عنوان:
استاندارد حسابداری فعالیتهای کشاورزی
فعالیت های کشاورزی بسیار گسترده است و فرآورده های آن در صنایع مختلفی به کار گرفته می شود, به عبارت دیگر, محصولات کشاورزی ماده ی اولیه بسیاری از صنایع مختلف را تشکیل می دهند و نقش موثری در اقتصاد جهانی ایفا می کنند.
واژه کشاورزی از نظر عامه ی مردم بیشتر تداعی کننده کاشت , داشت و برداشت است . اما در طبقه بندی فعالیتهای اقتصادی , بخش کشاورزی بسیار گسترده تر از زراعت است و حوزه های دامپروری , جنگلداری , ماهیگیری و شکار را هم در بر می گیرد .
طبیعت شامل آب و خاک و هوا , موهبتی است الهی و انسان می تواند با بهره گیری از آنها به کمک فن آوری و ترکیب عوامل مختلف تولید,نیازهای زیستی خود را تامین کند وسعت کشور ما در حدود 164 میلیون هکتار شامل 55% مراتع , 21% کویر و مناطق لم یزرع , 7/4% جنگلهای طبیعی , 14/4% اراضی کشاورزی و 2/2% مناطق شهری و مسکونی , راهها و دریاچه هاست
مقدمه
بیش از یک دهه است که نیاز مدیران مزارع و حسابداران و ذینفعان به روش های هماهنگ حسابداری مطرح شده است , به طوری که از 1986 تاکنون گروه های تحقیقاتی در کانادا و آمریکا مطالعات جامعی درباره ی استانداردهای حسابداری و گزارشگری کشاورزی انجام داده و منتشر کرده اند . این مطالعات که همگی به سودمندی استاندارد شدن حسابداری و گزارشگری مالی در بخش کشاورزی اشاره دارند , عبارتند از :
حسابرسی مزارع و تعاونی های کشاورزی – انجمن حسابداران رسمی آمریکا 1987
رهنمود مالی کشاورزان – گروه ویژه ی استانداردهای مالی مزرعه در آمریکا 1991
حسابداری و گزارشگری مالی کشاورزی – انجمن حسابداران کانادا 1986
دستورالعمل استاندارد کردن حسابداری مزرعه – کانادا
تاریخچه
دلایل تدوین استاندارد حسابداری فعالیتهای کشاورزی
کمیته تدوین استانداردهای حسابداری به دلایل زیر تدوین استاندارد حسابداری مربوط
به فعالیتهای کشاورزی را ضروری تشخیص داده است :
الف – استفاده از روشهای حسابداری متفاوت توسط شرکتها برای معاملات و رویدادهای مشابه
ب – مستثنی شدن فعالیتهای کشاورزی از دامنه کاربرد بعضی از استانداردهای حسابداری موجود
ج -ماهیت خاص فعالیتهای کشاورزی از جمله وجود دگردیسی زیستی
د- هماهنگی بیشتر با استانداردهای بین المللی حسابداری باتوجه به تدوین استاندارد بین المللی حسابداری شماره 41 با عنوان کشاورزی .
دامنه کاربرد (scope / applied range )
کاربرد این استاندارد در حسابداری موارد زیر الزامی است ، مشروط بر اینکه به فعالیت کشاورزی مربوط باشد :
الف . داراییهای زیستی ،
ب . تولید کشاورزی در زمان برداشت
این استاندارد در موارد زیر کاربرد ندارد :
الف .زمیـن مــربوط به فعــالیت کشــاورزی
(موضوع استاندارد حسابداری شماره 11)
ب .داراییهـای نامشهـود مربــوط به فعالیــت کشاورزی
(موضوع استاندارد حسابداری شماره 17 )
تعاریف مرتبط با کشاورزی
تعاریف برخی از اصطلاحات دراستاندارد فعالیتهای کشاورزی به شرح زیر میباشد:
دگردیسی:metamorphic))
شامل فرایندهای رشد، تحلیل ، تولید و تولید مثل است که به تغییرات کیفی یا کمّی
دارایی زیستی می انجامد.
برداشت:removal))
عبارتست از جداسازی دارایی زیستی از تولید کشاورزی
فعالیت کشاورزی
فعالیت کشاورزی agriculture activity))
عبارت است از مدیریت بر دگردیسی داراییهای زیستی برای فروش ، تبدیل به تولید کشاورزی .یا افزایش داراییهای زیستی
برخی ویژگیهای مشترک فعالیتهای کشاورزی به شرح زیر می باشد :
الف قابلیت تغییر: حیوانات و گیاهان زنده به صورت بالقوه توانایی دگردیسی زیستی دارند،
ب . مدیریت تغییر: مجموعه فعالیتهایی که از طریق بهینه سازی و ایجاد شرایط لازم(ازقبیل سطوح تغذیه،رطوبت،درجه حرارت،کود ونور)فراینددگردیسی را تسهیل میکند.
ج) اندازه گیری تغییر: تغییرات کیفی باتغییرات کمی ناشی از دگردیسی به عنوان شاخص های فعالیت معمول مدیریت اندازه گیری و نظارت می شود
بازار فعال (activity market)
بازار فعال عبارت است از بازاری که کلیه شرایط زیر را دارد :
الف . اقلام مبادله شده در بازار متجانس هستند
ب . معمولاً خریداران و فروشندگان مایل در هر زمان وجود دارند
ج . قیمتها برای عموم قابل دسترسی است
در این استاندارد، اقلام متجانس به مجموعه ای از اقلام نظیر لبنیات ،غلات ، دانه های روغنی ، میوه و تره بار، گل ، دام ، طیور، ماهیها و آبزیان و … اطلاق می شود که به واسطه خصوصیات همانند، قابل گروه بندی است .
بازار فعال
در صورتی که بازار فعالی وجود نداشته باشد، واحد تجاری از یک یا چند مورد زیر، به شرط دسترسی ، برای تعیین ارزش منصفانه استفاده می کند:
الف . قیمتهای تضمینی اعلام شده توسط دولت
ب. آخرین قیمت معامله در بازار، مشروط بر این که در فاصله زمانی بین تاریخ آن معامله
و تاریخ ترازنامه تغییر قابل ملاحظه ای در شرایط اقتصادی رخ نداده باشد
ج. قیمتهای بازار داراییهای مشابه با در نظر گرفتن تعدیلاتی که تفاوتها را منعکس می کند
واحـد تجــاری باید دارایـی زیستی یا تولیــد کشـاورزی را فقط زمانی شناسایی کند که :
الف . کنترل دارایی را در نتیجه رویدادهای گذشته بدست آورده باشد ،
ب . جریان منافع اقتصادی آتی مرتبط به دارایی به درون واحد تجاری محتمل باشد، و
ج . ارزش منصفانه یا بهای تمام شده دارایی به گونه ای اتکاپذیر قابل اندازه گیری باشد.
شناخت و اندازه گیری (recognition and (measurement
ارزش منصفانه: (fairly value (
مبلغی است که خریداری مطلع و مایل و فروشنده ای مطلع و مایل می توانند
در معامله ای حقیقی و در شرایط عادی ، یک دارایی را در ازای مبلغ مزبور
با یکدیگر مبادله یا یک بدهی را تسویه کنند.
افشـا در ترازنامه و صورت سود و زیان
Disclosed in balance sheet and profit and loss
واحد تجاری باید مبلغ دفتری داراییهای زیستی مولد و غیر مولد خود را به صورت جداگانه در ترازنامه ارائه کنـد.
واحد تجاری باید موارد زیر را که در دوره جاری ایجاد شده است در صورت سود و زیان افشا کند :
الف . جمع درآمدها یا هزینه های ناشی از شناخت اولیه تولید کشاورزی ،
ب . جمع درآمدها یا هزینه های ناشی از شناخت اولیه و تغییرات در ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردی زمان فروش داراییهای زیستی غیرمولد ، و
ج . سود یا زیان ناشی از فروش تولید کشاورزی و داراییهای زیستی غیرمولد با ارائه فروش و بهای تمام شده انتسابی آن .
1
الف . ماهیت فعالیتهای مرتبط با هر گروه از داراییهای زیستی
2
ب . مقادیر هر گروه از داراییهای زیستی غیر مولد در پایان دوره مالی
ج . مبالغ دفتری و مقادیر داراییهای زیستی مولد به تفکیک در جریان رشد (مثلاً نابالغ ) و در حال بهره برداری (مثلاً بالغ ) .
3
واحد تجاری باید اطلاعات تشریحی یا کمی زیر را در صورتهای مالی افشا کند :
افشـا در صورتهای مالی
Revelation in finaciaal statements
واحد تجاری باید صورت تطبیقی از تغییرات مبالغ دفتری داراییهای زیستی غیر مولد در ابتدا و انتهای دوره را ارائــه کند. درج اطلاعات مقایسه ای ضروری نیست این صورت تطبیق باید شامل موارد زیر باشد:
افشـا در صورتهای مالی
Revelation in finaciaal statements
د- سایر تغییرات
ب- کاهشهای ناشی از فروش
الف- افزایشهای ناشی از خرید
ج- کاهشهای ناشی ازبرداشت
با تشکر از توجه شما