی غشاء قرار می گیرد و آن Protection Board حفاظت می کنند. صفحه محافظ را در طول عملیات اجرایی و از شکست محافظت می کند. این صفحه می تواند باریکه ای از بتن سبک، صفحه ایی از عایق محکم، ورقه ضخیم پلاستیکی، ورق مسی، یا ترکیبی از اینها، بر حسب ویژگی های طراحی و کاربرد بام سبز باشد. برخی از سیستم های بام سبز لزوماً به صفحه محافظ احتیاجی ندارند و ممکن است از لایه مانع ریشه به جای آن استفاده شود.
غشاء بام یا لایه عایق کاری رطوبتی ، بام را از نشت کردن و چکه کردن محافظت می کنند
ساختار سقف، غشاء بام یا لایه عایق کاری رطوبتی
بام را از نشت کردن و چکه کردن محافظت می کنند. غشاء هم به شکل یک لایه یکپارچه ضدآب استفاده می شود و هم به شکل ورقه های بهم پیوسته. انتخاب یک غشاء مناسب بستگی به شرایط بام، هزینه و سهولت اجرا و تعمیر دارد. اخیرا برخی کارخانه ها محصولی تولید کرده اند که لایه مانع ریشه و غشاء را در یک لایه قرار داده است به منظور اینکه به مرور زمان لایه خاک کیفیت مناسب خود را از دست ندهد، به هنگام تخمین حجم خاک لازم، یک ضریب تصفیه در محاسبات وارد می شود که این عمل با اضافه کردن درصدی از خاک صورت می گیرد.
بام های سبز مدرن که از سیستم لایه های پیش ساخته تشکیل می شوند، نسبتا پدیده ای نو می باشند. این نوع بام ها در دهه 1960 در آلمان توسعه و به بسیاری از کشورهای اروپا گسترش یافتند. گرچه این بامها در شمال اروپا مانند کشورهای اسکاندیناوی، هلند واسکاتلند کاملا رواج داشت اما شکل مدرن و شهری آن در آلمان و آمریکا متولد شد. بر اساس برآوردهای موجود، امروزه حدود 10 درصد از کل بام های آلمان، بام سبز هستند. ایالات متحده نیز بام های سبز قابل توجهی دارد، اما تعداد آن ها به اندازه اروپا نیست.
در شهر شیکاگو که یک کلان شهر با معضلات مخصوص خود است طرح بام سبز رواج زیادی یافته است.
انواع بام های سبز
بام های سبز می توانند در انواع متمرکز، فشرده، نیمه متمرکز و گسترده یا وسیع بسته به عمق متوسط کشت و میزان تاسیسات مورد نیاز طبقه بندی شوند.
بام های سنتی سبز که نیازمند عمق متعارفی از خاک برای رشد گیاهان حجیم و چمن معمولی هستند، به عنوان بام های سبز متمرکز مطرحند. این نوع بام ها نیازمند آبیاری، کوددهی و سایر مراقبت ها می باشند.
در مقابل، بام های سبز وسیع یا گسترده، به عنوان سیستم های خودنگهدار در نظر گرفته شده و به حداقل تاسیسات نگهداری، شاید تنها یک بار در سال هرس یا کوددهی برای افزایش رشد گیاهان، نیاز دارند. این نوع از بام های سبز می توانند در لایه بسیار نازکی از خاک که اغلب از کودهای آلی با فرمول ویژه استفاده می شود، قرار گیرند. بدین ترتیب بام های متمرکز، محیط کشت ژرف و عمیقی دارند و در دسترس هستند و می توانند به عنوان یک فضای باز در نظر گرفته شوند. مثالی از یک بام سبز متمرکز، بام مرکز Manulife است که در بالای یک پارکینگ قرار گرفته است. بام سبز 25 ساله ای که در جای مناسبی با درختان بالغ و تنومندش، مستقر شده است.
در مقابل، بام سبز گسترده، محیط کشت سطحی و کم عمقی دارد و معمولاً قسمتی از یک سیستم بامی و قسمتی از ساختار ساختمان سبز می باشد. یک بام سبز گسترده به طور کلی در دسترس و مورد استفاده کارکردی نیست. بام شرکت Mountain Equipment نمونه ای از یک بام سبز گسترده می باشد که در سال 1998 ساخته شد.
طبقه بندی دیگر در خصوص بام های مسطح و شیبدار است. بام های سبز شیبدار، مشخصه برجسته بسیاری از ساختمان های اسکاندیناویایی هستند که نیازمند طراحی ساده تری در قیاس با بام های تخت می باشند. چرا که شیب بام کاهش خطر نفوذ آب از طریق سازه بام را با استفاده از لایه های آب بندی و زهکشی کمتری نسبت به بام تخت موجب می شود.
سودهای محیطی
کاهش گرما
کاهش سربار خنک کردن ساختمان بین ۵۰ تا ۹۰ درصد
فیلتر کردن آلودگی های هوا و دی اکسید کربن که به کاهش بیماری های تنفسی مانند آسم کمک می کند.
فیلتر کردن آلودگی ها و فلزهای سنگین از آب باران
کمک به عایق کردن ساختمان در برابر آلودگی صوتی
ایجاد زیست گاه طبیعی
کاهش متوسط دمای محیط های شهری در فصل گرما
تزئین بام ها و زیبا شدن محیط با پوشش گیاهی
منابع
میراث جهانی یونسکو، شهرسبز . بازبینی شده در ۱۳-۰۹-۲۰۱۱.
معماری شهر پایدار
4