نظریه پردازان جهانی مرمت شهری
دوران اول (از اوایل قرن 19 تا 1914- جنگ جهانی اول)
اوژن ویوله لودوک (1814-1879)
معمار فرانسوی
توجه به ابعاد اقتصادی و بهداشتی
پاکسازی فضاهای اطراف بناهای مرمتی
نظریات:
نظریه پویایی ماده در ساختمان
نظریه سبک و زمان
اصول مرمت شهری از نظر لودوک
یکم : حذف بخش های اضافه شده به بنا پس از تاریخ اصلی آن
دوم : تکمیل یا احداث بنای فرسوده یا نا تمام بر پایه سبک گذشته بنا به صورت اولیه
سوم : شباهت و درک اثر
چهارم : حفظ بنای کاملاً فرسوده و تخریبی
اوژن ویوله لودوک
مداخله: احیای کالبد و به دنبال آن بهبود کارکرد
دستور العمل مداخله: پاکسازی فضاهای شهری اطراف بناهای یادمانی
شیوه اقدام: بهسازی، نوسازی، بازسازی
کاربری پیشنهادی: گنجینه ای
روش مداخله: بازسازی شهری (بازسازی مو به مو)
جان راسکین (1818-1900)
حقوق دان انگلیسی
فلسفه هنر و فلسفه اجتماعی
تاثیر پذیری هنر از عوامل اجتماعی و اقتصادی
وضعیت اقتصادی و اجتماعی دوران صنعتی: دلیل اصلی انحطاط هنر
کتاب هفت مشعل معماری: حقیقت، ایثار، قدرت، زیبایی، زندگی، خاطره، اطاعت
نظریات جان راسکین
نظریه منظر سازی
نظریه اندامواره یا سازمند
اصول مرمت جان راسکین
اصل فناپذیری
اصل عدم تکرار (تنوع)
اصل عمر و اعتبار (جاودانگی)
اصل عدم دخالت
اصل مرمت آیینی
جان راسکین
هدف مداخله: بهبود کالبد بدون دخالت مستقیم و بارز
دستور العمل مداخله: تعمیر و مرمت دائمی، تبیعیت از قوانین منظر سازی و سازمندی
شیوه اقدام: بهسازی (مرمت محتاطانه تاریخی)
کاربری پیشنهادی: تداوم کاربری تاریخی، معاصر سازی
روش مداخله: حفاظتی – تزیینی
کامیلو سیت (1843-1903)
معمار اتریشی
کتاب هنر ساختن شهرها
برداشتی زیباشناسانه از شهرهای قرون وسطی و رنسانس
هماهنگی و زیبایی فضاهای شهرهای تاریخی
شهرهای جدید:
نظم و ترتیب بیش از حد و یکنواخت
فافد فضاهای زیبا، متناسب، با هویت و ارزش هنری
نظریه های مرمتی سیته
جستجوی الفبای شهرسازی کهن به منظور کاربست در شهرسازی جدید
ارزش بناهای تاریخی در ارتباط و هماهنگی فضایی موجود بین بنا و محیط اطراف
نظریه تداوم شهرسازی
نظریه هویت تاریخی شهرها
اصول مداخله در بافت از نظر سیته
سلسله مراتب مکانی یا فضایی
هویت
تلفیق و انطباق (گفت وگوی میان گذشته و آینده)
توازن
عملگرایی
تعادل
مقیاس انسانی
کامیلو سیت
هدف مداخله: بهبود کارکرد با احترام به کالبد قدیم
دستور العمل مداخله: تلفیق ساختمان جدید با قدیم، کاربست راه حل های مقطعی، تاکید عمده بر خیابان و میدان، نفی اصل تقارن در مرمت، نفی شبکه شطرنجی، استفاده از فضای سبز، طراحی شهری در مقیاس معماری شهری، عدم ورود وسایل موتوریی به بافت
شیوه اقدام: بهسازی و نوسازی
کاربری پیشنهادی: تدوام حیات کالبدی – تاریخی
روش مداخله: حفاظتی – تزیینی
کامیلو سیت
Votive Plaza in Vienna by Camillo Sitte, 1909
دوران دوم (از 1918 – پایان جنگ جهانی اول تا 1960)
پاتریک گدس (1854- 1932)
زیست شناس اسکاتلندی
کتاب های توسعه شهری و شهرها در تحول
شناخت عناصر جغرافیایی و تاریخی؛ اولین گام در شناخت شهر
نظریات و اصول گدس
انطباق مکان و زمان در خصوص بنا، مجموعه و بافت شهری
امروز، تکرار دیروز نیست بلکه تحول و تداوم آن است
حضور مطالعات برنامه ریزی شهری در مرمت شهری
شناخت (روح شهر)
معرفی شهر و آموزش شهروندان
پاتریک گدس
هدف مداخله: حفظ کالبد تاریخی، بهبود محیط شهری، بهبود شرایط زیست
دستور العمل مداخله: حفظ خاطره های تاریخی در امر مرمت، آموزش مداوم و همگانی
شیوه اقدام: بهسازی و نوسازی
کاربری شهری: در درون برنامه ریزی شهری مطرح می شود
روش مداخله: روش جامع مرمت شهری
لوکوربوزیه (1887 – 1965)
شارل ادوارد ژانره
معمار و شهرساز سوئیسی
از اعضای اصلی چهارمین کنگره سیام 1933 (منشور آتن)
اصول منطقه بندی برای شهرسازی
برای بخش های قدیمی، میانی و جدید
توجه نداشتن به ساختمان های موجود و عدم تمایل به اصلاح بافت و جانشین کردن بافت جدید بر بافت قدیم
نظریات لوکوربوزیه
نفی گذشته
معماری نمی تواند به بنایی محدود شود که در گذشته بنا شده است
تبعیت فرم از عملکرد: کالبد باید در مقابل عملکرد مطیع باشد
منطقه بندی تنها ابزار پاسخگویی به اهداف شهرسازی جدید است.
اصول لوکوربوزیه
هندسه گرایی
تولید انبوه
استاندارد گرایی
منطقه گرایی
جدایی حرکت سواره از پیاده
لوکوربوزیه
هدف مداخله: بهبود کارکرد با تخریب کالبد
دستور العمل مداخله: تخریب بنا، مجموعه و یا بافت فرسوده و جایگزین کردن با ساختار جدید، حفظ تعداد معدودی از ابنیه با ارزش، ورود وسایل نقلیه به بافت کهن
شیوه اقدام: بازسازی
کاربری پیشنهادی: منطقه بندی براساس چهار اصل عملکرد اصلی شهر
روش مداخله: حفاظتی – بهداشتی
دوران سوم (از 1960 تا زمان معاصر)
لوئیس مامفورد (1895-1990)
مورخ امریکایی
شاگرد پاتریک گدس
کتاب فرهنگ شهرها
شناخت عمیق نسبت به مسائل شهر لازمه حل مسائل شهرها
گسترش حومه ها به دلیل افزایش وسایل نقلیه و از بین رفتن شهرهای تاریخی
نظریات لوئیس مامفورد
مرمت امری است بطئی و جزئی که ممکن است سال ها به طول انجامد
بافت های تاریخی تنها دارای ارزش تاریخی نمی باشند بلکه دارای بعد زیبایی شناسانه نیز می باشند.
تعادل بخشی جمعیت در بافت قدیم شایان توجه است.
اصول لوئیس مامفورد
برنامه ریزی
معاصر سازی
مشارکت
مداخله در ذره فضا
لوئیس مامفورد
هدف مداخله: حفظ کالبد براساس شکل سازمند، پاسخ به نیازهای معاصر
دستور العمل مداخله: عدم احداث بافت جدید بر روی بافت قدیم، کاهش تراکم در بافت قدیم، رد اقدامات مقطعی و کوته بینانه، جذاب و آرامش بخش بودن اقدامات مرمتی
شیوه اقدام: بهسازی و نوسازی
کاربری پیشنهادی: بر اساس کاربری طرح های آمایشی
روش مداخله: روش جامع مرمت شهری
کوین لینچ (1918 – 1984)
معمار و شهرساز امریکایی
کتاب های سیمای شهر و تئوری شکل خوب شهر
اهمیت دهی به امر حفاظت
نظریات کوین لینچ
مرمت امری آیینی و دائمی است
گفت و گوی میان گذشته و آینده تنها با مرمت آیینی و تدوامی امکان پذیر است
نگهداری بنا، مجموعه و یا بافت های شهری که از کیفیت بالا، معنی و هویت برخوردار می باشند، ضروری است
زوال محیط طبیعی و مصنوع امری بدیهی است که نمی توان آن را برای تخریب پیش رس محیط های شهری موثر دانست
گفت و گوی میان شهروند و فضای شهری را در کار مرمت نباید از نظر پنهان داشت
اصول کوین لینچ
در زمان بودن
گفت و گوی خلاق بین گذشته، حال و آینده میان شهروند و فضای شهری
ادراک فضا
خوانایی
حفظ عناصر غنی گذشته
تاکید بر حفظ ارزش های لمس ناشدنی
کوین لینچ
هدف مداخله: حس تداوم در کالبد بافت قدیم، خوانایی و سرزندگی
دستور العمل مداخله: ایجاد موزه های فضای باز، به نمایش گذاشتن دوره های تاریخی در بافت، تاکید بر شبکه نمادین شهر، مداخله همراه با مشارکت مردم، مشاوره متخصصان و هماهنگی با مسئولان، تاکید بر حفاظت و استفاده از میراث به جای حفاظت صرف از آن
شیوه اقدام: بهسازی، نوسازی، بازسازی
کاربری پیشنهادی: بر اساس طرح منظر شهر
روش مداخله: روش مداخله مرمت شهری
شوراها و قطع نامه های جهانی موثر در امر مرمت شهری
کنگره گوبینو 1960
در ایتالیا
نخستین سمینار بین المللی که به مرمت و حفاظت بافت های شهری توجه کرد.
نتیجه مستقیم مباحث مطروحه در دومین کنگره سیام (در خصوص خانه های ارزان قیمت)
توجه به اهمیت وضعیت اجتماعی شهرها (اجتماعی تلقی شدن موارد و موضوعات بازسازی در یک قسمت از شهر)
توصیه و درخواست از مقامات محلی (حفاظت از جنبه های هنری یک فضای زنده)
کنگره بین المللی ونیز 1964
موضوع مورد تاکید: مرمت و بهسازی بافت های شهری
ماده اول قطعنامه: اثر تاریخی نه فقط شامل ساخته های معماری منفرد می گردد، بلکه فضای شهری و مناظر را نیز شامل می شود.
کنگره رم 1972
اصالت و شخصیت کلی اندام های شهری مورد حفاظت قرار گیرد
بناهای تاریخی و محیط اطراف، نشانه های داخل و خارج ساختمان، فضاهای شاهد فعالیت های فرهنگی بوده و دارای ارزش نگهداری می باشند.
کنگره ایکوموس 1973
شهر تاریخی زوریخ سوییس
اعلام سال 1975 به عنوان سال اروپایی ذخایر معماری
بررسی جامعی تحت عنوان آینده ای برای گذشته ما
در گردهمایی نمایندگان کلیه کشورهای اروپایی
کنگره آمستردام 1975
بررسی مجموعه ای از:
نگرانی ها
مسائل حل نشده و غامض
مشوق هایی برای به راه انداختن حرکتی تازه در فعالیت های انسانی و فرهنگی
تایید مکرر به لزوم توفیق در حفاظت و صیانت از شهرهای تاریخی
کنگره آمستردام 1975
قطعنامه کنگره (منشور یا بیانیه ای جهانی)
ارائه راه حل برای رسیدن به حفاظت مثبت و سازنده از ثروت های معماری مردم ساکن در اروپا (کلیه بناهای تاریخی با ارزش ویژه فرهنگی)
خوستار تغییر وسیع در:
موازین قانونی
مقررات اجرایی
در راستای آشتی دادن فضاهای کالبدی قدیمی با فضاهای زندگی مدرن