مبانی نظری وپیشینه تحقیق گزارش مالی، اطلاعات و اطلاعات مالی و به موقع بودن صورت های مالی
فصل دوم: ادبیات تحقیق 9
1-2 مقدمه 9
2-2-مبانی نظری 9
1-2-2- گزارش مالی 10
2-2-2 مفاهیم نظری گزارشگری مالی 11
3-2-2 خصوصیات کیفی اطلاعات مالی 12
4-2-2 اطلاعات و اطلاعات مالی 13
3-2پیشینه موضوع و متغیرها 14
1-3- 2 مبانی نظری ویژگیهای کیفی اطلاعات مالی 14
2-3-2 به موقع بودن صورت های مالی 20
3-3-2 نسبت ارزش بازار به حقوق صاحبان سهام 22
4-3-2نسبت نقدینگی 23
5-3-2 مدیریت بدهی 25
6-3-2 مدیریت دارایی 25
7-3-2 نسبت سودآوری 26
8-3-2 اهرم مالی 28
9-3-2 اندازه شرکت 29
4- 2 تحقیقات نظری 30
5-2 پژوهش های پیشین 32
1-5-2 تحقیقات خارجی 32
2-5-2 تحقیقات داخلی 43
3-5-2 خلاصه پژوهش های خارجی و داخلی 47
6-2 مدل مفهومی تحقیق 53
فصل دوم: ادبیات تحقیق
1-2 مقدمه
پاسخگویی که خواستگاه آن احترام به حقوق انسانهاست، در سطوح مختلف ملی و بنگاههای تجاری مطرح است. مدیران در مقابل سرمایه گذاران،اعتبار دهندگان و سایر اشخاص ذینفع ، موظفند از طریق ارائه اطلاعات به موقع ، شفاف و قابل اعتماد ، آنها را در جریان نحوه بکارگیری منابع اقتصادی و نتایج عملیات واحد تجاری قرار داده و امکان تصمیم گیری و قضاوت منطقی را برای آنها فراهم سازند(نیکخواهآزاد، 1379). اتخاذ تصمیمات معقول اقتصادی و تخصیص بهینه منابع محدود و کمیاب به سوی فعالیت های برتر بدون وجود اطلاعات به موقع، معتبر و قابل اتکا ، امکان پذیر نیست .
بیانیه شماره 2 مفاهیم حسابداری هیات استانداردهای حسابداری مالی، بهنگام بودن اطلاعات را یکی از ارکان مربو ط بودن اطلاعات مالی می داند وآن را چنین تعریف می کند: "در دسترس بودن اطلاعات برای تصمیم گیری قبل از اینکه تاثیر گذاری آن بر تصمیم ها از بین برود. (فاسترجورج1،1986)
به موقع بودن یکی از مهم ترین ویژگیهای کیفی اطلاعات مالی محسوب می شود به موقع بودن به این مفهوم است که اطلاعات باید در کوتاه ترین زمان و به سریع ترین شکل ممکن در دسترس استفاده کنندگان قرارگیرد. هر چه فاصله زمانی بین پایان سال مالی و تاریخ انتشار صورتهای مالی واحدهای تجاری کوتاه تر باشد، سودمندی حاصل از صورتهای مالی حسابرسی شده سالانه واحدهای تجاری افزایش می یابد . افزایش فاصله زمانی بین پایان سال مالی و تاریخ انتشار صورتهای مالی، احتمال فاش شدن اطلاعات به نفع گروهی از استفاده کنندگان و به زیان سایرین را افزایش می دهد.
2-2-مبانی نظری
1-2-2- گزارش مالی
صورت های مالی مجموعه ای است از صورت های مجزا و در عین حال مرتبط بایکدیگر که اساسا وضیعت مالی و نتایج عملیات یک واحد اقتصادی را نشان می دهد . گزارشهای مالی که بخش محوری آنرا صورت های مالی تشکیل می دهد ، محصول گزارشگری مالی و عمده ترین وسیله انتقال اطلاعات به خارج از واحد اقتصادی است.اما گزارشگری مالی منحصر به تهیه و ارائه صورت های مالی نیست بلکه سایر طرق ارائه وتفسیر اطلاعات را که به طور مستقیم یا غیر مستقیم با اطلاعات مالی حاصل از پردازش اطلاعات توسط سیستم حسابداری ارتباط دارد در بر می گیرد .در گزارشهای مالی ، اطلاعاتی که بنابر الزامات قانونی یا عرف ، افشای آنها ضروری است و یا اطلاعاتی که مدیرت یک واحد اقتصادی آگاهی از آن را برای اشخاص ذیحق ، ذینفع و ذیعلاقه به امور آن واحد لازم می داند ، ارائه می شود . هر گزارشی که مشتمل بر صورت های مالی باشد یا بخش عمده آن را صورت های مالی تشکیل دهد یا متکی و منضم به صورت های مالی باشد ،گزارش مالی محسوب می شود(مفاهیم نظری گزارشگری مالی ،1390).
صورتهای مالی با مقاصد عمومی برای پاسخگویی به نیازهای استفاده کنندگانی تهیه می شود که در موقعیت دریافت گزارشهای متناسب با نیازهای اطلاعاتی خاص خود نیستند. صورتهای مالی به طور جداگانه یا همراه با سایر گزارشها، جهت استفاده عموم ارائه می شود. با افزایش پیچیدگی های عملیات واحد تجاری و رشد جامعه های سرمایه گذاری، سرمایه گذاران خواسته های بیشتری برای اطلاعات مربوط تر و به موقع تر می خواهند. سودمندی گزارش های منتشر شده شرکت بستگی به دقت و به موقع بودن صورت مالی بستگی دارد. به موقع بودن به عنوان یکی از ویژگی های کیفی و یا ویژگی های اطلاعات مفید و یا افشای مربوطه شده برای اولین بار توسط انجمن حسابداری آمریکا در نظر گرفته شده است(AAA، 1954 و 1957).
2-2-2 مفاهیم نظری گزارشگری مالی
یک شرکت باید در یک موقعیت باشد که بتواند صورت های مالی خود را به موقع ارائه کند. عوامل در حال اجرا مانند پیچیدگی عملیات واحد مورد رسیدگی و بیشتر مهلت های خاصی که با قانون و مقررات بسیاری ازحوزه قضایی سر کار دارد، دلیل کافی برای عدم گزارش به موقع صورت های مالی نیست.
صورتهای مالی یک نماینده ساختاری از وضعیت مالی و عملکرد مالی واحد تجاری است. هدف از صورتهای مالی ارائه اطلاعات در مورد موقعیت مالی، عملکرد مالی و جریان های نقدی از یک واحد تجاری است که برای طیف گسترده ای از استفاده کنندگان در تصمیم گیری های اقتصادی مفید است. صورتهای مالی همچنین نتایج حاصل از نظارت مدیریت از منابع واگذار به آنها را نشان می دهد.
چارچوب مفهومی گزارشگری مالی استاندارد حسابداری بنگاه در سطح جهان (به عنوان مثال هیئت استانداردهای حسابداری مالی (FASB) و بین المللی حسابداری استاندارد انجمن (IASB)) به هنگام بودن را به عنوان یکی از ویژگی های که ارتباط اطلاعات حسابداری راتعیین می کند، ،شناخته است. استفاده کنندگان نیاز به اطلاعات به موقع دارند تا بتوانند به سرعت به بررسی و تصمیم اینکه که آیا برای ارتکاب و یا ادامه به ارتکاب سرمایه خود در یک شرکت بگیرد.
تاخیر در افشای اطلاعات به موقع در بخش تهیه منجر به ناکارآمدی بیشتر بازار شود.(اسماعیل و چندلر2، 2004) سازمان تنظیم مقررات در سراسر جهان مجموعه قانونی از محدودیت حداکثر زمان که نیاز به صدور صورت های مالی حسابرسی شده به سهامداران و دیگر استفاده کنندگان خارجی در شرکت های دولتی تدوین کرده که نهادهای نظارتی را نگران کرده است.
مفاهیم نظری گزارشگری مالی مجموعه ای از یک سیستم یکپارچه و منسجم از اهداف و مبانی مرتبط با یکدیگر است که ماهیت، عملکرد و قلمر و حسابداری و گزارشگری مالی را مشخص می کند و رهنمودی برای تدوین استانداردهای حسابداری هماهنگ بشمار می آید. مفاهیم گزارشگری مالی، درک استفاده کنندگان مالی و اطمینان آنها به گزارشگری مالی را افزایش می دهد. (کمیته تدوین استانداردهای حسابداری ،1390).
3-2-2 خصوصیات کیفی اطلاعات مالی
اغلب ما به طور تلویحی متکی به کیفیت اطلاعات حسابداری هستیم که در تصمیم گیری از آنها استفاده می کنیم.کمیته تدوین استاندارد های حسابداری مالی ،هدف اصلی گزارشگری مالی را ارائه اطلاعات مالی برای تصمیم گیری مفید اقتصادی و تجاری معرفی کرد بنابرای هدف های گزارشگری مالی و مبانی حسابداری ایجاب می کند؛اطلاعاتی که گزارشگری مالی فراهم می آورد از ویژگی های معینی برخوردار باشند تا در تصمیم گیری سرمایه گذاریان واعتباردهندگان فعلی و بالقوه وسایر استفاده کنندگان موثر واقع گردد ؛این ویژگی ها را به عنوان ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری می نامند.ویژگی های کیفی به خصوصیاتی اطلاق می شود که موجب می گردد اطلاعات ارائه شده در صورت های مالی برای استفاده کنندگان در راستای ارزیابی وضعیت مالی ،عملکرد مالی وانعطاف پذیری مالی واحد تجاری مفید واقع شود.(مفاهیم نظری گزارشگری مالی ،1390).
برخورداری اطلاعات مالی از کلیه ویژگی های کیفی همواره برای تصمیم گیری های اقتصادی مفید است.اما نظر به اینکه ویژگی های مختلف وبه خصوص ،دو ویژگی مربوط بودن و قابل اتکا بودن غالبا بایکدیگر در تضاد هستند و تقویت یکی به بهای تضعیف دیگری تمام می شود،اطلاعات مالی نمی تواند به طور همزمان از کلیه کیفیت ها در سطح بالایی برخوردار باشد و به همین دلیل گروه های مختلف تصمیم گیرنده بر حسب نوع تصمیم گیری ،احراز ویژگی خاصی را در اولویت قرار می دهند( کندی 3و همکاران ،1995)
خصوصیات کیفی به خصوصیاتی اطلاق می شود که موجب می گردد اطلاعات ارائه شده در صورت های مالی برای استفاده کنندگان در راستای ارزیابی وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری مفید واقع شود. برخی خصوصیات کیفی به محتوای اطلاعات مندرج در صورت های مالی و برخی دیگر به چگونگی ارائه این اطلاعات مربوط می شود.
حسابداری به عنوان فرآیند تولید اطلاعات، باید اطلاعات قابل اتکایی در اختیار کاربران قرار دهد تا آنان را نسبت به وضعیت مالی و عملکرد واحدتجاری کاملا آگاه و در نهایت بستر مناسبی را برای تصمیم گیری در اختیار آنان قرار دهد برای اینکه اطلاعات قابل اتکا باشند نیز باید کامل بوده، بی طرفانه و محتاطانه و بیانی صادقانه و با رعایت رجحان محتوا بر شکل تهیه و ارائه شوند )اعتمادی و یارمحمدی، 1382)
4-2-2 اطلاعات و اطلاعات مالی
معنای اطلاعات در هر سازمان،بسیار فراتراز چیزی است که تصور می شود. اطلاعات دادهای است که دارای شکل و ساختاربوده و سازمان یافته می باشد و متضمن انتقال و دریافت آگاهی و دانش است. اطلاعات گزینه های جدید را آشکار می سازد یا موجب حذف گزینه نامربوط و ضعیف می گردد و سرانجام افراد را تحت تاثیر قرار می دهد و آنها را برمی انگیزاند.اطلاعات شامل داده ها، تصاویر، اسناد و متون هستند که غالباً به نحوی پیچیده و در هم تنیده شد ه اند، اما در بافتی با معنی و سازمان یافته جای دارند. اصطلاح "داده ها"معمولاً به معنای اجزای تشکیل دهنده اطلاعات به کارمی رود. با این همه به خاطر داشتن یک نکته دارای اهمیت است که اطلاعات معنایی به مراتب وسیعتر ارقام دارد )غلامزاده و فتحی، 1377).
اطلاعات عبارت است از داد ه پردازش شده ای که گیرنده پیام آن را تفسیر و درک کند. باید توجه داشت که شخصی که اطلاعات را می فرستد، آن را تغییر شکل می دهد،از آنجا که فرآیند تفکر و فهم افراد متفاوت است، لذا پیام می تواند معانی مختلفی داشته باشد. برای تبدیل داد هها به اطلاعات، باید داده ها تحلیل،خلاصه یا پردازش شوند. تعریف کاملی از اطلاعات چنین است که اطلاعات، داده ها پردازش شده ای هستند که منجر به تغییر، رفتار انسان می شوند )ثاقب تهرانی و تدین، 1384)
اطلاعات مالی مهمترین نوع اطلاعاتی است که در تصمیم گیری های اقتصادی موثر است، همچنین مهمترین نوع اطلاعاتی است که تصمیم گیرندگان مختلف نسبت به یک موسسه یا سازمان به آن احتیاج دارند. اگر اطلاعات مربوط به معاملات و عملیات مالی یک موسسه یا سازمان را فهرست کنیم، به قدری مفصل و طویل خواهد شد که هیچ فایدهای برای تصمیم گیریهای مختلف نخواهد داشت. بنابراین، الزم است که اطلاعات مربوط به موسسات و سازمان ها به نحوی فراهم شود که برای تصمیم گیری های مختلف مفید و قابل استفاده و در انجام دادن و کنترل عملیات موثر باشد(علیمددوملک آرانی، 1374 ).
3-2پیشینه موضوع و متغیرها
1-3- 2 مبانی نظری ویژگیهای کیفی اطلاعات مالی
حسابداری یک سیستم اطلاعاتی است که وظیفه و رسالت اصلی آن جمعآوری و تبادل اطلاعاتی است که بتواند در تصمیمگیری به استفادهکنندگان از صورتهای مالی کمک نماید. کیفیت و محتوای اطلاعات تهیه شده توسط این سیستم در برقراری ارتباط با استفادهکنندگان از اهمیت و نقش بسزایی برخوردار است، بهگونهای که در مفاهیم نظری گزارشگری مالی، ویژگیهای کیفی مشخصی جهت سودمندی اطلاعات ارائه شده است. بر اساس مفاهیم نظری گزارشگری مالی، ویژگیهای کیفی اطلاعات، ویژگیهایی هستند که موجب سودمندی اطلاعات ارائه شده در صورت های مالی برای استفادهکنندگان در راستای ارزیابی وضعیت مالی، عملکرد مالی، و انعطافپذیری واحد تجاری میشود (کمیته تدوین استاندارد ها،1390). برخی ویژگیهای کیفی به محتوای اطلاعات و برخی دیگر به چگونگی ارائه این اطلاعات مربوط میشود. مربوط بودن و قابلیت اتکا، ویژگیهای کیفی اصلی مرتبط با محتوای اطلاعات محسوب میشوند (خواجوی ،1387). اطلاعاتی مربوط تلقی میشود که بر تصمیمات اقتصادی استفادهکنندگان در ارزیابی رویدادهای گذشته، حال یا آینده یا تایید یا تصحیح ارزیابیهای گذشته آنها موثر واقع شود. مربوط بودن یک پدیده نسبی است و باید به فرد این امکان را بدهد که تصمیمی متفاوت اتخاذ کند. اطلاعاتی قابل اتکا است که عاری از اشتباه و تمایلات جانبدارانه با اهمیت باشد و بهطور صادقانه بیانگر چیزی باشد که مدعی بیان آن است یا بهگونهای معقول انتظار میرود بیان کند (کمیته تدوین استاندارد ها،1390). حال آنکه وجود قضاوتهای گوناگون، برآوردها، تاثیر وقایع آتی، محدودیت زمانی و هزینه تهیه اطلاعات عواملی هستند که وجود مطلق تمام ویژگیهای کیفی را بسیار مشکل میکند. به عبارت دیگر، به ندرت میتوان اطلاعاتی تهیه کرد که کاملاً مربوط و قابل اتکا باشد (خواجوی ،1387).
در چارچوب مفاهیم نظری گزارشگری مالی، "موازنه بین ویژگیهای کیفی" و "بهموقع بودن"، به عنوان محدودیتهایی ذکر شده است که مانع از دستیابی همزمان به تمام ویژگیهای کیفی در یک نقطه از زمان می شود. بدین صورت که، گاهی اوقات دستیابی به برخی ویژگیهای کیفی، مستلزم فدا کردن ویژگی کیفی دیگری است. برای مثال، تلاش برای ارائه اطلاعات قابلاتکاتر، ممکن است از میزان مربوطبودن اطلاعات بکاهد. بنابراین به منظور پاسخگویی به اهداف صورتهای مالی، که عبارت است از ارائـه اطلاعاتی تلخیص و طبقه بندی شده درباره وضعیت مالی ، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری به گونهای که برای طیفی گسترده از استفاده کنندگان صورتهای مالی در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مفید واقع گردد، دستیابی به نوعی توازن بین انواع ویژگیها ضرورت دارد، این در حالی است که اهمیت نسبی ویژگیهای کیفی در موارد مختلف، امری قضاوتی است (کمیته تدوین استاندارد ها،1390). از طرف دیگر، دادههای حسابداری از نظر زمانی تاریخ انقضا دارد و چنانچه بهموقع ارئه نشود، ارزش اطلاعاتی خود را از دست میدهد و نامربوط میشود (بزرگ اصل،1388). اگر اطلاعات بهموقع نباشند، نمیتوانند مربوط باشند. به عبارت دیگر، اطلاعات پیش از اینکه توان خود را جهت اثرگذاری بر تصمیمات از دست بدهد، بایستی در دسترس تصمیم گیرنده قرار بگیرد. بهموقعبودن اطلاعات نمیتواند ویژگی مربوط بودن را تضمین کند، اما برای مربوط بودن، اطلاعات بایستی حتماً بهموقع باشند. بنابراین بهموقع بودن یکی از محدودیت های انتشار صورتهای مالی است. جمعآوری، خلاصهکردن و انتشار اطلاعات حسابداری باید دارای سرعت لازم باشد بهگونهای که در زمان لازم در دسترس استفادهکنندگان قرار بگیرد. از طرف دیگر بهموقع بودن به این معنی است که باید صورتهای مالی را در زمانهای مشخص و به طور مرتب ارائه کرد تا تغییرات انجام شده در وضع شرکت را به آگاهی دیگران رسانید تا اطلاعات جدید بتواند در پیشبینیها و تصمیمات استفادهکنندگان موثر واقع شود (هندریکسون4،1992) به منظور ارائه بهموقع اطلاعات، ممکن است قبل از مشخص شدن همه جنبههای یک معامله یا رویداد، اطلاعات موجود گزارش شود که منجر به کاهش قابلیت اتکای اطلاعات خواهد شد. به عکس، هر گاه برای مشخص شدن تمام جنبههای مزبور، گزارشگری با تاخیر انجام گردد، اطلاعات ممکن است کاملاً قابل اتکا شود، لیکن برای استفادهکنندگانی که باید طی این مدت تصمیماتی اتخاذ کنند، بی فایده است (بزرگ اصل،1388). بنابراین، لازم است مدیریت که مسئولیت تهیه و ارائه صورت های مالی را به عهده دارد، نوعی موازنه بین مزیت های نسبی "گزارشگری بهموقع" و "ارائه اطلاعات قابل اتکا" برقرار کند (خواجوی ،1387).
ویژگی های مرتبط با اطلاعات مالی، به دو دسته محتوای اطلاعات مالی و ارایه اطلاعات مالی تقسیم می شوند. ویژگی های کیفی مرتبط با محتوای اطلاعات مالی عبارتست از:
مربوط5 بودن: اطلاعاتی "مربوط"تلقی می شود که بر تصمیمات اقتصادی استفاده کنندگان جهت ا رزیابی رویدادهای گذشته، حال )یعنی برخالص جریانهای نقدی خالص(، آینده )یعنی ارزش پیش بینی( تایید یا اصلاح ارزیابی های گذشته آنها )یعنی ارزش تاییدکنندگی( موثر واقع شود. به طور کلی، اطلاعاتی مربوط تلقی میشود که:
1) ارزش پیش بینی داشته باشد اطلاعات مالی در صورتی دارای ارزش پیش بینی است که استفاده کننده بتواند با توجه به نتایج و رویدادهای گذشته، حال و آینده را پیشبینی کند.
2)ارزش بازخور داشته باشد به استفاده کنندگان کمک کند تا بتوانند ارزیابی قبلی خودشان نسبت به صورت های مالی را تایید یا اصلاح کنند.
3) به موقع6 باشد، اطلاعات حسابداری قبل از اینکه ارزش خود را از دست بدهند، جهت کنترل عملیات باید به موقع در دسترس استفاده کنندگان قرار گیرند. میزان مربوط بودن اطلاعات مالی بین استفاده کنندگان دارای درجات متفاوت میباشد، زیرا با توجه به نیاز استفاده کنندگان اطلاعات مالی و خواست های آنان به موضوع خاص بستگی دارد." اطلاعات مربوط" به افراد ذینفع کمک می کند تا رویدادهای مالی گذشته، حال و آینده را مورد ارزیابی قرار دهند و انتظارات آنان رادر مورد رویدادهای آتی ، تایید یا انتظارات قبلی را تغییر دهد )همتی، 1385) .
قابل اتکا7 بودن: قابلیت اتکا، نوعی ویژگی کیفی است که چنانچه افرادی واجد شرایط با صلاحیت مشابه به صورت مستقل، از همان فرآیند اندازهگیری تبعیت کنند، به نتایج یکسان و مشابهی دست یابند. به عبارت دیگر، اطلاعاتی قابل اتکاست که عاری از اشتباه و تمایلات جانبدارانه با اهمیت باشد و به طور صادقانه معرف آن چیزی باشد که بیان کننده آناست یا به گونه ای معقول انتظار می رود که بیان کند.
قابل مقایسه8 بودن: قابل مقایسه بودن، یعنی اینکه استفاده کنندگان از اطلاعات مالی باید بتوانند بر پایه اطلاعات، شباهت ها و تفاوت های موجود در یک پدیده اقتصادی را شناسایی کنند. معمولاً اطلاعات مالی به دو شکل زیر مقایسه میشوند
1) مقایسه اطلاعات مالی یک واحد تجاری با اطلاعات مشابه سال های قبل آن، به منظور تشخیص روند تغییرات دروضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی آن. ک ککک
2) مقایسه اطلاعات مالی یک واحد تجاری با واحدهای تجاری دیگر، به منظور ارزیابی وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی آن در مقایسه با واحدهای تجاری دیگر.کشرایط لازم برای قابل مقایسه بودن عبارتند از:
ثبات رویه ، یعنی اینکه حسابداری رویدادهای مشابه در هر دوره مالی و از یک دوره به دوره بعد با روش یکسان صورت می گیرد. البته باید توجه داشت که ثبات رویه بدین معنا نیست که یک واحد تجاری هرگز نمی تواند رویه هایکحسابداری خود را تغییر دهد، بلکه چنانچه رویه های حسابداری مورد استفاده با خصوصیات کیفی"مربوط بودن" و"قابل اتکابودن" سازگار نباشد و یا در صورت وجود رویه های "مربوط تر" و "قابل اتکاتر"، واحد تجاری می تواند رویه های حسابداری مورد عمل خود را تغییر دهد.
همسانی رویه ها، یعنی این که رویه های حسابداری به کار گرفته شده توسط واحدهای تجاری مختلف برای رویدادهای مشابه یکسان باشد.
افشا9، یعنی اینکه رویه های حسابداری به کار رفته درتهیه صورتهای مالی و همچنین هرگونه تغییرات در آن رویه ها و آثار چنین تغییراتی باید افشا شود (فرسادوتیرانداز،1390).
قابل فهم10 بودن: چنانچه اطلاعات ارایه شده،کیفیت های"مربوط بودن" و "قابل اتکا بودن" را داشته باشد، اما غیرقابل فهم باشد، استفاده کننده نمی تواند از آنها در تصمیم گیری های خود استفاده نماید. منظور از قابل فهم بودن آن است که اطلاعات مندرج در صورتهای مالی، باید به آسانی برای استفاده کنندگان قابل درک باشد. عوامل موثربر قابل فهم بودن عبارتند از:
توان استفاده کنندگان، اطلاعات مالی عموماَ براساس این فرضیه تهیه می شوند که استفاده کنندگان آگاهی معقولی از فعالیت های تجاری و اقتصادی دارند و از دانش متعارفی درباره حسابداری برخوردارند و با صرف تلاش معقول، مایل به مطالعه و بررسی اطلاعات هستند.
ادغام و طبقه بندی اطلاعات،برای تسهیل تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی،باید اقلام با خصوصیات مشابه به نحوی مناسب با یک دیگرادغام و طبقه بندی شوند.
اهمیت11
اهمیت یک کیفیت آستانه ای (حد و مرز) است. اهمیت به جای اینکه یک خصوصیت کیفی اصلی لازم برای اطلاعات حسابدار ی باشد یک نقطه انقطاع است و باید قبل از سایر خصوصیات کیفی اطلاعات مورد توجه قرار گیرد . اگر اطلاعات با اهمیت نباشد نیازی به بررسی از جهت مربوط بودن و قابل اتکا بودن آنها نیست(کمیته تدوین استانداردهای حسابداری ،1390).
شکل1-2رابطه بین خصوصیات کیفی در شکل زیر نمایش داده شده است.(همتی ،85)
رابطه بین خصوصیات کیفی اطلاعات مالی
اطلاعاتی که حائزاهمیت نیست نمی تواند مفید باشد کیفیت آستانه ای
نوعی موازنه لازم است
اطلاعاتی که عاری ازاشتباه وتمایلات جانبدارانه باشد اطلاعاتی که بر تصمیم گیریها تاثیر گذارد
2-3-2 به موقع بودن صورت های مالی
گزارشگری به موقع تابعی ازعوامل مرتبط به حسابرسی و ویژگی های شرکت می باشد.عوامل مربوط به حسابرسی آنها هستند که احتمالا در اجرای وظایف حسابرسی دخالت داشته ومانع از صدور گزارش به موقع حسابرسی می گردند.(سرهنگی ،1380)
به موقع بودن یکی از مهمترین ویژگیهای کیفی اطلاعات مالی محسوب می شود به موقع بودن به این مفهوم است که اطلاعات باید در کوتاه ترین زمان و به سریع ترین شکل ممکن در دسترس استفاده کنندگان قرارگیرد. هر چه فاصله زمانی بین پایان سال مالی و تاریخ انتشار صورتهای مالی واحدهای تجاری کوتاه تر باشد، سودمندی حاصل از صورتهای مالی حسابرسی شده سالانه واحدهای تجاری افزایش می یابد . افزایش فاصله زمانی بین پایان سال مالی و تاریخ انتشار صورتهای مالی، احتمال فاش شدن اطلاعات به نفع گروهی از استفاده کنندگان و به زیان سایرین را افزایش می دهد. صورت های مالی که نتیجه سیستم اطلاعاتی حسابداری است، چیزی جز یک کالا نیست. علت وجود حسابداری تقاضای موجود برای اطلاعات مالی است و افزون بر این، حسابداران و واحد تجاری نیز است توانایی و علاقه لازم را برای ارائه این اطلاعات دارند(بلکویی ریاحی12 ،1381).. پس مفاهیمی نظیر کیفیت که برای کالاها و خدمات ارائه شده توسط شرکت ها و واحدهای اقتصادی مطرح شده است، برای خدمات حسابداری،از جمله محصول نهایی آن؛ یعنی گزارش های مالی نیز قابل بحث و پیگیری است. کیفیت گزارشگری مالی، ضوابطی است که اطلاعات مفید و سودمند را از سایر اطلاعات منفک کرده، سودمندی اطلاعات را افزایش می دهد(نوروش ،1377).
هرچه تاریخ گزارش حسابرسی به تاریخ پایان سال مالی نزدیکتر باشد،گزارش حسابرسی به موقع تری ارائه شده است.در نتیه مدت زمان ارائه گزارش حسابرسی در تحقیق مزبور فاصله زمانی بین تاریخ سال مالی در شرکت ،تا تاریخ گزارش حسابرسی در نظر گرفته می شود.
بهموقع بودن گزارش های مالی، یکی از مهمترین ارکان کیفیت ارائه اطلاعات مالی شرکت هاست، چرا که بهنگام بودن اطلاعات است که می تواند به استفاده بهتر و مفیدتر استفاده کنندگان اطلاعاتی منجر بشود که محصول نهایی سیستم حسابداری مخابره می کند. بنابراین، سرعت گزارشگری به دلیل استفاده به موقع تر اطلاعات در اتخاذ تصمیم های اقتصادی توسط سرمایه گذاران،می تواند به شفافیت بیشتر اطلاعات مالی شرکت ها و به تبع آن، شفافیت بالاتر بازار سرمایه منجر شود که این موضوع به نوبه خود می تواند تاثیر بسزایی بر جذابیت بازارهای مالی و سرمایه داشته باشد. از آنجا که گزارش های مالی، ابزاری برای افشای اطلاعات مالی قابل اعتماد و قابل اتکاست که در دسترس عموم قرار می گیرد، در صورت بهنگام بودن می تواند از طریق کاهش اطلاعات خصوصی ومحرمانه باعث کاهش احتمال انتخاب نادرست توسط سرمایه گذاران شود. بنابراین، می توان چنین پنداشت که ارائه اطلاعات بموق عتر باعث کاهش عدم تقارن اطلاعاتی میان سرمایه گذاران خواهد شد. افزون بر این، میان کیفیت گزارشگری مالی و کارآیی سرمایه گذاری رابطه منطقی وجود دارد. این رابطه بدین صورت است که شرکت های دارای کیفیت گزارشگری بالاتر در مواجهه با پیامدهای کلان اقتصادی دارای حساسیت کمتری هستند. این موضوع بیان می کند که میان ساز و کار گزارشگری و کارآیی سرمایه گذاری ارتباط وجود دارد و وجود کیفیت گزارشگری بالا به کاهش خطر اخلاقی و انتخاب نادرست منجر خواهد شد(بیدل 13و همکاران ،2009). با توجه به اینکه در تحقیقات گذشته به موضوع تاخیر زمانی گزارشگری و عوامل موثر بر آن توجه شده است. بنابراین، در پژوهش حاضر سعی بر آن است که به تعیین وارزایابی مهم ترین عامل در به موقع گزارشگری مالی در طی سال های مالی اخیر پرداخته شود.
هرگاه تاخیری نابجا در گزارش اطلاعات رخ دهد، اطلاعات ممکن است خصوصیات مربوط بودن خود را از دست بدهد. ممکن است لازم شود که مدیریت نوعی موازنه بین مزیت های نسبی "گزارشگری به موقع" و "ارائه اطلاعات قابل اتکا" برقرار کند. برای ارائه به موقع اطلاعات، اغلب ممکن است لازم شود قبل از مشخص شدن همه جنبه های یک معامله یا رویداد، اطلاعات موجود گزارش شود که این از قابلیت اتکای آن می کاهد. به عکس، هرگاه به منظور مشخص شدن همه جنبه های مزبور، گزارشگری با تاخیر انجام گردد، اطلاعات ممکن است کاملاً قابل اتکا شود، لیکن برای استفاده کنندگانی که باید طی این مدت تصمیماتی اتخاذ کنند بی فایده شود.
برای نیل به موازنه بین خصوصیات مربوط بودن و قابل اتکا بودن، با توجه به الزامات قانونی در مورد زمان ارائه اطلاعات، مهم ترین موضوعی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که چگونه به بهترین وجه به نیازهای تصمیم گیری اقتصادی استفاده کنندگان پاسخ داده شود.
3-3-2 نسبت ارزش بازار به حقوق صاحبان سهام
نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام14
ﻧﺴﺒﺖ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻪ ارزش دﻓﺘﺮی(P/B) ﻳﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﺑﺮ ارزش دﻓﺘﺮی ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﻣﻌﻴﺎر ﺟﺪﻳﺪی ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻣﻲ ﺗﻮان درﻳﺎﻓﺖ ﺳﻬﺎم ﭼﻨﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ارزش دﻓﺘﺮی آن ﻣﻮرد ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد . در ﺑﻮرس ﻫﺮ ﮔﺎه وﺿﻌﻴﺖ ﻛﻞ اﻗﺘﺼﺎد ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺤﺮان ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻏﻴﺮه ، ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﻣﻲ ﮔﺮدد و ارزش ﺳﻬﺎم دﭼﺎر ﻧﺰول ﻣﻲ ﺷﻮد، ﺳﻬﺎم ﺑﺴﻴﺎری از ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ارزش دﻓﺘﺮی آﻧﻬﺎ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. در اﻳﻦ ﻣﻮاﻗﻊ اﻓﺮاد ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺟﻤﻊ آوری ﺳﻬﺎم ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﻟﺬا اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ در ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻮاﻗﻊ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﻚ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮای اﻗﺪام ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﺗﻠﻘﻲ ﮔﺮدد.در ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻮاﻗﻊ ﻣﺜﻼً ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ زﻳﺎن دارﻧﺪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﻋﻤﻠﻜﺮد آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻪ درآﻣﺪ(P/E) ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﺳﻨﺠﻴﺪ، در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺴﺒﺖ ارزش ﺑﺎزار ﺑﻪ ارزش دﻓﺘﺮی ﺳﻬﺎم ﻣﻌﻴﺎر ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮای ﺳﻨﺠﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ارزش اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺮای ﺳﻬﺎﻣﺪار را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ . ﻃﺒﻖ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻓﺎﻣﺎ و ﻓﺮﻧﭻ اﻧﺠﺎم داده اﻧﺪ اﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎر، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻌﻴﺎری ﺑﺎ ﺛﺒﺎت ﺗﺮ و ﻗﺎﺑﻞ اﺗﻜﺎﺗﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .
1-3-3-2 ﺿﺮﻳﺐ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻪ ارزش دﻓﺘﺮی (P/B)
ﻧﺴﺒﺖ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻪ ارزش دﻓﺘﺮی ﻳﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﺑﺮ ارزش دﻓﺘﺮی ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﻣﻌﻴﺎر ﺟﺪﻳﺪی ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻣﻲ ﺗﻮان درﻳﺎﻓﺖ ﺳﻬﺎم ﭼﻨﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ارزش دﻓﺘﺮی آن ﻣﻮرد ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد . در ﺑﻮرس ﻫﺮ ﮔﺎه وﺿﻌﻴﺖ ﻛﻞ اﻗﺘﺼﺎد ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺤﺮان ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻏﻴﺮه ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﻣﻲ ﮔﺮدد و ارزش ﺳﻬﺎم دﭼﺎر ﻧﺰول ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺳﻬﺎم ﺑﺴﻴﺎری از ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ارزش دﻓﺘﺮی آﻧﻬﺎ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. در اﻳﻦ ﻣﻮاﻗﻊ اﻓﺮاد ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺟﻤﻊ آوری ﺳﻬﺎم ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﻟﺬا اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ در ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻮاﻗﻊ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﻚ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮای اﻗﺪام ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاری ﺗﻠﻘﻲ ﮔﺮدد (ﺳﻴﺪ ﺟﻌﻔﺮ ﺳﺠﺎدی، 1385 ). ﻧﺴﺒﺖ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻪ ارزش دﻓﺘﺮی ﻳﻜﻲ از ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎی ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﺮای ﺳﻨﺠﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎزار ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد.اﻳﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻌﻴﺎری ﺟﻬﺖ ﺳﻨﺠﺶ ارزش اﻳﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺮای ﺳﻬﺎﻣﺪار ﻧﻴﺰ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﮔﺮدد (ﺗﺎرک اﺑﺮاﻫﻴﻢ15، 2009 ). این نسبت ﻛﻪ از ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎی واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ارزش ﺑﺎزار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ از ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم ﺑﻪ ارزش دﻓﺘﺮی ﺳﻬﺎم ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ(ﻣﺤﺴﻦ دﺳﺘﮕﻴﺮ،1381).
2-3-3-2 ارزش ﺑﺎزار(P) و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮآن
ارزش ﺑﺎزار ﻳﻚ داراﻳﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ارزش دﻓﺘﺮی ﻫﻤﺎن داراﻳﻲ را دارا ﺑﺎﺷﺪ.ارزش ﺑﺎزارﻳﻚ داراﻳﻲ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ارزش دﻓﺘﺮی و ﻳﺎ ارزش در ﺣﺎل ﻛﺎر داراﻳﻲ ﻫﺮ ﻛﺪام ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ . ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺮ روز ﻳﻚ ﺳﻬﻢ از دو ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ و ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﻣﻨﺎﻓﻊ آﺗﻲ و ﻗﺪرت رﺷﺪ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﻢ در آﻳﻨﺪه را در ﺧﻮد ﻣﺴﺘﺘﺮ دارد ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺮﻣﻮل زﻳﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و اﺛﺒﺎت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد .
p_(0=DPs/(1+k)+(D(1+g))/((1+k)))
ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻓﺮﻣﻮل K ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺮخ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد از دو ﺟﺰ ء ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻮد ﻧﻘﺪی ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ رﺷﺪ ﺳﻬﻢ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﮔﺮدﻳﺪه است(مریدی پور وهمکاران،1388)
4-3-2نسبت نقدینگی
اعتباردهندگان و طلبکاران کوتاه مدت نظیر فروشندگان وعرضه کنندگان علاقمند هستند که نقدینگی16 واحد تجاری بالا باشد.مدیریت وسهامداران نیز به نسبت های نقدینگی توجه دارند.زیرا از یک طرف توانایی پرداختن تعهدات کوتاه مدت ،باعث می شودکه اعتبار واحد انتفاعی کاهش یابد ودر آینده هزینه های تامین منابع مالی ودرافت اعتبار را افزایش می دهدواز طرف دیگر علاقه مند هستند که از راکد نگه داشتن وجه نقد ودارایی های جاری خودداری ورزند،چون این امر در بلندمت به نفع واحد انتفاعی نیست.
نسبت های نقدینگی به توانایی شرکت در بازپرداخت تعهدات مالی کوتاه مدت آتی اشاره دارند. این نسبت ها تعهدات مالی کوتاه مدت از قبیل حسابها و اسناد پرداختنی با دارایی های جاری یا جریان های نقدی ،که جهت بازپرداخت این بدهی ها در دسترس هستند مقایسه می کنند.(رایلی و بروان17،2004).
نقدشوندگی که یکی از عواملی است که بر گزارشگری مالی شرکت ها و همچنین به موقع بودن این گزارشات تاثیر گذار است، سرمایهگذاران را قادر میسازد تا به معامله بپردازند و به راحتی اوراق بهادار خود را به وجه نقد تبدیل کنند و هزینه سرمایه18 زمانی که عدم نقدشوندگی بالاست افزایش مییابد (آمیهود19 و مندلسون، 1986; آچاریا20 و پدرسن،2005).
سرمایهگذاران به بازارهایی روی میآورند که از نقدشوندگی بیشتری برخوردار باشد و این مقوله از عوامل مهمی در رشد و توسعه بازارها محسوب میشود. نقدشوندگی به معنای توانایی بازار در جذب حجم زیاد معاملات بدون ایجاد نوسانات شدید در قیمت است. از ویژگیهای بازارهای نقدشونده21 (دارای نقدشوندگی بالا)، اندک بودن فاصله بین قیمتهای پیشنهادی خرید و فروش است که به تبع آن معاملات به روش مقرون به صرفهای اجرا میشوند. نقدشوندگی در بازارهای دست دوم، هزینه سرمایهگذاران را از طریق کاهش دامنه نوسان و هزینههای معاملاتی کاهش میدهد و امکان دسترسی به سرمایهگذاران مختلف با استراتژیهای معاملاتی متنوع را فراهم میآورد. نقدشوندگی در بازارهای ثانویه در موفقیت عرضههای عمومی نقش تعیینکنندهای دارد و موجب کاهش هزینه و ریسک پذیرهنویسان22 و بازارسازان میشود. همچنین هزینه سرمایهگذاران از طریق کاهش دامنهی نوسان و هزینههای معاملاتی، کاهش مییابد. بنابراین از دیدگاه کلان، وجود بازارهای سرمایه نقد برای تخصیص کارای سرمایه ضروری است. این امر هزینه سرمایه ناشران را نیز کاهش میدهد. از دیدگاه خرد، بازار سرمایه نقد امکان دسترسی به سرمایهگذاران مختلف با استراتژی های معاملاتی متنوع را نیز فراهم میآورد.
در این پژوهش از نسبت جاری که از تقسیم دارایی جاری به بدهی جاری به عنوان متغیر مورد نظر استفاده می شود.
5-3-2 مدیریت بدهی
از دیگر عوامل موثر بر گزارشات مالی مدیریت بدهی23 است. نسبت های ساختار سرمایه ، نسبت هایی هستند که رابطه منابع مالی مورد استفاده شرکت از از لحاظ بدهی های جاری ،بدهی های بلند مدت ،حقوق صاحبان سهام و نحوه ترکیب انها را مشخص و ارزیابی می کنند.این نسبت ها وجوهی را که توسط سهامداران عادی شرکت تامین گردیده ، یا وجوهی را که به صورت وام جهت سرمایه گذاری از اعتبار هندگان تامین شده است را با هم مقایسه کرده و نسبت انها را اندازه گیری می کنند.این نسبتها اساسا به حجم کلی بدهی های شرکت تاکید دارند.این نسبتها توان شرکت را برای انجام تعهدات کوتاه مدت و بلندمدت خود منعکس می سازند .
بطور کلی ، نسبت های ساختار سرمایه ،دو دسته هستند : یک دسته به بخش بدهی ها و حقوق صحبان سهام مربوط هستند و از طریق آن میزان منابعی که یک شرکت از راه اخذ وام و استقراض تامین نموده ، ارزیابی می کنند.دسته دوم توان شرکت را در ایجاد سود کافی برای بازپرداخت هزینه بهره و استقراض نشان می دهند(صحاف رضوی، 1385).
نسبت های ساختار سرمایه
1- نسبت حقوق صاحبان سهام به کل بدهی
2- نسبت کل بدهی ها به حقوق صاحبان سهام
3- نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی
4- نسبت کل بدهی به کل دارایی
6-3-2 مدیریت دارایی
نسبت فعالیت
نسبتهای که عملکرد این واحد تجاری را در استفاده از دارائیهای جاری و غیرجاری نشان می دهد. نسبتهای فوق عبارتند از :
نسبت گردش دارایی
یکی از نسبت های مالی که بیانگر کارایی می باشد گردش دارایی هاست که به شرح زیر محاسبه می شود
ها دارایی گردش= فروش/(ها دارایی مجموع)
که در این تحقیق به عنوان مدیریت دارایی24 مد نظر می باشد.
7-3-2 نسبت سودآوری
سودآوری به توانایی شرکت در بدست آوردن درآمد وسود اشاره می کند.درآمد یا سودخالص ،تنها معیار اندازه گیری سودآوری می باشد .سرمایه گذاران و اعتباردهنگان ،علاقه زیادی به ارزیابی سودآوری جاری وآتی یک شرکت دارند .شرکت هابرای جذب سرمایه مورد نیاز خود ،مجبورند سود کافی برای تامین بازده مناسب جهت سرمایه گذاران و اعتباردهندگان بدست آورند.در صورتی که شرکتها سود کافی تحصیل نکنند،آنها قار به جذب سرمایه مورد نیاز جهت اجرای انواع پروزه ها از طریق سهامداران یا اعتباردهندکان نخواخد بود.دوام بقاء یک شرکت در بلندمدت ،به توانایی آن در کسب درآمد کافی برای انجام کلیه تعهدات و تامین بازده مناسب برای سهامداران اصلی ، بسنگی دارد(مجید اسماعیل پور ، 1377).
توان سودآوری25 شرکت به عنوان یکی از متغیرهای اثر گذار بر مدت زمان اجرا و تکمیل عملیات حسابرسی مورد مطالعه قرار گرفته است. وجود یک رابطه منفی بین توان سودآوری شرکت با مدت زمان تاخیر در اجرا و تکمیل عملیات حسابرسی شرکت قابل تصور است. بدین معنی که شرکتهای سود ده زودتر از شرکتهای زیان ده، عملیات حسابرسی خود را اجرا و تکمیل می کنند.(فراست وپاونال26،1994)
گزارش سود یا زیان می تواند به عنوان یک خبر خوب یا بد در مورد نتایج عملکرد سالانه شرکت مورد توجه قرارگیرد . در مورد شرکتهای زیان ده، مدیران شرکت تمایل دارند انتشار گزارشهای مالی سالانه با تاخیر باشد تا از عواقب انتشار یک خبر بد اجتناب نمایند. ازاین رو، مدیران شرکتهای زیان ده تمایل دارند، حسابرسان از برنامه زمانی معمول حسابرسی عقب تر باشند و عملیات حسابرسی با تاخیر بیشتری انجام شود. هم چنین در مورد شرکتهای زیان ده، حسابرسان عملیات حسابرسی را با احتیاط و اعمال مراقبت حرفه ای بیشتری انجام می دهند. به ویژه زمانی که احتمال بروز ناتوانی مالی، ورشکستگی یا عدم تداوم فعالیت یا تقلب مدیران در شرکتهای زیان ده وجود داشته باشد . (کنچل وپاین27 ،2001)در نقطه مقابل، شرکتهای سود ده به منظور انتشار یک خبر خوب تمایل به انتشار زودتر از موعد صورتهای مالی سالانه حسابرسی شده دارند. از این رو نسبت به تکمیل سریع عملیات حسابرسی و جلوگیری از تاخیر در تکمیل عملیات حسابرسی علاقه نشان می دهند. هم چنین در شرکتهای سود ده ، چنان چه حاشیه سود یا نرخ بازده آنها بالاتر از متوسط صنعت باشد، با انتشار این خبر خوب، از مزایای پیش بینی های بازار و تصمیمات استفاده کنندگان در مورد شرکت منتفع خواهند شد. عملکرد مثبت یک شرکت اثر برجسته ای بر روی ارزش سهام شرکت خواهد داشت. (فراست وپاونال،1994)
1-7-3-2 بازده کل دارایی ها
بازده کل دارایی ها ، نقش اصلی در تحصیل سود ایفا می کنند. هرچقدر دارایی ها با کارایی بیشتری بکار گرفته شوند ، شرکت سودآورتر خواهد بود . دارایی ها صرفنظر ازاینکه از محل وجوه استقراض یا سرمایه گذاری صاحبان اصلی ، تامین شده باشد ،وظایف مربوط به خود را به نحوی مطلوب انجام می دهند .بازده کل دارایی ها ، نحوه بکارگیری ازدارایی های شرکت در جهت ایجاد درآمد و فروش توسط مدیریت را مورد سنجش و ارزیابی قرار می دهد.سهامداران و مدیران بازده کل دارایی های شرکت را با بازده بکارگیری منابع در زمینه های دیگر با هم مقایسه می کنند.هر چه این بازده بالاتر باشد ، کارایی شرکت در بکارگیری دارایی ها و منابع بهتر است. شکل ابتدایی و ساده فرمول محاسباتی بازده کل دارایی ها ، به صورت زیر است:
ها دارایی کل بازده نسبت= (خالص سود)/(ها دارایی کل)
هرچند این فرمول توسط بسیاری از سرمایه گذاران و تحلیل گران مورداستفاده قرار می گیرد ، اما اگر توجه دقیق تری به فرمول فوق بیاندازیم ، خواهیم دید که هم صورت و هم مخرج کسر فوق دارای نواقصی است.
از آنجایی که نسبت بازده کل دارایی ها جهت سنجش کفایت و مارایی مدیریت در استفاده موثر از دارایی ها و امکاناتی که از محل سرمایه گذاری انجام شده در شرکت آنها قرار گرفته است ، مورد استفاده قرار می گیرد ، بنابرین می بایست صورت کسر تعدیل شود.زیرا صورت کسر تنها بیان کننده بازده سهامداران و صاحبان اصلی شرکت است و بازده بدست آمده و تخصیص داده شده به اعتباردهندگان مورد توجه قرارنگرفته است.همان طوری که می دانیم ،بخشی ازدارایی های شرکت توسط اعتباردهندگان تامین مالی شده است و اینها بازده خود را از محل هزینه بهره دریافت می کنند.بنابراین از آنحایی که مخرج کسر : شامل منبع فراهم شده توسط صاحبان سهام و اعتباردهندگان است ، صورت کسر نیز می بایست شامل ایجاد شده توسط هر دو منبع فوق باشد.
باید توجه داشته باشیم که مجموع دارایی ها در طول یک دوره مالی ثابت نمی ماند و همواره دست خوش تغییرات می شود ، بنابراین ، از انجایی که در طول دوره مالی همواره تغییراتی در میزان دارایی ها ایجاد می شود ، لذا برای آنکه نتیجه بدست آمده از این نسبت دقیق تر باشد ، می بایست متوسط دارایی هایی که در یک دوره مالی مورد استفاده قرار گرفته است در مخرج کسر قرار داده شود. درنتیجه برای سنجش دقیق بازده دارایی ها، بایستی از فرمول محاسباتی زیر استفاده شود :
ها دارایی کل بازده نسبت=(بهره های هزینه+مالیات مشمول سود)/(ها دارایی کل متوسط)
چنانچه مبلغ هزینه بهره ، سود مشمول مالیات یا مجموع دارایی ها در اول دوره موجود نباشد،تحلیل گر می تواند از فرمول ساده اولیه اشاره شده در یالا استفاده نماید.
8-3-2 اهرم مالی
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام :این امکان وجود دارد ،شرکتهایی که نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام آنها بالا باشد؛ تمایل داشته باشند میزان و سطح ریسک خود را پنهان نمایند.آنها ممکن است برای این منظور درصدد برآیند، صورتهای مالی سالانه خود را با تاخیر منتشر کنند. از طرف دیگر بالا بودن نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام که بیان کننده اهرم مالی28 است، احتمال ناتوانی شرکت در بازپرداخت بدهی و ایفای تعهدات را افزایش می دهد. در چنین مواردی حسابرسان نگران کمتر از واقع نشان دادن بدهیها توسط شرکت خواهند بود. بنابراین حسابرسان برای کاستن میزان مسئولیت خود در مقابل دعاوی مطروحه احتمالی در آینده، رسیدگی کامل تری را برنامه ریزی کرده و روشهای حسابرسی را بگونه ای طراحی و اجرا می نمایند که از کامل بودن بدهی های ثبت شده اطمینان حاصل کنند. انجام این گونه اقدامات از جانب حسابرسان ، موجب طولانی شدن زمان تکمیل عملیات حسابرسی و تاخیر در انتشار صورتهای مالی خواهد شد. (سلطانی29،2002)
9-3-2 اندازه شرکت
العجمی (2008)،یکی از ویژگی های مرتبط با به موقع بودن گزارشگری مالی، اندازه شرکت30 است در مورد جهت این رابطه، دو دیدگاه متضاد وجود دارد. براساس دیدگاه اول، شرکت های بزرگ فاصله زمانی گزارشگری طولانیتری نسبت به شرکت های کوچک دارند؛ به دلیل آن که حسا بهای شرکت های بزرگ نسبت به شرکت های کوچک تر، پیچیده تر است. همچنین، میزان اطلاعاتی که آنها باید جمع آوری نمایند، گسترده می باشد و ممکن است از بخشها، شعب و شرکت های ، فرعی متعددی به آنها منتقل شود .
براساس دیدگاه دوم، شرکت های کوچک فاصله زمانی گزارشگری طولانی تری نسبت به شرکت های بزرگ دارند. نخست اینکه شرکت های بزرگ اغلب منابع بیشتر، کارمندان حسابداری مجرب تر و سیستم های اطلاعاتی پیشرفته تری در مقایسه با شرکت های کوچکتر دارند. همه این ویژگی ها به شرکت های بزرگ در گزارشگری سریع تر کمک می کند.
دوم اینکه شرکت های بزرگ بیشتر در معرض توجه عموم قرار دارند؛ ب هخصوص آن که شرکت های بزرگ از سوی تحلیل گران زیادی که معمولاً اطلاعات به موقعی برای تایید و بازنگری انتظارهای خود نیاز دارند، رصد می شوند. سوم اینکه معمولاً شرکت های بزرگ برای اجتناب از مداخله دولت، اطلاعات را سریع تر از شرکت های کوچکتر منتشر می کنند؛ زیرا شرکت های بزرگ به دلیل داشتن پیامدهای قابل توجه اقتصادی، از سوی نهادهای دولتی قابل ردیابی تر هستند در نهایت اینکه شرکت های بزرگ اغلب به وسیله سرمایه گذاران، اتحادیه های تجاری و نهادهای قانونی کنترل می شوند؛ بنابراین با فشار بیشتری جهت ، ارائه زودتر گزارش های خود روبرو هستند ( البنانی،2008).
در بیشتر پژوهش های انجام شده قبلی در خارج از کشور، وجود رابطه معنی دار بین به موقع بودن گزارشگری مالی سالیانه با اندازه شرکت مورد تایید قرار گرفته است. بیشتر این محققین معتقدندکه شرکتهای با اندازه بزرگ زودتر از شرکتهای کوچک، عملیات حسابرسی خود را اجرا و تکمیل می کنند. زیرا اولا – به دلیل استقرار سیستم های کنترل داخلی قوی در شرکت های بزرگ ، احتمال وقوع اشتباه چه سهوی و چه عمدی در صورتهای مالی کاهش پیدا می کند و به تبع آن حسابرسان می توانند اتکای بیشتری بر سیستم کنترل داخلی شرکت نموده و به نحو قابل ملاحظه ای از حجم آزمون های محتوا به کاهند .ثانیا- شرکتهای بزرگ به دلیل داشتن منابع مالی زیاد قادرند کارمندان حسابداری بیشتر با تخصص و تحصیلات بالاتر و همچنین سیستم های اطلاعاتی پیشرفته تری را به خدمت به گیرند . از طرف دیگر این شرکت ها با در اختیار حسابرسان گذاشتن تعدادی از پرسنل خود و انجام قسمتی از کارهای حسابرسی و بکارگیری موسسات حسابرسی کارآمد و پرداخت حق الزحمه حسابرسی بیشتر، عملیات حسابرسی صورتهای مالی آنها در مدت زمان اندکی بعد از اتمام سال مالی انجام می شود . ثالثا- شرکت های بزرگ از حساسیت بیشتری نسبت به شرکت های کوچک برخوردار ند. شرکت های بزرگتر دارای هزینه های سیاسی بیشتری نسبت به شرکت های کوچک تر هستند. بزرگ بودن شرکت، تعداد زیاد ذینفعان را به همراه دارد که تمایل دارند ، عملیات شرکت را با دقت و حساسیت زیادی تعقیب کنند. بنابراین مدیران شرکت های بزرگ تمایل دارند، مدت زمان تاخیر در اجرا و تکمیل عملیات حسابرسی و گزارشگری مالی را کاهش دهند. زیرا آنها شدیدا از طرف سرمایه گذاران، اعتبار دهندگان، نهادهای قانونی و دیگر استفاده کنندگان برای ارائه به موقع صورت های مالی خود تحت فشارند . لذا، این فرض قابل تصور وجود دارد که ارتباط معنی دار آماری بین اندازه شرکت و مدت زمان اجرا و تکمیل عملیات حسابرسی وجود دارد( کنچل و پاین ،2001)
4- 2 تحقیقات نظری
تاخیر در انتشار صورت های مالی همواره از موضوعات بحث بر انگیز در ادبیات گزارشگری مالی بوده است.در این بخش به برخی تحقیقات انجام شده مرتبط با موضوع تحقیق اشاره می شود.
بیانیه شماره 2 مفاهیم حسابداری هیات استانداردهای حسابداری مالی، بهنگام بودن اطلاعات را یکی از ارکان مربو ط بودن اطلاعات مالی می داند و آن را چنین تعریف می کند: "در دسترس بودن اطلاعات برای تصمیم گیری قبل از اینکه تاثیرگذاری آن بر تصمیم ها از بین برود.
هندریکسن و بردا (1992) ، ویژگی بهنگام بودن اطلاعات را مختص گروه خاصی از استفاده کنندگان نمی دانند و بر این عقیده اند که همه استفاده کنندگان اطلاعاتی به موقع را طلب می کنند. آن ها چنین بیان می دارند که جمع آوری، تلخیص وانتشار اطلاعات باید از سرعت لازم برخوردار باشدتا چنین برداشت شود که در زمان لازم در دسترس استفاده کنندگان قرار خواهد گرفت.
به عقیده ولک و همکاران(2001) ،بهنگام بودن اطلاعات بادیگر جنبه های مربوط بودن اطلاعات رابطه متضادی دارد ؛ به نحوی که بین این عامل کیفی وسایر ویژگی های کیفی مربوط بودن نوعی سازش وجود دارد.بهنگام بودن همانند دیگر ویژگی های اطلاعات، معیاری کیفی است و کمی کردن آن به منظور استفاده در آزمون های آماری و کسب دانش لازم در خصوص آن کاری دشوار تلقی می شود. یکی از راه های غلبه بر این دشواری، همان طور که در بند57 بیانیه شماره 2مفاهیم حسابداری آمریکا آمده است، استفاده از اختلاف زمانی در قالب روز و یا درمراحل بسیار حساس تر در واحد ساعت است. درپژوهش حاضر به منظور اندازه گیری بهنگام بودن گزارش های مالی از مقیاس سرعت گزارشگری به معنای اختلاف زمانی میان تاریخ پایان سال مالی وتاریخ انتشار صورت های مالی سالانه حسابرسی شده توسط شرکت ها در واحد روز استفاده شده است.
لیو(1974)، نسبت های مالی به عنوان اجزای یک سیستم تجزیه و تحلیل با توجه به رسالت و نتیجه ای که سیستم به دنبال آن است، به دسته ها و گروه های مختلفی تقسیم می شود. نسبت های مالی را به پنج دسته کلی شامل نسبت های نقدینگی،نسبت های بازدهی، نسبت های عملکرد، نسبت های سودآوری و نسبت های بازار تقسیم بندی کرد.
اسماعیل و چندلر(2004) ،رابطه بین ساختار سرمایه شرکت و به موقع بودن را می توان با استفاده از دو نظریه رقیب مورد بررسی قرارداد هر نظریه جهت متفاوتی از این رابطه را نشان میدهد.طرفداران دیدگاه اول معتقد هستند که شرکت های با اهرم بالاتر، سریعتر ازشرکت های با اهرم پایینترگزارشگری می کنند؛ زیرا براساس نظریه نمایندگی،شرکت های با اهرم بالاتر هزینه های نظارت بیشتری را متحمل می شوند. به دلیل آن که این شرکت ها تمایل به سرمایه گذاری زیر حد بهینه دارند، معمولاً اعتباردهندگان بندهایی را در قراردادهای بدهی می گنجانند که فعالیت های مدیریت را محدود می کند.
اوسو-انسا (2000)، یکی از بندهای قرارداد، افشای سریع و متناوبتر را ملزم می کند تا اعتباردهندگان بتوانند وضعیت یا عملکرد مالی بلندمدت شرکت ها را موردارزیابی مجدد قرار دهندحامیان دیدگاه دوم اعتقاد دارند که شرک تهای با اهرم بالاتر، دیرتر از شرکت هایبا اهرم پایینتر گزارش م یکنند. طرفداران این دیدگاه بر این باورند که نسبت بالای بدهی به دارایی، قصور در پرداختها و در نهایت ورشکستگی را به خصوص در زمان رکود اقتصادی، افزایش می دهد.
کارسلو وکاپلان(1991)،اهرم مالی معمولا از دو جنبه می تواندبا گزارشگری به موقع ارتباط داشته باشداول ایکه نسبت اهرمی بالا احتمال شکست واحد تجاری را افزایش می دهد و متقابلا احتمال اینکه حسابرسان مستقل تحت تعقیب قانئنی قرار گیرند افزایش می یابد لذا در چنین شرایطی ممکن است حسابرس ملزم گردد تا حسابرسی بیشتری را انجام داده و با جمع آوری و مستندات بیشتر ،بر علیه هر گونه دادخواهی حقوقی احتمالی آتی ، توان مقابله ودفاع از اظهار نظر خود داشته باشد و بالتبع کار حسابرسی با تعویق بیشتری به پایان خواهد رسید.
دوم اینکه از نظر زمانی معمولا حسابرسی بدهی وقت گیر تر از حسابرسی سرمایه است مخصوصا اگر تعداد بستانکاران زیاد باشد.
5-2 پژوهش های پیشین
1-5-2 تحقیقات خارجی
* کورتیس (1976) در تحقیقی، رابطه بین چهار ویژگی انتخابی و زمان گزارشگری مالی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس نیوزلند را مورد مطالعه قرارداد. چهار ویژگی انتخابی شامل عمرشرکت، تعداد سهامداران، تعداد صفحات گزارش های مالی و حسابرسی سالیانه و نوع صنعت بود. تنها نوع صنعت با زمان گزارشگری مالی دارای رابطه معنی دار بوده و سه ویژگی دیگر فاقد رابطه معنی داری بودند. بر اساس تحقیق کورتیس ، شرکتهایی که در زمینه صنایع سوخت و انرژی و واسطه گری مالی فعالیت داشتند،گزارشگران مالی سریعی بودند. در نقطه مقابل شرکتهای شاغل در زمینه صنایع معدنی، استخراجی و خدماتی گزارشگری کندی داشتند. هم چنین فاصله زمانی بین پایان سال مالی شرکتهای نمونه با تاریخ گزارشگری مالی و انتشار صورتهای مالی آنها چهار و نیم ماه بوده است. از کل زمان گزارشگری مالی یعنی چهار و نیم ماه ، سه ماه آن برای حسابرسی صورتهای مالی صرف شده است .
* گیولی و پالمن(1982) تحقیقی در در یک دوره 15 ساله بر روی 210 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار نیویورک طی فاصله سالهای 1960 تا 1974 انجام دادند. نتایج تحقیق نشان داد که معانلات و مشخصههای صنعتی ارتباط قویتری نسبت به ویژگیهای مورد مطالعهی شرکت(نظیر اندازه شرکت و پیچیدگی عملیات آن) با تاخیرهای گزارشگری دارد. علاوهبرآن، اخبار نامطلوب با تاخیر بیشتری گزارش میشود و درجهی واکنش بازار به اعلان زود یا دیر اخبار متفاوت است. اعلان باتاخیر معمولاً حاوی اطلاعات کمتری نسبت به گزارشگری به موقع است.
* وایترد و زیمر(1984) نیز نشان داد که شرکتهایی که با بحران مالی روبرو نیستند زمان کمتری برای انتشار گزارش نسبت به شرکتهایی که با بحران مالی روبرو هستند صرف میکنند. یافتههای تحقیق نشان داد که مدیریت شرکت تمایل و کوشش بیشتری برای به تاخیر انداختن انتشار اخبار بد شرکت یا مسکوت گذاشتن اطلاعاتی که به شرکت آسیب میرساند، دارد.
* چمبرز و پنمان(1984) گزارشگری بهموقع و رابطه آن با واکنش قیمت سهام نسبت به گزارش سود را مورد بررسی قرار داد. نتیجه این تحقیق بطور خلاصه حاکی از آن بود که تغییرپذیری بازده اوراق سهام همزمان با ارائه گزارشهای سود به زمانی که طول میکشد تا شرکتها گزارش خود را ارائه نمایند ارتباطی ندارد و همچنین به محض آشکار شدن تاخیر در زمان ارائه گزارشهای بازار آن را بد تعبیر مینماید.
* کراس و شرودر(1984) انجام شد تاثیر زمان گزارشگری فصلی سود بر بازده قیمت سهام مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق رابطه بین زمان گزارشگری فصلی سود و نوع پیشبینی که میتوان از وضعیت سودآوری شرکت داشت(خوب یا بد) و همچنین رابطه بین بازده قیمت سهام در زمان حول و حوش تاریخ ارائه ارتباط دارد. بازدههای غیرعادی شرکتهایی که زود گزارش نمودهاند بطور قابل توجهی بیشتر از شرکتهایی که دیر گزارش کردهاند میباشد.
* فاستر(1986)، نسبت های نقدینگی، نسبت های فعالیت، نسبت های اهرمی و نسبت های سودآوری رابه عنوان چهار دسته بندی از نسبت های مالی ارائه کرد.
* فرست و پونال (1994) در یک مطالعه مقایسه ای بین شرکتهای امریکایی با شرکتهای انگلیسی ، بیان کردند که شرکتهای امریکایی نسبت به شرکتهای هم گروه انگلیسی، گزارشگری مالی به موقع تری دارند. نتایج تحقیق آنها نشان داد که بین مدت زمان گزارشگری مالی و اندازه شرکت و تاریخ پذیرش شرکت در بورس (عمر شرکت) ، رابطه معنی داری وجود دارد.
* عبدالله(1996) درمورد گزارشهای سالانهی 26 شرکت بحرینی نشان داد که رابطه منفی معناداری میان بهموقع بودن انتشار گزارش با سودآوری، اندازهی شرکت و سود سهام نقدی توزیع شده وجود دارد. رابطهی بین نوع صنعت و بهموقع بودن گزارش معنی دار نبود. همچنین برای همبستگی بین نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام و به موقع بودن گزارش مطابق با پیشبینیها نبود.
* علام حسین (1998) عوامل موثر بر تاخیر حسابرسی را در بین شرکت های پاکستانی مورد بررسی قرار داد و یافته ها نشان داد که برای شرکت های چند ملیتی تاخیر حسابرسی بیشتر بوده است بدین معنی که با افزایش تعداد شعب های شرکت های چند ملیتی تاخیر حسابرسی با افزایش مواجه بوده است.
* انسه (2000) در پژوهشی، به موقع بودن گزارشگری مالی سالیانه 47 شرکت غیرمالی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار زیمبابوه را مورد بررسی قرار داد. نتایج این مطالعه نشان داد که 98% شرکتهای انتخاب شده به عنوان نمونه در مهلت مقرر قانونی ،گزارشهای مالی سالیانه خود را ارائه نموده اند. نتایج تحقیق آنها نشان داد که متغیرهایی مانند اندازه شرکت، توان سودآوری و عمر شرکت با زمان گزارشگری مالی ارتباط معنی داری داشته اند.
* رز و همکاران(2002)، بیان می دارند که نسبت های مالی به طور معمول به پنج دسته تقسیم می شود: سیالیت کوتاه مدت، سیالیت بلندمدت،مدیریت دارایی، نسبت های سودآوری و نسبت های بازار.
* آنااِرت و همکارانش (2002) ،رابطه بین محتوای اخبار )خوب و بد( با زمانبندی افشای گزارش های میا ندوره ای را مورد بررسی قرار دادند و برای این منظور 64شرکت از بورس اوراق بهادار بروکسل را طی سا لهای 1991 تا 1998 انتخاب کردند. نتایج تحقیق نشان می دهد میانگین مدت زمان گزارشگری 57 روز است که با مهلت مجاز چهارماهه فاصله قابل ملاحظه ای دارد. همچنین، هیچ شواهدی مبنی بر تایید به تاخیر افتادن اخبار بد و گزارشگری سریع تر اخبار خوب، ب هدست نیامد. در ضمن، هیچ عکس العمل قابل ملاحظهای از سوی بازار درباره اخبار خوب یا بدی که دیرتر یازودتر از زمان مورد انتظار گزارش میشوند، مشاهده نشد.
* سلطانی (2002)، با بررسی بیش از 50000 گزارش مالی شرکت های فرانسوی، به بررسی موضوع بهنگام بودن گزارش های مالی شرکت ها و گزارش حسابرسی آن ها پرداخت. وی به این نتیجه رسید که شرکتهای فعال در بازه زمانی 1986 تا 1995 سعی در توسعه بهنگام بودن گزارشهای خود داشته اند. افزون بر این،شرکت هایی که گزارش تعدیل شده حسابرسی داشته اند، با تاخیر بیشتری گزارش های مالی خود رامنتشر کرد ه اند.
* آدزرین و احمد(2003)، جهت بررسی مهمترین دلایل طولانی شدن تکمیل عملیات حسابرسی شرکتهای مالزیایی ، 100 شرکت از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار کولالامپور را برای دوره زمانی بین سالهای 1996تا 2000 میلادی را انتخاب کردند. هشت متغیر مستقل تحقیق شامل اندازه شرکت، نوع صنعت، سود یا زیان شرکت، اقلام غیر مترقبه، نوع اظهار نظر حسابرسی، اندازه و میزان تخصص موسسات حسابرسی، پایان سال مالی و نسبت بدهی به دارایی شرکت بودند. نتایج تحقیق هم چنین ، نشان داد که از بین هشت متغیر مستقل تعریف شده ، شش متغیر نوع صنعت، سود یا زیان، اظهار نظر حسابرسی، حسابرسان، پایان سال مالی و نسبت بدهی به دارایی، با متغیر وابسته تحقیق دارای رابطه معنی دار بوده اند. مدت زمان اجرای عملیات حسابرسی، با زیان، نوع اظهار نظر و نسبت بدهی به دارایی شرکت رابطه مستقیم و با نوع صنعت، حسابرسان و پایان سال مالی شرکت رابطه منفی داشته است.
* شاو (2003)، به بررسی رابطه میان کیفیت افشای اطلاعات، هموارسازی سود و بهنگام بودن سودپرداخت. وی با استفاده از داده های 1112 سال شرکت به این نتیجه رسید که شرکت هایی که دارای کیفیت گزارشگری بالاتری هستند، از حسا بهای تعهدی اختیاری بیشتری استفاده می کنند و بیشتر به مدیریت سود و هموارسازی آن توجه می کنند. همچنین، به هنگام بودن سود در زمانی که اخبار بد (سودآور نبودن)وجود داشته باشد، با کیفیت افشای اطلاعات رابطه معکوس دارد.
* لونت و همکارانش )2003( ،به منظور بررسی مدت زمانی که طول می کشد تاشرکت های پذیرفت هشده در بورس اوراق بهادار نیوزیلند سود خود را گزارش نمایند،نمونه ای شامل 640 اعلام سود شش ماهه و 678 اعلام سود سالانه برای دوره 1998 تا2002 را انتخاب کردند. میانگین مدت زمان اعلام سود سالانه طیفی بین 61 تا 65 روزپس از تاریخ ترازنامه را در بر می گرفت، در حالیکه اعلام سود شش ماهه به طورمیانگین بین 52 تا 56 روز از پایان دوره مورد گزارش انجام شده بود.
* سنگوپتا ) 2004( ، به بررسی این موضوع پرداخت که چرا برخی شرکت ها اطلاعات مالی میا ن دوره ای را نسبت به سایر شرکت ها سری عتر منتشر میکنند. برای این منظور11071گزارش سه ماهه چهارم شرکت ها در ایالات متحده آمریکا طی دوره 1995 تا 2000 مورد استفاده قرار گرفت. متغیرهای تحقیق عبارت بودند از تعداد سهامداران،حجم معاملات و درصد سهام متعلق به سهامداران عمده )به عنوان سرمایه گذاران نهادی(، نوع صنعت از نظر میزان ریسک دعوی حقوقی و تعداد اعضای مستقل هیئت مدیره )به عنوان معیار هزینه دعاوی حقوقی(، نسبت ارزش بازار سهام به ارزش دفتری آن و نسبت فروش پنج شرکت بزرگ به مجموع فروش کل شرکت ها )به عنوان معیار هزینه های مالکیت(، تعداد بخش های قابل گزارش، تعداد تحصیل شرکت های دیگر و وجود یا نبود اقلام خاص )به عنوان معیار پیچیدگی حسابداری( نتایج تحقیق نشان می دهد که مدت زمان گزارشگری شرکت هایی که با تقاضای زیادتری برایاطلاعات از سوی سرمایه گذاران مواجه می شوند وهزینه های دعاوی حقوقی بالاتری دارند، کوتاه تر است. با این وجود، مدت زمان گزارشگری شرکت هایی با مالکیت عمده بیشتر و شرک هایی با عملیات پیچیده تر، طولانی تر است.
* لونتیس و ویتمن (2004) ،به موقع بودن گزارشگری مالی شرکت ها در یونان را مورد بررسی قرار دادند. برای انجام این مطالعه، 227 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار آتن برای سال 1997 انتخاب شد. محققان تاثیر عرضه عمومی سهام، حجم معاملات، تغییر در سودآوری، تعداد بندهای شرط گزارش های حسابرسی، موانع ورود )درصد اموال، ماشین آلات و تجهیزات به مجموع دارایی ها(، نسبت تمرکز )درصد درآمد کنترل شده به وسیله چهار شرکت بزرگ هر صنعت( و اندازه شرکت را بر به موقع بودن گزارشگری مالی بررسی کردند. نتایج تحقیق نشان میدهد که عرضه عمومی سهام، تغییر در سودآوری، تعداد بند شرط گزارش حسابرسی و نسبت تمرکز،رابطه معناداری با به موقع بودن گزارشگری دارند و سایر متغیرها با به موقع بودن ارتباط ندارند. میانگین مدت زمان گزارشگری 129 روز است.
* کام و چک (2005) جهت شناسایی اثر تغییر وظایف کارکنان موسسه حسابرسی و تغییر موسسه حسابرسی مسوول انجام عملیات حسابرسی بر زمان ارائه گزارش حسابرسی ، تعداد 369 شرکت استرالیایی را برای سال مالی 2001 به عنوان نمونه تحقیق انتخاب کردند . نتایج این پژوهش نشان داد که تغییر در وظایف و مسئولیت های کارکنان موسسه حسابرسی و واگذاری عملیات حسابرسی به یک موسسه حسابرسی هم اندازه ، اثر با اهمیتی بر زمان صدور گزارش حسابرسی ندارد . ولی واگذاری مسئولیت انجام عملیات حسابرسی به یک موسسه حسابرسی بزرگتر ،دارای ارتباط معنی داری با مدت زمان اجرا و تکمیل عملیات حسابرسی هست.
* لیونتیس و همکاران(2005) تحقیقی را در زمینه شناسایی دلایل طولانی شدن زمان ارائه گزارشهای حسابرسی در مورد شرکتهای پذیرفته شده در بورس آتن انجام دادند. به عقیده آنها، طولانی شدن زمان صدور گزارش حسابرسی یکی از عوامل تاثیر گذار در ایجاد و توسعه بازارهای سرمایه در رابطه با شرکت است. به ویژه ، زمانی که صورتهای مالی سالانه شرکت تنها منبع اطلاعات قابل اتکای سرمایه گذاران باشد. نتایج حاصل از اجرای آزمون های آماری نشان داد که بین طولانی شدن زمان ارائه گزارش حسابرسی شرکتها با اندازه موسسه حسابرسی، حق الزحمه حسابرسی، تعداد و ماهیت بندهای گزارش حسابرسی شرکت، وجود یا عدم وجود اقلام غیر متر قبه در شرکت، و میزان ابهام در گزارش های حسابرسی شرکت رابطه معنی دار وجود دارد. در این تحقیق بیان شده است که در صورت استفاده از موسسات حسابرسی بزرگ و بین المللی و پرداخت حق الزحمه اضافی به حسابرسان ، مدت زمان اجرا و تکمیل عملیات حسابرسی کاهش پیدا می کند. هم چنین وجود اطلاعات و اخبار منفی بالقوه در شرکت، موجب طولانی شدن مدت زمان رسیدگی های حسابرسان می شود.
* هسلین(2006 ) جهت شناسایی دلایل طولانی شدن مدت زمان اجرای عملیات حسابرسی و گزارشگری مالی ، تعداد 265 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار مالزی را برای سال مالی 2004 به عنوان نمونه تحقیق انتخاب کرد . نتایج حاصل از آمار توصیفی نشان داد که، متوسط مدت زمان تکمیل گزارش حسابرسی در شرکتهای مورد مطالعه 96 روز بوده است، که این مدت کمتر از مهلت قانونی چهار ماهه تعیین شده در مقررات بورس مالزی است. تعداد 257 شرکت یا در حدود 96.98% از کل شرکتهای انتخابی ،الزامات قانونی مقرر را رعایت کرده و صورتهای مالی خود را ظرف مهلت مقرر به بورس ارائه داده اند . تنها 8 شرکت ( 3.02% از کل شرکتها مورد مطالعه) ، صورتهای مالی خود را در مهلت مقرر ارائه نداده اند.
* آنسا و لونتیس(2006)، با بررسی 95 شرکت فعال در بازار سرمایه آتن به این نتیجه رسیدند که شرکت های بزرگتر، شرکت های خدماتی و شرکت هایی که توسط پنج موسسه بزرگ حسابرسی رسیدگی شده اند، گزارشگری سریعتری به نسبت بقیه شرکت ها داشته اند. همچنین، نتایج پژوهش آنان نشان داد که میانگین تاخیر زمانی این شرکت ها 161 روز بوده است و شرکت های فعال در صنعت ساخت و ساز و شرکت های با گزارش مقبول حسابرسی، تلاش بیشتری برای گزارشگری به موقع تر دارند.
* بورتیز و لیو (2006) ، عوامل موثر بر به موقع بودن گزارشگری میان دوره ای شرکت هادر کانادا را مورد بررسی قرار دادند. برای این منظور، صورتهای مالی سه ماهه اول 266 شرکت برای سال 2005 انتخاب شد. در این تحقیق رابطه بین شفافیت محیط اطلاعاتی )که با استفاده از اندازه شرکت سنجیده می شود(، عملکرد مالی )که با استفاده از سود یا زیان سه ماهه و افشای تداوم فعالیت اندازهگیری می شود(، بررسی اجمالی و مسائل نمایندگی )که با استفاده از مجموع اقلام تعهدی و جریان های نقدی آزاد اندازه گیری می شود( با انتشار به موقع اطلاعات بررسی شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که شرکت ها با محیط اطلاعاتی شفاف تر، عملکرد مالی بهتر و مسائل نمایندگی کمتر،نسبت به شرکت هایی که محیط اطلاعاتی آنها از شفافیت کمتری برخوردار است، عملکرد مالی آنها ضعیف و مسائل نمایندگی شان بیشتر است، سریع تر گزارشگری می کنند. همچنین، شرکت هایی که صورتهای مالی آنها بررسی اجمالی می شود، نسبت به شرکت هایی که صورت های مالی آنها بررسی اجمالی نمی شود، سریع تر گزارش می دهند.
* وانگ و سونگ (2006) ، با استفاده از 8248 گزارش مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار شنزن و شانگهای طی سا لهای 1993 تا 2003 ، به بررسی به موقع بودن گزار شهای مالی سالانه شرکت ها در چین پرداختند. آنها عوامل موثر برگزارشگری به موقع شامل اظهار نظر حسابرسی، سودآوری، اندازه شرکت، نوع شرکت، نوع سهام و محل بازار سهام را مورد تجزیه وتحلیل قرار دادند. نتایج تحقیق نشان می دهد سودآوری، اظهارنظر حسابرسی، اندازه شرکت، نوع شرکت، نوع سهام و محل بازار سهام، رابطه معناداری با مدت زمان گزارشگری دارند. میانگین مدت زمان گزارشگری طی دوره تحقیق 88 روز بوده است.
* دوگان و همکاران (2007)، به بررسی رابطه سودآوری، اندازه شرکت و ریسک مالی با به موقع بودن زمان گزارشگری برای شرکت های فعال در بورس بین المللی پرداختند. نتایج پژوهش نشان داد که شرکت های سودآور در مقابل شرکت های زیانده علاقه بیشتری به ارائه سریع تر گزارش های مالی داشته اند. افزون بر این، اندازه شرکت، ریسک مالی وسابقه گزارشگری به موقع از دیگر عوامل موثر بر گزارشگری به موقع بودند .
* لونت و سان )2007) ، عوامل موثر بر به موقع بودن گزارشگری مالی را با استفاده از 320 اعلام سود شش ماهه و 400 اعلام سود سالانه شرکت های پذیرفته شده در بورس نیوزیلند بررسی کردند. در این تحقیق تاثیر سه عامل اندازه شرکت، نوع صنعت و تاریخ ترازنامه )پایان سال مالی( بر مدت زمان گزارشگری برای دوره زمانی 2004 تا 2006 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد که مدت زمان گزارشگری با اندازه شرکت و نوع صنعت ارتباط دارد؛ اما با تاریخ ترازنامه شرکت ها ارتباط ندارد.
* وو وهمکارانش)2008 ) ، به بررسی رابطه بین به موقع بودن گزارش های سالانه شرکت ها و ویژگی های هیئت مدیره پرداختند. این مطالعه با استفاده از976/2 گزارش مالی سالانه شرکت های غیرمالی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تایوان طی دوره1998 تا 2004 انجام شد. متغیرهای مورد بررسی عبارتند بودند از تعداد اعضاهیئت مدیره، مالکان اصلی، مدیران مستقل، تغییر فناوری، حجم معاملات، مالکیت نهادی، نسبت بدهی به دارایی، قدمت شرکت، اندازه شرکت، تغییر سود خالص، رشدفروش و چهار موسسه بزرگ حسابرسی. نتایج تحقیق نشان می دهد به جزء متغیرهای اندازه شرکت، تغییر سود خالص، رشد فروش و چهار موسسه بزرگ حسابرسی، سایرمتغیرها با مدت زمان گزارشگری مرتبط می باشند.
* اسچرودر و همکاران (2008) معتقدند که بهنگام بودن اطلاعات ویژگی پشتیبانی کننده ای برای مربوط بودن اطلاعات است. بیانیه شماره 2 مفاهیم حسابداری هیات استانداردهای حسابداری مالی، بهنگام بودن اطلاعات را یکی از ارکان مربو ط بودن اطلاعات مالی می داند و آن را چنین تعریف می کند: "در دسترس بودن اطلاعات برای تصمیم گیری قبل از اینکه تاثیرگذاری آن بر تصمیم ها از بین برود.
* کورنیت و همکاران (2008)، نسبت های مالی را در پنج شاخه با عنوان های نسبت های نقدینگی، نسبت های مدیریت دارایی، نسبت های مدیریت بدهی، نسبت های سودآوری و نسبت های ارزش بازار مطرح کردند.
* ماهاجان و چندر (2008) ،رابطه بین به موقع بودن افشای مالی و ویژگیهای شرکت ها در هند را بررسی نمودند. این تحقیق براساس گزارش های مالی سالانه 288 و299 شرکت برای سال های 2005 و 2006 انجام شد. نتایج آمار توصیفی نشان می دهدکه تقریباًً همه شرکت های نمونه در هر دو سال مورد مطالعه ظرف مهلت مقرر 180روز گزارشگری می کنند. همچنین رابطه بین اندازه شرکت، سودآوری، نوع صنعت،قدمت، اهرم، گروه پذیره نویسی، مکان استقرار شرکت، حق الزحمه حسابرسی، اندازه شرکت حسابرسی و پیچیدگی حسابرسی با مدت زمان گزارشگری مورد بررسی قرارگرفت. نتایج یافته ها حاکی از آن بود که تنها اندازه شرکت، نوع صنعت، اندازه موسسه حسابرسی و پیچیدگی حسابرسی، رابطه معناداری با مدت زمان گزارشگری در هر دوسال مورد مطالعه دارد.
* اوبرت(2009)، به بررسی دلایل متفاوت بودن علایق مدیران واحد تجاری در تاخیر زمانی گزارشگری مالی سالانه در شرکتهای فرانسوی پرداخت. وی به این نتیجه رسید که تاخیر زمانی گزارشگری مالی سالانه با اهرم مالی رابطه مستقیم و با تاخیر زمانی در دوره قبل رابطه ای منفی دارد. افزون بر این، نتایج پژوهش اوبرت نشان داد که میا نگین تاخیر زمانی 250 شرکت مورد مطالعه 05/116روز بود.
* هوی و همپژوهان(2009)، به بررسی تاثیر محافظهکاری بر پیشبینی سود در بازه زمانی 1991 تا 2002 پرداختند. نتایج تحقیق آنها نشان داد میان محافظه کاری و خصوصیات مربوط به سو( تناوب، به موقع بودن، تشخیصدهندگی) رابطه معکوس و معناداری وجود دارد.
* مک گی و یوان (2011) ،به بررسی مقایسه به موقع بودن گزارشگری مالی در جمهوری خلق چین، ایالات متحده و اتحادیه اروپا (EU) پرداختند. مطالعه آنها داده های بهنگام مقایسه را بر اساس شرکت های حسابرسی، برای تعیین اینکه آیا شرکت های حسابرسی شده توسط یکی از 4 شرکت بزرگ در گزارش مالی خود را به موقع می باشند. نتایج نشان می دهد که شرکت های چینی در زمان طولانی قابل توجه به گزارش نتایج مالی نسبت به شرکت های اتحادیه اروپا یا ایالات متحده می پردازد. شرکت های اتحادیه اروپا در زمان زمان طولانی قابل توجه به گزارش نتایج مالی از شرکت های ایالات متحده است.
* دغان و همکاران(2012)، در خصوص به موقع بودن گزارشگری مالی ، نمونه خود را از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار بین المللی انتخاب کردند . هدف این تحقیق بررسی رابطه بین چهار متغیر مستقل؛ اخبار خوب و بد(سود یا زیان) در مورد شرکت، ریسک مالی ، اندازه و نوع صنعت شرکت با به موقع بودن زمان گزارشگری مالی بوده است. نتایج نشان داد ، به موقع بودن زمان گزارشگری مالی، تحت تاثیر توان سودآوری شرکت است . شرکتهایی که دارای اخبار خوب ( نرخ بازده سرمایه گذاری ویا نرخ بازده حقوق صاحبان بالاتر) بوده اند، زودتر از شرکتهای دارای اخبار نامساعد ، صورتهای مالی خود را منتشر نموده اند . نتایج هم چنین نشان داد که اندازه شرکت، ریسک مالی بالا، خط مشی و زمان بندی مربوط به گزارشگری به موقع سالهای گذشته ،در گزارشگری مالی به موقع شرکت ها موثر بوده اند.
* بنگی شوترو همکاران(2013)، به بررسی رابطه بین به موقع بودن گزارش شرکت های بزرگ مالی وشرکت های غیر مالی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار استانبول برای سال 2009 و متغیر حسابداری و حسابرسی با استفاده از تجزیه و تحلیل های آماری مجذور کای برای هر دو صورتهای مالی حسابرسی تلفیقی و جداگانه پرداختند. نتایج نشان می دهد که، برای صورت های مالی حسابرسی شده جداگانه به موقع بودن صورتهای مالی با نسبت سود عملیاتی ،نسبتROA، نسبت جاری و نظر حسابرسی و برای صورتهای مالی حسابرسی شده تلفیقی، به موقع بودن ا صورتهای مالی با نسبت مجموع حقوق صاحبان سهام / کل دارایی و جریان وجوه نقدونسبت سود عملیاتی / هزینه بهره ارتباط دارد.
2-5-2 تحقیقات داخلی
* ملکیان (1376) ، ملکیان پژوهشی در زمینه فراگیری گزارش های سالانه و ویژگیهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران انجام داد. هدف وی از این پژوهش کمک به تدوین استانداردهایی در زمینه ی گزارشگری مالی در ایران بود و نتایج حاکی از این بود که بین اندازه شرکت، فروش خالص، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام رابطه وجود دارد.
* سرهنگی(1380) ، در پژوهشی با عنوان "عوامل موثر بر به موقع بودن گزارشگری مالی سالیانه شرکت ها در بازار سرمایه" به بررسی پنج عامل اندازه، سودآوری، اهرم، عمر شرکت و نزدیکی پایان سال مالی، به فصل شلوغی حسابرسی با به موقع بودن گزارشگری مالی پرداخت. وی در پژوهش خود به بررسی 92 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1374 لغایت 1378 پرداخت. نتایج پژوهش سرهنگی نشان داد که تنها عامل سودآوری با به موقع بودن گزارشگری مالی رابطه معنادار و معکوس داشت؛ به گونه ای که با افزایش سودآوری اطلاعات بهنگام تر می شدند. افزون بر این، وی بیان کرد که 99/99درصد شرکت ها دارای گزارشگری فوری و در بازه قانونی هستند.
* اعتمادی و یارمحمدی (1382) ، به بررسی عوامل موثر بر گزارشگری میان دوره ای به موقع در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. آن ها با مطالعه 40 شرکت به این نتیجه رسیدند که اندازه شرکت، سودآوری شرکت، پیچیدگی عملکرد شرکت، عمر شرکت، ترکیب سهامداران و وجود سیستم بهای تمام شده بر بهنگام بودن اطلاعات میان دوره ای بی تاثیر بوده و تنها میزان معاملات سهام در دوره میان دوره ای رابطه مستقیم آماری با سرعت گزارشگری میان دوره ای داشته است.
* کاشانی پور و همکاران (1385)، تحقیقی را با عنوان بررسی تحلیلی رابطه بین اقلام صورت های مالی و مدت زمان لازم برای حسابرسی انجام دادند. برای این منظور، تعداد 50 شرکت از مجموع 638 شرکت حسابرسی شده توسط سازمان حسابرسی در سالهای 1376 تا 1383، به صورت تصادفی بعنوان نمونه تحقیق انتخاب گردید. آزمون آماری انجام شده ،وجود همبستگی بین اقلام صورتهای مالی با مدت زمان حسابرسی را بیان نمود . میزان این همبستگی بسته به نوع متغیر حسابداری متفاوت بود. متغیر هایی مثل" دارایی های جاری" و" بدهیهای جاری" بیشترین همبستگی را در کل دوره تحقیق با متغیر وابسته تحقیق داشتند.
* مرادی و پورحسینی(1388) ، به بررسی رابطه بین خصوصیات مالی و غیرمالی با مدت زمان اجرای عملیات حسابرسی پرداختند. آن ها با بررسی 152 شرکت برای دوره زمانی سال های 1377 الی 1385 به این نتیجه رسیدند که اندازه، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام، سوددهی، نوع اظهار نظر و عمر شرکت با مدت زمان اجرا و تکمیل عملیات حسابرسی رابطه دارند.
* بنیمهد و محسنیشریف(1389)،به بررسی کیفیت افشای اطلاعات و عوامل موثر بر آن پرداختند. این مطالعه برای 311 شرکت فعال در بورس در سال 1386 انجام و متغیرهایی نظیر اندازه شرکت، بازده داراییها، اهرم مالی، ساختار مالکیت، نوع حسابرس، نوع واحد تجاری و صنعت را درنظر گرفت. یافتههای تحقیق حاکی از رابطه معنیدار بین نوع صنعت، اندازه شرکت و میزان تاخیر در افشای اطلاعات میباشد.
* مهدوی و جمالیانپور(1389)، عوامل موثر بر سرعت گزارشگری مالی سالانه شرکتهای بورسی در دوره 1387-1378 را بررسی نمودند. آنان با استفاده از رگرسیون چند متغیره به بررسی رابطه بین اندازه شرکت، نسبتهای مالی و غیرمالی و نسبت سرمایهگذاری مجدد سود جاری با سرعت گزارشگری مالی سالانه و تاریخ پایان سال مالی شرکتها پرداختند. نتیجه این تحقیق این بود که سرعت گزارشگری با انواع نسبتهای مالی و غیرمالی ارتباط معنیدار داشته و شرکتهای دارای نسبت بدهی کوچکتر از سرعت بالاتری در ارائه گزارشهای سالانه برخوردار هستند.
* اسدی و همکاران(1391)، در این پژوهش رابطه بین ویژگی های شرکت و به موقع بودن گزارشگری مالی میان دوره ای با استفاده از نمونه ای شامل 162 شرکت غیرمالی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سالهای 83تا 88 مورد بررسی قرار گرفته استنتایج رگرسیون نشان می دهد که در طول دوره پژوهش، اندازه شرکت و سودآوری رابطه معکوس معناداری با فاصله زمانی گزارشگری دارند؛ یعنی هر چه اندازه شرکت بزرگتر و سودآوری آن بیشتر باشد،گزارشگری آن به موقع تر خواهد بود. سایرمتغیرها یعنی قدمت شرکت، رشد، اهرم و حجم معاملات سهام رابطه معناداری با فاصله زمانی گزارشگری ندارند.
* سلیمانی و همکاران(1392)، در این پژوهش رابطه بین به موقع بودن گزارشگری مالی و عملکرد مالی شرکت بررسی شده است متغیروابسته پژوهش به موقع بودن گزارشگری مالی است که از طریق تفاوت زمانی بین آخرین تاریخ مجاز افشا (31/4)و تاریخ گزارش اطلاعات مالی محاسبه شده است ومتغیر مستقل پژوهش نیز عملکرد مالی است که بوسیله سه معیار بازده دارایی ROA، بازده حقوق صاحبان سهام ROEو تغییر در بازده خالص CNRاندازه گیری شده است. نتایج نشان داد به موقع بودن گزارشگری مالی و بازده دارایی ها ROA، بازده حقوق صاحبان سهام ROE مثبت و رابطه ی معناداری وجود دارد. بنابراین چنانچه شرکتها بتوانند دارایی های خود را به گونه مناسب به کارگیرند و سود بیشتری برای سهامداران ایجاد کنند گزارشات خود را به موقع ترارائه نماید.
3-5-2 خلاصه پژوهش های خارجی و داخلی
جدول 1-2 پژوهش های خارجی و داخلی
نتیجه گیری
مدل
متغیرها
محقق
تاریخ
تنها نوع صنعت با زمان گزارشگری مالی دارای رابطه معنی دار بوده و سه ویژگی دیگر فاقد رابطه معنی داری بودند
رگرسیون خطی چند گانه
رابطه بین زمان گزارشگری و تعداد سهامداران، تعداد صفحات گزارش های مالی و حسابرسی سالیانه و نوع صنعت
کورتیس
1976
معاملات و مشخصههای صنعتی ارتباط قویتری نسبت به ویژگیهای موردمطالعهی شرکت(نظیر اندازه شرکت و پیچیدگی عملیات آن) باتاخیرهای گزارشگری دارد.
تحلیل همبستگی
رابطه بین تاخیر مدت زمان گزارش مالی و معاملات سهام و نوع صنعت واندازه شرکت و پیچیدگی عملیات
گیولی و پالمن
1982
نتایج نشان میده که شرکت های با خبر خوب گزارش به موقع تری ارائه می کنند
رگرسیون خطی
رابطه بین مدت زمان گزارشگری مالی اخبار خوب وبد شرکتها
وایترد و زیمر
1984
تغییرپذیری بازده اوراق سهام همزمان با ارائه گزارشهای سود به زمانی که طول میکشد تا شرکتها گزارش خود را ارائه نمایند ارتباطی ندارد
رگرسیون خطی
رابطه بین گزارش مالی به موقع و قیمت سهام نسبت به گزارش سود
چمبرز و پنمانز
1984
بین مدت زمان گزارشگری مالی و اندازه شرکت و تاریخ پذیرش شرکت در بورس (عمر شرکت) ، رابطه معنی داری وجود دارد
رگرسیون خطی
رابطه بین مدت زمان گزارش مالی و اندازه شرکت ،تاریخ پذیرش شرکت در بورس
فرست و پونال
1994
رابطه منفی معناداری میان بهموقع بودن انتشار گزارش با سودآوری، اندازهی شرکت و سود سهام نقدی توزیع شده و رابطهی بین نوع صنعت و بهموقع بودن گزارش معنی دار نبود.
تحلیل همبستگی
رابطه بین به موقع بودن انتشار گزارش مالی و سودآوری ،اندازه شرکت،سود سهام نقدی توزیع شده،نوع صنعت و نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام
عبدالله
1996
اندازه شرکت، توان سودآوری و عمر شرکت بازمان گزارشگری مالی ارتباط معنی داری داشته اند.
رگرسیون حداقل مربعات دو مرحله ای
رابطه بین به موقع بودن واندازه شرکت، توان سودآوری و عمر شرکت
انسه
2000
شرکت هایی که گزارش تعدیل شده حسابرسی داشته اند، با تاخیر بیشتری گزارش های مالی خود رامنتشر کرد ه اند.
رگرسیون خطی
رابطه بین به موقع بودن گزارش حسابرسی ونوع گزارش حسابرسی
سلطانی
2002
مدت زمان اجرای عملیات حسابرسی، با زیان، نوع اظهار نظر و نسبت بدهی به دارایی شرکت رابطه مستقیم و با نوع صنعت، حسابرسان و پایان سال مالی شرکت رابطه منفی داشته است.
آزمون آماری کای دو
از رگرسیون حداقل مربعات مستقل و عادی
رابطه بین مدت زمان گزارش حسابرسی واندازه شرکت، نوع صنعت، سود یا زیان شرکت، اقلام غیر مترقبه، نوع اظهار نظر حسابرسی، اندازه و میزان تخصص موسسات حسابرسی، پایان سال مالی و نسبت بدهی به دارایی شرکت
آدزرین و احمد
2003
رابطه معنی دار بین متغیر ها و طولانی شده زمان گزارش حسابرسی وجود دارد. استفاده از موسسات حسابرسی بزرگ و بین المللی و پرداخت حق الزحمه اضافی به حسابرسان ، مدت زمان اجرا و تکمیل عملیات حسابرسی کاهش پیدا می کند.
تجزیه و تحلیل رگرسیون
رابطه بین بین طولانی شدن زمان ارائه گزارش حسابرسی شرکتها با اندازه موسسه حسابرسی، حق الزحمه حسابرسی، تعداد و ماهیت بندهای گزارش حسابرسی شرکت، وجود یا عدم وجود اقلام غیر متر قبه در شرکت، و میزان ابهام در گزارش حسابرسی
لیونتیس و همکاران
2005
حدود 96.98% از کل شرکتهای انتخابی صورتهای مالی خود را ظرف مهلت مقرر به بورس ارائه داده اند . تنها 8 شرکت ( 3.02% از کل شرکتها مورد مطالعه) ، صورتهای مالی خود را در مهلت مقرر ارائه نداده اند.
رگرسیون خطی
مدت زمان گزارش مالی و حسابرسی و حق الزحمه گزارش حسابرسی ،اقلام فوق العاده
هسلین
2006
نتایج نشان میدهد که شرکت هایی که توسط موسسه حسابرسی بزرگ حسابرسی شده و گزارشات مقبول ارئه داده اند سرعت گزارشگری مالی بالاتری دارند.
رگرسیون حداقل مربعات دو مرحله ای
رابطه بین سرعت گزارش مالی و نوع اظهار نظر حسابرسی و اندازه موسسه حسابرسی
آنسا ولونتیس
2006
نتایج تحقیق نشان می دهد به جزء متغیرهای اندازه شرکت، تغییر سود خالص، رشد فروش و چهار موسسه بزرگ حسابرسی، سایرمتغیرها با مدت زمان گزارشگری مرتبط می باشند.
تجزیه و تحلیل رگرسیون
رابطه بین به موقع بودن وتعداد اعضاهیئت مدیره، مالکان اصلی، مدیران مستقل، تغییر فناوری، حجم معاملات، مالکیت نهادی، نسبت بدهی به دارایی، قدمت شرکت، اندازه شرکت، تغییر سود خالص، رشدفروش و چهار موسسه بزرگ حسابرسی
وو و همکارانش
2008
نتایج یافته ها حاکی از آن بود که تنها اندازه شرکت، نوع صنعت، اندازه موسسه حسابرسی و پیچیدگی حسابرسی، رابطه معناداری با مدت زمان گزارشگری دارد.
همبستگی رتبهای اسپیرمن
رابطه بین مدت زمان گزارشگری با اندازه شرکت، سودآوری، نوع صنعت،قدمت، اهرم، گروه پذیره نویسی، مکان استقرار شرکت، حق الزحمه حسابرسی، اندازه شرکت حسابرسی و پیچیدگی حسابرسی
ماهاجان و چندر
2008
تاخیر زمانی گزارشگری مالی سالانه با اهرم مالی رابطه مستقیم و با تاخیر زمانی در دوره قبل رابطه ای منفی دارد.
مدل رگرسیون چندگانه
رابطه بین تاخیر زمانی گزارشگری مالی سالانه با اهرم مالی و با تاخیر زمانی در دوره قبل
اوبرت
2009
نتایج نشان داد که شرکت هایی که توسط شرکت بزرگ حسابرسی ،مورد حسابرسی قرار گرفته اند گزارش به موقع تری ارائه داده اند.
رگرسیون خطی و تفاوت میانگین
رابطه بین به موقع بودن گزاش مالی واندازه موسسه حسابرسی
مک گی و یوان
2011
شرکتهایی که دارای اخبار خوب بوده اند، زودتر از شرکتهای دارای اخبار نامساعد ، صورتهای مالی خود را منتشر نموده اند اندازه شرکت، ریسک مالی بالا، خط مشی و زمان بندی مربوط به گزارشگری به موقع سالهای گذشته ،در گزارشگری مالی به موقع شرکت ها موثر بوده اند.
تحلیل همبستگی
رابطه بین به موقع بودن زمان گزارشگری مالی با اخبار خوب و بد(سود یا زیان) در مورد شرکت، ریسک مالی ، اندازه و نوع صنعت شرکت با
دغان و همکاران
2012
برای صورت های مالی حسابرسی شده جداگانه به موقع بودن صورتهای مالی با نسبت سود عملیاتی ،نسبتROA، نسبت جاری و نظر حسابرسی و برای صورتهای مالی حسابرسی شده تلفیقی، به موقع بودن صورتهای مالی با نسبت مجموع حقوق صاحبان سهام / کل دارایی و جریان وجوه نقدونسبت سود عملیاتی / هزینه بهره ارتباط دارد.
تجزیه و تحلیل های آماری مجذور کای
رابطه بین به موقع بودن گزارش مالی و نسبت سود عملیاتی ،نسبتROA، نسبت جاری و نظر حسابرسی، نسبت مجموع حقوق صاحبان سهام / کل دارایی و جریان وجوه نقدونسبت سود عملیاتی / هزینه بهره
بنگی شوترو همکاران
2013
تنها عامل سودآوری با به موقع بودن گزارشگری مالی رابطه معنادار و معکوس داشت سایر موارد رابطه نزولی ندارند.
تحلیل همبستگی
رابطه ی بین مدت زمان گزارشگری و اندازه شرکت،سودآوری ،اهرم و عمر شرکت
سرهنگی
1380
همبستگی بین اقلام صورتهای مالی با مدت زمان حسابرسی وجود دارد و میزان این همبستگی بسته به نوع متغیر حسابداری متفاوت بود
تحلیل همبستگی
اقلام صورت های مالی و مدت زمان لازم برای حسابرسی
کاشانی پور و همکاران
1385
نتایج تحقیق نشان می دهد تاخیر در ارائه گزارش مالی با شرکت هایی که تاریخ پایان سال مالی آنها 29 اسفند می باشد رابطه دارد.
تحلیل همبستگی
ارتباط بین تاخیر گزارش حسابرسی با اندازه شرکت ،سودآوری شرکت،ریسک شرکت،اعتبار موسسه حسابرسی
فرخ برزیده و معیری
1385
اندازه، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام، سوددهی، نوع اظهار نظر و عمر شرکت با مدت زمان اجرا و تکمیل عملیات حسابرسی رابطه دارند
رگرسیون چندگانه
رابطه بین مدت زمان اجرا وکمیا فرایند حسابرسی و اندازه شرکت،نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام،سودهی ،نوع اظهار نظر حسابرسی،عمر شرکت
مرادی و پور حسینی
1388
سرعت گزارشگری با نسبتهای مالی و غیرمالی ارتباط معنی دار داشته و شرکتهای دارای نسبت بدهی کوچکتر از سرعت بالاتری در ارائه گزارشهای سالانه برخوردار هستند
تکنیکهای آماری کروسکال-والیس، تجزیه و تحلیل رگرسیونی و مقایسه
چولگی و کشیدگی
رابطه بین سرعت گزارشگری وارزش بازار،نقدینگیِِ،مدیریت دارایی،مدیریت بدهی،سودآوری
مهدوی وجمالیان پور
1389
ویژگی اندازه شرکت و سودآوری رابطه معکوس با فاصله زمانی گزارشگری داردوسایر متغیرها شامل قدمت ،رشد،اهرم،حجم معاملات سهام شرکت رابطه معناداری با فاصله زمانی ندارد.
رگرسیون خطی چند گانه
رابطه بین فاصله زمانی گزارشگری مالی میان دوره ای و اندازه شرکت،قدمت،سودآوری،رشد،اهرم و حجم معاملات
اسدی وهمکاران
1391
به موقع بودن گزارشگری مالی و بازده دارایی ها ROA، بازده حقوق صاحبان سهام ROE مثبت و رابطه ی معناداری وجود دارد
تحلیل همبستگی و رگر سیونی
رابطه بین به موقع بودن گزارش مالی با بازده دارایی،بازده حقوق صاحبان سهام، تغییر در بازده خالص
سیمانی امیری و همکاران
1392
جدول 1-2 ،خلاصه ای از پژوهش های داخلی و خارجی که با تحقیق انجام شده مرتبط می باشد ارائه می کند.
6-2 مدل مفهومی تحقیق
شکل 2-2مدل مفهومی تحقیق
در شکل 2-2 مدل تحقیق تحقیق ارائه شده است که عوامل آن براساس تحقیقات گذشته تعیین شده و طبق تکنیک تحلیل عاملی و آزمون رتبه بندی فریدمن به تعیین مهم ترین عوامل و تعیین درجه اهمیت آنها پرداخته می شود.
منابع و مآخذ
منابع فارسی
1. اعتمادی، حسین و اکرم یارمحمدی، 1382 .،" بررسی عوامل موثر بر گزارشگری میان دوره ای به موقع در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". مجله علوم اجتماعی ,وانسانی دانشگاه شیراز ، دوره نوزدهم، شماره دوم،پیاپی 38،87-99..
2. اسماعیل پور،مجید؛راهنمایی سرمایه گذاری در بورس تجزیه وتحلیل صورت های مالی"،چاپ اول،انتشارات موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی،اردیبهشت 1377.
3. اسدی ،غلامحسین ، باغومیان ، رافیک، کامرانی ،جواد،" بررسی رابطه بین ویژگی های شرکت و به موقع بودن گزارشگری مالی میان دوره ای "، فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، سال دهم ، شماره 33، بهار 1391،ص 146-119.
4. بزرگ اصل ، موسی ، حسابداری میانه صورت های مالی جلد اول،سازمان حسابرسی ،تهران،چاپ هفتم ،1388.
5. برزیده،فرخ،معیری،مرتضی،(1385)."عوامل موثر بر به موقع بودن گزارش مالی ".فصلنامه مطالعات حسابداری ،شماره 16.
6. بخشیانی ،عباس و راعی ،رضا.ارزشگذاری سهام وتحلیل بازار ،چاپ نخست ،انتشارات سازمان مدیریت صنعتی -1387
7. بنی مهد، بهمن و محسنی شریف، محسن، 1389. "بررسی عوامل موثر بر رتبه بندی شرکت های بورس اوراق بهادار تهران از لحاظ کیفیت افشا و به موقع بودن، مجله حسابداری مدیریت، شماره 7، صص 63-51.
8. ثاقب تهرانی،مهدی،تدین،شبنم،مدیرت فن آوری اطلاعات ،تهران،مهربان نشر ،1384،چاپ اول ،ص 29
9. خاکی ،غلامرضا،(1388).روش تحقیق با رویکرد پایانامه نویسی،انتشارات فوژان،چاپ اول.
10. http://www.persiantahlil.com/?lng=fa&cid=CMSContent&content=67720 خدادادی، ولی؛ فرازمند، حسن و طباطبایی، سیده فاطمه، 1392. "تاثیر به موقع بودن و محافظه کاری بر محتوای اطلاعاتی سود"، پژوهش های تجربی حسابداری، سال سوم، صص 92-75.
11. خلیلی شورینی ،سیاوش ، (1388).روش تحقیق در علوم انسانی، انتشارات یادواره کتاب، چاپ دوم
12. خواجوی، شکراله و ابراهیم ابراهیمی. (1387). حسابداری میانه 1، چاپ اول. تهران: انتشارات ترمه
13. دستگیر ، محسن . مدیریت مالی ، چاپ اول . انتشارات نوپردازان ،زمستان 1381
14. دلاور،علی(1387)،روش های آماری در علوم تربیتی و روانشناسی ،انتشارات دانشگاه پیام نور چاپ اول
15. ریاحی بلکویی ،احمد،. 1381،"تئوری های حسابداری ".ترجمه علی پارسایان،دفترپژوهش های فرهنگی،چاپ اول.
16. سرهنگی، همت ،1380."بررسی عوامل موثر بربه موقع بودن گزارشگری مالی سالیانه شرکت ها دربازارهای سرمایه بورس اوراق بهادار تهران") طی سالهای 1378-1374) ، پایان نامه دوره کارشناسی ارشدحسابداری، دانشگاه تربیت مدرس تهران.
17. سلیمانی امیری،غلامرضا،رحیمی تمرین،عاطفه،(1392). "رابطه ی بین به موقع بودن گزارشگری مالی و عملکرد شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"،پژوهش حسابداری و تجربی،سال سوم شماره 11،صص 21-35.
18. سید جعفر ،سجادی ، 1385.بورس،انتشارات دانشگاه علم وصنعت،چاپ اول
19. صحاف رضوی ،سید حسین(مترجم)؛مدیریت دارایی و بدهی ،انتشارات پژوهشکده پولی و بانکی چاپ دوم،1385.
20. فرساد،علیرضا،تیرانداز،حامد،1390."ویژگی های کیفی اطلاعات مالی و نقش آن در تصمصیم گیری مدیران".مجله بانک و اقتصاد ،شماره 144.
21. علی مدد،مصطفی ،ملک آرایی،نظام الدین،1374."مبانی وروش های عمومی حسابداری ،مرکز تحقیقات حسابداری و حسابرسی ،سازمان حسابرسی.
22. غلامحسینی،اسد،کامرانی ،جواد،باغمبان،رافبک،"بررسی رابطه بین ویژگی های شرکت و به موقع بودن گزارش های مالی میان دوره ای "،فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی،سال دهم،شماره 33،بهار 1391،صص 146-119.
23. غلامزاده ،احمد،فتحی ،بهروز،1377.ابزار بهبود سیستم اطلاعات مدیریت لجستیک،ناشر دانشگاه امام حسین (ع)،چاپ اول،ص39.
24. کاشانی، پور محمد، فخاری حسین، حمزه علی مراد علی،1385." سودمندی اقلام صورت های مالی در پیش بینی زمان لازم برای حسابرسی " بررسی های حسابداری و حسابرسی، شماره 44،ص ص 103-85، تابستان
25. کثیری ،حسین،1378.دیدگاه های اقتصادی در مفاهیم گزارشگری مالی ایران،فلصنامه حسابرس ،ص4-5
26. کمیته تدوین استاندارد های حسابداری ، 1390.استانداری شماره 1؛نحوه ارائه صورت های مالی ،تهران ،سازمان حسابرسی ،چاپ هفتم.
27. کمیته تدوین استاندارد حسابداری 1390."مفاهیم نظری حسابداری و گزارشگری مالی"،نشریه 113،تهران،سازمان حسابرسی ،چاپ هفتم.
28. مرادی، مهدی و سید مهدی پورحسینی ، 1388. " بررسی رابطه بین برخی ویژگی های مالی وغیرمالی و مدت زمان اجرای تکمیل عملیات حسابرسی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، فصلنامه تحقیقات حسابداری، ش اول، بهار، 168-186.
29. مریدی پور ،حمید؛موسوی،زهرا؛داراش؛فرشته،"نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام به عنونان معیاری برای ارزشگذاری سهام"مجله حسابداری و مدیریت مالی ،ز مستان 1388 .
30. مهدوی ،غلامحسین وجمالی پور،مظفر،1389."بررسی عوامل موثر بر سرعت گزارشگری مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"مجله پژوهش هایی حسابداری مالی ،سال دوم ،چاپ چهارم،شماره پیاپی6،ص 89-108.
31. ملکیان، اسفندیار، 1376،"جامعیت گزار شهای سالانه و ویژگیهای مالی شرکت های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران"، رساله دکتری، دانشکده علوم اداری ومدیریت وبازرگانی دانشگاه تهران.
32. نیکخواه آزاد علی، 1379 ."بیانیه مفاهیم بنیادی حسابرسی "چاپ دوم ، مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی
33. نوروش، ایرج ،1377."بررسی رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی و تعداد حسابداران آموزش دیده در واحدهای تجاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران"، مجله بررسی های حسابداری و حسابرسی ، ش 24و25 ، تابستان و پاییز ، 33-8
34. همتی ،حسن،1385.حسابداری میانه 1،تهران،انتشارات ترمه،چاپ سوم ،ص 5
منابع لاتین
1. American Accounting Association (1957) Accounting and Reporting Standards for Financial Statements andPreceding Statements and Spplements, Sarasota: AAA.
2. Abdulla، J. M. A. (1996) ، "Timeliness of Bahraini Annual Report". Advances in International Accounting. 9، 73-88.
3. Adzrin, R. and Ahmad, R. (2003)"Audit Delay and Timeliness of Corporate Reporting Malaysian Evidence"university of Technology, Malaysian.
4. Al-Ajmi, J. (2008). Audit and Reporting Delays: Evidence from an Emerging Market. Advances in Accounting, 217-226.
5. Amihud, Yako & Mendelson, Haim (1986). Asset Pricing and the Bid-Ask Spread. Journal of Financial Economics L7. PP 223-249.
6. Ansah, S. O. (2000),"Timliness of corporate financial reporting in emerging capital markets: empirical evidence from the Zimbabwe stock Exchange". Accounting and Business Research, 3. (3): 241-254.
7. Ansah, Stephen Owusu and Leventis Stergios (2006). "Timeliness of corporate Annual Financial Reporting in Greece", European Accounting Review, Vol.15, pp. 273 – 287.
8. Ansah -Owusu, S. (2000). Timeliness of Corporate Financial Reporting in Emerging Capital. Forthcoming in Accounting & Business Research, 30, 241-254.
9. Aubert, François (2009). "Determinants of Corporate Financial Reporting lag: The French empirical evidence", Journal of Accounting and Taxation, Vol.1 (3), pp. 053-060.
10. Bengi, vuran.Burcu, Adilglu (2013).''Is Timeliness Corporate Financial Reporting Related to Accounting Variable? Evidence from Istanbul Stock Exchange''. International Journal of Business and Social Science، Vol. 4 No. 6.
11. Biddle, GaryC. Gilles, Hilary and Rodrigo S. Verdi (2009). "How does financial reporting quality relate to? investment efficiency?", Journal of Accounting and Economics, doi:10.1016/j.jacceco.2009.09.001
12. Chambers، A. and Penman، S. (1984). Timeliness of Reporting Standards، management Accounting، London.
13. Carslaw,Charles,&,Kaplan,Steven''An Examination of Audit Delay : Further Evidence from NewZealand'' Accounting and Business Researsh Vol.22.No.85(1991).
14. Courtis، J.K، (1976) ،Relationships between timeliness in corporate reporting and corporate attributes، Accounting and Business Research، 6(25).
15. Dogan, Mustafa; Coskun, Ender and Orhan Çelik (2012). "Is Timing of Financial Reporting Related to Firm Performance? An Examination on Ise Listed Companies". International Research Journal of Finance and Economics, Issue 12, 221-233.
16. El-Bannany, M. (2008). Factors Affecting Audit Report Lag In Banks: The Egyptian Case. Corporate Ownership & Control, 5, 54-61.
17. Foster, George (1986). "Financial statements Analysis", 2nd Edition, New Jersy, Engelwood Cliffs: Prentic Hall.
18. Frost, C. A. and Pownall G. (1994)" Accounting disclosure practice in the United State and the United Kingdom." Journal of Accounting Research, 32, (1): 75- 85.
19. Givoly, D., Palmon, D., (1982),"Timeliness of Annual Earnings Announcements. Some Empirical Evidence", the Accounting Review, 57(3): 486-508.
20. Haslin J., (2006)"The Determinations of Audit Reporting Lag: Evidence from Bursa Malaysia".Faculty of Accountancy, UITM.
21. Hendrickson, E. S. and M. F. Van Breda. (1992). Accounting Theory. 5th Edition, Southern Methodist University Press.
22. Ibrahim Eldomiary, Tarek.Associate Professor of publissing, Inc, 2009.28.Finance Department – Euro Journal.
23. Ismail, K., & Chandler, R. (2004). The Timeliness of Quarterly Financial Reports of Companies inMalaysia. Asizn Review of Accounting, 12, 1-18.
24. Joshi, A. (2005). Timeliness in Corporate Reporting of Indian Public Financial Institutions (IPFIs). Udyog Pragati, 29, 1-11.
25. Kenedy.D.T, Joseph gras, Y, Leauby.AB, Tavana.M, (1995).''An Lnvestigation of the Relative Importance Attached to the Qualitative characteristics in the SFAC2 Hicrarchy'', Accounting Enquiries.vo14.
26. Knechel, W. R.and J.L.Payne, (2001) "Additional evidence audit report lag." Auditing: A Journal of Practice and Theory, 20(1):137-146.
27. Kross، W. and Schroeder، D.A ، (1984) ، an empirical investigation of the effect of quarterly earnings announcement on stock returns، Journal of Accounting Research، 22(1).
28. Leventis، S. ،& Weetman، P. (2005). Timeliness of financial reporting: applicability of disclosure theories in an emerging capital market. Accounting and Business Research، 34(1) ، 43-56.
29. Lev, B. (1974). "Financial Statement Analysis: A New Approach", 1st Edition, New Jersy, and Engelwood Cliffs: Prentic Hall.
30. Mahajan, P., & Chander, S. (2008). Determinants of Timeliness of Corporate Disclosure of Selected Companies in India. The Icfai University Journal of Accounting Research, 7.
31. McGee, R., & Yuan, X. (2011). Corporate Governance and the Timeliness of Financial Reporting: A ComparativeStudy of the People's Republic of China, the USA and the European Union. Journal of Asia BusinessStudies, 6 (1).
32. Reilly, f.k. &k.c.Brown.2004, Investement Analysis and portfolio Management, 6th Edition, Harcourt Collage Publisgers.
33. Soltani, Bahram (2002). "Timeliness of corporate and audit reports: Some empirical evidence in the French context", The International Journal of Accounting, Vol.37, 215-246.
34. Whitterd، G. and Zimmer، I. (1984)." Timeliness of Financial Reporting and Distress ،"Accounting Review، 59(2) ، 287-295.
35. Wolk, H. L., Dodd, J. L. And M.G. Tearny (2004). "Accounting Theory: Conceptual Issues in a Political and Economic Environment", South-Western.
36. Wu, C.-H., Wu, C.-S., & Liu, V. W. (2008). The Release Timing of Annual Reports and Board Characteristics. The International Journal of Business and Finance Research, 2 (1).
منابع اینترنتی
www.ssrn.com
www.noormags.com
www.rdis.ir
www.ensani.ir
1 Foster, George
2Ismail, & Chandler
3 kenedy
4Hendrickson
5 Relevancy
6 Timeliness
7 Reliability
8 Comparable
9 Disclosure
10 Intelligibility
11 importance
12 Belkaoui
13 Biddle
14 Market value of equity
15 Ibrahim Tarek
16 Liquidity
17 Reilly.&k.cBrown
18. Cost of Capital
19 . Amihud Mendelson
20 . Acharya, Pedersen
21. liquid markets
22 . underwriters
23 Debt Management
24 Asset Management
25Profitability
26Frost and Pownall
27 -Knechel and Payne
28 Financial Levrage
29 Soltani
30 Size of enterprises
—————
————————————————————
—————
————————————————————