انتخاب استراتژی نت بر اساس ریسک و قابلیت اطمینان(RRBM) با روش FANP
چکیده
تاسیسات شیمیایی و واحدهای صنعتی نیاز ضروری به نت مداوم به منظور تامین سطح بالای از قابلیت اطمینان و ایمنی دارند. این امر بیانگر این است که ریسک و قابلیت اطمینان موضوع اصلی برنامه ریزی می باشند. مسئله انتخاب سیاست نگهداری و تعمیرات تجهیزات نوعی مساله تصمیم گیری چند معیاره است. در این مقاله با توجه به در نظر گرفتن قابلیت اطمینان به عنوان موضوعی برای تحلیل ها علاوه بر ریسک، توسعه استراتژی RBM به RRBM را پیشنهاد می کنیم. روش RRBM قابلیت اطمینان تجهیزات با ریسک بالا را افزایش می دهد. در این مقاله ریسک، قابلیت اطمینان و هزینه به عنوان معیار در نظر گرفته شده است. سیاست های نت در نظر گرفته شده نت اصلاحی CM، نت مبتنی برزمان TBM، نت مبتنی برشرایط CBM و نت توقف SM می باشد. برای مدل سازی عدم قطعیت در این مساله از فرآیند تحلیل شبکه ای فازی FANP)) استفاده شده است. این مقاله عملکرد جدیدی را برای انتخاب بهترین استراتژی نگهداری و تعمیرات با استفاده از داده های کیفی فراهم می کند. برای نشان دادن رویکرد پیشنهادی یک مسئله انتخاب سیاست نگهداری و تعمیرات، مدل و با روش پیشنهادی حل شده است و نتایج با رویکرد RBM مقایسه شده است.
کلمات کلیدی: نگهداری وتعمیرات ریسک مبنا، قابلیت اطمینان، مجموعه فازی، فرآیند تحلیل شبکه ای فازی
1. مقدمه
امروزه نقش ایمنی در کنار افزایش راندمان و عمر مفید تجهیزات در توسعه سلامت و حفظ منابع انسانی در صنایع مختلف غیر قابل انکار است و راه کارهای مختلفی جهت افزایش ایمنی در استفاده از تجهیزات مطرح شده است. نگهداری و تعمیرات به عنوان یک سیستم نقش کلیدی در کاهش هزینه ها، حداقل کردن زمان خرابی تجهیزات، بهبود کیفیت، افزایش تولیدات و فراهم کردن ایمنی تجهیزات و همچنین دستیابی به اهداف سازمانی را بر عهده دارد[1]. دارایی ها و تجهیزات شرکت ها باید به شکل صحیحی با فعالیت های نگهداری و تعمیرات برای اطمینان از کارکرد دارایی ها، حداقل شدن هزینه تعمیر و فراهم کردن محیطی ایمن برای پرسنل مدیرت شود [2].
به طور گسترده استراتژی نگهداری و تعمیرات در صنایع مختلف به شکل زیر طبقه بندی شده است، نگهداری وتعمیرات اصلاحیCM1، نگهداری وتعمیرات پیشگیرانه PM2، نگهداری و تعمیرات توقفSM3. PM به نگهداری وتعمیرات مبتنی بر زمان TBM4و نگهداری وتعمیرات براساس وضعیت CBM5طبقه بندی می شود [3].
CM نوعی از تعمیرات است که بعد از خرابی سیستم بوقوع می پیوندد و هدف آن جلوگیری از رخداد حوادث ناشی از خرابی است. تعمیرات پیشگیرانه PM نوعی از تعمیرات است که قبل از خرابی سیستم بوقوع می پیوندد [4]. TBM به عنوان نگهداری و تعمیرات دوره ای که روش سنتی است، شناخته شده است [1]. TBM در فرآیندهای ویژه سرمایه گذاری تاثیر گذار است [5]. در استراتژی CBM اقدامات پیشگیرانه زمانی گرفته می شود که علائم خرابی از طریق نظارت مشاهده گردد [6]. نگهداری وتعمیرات برپایه قابلیت اطمینانRCM6، بازرسی براساس ریسکRBI7 و نگهداری و تعمیرات برمبنای ریسک RBM8 روش های بیشتر شناخته شده ای برای رسیدن به ایمنی بالا و ریسک پایین هستند [7].
روش RCM به طور گسترده ای در صنایع مختلف از جمله نفت و گاز، پذیرفته شده است و بیش از 30 سال است که در صنعت در دسترس است، و به عنوان یک استراتژی کارامد برای نت پیشگیرانه بهینه پیشنهاد شده است [8]. منشاء این روش در هواپیما و صنایع فضایی است و همچنین در اوایل توسط نیروهای نظامی و صنایع هسته ای استفاده شده است، هدف اصلی استراتژی RCM کاهش هزینه و همزمان با آن افزایش قابلیت اطمینان و ایمنی است. کارکردها و قابلبیت اطمینان سیستم به عنوان نشان دادن مفهوم RCM برجسته هستند. برای این استراتژی یک روند دو مرحله ای اتخاذ شده است: 1. تحلیل قیاسی خرابی های بالقوه، 2. نمودار تصمیم گیری منطقی [9].
در این مقاله روشی را که بر روی ریسک خرابی تجهیزات تمرکز دارد به ریسک و قابلیت اطمینان تغییر می دهیم. و استراتژی RBM را به استراتژی RRBM توسعه می دهیم، به طوری که معیار قابلیت اطمینان همراه با عدم قطعیت آن به عنوان جزء اصلی این استراتژی در نظر گرفته می شود. هدف از این مقاله ارائه روش تجدید نظر شده و نشان دادن ویژگی های آن با یک مثال و مقایسه نتایج به دست آمده با روش RBM می باشد.
در این مطالعه به جای استفاده از مقادیر دقیق از مجموعه های فازی استفاده می شود، تئوری مجموعه فازی اجازه گنجاندن اطلاعاتی را که در مدل قابل اندازه گیری یا برای تصمیم گیری کامل نیستند، به ما می دهد. این مقاله سعی دارد با استفاده از روش فرآیند تحلیل شبکه ای فازی9 راهی را برای انتخاب بهترین سیاست نگهداری و تعمیرات از بین CM ,TBM ,CBM ,SM پیشنهاد کند. این تصمیم باید براساس هزینه ای که آن سیاست نگهداری و تعمیرات دارد، توانایی آن سیاست در کاهش ریسک و افزایش قابلیت اطمینان تجهیزات فرآیندی و همچنین افزایش ارزش افزوده ای که تجهیزات در صنعت ایجاد می کنند، باشد.
در ادامه مقاله به شرح ذیل است: در بخش اول یک مرور ادبیات مختصر برای انتخاب نگهداری وتعمیرات، فرآیند تحلیل شبکه ای و عدم قطعیت را ارئه کرده اند. در بخش دوم استراتژی جدید RRBMتوضیح داده می شود، در بخش سوم رویکردی برای انتخاب سیاست نگهداری و تعمیرات با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای فازی پیشنهاد شده است و در نهایت در بخش چهارم نتایج به دست آمده توسط استراتژی RRBM با استراتژی RBM مقایسه می شود.
2. مرور ادبیات
این قسمت شامل سه بخش می باشد بخش اول انتخاب نگهداری و تعمیرات را به عنوان مساله تصمیم گیری پیچیده در نظر می گیرد، در بخش دوم مروری بر فرآیند تحلیل شبکه ای دارد و در بخش سوم به عدم قطعیت در تصمیم گیری می پردازد.
2-1 انتخاب استراتژی نگهداری وتعمیرات به عنوان مسئله تصمیم گیری چند معیاره پیچیده
در سالهای اخیر رویکرد تصمیم گیری چند معیاره بطور گسترده ای در مسئله انتخاب استراتژی نگهداری و تعمیرات تجهیزات و ماشین آلات توسط محققان مختلف مورد استفاده قرار گرفته است برتولینی و بولیکا ،2006 [10]؛ بولیکا و براگلیا، 2006 [11]؛ آلمیدا و بوریس،1995 [12]؛ ترین تافیلو و همکاران،1997 [13].
بولیکا و براگلیا در سال 2000 برای انتخاب استراتژی نگهداری وتعمیرات در پالایشگاه نفت در ایتالیا از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی براساس چهار معیار اصلی یعنی هزینه، خسارت، کاربرد و ارزش افزوده، استفاده کردند [11]. برتولینی و براگلیا در سال 2006 برای انتخاب بهترین سیاست نگهداری وتعمیرات پمپ های سانتریفیوژ در یک پالایشگاه نفت از ترکیب روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی با برنامه ریزی آرمانی11 بر اساس معیارهایی چون وقوع خرابی، شدت و کشف و محدودیت های موجود که شامل درآمد به دست آمده و زمان نگهداری و تعمیرات بود استفاده کردند [14]. مایتی و ارانراج در سال 2010 با توجه به اهمیت ریسک خرابی تجهیزات روشی را برای انتخاب سیاست نگهداری و تعمیرات در صنایع شیمیایی که ریسک و هزینه را به عنوان معیار در نظر می گیرند؛ ابداع کردند [15]. آنها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی/ برنامه ریزی آرمانی برای رسیدن به نتایج استفاده کردند. نتایج فرایند تحلیل سلسله مراتبی نشان دادندکه با توجه به ریسک به عنوان یک معیار CBM به TBM ارجحیت دارد همچنین توانایی کاهش ریسک CBMبهتر از TBMاست. به طور مشابه با در نظر گرفتن هزینه به عنوان یک معیار، نگهداری و تعمیرات اصلاحی CMترجیح داده شده است. با وجود این ها با در نظر گرفتن ریسک و هزینه به عنوان معیار چندگانه نتایج فرایند تحلیل سلسله مراتبی/ برنامه ریزی آرمانی نشان می دهند که CBMترجیح داده شده. اخیرا مایتی و همکاران در سال 2012 با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای فازی روشی را برای یافتن انتخاب سیاست نگهداری و تعمیرات در کارخانه مواد شیمیایی که ریسک و هزینه را به عنوان معیار در نظر می گیرند ابداع کردند، نتایج فرآیند تحلیل شبکه ای فازی نشان دادند که با توجه به ریسک به عنوان یک معیار CBMبرای تجهیزاتی که ریسک بالا دارند و با در نظر گرفتن هزینه به عنوان یک معیار CM ترجیح داده می شود زمانی که این دو معیار به یک اندازه اهمیت دارند TBM مناسب است [16]. یاگیاو و همکاران در سال 2012 روشی را درصنایع شیمیایی برای افزایش قابلیت اطمینان تجهیزات با ریسک بالا و انتخاب سیاست CM برای تجهیزات با ریسک کمتر و کاهش هزینه ها ابداع کردند. آنها از فرآیند تحلیل شبکه ای فازی استفاده کردند تا سناریوی شکست را اندازه بگیرند و با در نظر گرفتن ریسک به عنوان یک معیار پیامدهای ممکن را شکست تجهیزات، صدمه به پرسنل و تهدید محیط زیست و ضرر اقتصادی بیان کردند [17].
در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، مسائل انتخاب سیاست نگهداری و تعمیرات که به شکل سلسله مراتبی مدل شده بود به طوری که اجزای اصلی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی یعنی هدف، معیارها و گزینه ها از بالا به پایین به هم وابسته اند. اساس مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی بر روی این فرض است که مسائل تصمیم گیری می تواند در خطی از بالا به پایین به شکل سلسله مراتبی مدل شوند. سطوح بالا در روش سلسله مراتبی نمی توانند به سطوح پایین تر وابسته باشند و عناصر در هر گروه (در همان سطح از سلسله مراتبی) نیز به همدیگر وابسته نیستند (ساعتی 1994) [18].
2-2 فرآیند تحلیل شبکه ای
امروزه چالش اساسی رو در روی دست اندر کاران امور مربوط به نگهداری و تعمیرات، تنها آموزش این تکنیک ها نیست. بلکه تصمیم گیری در رابطه با انتخاب بهترین گزینه و موثرترین تکنیک های نگهداری و تعمیرات برای هر یک از ماشین آلات می باشد. اگر گزینه درست انتخاب شود، امکان بهبود و ارتقاء کیفی عملکرد ماشین آلات به وجود آورده و هم زمان با آن هزینه های نت کاهش پیدا خواهد نمود، برعکس انتخاب نادرست نتیجه ای جز افزایش مشکلات و کاهش اثر بخشی نگهداری و تعمیرات به دنبال نخواهد داشت.
روش ANP یک عملکرد تصمیم گیری چند معیاره است که از روش AHP تعمیم یافته است این روش به روابط متقابل پیچیده تر بین سطوح تصمیم گیری می پردازد، در حالی که مسائل تصمیم گیری را در قالب یک سلسله مراتب از عناصر مستقل تجزیه و تحلیل می کند [19].
روش فرآیند تحلیل شبکه ای تعمیمی بر روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی است که در آن هدف، معیار و گزینه ها به شکل خوشه ای هستند (شکل1). فرآیند تحلیل شبکه ای شامل ترکیب دو قسمت است (ساعتی 1994) [18]: ابتدا شامل کنترل سلسله مراتبی یا شبکه ای از معیار و زیر معیارها که اثرات متقابل و فعل و انفعالات را کنترل می کند. دوم شبکه ای از تاثیرات میان عناصر و خوشه ها می باشد.
علاوه بر رویکرد جامع فرآیند تحلیل شبکه سایر روش های تصمیم گیری چند معیاره از جمله برنامه ریزی آرمانی [10]، روش TOPSIS [12و13]، روش COPRAS [15] برای انتخاب استراتژی بهینه در ادبیات مورد استفاده قرار گرفته است. اما اکثر آنها عدم قطعیت ذاتی در نظرات تصمیم گیرندگان را در نظر نمی گیرند [17].
فرآیند تحلیل شبکه ای در حل بسیاری از مسائل پیچیده تصمیم گیری چند شاخصه استفاده شده است. مطالعات وکاربردهای زیادی با فرآیند تحلیل شبکه ای انجام شده است. وایی و لی در سال 2007 روشی رابراساس فرآیند تحلیل شبکه ای برای کمک به شرکت هایی که به انتخاب استراتژی مدیریت دانش احتیاج داشتند، توسعه دادند. پرتویی در سال 2001 برای اندازه گیری کمی چشم انداز خدمات راهبردی برای مسائل مکان یابی از مدل تحلیلی استفاده کرد [20]. علاوه بر این مطالعات یانگ در سال 2013 با ترکیب فرآیند تحلیل شبکه ای و سایر تکنیک های تصمیم گیری چندمعیاره به هدف کاهش ریسک امنیت اطلاعات به اعتبار مدیران فناوری اطلاعات برای کارایی در کنترل ریسک اطلاعات استفاده کرده اند [21].
2-3 عدم قطعیت در تصمیم گیری
از آنجایی که ماتریس مقایسات زوجی با اخذ نظرات خبرگان و کارشناسان انجام می گیرد، همیشه با عدم قطعیت یا بی دقتی ذاتی همراه است. که به منظور گنجاندن این عدم قطعیت ذاتی از متغیرهای تصمیم گیری فازی استفاده می شوند تا عبارات کلامی ارزش عددی پیدا کنند [16].
3- نگهداری و تعمیرات بر اساس ریسک و قابلیت اطمینان (RRBM)
مرور مقالات در سالهای اخیر تمایل جدیدی به استفاده از ریسک و قابلیت اطمینان به عنوان معیاری برای برنامه ریزی اقدامات نت را نشان می دهد. قبلا به یک تجهیز خاص توجه نداشته بلکه با یک متدولوژی عمومی سعی شده است که استراتژی انتخاب شود که همه انواع دارایی ها را صرف نظر از ویژگی هایشان در نظر بگیرد.
استراتژی RBM نقش بسیار مهمی در نگهداری و تعمیرات شرکت های بزرگ دارد[6] این استراتژی از سطح ریسک به عنوان یک معیار برای برنامه ریزی فعالیت های نگهداری و تعمیرات استفاده می کند [5]. فعالیت های نت ضروری را شناسایی می کند و نگهداری و تعمیرات ریسک ها را برای هر تجهیز امکان پذیر می کند[6]. کل جریان استراتژی RBM شامل 4 مرحله است: شناسایی مرز نت، ارزیابی ریسک، براورد ریسک و تصمیم نت [5]و[6]و[7].
در این مقاله روشی را که بر روی ریسک خرابی تجهیزات تمرکز دارد به ریسک و قابلیت اطمینان تغییر می دهیم. و استراتژی RBM را به استراتژی RRBM توسعه می دهیم، به طوری که معیار قابلیت اطمینان همراه با عدم قطعیت آن به عنوان جزء اصلی این استراتژی در نظر گرفته می شود. هدف از این ارائه مقاله بیان روش تجدید نظر شده و نشان دادن ویژگی های آن با یک مثال می باشد و نهایتا نتایج به دست آمده با روش RBM مقایسه می شوند.
با توجه به اینکه برای هر تجهیز با در نظر گرفتن ویژگی های آن تجهیز تصمیم می گیریم باید معیارهای مهم چون ریسک، قابلیت اطمینان، هزینه و ریسک را در نظر بگیریم، برای تعیین روابط داخلی میان این معیارها در استراتژی RRBM از فرایند تحلیل شبکه ای استفاده کرده ایم که در شکل 2 نشان داده شده است.
4- روش تحقیق و مدل پیشنهادی
از آنجا که تحلیل های روش فرآیند تحلیل شبکه ای فقط با مقادیر دقیق انجام شده در تحلیل توسعه یافته چانگ11 از ماتریس مقایسات زوجی فازی برای بدست آوردن وزن دقیق اولویت ها استفاده شده است. این وزن ها ابتدا نرمالیزه شده اند سپس به مقداری تبدیل می شوند تا توزیع ماندار ماتریس را به دست آورند. در این ماتریس، سطرها مساوی اند به طوری که اولویت بندی همه عناصری که در فرآیند تحلیل شبکه ای است را مشخص می کند.
4-1 توسعه مدل شبکه ای برای انتخاب سیاست نگهداری و تعمیرات
در این مطالعه چهار سیاست نگهداری و تعمیرات CM,TBM,CBM,SM در نظر گرفته شده اند که بر اساس توانایی آنها در کاهش ریسک، افزایش قابلیت اطمینان و کاهش هزینه ای که هر کدام دارند ارزیابی می شوند. مدل فرآیند تحلیل شبکه ای شامل سه سطح زیر می باشد: 1. هدف 2. معیار ها : ریسک ، قابلیت اطمینان، هزینه و 3. گزینه ها CM,TBM,CBM,SM شکل 2.
4-2 جمع آوری اطلاعات برای مقایسات زوجی
برای بدست آوردن ماتریس مقایسات زوجی نظرسنجی از خبرگان صورت گرفت. برای اینکه کارشناسان بتوانند به سوالات پاسخ دهند مقیاس تبدیل برای عبارات زبانی ارائه شده است. براساس دانش وتجربه کارشناسان پاسخ آنها به سوالات به صورت کیفی گرفته شده است تا با استفاده از آن ماتریس مقایسات زوجی که برای تجزیه وتحلیل لازم بود به دست آید.
در موقعیتی که اطلاعات مورد نیاز، کمّی باشند، به صورت عددی بیان میشوند اما زمانی که تحقیق در فضای کیفی انجام میشود و دانش در آن دارای ابهام و سربستگی است، اطلاعات نمیتوانند به صورت اعداد دقیق بیان شوند، به طوری که در اکثر تحقیقات، ذکر گردیده که بیشتر مدیران نمی توانند یک عدد دقیق را برای بیان عقیده و نظر خود ارائه دهند و به همین جهت از ارزیابی کلامی به جای ارزشهای عددی خاص، استفاده میکنند[22]. ما از تعریف تابع عضویت مجموعه های فازی، پارامترهای به دست آمده از نظرات چندین خبره را به متغیر های فازی تبدیل می کنیم لذا از اعداد فازی مثلثی که نوع خاصی از اعداد فازی است و با سه عدد حقیقی به عنوان (l, m, u) تعریف می شود برای ایجاد تابع عضویت همانطور که در شکل 4 نشان داده شده است، استفاده می شود. ریاضیات بیان شده برای نشان دادن تابع عضویت مثلثی در معادله 1 داده شده است [16]. پس از مقایسه عنصر iام با عنصر j ام فاصله به شکل "a ̃_ij " نشان داده شده است. معکوس عدد" 〖a ̃_ij〗^(-1) " اولویت j امین عنصر به i امین عنصر را نشان می دهد(معادله 2).
مثلث فازی که برای عبارات کلامی مجموعه سوالات ارائه شده است که در شکل 3 نشان داده شده است. این مقیاس توسط کهرمان و همکاران در سال 2006 مطرح شد که برای حل مسائل تصمیم گیری فازی به طور گسترده ای مورد استفاده قرار گرفته است [23]. تصمیم گیرنده عبارات کلامی را انتخاب می کند که اهمیت نسبی بین دو گزینه با توجه به چهار معیار ریسک، قابلیت اطمینان و هزینه را در نظر می گیرد. به طور مشابه در ستون 3و4 جدول1 تبدیل مثلثی برای میزان رضایت که برای پاسخگویی به برخی از سوالات لازم است، ایجاد شده است.
نهایتا ماتریس مقایسات برای هر معیار در نظر گرفته شده در معادله 3 به دست آمده است. که در آن a ̃_ij نشان دهنده اهمیت نسبی i امین عنصر به j امین عنصر با توجه به معیار در نظر گرفته شده برای آن ماتریس می باشد.
4- 3 برآورد وزن معیارها و وزن کلی اولویت ها
از آنجا که در فرآیند تحلیل شبکه ای فقط از مقادیر دقیق استفاده می شود بنابراین اولویت های فازی به دست آمده باید به بردارهای اولویت با مقادیر دقیق تبدیل شوند. روش های مختلفی برای این کار ارائه شده اند اما تحلیل توسعه یافته فازی که توسط چانگ 1996پیشنهاد شده است روشی بسیار ساده است و آسان پیاده سازی می شود [17].
بردارهای به دست آمده توسط ماتریس مقایسات زوجی به شکلی منظم برای تشکیل ماتریسی به نام سوپر ماتریس قرار می گیرند. اگر هیچ ارتباط متناظری بین دو عنصر وجود نداشته باشد در سوپر ماتریس صفر قرار داده می شود. ساختار سوپر ماتریس در معادله 4 نشان داده شده است.
مسئله ی موجود سه خوشه باعنوان C1- هدف ، C2 – معیارها و C3 – گزینه ها هستند که عناصر خوشه ها e11-هدف ،e21-ریسک ، e22-قابلیت اطمینان، e23-هزینه، e31-CM، e32-TBM، e33-CBM و e34-SM می باشند.
نتایج به دست آمده توسط فرآیند تحلیل شبکه ای فازی بیان کننده این مطلب می باشند که گزینه ای برای سیاست نگهداری و تعمیرات یک تجهیز خاص انتخاب می شود که با توجه به سه معیار ریسک، قابلیت اطمینان و هزینه دارای برترین (بیشترین) اولویت باشد. CBM زمانی که تجهیز دارای ریسک بالا (تجهیز اول) و قابلیت اطمینان بالا (تجهیز دوم) باشد ترجیح داده می شود و اگر هر سه معیار در سطحی یکسان دارای اهمیت باشند (تجهیز چهارم) سیاست TBM و CBM به عنوان سیاست ارجح شناخته شده اند. اگر به هزینه توجه شود و ریسک و قابلیت اطمینان بالا نداشته باشد (تجهیز سوم) CM به تنهایی برای نگهداری وتعمیرات مناسب است.
در این مقاله گزینه CM تنها برای تجهیز سوم مناسب است. ممکن است برای تجهیزی اهمیت دو معیار از معیار سومی بیشتر باشد که با توجه به نتایج بیان شده می توان به تحلیل انتخاب سیاست نت مناسب پرداخت، مثلا اگر برای تجهیزی دو معیار ریسک و قابلیت اطمینان به یک اندازه اهمیت داشته باشد و اهمیت این دومعیار از هزینه بیشتر باشد نباید سیاست CM را اتخاذ کرد یا اگر اهمیت ریسک و قابلیت اطمینان از هزینه بیشتر باشد باید سیاست CBMرا اتخاذ کرد اما اگر دقیقا هر سه معیار مساوی باشند می توان سیاست TBM را نیز انتخاب کرد که به میزان وزن هر کدام از معیارها بستگی دارد.
6. مقایسه استراتژی RBM با RRBM
استفاده از استراتژی RRBM نتایج مشابه آن چه در استراتژی RBM وجود دارد را ممکن می سازد با این تفاوت که در این استراتژی به عدم قطعیت و عدم اطمینان که نادیده گرفته شده است توجه شده است.
نتایجی که قبلا در استراتژی RBM بدون در نظر گرفتن معیار قابلیت اطمینان به دست آمده است نشان می دهند که برای تجهیزات با ریسک بالا CBM و برای تجهیزاتی که معیار هزینه اهمیت بیشتری دارد CM مناسب است و زمانی که اهمیت این دو معیار یکسان باشد گزینه TBM برتر است[16] اما در استفاده از استراتژی RRBM تغییرات در اولویت بندی ها نشان می دهند که با در نظر گرفتن معیار قابلیت اطمینان و فرض اهمیت بالا داشتن آن نسبت به دو معیار دیگر (تجهیز دوم) گزینه CBM مناسب است و زمانیکه هر سه معیار اهمیت یکسان داشته باشند دو گزینه CBM و TBM هر دو گزینه های مناسب هستند که انتخاب این دو گزینه نیز به میزان وزن سه معیار نسبت به همدیگر بستگی دارد.
مطالعات مشابه دیگری نیز در زمینه انتخاب سیاست نگهداری وتعمیرات ریسک مبنا انجام شده اند که در همه موارد استفاده از روش فرآیند تحلیل شبکه ای فازی گزینه های CBM یا TBM را در مواردی که ریسک نسبت به هزینه بیشتر یا معادل باشند به ترتیب ترجیح می دهد.
7. نتیجه گیری و پیشنهادات آتی
استراتژی RBM ابزار مفیدی برای طراحی زمانبندی نگهداری و تعمیرات مقرون به صرفه می باشد. ریسک و قابلیت اطمینان به منظور انتخاب استرتژی نگهداری و تعمیرات مناسب، ارزیابی می شوند. در سال های اخیر، استراتژی RBM در صنایع مختلف به شهره موفق بودن رسیده است اما همچنان کاستی هایی دارد، یکی از این موارد پی بردن به ارزیابی های محدود قابلیت اطمینان و عدم قطعیت می باشد. در این مقاله ما چهارچوب استراتژی RRBM را ارائه و شرح داده ایم. این استراتژی بر اساس استراتژی RBM است که با اضافه کردن معیار قابلیت اطمینان بهبود یافته است. و نتایج به دست آمده از این استراتژی با استراتژی RBM مقایسه شده است.
هدف از این مقاله، ارائه مدلی برای یافتن بهترین گزینه نگهداری وتعمیرات با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای فازی می باشد. در این تحقیق سه معیار ریسک، قابلیت اطمینان و هزینه برای اولویت بندی سیاست های نگهداری تعمیرات استخراج گردید و سپس این معیار ها از طریق فرآیند تحلیل شبکه ای فازی وزن داده شد، روش فرآیند تحلیل شبکه ای کاستی های رویکرد فرآیند سلسله مراتبی را برطرف می سازد و استفاده از اعداد فازی در قضاوت ها و توجه به عدم قطعیت موجود در روابط بین هدف، معیار و گزینه ها بی دقتی ذاتی موجود در مقادیر دقیق را رفع می کند. با یک مثال، کاربرد استراتژی جدید RRBM نشان داده شده است.
با توجه به اهمیت بالای ریسک و قابلیت اطمینان و مطالعات کمی که در زمینه نگهداری وتعمیرات ریسک مبنا انجام شده است، این مطالعه به ارائه بینش و روشی بهتر در جهت انتخاب سیاست نگهداری و تعمیرات با توجه به ایمنی، قابلیت اطمینان با حداقل هزینه که به اهمیت معیار قابلیت اطمینان کمتر توجه شده است، پرداخته شده است. رویکرد پیشنهادی برای همه صنایع از جمله صنایعی مانند صنایع پترشیمی، نفت و گاز، صنایع تولیدی و ساخت وساز کاربرد دارد، همچنین می توان معیارهای دیگری چون ارزش افزوده، دردسترس بودن، قابلیت اجرا و مسائل زیست محیطی را، علاوه بر تکنیک فرآیند تحلیل شبکه ای فازی با سایر تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره در نظر گرفت
ابتدا سوپر ماتریس به دست آمده باید به ماتریسی که جمع ستون های آن 1 است، ساده شود. چند تا از ستون ها ممکن است بیش از یک بردار باشد به طوری که جمع ستونی آن عدد صحیحی بزرگتر از 1خواهد بود، بنابراین ستون ها نرمالیزه می شوند تا ماتریس متفاوتی را برای تشکیل سوپر ماتریس وزن دار ارائه دهند. که این ستون ها تاثیر خوشه ها برهر خوشه دیگر با توجه به معیارهای در نظر گرفته شده را نشان می دهند. حاصل این فرآیند برداری است که تاثیر همه خوشه هاست را بیان می کند.
5. نتایج محاسباتی
مجموعه داده های مقایسات زوجی برای تجزیه وتحلیل ریسک، قابلیت اطمینان و هزینه با استفاده از اعداد فازی به جای مقادیر دقیق برای بیان عبارات زبانی خبرگان جمع آوری شده است. داده ها از کارشناس جمع آوری شده است که نتیجه پاسخ ها منجر به تشکیل داده های مربوط به مقایسات زوجی می شود، این مقاله برای انتخاب سیاست نگهداری وتعمیرات 4 تجهیز فرضی با توجه به میزان اهمیت هر کدام از تجهیزات در معیارهای در نظر گرفته شده می باشد.
بردارهای اولویت به دست آمده از ماتریس مقایسات زوجی در ستون مناسب برای تشکیل سوپر ماتریس قرار می گیرند. از آنجا که ماتریس مقایسات زوجی ماهیتی فازی دارد مقادیر دقیق به دست آمده توسط آنالیز گسترده چانگ به شکل بردارهای وزنی اولویت دار به عنوان ورودی های سوپرماتریس قرار داده می شوند. سوپرماتریس اولیه مربوط به تجهیز اول که اهمیت معیار ریسک از دو معیار دیگر بیشتر است در جدول 2 نشان داده شده است.
در قسمت بالای هرستون معیارها یا گزینه ها قرار دارند که برای یک معیار یا گزینه خاص اولویت عناصر در یک خوشه در ستون مربوطه مشخص شده است. در مرحله بعد سوپرماتریس وزن دار به دست می آید به طوری که جمع عناصر هر ستون آن 1 است که در جدول 3 نشان داده شده است.
نهایتا توزیع ماندار سوپرماتریس در جدول 4 نشان داده شده است که در این سوپرماتریس اولویت همه عناصر در خوشه و همه اولویت های دیگر را نشان می دهد. اولویت نهایی برای گزینه های تجهیز اول در جدول 5 نشان داده شده است به طور مشابه اولویت نهایی هر چهار تجهیز در جدول 6 نشان داده شده است.