پاورپوینت آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ساختمان و نگهداری
ماده 1 : به طور کلی در بالابرها نکات زیر باید رعایت شود.
الف – قسمت های مختلف بدنه و وسایل انتقال نیرو و سایر لوازم دارای استقامت کامل مکانیکی بوده و از جنس مرغوب ساخته شده و مقاومت مکانیکی آنها به تصویب مقام صلاحیت دار رسیده باشد.
ب – دستگاه باید در همه حال (چه در موقع کار و چه در توقف ) بازدید و نگهداری شده و در تعمیر آن دقت کافی مبذول گردد.
ج – هر روز توسط متصدی دستگاه مورد بازدید قرار گرفته و حداقل هفته ای یک بار به وسیله متخصص مربوطه که مسوولیت کلی و فنی آن را به عهده دارد دقیقاً بازرسی شود.
نشان‎دادن ظرفیت مجاز
ماده 2 : حداکثر ظرفیت مجاز بالابر باید از طرف کارخانه سازنده به طور مشخص و خوانا در روی هر دستگاه نوشته شده باشد.
ممنوعیت بلند کردن بار اضافه بر ظرفیت
ماده 3 : در تمام بالابرها بلند کردن بار بیش از ظرفیت مجاز ممنوع است مگر هنگام آزمایش دستگاه .
ماده 4 : همیشه بایستی بار به طور ملایم بالا و پایین آورده شود به طوری که در شروع بلند‎کردن یا حین پایین آوردن و توقف ضربه ای به دستگاه وارد نگردد.
پیچ و مهره ها
ماده 5 : در دستگاه های بالابر کلیه پیچ و مهره های اتصال باید طوری ساخته و حدیده و قلاویز شده باشند که طول پیچ در هر یک کافی بوده و در صورت لزوم بتوان مهره ها را محکم نمود. همچنین پیچ و مهره های قطعات متحرک باید توام با واشرهای فنری و غیره باشد تا از شل شدن مهره جلوگیری بعمل آید.
قطر استوانه نگهدارنده کابل های بالابر
ماده 6 : قطر استوانه های نگهدارنده کابل نباید کمتر از 30 برابر قطر کابل باشد به شرط این که لااقل مساوی سیصد برابر قطر کلفت ترین سیم کابل باشد، ولی ارجح است که قطر استوانه مزبور مساوی 450 برابر ضخیم ترین سیم کابل در نظر گرفته شود.
ماده 7 : دو سر استوانه نگهدارنده کابل باید دارای لبه باشد به طوری که حداقل بلندی این لبه ها کمتر از 5/2 برابر قطر کابل مربوطه نباشد.
فصل دوم – کلیات
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 8 : لبه دو سر استوانه های نگهدارنده کابل باید به طور موثر و مطمئن به استوانه مربوطه محکم شده باشد.
تجهیزات الکتریکی
ماده 9 : کلیه تجهیزات الکتریکی دستگاه های بالابر باید با آیین نامه های حفاظتی وسایل و تاسیسات الکتریکی مطابقت نماید.
حداکثر بالابردن بار
ماده 10 : در بالابرهایی که با موتور الکتریکی کار می کنند باید وسائلی تعبیه شده باشد تا هنگامی که بار به حداکثر ارتفاع پیش بینی شده رسید بتواند به طور خودکار محرک الکتریکی را از کار بیندازد.
ترمزهای حفاظتی
ماده 11 : بالابرها باید دارای ترمزهای حفاظتی باشند و این ترمزها باید طوری تعبیه و محاسبه شده‎باشد که بتواند باری معادل یک برابرونیم ظرفیت‎مجاز بالابر را نگهداری‎نماید.
طناب های فرمان برای بالابرهایی که از پایین هدایت می شوند
ماه 12 : طناب های فرمان در بالابرهایی که از پایین هدایت می شوند (اعم از بالابرهای الکتریکی و بادی ) باید دارای جداکننده مخصوص باشند که این طناب ها به طور مجزا از داخل سوراخ های آن عبور کرده و مانع پیچیده شدن و روی هم افتادن آن بشود.
ضمناً این طناب ها باید به ترتیبی علامت گذاری شود که به طور واضح جهت حرکت بار را در اثر کشیدن هر یک از طناب های مزبور مشخص نماید.
ماده 13 : دسته های اهرم طناب های فرمان برای بالابرهای الکتریکی و بادی که از پایین هدایت می شود باید به شکلی ساخته شده باشد که به طور مشخص از هم متمایز گردند. به طوری که کارگر مربوطه به آسانی تشخیص دهد کدام اهرم برای بالابردن و کدامیک برای پایین آوردن بار است .
ماده 14 : در کارگاه های مختلف یک موسسه صنعتی کلیه دسته های اهرم طناب های فرمان جرثقیل هایی که از پایین هدایت می شود باید دارای یک شکل بوده و ترتیب قرار گرفتن آنها از نظر جهت حرکت بار یکنواخت باشد.
بازرسی
ماده 15 : قبل از به کار انداختن بالابر نو باید تمام قسمت های آن توسط شخص صلاحیت دار بازرسی و آزمایش شود.
فصل دوم – کلیات
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 16 : قطعات یاتاقان های ضربه خور دستگاه های بالابر و همچنین قطعات یاتاقان های مربوط به چرخ هایی که روی ریل حرکت می کند (در صورت وجود) باید :
الف – همه روزه قبل از استفاده از دستگاه بالابر به منظور پی بردن به قسمت های شل شده و خورده شده، توسط کارگر مربوطه دقیقاً بازدید شود.
ب- هر هفته یک بار به وسیله یک نفر متخصص تمام قسمت های آن دقیقاً و کاملاً بازدید شود.
ج – حداقل هر 12 ماه یک بار به وسیله یک نفر متخصص مسوول تمام قسمت های آن دقیقاً و کاملاً بازرسی شود.
د – پس از هر تعمیر یا تغییر کلی تمام قسمت های دستگاه بالابر توسط یک نفر متخصص مسئول آزمایش شود.
ماده 17 : کابل ها، زنجیرها، تسمه ها، طناب ها، قلاب ها و به طور کلی لوازمی که جهت بلند‎کردن بار مورد استفاده قرار می گیرد همه روزه باید به وسیله کارگران علامت دهنده و یا اشخاص دیگری که به عنوان کمک به کارگر بالابر از روی زمین دستور می دهند مورد بازدید قرار گیرد.
ماده 18 : کابل ها، زنجیرها، تسمه ها، طناب ها، قلاب ها، شیارها، ترمزها و لوازم خودکار الکتریکی باید حداقل هر سه ماه یک بار توسط متخصص مسوول کاملاً و دقیقاً مورد بازرسی قرار گیرد.
ماده 19 : پس از هر بازرسی و آزمایش (موضوع بند ج و بند د ماده 16 و ماده 18) مقام یا متخصص مسوول باید گواهی نامه اجازه کار صادر نماید. این گواهی نامه باید همیشه به وسیله موسسه مربوطه بایگانی و نگهداری شود و در هنگام لزوم ارائه گردد.
علامت دادن
ماده 20 : هدایت در بالا بردن ، پایین آوردن و حمل ونقل بار توسط دستگاه های بالابر باید به وسیله علایم مشخصه یکنواخت و قابل فهم که توسط مقام صلاحیتدار تعیین شده است به عمل آید به طوری که هر حرکت دارای یک علامت مجزا بوده و بهتر است که این علایم به وسیله بازو یا دست داده شود.
ماده 21 : در مواردی که بیش از یک نفر کمک برای بالا بردن بار وجود داشته باشد باید علایم فقط به وسیله یکی از آنها (زنجیربان ، قلاب زن ، طناب بند و غیره ) که همیشه در میدان دید راننده بالابر قرار دارد داده شود. در هر حال راننده بالابر بایستی از علامت توقفی که توسط هر یک از افراد کمکی فوق الذکر داده می شود اطاعت نماید.
نقل و انتقال بار
ماده 22: بار باید عموماً به طور عمودی بالا و پایین آورده شود به طوری که در حال بلندکردن نوسان نداشته باشد.
فصل دوم – کلیات
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 23: در مواردی که لازم است بار به طور مایل بلند شود باید:
الف – احتیاطات لازم بعمل آید که کارگران مربوطه در معرض خطر قرار نگیرند.
ب – عمل بلند کردن چنین نوع باری باید در حضور شخص مسوول انجام پذیرد.
ماده 24: قبل از علامت دادن برای بالا بردن بار علامت دهندگان باید مطمئن باشند که :
الف – تمام طناب ها، کابل ها، تسمه ها، زنجیرها، چنگک ها و سایر وسایل اتصال دهنده به طور صحیح بار را در برداشته و محکم به یکدیگر و به قلاب وصل شده باشند.
ب- بار مورد نظر باید کاملاً میزان و متعادل بوده و مانعی در سر راه آن قرار نگرفته باشد به طوری که در اثر تصادم با آن‎ سبب جابجا شدن و یا احیاناً خراب‎ شدن بار و یا مانع‎ مزبور نگردد.
ج – سایر کارگران در اثر بالا بردن بار در معرض خطر و تصادم قرار نگیرند.
ماده 25: هرگاه به عللی بلند کردن بار درست انجام نگیرد کارگر علامت دهنده باید فوراً دستور نگهداشتن بار و علامت پایین آوردن بار را برای تنظیم مجدد بدهد.
ماده 26: هنگام تغییر مکان افقی یا پایین آوردن بار علامت دهندگان بایستی حرکت را طوری هدایت کنند که بار با اشیاء دیگری تصادم نکند.
ماده 27: رانندگان دستگاه های بالابر باید توجه داشته باشند حتی الامکان از حمل بار از بالای سر اشخاص اجتناب نمایند.
ماده 28: هنگام حمل بارهای خطرناک مانند مواد مذاب و بارهایی که به وسیله جرثقیل مغناطیسی حمل می شود باید علایم مخصوص داده شود که کارگران خود را به محل امن برسانند و تا رسیدن کارگران به محل امن باید حرکت بالابر متوقف شود.
ماده 29: هنگامی که بالابرها در حال تعمیر یا دارای بار باشند نباید بالای مسیر ماشین های متحرک قرار گیرند.
ماده 30: کارگر علامت دهنده قبل از باز کردن اتصالی های بار بایستی اطمینان حاصل کند که کارگری در اطراف بار و در معرض خطر نیست .
ماده 31: هنگامی که بالابر بدون بار کار می کند باید:
الف – کارگران علامت دهنده و کارگران طناب بند قبل از دستور حرکت ، زنجیر و یا کابل را به قلاب مربوطه به نحو مطمئن محکم نمایند.
ب – رانندگان بالابر قلاب بالابر را قبلاً به ارتفاع مناسبی برسانند به طوری که فاصله کافی بین قلاب و اشخاص یا اشیاء وجود داشته باشد.
ماده 32: رانندگان بالابر نباید دستگاه را هنگام داشتن بار ترک کنند.
فصل دوم – کلیات
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ساختمان جرثقیل
ماده 33 : کلیه قطعات جرثقیل که تحت کشش و فشار واقع می شوند و ممکن است در معرض ضربه نیز قرار گیرند بایستی از فولاد یا فلز دیگری که دارای مشخصات مشابه فولاد باشد ساخته شوند.
ماده 34 : جرثقیل ها باید نوعی ساخته شده باشند که روغن کاری مطمئن و بازرسی قسمت های مختلف آن میسر باشد.
حفاظ قسمت های انتقال نیرو
ماده 35 : تمام چرخ دنده ها و سایر قسمت های متحرک که برای انتقال نیرو به کار می روند باید طبق مقررات مربوطه دارای حفاظ باشند.
الکترو مغناطیس بالابرها
ماده 36 : هرگاه بالابری با الکترومغناطیس مجهز شده باشد باید نکات زیر رعایت شود.
الف – مدار جریان الکترومغناطیس باید به طور مطمئن نگهداری و حفاظت شده و مقاومت عایق این مدار به طور منظم مورد آزمایش قرار گیرد.
ب – کلیدهای کنترل ماگنت باید طوری قرار گرفته و حفاظت شده باشند که خودبه خود امکان باز شدن آنها و بالنتیجه قطع جریان مدار موجود نباشد.
ج – کابل مدار جریان الکترومغناطیس در موقع بالا رفتن و پایین آمدن ماگنت به وسیله وزنه تعادل یا قرقره یا وسیله الکتریکی همواره در وضع کشیده شده قرار گرفته باشد.
ماده 37 : ماگنت بلند کننده نباید هرگز هنگام بیکاری آویزان باشد بلکه باید روی زمین و یا در محل مخصوص خود قرار گیرد و در مواقعی که جرثقیل برای کارهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرد ماگنت آن باید از قلاب باز شود.
ماده 38 : به منظور جلوگیری از ایجاد خطرات ناشی از سقوط بار در جرثقیل های مغناطیسی که به علت سوختن فیوز یا قطع جریان الکتریکی بوجود می آید :
الف – هدایت ماگنت ها باید توسط انبرها یا گیره هایی که از جنس غیرمغناطیسی ساخته شده انجام شود و کارگران هدایت کننده زیر بار قرار نگیرند.
ب – اشخاص و کارگران دیگر به هیچ وجه اجازه ایستادن و یا عبور از نزدیکی محلی که جرثقیل مغناطیسی در آنجا مشغول کار است ندارند.
راهرو برای جرثقیل هایی که از پایین هدایت می شوند
ماده 39 : در مورد جرثقیل هایی که از پایین هدایت می شوند باید راهرو آزادی که حداقل پهنای آن 90 سانتی متر باشد در تمام طول مسیر جرثقیل تعبیه نمود.
فصل سوم – جرثقیل ها
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

اتاق جرثقیل
ماده 40 : محل اتاق جرثقیل و طرز ساختمان آن باید طوری باشد که راننده جرثقیل همواره بهترین دید را برای انجام عملیات داشته باشد.
ماده 41 : در مواقعی که رانندگان جرثقیل تسلط کامل به مسیر بار نداشته باشند و مسیر جرثقیل را نبینند باید یک یا چند نفر علامت دهنده وجود داشته باشند که بتوانند علامات لازم را برای انجام عملیات بدهند.
ماده 42 : اتاق جرثقیل هایی که در هوای آزاد کار می کند باید محفوظ بوده و تمام اطراف آن دارای پنجره هایی کشویی باشد. پنجره های اتاق جرثقیل باید بهترین دید را برای راننده تامین کند.
جعبه ابزار
ماده 43 : روغن دان و سایر ابزار و آچارهای جرثقیل بایستی در جعبه های مخصوصی که دائماً در اتاق جرثقیل یا کنار راهرو آن قرار داده شده نگهداری شوند.
تخصص و مهارت رانندگان جرثقیل
ماده 44 : فقط اشخاص زیر حق راندن جرثقیل را دارند :
1- رانندگان مجاز جرثقیل .
2- بازرسان و تعمیرکاران جرثقیل .
3 – کارگرانی که لااقل دو هفته زیر نظر راننده خبره و مسوول کارآموزی نموده باشند به طور کلی همه این افراد باید به وسایل مکانیکی و الکتریکی جرثقیل آشنایی داشته و همچنین به خطرات ناشی از حوادث مربوطه واقف باشند.
ماده 45 : برای کارگران جرثقیل که مشغول هدایت جرثقیل هستند استعمال دخانیات و خوردن و آشامیدن و مطالعه در حین کار ممنوع است .
ماده 46 : کسانی می توانند در اتاقک جرثقیل یا کامیون جرثقیل دار به کار رانندگی اشتغال ورزند که از نظر جسمانی دارای اجازه مخصوص باشند.
ماده 47 : راننده جرثقیل نباید اجازه دهد که کسی در روی بار سواره شده و یا به قلاب و کابل های جرثقیل آویزان شده و با آن حمل شود.
فصل سوم – جرثقیل ها
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

مقررات عمومی
ماده 48 : ساختمان ، طرز کار و نگهداری جرثقیل های متحرک باید طبق مقررات موضوعه در فصل دوم و سوم این آیین نامه باشد.
فضای آزاد برای جرثقیل متحرک
ماده 49 : طرح و نصب جرثقیل متحرک ، باید نوعی باشد که همیشه فاصله کافی بین قسمت های نامبرده در زیر وجود داشته باشد :
الف – بین بلندترین نقطه جرثقیل و هر نوع حائل و بنایی که بالای آن قرار گرفته .
ب – بین هر قسمت از جرثقیل با دیوارها، ستون ها یا سایر قطعات و اسکلت های ثابت .
ج – بین دو انتهای جرثقیل و دو انتهای ریل های مسیر آن .
ضریب اطمینان
ماده 50 : در محاسبه ساختمان جرثقیل های متحرک به فرض وجود حداکثر بار در سخت ترین شرایط باید ضریب اطمینانی برای هر قسمت بشرح زیر در نظر گرفت :
الف – ضریب اطمینان 3 برای قلاب بلندکننده در صورتی که با دست کار کند.
ب – ضریب اطمینان 4 برای قلاب بلند کننده در صورتی که با موتور کار کند.
ج – ضریب اطمینان 5 برای قلاب بلند کننده در صورتی که با مواد خطرناک مانند آهن مذاب و مواد خورنده و غیره بلند کند.
د – ضریب اطمینان 8 برای چرخ دنده ها و محورهای بلندکننده .
هـ – ضریب اطمینان 6 برای کابل بلند کننده جرثقیل .
و – ضریب اطمینان 4 برای قطعات اسکلت فلزی جرثقیل .
فشار باد
ماده 51 : جرثقیل هایی که در هوای آزاد کار می کنند باید :
الف – برای فشار حداکثر باد در محل محاسبه شود.
ب – با لوازم احتیاطی از قبیل ترمز چرخ ها، کفش ریل ها، گیره های مخصوص برای نگهداری چرخ ها و سایر لوازم احتیاطی به طوری مجهز شده باشد که این لوازم احتیاطی بتوانند در مقابل بزرگ ترین فشار باد ممکنه در محل مقاومت نمایند.
فصل چهارم – جرثقیل های متحرک
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

شاسی جرثقیل
ماده 52 : شاسی و قطعات حمال جرثقیل و همچنین پایه های نگهدارنده اتاق راننده و یا ترمزهای نگهدارنده محور محرک جرثقیل ها باید کلاً جوش و یا به شاسی پرچ شده باشند.
لبه برای محافظت ارابه جرثقیل
ماده 53 : شاسی ارابه ها و دو انتهای پل جرثقیل متحرک باید دارای دو لبه پیش آمده حفاظتی محکم باشد تا در اثر بریدن محور چرخ های ارابه و یا شکستن این چرخ ها از سقوط ارابه جلوگیری گردد.
ماده 54 : کلیه جرثقیل های متحرک باید دارای لوازم استحفاظی مخصوص باشند که هرگاه یکی از چرخ های معلق و یا چرخ دنده ها شکست و یا شل شد از افتادن آنها به پایین جلوگیری نمایند.
قلاب حفاظتی جرثقیل های یک ریلی
ماده 55 : جرثقیل های یک ریلی مجهز به حلقه های گردان باید دارای یک یا چند مهار حفاظتی باشد که بتواند در صورت بریده شدن زنجیر بار را نگهداری نماید.
شاسی ارابه جرثقیل های متحرک یک ریلی
ماده 56 : شاسی ارابه جرثقیل های یک ریلی باید به قسمی محافظت شده باشد که احتمال تغییر شکل در آن نرود.
وسایل نگهدارنده ضربه گیر و حفاظ اطراف ارابه جرثقیل های متحرک
ماده 57: جرثقیل های متحرک باید به لوازم زیر مجهز باشند :
الف – انتهای ریل هایی که جرثقیل روی آنها حرکت می کند و همچنین ریل هایی که پل متحرک روی آنها رفت وآمد می نماید باید یا به شکل منحنی بالا آورده شود یا ضربه گیرهای مناسبی روی ریل ها نصب گردد به نحوی که حداقل ارتفاع انحناء ریل ها یا ارتفاع ضربه گیرها برابر بلندی محور چرخ های متحرک باشد.
ب – چرخ های پل متحرک و چرخ های پایه های پل و چرخ های اتاق فرمان یا ارابه و غیره باید دارای حفاظ مناسبی باشند که از طرفین پایین تر از سطح ریل ها و از جلو تا موازات ریل ها امتداد داشته باشند. این حفاظ ها باید به شکلی تعبیه شده باشد که از نزدیک شدن دست و پا به قسمت های گردنده در موقع حرکت جلوگیری نماید.
فصل چهارم – جرثقیل های متحرک
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

مسیر حرکت جرثقیل های یک ریلی
ماده 58: مسیر حرکت جرثقیل های یک ریلی باید طوری تعبیه شده باشد که جرثقیل به خودی خود نتواند روی یک انشعاب آزاد وارد شود.
ماده 59: در صورتی که جرثقیل یک ریلی در مسیرهای مختلف حرکت کند باید ضامن مطمئن برای تنظیم دقیق مسیرهای آن پیش بینی شده باشد.
راهرو و جرثقیل های یک ریلی
ماده 60: زیر جرثقیل های یک ریلی لازم است راهرو مناسبی که دوطرفش به طور مشخص و قابل رویت خط کشی شده باشد تعبیه شود.

سکوها و گذرگاه ها
ماده 61: جرثقیل های متحرک باید دارای ضمائم زیر باشند :
الف – نردبان های ثابت یا معلق که هر لحظه به طور مطمئن بتوان به وسیله آنها از زمین به اتاق فرمان و از آنجا به پل جرثقیل متحرک دسترسی پیدا کرد.
ب – سکوها یا گذرگاه هایی به پهنای حداقل 45 سانتی متر در امتداد دو طرف پل و در تمام طول آن .
ج – سکوها و یا گذرگاه هایی به پهنای 30 سانتی متر در دو انتهای ارابه جرثقیل و در امتداد عمود بر راهرو مربوط به پل .
د – در صورتی که تعبیه راهرو مطمئن و مناسبی در دو انتهای اتاق فرمان یا ارابه جرثقیل ممکن نباشد لازمست راهرویی به پهنای حداقل 38 سانتی متر در دو انتهای پل متحرک جرثقیل و در امتداد عرضی پل تعبیه شود.
به طور کلی سکوها و راهروهای جرثقیل های متحرک باید محکم ساخته و به طور متناسب کارگذاشته شده باشد و اطراف آن نرده حفاظتی تعبیه گردد.
ماده 62 : در ساختمان های جدیدی که جرثقیل متحرک در آن کار گذاشته می شود حداقل فاصله بین کف راهروی جرثقیل و یا سکوی پل و سکوی ارابه جرثقیل متحرک یا هر نوع بنا یا حائلی که در بالای آن قرار گرفته است نباید کمتر از 2 متر باشد.
ماده63 : فاصله بین راهرو پل متحرک و خرپای حامل جرثقیل باید از20سانتی متر کمترباشد.
فصل چهارم – جرثقیل های متحرک
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 64 : صفحات کف راهرو و یا سکوی پل متحرک که در هوای آزاد کار می کند باید دارای‎فواصلی جهت خارج‎شدن آب باشد. عرض این فواصل نباید از 6 میلی متر بیشتر باشد.
ماده 65 : اگر راهرو و یا سکوی معمولی جرثقیل متحرک دارای محل مطمئنی برای تعویض و یا تعمیر چرخ های ارابه‎انتهایی‎نباشد بایدسکوی ‎مخصوصی‎برای انجام این‎منظور تعبیه‎نمود.
ماده 66 : در کنار پایه های جرثقیل یا دروازه متحرک و موازی یا ریل های مسیر آن بایستی دو راهرو ساخته شود به طوری که این راهروها کاملاً بدون مانع بوده و پهنای آن ها حداقل 75سانتی متر و طول آنها تا انتهای مسیر جرثقیل ادامه داشته باشد.
اتاق یا کابین فرمان
ماده 67 : جرثقیل های متحرکی که هدایت آنها از روی خود جرثقیل به وسیله راننده انجام می شود بایستی مجهز به اتاق یا کابین فرمان برای راننده بوده و کلیه وسایل فرمان در این اتاق قرار گرفته باشند. این اتاق باید دارای مشخصات زیر باشد :
الف – از موادی ساخته شده باشد که در مقابل آتش سوزی مقاومت داشته و در صورتی که در هوای آزاد کار کند در مقابل عوامل جوی محفوظ باشد.
ب – طوری قرار گرفته و مجهز شده باشد که راننده بتواند از محل کار خود تمام اطراف و محوطه عملیات کار را زیر نظر گرفته و حتی موقعی که لازم باشد به خارج اتاق خم شود خطری برای او پیش نیاید.
ج – نوعی تعبیه و مجهز شده باشد که راننده در مقابل مواد سوزاننده و خورنده محفوظ باشد. به علاوه مجهز به لوازم استحفاظی در مقابل تمام خطرات ناشیه باشد.
د – نوعی ساخته و مجهز شده باشد که راننده را در مقابل تشعشعات خطرناک و دود و بخارات سمی و گازهای مضر محافظت نماید.
هـ- نوعی ساخته و درجای خود سوارشده باشد که کمترین لرزش و ارتعاش را داشته باشد.
فصل چهارم – جرثقیل های متحرک
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 68 : در صورتی که در اتاق فرمان بیش از 30 سانتی متر از راهرو مربوط بالاتر باشد باید پله های فلزی ثابتی که راحتی عبور را میسر سازد تعبیه شود.
ماده 69 : در اتاق فرمان جرثقیل متحرک باید همیشه یک سطل پر از ماسه و یک دستگاه اطفاء حریقی که ماده خاموش کننده آن عایق الکتریسیته باشد جهت فرو نشاندن آتش در دسترس باشد.
ماده 70 : ارابه های جرثقیل های متحرک باید دارای کف باشد.
حفاظت محور چرخ های پل جرثقیل
ماده 71 : تمام قسمت های برجسته محور چرخ های پل جرثقیل باید به طور مناسب و مطمئن به‎وسیله حفاظ های استاندارد پوشیده شده باشد.
لوازم الکتریکی
ماده 72 : علاوه بر کلید اصلی حرکت که در اتاق فرمان قرار گرفته باید در قسمت بالای اتاق فرمان از نقطه ای که بتوان از روی راهرو به راحتی به آن دسترسی پیدا کرد یک کلید اصلی ضامن دار دیگری برای قطع جریان برق تعبیه نمود.
علاوه بر دو کلید فوق الذکر یک کلید ضامن دار مخصوص دیگری که روی آن عبارت (کلید جرثقیل ) قید شده باشد، بایستی طوری قرار داد که از سطح زمین به آسانی بتوان به آن دسترسی داشت . این کلید مخصوصاً باید برق کلیه قسمت های جرثقیل را کنترل نموده و در موارد لزوم بتواند جریان برق را در تمام مدار جرثقیل قطع کند.
ماده 73 : تمام اهرم ها و دسته های فرمان که به وسیله آنها حرکت های مختلف جرثقیل کنترل می شود باید پس از رها کردن به طور خودکار به محل اولیه برگشته و حرکت مربوطه را متوقف نماید.
فصل چهارم – جرثقیل های متحرک
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 74 : اهرم های کنترل حرکت های جرثقیل متحرک باید طوری قرار گرفته باشد که راننده بتواند به آسانی امتداد تغییر مکان خود را ببیند.
دستگاه محدود کننده ارتفاع بالابردن بار
ماده 75 : این دستگاه باید دارای شرایط زیر باشد :
1 – عمل محدود کردن مستقیماً به وسیله قرقره یا قلاب دستگاه بالابرنده انجام پذیرد.
2 – مکانیزم دستگاه محدود ساختن ارتفاع بالا بردن بار بایستی مستقیماً عمل نموده و از فنر واسطه استفاده نکند.
3 – دستگاه محدود کننده باید :
الف – دارای قفل مخصوصی باشد که مستقیماً روی ترمز اثر کرده و از برگشت ناگهانی بار جلوگیری نماید.
ب – طوری تعبیه شده باشد که بتوان از داخل اتاق فرمان آن را به حالت اولیه عودت داده و آماده به کار نمود.
ماده 76 : راننده جرثقیل متحرک باید همیشه در ابتدا و انتهای کار دستگاه محدود کننده ارتفاع بالا بردن بار را آزمایش نماید.
ترمزهای دستگاه بالابر
ماده 77 : موتور بلند کننده بار در جرثقیل های متحرک باید با وسایل زیر مجهز شده باشد :
الف – دارای ترمز فنری قابل آزاد شدن به وسیله جریان برق باشد به طوری که گشتاور مقاوم این ترمز از گشتاور متحرک موتور کمتر نباشد.
ب – یا ترمز مکانیکی که قادر به نگهداری یک برابر و نیم بار مجاز جرثقیل باشد.
ماده 78 : موتورهای بالابر در جرثقیل های متحرکی که بار مجاز آنها پنج هزار کیلوگرم یا بیشتر باشد باید دارای دو ترمز الکتریکی و یا یک ترمز مکانیکی و یک ترمز الکتریکی باشند.
روشنایی
ماده 79 : روی پلهای جرثقیل های متحرکی که در فضای آزاد کار می کنند بایستی چراغهایی نصب نمود که در تاریکی قلاب های بلندکننده بار همیشه به خوبی نمایان باشند.
کنترل حرکت پل جرثقیل های با پل متحرک
ماده 80 : جرثقیل های با پل متحرک باید مجهز به ترمزهای دستی یا پایی مناسب جهت کنترل حرکت پل جرثقیل باشد.
فصل چهارم – جرثقیل های متحرک
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

چرخ های جرثقیل با دروازه متحرک
ماده 81 : چرخ های جرثقیل با دروازه متحرک باید دارای حفاظ یا روپوش مخصوص باشند.
ماده 82 : ارابه جرثقیل با دروازه متحرک باید دارای گیره های مخصوصی باشند تا برای کار دروازه در یک نقطه معین یا موقع تعطیل کار بتوان چرخ های پایه ها را به ریل ها ثابت نمود.
دستگاه های اعلام خطر
ماده 83 : جرثقیل های متحرک باید دارای دستگاه های آژیر باشند و این دستگاه ها باید در دسترس راننده جرثقیل باشد تا در صورت لزوم مورد استفاده قرار گیرد.
طرز کار دستگاه های کنترل
ماده 84 : راننده جرثقیل قبل از وصل کلید اصلی یا کلید ثانوی باید کاملاً مطمئن گردد که تمام دستگاه های کنترل به حالت قطع قرار گرفته اند و وصل جریان هیچ گونه خطر الکتریکی و یا مکانیکی برای اشخاص مجاور تولید نمی نماید.
ماده 85 : در صورتی که جریان در مدار الکتریکی مختل و یا قطع شود، راننده جرثقیل باید فوراً کلیه کلیدهای کنترل را قطع و مراقبت کند که تا رسیدن جریان ، کلیدها به حالت قطع باقی بماند.
ماده 86 : راننده جرثقیل متحرک نباید فقط به دستگاه خودکار کنترل و توقف موتور در پایان میدان عمل اطمینان کند بلکه باید از داخل اتاق فرمان نیز تغییر مکان جرثقیل و بار را کنترل و مراقبت نماید.
ماده 87 : راننده جرثقیل قبل از خروج از اتاق فرمان باید تمام دستگاه های کنترل را به حالت قطع درآورد و کلیدهای اصلی را قطع و آنها را قفل کند.
کار کردن دو یا چند جرثقیل در روی یک مسیر
فصل چهارم – جرثقیل های متحرک
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 88 : هنگامی که بیش از یک جرثقیل متحرک در روی یک مسیر کار می کند حداقل فاصله دو جرثقیل متحرک از 9 متر نباید کمتر باشد.
بلند کردن بار به وسیله دو جرثقیل متحرک
ماده 89 : هنگامی که دو جرثقیل متحرک برای بلند کردن بار واحدی به کار می روند باید توجه داشت که :
الف – فقط یک نفر کارگر علامت دهنده به رانندگان هر دو جرثقیل علامت دهد.
ب – به منظور اطمینان از هماهنگی صحیح کار دو جرثقیل پیش بینی های لازم بعمل آید.
ج – در صورتی که دور جرثقیل بلند کننده از نوع بازو دار باشد باید قسمت ثابت و متحرک بازو در هر دو جرثقیل با شیب مساوی تنظیم شود.
حمل بار به وسیله دروازه متحرک
ماده 90 : هنگامی که دروازه متحرک جهت حمل بار به کار می رود علامت دهندگان یا سایر مسوولین که از روی زمین راهنمایی می کنند باید پیشاپیش بار حرکت کنند و اشخاصی را که در مسیر بار قرار گرفته اند آگاه نموده و دقت نمایند که سوزنهای ریل ها در موقعیت صحیح قرار داشته و ارتفاع بار به اندازه ای باشد که به هیچ مانعی برخورد ننماید.
تعمیر جرثقیل های متحرک
ماده 91 : موقعی که احتیاج به تعمیر جرثقیل متحرک باشد باید جرثقیل را تا آنجا که امکان دارد از محل کار دور نمود تا مانع کار سایر کارگران نشده و کار جرثقیل های دیگر را مختل نسازد. همچنین حتی المقدور باید سکوی تعمیر در اطراف جرثقیل برپا کرد یا برزنت محافظ در زیر جرثقیل به منظور حفاظت تعمیرکنندگان در ارتفاع مناسبی گسترد.
فصل چهارم – جرثقیل های متحرک
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 92 : چنانچه بازوی مناسبی در جرثقیل متحرک برای وصل به قرقره هایی که جهت تعمیر به کار می رود وجود نداشته باشد باید بازوی آهنی مناسبی که مقاومت کافی داشته و بتواند سنگین ترین قطعات ارابه را بلند نماید برای تعمیر جرثقیل متحرک تعبیه نمود.
ماده 93 : قبل از شروع تعمیر جرثقیل های متحرک کارگران تعمیرکننده باید به نکات زیر توجه کنند :
الف – اطمینان حاصل کنند که تمام کنترل های الکتریکی به حالت قطع و دو کلید اصلی و ثانوی به حالت باز بوده و یکی از آنها قفل باشد.
ب – تابلوهایی با عبارت (جرثقیل در حال تعمیر) روی جرثقیل و همچنین روی زمین در اطراف محوطه تعمیر بگذارند.
ج – اگر جرثقیل های متحرک دیگری در روی همین مسیر کار می کنند نگهدارنده مطمئنی به فاصله مناسبی روی ریل مسیر بگذارند یااز وسایل حفاظتی دیگری برای توقف استفاده نمایند.
ماده 94 : در جرثقیل های متحرک باید قبل از پیاده کردن محور قرقره ها یا استوانه های کابل یا تعویض آرمیچر موتور بلند کننده بار، باید کلیه کابل های مربوطه از روی قرقره ها باز شوند هرگاه این کار مقدور نباشد باید مکانیسم حرکت دهنده به طور مطمئن قفل شود تا از گردش قرقره های کابل جلوگیری بعمل آید.
ماده 95 : پس از پایان تعمیرات جرثقیل های متحرک باید تمام حفاظ ها و دستگاه های استحفاظی را مجدداً به جای خود قرار داد و قبل از بکار انداختن مجدد جرثقیل متحرک کلیه ابزارها، آچارها، و سایر اشیایی که جهت تعمیر محوطه آورده شده است جمع آوری نمود.
کارکردن در مجاورت جرثقیل های با پل متحرک
ماده 96 : هرگاه شخصی روی مسیر یا در مجاورت مسیر جرثقیل یا پل متحرک کار کند باید پیش بینی های لازم و موثر بعمل آید تا اطمینان حاصل شود که فاصله پل جرثقیل از این شخص حداقل از 6 متر کمتر نشود.
فصل چهارم – جرثقیل های متحرک
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

مقررات عمومی
ماده 97 : رعایت مقررات فصول دوم و سوم این آیین نامه که به ترتیب راجع به دستگاه های بالابر و جرثقیل ها می باشد از نظر ساختمان ، استفاده، تعمیر و نگهداری و جرثقیل های متحرک موتوری که در کارگاه ها کار می کنند نیز الزامی است .

نشان دادن ظرفیت جرثقیل متحرک موتوری
ماده 98 : ظرفیت جرثقیل های متحرک موتوری باید واضح در داخل و یا خارج اتاق فرمان مشخص شده باشد.
ضمناً باید حداکثر بار مجاز نیز برای حالات مختلف بازوی جرثقیل و اوضاع مختلف قرقره بالابرنده با بازوی اضافی یا بدون آن تعیین و نشان داده شود.
آژیر اضافه بار
ماده 99 : جرثقیل های متحرک موتوری باید با آژیر خودکار مجهز باشد که هرگاه جرثقیل باری بیش از بار مجاز بلند کند بطریق مشخص و پرصدا اعلام خطر نماید.
فضای آزاد برای بدن انسان
ماده 100 : برای این که کارگران بین قطعات متحرک جرثقیل موتوری و بدنه ارابه حامل آن قرار نگرفته و مصدوم نشوند باید فاصله آزادی که حداقل 35 سانتی متر باشد بین قسمت گردنده و بدنه ارابه حامل وجود داشته باشد.
فصل پنجم – جرثقیل متحرک موتوری
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

پله ها و نرده های اطراف
ماده 101 : ارابه حامل و اتاق فرمان جرثقیل موتوری باید به وسیله پله و نرده هایی در اطراف آن به نحوی مجهز شده باشد که به آسانی و بدون خطر بتوان به اتاق فرمان جرثقیل و محل کار راننده داخل شد.
اتاق فرمان
ماده 102 : در هر یک از طرفین اتاق فرمان جرثقیل های متحرک موتوری باید یک در تعبیه شده باشد به نحوی که لولای درها در قسمت عقب قرار گیرد و هر یک از این درها به طرف خارج باز شود و با دستگیره هایی مجهز باشد تا به هر جهت که دستگیره گردانده شود در باز گردد.
ماده 103 : کف سکوی ارابه حامل جرثقیل متحرک موتوری و کف اتاق فرمان آن باید از صفحات چوبی مخصوص یا آهن آجدار مفروش شده باشد تا خطر لیز خوردن کارگران را تخفیف دهد.
ماده 104 : اتاق فرمان جرثقیل های متحرک موتوری که با بخار کار می کنند باید دارای راهروی آزاد سرتاسری باشد.
دیگ های بخار
ماده 105 : رعایت مقررات آیین نامه و «دستگاه های مولد بخار و دیگ های آبگرم » از نظر ساختمان و طرز کار و نگاهداری و تعمیر دیگ های مزبور در جرثقیل های متحرک که با بخار کار می کنند نیز الزامی است .
موتورها
ماده 106 : موتورهای دیزلی، بنزینی و ماشین های بخار در جرثقیل های متحرک موتوری باید دارای حفاظ های مناسبی باشد تا راننده های آن از خطر تصادم با قطعات متحرک در امان باشند.
ماده 107 : لوله خروج بخار و شیرهای سیلندر در جرثقیل های متحرک موتوری که با بخار کار می کنند باید به وسیله لوله های طویل به خارج هدایت شوند تا آب داخل کف اتاق فرمان نشده و موجب لیز شدن نگردد.
فصل پنجم – جرثقیل متحرک موتوری
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 108 : در جرثقیل های متحرک موتوری انتهای لوله هایی که گاز یا بخار و آب سرریز انژکتورها از آن خارج می شود باید به طرف پایین باشد.
ترمزهای چرخ
ماده 109 : چرخ های ارابه جرثقیل های متحرک موتوری باید به هر دو نوع ترمزدستی و مکانیکی مجهز باشد.
اتصال خودکار
ماده 110 : ارابه جرثقیل های متحرک موتوری باید در جلو و عقب دارای اتصالی های خودکار باشد به طوری که بتوان از هر دو طرف ارابه اتصالی ها را باز نمود.
اهرم های فرمان
ماده 111 : اهرم های فرمان جرثقیل های متحرک موتوری باید با وسایلی مجهز شده باشند که بتوان آنها را در حالت آزاد قفل کرد.
حفاظ کابل ها
ماده 112 : برای جرثقیل های متحرک موتوری حفاظ کابل در قسمت های زیر باید در نظر گرفته شود :
الف – در قسمت انتهایی بازو برای آن که از برخورد قلاب کابل با شیار قرقره گردان جلوگیری شود.
ب- درناحیه ای که سیم هدایت بازوی جرثقیل در روی‎قرقره هرزگرد مربوطه‎حرکت‎می کند.
تجهیزات الکتریکی
ماده 113 : جرثقیل های متحرک موتوری که با جریان برق کار می کند باید دارای اتصالی مطمئنی به زمین باشد.
فصل پنجم – جرثقیل متحرک موتوری
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

روشنایی
ماده 114 : هرگاه جرثقیل های متحرک موتوری هنگام شب کار کنند نکات زیر باید رعایت شود :
الف – جرثقیل باید دارای چراغ جلو و حداقل یک چراغ قرمز در عقب باشد.
ب – چراغها در داخل اتاق فرمان طوری تعبیه شود که نور آنها مزاحم دید رانندگان جرثقیل نباشد و در عین حال رانندگان بتوانند محل کار خود را به خوبی ببینند و دستگاه های اندازه گیری سطح آب و درجه بخار را به طور صحیح کنترل نمایند.
دستگاه های آگاه کننده
ماده 115 : جرثقیل های متحرک موتوری باید با بوق های آگاه کننده و قوی مجهز باشد تا بتوان قبل از به کار انداختن جرثقیل و یا احیاناً در حین حرکت از آنها استفاده نمود.
مانور کردن دستگاه
ماده 116 : وقتی جرثقیل های متحرک موتوری در حرکت باشد باید :
الف – در صورتی که جرثقیل روی ریل حرکت کند فقط اشخاص مجاز اختیار تعویض سوزنهای ریل را داشته باشند.
ب – رانندگان جرثقیل مطمئن باشند که حین حرکت بازوی جرثقیل به ساختمان ها و خرپاها برخورد نکرده و ضمناً بازو به اندازه کافی پایین نگهداشته شود تا با اشیایی که در بالای جرثقیل قرار گرفته است تصادم ننماید.
ماده 117 : قبل از اینکه رانندگان جرثقیل متحرک موتوری محل کار خود را به علت تمام شدن وقت یا توقف موقت ترک نمایند باید ارابه جرثقیل را به حرکت ترمز نگاهدارند و بازوی جرثقیل را به حالت آزاد روی تکیه گاه خود قرار دهند و تمام وسایل کنترل را قفل و یا در محل آزاد خود محکم نمایند.
فصل پنجم – جرثقیل متحرک موتوری
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

مقررات عمومی
ماده 118 : رعایت مقررات مندرج در فصول دوم و سوم این آیین نامه که به ترتیب راجع به دستگاه های بالابر و جرثقیل ها می باشد از نظر ساختمان، استفاده، تعمیر و نگهداری جرثقیل های متحرک بازویی که در کارگاه ها کار می کنند نیز الزامی است .
نشان دادن ظرفیت جرثقیل بازویی
ماده 119 : ظرفیت جرثقیل بازویی نسبت به زوایای مختلف بازو و در مورد جرثقیل با بازویی افقی نسبت به موقعیت های مختلف ارابه متحرک روی بازو باید به طور واضح در پهلوهای بازو و یا ستون ها و یا پایه ها نوشته شده باشد.
ماده 120 : جرثقیل های بازویی باید به دستگاه آژیر خودکار مجهز باشد که هرگاه جرثقیل باری بیش از حداکثر بار مجاز بلند کند بطریق مشخص و پرصدا آژیر دهد.
ستون ها یا پایه ها
ماده 121 : صفحات نگهدارنده پاشنه های تحتانی جرثقیل های بازویی باید روی پی محکمی قرار گیرد و پاشنه های فوقانی نیز به طور محکم نصب شود تا در مقابل نیروهای مختلف که به آن وارد می شود مقاومت نمایند.
ماده 122 : جرثقیل هایی که روی بازوی آنها ارابه متحرک قرار دارد باید با وسایل نگهدارنده موثری که بتواند از خروج ارابه از روی ریل در دو انتهای بازوی جرثقیل جلوگیری نماید مجهز باشد.
جرثقیل های مجهز به بالابر دستی
ماده 123 : بالابر دستی جرثقیل بازویی باید دارای تجهیزات زیر باشد :
الف – محور قرقره کابل بالابر مجهز به شیطانک و چرخ جقجقه و یا حلزون و چرخ حلزون (بدون برگشت خود به خود) باشد تا بار را در حال آویزان یا هنگامی که دست از روی اهرم محرک برداشته می شود نگهداری کند.
ب – دستگاه های ترمز برای کنترل حرکت بار در حال پایین آمدن .
فصل ششم – جرثقیل های بازویی
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

مقررات عمومی
ماده 124 : رعایت مقررات مندرج در فصل دوم این آیین نامه که راجع به دستگاه های بالابر می باشد از نظر ساختمان، استفاده ، نگهداری و تعمیر جرثقیل های متحرک زمینی و جرثقیل های سکودار (بارچین ) نیز الزامی است .
دستگاه های فرمان
ماده 125 : وسایل فرمان و کنترل حرکت و نقل و انتقال تمام جرثقیل های متحرک زمینی و جرثقیل های متحرک سکودار (بارچین ) که با موتور کار می کنند و در یک کارگاه مشغول کار هستند باید با حرکات مشابه دسته های فرمان کار مشابهی انجام دهند.
اهرم های فرمان
ماده 126 : اهرم های فرمان جرثقیل های متحرک زمینی و جرثقیل های سکودار (بارچین ) باید در محل هایی تعبیه و محافظت شده باشد که از برخورد اتفاقی با قطعات متحرک یا ثابت محفوظ باشند.
اتصال زمین
ماده 127 : جرثقیل های متحرک زمینی و جرثقیل های سکودار (بارچین ) که با برق کار می کند باید از نظر الکتریکی به طریق موثری به زمین متصل شده باشد.
حفاظ سکوی محل راننده
ماده 128 : سکوی محل راننده جرثقیل های متحرک زمینی و جرثقیل های سکودار (بارچین ) باید دارای حفاظ مناسب برای راننده بوده و راه ورود به سکو نیز داشته باشد.
فصل هفتم – جرثقیل های متحرک زمینی وجرثقیل های سکودار (بارچین )
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

حفاظ چرخ ها
ماده 129 : چرخ های ارابه جرثقیل های متحرک زمینی و جرثقیل های سکودار (بارچین ) باید دارای سپر مخصوص برای حفاظت چرخ ها باشد.
ترمز چرخ ها
ماده 130 : جرثقیل های متحرک زمینی و جرثقیل های سکودار(بارچین ) که با موتور کارمی کند باید با ترمزهای موثر که روی محور حرکت دهنده و یا روی چرخ ها عمل نماید مجهز باشد.
دستگاه های آگاه کننده
ماده 131 : جرثقیل های متحرک زمینی و جرثقیل های سکودار (بارچین ) که با موتور کار می کنند باید با دستگاه های آگاه کننده دستی صدادار مجهز باشد.
ممنوعیت سوار شدن روی بار
ماده 132 : راننده جرثقیل متحرک زمینی و جرثقیل های سکودار (بارچین ) باید از سوار شدن اشخاص در روی بار مورد حمل و نقل یا سکوی فرمان و یا سایر قسمت های جرثقیل جلوگیری نماید.
بازوهای حرکت (مال بند) در جرثقیل های متحرک زمینی
ماده 133: بازوهای حرکت جرثقیل متحرک زمینی باید نوعی ساخته و کارگذارده شده باشد تا هنگامی که از آن استفاده نمی شود به حالت قائم قرار گیرد و بتوان آنها را در همان حالت به طور مطمئن نگاهداشت .
فصل هفتم – جرثقیل های متحرک زمینی وجرثقیل های سکودار (بارچین )
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

جرثقیل های سکودار (بارچین ) با بازوی مفصلی یا بازوی کشویی
ماده 134 : جرثقیل های سکودار (بارچین ) با بازوی مفصلی و یا کشویی باید به ضامنهای خودکار یا سایر وسایل مناسب مجهز باشد تا از برگشت اتفاقی قسمت های فوقانی جلوگیری بعمل آید.
کلیدهای محدودکننده و ترمزهای نگهدارنده بار در جرثقیل های سکودار (بارچین )
ماده135 : جرثقیل های سکودار (بارچین ) که بابرق کار می کند باید با لوازم زیر مجهز باشد :
الف – کلیدهای محدودکننده که از بالا رفتن و یا پایین آمدن بیش از اندازه سکوی جرثقیل جلوگیری نماید.
ب – ترمز الکتریکی یا مکانیکی برای کنترل پایین آمدن بار.
تخلیه بار از جرثقیل های سکودار (بارچین )
ماده 136 : تخلیه بار از جرثقیل های سکودار (بارچین ) حتی الامکان باید با وسایل مکانیکی انجام گیرد.
تغییر مکان جرثقیل های سکودار (بارچین )
ماده 137 : در تغییر مکان جرثقیل های سکودار (بارچین ) وقتی حامل بار می باشد باید سکو را پایین آورد تا خطر واژگون شدن جرثقیل به حداقل برسد.
فصل هفتم – جرثقیل های متحرک زمینی وجرثقیل های سکودار (بارچین )
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

چرخ چاه
مقررات عمومی
ماده 138 : رعایت مقررات مندرج در فصل دوم این آیین نامه که راجع به دستگاه های بالابر می باشد از نظر ساختمان استفاده و نگهداری و تعمیر جرثقیل های ساختمانی که در کارگاه ها کار می کند نیز الزامی است .
شرایط ساختمان
ماده 139 : کلیه قسمت های مختلف بدنه جرثقیل های ساختمانی باید از فلز ساخته شده باشد.
ضرائب اطمینان
ماده 140 : بدنه و استوانه کابل در جرثقیل های ساختمانی برای حداکثر بار پیش بینی شده لااقل باید دارای ضرائب اطمینان به شرح زیر باشد:
الف – برای قسمت های چدنی 12
ب – برای قسمت های فولاد ریخته 8
ج – برای قسمت های فولاد چکشی خوار و آهن ساختمانی 5
پی (فونداسیون )
ماده 141 : پایه ها یا بدنه جرثقیل های ساختمانی (چرخ چاه ) باید به طور مطمئنی روی پی محکمی استوار شده باشد.
ترمزها
ماده 142 : تمام جرثقیل های ساختمانی (چرخ چاه ) به استثنای آنهایی که مجهز به حلزون و چرخ حلزون بوده و به طور خودکار ترمز می شود باید مجهز به دستگاه هایی باشد که در صورت قطع قوه محرکه بار را به هر وضعی که هست در همان حال محکم نگهداری نماید.
استوانه کابل
ماده 143 : طول و قطر استوانه کابل باید در صورت امکان دارای چنان اندازه هایی باشد که کابل بلندکننده بار فقط در یک ردیف روی آن پیچیده شود.
فصل هشتم – جرثقیل های ساختمانی (چرخ چاه )
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

اهرم های فرمان
ماده 144 : اهرم های فرمان جرثقیل های ساختمانی (چرخ چاه ) باید مجهز به وسایل قفل ‎کننده مخصوص باشد.
جرثقیل های ساختمانی (چرخ چاه ) که با بخار کار می کند
ماده 145 : جرثقیل های ساختمانی (چرخ چاه ) که با بخار کار می کند باید به طریقی ساخته و نصب شده باشد که :
الف – کارگران به هیچ وجه در معرض سوختگی با آب جوش و بخار قرار نگیرند.
ب – بخاری که از لوله های خروجی بیرون می آید مانع دیگر کارگران مربوطه در حوزه عملیات نگردد.
جرثقیل های ساختمانی چرخ چاه دستی
ماده 146 : جرثقیل های ساختمانی (چرخ چاه ) که با قدرت دست کار می کند باید به طریقی محاسبه و ساخته شده باشد که حداکثر نیروی لازم که توسط هر کارگر برای بلند کردن حداکثر بار مجاز به دسته یا دسته های محرک وارد می شود بیش از ده کیلوگرم نباشد.
ماده 147 : جرثقیل های ساختمانی (چرخ چاه ) که با قدرت دست کار می کند باید مجهز به لوازم زیر باشد:
الف – روی محور استوانه کابل دارای شیطانک و چرخ جقجقه و یا حلزون و چرخ حلزونی که به طور خودکار ترمز می شود باشد تا از گردش معکوس دسته محرک در تمام مدت بلند‎کردن بار جلوگیری نماید.
ب – دارای ترمزهای موثر باشد به طوری که پایین آمدن بار را کنترل نماید.
فصل هشتم – جرثقیل های ساختمانی (چرخ چاه )
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 148 : دسته های محرک جرثقیل های ساختمانی (چرخ چاه ) که با قدرت دست کار می کند باید به طریقی ساخته شده باشد تا :
الف – هنگامی که بار به وسیله ترمز پایین آورده می شود دسته های محرک نچرخد و یا :
ب – دسته های محرک قبل از پایین آمدن بار از جای خود برداشته شود.
ماده 149 : در جرثقیل های ساختمانی (چرخ چاه ) که می توان دسته های محرک آنها را از جای خود برداشت باید این دسته ها به نحو مطمئنی روی محور قرار گرفته باشد تا به طور ناگهانی از روی محور خارج نشود.
تبصره – دستگاه هایی که بنام چرخ چاه برای بالا آوردن آب یا خاک از چاه به کار می رود مشمول این آیین نامه نبوده و دستورات آن بعداً تدوین خواهد شد.
فصل هشتم – جرثقیل های ساختمانی (چرخ چاه )
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

مقررات عمومی
ماده 150 : رعایت مقررات مندرج در فصل دوم این آیین نامه که راجع به دستگاه های بالابر می باشد از نظرساختمان استفاده، نگهداری و تعمیر جرثقیل ها در مورد جرثقیل های الکتریکی ، بادی و زنجیری نیز الزامی است .
جرثقیل های الکتریکی
ماده 151 : جرثقیل های الکتریکی باید :
الف – تماماً از فولاد ساخته شده باشد.
ب- نوعی طرح و محاسبه شده باشد که حداقل ضریب اطمینان برای حداکثر بار پیش بینی شده کمتر از 8 برای فولاد ریخته و 5 برای آهن‎ساختمانی یا فولاد چکش خوار نباشد.
ج – مجهز به ترمزهای خودکار باشد تا بتواند بار را هنگام توقف جرثقیل نگهداری نماید.
ماده 152 : دستگاه های فرمان و کنترل جرثقیلهای الکتریکی باید مجهز به وسایلی باشد تا هنگامی که‎ دسته های متصل به‎طناب های فرمان‎رهامی شودخود به خود به ‎محل خلاص برگردد.
ماده 153 : طناب های فرمان در جرثقیل های الکتریکی باید از جنس عایق ساخته شده باشد.
جرثقیل های بادی
ماده 154 : جرثقیل های بادی معلق باید کلاً از فولاد ساخته شده و طوری طرح و محاسبه شود که حداقل ضریب اطمینان برای حداکثر بار پیش بینی شده در مورد فولاد ریخته 8 و فولاد چکش خوار و آهن ساختمانی 5 باشد.
فصل نهم – جرثقیل های الکتریکی ، بادی، زنجیری
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 155 : سیلندرهای جرثقیل های بادی معلق باید به وسیله گوه مخصوص یا قلاب‎های حفاظتی یا سایر وسایل متصل کننده به ارابه یا تکیه گاه های دیگر نوعی وصل شده باشد تا از رها شدن دستگاه جلوگیری بعمل آورد.
ماده 156 : پیستونهای جرثقیل های بادی معلق باید به وسیله مهره تاج‎دار و اشپیل به دسته پیستون به طور مطمئنی متصل شده باشد.
ماده 157 : اهرم های فرمان جعبه تقسیم باد در جرثقیل های بادی معلق باید مجهز به وسائلی باشدکه اهرم ها به طورخودکاردر موقع رها شدن طناب فرمان به حالت خلاص برگردد.
جرثقیل زنجیری (دستی )
ماده 158 : نگهدارنده جرثقیل های زنجیری (دستی ) باید مقاومت و قدرت کافی برای حمل باری که بدان آویزان است داشته باشد.
ماده 159 : قطعاتی از جرثقیل های زنجیری که سنگینی بار را تحمل می کنند باید :
الف – طوری طرح و حساب شود که حداقل ضریب اطمینان برای حداکثر بار پیش بینی شده در مورد فولاد ریخته 8 و فولاد چکش خوار و آهن ساختمانی 5 باشد.
ب – از چدن نباشد.
ماده 160: جرثقیل های زنجیری باید با حلزون و چرخ حلزون یا سایر ادوات طوری مجهز باشد که بتواند به طور خودکار بار را در حال آویزان نگهداری نماید.
فصل نهم – جرثقیل های الکتریکی ، بادی، زنجیری
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

مقررات عمومی
ماده 161 : رعایت مقررات مندرج در مواد 1 تا 4 و همچنین 15 تا 29 فصل دوم این آیین نامه که راجع به دستگاه های بالابر می باشد از نظر ساختمان ، نگهداری و تعمیر جرثقیل های قرقره ای نیز الزامی است .
قطعه حمال
ماده 162 : قرقره فوقانی جرثقیل های قرقره ای باید مجهز به قلاب یا چنگک و یا گیره هایی باشد که جرثقیل به وسیله آنها به طور محکم به قطعه حمال آویزان شده باشد.
طناب ها
ماده 163 : نوع و قطر طناب هایی که در جرثقیل های قرقره ای مورد استفاده قرار می گیرد باید متناسب با ابعاد قرقره ها باشد.
ماده 164 : قرقره های جرثقیلهای قرقره ای بایدمجهز به وسائلی باشد که کارگران مجبور نباشند هنگام آویزان کردن یا تغییر مکان بار دستشان را روی طناب ها و یا زنجیرها بگذارند.
فصل دهم – جرثقیل قرقره ای
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

زنجیرها
ماده 165 : زنجیرهای مخصوص بستن و بلند کردن بار باید از آهن چکش خوار یا از فولادی باشد که با مشخصاتی که در استانداردهای بین المللی و یا استانداردی که به وسیله مقام صلاحیت دار (وزارت کار) پیش بینی شده مطابقت نماید.
ماده 166 : حلقه ها، قلاب ها، گیره ها، بست های زنجیرهای مخصوص بستن و بلند کردن ، بار باید از همان جنس زنجیری که به آن بسته شده اند انتخاب شود به شرط آن که جنس زنجیر از آهن چکش خوار یا فولاد معمولی باشد به هر حال در هر یک از موارد خاص باید بررسی و آزمایش جداگانه بعمل آید.
ماده 167 : برای زنجیرها حداقل ضریب اطمینان با احتساب حداکثر بار مجاز باید 5 باشد.
ماده 168 : زنجیرها باید در موارد زیر تعویض شود :
الف – هنگامی که در اثر بلند کردن باری بیش از ظرفیت یا دوباره پخت نادرست اطمینان لازم را از دست داده باشد.
ب – بیش از 5% به طول اولیه آن اضافه شده باشد.
ج – بیش از یک چهارم ضخامت اولیه حلقه های زنجیر در اثر کار خورده شده باشد.
ماده 169 : مقاومت کششی تمام زنجیرهای نو یا مرمت شده قبل از آن که مورد استفاده قرار گیرد باید آزمایش شود و وزن بار مجازی که می توان به طور قائم و بدون خطر به وسیله آنها برداشت واضح و خوانا در روی قلاب یا حلقه نگهدارنده قلاب و یا روی حلقه اضافی مخصوصی که برای همین منظور به انتهای زنجیر وصل شده و در بلند کردن بار موثر نیست نوشته شده باشد.
ماده 170 : میزان بار مجاز برای زنجیرهای بلند کننده و همچنین میزان بار مجاز برای زنجیر باربند برحسب زوایای مختلف باید به طور وضوح در جدول مخصوص قید و در معرض دید کامل قرار داده شود و مندرجات و طرز استفاده از جدول را دقیقاً به کسانی که با این زنجیرها کار می کنند بیاموزند.
ماده 171 : به استثنای مواردی که در ماده 172 این آیین نامه قید شده زنجیرهای بلند‎‎کننده بار که روی قرقره های شیاردار و یا روی فلکه ها پیچیده می شود باید در فواصل معین به طور مرتب و به اندازه کافی روغن کاری شود.
فصل یازدهم – لوازم بلند کردن بار
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 172 : وقتی جرثقیل در کارگاه های ریخته گری و یا در کارگاه های دیگری که بر اثر روغن کاری امکان چسبیدن ماسه و یا مواد مشابه زنجیر بالابر را موجود باشد کار می کند نباید زنجیر بالابر را روغن کاری نمود. همچنین زنجیرهای بسته بندی را هیچ وقت نباید روغن کاری کرد.
ماده 173 : قبل از استفاده از زنجیرها برای بلند کردن بار باید توجه داشت که پیچ و تاب نداشته و گره نخورده باشد.
ماده 174 : هرگاه بار دارای پهلوها و لبه های تیز باشد باید هنگام بلند کردن آن بین لبه های تیز و زنجیر بلند کننده ، قطعات مناسبی از اجسام نرم قرار داد.
ماده 175 : حلقه های شکسته شده زنجیرهای بستن و بلند کردن بار نباید به هیچ وجه به وسیله پیچ یا میخ یا پرچ و یا سیم و یا سایر وسایل اتصالی بهم متصل شده و مجدداً مورد استفاده قرار گیرد.
ماده 176 : زنجیرهای بلند کننده باید روی استوانه ها، محورها یا قرقره هایی که دارای شیارهای مناسب با شکل و ابعاد زنجیر باشد پیچیده شود به طوری که زنجیر بتواند بدون پیچ و تاب روی قطعات فوق قرار گرفته و به نرمی کار کند.
ماده 177 : زنجیرهای بستن و بلند کردن بار، حلقه ها، چنگکها و سایر اتصالات باید از نظر کشش ، فرسودگی ، خوردگی، شکستگی، ترک خوردگی و هر نوع خرابی دیگر قبل از شروع هر نوبت کار مورد معاینه قرار گیرد مگر آنکه در طی سه ماه گذشته بازرسی و آزمایش شده باشد.
ماده 178 : هنگامی که بعضی از حلقه های زنجیرهای بستن و بلند کردن بار دارای خوردگی و شکستگی، خمیدگی و یا بریدگی باشد باید حلقه های مزبور تعویض شود.
ماده 179 : زنجیرهای بستن و بلند کردن بار باید در مدت زمانی که از حدود زیر تجاوز نکند تحت عمل حرارتی (دوباره پخت ) قرار گیرد :
الف – در مورد زنجیرهایی که قطر آن 5/12 میلی متر و یا کمتر باشد و همچنین در مورد زنجیرهایی که برای حمل فلز مذاب بکار می رود شش ماه .
ب – برای انواع دیگر زنجیرها دوازده ماه .
فصل یازدهم – لوازم بلند کردن بار
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 180 : تعمیر و دوباره پخت زنجیرهای بستن و بلند کردن بار فقط باید به وسیله کارخانه هایی که دارای تجارب و تخصص کافی هستند انجام گیرد. زنجیرهای فولادی که به طریقه های حرارتی خاص تهیه شده اند باید برای دوباره پخت لازم به کارخانه سازنده اولیه آن فرستاده شود.
ماده 181 : زنجیرهای بستن و بلند کردن بار در موقعی که مورد استفاده نیستند باید به طریق زیرانبار شود.
الف – به چنگک مخصوص به قسمی آویخته گردد که کارگر در موقع برداشتن و یا گذاشتن آن دچار حادثه و زحمت نشود.
ب- دروضع و شرایطی نگهداری‎شود که حتی المقدور از زنگ زدگی آن‎جلوگیری به عمل آید.
ماده 182 : زنجیرهای بستن و بلند کردن بار نباید در محل هایی گذارده شود که در اثر عبور ارابه های حمل ونقل از روی آنها دچار خوردگی و یا خرابی گردد.
ماده 183 : هنگامی که زنجیرها چندین ساعت متوالی در درجات حرارت خیلی پایین قرار گیرد باید قبل از استفاده مجدد آنها را گرم نمود.
کابل های فلزی
ماده 184 :کابل های فلزی که برای بلندکردن ، پایین آوردن و یا کشیدن بار بکار می رود باید :
الف – با مشخصات تعیین شده از طرف موسسه استاندارد و یا مقام صلاحیت دار دیگری که مورد تایید وزارت کار و امور اجتماعی باشد مطابقت نماید.
ب- کاملاً بی عیب و نقص بوده و نوع ساخت و قطر آن‎مناسب باکاری که انجام می‎دهد باشد.
ماده 185 : ضریب اطمینان کابل‎های فلزی نباید کمتر از 6 باشد.
فصل یازدهم – لوازم بلند کردن بار
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 186 : مقاومت کششی حلقه های اتصال و نگهدارنده سرکابل ها باید :
الف – اقلاً برابر حداکثر بار مجاز ضرب در ضریب اطمینان کابل باشد.
ب – حداقل معادل 95% مقاومت پارگی تضمین شده برای کابل ها باشد.
ماده 187 : حلقه های کابل ها، چنگک ها، حلقه های اتصالی و سایر قطعات کابل فلزی باید دارای حفاظ مخصوص و مناسب جهت جلوگیری از آسیب دیدن سطح قطعات مزبور باشد.
ماده 188 : الف – کابل های فلزی در موقع نصب باید مورد آزمایش قرار گیرد و هنگام کار نیز مرتباً از آنها طبق ماده 16 فصل دوم این آیین نامه بازدید بعمل آید.
ب – کابل های فلزی که پارگی یا زدگی پیدا کرده و یا زنگ زده است بسته به نوع کابل در موارد زیرین باید تعویض شود :
1- کابل های شش رشته ای هفت سیمه در صورتی که در طول 50 سانتی متر از مقاومت آن 12% کم شده باشد.
2- کابل های شش رشته ای 19 سیمه در صورتی که در طول 50 سانتی متر از مقاومت آن 20% کم شده باشد.
3- کابل های شش رشته ای 37 سیمه در صورتی که در طول 50 سانتی متر از مقاومت آن 25% کم شده باشد.
4- کابل های شش رشته ای 61 سیمه در صورتی که در طول 50 سانتی متر از مقاومت آن 25% کم شده باشد.
5- کابل های مخصوص بشرح زیر :
الف- کابل هایSeal درصورتی که در طول 50 سانتی متر از مقاومت آن 12% کم شده باشد.
ب – کابل های رشته ای با مقطع مثلثی در صورتی که در طول یک متر از مقاومت آن 15% کم شده باشد.
ج – کابل های نوفلکس Nuflex در صورتی که در طول یک متر از مقاومت آن 20% کم شده باشد.
ماده 189 : ابعاد، مشخصات ، جنس و میزان بلند کردن حداکثر بار بدون خطر کابل های فلزی باید روی پلاک فلزی مخصوص قید و در معرض دید کامل قرار داده شود.
فصل یازدهم – لوازم بلند کردن بار
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 190 : کابل های فلزی که برای بلند کردن، پایین آوردن و یا کشیدن بار به کار می رود، باید بدون گره و خمیدگی باشد.
ماده 191 : به منظور جلوگیری از خمیدگی زیاد و کم شدن تاب خوردگی اولیه کابل های نو باید نکات زیر مراعات شود :
الف – در صورتی که به شکل حلقه خریداری شود برای باز کردن آن باید حلقه پیچیده شده را در روی سطح افقی و تمیز بدون ماسه غلطانده و قبل از این که روی قرقره شیاردار سوار گردد صاف نمود.
ب – هرگاه به صورت قرقره تحویل شده باشد برای باز کردن کابل باید قرقره کابل را روی زمین غلطانده و یا آن را به طور افقی روی محور سوار کرده و یا اینکه قرقره را به طور قائم روی صفحه گردان قرار داد و بعداً کابل را به آرامی باز نمود.
ماده 192 : برای جلوگیری از باز شدن رشته های سرکابل باید هر یک از دو انتهای آن محکم بسته شده باشد.
ماده 193 : قبل از بریدن کابل باید دوطرف محل برش با نوار بسته شود.
ماده 194 : محل اتصال کابل باید به فواصل زمانی منظم مورد معاینه و بازدید قرار گیرد و چنانچه بست ها و یا گیره های مختلف اتصال کابل ها لقی داشته باشد باید مجدداً آنها را محکم کرد.
ماده 195 : در صورت مشاهده کمترین نشانه خطر در روی اتصالی های کابل های فلزی باید از این نقطه در حدود یک تا سه متر برید و مجدداً اتصالهای کابل را بست .
ماده 196 : اتصال دو سر کابل که به صورت حلقه و یا غلاف درآمده باشد باید حداقل سه دور سرکابل حلقه شده به دور کابل اصلی پیچیده و بعداً سرکابل پیچیده شده را از وسط باز و چپ و راست دودور دیگر هریک از نصفه های‎کابل حلقه‎شده روی کابل اصلی پیچانده شود.
فصل یازدهم – لوازم بلند کردن بار
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 197 : برای حفظ قابلیت انعطاف و جلوگیری از زنگ زدن کابل های فلزی باید مرتباً در فواصل منظم کابل ها را با روغنی که عاری از مواد اسیدی و قلیایی باشد روغن کاری نمود.
ماده 198 : کابل های فلزی باید در محل خنک و خشک نگهداری شده و در معرض حرارت زیاد و یا بخار اسید قرار نگیرد.
طناب های لیفی
ماده 199 : طناب هایی که از الیاف تهیه شده و برای بالا بردن و پایین آوردن و یا کشیدن بار به کار می رود باید از نوع الیاف مرغوب و مناسب بوده و حداقل مقاومت آن 800 کیلوگرم در سانتی متر مربع باشد و ضریب‎اطمینان برای‎این نوع‎طناب ها‎نباید کمتر از10 باشد.
ماده 200 : تمام طناب های لیفی باید دارای پلاک فلزی مخصوصی حاوی مشخصات زیر بوده و این پلاک در معرض دید کامل قرار داده شود :
الف – اسم کارخانه سازنده .
ب – تاریخ شروع بکار.
ج – حداکثر بار مجاز.
فصل یازدهم – لوازم بلند کردن بار
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 201 : قبل از به کار بردن طناب های لیفی که برای بلند کردن بار مورد استفاده قرار می گیرد همچنین طی دوران کار در فواصل مناسبی که از سه ماه تجاوز ننماید و نیز در مواقع آسیب دیدن از قبیل خوردگی، شکستگی، بریدگی ، تغییر طول و یا مقطع و یا باز شدن رشته های طناب و یا تغییر رنگ آن و یا هر نوع ضایعه دیگر باید طناب ها مورد آزمایش و معاینه قرار گیرد.
ماده 202 : هنگامی که طناب لیفی به اندازه معینی باید بریده شود قبل از بریدن باید دو طرف محل برش طناب بسته شده باشد.
ماده 203 : محل‎بافت دوقطعه طناب لیفی که به‎هم بافته می شوند باید دارای روپوش باشد.
ماده 204 : طناب های لیفی که برای بلند کردن بار بکار می رود نباید روی سطوح خشن و ناصاف و یا محل هایی که دارای ماسه و یا مواد مشابه است کشیده شود.
ماده 205 : هنگامی که طناب های لیفی کاملاً خیس شده باشد باید :
الف – در محل خشکی که دارای حرارت زیاد نباشد بحالت کلاف و به طور آزاد آویزان قرار داد تا خشک شود.
ماده 206 : طناب های لیفی را نباید در محل هایی که امکان تماس با اسیدها – بخارات اسیدی یا سایر مواد مخرب شیمیایی وجود دارد به کار برده یا انبار نمود.
ماده 207 : هنگامی که طناب های لیفی مورد استفاده نیستند باید آنها را به صورت کلاف و به طور آزاد به میخ چوبی آویزان کرد و یا روی سکوهای مشبک چوبی که حداقل ارتفاع آن از زمین 15 سانتی متر باشد قرار داد. محلی که طناب های لیفی انبار می شود باید کاملاً تهویه شده و آنها را باید دور از دیگ های بخار، لوله های بخار یا سایر منابع حرارتی یا رطوبت یا بخار آب انبار نمود.
فصل یازدهم – لوازم بلند کردن بار
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 208 : طناب های لیفی که برای بلند کردن بار مورد استفاده قرار گرفته است باید آنها را قبل از انبار کردن تمیز و خشک نمود.
قرقره های شیاردار
ماده 209 : شیارهای قرقره هایی که زنجیر روی آن کار می کند باید به شکلی باشد که حلقه های زنجیر در آن شیارها جای گیرد.
ماده 210 : شیارهای قرقره های کابل باید :
الف – دارای لبه پخ و سطح صاف بوده به طوری که هیچ گونه صدمه به کابل نرساند.
ب – اندازه آنها به نحوی باشد که بدون برخورد با قطعات دیگر یا تولید خراش کابل از روی آنها به آسانی هدایت شود.
ماده 211 : قرقره های پایینی دستگاه های بلند کننده باید دارای حفاظ مناسب با دستگیره حلقه ای شکل باشد تا از هرگونه تغییر محل دستگاه و یا ایجاد خطر برای دست کارگر جلوگیری نماید.
قلاب ها
ماده 212 : قلاب های دستگاه های بالابر باید :
الف – از آهن یا فولاد چکش خوار یا از مجموعه ورقه های فولادی تشکیل شده باشد.
ب – مجهز به شیطانک یا سایر وسایل حفاظتی بوده و یا برحسب نوع کار به شکلی باشد که مانع جدا شدن اتفاقی بار گردد.
ج – در مورد دستگاه های سنگین مجهز به بلبرینگ های ساچمه ای یا غلطکی باشد.
ماده 213 : حداکثر باری که می توان به وسیله قلاب بلند نمود باید به طور خوانا در روی آن نوشته شده باشد.
فصل یازدهم – لوازم بلند کردن بار
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 214 : قلاب دستگاه بالابر در صورتی که نوع کار ایجاب نمود باید مجهز به دستگیره ای باشد که بتوان آن را تغییر مکان داده و در وضع مناسب قرار داد.
ماده 215 :آن قسمت ازقلاب ها که درتماس با زنجیر و یا کابل می باشد باید گرد شده باشد.
وسایل بستن بار
ماده 216 : مقصود از وسایل بستن بار که در مواد 217 الی 227 این آیین نامه مورد بحث قرار خواهد گرفت ، وسائلی است که بار به منظور بلند کردن یا جابجا نمودن با آن بسته می شود. این وسایل باید از لحاظ ساختمان و نگهداری و مورد استعمال با مقررات ماده 165 الی 208 همین آیین نامه که مربوط به زنجیرها، طناب های لیفی و کابل می باشد مطابقت داشته باشد.
ماده 217 : وسایل بستن بار باید از زنجیرها، کابل های فلزی یا طناب های لیفی که دارای مقاومت کافی برای بار مورد نظر باشد ساخته شده باشد.
ماده 218 : حداکثر بار مجاز هر نوع وسیله بستن بار مذکور در ماده 217 این آیین نامه باید به طورکامل مشخص و به وسیله لوحه‎مخصوص فلزی و یا طرق ممکن دیگر تعیین شده باشد.
ماده 219 : وسایل بستن بار باید به ترتیب زیر مورد بازدید قرار گیرد.
الف – قبل از هر دفعه استفاده به وسیله کارگر مربوطه و یا کارگرانی که برای این منظور در نظر گرفته شده اند.
ب – هر هفته یک بار توسط شخص صلاحیتدار دیگری که به وسیله قسمت فنی کارگاه صنعتی تعیین گردیده است .
ج – در مواقع صدمات وارده و همچنین در فواصل معینی که از 3 ماه بیشتر نباشد به وسیله شخص صلاحیتدار.
فصل یازدهم – لوازم بلند کردن بار
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها

ماده 220 : تمام وسائلی که برای بستن بار به کار می رود به استثنای وسایل بستن بی انتها باید دارای حلقه ها، قلاب ها، چنگکها یا سایر وسایل اتصالی باشند به طوری که بتوان آنها را با اطمینان به قلاب بلند کننده آویزان کرد.
ماده221 : درصورتی که وسایل بستن بار درمجاورت لبه های تیز بار قرارگیرند به طوری که احتمال صدمه دیدن آن برود باید بین لبه تیز بار و وسایل مزبور بالشتک مناسبی قرار داد.
ماده 222 : برای بلند کردن بار معمولاً از وسیله بستن بار که با شاخه های مساوی به قلاب بلند کننده متصل می گردد استفاده می شود ولی هرگاه وضع بار طوری باشد که بدین ترتیب به علت عدم تعادل نتوان آن را به طور اطمینان بخش و بدون خطر بلند نمود باید شاخه های وسیله بستن بار را برای ایجاد تعادل به صورت نامساوی تنظیم کرد.
ماده 223 : در صورتی که لازم شود باری توسط دو یا چند رشته به وسیله بستن بار بالا برده شود انتهای فوقانی وسایل مزبور باید به حلقه مناسبی متصل شده و سپس این حلقه به قلاب بلندکننده آویزان گردد.
ماده 224 : زاویه راس بین شاخه های وسایل بستن بار نباید بیش از 60 درجه باشد.
ماده 225 : در صورتی که طول بار بیش از 60/3 متر بوده و از چندین قطعه تشکیل شده باشد و یا احتمال لغزیدن وسایل بستن بار برود این وسایل باید با میله یا قلاب جداکننده مخصوص مجهز باشد.
ماده 226 : چنانچه در وسایل بستن بار علایم شکستگی و خوردگی زیاد یا ضایعات دیگر مشهود شود باید فوراً آنها را از کار خارج نمود به طوری که مورد استفاده قرار نگیرد.
ماده 237 : هنگامی که وسایل بستن بار مورد استفاده نیستند باید آنها را در محل مخصوصی که دسترسی به آن آسان باشد آویزان و نگهداری نمود.
آیین نامه فوق مشتمل بر یازده فصل و 227 ماده به استناد ماده 47 قانون کار در دویست و پنجاه و پنجمین جلسه شورای عالی حفاظت فنی مورخ 23/8/45 به تصویب نهایی رسیده و پس از نشر در روزنامه رسمی کشور در سراسر مملکت قابل اجرا است .

فصل یازدهم – لوازم بلند کردن بار
آیین نامه حفاظتی وسایل حمل و نقل و جابجاکردن مواد و اشیاء در کارگاه ها