مبانی نظری وپیشینه تحقیق شخصیت و عملکرد تحصیلی

 شخصیت و عملکرد تحصیلی
نظریه پنج عامل بزرگ شخصیت
پژوهشگران معاصر شخصیت از هر دو نظریه ابراز نارضایتی کرده اند و معتقدند که نظریه آیزنک بسیار ساده است و ابعاد بسیار کمی دارد (برون گرایی، درون گرایی، روان رنجورخویی، پایداری هیجانی و روان پریش خویی، کنترل تکانه)، در حالی که نظریه کتل بسیار پیچیده است و عوامل بسیاری را دارد (16 عامل).
از بین نظریه های مهم شخصیت می توان به الگوی پنج عاملی کاستا و مک کری 1 (1992) اشاره کرد. این پنج عامل عبارتند از: روان رنجوری 2، برون گرایی 3، باز بودن به تجربه 4، توافق 5 و وجدانی بودن که هر یک از این عوامل در بروز رفتار های خاص دارای اهمیت می باشند.
رابرت مک کری (1949) و پل کاستا (1942) که در مرکز پژوهشی پیری شناسی موسسات ملی سلامتی در بالتیمور، مریلند کار می کنند به برنامه تحقیق گسترده ای مبادرت کردند که پنج عامل اصلی را مشخص کرد و منجر به ایجاد پرسشنامه NEO گردید (مک کری و کاستا 1987؛ نقل از شولتز 1386) این 5 عامل عبارتند از روانرنجورخویی2 (N)، برونگرایی3 (E)، انعطاف پذیری4 (O)، توافق پذیری5 (A) و باوجدان بودن6 (C). این عوامل از طریق انواع فنون ارزیابی، از جمله پرسشنامه های خودسنجی، آزمون های عینی و گزارشهای مشاهده گران تایید شدند. به نظر می رسد که چهار عامل از پنج عامل این نظریه مولفه ژنتیکی نیرومند و یک عامل (توافق پذیری) مولفه محیطی نیرومند دارد و بیشتر محیطی است تا ارثی (شولتز و شولتز؛به نقل از پروین 1386). هریک از پنج عامل بزرگ به شش زیرمقیاس تقسیم می شوند. مک کری و کوستا (1992) این پنج عامل را صفات و زیرمقیاس های این عوامل را رویه7 می نامند. منظور آن ها از صفات، اشاره به آن دسته از متغیرهای شخصیتی است که عمیق تر و بنیادی تر هستند و در طول زمان ثبات زیادی از خود نشان می دهند. در مقابل رویه ها همچنان که از نامشان مشخص است سطحی تر و تغییرپذیرتر از صفات هستند و ممکن است پایه های ژنتیکی و زیستی نداشته باشند. در واقع بروز و و فعال شدگی رویه ها بیش از صفات وابسته به محیط است.
نظریه شخصیت آنها ریشه در آمار و تحلیل عاملی از یک سو و زبانشناسی از سوی دیگر دارد. مککری و کوستا معتقد بودند که برای هر صفت یا حالتی که انسان میتواند داشته باشد، لزوما یک لغت متناظر در زبان ساختهشدهاست (متیوز، دیاری و وایتمن8 2003). بنابراین آنها کلیه لغات موجود درباره صفات انسانی در فرهنگ انگلیسی را جمعآوری کردند و با تحلیل عاملی چند مرحلهای آنها، به 5 عامل بزرگ شخصیت دست یافتند (گروسی، 1380). در بین پژوهشگران این سوال مطرح بوده که مک کری و کوستا نظریه ای درباره شخصیت ارائه نداده اند بلکه آن ها فقط یک پرسشنامه ساخته اند (متیوز، دیاری و وایتمن 2003). در واقع نظریه آن ها از ابزاری که ساخته اند بیرون آمده است، در حالی که معمولاً ابزار بر پایه نظریه ها ساخته می شوند. جدای از این که این موضوع را قوت یا نقص برای کار آن ها بدانیم، به هرحال این یک مورد استثنا و شاید بدیع در علم روانشناسی میتواند باشد (یخوابی 1389).

2-4- عوامل پنجگانه
2-4-1- عامل روان رنجورخویی (عصبیت یا شاخص هیجان)
کاستا و مک کری (1992)، بیان می کنند که یکی از ابعاد وسیع شخصیت، مقایسه سازگاری، ثبات عاطفی فرد، ناسازگاری و عصبیت یا روان نژندی است. داشتن احساسات منفی همچون ترس، غم، احساس گناه، برانگیختگی، خشم، احساس کلافگی دائمی و فراگیر مبنای مقیاس عصبیت (N) را تشکیل می دهند (گیلسپی9 و مارتین10، 2006). این عامل شخصیتی به صورت منفی با سلامت هیجانی و روانی همبسته است (لاهتی11 و همکاران، 2008). روان رنجور خویان زیر تاثیر سیستم عصبی خودکار قرار دارند. دیدشان در تاریکی کمتر از افراد بهنجار است. جسما و روحا ضعیف و ناقص هستند. از حیث هوش و تسلط بر نفس و ادراک حسی و تمرکز حواس و اراده و سعی ازمتوسط افراد بهنجار پایین ترند. تلقین پذیرند و در اندیشیدن و عمل کردن کندتر هستند (سیاسی، 1386). افرادی که نمرات بالا در این عامل داشته باشند، به احتمال زیادتری دارای باورهای غیرمنطقی هستند، از قدرت کمتری در کنترل تکانه برخوردارند و سازگاری کمتری با شرایط فشار روانی نشان می دهند. اما افراد با نمرات پایین، از نظر عاطفی باثباتند، معمولاً آرام و راحت هستند و در مقابل فشارهای زندگی از سازگاری بهتری برخوردارند (شاپوری 1387). رویه های روان رنجورخویی عبارتند از: اضطراب، کینهورزی خشمناک12، افسردگی، خودآگاهی، تکانشوری13 و آسیبپذیری14 (پروین 1386).
2-4-2- عامل برون گرایی
برون گرایی در برابر درون گرایی قرار می گیرد و به معنی آمادگی فرد برای ارتباط با جهان خارج است. این عامل با سلامت هیجانی رابطه مثبت دارد. بدین ترتیب افراد برونگرا با استرس های روزمره راحت تر کنار می آیند و احتمالا به هنگام مشکل کمک بیشتری از اطرافیان خود دریافت می کنند. آن ها همچنین تعداد بیشتری از رویدادهای مثبت را تجربه می کنند (مک کری و جان15، 1992؛ نقل از متیوز، دیاری و وایتمن 2003). این افراد خواهان هیجان و تحریک هستند و حضور در مهمانی ها و اجتماعات را به تنهایی ترجیح می دهند. هیجان و تحریک را دوست دارند و بر آنندکه امیدوار به موقعیت و آینده باشند. بازاریاب های موفق کشورهای در حال توسعه و رشد یافته نمونه ای از افراد برون گرا هستند (مک الروی16 و دود17 2007). مقیاس های شاخص E، نشان دهنده ی علاقه افراد به توسعه ی صنعت و کار خود می باشد. رویه های برونگرایی به ترتیب عبارتند از صمیمیت18، جمع گرایی19، جرات مندی20، فعالیت، هیجان خواهی21 و هیجان های مثبت (مک الروی و دود 2007).
2-4-3- عامل انعطاف پذیری (باز بودن یا گشودگی)
انعطاف پذیری عامل سوم از پنج عامل بزرگ است و به معنی آمادگی افراد برای پذیرش تغییرات زندگی است. افراد باز انسان هایی هستند که نسبت به تجربه ی درونی و دنیای پیرامون کنجکاو بوده و زندگی آنها سرشار از تجربه است. این افراد طالب لذت بردن از نظریات جدید و ارزش های غیر متعارف هستند. افراد با نمرات بالا در انعطاف پذیری تمایلات روشنفکرانه گسترده دارند (شولتز و شولتز؛به نقل ازسیدمحمدی 1386) و از هوش، خلاقیت و ابتکار بیشتری بهره میبرند (تراچیانو، مک کری، برانت22 و کوستا 2005). نسبت به ایده های جدید، مشتاق هستند و برای جستجوی تنوع و تجربه های جدید برانگیخته می شوند (مک الروی و دود 2007). در مقابل افراد با نمرات پایین در این مقیاس بیشتر محافظه کار، سنتی و همگام با هنجارهای جامعه هستند، تمایل کمتری برای در نظر گرفتن عقاید جایگزین دارند و بیشتر در عقاید خودشان ثابت قدم و پا برجا هستند واین امر، به احتمال بیشتری باعث می شود که آنها به اطلاعاتی که آشنا و مرسوم هستند اعتماد کنند (مک الروی و دود 2007). معمولاً شاخص باز بودن ارتباط مثبتی با هوش دارد و افراد دارای تحصیلات بالاتر نمره بیشتری در این مقیاس می آورند. باز بودن بیشتر با آن جنبه هایی از هوش سر و کار دارد که کمتر در معرض سنجش در آزمون های هوش است.
از جمله می توان از تفکر واگرا نام برد که با خلاقیت ارتباط نزدیکی دارد (مک کری و کوستا 2004). رویه های انعطاف پذیری عبارتند از خیالپردازی23، زیباشناسی24، احساسات، اعمال، عقاید و ارزشها25 (مک الروی و دود 2007).
2-4-4- عامل توافق پذیری
عامل چهارم از این نظریه، توافق پذیری است. این عامل نوع رابطه فرد با خود و دیگران را نشان می دهد. همانند برون گرایی، این عامل بر گرایشات بین فردی تاکید دارد. فرد موافق اساسا نوع دوست است، احساس همدردی با دیگران می کند و مشتاق کمک به آنان است و معتقد است که دیگران نیز با او همین رابطه را دارند. همچنین تعارض های بین فردی کمتری دارند و از سلامت روانی بیشتری برخوردارند. در مقایسه، شخص ناموافق26 یا مخالف27، خودمحور، مظنون به قصد و نیت دیگران است و بیشتر اهل رقابت است تا همکاری. به نظر می رسد که سمت توافق این شاخص، هم به نفع جنبه های مثبت اجتماعی و هم سلامت روانی بیشتر سوق دارد. (گروسی 1380). رویه های این عامل عبارتند از: اعتماد28، رو راستی29، نوع دوستی30، قبول کردن31، تواضع32 و دلرحم بودن33 (کدیور وجوادی 1386).
2-4-5- با وجدان بودن
باوجدان بودن پنجمین و آخرین عامل از نظریه پنج عامل بزرگ شخصیت است. این عامل به تفاوت های فردی در سازماندهی، اجرای وظایف، کنترل تکانه ها و طرح ریزی برای انجام رفتارها اشاره دارد. فرد وجدانی دارای هدف، خواسته های قوی و از پیش تعیین شده است. افراد با نمرات بالا در این مقیاس (C) افرادی دقیق و وسواسی، وقت شناس، قابل اعتماد و مسئولیتپذیرند، از نظر اجتماعی کارآمد و در زمینه های حرفه ای و دانشگاهی، افراد موفقی هستند. (تیلوپولوس34، پالیر35 و کاکسون36 2010). افراد باوجدان سالمترند و بیشتر زنده می مانند (همان منبع). افراد با نمره ی پایین را نباید افرادی فاقد پایبندی به اصول اخلاقی دانست، بلکه این افراد معمولاً دقت کافی را برای انجام کارها از خود نشان نمی دهند. همچنین، در جهت رسیدن به اهداف خود نیز چندان مسر و پیگیر نیستند. برخی از شواهد پژوهشی نشان می دهد که نیاز به لذت طلبی و علاقه مندی به امور جنسی در افراد نمره ی پایین، بیشتر از افرادی است که نمره ی بالا کسب می کنند (مک کری و کاستا، 1986؛ نقل از شاپوری، 1387). رویه های عامل باوجدان بودن به ترتیب عبارتند از: کفایت37، نظم38، وظیفه شناسی39، تلاش برای موفقیت40، خویشتن داری41 و تامل42 (همان منبع، 1386).
جدول 2-1- برخی از مهمترین ویژگی های نمرات بالا و پایین عامل های شخصیتی نئو را نشان می دهد.

جدول 2-1- نمرات بالا و پایین عامل های پنج گانه شخصیت
نمرات پایین
عامل های شخصیت
نمرات بالا
آرام، خونسرد، غیرهیجانی، باقدرت، مطمئن، متکی به خود
روان رنجورخویی
(N)
نگران، عصبی، هیجانی، نامطمئن،
بیکفایت، ترسو
تودار، متین، بی اشتیاق، نجوش،
تکلیف مدار، کناره گیر، آرام
برونگرایی
(E)
خونگرم، فعال، پرحرف، مهربان، اجتماعی، فردمدار، خوشبین
منفی، غیرخلاق، بی علاقه،
بیتوجه به هنر، غیرتخیلی
انعطاف پذیری
(O)
کنجکاو، با علایق متنوع، خلاق،
مبتکر، تخیلی، غیرسنتی
خودخواه، بدخلق، بدگمان، تکرو، کینه توز، بی ثبات، تاثیرپذیر
توافق پذیری
(A)
خوش قلب، خوشخلق، قابل اعتماد، دارای حس همکاری، با گذشت، خوش باور، مصمم
بی هدف، غیرقابل اعتماد، تنبل، بی دقت، بی بندو بار،، بی آرمان، لذت جو
با وجدان بودن
(C)
منظم، قابل اعتماد، سخت کوش، خود تنظیم، وقت شناس، دقیق، تمیز، برانگیخته، خوداستقامت
به نقل از یخوابی (1389)

گستردگی پذیرش پنج فاکتور اصلی نظریه پنج عاملی شخصیت، که مدعی است پنج بعد اصلی شخصیت (روان رنجور خویی، برون گرایی، گشودگی به تجربه، موافق بودن، باوجدان بودن) برای قضاوت در مورد سازگاری و ثبات رفتاری، عاطفی و شناختی در نمونه های غیر بالینی، هم لازم و هم کافی است، اشاره به این دارد که دیگر ساز ه های ساختاری و شخص محور مانند راهبرد های یادگیری ممکن است به سادگی منعکس کننده ی تفاوت های بارز فردی مورد بحث در مدل پنج عاملی باشد (کامورو و فورنهام43 2008).
فورنهام و جکسون44 (1999) با یافتن همبستگی بین ویژگی های شخصیتی و سبک های یادگیری، آشکارا بیان نموده اند که سبک های یادگیری زیر مجموعه شخصیت هستند. آنها در تحقیقات خود به این نتیجه رسیده اند که بین سبک های یادگیری و ویژگی های شخصیتی رابطه وجود دارد، و بیان نموده اند که ویژگی های شخصیتی ترجیحات شغلی افراد را توجیه می کند و سبک های یادگیری نیز ترجیحات شغلی و تحصیلی افراد را پیش بینی می کند.

2-5- ارتباط بین مقیاسهای کلی آزمون نئو وعملکرد تحصیلی
2-5-1- رابطه نوروزگرایی با پیشرفت تحصیلی:
نتیجه تحقیق لایدرا، پولمن وآلیک45 (2007) نشان دهنده رابطه منفی نوروز گرایی با پیشرفت تحصیلی است. افزون بر این، رگه نوروزگرایی بامتغیراضطراب امتحان رابطه مثبت معنادار دارد (زیدنر و میتیوز 2000نقل از پرموزیک و فورهام46 2003). پرموزیک و فورهام (2003) بیان می کنند که پیش بینی پیشرفت و عملکرد تحصیلی از طریق نوروز گرایی حتی از امتحان نهایی ودیگر پیش بینی کننده ها نیز نیرومندتر است.
2-5-2- رابطه برونگرایی با پیشرفت تحصیلی
نتیجه تحقیق پرموزیک و فورنهام (2003) بیانگر رابطه مثبت برونگرایی با پیشرفت تحصیلی است. پرموزیک، فورنهام، دیسو و هاون47 (2005) نیز عقیده دارند که دانش آموزان برونگرد در کارهای گروهی عملکرد بهتری دارند و ازآنها لذت می برند. همچنین میتوز (1999نقل ازپرموزیک و دیگران 2005) عنوان می کنند که دانش آموزان برونگرا در امتحان های شفاهی نمره های بالایی کسب می کنند وبه هنگام قرار گرفتن در برابر دیگر دانش آموزان عملکرد مناسب (بدون اضطراب) دارند و به ایفای نقش می پردازند. ملیسا، سمپو و پانوئن48 (2007) نیز به رابطه منفی بین این دو متغیر اشاره دارد.
2-5-3- رابطه انعطاف پذیری با پیشرفت تحصیلی
در این زمینه، کنراد49 (2006) وفارسیدس و وودفیلد50 (2003) بیان می کندکه رگه بازبودن نسبت به تجربه با موفقیت و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت دارد. دی فرویت1996نقل از دیست 2003) به این نتیجه رسیدند که رابطه گشودگی با پیشرفت تحصیلی به ویژه در دانش آموزان دختر مثبت است.
2-5-4- رابطه مقبولیت با پیشرفت تحصیلی
لایدرا، پالمن والیک51 (2007) بیانگر رابطه مثبت رگه مقبولیت با پیشرفت تحصیلی است. پرموزیک وفورنهام (2003) نشان دادندکه بین رگه مقبولیت و غیبت در کلاس درس رابطه منفی وجود دارد وارتباط مقبولیت با رفتار مثبت در کلاس مستقیم (مثبت) است.
2-6- پیشینه تحقیق
واگرمن و فاندر52 (2007) در پژوهش خود به این نتیجه دست یافتند که رابطه مثبتی بین وظیفه شناسی با پیشرفت تحصیلی وجود دارد.
پتسکا53 (2006) چهار دلیل را برای تبییین این رابطه مثبت ذکر می کند. 1-این افراد وقت زیادی را صرف انجام تکالیف خود می کنند2-اطلاعات بیشتری در مورد شغل آینده خود کسب می کنند. 3-هدفهایی را برای خود تعیین می کنندو در جهت رسیدن به آنها پافشاری و تلاش زیاد از خود نشان می دهند. 4-درهر زمینه ای همواره بیش از آنچه نیاز است تلاش می کنند.
یافته های پژوهش ایزدی و رجبعلی (1386) نشان می دهد که هر یک از سبک های یادگیری با ویژگی شخصیتی خاصی ارتباط دارد و این ارتباط و تناسب بین ویژگی های شخصیتی و سبک های یادگیری باعث می شود که یادگیرندگان بهتر مطالب درسی را بیاموزند و از خود و یادگیریشان احساس رضایت کنند و این خود موجب تشکیل یک خودپنداره مثبت در یادگیرندگان می شود. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری در مورد رابطه سبک های یادگیری و ویژگی های شخصیتی با عملکرد تحصیلی به روش مرحله ای نشان داد که بهترین متغیر های پیش بین برای عملکرد تحصیلی دانش آموزان از بین چهار سبک یادگیری و پنج ویژگی شخصیتی به ترتیب، ویژگی شخصیتی وجدانی بودن و سبک های یادگیری مفهوم سازی انتزاعی و آزمایشگری فعال است.
کونارد (2006) خاطر نشان ساخت که ضرورت توجه به نقش صفات شخصیت در تبیین عملکرد تحصیلی افراد مطالعات فراوانی را به همراه داشته است. این در حالی است که پیش بینی عملکرد تحصیلی، یکی از موضوعات محوری مورد علاقه روان شناسی تربیتی است و در این راستا برغم وجود حجم کثیری از مطالعات درباره نقش آزمون های هوش، تحقیقات – و توانایی در پیش بینی عملکرد تحصیلی اخیر تاکید کرده اند که عوامل شخصیتی به ویژه در سطوح بالاتر تحصیلات رسمی، در پیش بینی عملکرد تحصیلی نقش بسزایی ایفا می کنند. علاوه بر این، تعدادی از مطالعات نشان داده اند که رابطه بین هوش و عملکرد تحصیلی بویژه در محیط های دانشگاهی، به مراتب کمتر از اندازه مورد انتظار است. بر این اساس، به نظر می رسد که با کاهش توان پیش بینی کننده اندازه های مربوط به توانایی های شناختی در سطوح بالاتر تحصیلات رسمی، بر سهم متغیر های شخصیتی افزوده گردد. نتایج مطالعات مختلف نشان داده است که از میان صفات شخصیت، گشودگی جستجوی احتمالی و ظرفیت مواجه شدن با پدیده های ناآشنا) و وظیفه شناسی (سازماندهی، پشتکار و انگیزش در رفتار مبتنی بر هدف در روان شناسی تربیتی از جایگاه ویژه ای برخوردارند. اما صفات شخصیتی روان رنجورخویی، برون گرایی و خوشایندی به اندازه عامل های پذیرش و وظیفه شناسی در پژوهش های انجام شده بر روی عملکرد تحصیلی مورد توجه قرار نگرفته اند.
چامورو54 پرموزیک و فرنهام (2003) در بررسی رابطه بین صفات شخصیت و عملکرد تحصیلی در دو نمونه از دانشجویان انگلیسی نشان دادند که نمرات به دست آمده از صفات شخصیتی افراد در طول هفته های اول سال تحصیلی با نتایج آزمون نهایی رابطه دارد. بر این اساس، آنها دریافتند که عامل های شخصیتی 10 تا 17 درصد واریانس عملکرد تحصیلی را تبیین می کند. دیست (2003) بیان کرد که روان رنجورخویی می تواند اثر مثبت یا منفی بر عملکرد تحصیلی به همراه داشته باشد.
ماتیوز و دورن55 (1995) در تبیین اثر دوگانه روان رنجورخویی بر پیشرفت تحصیلی بر سوگیری در استفاده از راهبرد های مقابله ای مبتنی بر هیجان و استفاده از راهبرد های مقابله ای مبتنی بر مسئله تاکید کردند.
مسگراو مارکوارت، براملی و دالی56 (1997) در مطالعه رابطه بین صفات شخصیت و پیشرفت تحصیلی، روابط مثبت و معناداری بین پیشرفت تحصیلی و عامل های گشودگی، وظیفه شناسی و روان رنجورخویی یافتند.
اما نتایج مطالعه دفرویت و مرویلد57 (1996) از یک طرف بر رابطه منفی و معنادار بین روان رنجورخویی و عملکرد تحصیلی، و از طرف دیگر بر رابطه مثبت بین وظیفه شناسی و گشودگی با عملکرد تحصیلی تاکید کردند. نتایج مطالعات دیست و مک کینزی، نقل از دیست (2003)، نیز بر رابطه منفی روان رنجورخویی و عملکرد تحصیلی تاکید کرد.
ونکوسکی، نقل از دیست (2003)، همچنین از رابطه منفی بین عامل برون گرایی و پیشرفت تحصیلی خبر داد و در تبیین این یافته خاطر نشان کرد که برون گرایی فرد را علاقه مند به شرکت در فعالیت های فوق برنامه می کند. یافته مطالعه ونکوسکی مبنی بر رابطه منفی بین برون گرایی و عملکرد تحصیلی به وسیله دیست تکرار گردید.
لایدرا، پولمن وآلیک (2007) گزارش کرده اند که پیشرفت تحصیلی با روا ن نژندی رابطه منفی ولی بامقبولیت رابطه مثبتی دارد. در پژوهش دیگر به رابطه مثبت بین پیشرفت تحصیلی و برونگرایی (چامورو-پرموزیک، فورنهام (2003)، وظیفه شناسی (واگرمن و فاندر 2007) گشودگی (کنارد 2006؛ فارسیدس و وودفیلد 2003) اشاره شده است. به نظر می رسد نقش ویژگی های شخصیتی بررفتار و شناخت گاه مستقیم و بی واسطه است و گاه هم با اثر گذاری بر عوامل واسطه ای موجب بروز پیامدهای رفتاری شناختی می شود.
نتایج پژوهش آتش روز، پاکدامن و عسگری (1387) نشان دادند که پیشرفت تحصیلی با رگه های شخصیتی برونگرایی، مقبولیت و وظیفه شناسی یا مسئولیت پذیری همبستگی مثبت ولی با روان نژندی همبستگی منفی دارد.
همایونی (2011) در پژوهشی با عنوان رابطه ویژگی های شخصیتی و هوش هیجانی در یادگیری ریاضی و زبان انگلیسی دانشجویان به این نتیجه رسید که یادگیری ریاضی و انگلیسی رابطه منفی با روان رنجوری و رابطه مثبت با سایر ویژگی های شخصیتی دارد. همچنین رابطه مثبتی بین ویژگی های شخصیتی و هوش هیجانی وجود دارد.
از نظرگلمن58 (1995) هوش هیجانی توانایی شناسایی احساسات و عواطف خود و دیگران است تا بتوانیم با به کارگیری آنها در محیط کار ارتباط موثری با دیگران داشته باشیم.
"یکی از ویژگیهای شخصیتی که روانشناسان از آن برای تبیین و تشریح عملکرد افراد استفاده نمودهاند، انگیزه پیشرفت تحصیلی است که دربرگیرندهی الگویی از تدبیر اندیشی، اعمال و احساسهایی است که با تلاش برای دستیابی به نوعی برتری، سازگار با استانداردهای برتر درونی، مرتبط میباشد" (کالاهان، به نقل از طهوریان 1368، 86).
منظریتوکّلی (1375) در تحقیقی که به بررسی رابطه انگیزه پیشرفت، هسته کنترل و پیشرفت تحصیلی پرداخت، نشان داد که بین انگیزه پیشرفت و موفقیت دانشآموزان رابطه مثبت معنیدار وجود دارد. در تحقیقی دیگر که زارعی (1380) به بررسی رابطه بین سبکهای اسنادی و انگیزه پیشرفت با پیشرفت تحصیلی پرداخت، بین انگیزه پیشرفت و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت معنیدار یافت.
نتایج بررسی تابع بردبار (1391) نشان داد که میان ویژگیهای شخصیت دانشجویان دوره های انلاین و سبکهای یادگیری با موفقیت تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد. نوروزگرایی و توافق پذیری از ابعاد شخصیت و سبک یادگیری همگرا از ابعاد سبکهای یادگیری توانسته اند در پیشبینی موفقیت تحصیلی دانشجویان این دوره ها اثرگذار باشند.
وسترمن59 وهمکاران (2002) در بررسی های خود دریافتند که صفات شخصیتی می تواند پیش بینی کننده قوی و معناداری برای عملکرد تحصیلی دانشجویان فارغ التحصیل در رشته مدیریت باشد.
در همین راستا چری و نورای60 (1993) روابط معناداری میان ویژگی های شخصیت و عملکرد تحصیلی گزارش کردند.
برخی از محققان در حوزه شخصیت، معتقدند که دانش آموزان با وجدان به کسب نمره های بالاتر و انجام دادن تکالیف فوق برنامه گرایش دارند (دیگمن61، 1990).
یافته ها تحقیق جعفری نژادو همکاران (1391) نشان داد که رابطه بین ویژگی شخصیتی روان رنجوری با پیشرفت تحصیلی منفی، رابطه بین ویژگی های شخصیتی برونگرایی، سازگاری، وظیفه شناسی با پیشرفت تحصیلی مثبت و بین ویژگی شخصیتی گشودکی با پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین نتایج رگرسیون چند متغیره حاکی از آن بود که ویژگی های شخصیتی وظیفه شناسی، روان رنجوری و برون گرایی توان پیش بینی پیشرفت تحصیلی را دارا می باشند. دانشجویانی که دارای ویژگی های شخصیتی برونگرایی، سازگاری و وظیفه شناسی اند، پیشرفت تحصیلی بیشتری دارند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه پنج عاملی شخصیت نئو، پرسشنامه روش ها و مهارت های مطالعه، و برای متغیر پیشرفت تحصیلی، از معدل کل دانشجویان استفاده شده.
کامورو و فورنهام (2008) در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که تنها صفت بزرگ شخصیتی که با راهبرد های یادگیری همبستگی معنی داری دارد، صفت گشودگی به تجربه است که با راهبرد و انگیزه یادگیری عمیق، همبستگی مثبت و با راهبرد و انگیزه یادگیری سطحی، همبستگی منفی دارد.
در مقابل، پژوهشگرانی چون هیگوس و همکاران (1987) نتایج معناداری بین متغیر های فوق نیافته اند (نقل از عبادی 1384).
نتایج تحقیق فخاری وهمکاران (1381) با عنوان بررسی ارتباط بین صفات شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز نشان داد ارتباط واضح و مستقیمی بین 5 شاخص شخصیتی عمده و عملکرد تحصیلی دانشجویان وجود ندارد.
پژوهش حکیمی (1389) به بررسی سبکهای شناختی وابسته و نابسته به زمینه و ویژگیهای شخصیتی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه تهران می پردازد. این پژوهش بر روی 285 نفر از دانشجویان دانشکده های اقتصاد و مدیریت دانشگاه تهران انجام شد (191 نفر دختر و 94 نفر پسر). جهت جمع آوری داده ها از آزمون اشکال نهفته گروهی ویتکین (1971) و پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت نئو استفاده شد. تحلیل نتایج پژوهش نشان داد که ویژگیهای شخصیتی (بجز عامل گشودگی به تجربه) و سبکهای شناختی با پیشرفت تحصیلی رابطه معنادار دارند. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان داد که ویژگیهای شخصیتی سبکهای شناختی قادر به تبیین 50% از تغییرات پیشرفت تحصیلی هستند. وظیفه شناسی با پیش بینی 39% از واریانس پیشرفت تحصیلی قویترین پیش بینی کننده عملکرد تحصیلی است. سهم سبکهای شناختی نیز در تعیین تغییرات پیشرفت تحصیلی 1. 2% معنادار است. بر اساس یافته پژوهش هیچ تفاوت معناداری در سبکهای شناختی، ویژگیهای شخصیتی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان وجود ندارد.
قلندری (1391) به منظور بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان، 300 نفر از دانش آموزان پسر سوم دبیرستان شهر زنجان را که در سال تحصیلی 90 – 1389 مشغول به تحصیل بودند، از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و برای سنجش ویژگی های شخصیتی از پرسشنامه شخصیتی NEO مک کری و کاستا و برای سنجش عملکرد تحصیلی از معدل نمرات پایان ترم درسی دانش آموزان در سال تحصیلی 90/89 استفاده کرد. نتایج نشان داد که: بین ویژگی های شخصیت و عملکرد تحصیلی همبستگی مثبت معناداری وجود دارد و ویژگی های شخصیت (مسئولیت پذیری، انعطاف پذیری، روان نژندی و برونگرایی) می تواند 50 درصد عملکرد تحصیلی را تبیین کند.
نتایج تحقیق اشرف آبادی و کریمی (1392)، که به بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان می پردازد جامعه آماری آن کلیه دانشجویان کارشناسی دانشگاه رازی کرمانشاه (دانشکده های فنی مهندسی و علوم اجتماعی) در سال تحصیلی 1392-1391 می باشد. نمونه ای متشکل از 200 آزمودنی انتخاب، و فرم خلاصه شده پرسشنامه پنج عاملی شخصیتی نئو اجرا شد. برای متغیر عملکرد تحصیلی دانشجویان، معدل آنها از طریق دانشگاه مورد مطالعه، جمع آوری شد. نتایج همبستگی نشان داد که پیشرفت تحصیلی با روانرنجوری همبستگی منفی معنادار، و باسازگاری و وظیفه شناسی همبستگی مثبت و معنادار دارد. نتایج رگرسیون مشخص کرد که ویژگی های شخصیتی وظیفه شناسی، روانرنجوری و برونگرایی پیش بینی کننده های معدل (پیشرفت تحصیلی) می باشند که در مجموع توانستند 54/0 واریانس عملکرد تحصیلی را تبیین می کنند.
شکری وهمکاران (1386) درپژوهش خود به منظور بررسی رابطه بین صفات شخصیت، استرس تحصیلی و عملکرد تحصیلی در دانشجویان، نمونه ای متشکل از 419 دانشجو (166 پسر و 253 دختر) فرم خلاصه شده پرسشنامه پنج عاملی و پرسشنامه استرس دوران دانشجویی را تکمیل کردند.. نتایج ماتریس همبستگی بین متغیرها نشان داد که بین عامل های وظیفه شناسی، برون گرایی، پذیرش و سازگاری با عملکرد تحصیلی رابطه مثبت و معنادار، و بین عامل های روان نژند خویی با عملکرد تحصیلی رابطه منفی و معنادار وجود دارد. نتایج، همچنین نشان داد که بین استرس تحصیلی و عملکرد تحصیلی رابطه منفی و معنادار وجود دارد. عامل های برون گرایی و وظیفه شناسی با استرس تحصیلی رابطه منفی و معنادار و با عامل روان نژند خویی رابطه مثبت و معنادار نشان داد. نتایج تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که صفات شخصیتی برون گرایی و روان نژند خویی هر کدام به ترتیب 5% و 3% از واریانس استرس تحصیلی را تبیین کردند. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی در پیش بینی عملکرد تحصیلی نشان داد که عامل های شخصیتی وظیفه شناسی و روان نژند خویی و متغیر استرس تحصیلی هر کدام به ترتیب 12%، 10%، 6% از واریانس عملکرد تحصیلی را تبیین کردند.
تحقیق مقیمیان و کریمی (1391)، با عنوان ارتباط صفات شخصیت و انگیزش تحصیلی در دانشجویان پرستاری نشان داد انگیزش تحصیلی با صفت وظیفه شناسی (234/0=p؛ 000/0 r=) و برونگرایی (001/0r=؛ 202/0p=) همبستگی مستقیم و با صفت روان رنجور خویی همبستگی معکوس (219/0p=؛ 000/0 r=) دارد. بین انگیزش تحصیلی و صفت پذیرش و سازگاری رابطه معنی داری مشاهده نشد. یافته ها این مطالعه نشان داد برخی از صفات شخصیت تبیین کننده انگیزش پیشرفت تحصیلی در دانشجویان پرستاری می باشند.
انگیزش تحصیلی تنها پیامد هوش فردی یا امکانات سخت افزاری موجود در محیط نیست، بلکه جنبه های روان شناختی افراد مانند صفات شخصیت و سبک های یادگیری نیز نقش مهمی دارند (بیزاتو وهمکاران 2000).
نتایج پژوهش های مختلف به وجود رابطه مثبت و منفی بین انگیزش تحصیلی و صفات شخصیت در مقاطع مختلف تحصیلی اشاره کرده اند (عبیدی 2005).
برخی مطالعات تاکید کرده اند که عوامل شخصیتی به ویژه در سطوح بالاتر تحصیلات رسمی، در پیش بینی عملکرد تحصیلی نقش بسزایی ایفا می کنند و با کاهش توان پیش بینی کننده اندازه های مربوط به توانایی های شناختی در سطوح بالاتر تحصیلات رسمی، بر سهم متغیر های شخصیتی افزوده می شود (حجت و همکاران 2003).
رابین و نوفلند62 (2007) در مطالعه خودبه این نتیجه رسیدند که منظم بودن، سخت کوشی، پشتکار، پیشرفت مداری و دقت می تواند حتی در افرادی که از بهره هوشی پایینی برخوردارند پیش بینی کننده مثبتی برای وضعیت تحصیلی آنان به شمار آید.
زانگ63 (2006) نشان داده است که صفات شخصیتی روان رنجورخویی، برونگرایی و سازگاری به اندازه عامل های پذیرش و وظیفه شناسی بر انگیزش و عملکرد تحصیلی مورد توجه قرار نگرفته اند و روان رنجورخویی می تواند اثر مثبت یا منفی بر این متغیرها به همراه داشته باشد. کاردوم وکراپیک (2001) روابط مثبت و معناداری بین پیشرفت تحصیلی و عامل های پذیرش، وظیفه شناسی و روان رنجورخویی یافتند.
نتایج مطالعه کرتکوف64 (2004) از یک طرف بر رابطه منفی و معنادار بین روان رنجورخویی و انگیزش تحصیلی، و از طرف دیگر بر رابطه مثبت بین وظیفه شناسی و پذیرش با عملکرد تحصیلی تاکید کردند.
ادبیات پژوهش نشان می دهد که تبیین تغییرپذیری نمرات عملکرد تحصیلی دانشجویان با تاکید بر اندازه های ناوابسته به توانایی از قبیل صفات شخصیت حجم قابل ملاحظه ای از مطالعات را به خود اختصاص داده است به عبارت دیگر، تبیین محدود تغییرپذیری نتایج تحصیلی دانشجویان با تاکید بر اندازه های شناختی، محققان را نسبت به اهمیت نقش متغیر های مستقل از توانایی، بیش از پیش آگاه کرد. گستره قابل ملاحظه ای از تحقیقات نشان می دهند که صفات شخصیتی، مستقل و متمایز از توانایی های شناختی یادگیرندگان، در پیش بینی عملکرد تحصیلی آنان دخالت دارند (شکری 1386).
نتایج پژوهش کهرازئی و همکاران (1384) نشان دادکه دانشجویان دارای افت تحصیلی درمقایسه با دانشجویان عادی (بدون تفکیک جنسیت) ازسلامت روان کمترودر خرده مقیاسهایscl-90 (شکایت جسمانی، وسواسی، حساسیت درروابط متقابل، افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، ترس مرضی، افکارپارانوئیدی و روان پریشی) بطور معناداری شدت بیشتری را نشان دادند.
نتایج تحقیق رضائی، خورشا ومقامی (1391) نشان داد که بین ویژگی شخصیتی مسئولیت پذیری یا وظیفه شناسی و عملکرد تحصیلی دانشجویان گروه های علوم پایه رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. عملکرد تحصیلی با باور های انگیزشی خودکارآمدی و همچنین استراتژی های شناختی و خود نظم دهی در هر دو گروه علوم انسانی و علوم پایه رابطه مثبت و معنی دار دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که باور انگیزشی خودکارآمدی در عملکرد تحصیلی دانشجویان رشته های علوم انسانی و ویژگی شخصیتی مسئولیت پذیری یا وظیفه شناسی در عملکرد تحصیلی دانشجویان رشته های علوم پایه بیشترین سهم را دارند.
کوستا و مک کری (1992) و هایز و جوزف65 (2003) در پژوهشی در رابطه با ویژگی های شخصیتی و کنترل تکانه ها در عده ای از دانشجویان نشان دادند افرادی که در بعد با وجدان بودن دارای نمره های بالا هستند، در زمینه های حرفه ای و دانشگاهی افراد موفقی هستند، قابل اعتمادتر بوده و پرخاشگری کمتری دارند.
آتش روز، پاکدامن و عسگری (1387) در پژوهشی تحت عنوان ارتباط بین پنج رگه شخصیتی و پیشرفت تحصیلی در رابطه با تفاوت ویژگی های شخصیتی در دختران و پسران، نشان دادند که بین دو جنس دختر و پسر در ویژگی های روان رنجورخویی و انعطاف پذیری تفاوت معنادار وجود ندارد ولی در ویژگی های برونگرایی، با وجدان بودن و توافق پذیری تفاوت معنادار وجود دارد و دختران سطوح بالاتری را در مولفه های برون گرایی، توافق پذیری و با وجدان بودن نسبت به پسران به دست آورده اند.
تمنائی فر، سلامتی ودشتیان زاده (1391) در پژوهش خود تحت عنوان ارتباط بین پنج رگه شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانشجویان با هدف بررسی رابطه بین رگه های شخصیت و عملکرد تحصیلی در دانشجویان انجام شده است. نمونه پژوهش شامل 340 دانشجوی دانشکده ادبیات دانشگاه کاشان (116 پسر، 224 دختر) بود که از طریق روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه رگه های پنجگانه شخصیتی نئو (فرم کوتاه) بود. برای اندازه گیری عملکرد تحصیلی از معدل دانشجویان استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی و رگرسیون گام به کام استفاده شد. نتایج نشان داد که پیشرفت تحصیلی با رگه های برونگرایی، گشودگی، مقبولیت و وظیفه شناسی همبستگی مثبت و با روان آزردگی همبستگی منفی دارد. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که دو رگه برون گرایی و روان آزردگی حدود 21 درصد واریانس عملکرد تحصیلی را تبین می کنند. نتایج پژوهش حاضر، ضرورت بازشناسی رابطه صفات شخصیت با عملکرد تحصیلی را مورد تاکید قرار می دهد بر این اساس لازم است که سیستم های آموزشی در ارزشیابی عملکرد تحصیلی به تاثیر رگه ها و صفات شخصیت توجه داشته باشند.
فرهاد اشرف آبادی، بهروز کریمی (1392) درپژوهش خود باعنوان رابطه ویژگی های شخصیت با عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشکده های فنی مهندسی و علوم اجتماعی دانشگاه رازی به بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان پرداخته اند. روش تحقیق توصیفی از نوع همسبتگی بوده. جامعه آماری کلیه دانشجویان کارشناسی دانشگاه رازی کرمانشاه (دانشکده های فنی مهندسی و علوم اجتماعی) در سال تحصیلی 1392-1391 می باشد. نمونه ای متشکل از 200 آزمودنی (100 نفر دانشجوی دختر و100 نفر دانشجوی پسر) به روش نمونه گیری خوشه ای طبقه ای انتخاب، و فرم خلاصه شده پرسشنامه پنج عاملی شخصیتی نئو اجرا شد. برای متغیر عملکرد تحصیلی دانشجویان، معدل آنها از طریق دانشگاه مورد مطالعه، جمع آوری شد. نتایج همبستگی نشان داد که پیشرفت تحصیلی با روانرنجوری همبستگی منفی معنادار، و باسازگاری و وظیفه شناسی همبستگی مثبت و معنادار دارد. نتایج رگرسیون مشخص کرد که ویژگی های شخصیتی وظیفه شناسی، روانرنجوری و برونگرایی پیش بینی کننده های معدل (پیشرفت تحصیلی) می باشند که در مجموع توانستند 54/0 واریانس عملکرد تحصیلی را تبیین می کنند. جنبه های روان شناختی افراد مانند صفات شخصیت نقش مهمی در پیشرفت تحصیلی افراد ایفا می کنند.
شکری، کدیور، فرزاد، سنگری (1385) در پژوهشی با عنوان صفات شخصیتی، رویکرد یادگیری و پیشرفت تحصیلی نشان دادندکه بین مولفه های شخصیت پذیرش، وظیفه شناسی و سازگاری و رویکرد یادگیری عمیق اثر مثبت و معنا دار وجود دارد. به علاوه پذیرش و وظیفه شناسی اثر منفی و روان رنجوری و برون گرایی اثر مثبت و معنادار بر رویکرد یادگیری سطحی نشان دادند. اثر غیر مستقیم پذیرش، وظیفه شناسی و سازگاری از طریق رویکرد عمیق بر پیشرفت تحصیلی، مثبت، و اثر غیر مستقیم پذیرش، وظیفه شناسی از طریق روش مطالعه ی سطحی و پیشرفت تحصیلی، منفی بدست آوردند.
نتیجه تحقیق لایدار، پولین والیک (2008) نشان دهنده رابطه منفی روان رنجوری با پیشرفت تحصیلی است. افزون بر این، مولفه های روان رنجوری با متغیر اضطراب رابطه مثبت معنی دار دارد (زیدنر و متیوز 2000، نقل از پرموزیک و فرنهام، 2004).
نتایج پژوهشی بارتن و نلسون66 (2007) که برروی دانشجویان سال اول آموزش از راه دور و با هدف بررسی ارتباط میان صفات شخصیتی با پیشرفت تحصیلی انجام گردیده در خصوص صفت شخصیتی وظیفه شناسی با پیشرفت تحصیلی این نتیجه حاصل شد که ارتباط معناداری با پیشرفت تحصیلی دارد و به طور کلی در این پژوهش کلیه صفات شخصیتی توانستند پیشرفت تحصیلی را پیش بینی نمایند.
واگرمن و فاندر67 (2008) در پژوهش خود به این نتیجه دست یافتند که رابطه مثبتی بین وظیفه شناسی با پیشرفت تحصیلی وجود دارد.
فرقانی (1382) طی پژوهش با عنوان بررسی سلامت روانی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کردستان که با پرسشنامه sql-90 انجام داده است نتیجه گرفته که 2/43 درصد از دانشجویان فاقد سلامت روانی بوده اند و همچنین گزارش کرده که میانگین معدل افراد دارای اضطراب و اختلال عملکرد اجتماعی کمتر از گروه مقابل بوده است.
فروزنده و همکاران (1381) طی پژوهش خود نتیجه گرفتند که 43/8 درصد از دانشجویان دوره شبانه شهرکرد فاقد سلامت روانی بوده است. همچنین براساس نتایج پژوهش فوق بین وضعیت سلامت روانی دانشجویان و وجود حوادث استرس زا یکساله اخیر رابطه معنی داری (01/0p<) وجود داشته است.

نتایج برخی از پژوهش ها نشان داد، دانش آموزان و دانشجویانی که از جدیت و وجدان بالایی برخوردارند در فعالیت های تحصیلی خود کنجکاو، طالب پیشرفت، سخت کوش و واجد پشتکار هستند. چنین ویژگی هایی به خوبی با مفهوم ویژگی شخصیتی سخت رویی که کوباسا تعریف نموده منطبق است. جالب توجه آن که، سخت رویی شخصیتی ارتباط مثبتی با سخت کوشی و جدیت در کار دارد. شخصی که از تعهد بالایی بر خوردار است، براهمیت، ارزش و معنای این که چه کسی است و چه فعالیتی انجام می دهد، باور دارد و بر همین مبنا قادر است در مورد هر آنچه که انجام می دهد، معنایی بیابد و کنجکاوی خود را برانگیزد. دانشجویانی که از ویژگی تعهد بالایی برخوردار هستند، با علاقه وافری در فعالیت درسی خود غوطه ور شده و این موقعیت را به عنوان بهترین شیوه، برای نیل به اهداف آموزشی خود تلقی می کنند. چنین نگرشی باعث می شود که دانشجو یا دانش آموز، دوره تحصیلی را به عنوان موقعیتی مهم، ارزشمند و جالب ارزیابی نموده و زمان بیشتری را به آن اختصاص دهد (گومز و مک لارن 682006).
منابع
فارسی
احمدی، احمد (1374)؛ روان شناسی نوجوانان و جوانان، تهران: انتشارات مشعل.
اردبیلی، یوسف (1374)؛ اصول و فنون راهنمایی و مشاوره در آموزش و پرورش، تهران: موسسه ی بعثت.
اشرف آبادی، فرهاد؛ کریمی، بهروز (1392). رابطه ویژگی های شخصیت با عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشکده های فنی مهندسی و علوم اجتماعی دانشگاه رازی.
اشرف آبادی، فرهاد؛ کریمی، بهروز کریمی (1392)، رابطه ویژگی های شخصیت با عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشکده های فنی مهندسی و علوم اجتماعی دانشگاه رازی
اول. تهران: انتشارات موسسه فرهنگی رسا.
ایزدی، صمد (1384) مطالعه ی وضعیت روانشناختی دانشجویان دانشکده ی علوم انسانی دانشگاه مازندران در بدو ورود و پس از سه سال، مجموعه مقالات چهارمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان
ایزدی، صمد؛ محمدزاده ادملایی، رجبعلی (1386)، بررسی رابطه سبک های یادگیری، ویژگی های شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان. دو ماهنامه علمی -پژوهشی دانشور رفتار/دانشگاه شاهد/اسفند86/سال چهاردهم.
آتش روز، بهروز؛ عسگری، علی؛ پاکدامن، شهلا. (1387). ارتباط بین پنج رگه شخصیتی و پیشرفت تحصیلی، فصل نامه روانشناسان ایرانی، سال چهاردهم، شماره 16.
با قری یزدی، عباس و همکاران. (1373) بررسی همه گیر شناسی اختلالات روانی در مناطق روستای
برخوری، حمید؛ رفاهی، ژاله؛ و فرح بخش، کیومرث. (1388). اثربخشی مهارتهای مثبت اندیشی به شیوهی گروهی بر انگیزه پیشرفت، عزت نفس و شادکامی دانشآموزان پایه اول دبیرستان شهر جیرفت. فصلنامه علمی_پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 2 (5)، 131-144.
بیابانگرد، اسمائیل، (1370). بررسی رابط مفاهیم منبع کنترل عزت نفس و پیشرفت تحصیلی پسران سال سوم دبیرستان شهر تهران پایان نامه جهت اخذ کارشناسی ارشد دانشگاه علامه
پروین، لارنس (1996). روان شناسی شخصیت. ترجمه محمد جعفر جوادی و پروین کدیور. (1374). جلد
پروین، لورنس؛ جان، الیور. (1386). روانشناسی شخصیت. ترجمه محمد جعفر جوادی و پروین کدیور، تهران: آییژ.
تابع بردبار، فریبا. (1391)، رابطه ویژگی های شخصیت و سبک های یادگیری با موفقیت تحصیلی دانشجویان برخط
تمنائی فر، محمدرضا؛ سلامتی، فاطمه؛ دشتیان زاده، سمیه. (1391)، ارتباط بین پنج رگه شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانشجویان. نخستین همایش ملی شخصیت و زندگی نوین
جعفری نژاد، هادی؛ دهقانزاده، حسین؛ مشرقی، مهدی؛ صابری، انور (1391)، رابطه ویژگی های شخصیتی با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان کارشناسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران
حق شناس، حسن (1385) طرح پنج عامل ویژگی های شخصیت (راهنمای تفسیر و هنجارهای آزمونهایNOE-FFIوNEO-PI-R). شیراز: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی شیراز.
حکیمی، ثریا (1389)، رابطه سبکهای شناختی و ویژگیهای شخصیتی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه تهران
حیدریان، معصومه (1385) بررسی سطح سلامت روان در دانشجویان سال آخر کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.
خدایاری، رقیه (1384)، مقایسه اضطراب امتحان و موفقیت تحصیلی در دانشجویان با منابع کنترل درونی و بیرونی
رضائی، اکبر؛ خورشا، محسن؛ مقامی، حمیدرضا (1391)، بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی، باور های انگیزشی و استراتژی های یادگیری با عملکرد تحصیلی دانشجویان گروه های علوم انسانی و علوم پایه، فصلنامه روانشناسی تربیتی شماره بیست و ششم، سال هشتم، زمستان 91
رفعتی، فوزیه و ضیغمی، بهرام (1383) رابطه پیشرفت تحصیلی با برون گرایی- درون گرایی و روان. نژندی در دانش جویان
رودباری م، اصل مرز ب. 1389. بررسی پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زاهدان و عوامل مرتبط با آن در سال تحصیلی 87-86. گام های توسعه در آموزش پزشکی، مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان، 7 (2): 52-47.
رئیس سعدی، حسن. (1386). بررسی رابطه انگیزش و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان مقطع متوسطه شهرهمدا ن. پایان نامه ارشد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علامه طباطبائی.
زارع شاه آبادی، اکبر (1387) تاثیر فقر اقتصادی و عوامل آموزشی بر افت تحصیلی دانشجویان در دانشگاه یزد
سکاکی، سیاوش (1390) بررسی عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی در بین دانشجویان شاهد و ایثارگر و آزاد استان اردبیل
سیاسی، علی اکبر، (1386). نظریه های شخصیت یا مکاتب روانشناسی. تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
سیف، علی اکبر. (1388). روانشناسی پرورشی نوین. تهران: دوران
شاپوری، مریم. (1387). مقایسه ویژگی های شخصیتی و میزان استرس بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروز و عادی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
شاملو، سعید (1382)، مکتب ها و نظریه ها در روان شناسی شخصیت، تهران، رشد
شکری، امید؛دانشورپور، زهره؛عسکری، اعظم (1386) تفاوت های جنسیتی در عملکرد تحصیلی: نقش صفات شخصیت، مجله علوم رفتاری دوره 2، شماره 2، تابستان1387، صفحات: 142-127
شکری، امید؛ و همکاران (1386)، صفات شخصیت، استرس تحصیلی و عملکرد تحصیلی، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات روان شناختی، دوره3، شماره 3، پاییز1386
شکری، امید، کدیور، پروین، فرزاد، ولی الله، سنگری، علی اکبر. (1385) نقش صفات شخصیت و رویکرد های یادگیری در پیشرفت تحصیلی دانشجویان، پژوهش های روانشناختی، 9، 3، 4
شولتز، داون؛ شولتز، سیدنی. (1386). نظریه های شخصیت. ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران: ویرایش
صفوی، امان الله (1365)؛ اُفت تحصیلی در ایالات متحده و علل آن، فصلنامه ی تعلیم و تربیت، سال 2، ش7 و8.
طالب پور، اکبر؛ نوری، ابولقاسم؛ و مولوی، حسین. (1381). تاثیر آموزش شناختی بر مسند مهار گذاری، انگیزه پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان شاهد، مجله روانشناسی، 6 (1)، 18-29.
عبادی، عبداله (1384)، رابطه ریخت های شخصیتی و سبک های یادگیری در دانش آموزان سال اول متوسطه، پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
علی آبادی، خدیجه (1382)، هنجاریابی سیاهه سبک های یادگیری دان و دان، و پرایس و مقایسه سبک های یادگیری دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی و سوم راهنمایی شهر تهران. رساله ی دکتری، دانشکده ی روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
علیجانی، مرکزی مقدم، برومند، زند (1383). بررسی عوامل موثر بر افت تحصیلی دانشجویان پرستاری سالهای 1380 تا 1383 دانشگاه علوم پزشکی ارتش.
فخاری، ع و همکاران. (1381). بررسی ارتباط بین صفات شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 7.
فرقانی، محمد سعید (1373). بررسی سلامت روانی دانش جویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کردستان. پایان نامه دوره دکترای حرفه ای پزشکی. میبد یزد. فصلنامه اندیشه و رفتار، سال اول، شماره 1
فروزنده، ن.، دل آرام، م.، صولتی، ک.، آیین، ف.، دریس، ف. (1381). تاثیر رفتار درمانی شناختی بر میزان افسردگی دانشجویان غیر پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، 4، 11-17
فروزنده، نسرین؛ دل آرام، معصومه و ادریس، فاطمه (1381) بررسی سلامت روانی دانش جویان دوره شبانه شهر کرد، دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد، سال سیزدهم، شماره46-47 زمستان1381
فهیمزاده، صدیقه. (1382). بررسی تاثیر آموزشهای راهبردی فراشناختی بر انگیزه پیشرفت دانشجویان اراک. پایاننامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی. دانشگاه الزهرا، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی
قلندری، حاتم (1391)، رابطه بین ویژگی های شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان. نخستین همایش ملی شخصیت و زندگی نوین
قندهاریزاده، افسانه (1378). بررسی رابطه بین حمایت اجتماعی خانواده- دوستان و سلامت روانی نوجوانان، پایان نامه کارشناسی ارشد بالینی دانشگاه فردوسی مشهد.
کارور، چارلز اس و شی یر، مایکل اف. (1387). نظریه های شخصیت. ترجمه احمد رضوانی. مشهد: آستان قدس رضوی. تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2007
کالاهان، جوزف؛ اف، کلارک؛ و لئونارد. اچ. (1368). آموزش دوره متوسطه. ترجمه جواد طهوریان. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی
کهرازئی، فرهاد؛خضری مقدم، نوشیروان؛رفیعی پور، امین (1384) بررسی بهداشت روانی دانشجویان دارای افت تحصیلی و مقایسه آنان با دانشجویان عادی دانشگاه سیستان و بلوچستان، مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال دوم شهریور ماه
کریمی، یوسف. (1389). روانشناسی شخصی. تهران. موسسه نشر ویرایش.
گروسی فرشی، میرتقی. (1380). رویکردهای نوین در ارزیابی شخصیت (کاربرد تحلیل عاملی در مطالعات شخصیت)، تبریز: نشر جامعه پژوه.
مامن پوش، مریم (1391) بررسی رابطه تیپ شخصیتی (برونگرا ـ درونگرا) با رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان ذوب آهن اصفهان
مجله تحقیقات نظام سلامت/سال هفتم/ شماره ششم
محمدزاده، رجبعلی (1386) بررسی رابطه سبک های یادگیری، ویژگی های شخصیتی وعملکرد تحصیلی دانش آموزان
مقیمیان، مریم؛ کریمی، طیبه (1391)، ارتباط صفات شخصیت و انگیزش تحصیلی در دانشجویان پرستاری، نشریه مرکز تحقیقات مراقبت های پرستاری دانشگاه علوم پزشکی تهران (نشریه پرستاری ایران)، دوره ٢٥، شماره ٧٥، اردیبهشت ماه 1391، 20-9
منظری توکلی، علیرضا. (1375). بررسی رابطه انگیزه پیشرفت، هسته کنترل و پیشرفت تحصیلی در بین دانشآموزان مقطع متوسطه شیراز. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی. دانشگاه شیراز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
منیری، رضوان؛ قالب تراش، هاشمیه و موسوی، غلام عباس (1385). علل عدم موفقیت تحصیلی در دانشجویان رشته پیراپزشکی دانشگاه کاشان. مجله آموزش در علوم پزشکی.: 15. 35-140.
نجیمی، آرش (1390) عوامل موثر بر افت تحصیلی، از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
نصری، صادق و خورشید، علیرضا (1391)، بررسی ارتباط چندگانه ی ویژگی های شخصیتی و سبک های یادگیری دانش آموزان
نیازی، بتول، (1379)، رابطه بین مفاهیم، منبع کنترل و عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر سال دوم دبیرستان شهرستان تنکابن پایان نامه،
هاشمی نظیر؛ کامکار علی. بررسی میزان شیوع افسردگی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی یاسوج. مجله دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، (21و22): 21-14، 1380.
یخوابی، زهرا (1389). بررسی رابطه بین ویژگی های شخصیتی و سبک های حل مساله با پرخاشگری در دانش آموزان دختر و پسر مقطع سوم دبیرستان های شهر تهران.
یزدانی، امین (1391)، بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی سرسختی و تاب آوری با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ارتش در سال ۱۳۹۱
منابع انگلیسی:

Abedi A، Oreizy HR، Sobhaninezhad M. [Academic Achievement Motivation and Dollinger ST، Orf LA. Personality and Performance in Personality: Conscientiousness and Openness.
Amichi- Hamburger Y، Ben-rtzi E. Loneliness and internet use. Computers in Human Behavior. 2003;19: 71-80.
Anderson، J. G. (197) ; Stability and change among three generations of Mexican – American: Factors affecting achievement، American Educational Research Journal، (20)8; 285-309.
Anderson، J. G. (1971) ; Stability and change among three generations of Mexican American: Factors affecting achievement، American Educational Research Journal، 8 (20): 285 -309.
Astin، A. (1972). Predicting academic performance in college. New York: Free Press.
Beck AT، Steer RA، Garbin MG. Psychometric properties of the Beck Depression Inventory: between Self-esteem، General Health and Academic Achievement in Students of Shiraz University of Medical Sciences]. Iran J Med Edu. 2007; 7 (1): 59-67. Persian quant change in careers، Nor Tannlaege forentid univ، of Med. Sci. 2004 ; 30: 32-39. Persian
Blickle، G. Personality traits، learning strategies، and performance. European journal of Personality، 1996، 10: 337-352.
Bostanci. Et al. (2005) Depressive symptomatology among university students in denizli. Turkey: prevalence and sociodemographic correlates.
Burton، J، L; Nelson، J، L. (2007). The relationship between personality، approach and academic achievement: A case for conscientiousness. Journal of Research
Busato VV، Prins FJ، Elshout JJ، Hamaker C. Intellectual ability، learning styl and farther support with anxiety/Depression among late adolescents. Applicability
Carducci، B. J. (1998). "The psychology of personality " (4th ed). Washigton: Brooks cole. students. Journal of Research in Personality، 40، 349 – 356.
Chamorro، T.، & Furnham. A. (2008). Mainly Openness: The relationship between the Big Five personality traits and learning approaches. Journal of Learning and Individual Differences، 19، 780-910
Chamorro-Premuzic، T.، & Furnham، A. (2003). Personality predicts academic performance: Evidence from two longitudinal studies on British University students. Journal of Research in Personality 319, 37, 338.
Chamorro-Premuzic، T، & Furnham، A. 2003. Personality predicts academic performance: Evidence from two longtitudinal studies on university students. Journal of research in personality،; 37: 119-138.
Conard، M. (2006). Aptitude is not enough: How personality and behavior predict academic performance. Journal of Research in Personality, 339, (3) 40, 346
Cowan، paula. F; Morewitz، Stephen. J. 2005. "Encouraging discussion of psycho social issues at student health visits" J. Ame-college-health. Vol: 43. No: 5 mar. PP: 197-199.
DeFruyt، F.، & Mervielde، I. Personality and interests as predictors of educational streaming and achievement. European Journal of Personality، 1996; 10: 405- 425.
Digman JM. 1990. Five robust trait dimensions: Development، Stability and Utility. Journal of Personality.;57: 195-214.
Diseth، A. (2003). Personality and approaches to learning as predictors of academic achievement. European Journal of Personality، 17، 143-155.
Diseth، A. 2003. Personality and approaches to learning as predictors of academic achievement. European Journal of Personality،; 17: 143-155.
Duff، A; Boyle، E;Dunleavy، K & Ferguson، H. (2005). The relationship between examinations atZahedan University of Medical Sciences. The Journal of Qazvin
Eckland، B. (1964) college dropouts who come back. Harvard educational review. 34، 402-420.
Eggert، J. Levendosky، A. Klump، K. (2007) Relationships among attachment styles، personality characteristics، and disordered eating. International Journal of Eating Disorders (2) 40, 149-155.
Evans، F. B. and G. J. Anderson (1976) ;The psychoculturl origins of achieverican and achievement motivation: The Mexican American family Sociology of Education 396: 46-416.
Farsides، T.، & Woodfield، R. (2003). Individual differences and undergraduate academic success: the roles of personality، intelligence and application. Personality and Individual Differences 1225, 34, 1243.
Farsides، T.، & Woodfield، R. (2003). Individual differences and undergraduate academic success: The roles of personality، intelligence، and application. Personality and Individual Differences، 34، 1225-1243.
Furnham، A.، & Jackson. C. J. (1999). Personality، learning styles and work performance. Personality and individual differences 27، 1113-1122.
Furnham، A.، Chamorro-Premuzic، T.، & McDougall، F. Personality، cognitive ability، and beliefs about intelligence as predictors of academic performance. Learning and Individual Differences، 2003; 14: 49-66.
Goleman، D. (1995). Emotional intelligence. NewYork: Bantam Books.
Gomes R. Mc Laren S0. The association of avoidance coping style، and perceived Mather Psychological Assessment Resources.
Gucobsen، V. (1989) causes of interruption of dental studies and subset healths، depression، personal characteristic with academic chievement student. Journal of teb and tazkeei، Foyrth years، fall، 2004; 25- 31. [Persian]

Hashemi. M، Ghaderi. B، Ghafarian. H. A survey relative factors with depression on students of Yasoj University of Medical Sciences، 2003. Journal of Medical Research (jmr)، 2003;2 (1): 19-25 Persian.
Hayes، N. & Joseph، S. (2003). "Big 5 correlates of Three measures of subjective well-being". Personality and Individual Differences، 18، 663-668.
Hazavei MM، Fathi Y. 2000. Student's satisfaction from academic guidance and consultation at Hamadan University of Medical Sciences. J Shahid Sadoughi Univ Med Sci and Health Serv; 2 (8): 56-64. [In Persian].
Hilgard، E. R. and Atkinson، R. C. Introduction to psychology (13th ed.). New York: Harcourt.
Hilgard، E. R. and Atkinson، R. C. 1907 . Introduction to psychology (13th ed.). New York: Harcourt. individual Differences، 36،- 1930.
Hojat M، Gonnella JS، Erdmann JB، Vogel WH. 2003. Medical students' cognitive appraisal of stressful life events as related to personality، physical well-being، and academic performance: a longitudinal study. Pers Individ Dif.;35 (1): 219-35.
Homayouni، A. (2011). Personality traits and emotional intelligence as predictors of learning English and Math. 2nd world conference on psychology، counseling and guidance. 30، 839-843.
http: //www. handresearch. com/diagnostics/extraversion/big-five-neo-pi-r- subdimensions. jpg in Personality، 41، 221 – 229.
Jacelon، C. S. 1999. The trait and process of resilience. Journal of Advanced Nursing.; 2 (5): 123-129. Journal of Research Personality. 1991;57: 195-214.
Karami Matin B. 2000. The study of relationship between personal characteristics of nursing students and their educational achievement in Tehran University of Medical Sciences in 1996. Behbood; 4 (2): 87-92. [In Persian].
Kardum I، Krapic N. 2001. Personality traits، stressful life events، and coping styles in early adolescence. Pers Individ Dif.;30 (3): 503-15.
Korotkov D، Hannah TE. 2004. The five-factor model of personality: Strengths and limitations in predicting health status، sick-role and illness chievem. Pers Individ Dif.;36 (1): 187-
Laidra، K.، Pullmann، H.، & Allik، J. (2007). Personality and intelligence as predictors of academic achievement: A cross-sectional study from elementary to secondary school. Personality and Individual Differences، ٤٢ (٣)، ٤٤١ – ٤٥١.
laziner، R. & neumannl، L. (1991). student characteristics as predictors of drop-out from medical school. Admissions to beer. sep.
Mattews، G.، Deary، I. J.، & Whiteman، M. C. (2003). "Personality Traits". New York: Cambridge University Press.
Matthews، G.، & Dorn، L. 1995. Cognitive and attentional processes in personality and intelligence. In D. H. Saklofske، & Moshe Zeidner (Eds.)، International handbook of personality and intelligence Plenum.; (pp. 367-396). New York.
McClelland. D. C. (1965). N achievement and entrepreneurship: A longitudinal study. Journal of personality and social psychology. ۱. ۳۸۹-۳۹۲
McCrae، R. R.، & Costa، P. T. (2004). " A contemplated revision of NEO Five- Factor Inventory". Personality and Individual Diffrences، 36، 587-596.
McCrae، R. R.، & John، O. P. (1992). "An introduction to the five factor model and is applications". Special Issue: the five- factor model issues and applications. Journal of personality، 60، 175-215.
McElroy T، Dowd K. (2007). " Susceptibility to anchoring effect: How openness-to-experience infiuence responses to anchoring cues". Journal of Judjment and Decision Making; 2، 48-53.
Meilman PW، Pattis JA، Kraus-Zeilmann D. 1994. Suicide attempts and threats on one college campus: policy and practice. J Am Coll Health; 42 (4): 147-54.
Melissa، C.، Sampo، C. & Paunonen، V. (2007). Big five personality predictors of post secondary academic performance. Personality and Individual Differences، 43، 437-448.
Musgrave-Marquart، D.، Bromley، S. P.، & Dalley، M. B. 1997. Personality، academic attribution، and substance use as predictors of academic achievement in college students. Journal of Social Behavior and Personality،; 12،: 501-511.
Narimani M. 1998. Overview of factors affecting academic decline. Payvand Journal; (160): 47-56. [In Persian].
Naurayi MM، Cherry AD. 1993. Accounting students' performance and personality types. Journal of education for Business.;6: 111-115.
Noftlen EE، Robins RW. 2007. Personality predictors of academic outcomes: big five correlates of GPA and SAT scores. J Pers Soc Psychol. Jul;93 (1): 116-30.
Personality Traits]. Daneshvar Raftar. 2005; 1 (12): 29-38. Persian of resiliency models personality and Individual Differences. 40; 1165-1176.
personality، achievement motivation and academic success of psychology students in higher education. Pers Individ dif. 2000;29 (6): 1057-68.
Petska، K. S. (2007). Using personality variables to predict academic success in personalized system of instruction. http: //digitalcommons. Unl. Edu. R) and NEO five – factor inventory (NEO – FFI) professional manual. Odess، P. I،
Premuzic، T.، & Furnham، A. (2003a). Personality predicts academic performance: Evidence from two longitudinal university samples. Journal of Research in Personality، 37، 319-338.
Premuzic، T.، & Furnham، A. (2003b). Personality traits and academic examination performance. European Journal of Personality، 17، 237- 250.
Premuzic، T.، Furnham، A.، Dissou، G.، & Heaven، P. (2005). Personality and preference for academic assessment: A study with Australian University students. Learning and Individual Difference، 15، 247-256.
Rafati F، Sharif F، Ahmadi J، Zeighami B. A survey of correlation between general
Rodgers، B. 2001. "socio – economic status، Employ ment and Neverosis". Social to learning، and academic success in fierst – year psychology distance education
Roudbari. M، Dadgar. F. Effective factors on the results of the basic sciences psychiatry & psychiatric Epidemiology. Vol: 26. PP: 104 – 114.
Stanhope، M.، & Lancaster، J. (2004). Community & public health nursing (6th. Ed.). St. Louis، MO: Mosby.
Stanhope، Marcid; lancester، Jeanette". 2004. Community health Nursing process & practice for promoting health". Cov com.
Tiliopoulos، N.، Pallier، G.، & Coxon، A. P. M. (2010). " A circle of traits: A perceptual mapping of the NEO-PI-R". Personality and Individual Differences، 48 (1)، 34-39.
Unesco. Wastage in the word between 1970-1980. Paris: Unesco; 1984.
Wagerman، S. A.، & Funder، D. C. (2007) Acquaintance reports of personality and academic achievement: A case for conscientiousness. Journal of Research in Personality ٤١ (١)، ٢٢١-٢٢٩.
Wagerman، S. A.، & Funder، D. C. (2007). Acquaintance reports of personality and academic achievement: A case for conscientiousness. Journal of Research in Personality، 41، 221-229.
Wagerman، S. A.، & Funder، D. C. (2007). Acquaintance reports of personality and academic achievement: A case for conscientiousness. Journal of Research in Personality، 41، 221-229.
Wagerman، S. A.، & Funder، D. C. (2008). Acquaintance reports of personality Twenty-five years of evaluation. Clinical Psychology Review. 8 (1): 77-100.
Westerman JW، Nowicki MD، Plante D. Fit in the classroom: Predictors of student performance and satisfaction in management education. Journal of management Education. 2002; 26 (1): 5-18.
Zhang L. Thinking styles and the big five personality traits revisited. Pers Individ Dif. 2006;40 (6): 1177-87.

1 -Costa & maccrae
2 neuroticism
3 extraversion
4 openness to experience
5 agreeabless
6 conscientiousness
7 -Facet
8 – Mattews, Deary& Whiteman
9 -Gillespie
10 -Martin
11 -Lahti
12 -Angry hostility
13 -Impulsiveness
14 -vulnerability
15 -John
16 -Mcelroy
17 -Dowd
18 -Warmth
19 -Gregariousness
20 -Assertiveness
21 -Excitement seeking
22- Brant
23 -Fantasy
24 -Aesthetics
25 -Values
26-Disagreeable
27 -Antagonistic
28 -Trust
29 -Straight forwardness
30 -Altruism
31 -Compliance
32 -Modesty
33 -Tender-mindedness
34 -Tiliopoulos
35 -Pallier
36 -Coxon
37 -Competence
38 -Order
39 -Dutifulness
40- Achievement striving
41 -Self-discipline
42 -Deliberation
43 – Chamorro& Furnham
44 – Furnham & Jackson
45 – Laidra, Pullmann & Allik
46 – Furnham & Premuzic
47 – Dissou & Heaven
48 – Melissa, Sampo& Paunonen
49 – Conard
50 – Farsides & Woodfield

52 – Wagerman & Funder
53 – Petska
54 -Chamorro
55 -Matthews & dorn
56 – Musgrave,Marquart, Bromley& Dalley
57- Defruyt & Mervielde
58 – Goleman
59 – Westerman
60 – Naurayi & Cherry
61 -Digman
62 Noftlen & Robins
63 Zhang
64 – Korotkov
65 – Hayes & Joseph
66 – Burton & Nelson
67 – Wagerman & Funder
68 – Gomes R. Mc Laren
—————

————————————————————

—————

————————————————————