Persian Therapeutic Community Association
استانداردهای اجتماع درمان مدار در سطح بین الملل
انواع اجتماع های درمان مدار در جهان
اولین TC ها با مفهوم Concept Base توسط جنبش سینانون در ایالت کالیفرنیای آمریکا در اواخر ده 1960 و اوایل دهه 70 راه اندازی شد.
از سوی دیگر روانپزشکان بریتانیایی کار متفاوت و جدیدی را برای درمان سربازانی که مبتلا به اختلالات روانی شده بودند در دوران جنگ جهانی دوم آغاز نمودند. که بعدها به این رویکرد نام TC های دمکراتیک را دادند. یکی از پیشروان این روش از TC ، دکتر Maxwell Jones بود.(Kennard,1983;Harrison,1999;Raimo,2001)
تفاوتها و شباهتها
هنوز Concept base از اصول و قواعد اولیه خود استفاده می نماید.
در اجتماع های درمان مدار Concept Base اولویت در درمان وابستگان به مواد است و اختلالات روانی در مرحله بعدی قرار دارد در صورتیکه در TC های دمکراتیک تقریباً همیشه برای درمانجویانی طراحی شده است که اختلالات شخصیت و یا اختلالات روانی دارند. چنین افرادی ممکن است که وابستگی به مواد را هم داشته باشند ولی الزاماً اینطور نمی باشد.
در TC های دمکراتیک تمامی کارکنان از افراد حرفه ای می باشند در صورتیکه بسیاری از کارکنان Concept Base از فارغ التحصیلان TC یا درمانجویان بهبود یافته می باشند.
از تفاوتهای دیگر بین این دو رویکرد می توان به سخت گیری و سلسله مراتب شدیدتر در TC های Concept Base اشاره نمود.
استانداردهای TC
محیط فیزیکی
کارکنان
ساختارپذیرش و ترک اجتماع
محیط درمانی
برنامه درمانی
ارتباطات بیرونی
اصول هسته ای(ضروری) در TC
کل اجتماع به صورت منظم و مرتب در جلسات همدیگر را ملاقات می نمایند.
کل اجتماع در کنار و نزدیک به هم در فعالیت های روزانه تلاش می نمایند.
کل اعضای اجتماع می توانند در خصوص کلیه جوانب زندگی شان در اجتماع بحث نمایند.
کل اعضای اجتماع یک محیط امن عاطفی را برای کار در اجتماع خلق می نمایند.
کل اعضای اجتماع در فرایند ملحق شدن یک مقیم جدید به اجتماع مشارکت می نمایند.
اجتماع درمان مدار دارای یک سری از محدودیت ها و قوانین مشخص می باشند که توسط اعضای کل اجتماع درک می گردند.
فیزیکی
اجتماع درمان مدار دارای یک فضا ومنابع ضروری می باشد.
دارای یک اتاق نشیمن با فضای مناسب برای اجتماع و ملاقات کنندگان می باشد که کلیه اعضای خانواده را قادر می سازد در کنار یکدیگر بنشینند.
دارای یک فضای مناسب ورزشی برای ورزشهای داخل سالن و بیرون سالن می باشد.
فضا هایی در اجتماع می باشد که خلوت و حریم شخصی درمانجو را فراهم می نماید.
کارکنان
وجود کارکنان حرفه ای و اداری به اندازه کافی که قادر باشند وظایف محوله را به خوبی به انجام برسانند.
در طول کار روزانه و شبانه حداقل یکی از استف ها در دسترس باشند.
پستهای خالی در اسرع وقت جایگزین می گردند و حتی المکان با یک فرد با تجربه و توانمند.
شاخصهای مشخصی برای انتخاب کارکنان برای فعالیت در TC وجود دارد.
اعضای استف ها جزء فارغ التحصیلان TC می باشند.
اعضای جدید اجتماع توسط یکی از اعضای قدیمی تر اجتماع به مدت 6 ماه تحت نظارت قرار می گیرند.
کلیه اعضای موقت شامل دانشجویان و داوطلبین تحت آموزش مقدماتی قرار می گیرند قبل از اینکه با درمانجویان در ارتباط قرار بگیرند.
اعضای اجتماع منظور کسانی که در هدایت فرایند درمانی فعال می باشند به طور مرتب توسط یک فرد مناسب آموزش دیده از نظر کلینکی تحت نظارت قرار می گیرند.
جلسات منظم بحث وگفتگو برای کلیه استف ها با هدف منعکس نمودن تجربیات آنها برگزار می گردد.
جلسات منظم برای بررسی اجتماع در خصوص اینکه مشکلات و رویدادها چگونه حل می گردند.
جلسات پرسش و پاسخ در خصوص اتفاقات روزانه و مشکلات اساسی بین استف ها برگزار می گردد.
بودجه کافی در خصوص دوره های آموزشی در زمینه کار در TC موجود می باشد.
دوره های آموزشی مناسب در خصوص کارمندان اداری TC وجود دارد
کارکنان حرفه ای دسترسی کامل به منابع مطالعاتی از قبیل اینترنت، کتاب، مجله و فیلم های ویدیویی دارند.
استفها آموزشهای تئوریکی بسته به نقش آنان در اجتماع دریافت می نمایند.
آموزشها شامل تئوری اجتماع درمان مدار که شامل تاریخ و تعریف اصول و مفاهیم می باشد.
استفها و کارکنان در صورتی که دوره درمانی TC را طی ننموده اند می بایست یکی دوره کارآموزی را بگذرانند.
آموزش ارائه شده شامل مفهوم اجتماع به عنوان یک روش می باشد.
ساختار پذیرش و ترک اجتماع
اعضای اجتماع مطالبی در خصوص اجتماع که حاوی اطلاعاتی در خصوص اجتماع می باشد برای اعضای جدید و همچنین برای متخصصین فراهم می نمایند.
مطالب فراهم شده شامل توصیف ساده ای از فلسفه اجتماع درمان مدار، اصول و منطق قوانین می باشد.
مطالب فراهم شده مشتمل است بر توصیف دقیق اهداف اجتماع، برنامه جاری و روشهای درمانی.
اعضای جدید اجتماع می توانند در صورت تمایل قبل از پیوستن به TC از مرکز دیدن نمایند.
همه اعضای اجتماع نسبت به حقوق و وظایف خود مطلع می گردند.
همه درمانجویان دارای امتیاز اولیه می باشند . آنها در جریان این امر قرار می گیرند که به دست آوردن این امتیازها در صورت پیشرفت در ساختار درمانی می باشد.
تمامی درمانجویان پس از پذیرش در اجتماع قرارداد(تعهد نامه) امضاء می نمایند.
اجتماع یک بسته اطلاعاتی در مورد مقیمانی دارد که اجتماع را ترک می نمایند.
درمانجویان در خصوص روشهای جلوگیری از عود آموزش می بینند.
درمانجویانی که زودتر از اتمام دوره درمانی اجتماع را تر ک می نمایند اطلاعاتی در خصوص روشهای درمانی دیگر همچنین نحوه پذیرش مجدد در اجتماع را کسب می نمایند.
مقیمان بی خانمان پس از اتمام دوره در محلهای دیگری که معمولاً در داخل شهر می باشد زندگی می نمایند با هدف اینکه بتوانند در مدت اقامت نسبت به یافتن کار و همچنین با کمک مراکز خدماتی و رفاهی نسبت به تهیه مکانی اقدام نمایند.
محیط درمانی
اعضای اجتماع در طول دوره با یکدیگر با احترام رفتار می نمایند.
اجتماع درمان مدار یک محیط باز و صادقانه را رشد می دهد.
مشکلات و راه حل های آن در اجتماع مورد بحث قرار می گیرد قبل از اینکه عملی صورت پذیرد. این بحث های به عنوان یک فرصتی جهت یادگیری تلقی می گردد.
مشکلات دشوار بالقوه به صورت باز مورد بحث قرار می گیرد.
اعضای اجتماع به صورت روزانه درگیر اداره اجتماع می گردند.
اعضای اجتماع در فرایند تصمیم گیری شرکت می نمایند.
اعضای اجتماع یکدیگر را ترغیب می نمایند که به صورت باز در زمینه مشکلات اجتماع که موجب احساسات شدید شده است صحبت نمایند.
اعضای اجتماع ترغیب می گرددند تا افکار و احساسات خود را در غالب کلمات بیان نمایند تا اینکه رفتاری را انجام دهند.
اعضای اجتماع ترغیب می گردند که موقعیت های مشابه و موازی را بین رفتار ها ،روابط و ادراکشان را که در بیرون اجتماع اتفاق افتاده و موقعیتهای مشابه در درون اجتماع را مقایسه و درک نمایند.
تک تک اعضای اجتماع درگیر درمان و تمامی تصمیماتی که در مورد آنان گرفته شده می گردند.
اعضای اجتماع در خصوص رفتارها و اثراتی که این رفتارها بر روی دیگران دارد بازخورد می دهند.
یک فرایند منظم در زمینه بررسی کیفیت و اثربخشی اجتماع درمان مدار وجود دارد.
برنامه درمانی
برنامه در سه مرحله اصلی طراحی شده است: مقدماتی، درمان اصلی و ترخیص.
هر دوره برنامه به طور دقیق اهداف، فعالیتها و انتظارات تعریف شده است.
زمان هر کار روزانه در گروه های درمانی، فعالیتها و زمانهای غیر رسمی سپری می گردد.
برنامه شامل گروه های رویاروی می گردد.
هر درمانجو دارای برنامه می باشد.
این برنامه شامل راهکارها برای کار یا تحصیل پس از اتمام دوره می باشد.
اجتماع اعضاء را برای یک زندگی مستقلانه در اجتماع بزرگتر آماده می نماید.
اجتماع دوره های آموزشی شغلی و تحصیلی مناسب را ارائه می نماید.
اجتماع دوره آموزشی پیشگیری از عود را ارائه می نماید.
اجتماع دوره های آموزشی بهداشتی را در دو زمینه پیشگیری و کنترل بیماریهای تهدید کننده را ارائه می نماید.
اجتماع یک ساختار سلسله مراتب روشن دارد.
به طور مشخص و نحوه ارائه امتیازها و منطق آن تعریف شده است به طور مثال وضعیت ارتقاء و گرفتن فضای بیشتر.
ارتباطات بیرونی
اجتماع درمان مدار در زمینه همکاری بین سازمانی و بین بخشی موثر بین خدمات بهداشتی ، تحصیلی، خدمات اجتماعی و سازمان های داوطلب نقش فعالی دارد.
اجتماع درمان مدار دوره های آموزشی در خصوص دانشجویان و متخصصین علاقمند برگزار می نماید.
اجتماع به طور مرتب داده های مربوط به درمانجویان را با هدف نشان دادن شدت و پیچیدگی مشکلات درمانجویان جمع آوری می نماید.
حداقل یکی از استف ها مسئول پژوهش می باشد.
مدیریت و سازمان مربوطه از پژوهش در زمینه اجتماع درمان مدار حمایت می نماید.
تفاوتهای بین اجتماع های درمان مدار در ایران و سایر کشورها
فارغ التحصیلان TC
عدم بکار گیری نیروهای فارغ التحصیل اجتماع درمان مدار. در صورتیکه سایر کشورها توجه بسیاری به این پرسنل دارند و آنها پس گذراندن دوره های آموزشی به صورت تئوریکی و عملی در این مراکز مشغول به کار می گردند.
کثرت پرسنل
کثرت بیش از حد پرسنل اداری و درمانی به طوریکه در مواردی تعداد کارکنان مساوی و یا بیش از تعداد درمانجویان می باشد.
به نظر می رسد یکی از عواملی که موجب می گردد اجتماع های درمان مدار در ایران به صرفه اقتصادی نباشد تعداد کثیر پرسنل می باشد. در صورتیکه عنوان می گردد برای به صرفه نمودن این مراکز می بایست مدت دوره کاهش داد.
نوع درمانجویان
گرایش و تمایل بیشتر به پذیرش درمانجویانی که دارای تمکن مالی می باشند و یا دارای خانواده هستند.
به نظر می رسد این عامل یکی از عواملی می باشد که موجب گردیده است که تعداد درمانجویان در اکثر مراکز پایین تر از حد نصاب باشد.
در TC های موجود در سایر کشورها تعداد درمانجویان معمولاً بیش از 50 نفر و حتی تا 200 نفر می باشد و اکثر این مقیمان از بی خانمان و یا اصطلاحاً به آخر خط رسیده های جامعه می باشند.
دوره های آموزشی
دوره های آموزشی یکی از مهمترین فاکتورهای مهم در TC ها می باشد.
این دوره های معمولاً به صورت تئوریکی و عملی می باشد.
کلیه پرسنل اعم از اداری و درمانی موظفند در این دوره های شرکت نمایند.
این دوره ها شامل دوره های کارآموزی نیز می باشد.
ارتباط با سازمانها
ارتباط تنگاتنگ با مراکز دولتی ، غیر دولتی و خیرین.
در این مراکز بخشی از نیازهای مراکز اعم از کادر درمانی و اداری و مایحتاج روزانه توسط این سازمان ها و افراد تهیه می گردد.
همچنین با هدف آشنایی عموم مردم با TC ها مقیمان در برنامه های ملی و عام المنفعه شرکت فعال دارند.
مفاهیم و فلسفه TC
توجه بسیار به مفاهیم و فلسفه TC در مراکز.
یکی از نقاط ضعف عمده در اجتماع های درمان مدار در ایران که موجب کاهش اثربخشی در درمان می گردد عدم توجه به مفاهیم اولیه و اصولی درمان در TC می باشد.
این مفاهیم شامل موضوع معنویت ، اجتماع به عنوان یک روش، و عدم اجرای صحیح روشهای درمانی از قبیل Hair Cut،General Meeting،Pull-Up و غیره می باشد.
ساختار و سیستم
توجه بسیار به سیستم و ساختار در اجتماع درمان مدار.
یکی دیگر از مشکلات موجود در اجتماع های درمان مدار در ایران مشکلات ساختاری می باشد. به طوریکه این امر موجب گردیده است که TC از مفهوم واقعی دور گردد.
این مشکلات شامل شرح وظایف، سلسله مراتب و غیره می گردد.
دوره ترخیص
توجه به وضعیت درمانجو پس از دوره اقامت درمانجو در مرکز.
اکثریت TC ها مکان های را برای گذراندن دوره Re-entry دارند. در این دوره به درمانجو کمک می گردد که نسبت به یافتن شغل و محلی برای زندگی اقدام نماید.
حرفه آموزی
توجه بسیار به موضوع حرفه آموزی و امور تحصیلی درمانجویان.
برنامه های آموزشی در زمینه حرفه های مختلف که بر اساس بررسی از قبل صورت گرفته انجام می گردد.
همچنین برنامه آموزشی در زمینه امور تحصیلی در خصوص درمانجویانی که کم سواد می باشند و یا اینکه دوره پیش دانشگاهی را می گذارنند.
منابع مطالعاتی
فراهم نمودن منابع مطالعاتی از قبیل اینترنت،کتاب، مجله و فیلم های آموزشی.
همچنین شرکت کارشناسان در سمینارهای ملی و بین المللی در خصوص ارتباط و انتقال تجربه با سایر کارشناسان.
با تشکر از توجه شما
You alone can do it, But
You can’t do it alone