اختلال شخصیت
مقدمه
اختلال شخصیت عبارت است از: «یک الگوی با دوام و پایدار از رفتار و تجربه درونی که به طور قابل ملاحظه ای با انتظاراتی که از شرایط فرهنگی فرد وجود دارد متفاوت باشد، فراگیر و غیرقابل انعطاف باشد، شروعش به دوران نوجوانی یا اوایل بلوغ برگردد، در طول زمان پایدار باشد و به ناراحتی یا آسیب دیدگی روحی منجر گردد.» به دلیل آن که این اختلالات، مزمن و فراگیر هستند. می توانند به اختلال جدّی در کار کرد و زندگی روزمره بیانجامند.
علل اختلال شخصیت
علل اختلال شخصیت، محل بحث و اختلاف نظر بوده است. برخی کارشناسان عقیده دارند که اختلالات شخصیت به دلیل تجربیات اولیه ای که مانع رشد عادی الگوهای فکری و رفتاری شده اند به وجود می آیند. برخی دیگر از پژوهشگران عقیده دارند که تاثیرات بیولوژیکی یا ژنتیکی ریشه پیدایش اختلالات شخصیتی هستند. با وجودی که هنوز بر سر یک علت قطعی برای اختلالات شخصیتی توافق نشده است امّا به احتمال زیاد ترکیبی از زمینه های ژنتیکی و متغیرهای محیطی در رشد آن ها دخالت دارند.
اختلال شخصیت پارانویایی
اختلال شخصیت پارانویایی یک وضعیت مزمن و فراگیر است که مشخصه اش الگوهای مخّرب فکری، رفتاری و کارکردی است. حدس زده می شود که این اختلال در یک تا دو درصد بالغین وجود داشته باشد. عوارض این اختلال غالباً مشابه اسکیزوفرنی هستند و برخی پژوهش ها نشان می دهد که احتمال وجود پیوندی ژنتیکی بین این دو اختلال وجود دارد. افرادی که دچار این نوع اختلالات شخصیت هستند بیشتر در معرض خطر افسردگی و هراس از مکان های باز قرار دارند.
عوارض
افرادی که دچار اختلال شخصیت پارانویایی هستند نوعاً شرایط زیر را دارند:
بی اعتمادی و شک مزمن و فراگیر به دیگران.
حس این که دیگران به آن ها دروغ می گویند یا فریبشان می دهند.
اعتقاد به این که دوستان و خانواده بی صداقت و غیرقابل اعتماد هستند.
فوران خشم در پاسخ به وضعیتی که فکر می کنند فریب خورده اند.
معمولاً سرد، حسود، تودار، مرموز و جدّی.
در جستجوی معانی پنهان در مکالمات و حرکات.
درمان
اختلال شخصیت پارانویایی عموماً از طریق روان درمانی بهبود می یابد.
درمان شناختی-رفتاری غالباً در کمک به افراد در تنظیم الگوهای فکری تحریف شده و رفتارهای ناسازگارانه موثر است. رویکردهای درمانی دیگر شامل گروه درمانی و درمان روان پویشی می باشند.
در بعضی موارد از دارو درمانی نیز به همراه روان درمانی استفاده می شود. داروهایی که معمولاً در این مورد تجویز می گردند شامل داروهای ضد افسردگی، ضد روان پریشی و ضد اضطراب هستند. دارو درمانی به تنهایی برای درمان اختلالات شخصیتی توصیه نمی شود و بهتر است همراه با روان درمانی باشد
اختلال شخصیت اسکیزوئید
اختلال شخصیت اسکیزوئید یک وضعیت مزمن و فراگیر است که مشخصه اش الگوهای مخرّب فکری، رفتاری و کارکردی است. عقیده بر این است که این نوع اختلال شخصیت نسبتاً نادر است و مردها بیش از زن ها دچار آن می شوند. افرادی که دچار این نوع اختلال شخصیت باشند، در خطر ابتلاء به افسردگی نیز قرار دارند.
عوارض
افرادی که دچار اختلال شخصیت اسکیزوئید هستند غالباً شرایط زیر را دارند:
بی تفاوتی نسبت به سایر مردم
بی علاقگی یا علاقه کم در مورد ایجاد روابط نزدیک با دیگران
به ندرت در فعالیت های سرگرم کننده و لذت بخش شرکت می کنند.
احساس بی تفاوتی و بی اعتنایی در تشویق و تائید و همچنین انتقاد یا رد کردن دیگران
معمولاً سرد، بی علاقه، گوشه گیر و درون گرا
درمان
اختلال شخصیت اسکیزوئید عموماً از طریق روان درمانی بهبود می یابد.
انواع روان درمانی از درمان روان پویشی تا گروه درمان ی متفاوت است. از آنجا که اختلالات شخصیتی باعث الگوهای فکری تحریف شده می گردد، درمان شناختی-رفتاری غالباً در کمک به افراد برای تنظیم الگوهای فکری و رفتاری شان موثر است.
در بعضی موارد از دارو درمانی نیز همراه با روان درمانی استفاده می شود. داروهایی که معمولاً در این مورد تجویز می گردند شامل داروهای ضدافسردگی، ضد روان پریشی و ضد اضطراب هستند. دارو درمانی به تنهایی برای درمان اختلالات شخصیتی توصیه نمی شود و بهتر است همراه با روان درمانی باشد.
اختلال شخصیت اسکیزوفرنی گونه
این اختلال شخصیت یک وضعیت مومن و فرا گیر است که مشخصه اش الگوهای تحریف شده فکری، رفتاری و کارکردی است. حدس زده می شود که این نوع اختلال شخصیت در سه درصد بالغین وجود داشته باشد. افرادی که دچار اختلال شخصیت اسکیزوفرنی گونه هستند بیشتر در معرض افسردگی و اختلالات روان پریشی قرار دارند.
عوارض
افرادی که دچار اختلال شخصیت اسکیزوفرنی گونه هستند، نوعاً شرایط زیر را دارند:
افکار، رفتارها و برداشت های نامتعارف و غیرعادی
ادعای خواندن افکار دیگران یا توانایی پیشگویی آینده
مشکلات عمده در ایجاد ارتباط با دیگران
اضطراب حاد اجتماعی که با گذشت زمان یا آشنایی برطرف نمی شود
حرف زدن با خود، نادیده گرفتن دیگران یا عکس العمل های نامناسب
درمان
اختلال شخصیت اسکیزوفرنی گونه از طریق روان درمانی بهبود می یابد.
رویکردهای درمان متفاوتی شامل درمان های روان پویشی یا رفتار درمانی قابل استفاده است. اختلالات شخصیتی باعث به وجود آمدن الگوهای مخرب فکری می شوند. بنابراین درمان شناختی-رفتاری غالباً درمان بسیار اثربخشی است. این روش به بیمار کمک می کند که رفتارهای سازگارانه تر و الگوهای فکری دقیق تری را شکل دهد.
روان درمانی گاهی همراه با دارو درمانی صورت می گیرد. داروهایی که معمولاً در این مورد تجویز می گردند شامل داروهای ضدافسردگی، ضد روان پریشی و ضد اضطراب هستند. دارو درمانی به تنهایی برای درمان اختلالات شخصیتی توصیه نمی شود و بهتر است همراه با روان درمانی باشد.
عوارض اختلال شخصیت ضد اجتماعی
افرادی که دچار اختلال شخصیت ضد اجتماعی هستند، نوعاً شرایط زیر را دارند:
عوارض احتمالاً از دوران کودکی شروع می شود. رفتارهایی مانند بی رحمی نسبت به حیوانات، ویرانگری و مشکل داشتن با قدرت .
معمولاً بر اثر عدم توفیق در تطبیق با رسوم اجتماعی و کم توجهی به حقوق دیگران، مشکلات قانونی دارند.
معمولاً کاری را بی مقدمه شروع می کنند و پیامدهای اقداماتشان را در نظر نمی گیرند.
بروز پرخاشگری و تحریک پذیری که غالباً به برخوردهای فیزیکی می انجامد
مشکل داشتن در همدلی با دیگران. این ناتوانی در درنظر گرفتن افکار، احساسات و انگیزه های سایرین می تواند به بی احترامی و بی اعتنایی نسبت به دیگران بیانجامد.
پشیمانی اندکی نشان دادن نسبت به رفتارهای مخرب خود.
درمان
افرادی که دچار اختلال شخصیت ضداجتماعی هستند به ندرت، خود به دنبال درمان می روند. این افراد عموماً پس از ایجاد درگیری و مشکلات اجتماعی، از طرف دستگاه قضایی تحت درمان قرار داده می شوند.
درمانِ شناختی می تواند در کمک به این افراد در به دست آوردن بینش نسبت به رفتارشان و تصحیح الگوهای ناسازگارانه فکری موثر باشد.
نتیجه مثبت معمولاً پس از درمان طولانی مدّت به دست می آید.
اختلال شخصیت مرزی
بر طبق مستندات انستیتو ملی سلامت ذهنی ((NIMH اختلال شخصیت مرزی، این گونه تعریف می شود:
«یک بیماری ذهنی جدّی که مشخصه اش ناپایداری گسترده در خلق و خو، روابط میان فردی، خود انگاره (تصوّر از خود)، و رفتار است. این ناپایداری غالباً باعث مختل کردن زندگی کاری، برنامه ریزی بلند مدّت و حس هویت یابی فرد می گردد.»
عوارض
افرادی که دچار اختلال شخصیت مرزی هستند، نوعاً شرایط زیر را دارند:
روابط ناپایدار میان فردی و وجود مشکل در خود انگاری و خلق و خوی ثابت. انجام اقدامات نسنجیده نیز بسیار متداول است.
داشتن الگوهای اضطراب، افسردگی و تحریک پذیری که از چند ساعت تا چند روز به طول می انجامد.
ممکن است خشم خود را به شکل برخورد فیزیکی با دیگران بیرون بریزند امّا همچنین امکان رفتارهای خود ویرانگر مانند اختلالات تغذیه ای، سوء مصرف دارو یا حتی اقدام به خودکشی نیز از سوی آنان وجود دارد.
این رفتارها معمولاً با نیت تحریک دیگران صورت می گیرد.
باور داشتن به هویت خود و برقراری روابط بیش از حدّ احساساتی با دیگران. این تعاملات معمولاً سرشار از تناقض و تعارض است و افرادی که دچار اختلال شخصیت مرزی هستند معمولاً بین ایده آل پنداشتن دیگران یا کم ارزش شمرده آنان در تزلزل هستند.
خشمگین و ناراحت شدن هنگامی که دیگران انتظارات غیرواقعی آنان را برآورده نمی کنند.
درمان
درمان معمولاً بر روی بسیاری از بیماران موثر است، خصوصاً درمان هایی که با رویکرد شناختی-رفتاری صورت گیرند. هدف درمانگر، کمک به بیمار در یادگیری آگاهی یافتن بیشتر نسبت به دیدگاه های دیگران است.
داروهای روان پزشکی مانند داروهای ضدافسردگی نیز هم به صورت جداگانه و هم در ترکیب با روان درمانی موثرند. داروهای ضد روان پریشی نیز در مواردی که الگوهای فکری تحریف شده وجود داشته باشد تجویز می شود.
عوارض اختلال شخصیت نمایشی
افرادی که دچار این نوع اختلال شخصیت باشند، عموماً شرایط زیر را دارند:
رفتارهای جلب توجه کننده و عواطف و هیجانات فزاینده ولی سطحی و کم عمقی بروز می دهند. این افراد به منظور جلب توجه، همیشه در حال «نقش بازی کردن» هستند.
داشتن اعتقادات، عقاید و خلق و خوی ناپایدار و زودگذر. این افراد همچنین خیلی تاثیرپذیر و دنباله روی هوی و هوس هستند.
معمولاً به منظور جلب توجه و اعتبار، به دیگران به عنوان شاهد بروز عواطف و هیجاناتشان نیاز دارند.
غالباً عوارض اغراق شده ای از بیماری یا ضعف را بروز می دهند و ممکن است از تهدید به خودکشی برای فریب دیگران استفاده کنند. بسیاری از کسانی که به اختلال شخصیت نمایشی دچارند برای کنترل دیگران یا جلب توجه، از رفتارهای تحریک آمیز جنسی استفاده می کنند.
درمان
درمانی کسانی که به اختلال شخصیت نمایشی دچار هستند غالباً دشوار است. آن ها معمولاً تنها هنگامی به دنبال درمان می آیند که اختلال باعث مشکلات یا استرس عمده ای شده باشد.
روان درمانی می تواند موثر باشد. گروه درمانی توصیه نمی شود زیرا افراد سعی می کنند توجه اعضای گروه را به خود جلب کنند و عوارض را اغراق آمیز جلوه می دهند.
اختلال شخصیت خودشیفتگی
اختلال شخصیت خودشیفتگی یک نوع اختلال فراگیر است که مشخصه آن خود محوری، کمبود احساس همدلی با دیگران، و حس مبالغه آمیز خود را مهم پنداری است. همانند دیگر اختلالات شخصیت، این اختلال نیز باعث به وجود آمدن یک الگوی پایدار رفتاری می گردد که بر روی بسیاری از جنبه های مختلف زندگی مانند روابط اجتماعی، خانوادگی و کاری تاثیر منفی می گذارد.
تخمین زده می شود که اختلال شخصیت خودشیفتگی در حدود یک درصد بالغین وجود داشته باشد. این اختلال در مردان شایعتر از زنان است.
عوارض
خودشیفتگی عبارتی است که برای توصیف کسانی که بیشتر به خودشان توجه می کنند تا دیگران به کار می رود. تشخیص بین کسانی که دارای شخصیت خودشیفته هستند و آن هایی که دچار اختلال شخصیت خودشیفتگی می باشند اهمیت دارد. کسانی که شخصیت خودشیفته دارند غالباً خودپسند، متکبر، مطمئن و خودمحور به نظر می آیند امّا همانند کسانی که به اختلال شخصیت خودشیفتگی دچارند، دارای تصورات مبالغه آمیز و بلند پروازانه نسبت به توانائی های خود نیستند.
افرادی که به اختلال شخصیت خود شیفتگی دچارند، نوعاً دارای شرایط زیر هستند:
حس مبالغه آمیزی نسبت به توانائی ها و دستاوردهای خود.
نیاز مداوم به توجه، تایید و تحسین دیگران.
تخیلات ماندگار درباره کسب موفقیت و قدرت.
بهره کشی و به خدمت گرفتن دیگران برای کسب موفقیت شخصی.
خود را مستحقق برخورد ویژه دانستن.
کمبود احساس همدلی نسبت به دیگران.
حساسیت زیاد نسبت به انتقاد شدن و در نظر گرفتن انتقاد به عنوان حمله شخصی.
درمان
روان درمانی فردی می تواند به نحو موثری برای درمان این اختلال به کار رود، هر چند فرایند آن پیچیده و زمانگیر است. باید توجه داشت که کسانی که به این اختلال دچار هستند به ندرت به دنبال درمان خویش می روند. این افراد معمولاً با توصیه و تشویق افراد خانواده و یا به منظور درمان عوارض ناشی از این اختلال، درمان را شروع می کنند.
علّت مشکل بودن درمان این است که فرد غالباً تمایلی به پذیرش وجود اختلال ندارد. روش های شناختی-رفتاری غالباً برای کمک به تصحیح و تغییر الگوهای مخرب فکری و رفتاری موثرند. هدف از درمان به وجودآوردن تصویر واقعی تری از خود در بیمار است. دارو درمانی معمولاً برای تغییرات بلند مدّت بی اثر است ولی گاهی برای درمان عوارض اضطراب و افسردگی مورد استفاده قرار می گیرد.
اختلال شخصیت اجتنابی
این نوع اختلال شخصیت یک وضعیت مزمن و فراگیر است که مشخصه اش الگوهای تحریف شده فکری، هیجانی، رفتاری و کارکردی است. حدس زده می شود که اختلال شخصیت اجتنابی در یک درصد بالغین وجود داشته باشد. افرادی که به این اختلال دچارند بیشتر در معرض اختلالات اضطرابی، شامل هراس از مکان های باز و هراس اجتماعی هستند.
عوارض
افرادی که دچار اختلال شخصیت اجتنابی هستند، نوعاً شرایط زیر را دارند:
شرمساری حاد.
حساسیت نسبت به انتقاد و پذیرفته شدن.
عزت نفس کم و احساس عدم کفایت.
تمایل به نزدیکی به دیگران امّا اشکال در ایجاد رابطه با افرادی بجز منسوبین درجه یک.
کناره گیری از موقعیت های اجتماعی، شامل موقعیت های مربوط به تحصیل و کار.
درمان
اختلال شخصیت اجتنابی غالباً از طریق روان درمانی، درمان می گردد. از آنجا که مبتلایان به این نوع اختلال شخصیت خیلی خجالتی هستند و در ارتباطات میان فردی دچار مشکل می باشند، گروه درمانی عموماً توصیه نمی شود. درمان شناختی- رفتاری غالباً در کمک به افراد برای غلبه بر شرمساری و رشد مهارت ها و رفتارهای تازه، بسیار موثر است.
داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب معمولاً برای کمک به افراد در پیشبرد روان درمانی تجویز می گردد. هر چند این داروها به پیشبرد روان درمانی کمک می کند امّا دارو درمانی به تنهایی برای درمان اختلال شخصیت اجتنابی توصیه نمی شود.
اختلال شخصیت وابستگی
این نوع اختلال شخصیت، یک الگوی بادوام از افکار، رفتار و کارکرد تحریف شده است. افرادی که به اختلال شخصیت وابستگی دچار هستند بیشتر در معرض ابتلاء به اختلالات اضطرابی قرار دارند. این نوع اختلال شخصیت در زنان بیشتر از مردان وجود دارد.
عوارض
افرادی که دچار اختلال شخصیت وابستگی هستند، نوعاً شرایط زیر را دارند:
یک الگوی مزمن و فراگیر از رفتارنیازمندانه، وابسته و سلطه پذیر.
بیش از حدّ در جستجوی راهنمایی، مشاوره، نصحیت و تایید گرفتن.
حساسیت نسبت به انتقاد و پذیرفته نشدن.
اعتماد به نفس و عزت نفس کم.
ناتوانی در تصمیم گیری بدون هدایت دیگران.
احساس بی پناهی به هنگام تنهایی.
ناتوانی در مخالفت با دیگران.
فروپاشی به هنگامه خاتمه یافتن یک رابطه نزدیک و نیاز به آغاز فوری یک رابطه جدید.
درمان
روان درمانی عموماً برای درمان اختلال شخصیت وابستگی توصیه می شود.
در برخی موارد، داروهای ضد اضطراب یا ضدافسردگی برای کمک به افراد در غلبه بر عوارض اضطراب و افسردگی و مشارکت کامل در امر درمان تجویز می گردد. دارو درمانی به تنهایی برای درمان هیچ نوع اختلال شخصیتی توصیه نمی شود.
از آنجا که اختلالات شخصیت بر افکار، رفتار و روابط بین فردی تاثیر می گذارد، درمان شناختی-رفتاری غالباً بسیار اثربخش است. این نوع درمان به افراد کمک می کند تا روش های تازه تفکر، رفتار و ارتباط برقرار کردن را در خود رشد دهند.
اختلال شخصیت وسواسی
این نوع اختلال شخصیت توسط یک الگوی فراگیر از افکار و رفتار تحریف شده شناسایی می گردد. حدس زده می شود که یک درصد بالغین به اختلال شخصیت وسواسی دچار باشند. افرادی که به این نوع اختلال شخصیت گرفتار هستند در معرض خطر بیشتری نسبت به اختلالات اضطرابی و بیماری های مربوط به استرس قرار دارند.
عوارض
افرادی که دچار اختلال شخصیت وسواسی هستند، نوعاً شرایط زیر را دارند:
دل مشغولی زیاد نسبت به کمال، کنترل و نظم و ترتیب.
رفتارهای جدّی و محکم، مقاوم در مقابل تغییرات و انعطاف ناپذیری.
غالباً وابسته، سخت گیر، خشک و یک دنده.
احساس بی پناهی در شرایط غیرقابل کنترل.
درمان
روان درمانی عموماً برای درمان اختلال شخصیت وسواسی توصیه می شود.
گاهی از دارو درمانی نیز به همراه روان درمانی برای کمک به کاهش عوارض و مشارکت کامل بیمار درامر درمان، استفاده می شود. درمان های شناختی و رفتاری معمولاً بسیار اثربخش هستند و به فرد امکان می دهند که روش های فکری، رفتارهای سالمتر و مهارت های تطبیقی تازه ای را در خود رشد دهد.
منابع
http://www.ravanyar.com/psycologyworld/character.asp
http://www.ravanyar.com/psycologyworld/popup/character-part1.asp
http://www.ravanyar.com/psycologyworld/popup/character-part2.asp
http://www.ravanyar.com/psycologyworld/popup/character-part3.asp
http://www.ravanyar.com/psycologyworld/popup/character-part4.asp
http://www.ravanyar.com/psycologyworld/popup/character-part5.asp
http://www.ravanyar.com/psycologyworld/popup/character-part6.asp
http://www.ravanyar.com/psycologyworld/popup/character-part7.asp
http://www.ravanyar.com/psycologyworld/popup/character-part8.asp
http://www.ravanyar.com/psycologyworld/popup/character-part9.asp
http://www.ravanyar.com/psycologyworld/popup/character-part10.asp
با تشکر فراوان از توجه شما عزیزان