مبانی نظری سیگار و دخانیات

 سیگار و دخانیات
تعریف
سیگار برگبریده یا خردکردهی توتون که معمولاً در کاغذ نازک پیچیده شده است که برای "کشیدن دود" آن بکار می رود. سیگار به این معنی را فرنگی ها سیگارت می گویند و در اصطلاح آنها به آنچه ما سیگار برگمیگوئیم، سیگار اطلاق می شود. طرز استفادهی آن این طور است که یک طرف آن را آتش می زنند، و از طرف دیگر (که معمولاً فیلتر دارد) هوا را به درون ریه ها می کشند (پُک زدن). نیکوتینموجود در دود تنباکوسبب مسمومیت خفیف و بروز حالت سرخوشی کوتاه مدت می شود. سیگار را با پیچیدن تنباکو در کاغذ سیگار که کاغذ نازکی است درست می کنند، و یا، در بیشتر موارد، سیگارهای آماده داراینام تجاری ساخت کارخانه های تولید سیگارت را خریداری می کنند (صالحی، 1380).

تاریخچه دخانیات
در سال 1902 جیمز باکان1 دوک شرکت دخانیات بریتانیا آمریکا را بنیاد نهاد که در آن سوی اقیانوس رقیب معتبرتری به نام دخانیات سلطنتی داشت. در این زمان که یک دهه تا تولید خودروهای فورد مدل تی باقی مانده بود دوک برای نخستین بار محصولی تولید کرده بود که در سطح دنیا توزیع میشد و جهانیسازی سیگار توسط وی بنیانگذاری شد (قمری و رجبی، 1389).
کریستف کلمب در اولین سفر خود به آمریکا به سال 1492 متوجه شد اهالی آنجا دود حاصل از برگهای یک گیاه عجیب را به داخل ریههای خود میکشیدند. این مردم تصور میکردند برگهایی که دود میکنند، برای مداوای بعضی از بیماریها سودمند است. آنان این برگها را در آیینهای قبیلهای هم دود میکردند. کریستف کلمب هنگام مراجعت به اسپانیا مقداری از برگها و دانههای آن گیاه عجیب را با خود برد. پس از آن که یک پزشک اسپانیایی در سال 1500 تخم این گیاه را برای کشت به اسپانیا آورد تا سالها کشت و توسعه و استفاده از آن جنبه تحقیق داشت. بومیان آمریکا برای دود کردن آن گیاه از نوعی چپق به نام توباکو استفاده میکردند. لذا مردم اروپا این گیاه را توباکو نامیدند و در زبان فارسی با قرار دادن حرف (ن) قبل از (ب) به تنباکو تغییر نام یافت.
توتون در اواسط قرت 16 به ژاپن وارد شد و کشت آن از سال 1596م. معمول گردید. در ایالات متحده تا قبل از قرن بیستم چند از سیگار استفاده نمیشد. اما در اوایل قرن بیستم به ویژه در خلال جنگ جهانی اول سیگار در آمریکا بسیار رایج و مردم پسند شد، در حالی که در دهههای پایان این قرن مصرف سیگار در کشورهای پیشرفته کاهش چشمگیری پیدا کرد.
در مورد ورود تنباکو در ایران دو روایت موجود است. بنا به روایت اول پرتغالیها هنگام تسلط بر سواحل جنوب ایران این گیاه را با خود به ایران آوردند. تاریخ ورود را بعضی سال 999 (1590) هـ.ق و برخی دیگر 1008 هـ.ق (1599)م. نوشتهاند. بنابه روایت دیگر ساکنان مرزی ایران ضمن تبادلات مرزی کشیدن رود از ترکهای عثمانی را تقلید نمودهاند. به همین دلیل به جای پیپ چپق بلند ترکی در ایران مورد استفاده قرار گرفته است. هرچند که قلیان یقیناً ابتکار خود ایرانیان است.
مصارف اولیه تنباکو به شکل کشیدن پیپ، انفیه زدن و یا جویدن تنباکو بوده است. اولین سیگارهای لولهای شکل امروزه در قرن 19 میلادی به صورت دستی پیچیده میشد و در انگلستان فروشگاههایی نیز مخصوص ارائه سیگارهای دست ساز تاسیس گردید. در سال 1881 نخستین ماشین تولید سیگار با ظرفیت 120000 سیگار در روز ساخته شد و پیرو آن اولین کارخانه تولید سیگار در سال 1901 در انگلستان تاسیس شد و پس از آن به سرعت کارخانههای بسیاری در سراسر جهان برای تولید سیگار ایجاد گردید (صالحی، 1380).
ریشه دخانیات
علل اصلی گرایش نوجوانان به سیگار شامل: رفع عصبانیت، کنجکاوی، احساس شخصیت، ترس از طرد از گروه، تاثیر محیط، تقلید، احساس خوشی و نشاط، لجلجت و مخالفت با روشها و سختگیریهای والدین، کمبود محبت در خانواده، عشق زودهنگام، تحریک صحیح ناخواسته از طرف والدین، وجود افراد سیگاری در خانواده، رفع تنهایی، اعتراض به مدیران و مسئولان اجتماعی بود (قمری و رجبی، 1389).
انگیزهی اصلی برای مصرف اولین بار سیگار هماهنگ شدن با دوستان سیگاری است که آن را یک نشانهی ورود به اجتماع و ارزش میدانند. از عوامل موثر در سیگاری شدن ارتباط با فامیل و دوستان سیگاری، وجود اجتماع و محیط سیگاری و رفتارهای سایر افراد برتر اجتماع که موجب تشویق افراد دیگری میشود، میباشد. همچنین اخیراً مدارکی دال بر ژنتیکی بودن مصرف مواد هم بدست آمده است. از دلایل دیگر استعمال سیگار کنجکاوی، تظاهر به بلوغ، موید اجتماعی بودن، نوعی مخالفت با والدین، رهایی از فشارهای مختلف اجتماعی، مدگرایی و رفاه و وجود ناسازگاری در خانواده مثل پدر و مادر، برادر و خواهر دانستهاند. از عوامل دیگر موثر در سیگاری شدن افراد، نقش فضای خانواده است، به طوری که فضای طردکننده، نامطلوب، بیتوجه، سرزنش، توبیخ، سهلانگاری، تبعیض، همچنین فضای خشک و بیروح عامل موثری در سیگاری شدن افراد عنوان شده است. عامل دیگر تحصیلات والدین است که هر چه سطح سواد خانوادهها بیشتر باشد، مصرف سیگار را کمتر دانستهاند. از عوامل بازدارنده استعمال سیگار اعتقادات و پایبندی به دستورات و احکام مذهبی است (کاسل2، واردل3 و رابرتز4، 2007).
اثرات سیگار بر سلامت انسان
نیکوتین مادهی شیمیایی روان گردان5اصلی موجود در سیگار، اعتیاد آور است. مصرف نیکوتین بزرگترین عامل منفرد قابل پیشگیری مرگ و میر در سطح جهان است. نیکوتین به وسیلهی سیگار کشیدن به درون ریه ها وارد می شود و در عرض مدت ۶ ثانیه به مغز می رسد. سیگار کشیدن بیشتر از همه منجر به بیماریهای قلبی، کبدی و ریوی است. مصرف سیگار، ریسک فاکتور اصلی برای بیماری هایی همچون سکته قلبی، سکته مغزی، بیماریهای مزمن انسدادی ریه، شامل آمفیزمو برونشیت مزمنو سرطان (به خصوص سرطان ریه، سرطان حنجرهو سرطان پانکراس) است، همچنین سیگارکشیدن می تواند منجر به بیماریهای عروق محیطی و پرفشاری خونشود. شروع زود هنگام سیگار کشیدن در طول زندگی و کشیدن سیگار با درجهی قطران بالاتر، ریسک بروز این بیماری ها را افزایش می دهد. سازمان بهداشت جهانی تخمین زده که مصرف سیگار منجر به 4/5 میلیون مرگ در سال ۲۰۰۴ شده است و ۱۰۰ میلیون مرگ در طی دوران مصرفش در قرن بیستمکه این میزان خیلی بیشتر از مجموع تلفات ایدز، سل، تصادفات رانندگیو خودکشی هااست (سازمان بهداشت جهانی6، 2008).
سالانه ۱۵ هزار سیگاری در استرالیاجان خود را از دست می دهند و این مساله مبلغی بالغ بر ۳۰ میلیارد دلار استرالیا (معادل ۱۹ میلیارد پوند) برای دولت هزینه در بر دارد. پژوهش های بسیاری در دنیا انجام شده که بر مضر بودن مصرف سیگار دلالت می کنند. با این وجود، شرکت های تولید سیگار این پژوهش ها را بی اساس و اثبات نشده می خوانند و به تبلیغ گستردهی سیگار در کشورهای مختلف جهان ادامه می دهند. در بیشتر کشورهای جهان، به جز مناطق آزاد، از سیگار مالیاتسنگینی دریافت می شود (تا چند برابر قیمت اولیه) و سعی می شود این پول خرج بهبود سلامت مردم آن کشور شود. پژوهش های زیادی نیز سیگار را از عوامل اصلی سرطان می دانند. به عنوان مثال در مطالعات گسترده مشخص شده که علت اصلی سرطان ریه سیگار است (سازمان بهداشت جهانی، 2008). سیگار کشیدن موجب فرسایش مغز می شود و به عبارت دیگر بر حافظه، یادگیری و منطق افراد تاثیر منفی می گذارد و سبب کاهش قابلیت های شناختی می شود.

ویژگیهای افراد سیگاری
مرور ویژگیها و نمودهای درونی و بیرونی افراد سیگاری کمک خواهد کرد تا از عوارض مصرف آن آگاهی دقیقتر و کاملتری به دست آید.
– ورم زیر چشم
حتماً توجه کردهاید در شبهایی که خواب خوب و راحتی ندارید، پوست شما در روز بعد شادابی کافی ندارد و احتمالاً زیر چشمانتان ورم میکند. مطالعهای در دانشگاه جان هاپکینز نشان میدهد سیگاریها ۴برابر غیرسیگاریها بعد از خواب شبانه احساس خستگی میکنند. به نظر میرسد کاهش میزان نیکوتین بدن در هنگام خواب باعث ناآرامی و بدخوابی میشود.
– پسوریازیس
بیماری پسوریازیس7 یا داءالصدف بیماری التهابی مزمن پوست است که با برجستگیهای نسبتاً وسیع قرمزرنگ همراه پوستههای لایه لایه و نقرهای پوست در زانوها وآرنجها همراه است. اگر شما سیگاری باشید احتمال ابتلا به این بیماری بسیار افزایش پیدا میکند. نتایج یک تحقیق در سال ۲۰۰۷ نشان میدهد اگر شما در روز یک بسته سیگار بکشید و این کار را به مدت ۱۰ سال ادامه بدهید، احتمال ابتلا به این بیماری تا ۲۰درصد افزایش پیدا میکند و در صورتی که بین ۱۱ تا ۲۰ سال عادت به کشیدن سیگار دارید احتمال ابتلا به پسوریازیس ۶۰ درصد افزایش پیدا میکند (سازمان بهداشت جهانی8، 2008).
– زردی دندانها
نیکوتین داخل سیگار میتواند دندانهای شما را زرد کرده و به شدت روی زیبایی آن تاثیر منفی داشته باشد. به این ترتیب باید به هزینه خرید و دود کردن سیگارهای خود، هزینهی جرمگیری و سفید کردن دندانهایتان را نیز اضافه کنید.سیگار کشیدن خطر ابتلا به تمام مشکلات و بیماریهای دهانی و دندانی از جمله سرطان دهان و بیماریهای لثه را افزایش میدهد. در مطالعهای که در سال ۲۰۰۵ و در کشور انگلستان انجام شد، مشخص شد سیگاریها با احتمال ۶ برابر بیشتر از غیرسیگاریها ممکن است به بیماریهای لثه دچار شوند.
– پیری زودرس پوست
همهی ما به افراد مسن احترام میگذاریم و چین و چروکهای روی صورت آنها را نشانهای از تجربه میدانیم. اما چهرهی یک جوان که بر اثر کشیدن سیگار، چهرهاش چین خورده است، قابل احترام نیست. پزشکان بر سر این موضوع به توافق رسیدهاند که سیگار کشیدن روند پیر شدن را تسریع میکند و به همین دلیل سیگاریها به طور متوسط ۴/۱ سال از غیر سیگاریهای هم سن خود پیرتر به نظر میرسند. دلیل اصلی چروک شدن پوست این است که سیگار کشیدن در رسیدن مواد مغذی خون که بافت پوست را انعطافپذیر و سالم نگاه میدارد اختلال ایجاد میکند (سازمان بهداشت جهانی، 2008).
– زردی سرانگشتها
نیکوتین موجود در سیگار نه تنها دندانها (و البته دیوار خانه) را قهوهای رنگ میکند، بلکه نقش بسیار مهمی در لکهدار شدن و زرد شدن انگشتان دست شما دارد. البته برای از بین بردن این لکهها روشهای خانگی مانند آب لیمو، محلولهای از بین برندهی لک و سفیدکننده و حتی کشیدن سیم ظرفشویی روی پوست وجود دارد. اما به نظر شما، ترک سیگار راه حل راحتتر و کم دردسرتری نیست؟
– نازک شدن موها
سیگار روی موهای سر نیز اثرات مخربی دارد. کارشناسان معتقدند مواد شیمیایی سمی در سیگار میتواند به دی.ان.ایهای فولیکول مو آسیب رسانده و همچنین باعث تولید رادیکالهای آزاد شده که تاثیر مخربی روی سلولهای بدن دارند. در نتیجه موهای افراد سیگاری زودتر شروع به نازک شدن کرده و زودتر از غیرسیگاریها خاکستری رنگ میشود. البته ریزش مو هم یکی دیگر از عوارض مصرف سیگار است. نتایج یک بررسی در تایوان که در سال ۲۰۰۷ انجام شد، نشان میدهد سیگاریها با احتمال ۲برابر بیشتر نسبت به افراد غیرسیگاری ممکن است دچار ریزش مو بشوند. البته در این تحقیق فاکتورهایی مانند سن و عوامل ژنتیکی که باعث افزایش خطر ریزش مو میشوند نیز لحاظ شده بود.
– دیر خوب شدن زخمها
نیکوتین باعث انقباض و تنگی عروق بدن میشود. باریک شدن رگهای خونی میتواند جریان خون را در رگهای بسیار ریزی که در صورت و دیگر قسمتهای بدن وجود دارد، محدود کرده و آنها را از اکسیژن مورد نیازشان محروم کند. این باعث میشود که زخمهای شما دیرتر از حد معمول التیام پیدا میکنند. علاوه بر این اگر شما به قسمتی از بدن خود آسیب برسانید، جای جراحت شما نسبت به غیرسیگاریهای بزرگتر و قرمزتر خواهد بود. چندین مطالعه نشان میدهد سیگاریها بعد از جراحیهایی مانند کشیدن پوست صورت، کشیدن دندان یا اعمال جراحی دندان به خوبی بهبود پیدا نمیکنند. البته برای از بین بردن چین و چروک صورت خود نیز خیلی به جراحیهای زیبایی مانند کشیدن پوست امیدوار نباشید.چرا که در افراد سیگاری اینگونه اعمال دشوارتر و درصد موفقیت آن کمتر از حد معمول است (سازمان بهداشت جهانی، 2008).
– تیره شدن پوست صورت
تا حالا توجه کردهاید که پوست سیگاریها معمولاً تیره و خسته به نظر میرسد؟ در مطالعهای که در سال ۲۰۰۵ انجام شد، بسیاری از افرادی که در تحقیق شرکت داشتند چین و چروک، لاغری و پوست تیره رنگ را از خصوصیات افراد سیگاری دانستهاند. دود سیگار شامل مونوکسید کربن است که جایگزین اکسیژن پوست میشود. همچنین نیکوتین با کاهش جریان خون باعث خشکی و رنگ پریدگی پوست صورت میشود. سیگار کشیدن همچنین بسیاری از مواد مغذی بدن مانند ویتامین C را در بدن کاهش میدهد که نقش مهمی در مراقبت و بهبود آسیبهای پوستی بازی میکند.
– زگیلها
به دلایلی که چندان مشخص نیست، سیگاریها بیشتر از غیرسیگاریها مستعد ابتلا به عفونت با ویروس پاپیلوما9 هستند که میتواند باعث بروز زگیل در بدن و از جمله در ناحیه تناسلی شود. اگرچه زگیلهای ناحیهی تناسلی معمولاً توسط انواع خاصی از HPVها منتقل میشوند، اما سیگار کشیدن نیز یک فاکتور خطرزا محسوب میشود. نتایج یک بررسی نشان میدهد زنان سیگاری با احتمال ۴ برابر بیشتر نسبت به غیرسیگاریها ممکن است به زگیلهای ناحیهی تناسلی دچار شوند.
– سرطان پوست
سیگار مهمترین دلیل ابتلا به سرطانهای دهان، گلو و ریه است و خطر ابتلا به سرطان پوست را نیز افزایش میدهد. نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۰۱ نشان میدهد سیگاریها با احتمال ۳ برابر بیشتر از سایرین به سرطانهای پوستی مبتلا میشوند (سازمان بهداشت جهانی، 2008).
ترکهای پوستینیکوتین سیگار میتواند به بافت پوست آسیب وارد کرده و باعث از دست رفتن خاصیت کشسانی پوست شود. هرکسی ممکن است با افزایش سریع وزن که برای مثال در دوران بارداری اتفاق میافتد دچار ترکهای پوستی شود، اما میزان و شدت آن در افراد سیگاری بسیار بیشتر خواهد بود.از دست رفتن تناسب اندامسیگار کشیدن باعث کاهش اشتها میشود و به همین دلیل معمولاً سیگاریها وزن کمتری نسبت به غیرسیگاریها دارند. اما با این حال نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۰۹ نشان داد، سیگاریها چربیهای احشایی10 بیشتری در مقایسه با افراد غیرسیگاری دارند. این چربی در داخل اعضای داخلی بدن شما حرکت میکند و میتواند در قسمتهای میانی بدن انباشته شود که علاوه بر چاق شدن این قسمتها، خطر ابتلا به بیماریهایی مانند دیابت را نیز افزایش میدهد.
– آب مروارید
بیش از نیمی از آمریکاییها تا سن ۸۰ سالگی دچار درجات مختلفی از بیماری آب مروارید میشوند. البته احتمال ابتلا به این بیماری در سیگاریها بیشتر است. در حقیقت سیگارکشیدنهای مداوم میتواند خطر ابتلا به آب مروارید11 را تا ۲۲درصد افزایش دهد. البته ترک سیگار برای پیشگیری از این بیماری هیچگاه دیر نیست. در ابتلا به این بیماری میزان سیگاری که شما کشیدهاید، بسیار مهمتر از طول مدتی است که سیگاری بودهاید (سازمان بهداشت جهانی، 2008).

منابع
ابراهیمی سرین دیزج، زهره، اسماعیل پور، خلیل و باباپورخیرالدین، جلیل (1389). رابطه ابعاد شخصیت هگزاکو با تیپ شخصیتی C در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. فصلنامه زن و مطالعات خانواده، سال سوم، شماره 9، صفحات 26-13.
ابوالقاسمی، عباس و کیامرثی، آذر (1388). برسی رابطه نارساییهای شناختی و فراشناخت. فصلنامه تازه های علوم شناختی، 11(1): 15-8.
ابوالقاسمی، عباس، زاهد، فاطمه و نریمانی، محمد. (1388). بررسی ارتباط احساس پیوستگی و تیپ شخصیتی D با تندرستی در افراد مبتلا به بیماری عروق کرونری. مجله علمی پژوهشی بهداشت روانی، سال یازدهم، شماره 3، صفحات 222-213.
اتکینسون، ریتا ال، اتکینسون، ریچارد سی، اسمیت، ادوارد ای، بم، داریل ج و نولن-هوکسما (1983). زمینهی روانشناسی هیلگارد. ترجمه براهنی، محمدنقی، بیرشک، بهروز، بیک، مهرداد، زمانی، رضا، شاملو، سعید؛ شهرآرای، مهرناز، کریمی، یوسف، گاهان، نیسان، محی الدین، مهدی و هاشمیان، کیانوش (1385). تهران: انتشارات رشد.
اسلامی، محمد و عریضی، حمیدرضا (1386). بررسی ارتباط بینمتغیرهایمیزانآسیب شغلیقبل ازنیاز بهکمکهای اولیهو متغیر نزدیکی بهناتوانی در برونگراییدمپردریک شرکت صنعتیدرتهران اصفهان: کتاب اولین کنگره دوسالانه روان شناسی صنعتی و سازمانی.
آقاجانی، سیف الله. (1375). بررسی ارتباط بین تیپ شخصیتی مستعد سرطان با راهبردهای مقابله با استرس در دانشجویان اردبیل. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
بدیع، محمد (1390). بررسی و مقایسهی عملکردهای شناختی و اجرایی در بیماران دیابتی نوع دو و بیماران پیش دیابتی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربینی و روان شناسی دانشگاه اصفهان.
بشیرپور، خدیجه. (1386). بررسی مقایسه ای ویژگی های شخصیتی، میزان استرس و افسردگی در افراد مبتلا به سرطان و عادی. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تبریز.
بیرامی، منصور و نعمتی سوگلی تپه، فاطمه (1387). مقایسه ابعاد شخصیت، تیپ C و راهبردهای مقابله ای در افراد مبتلا به سرطان و عادی. فصلنامه علمی=پژوهشی روانشناسی دانشگاه تبریز، سال سوم، شماره 12، صفحات 45-23.
جعفری، عیسی، سهرابی، فرامرز، جمهری، فرهاد و نجفی، محمود (1388). رابطه تیپ شخصیتی C، منبع کنترل و سخت رویی در بیماران مبتلا به سرطان و افراد عادی. مجله روان شناسی بالینی، سال اول، شماره 1، صفحات 66-57.
خداپناهی، محمدکریم (1382). نوروسایکولوژی و سایکوفیزیولوژی. تهران: انتشارات سمت.
خدیوی، میثم، زرگر، یدالله و داودی، ایران (1391). اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوه ی شناختی- رفتاری بر الگوی رفتاری تیپ A و استرس شغلی در کارکنان یک شرکت صنعتی. مجله دست آوردهای روان شناختی، دوره چهارم، شماره 1، صفحات 198-175.
داودی، ایران، صفی خانی، آرامه و مهرابی زاده هنرمند، مهناز (1388). بررسی سیستم های مغزی- رفتاری به عنوان پیش بین های تیپ های شخصیتی A، C و D. مجله دستاوردهای روان شناختی، سال 16، شماره 2، صفحات 112-87.
دلاور، علی (1385). پژوهش در علوم تربیتی و روان شناسی. تهران: نشر ویرایش.
رضوانفرد، مهرناز، اختیاری، حامد، مکری، آذرخش و کاویانی، حسین (1386). رابطه ویژگی های شخصیتی و تکانشگری با میزان وابستگی نیکوتین در افراد سیگاری. تازه های علوم شناختی، سال 9، شماره 4، صفحات 49-33.
روزنهان، دیوید ال و سلیگمن، مارتین ای پی (1995). آسیبشناسی روانی. ترجمهی یحیی سید محمدی (1379). تهران: نشر ساوالان.
سپهریان، فیروزه و جوکار، لیلا. (1391). ارتباط اعتیاد به اینترنت با اضطراب در تیپ های شخصیتی نوع A و B. مجله پژوهش های علوم شناختی و رفتاری، سال دوم، شماره دوم، 30-17.
سریع القدم، زهرا (1384). مقایسه ابعاد شخصیتی سه گانه معتادین مرد خودمعرف سازمان بهزیستی شهرستان تبریز و افراد بهنجار. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی، دانشگاه تبریز.
سلیمانی، حسین (1381). بررسی رابطه بین استرس و سلامت روان، با توجه به نقش تعدیل کننده تیپ شخصیتی الف و جایگه مهار در کارکنان مرد پتروشمی بندر امام شهرستان ماهشهر. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
السون، م اچ و هرگنهان، بی آر (1997). مقدمهای بر نظریهی یادگیری. ترجمهی سیف، علی اکبر (1389). تهران: انتشارات نیل.
شاکری نیا، ایرج. (1388). رابطه ی بین ویژگی های شخصیتی، سلامت روان و پرخاشگری با عادات رانندگی در رانندگان پرخطر، مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، دوره 18، شماره 3، صفحات 235-233.
شفیعی، هانیه، جاویدی، حجت الله و کاظمی، سلطانعلی (1390). مقایسه ویژگی های شخصیتی با سلامت روان زنان و مردان دارای بیماری قلبی و کلیوی. فصنامه زن و جامعه، سال 2، شماره 2، صفحات 149-62.
شولتز، داون؛ شولتز، سیدنی الن (1998). نظریههای شخصیت. ترجمهی یحیی سیدمحمدی، (1387). تهران: موسسه نشر هما.
صالحی، مرتضی (1380). اعتیاد. تهران: انتشارات رشد.
صمدی نظری، مهسا، ابراهیمی دریانی، ناصر، یراقچی، آزاده، فرخی، نورعلی و رضائی، امید. (1392). پیش بینی کیفیت زندگی بر اساس تیپ شخصیتی D در بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر. مجله گوارش، دوره 18، شماره 2، صفحات 87-80.
عسگری، پرویز، حیدری، علیرضا، نادری، فرح، مرعشیان، فاطمه، نقی پور، سیما و ضمیری، امین. (1389). راهنمای آزمون های روان شناختی. اهواز: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی اهواز.
عسگری، پرویز، عنایتی، میرصلاح الدین، عسگری، مانا و روشنی، خدیجه (1390). رابطه مسئولیت پذیری، ریسک پذیری و هیجان خواهی با تیپ D. اندیشه و رفتار، دوره 5، شماره 20، صفحات 25-17.
عسگری، پرویز، عنایتی، میرصلاح الدین، عسگری، مانا و روشنی، خدیجه (1390). رابطه بین مسئولیت پذیری، ریسک پذیری و هیجان خواهی با تیپ D. اندیشه و رفتار، دوره پنجم، شماره 20، صفحات 24-17.
فیست، جس و فیست، گریگوری. جی (2002). نظریههای شخصیت. ترجمهی یحیی سیدمحمدی (1386). تهران: موسسه نشر هما.
قربانی، نیما و دژکام، محمود (1373). ارتباط سخترویی ، الگوی رفتاری تیپ و رفتار مستعد بیماریهای کرونری (تیپ2). مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، سال 18، شماره3، 34-23.
جعفری، عیسی، سهرابی، فرامرز، جمهری، فرهاد و نجفی، محمود. (1388). رابطه بین تیپ شخصیتی C، منبع کنترل و سخت رویی در بیماران مبتلا به سرطان و افراد عادی. روان شناسی بالینی، شماره 1، صفحات 66-57.
قمری گیوی، حسین و رجبی، سوران (1389). میزان شیوع مصرف سیگار در دانشجویان و متغیرهای مرتبط با آن. پنجمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان. تهران 22 و 23 اردیبهشت 1389.
کریمی، یوسف (1385). روانشناسی شخصیت. تهران: انتشارات ویرایش.
کلانتری، جهانگیر (1377). بررسی رابطه ساده و چند گانه متغیرهای سرسختی روانشناختی، تیپ شخصیتی الف و فشارزاهای روانی با بیماریهای دانشآموزان پسر سال سوم نظام جدید شهرستان اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی. دانشگاه شهید چمران اهواز.
گرامی اصل، نسرین، بدری، رحیم و زینالی، شیرین (1388). مقایسه ویژگی های تیپ شخصیتی A و B و هیجان خواهی زنان و مردان متخلف رانندگی در شهر تبریز. مجله زن و مطالعات خانواده، سال دوم، شماره پنجم، صفحات 108-97.
گنجی، حمزه (1390). روان شناسی کار، تهران:نشر ساوالان.
محرابی،سعید، دلاور، علی، مرادی، قاسم، اسماعیل نسب، نیر، پولادی، آتیه و عالیخانی، سعید (1386). مصرفسیگاردر جمعیت15تا64 سالهایران درسال 1388.مجله تخصصی اپیدمیولوژی در ایران، 3(1و2): 9-1.
مقصودی، سوده و نخعی، مهدیه (1392). بررسی تیپ شخصیتی (A و B) بیماران قلبی بستری شده در بیمارستان های شهر کرمان. مجله اخلاق زیستی، سال سوم، شماره هشتم، صفحات 156-133.
مهرابی زاده هنرمند، مهناز، صفی خانی، آرامه و داودی، ایران (1389). مقایسه تیپ های شخصیتی A، C و D در بیماران قلبی- عروقی، سرطانی، دیابتی و افراد غیر بیمار در شهرستان اهواز. دومین همایش علمی دانشجویان روان شناسی. مجموعه مقالات، صفحات 114-113.
نجاریان، بهمن؛ مکوندی، بهنام؛ دباغ، بهرام و نیکفر، سارا (1374). ساخت و اعتبار یابی مقدماتی برای سنجش تیپ الف. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. سال دوم، شماره اول و دوم، 50-24.
نعامی، عبدالزهرا. (1390). رابطه استعداد خستگی شغلی با عاطفه مربوط به شغل، نارسایی شناختی و قیود سازمانی. مجله علوم رفتاری، دوره 5، شماره 1، صفحات 82-75.
نوری فسالنچی، فاطمه، پورشهباز، عباس، دولتشاهی، بهروز، فرهودیان، علی و چمی کارپور، مهدی (1391). پیش بینی وابسگی به سیگار در مردان از طریق ابعاد شخصیت در الگوی هفت عاملی کلونینجر. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، سال سیزدهم، شماره 4، صفحات 102-94.

منابع لاتین
Abolfathi Momtaz, Y., Tengku Aizan, H., & Rahimah, I. (2014). Smoking and cognitive function. Alzheimer's & Dementia, 10(4): P748.
Acton, GS. (2008). Measurement of impulsivity in a hierarchical model of personality traits: Implications forsubstance use. Subst Use Misuse, 38(1): 67-83.
Allen, S., & Shultz, D. (2005).Theories of personality 8th edition. Duane.
Alnasir, F., & Rahman Alfulaij A.R. (2014). Type A and B personalities from a psychological perspective among medical students. International Journal of Psychophysiology, 94(2): 208.
Alvarez-Lopez, E., Gutierrez-Maldonado, J., & Andres-Pueyo, A. (2001). Smoking and schizotype. Psicothema, 13: 68-72.
Anderson, IR. (1995). Learning and memory. An integrated approach. New York: Wiley.
Ansari, N., Homapour, M., Azaditalab, H., Sadatmazloomi, SM., Shomali, AR., Vakilian, R. (2013). Reviewing Personality Types of A, B, C, D and its Effect on Performance of Managers of Organizations. INTERDISCIPLINARY JOURNAL OF CONTEMPORARY RESEARCH IN BUSINESS, 5(1): 1002-1006.
Anstey, K.J., Von Sanden, C., Salim, A., O'Kearney, R. (2007). Smoking as a risk factor for dementia and cognitive decline: a meta-analysis of prospective studies. Am J Epidemiol, 166(4): 367-78.
Asendorpf, JB. (1993). Social inhibition: A general-developmental perspective. Seattle WA, Hogrefe and Huber Publishers; 1993.
Ashare, R.L., Falcone, M., & Lerman, C. (2014). Cognitive function during nicotine withdrawal: Implications for nicotine dependence treatment. Neuropharmacology, 76: 581-591.
Baddely, AD. (2002). The psychology of memory. 2 nd. England: John wiley & sons, ltd.
Bagherian, R., & BahramiEhsan, H. (2011). Psycholometric properties of the Persian version of type D personality scale (DS14). Iran J Psychiaty Bahav Sci, 5: 12-7.
Bareefoot, I.C., dashlstrom, W.G., & williams, R.B. (1983). Hostility, CHD Incidence and total mortality: A 25-year follow-up study of 255 physicians. Psychosomatic medicine, 45: 559-563.
Berkman, LF., & Syme, AS. (1979). Social networks, host resistance, and mortality: A nine-year follow-up study of Alameda county residents. Am J Epidemiol, 109: 186-204.
Booth-kewley, s., friedman, H.S. (1987). Psychological predictors of heart disease: A quantitative review. Psychological bulletin, 101: 343-362.
Bortner, R. (1969) A short rating scale as a potential measure of pattern A behavior. Journal of Chronic Diseases, 22: 87-91.
Bricher, JB., Rajan, KB., Andersen, MR., & Peterson, AV. (2005). Does parental smoking cessation encourage their young adult children to quit smoking? A prospective study. Addiction, 100: 379-386.
Broadbent, DE., Cooper, PF., Fitzgerald, P., & Parkes, KR. (1982). The Cognitive Failures Questionnaire (CFQ) and its correlates. Br J Clin Psychol, 21: 1-16.
Byrne, D.C., & rosenman, R.H. (1986). The Type A behavior pattern as a precursor to stressful life-events. A confluence of coronary risk. British Journal of medical Psychology, 59: 75-82.
Carmelli. D., Rosenman. R. H., & Chesney, M. A. (1987). Stability of the Type AStructurcd Interview and related quesadult cohort of twins.Journal of Behavioral Medical, 10: 513-525.
Cartwright-Hatton, S., Wells, A. (1997). Beliefs about worry and intrusion: The metacognitions questionnaire. J Anxiety Disord, 11: 279-315.
Carver, CS., & Smith, J. (2013). The annual review of psychology is online at downloaded from psych.annualreviews.org. Personality and coping, 61: 679 704.
Chapman, B., Duberstein, P., Tindle, H.A., Sink, K., Robbins, J., Tancredi, D., et al. (2012). Personality Predicts Cognitive Function Over 7 Years in Older Persons. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 20(7): 612-621.
Cloninger, C.R. (2006). Biology of personality dimensions. Current Opinions in Psychiatry, 13: 611-616.
Cohen, D.A., Farley, T.A., & Mason, K. (2003). Why is poverty unhealthy? Social and physical mediators. Journal of Social Science & Medicine, 57: 1631-1641.
Cohen, J. B., Syme, S. L., Jenkins. C. D., & Kacan, A. (1975). The cultural context of type A behavior and the risk of CHD. American Journal of Epidemiology, 102,434.
Condén, E., Ekselius, L., & Åslund, C. (2013). Type D personality is associated with sleep problems in adolescents. Results from a population-based cohort study of Swedish adolescents. Journal of Psychosomatic Research, 74(4): 290-295.
Contrada, R.J., Krantz, D.S., & Hili, D.R. (1988). Type A behavior. Emotion. And psychophysiologic reactivity: psychological and biological interactions. New York: Wiley.
Cook, W.W., & Medley, D.M. (1954). Proposed hostility and pharisaic – virtue scores for the MMPI. Journal of Applied Psychology, 38: 414-418.
Dembroski, T.M., MacDougall, J.M., Costa, P.T., & Grandits, G.A. (1989). Components of hostility as predictors of sudden death and myocardial infarction in the multiple risk factor intervention trial. Psychosomatic Medicine, 51: 514-522.
Denollet, J. (2000). Type D personality. A potential risk factor defined. J Psychosom Res, 49: 255-66.
Denollet, J. (2005). Standard assessment of negative affectivity, social inhibition, and type D personality. Psychosomatic Medicine, 67: 89-97.
Denollet, J., & Van Heck, GL. (2001). Psychological risk factors in heart disease. What type D personality is (not) about. J Psychosom Res, 51: 465-8.
Denollet, J., Conraads, VM., Brutsaert, DI., Clerck, LD., Stevens, WJ., & Vrints, CL. (2003). Cytokines and immune activation in systolic heart failure: The role of type-D personality. Brain Behav Immun, 17(4): 304-9.
Denollet, J., Schiffer, AA., & Spek, V. (2010). A general propensity to psychological distress affects cardiovascular outcomes: evidence from research on the type D (distressed) personality profile. Circ Cardiovasc Qual Outcomes, 3: 546-57.
Denollet, J., Sys, SU., Stroobant, N., Rombouts, H., Gillebert, TC., Brutsaert, DL. (1996). Personality as independent predictor of long-term mortality in patients with coronary heart disease. Lancet, 34: 417-21.
Eton, D.T., & Lepore, S.J. (2002). Prostate cancer and healthrelated quality of life: A review of the literature. Psycho-Oncology, 11: 307-326.
Fernández-Ballesteros, R. (2001). Cancer-prone Personality, Type C. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, 1439-1443.
Friedman, H.S., Hall, J.A. & Harris, M.J. (1985). Type A behavior, nonverbal expressive style, and health. Journal of Personality and Social Psychology, 48: 1299-1315.
Friedman, H.S., Tucker, J. S., & Reise, S. P. (1995). Personality dimensions and measures potentially relevant to health: A focus on hostility. Annals of Behavioral Medicine, 17: 245-253.
Friedman, M., & Almer, R.H. (1985). Association of specific overt behavior pattern with blood and cardiovascular findings. Journal of the American Medical Association, 169: 1289-1296.
Friedman, m., & rosenman, R.H. (1974). Type A Behavior and Your Heart. New York: Knopf.
Garssen, B. (2004). Psychological Factors and Cancer Development: Evidence after 30 Years of Research. Journal of Clinical Psychology Review, 24: 315-338.
Garssen, B. (2007). Repression: Finding Our Way in the Maze of Concepts. Journal of Behavioral Medicine, 30(6): 471-81.
GhorbaniAmir, H.A., AhmadiGatab, T., & shayan, N. (2011). Relationship between Type A Personality and Mental Health. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 30: 2010-2018.
Glass, D. C., karkoff, L. P., Contrado, R., Hilton,W. F., Kehoe, K., Mannucci, E. G., et al. (1980). Effect of harassment and competition upon cardiovascular and plasma catecholamine responses in type A and type B individuals. Psychophysiology, 17: 453-463.
Glass, D.C. (1977).Behavior Patterns, stress, and coronary heart disease. I lillsdale: NJ: Erlbaum.
Graham, E., & Lachman, M. (2014). Personality traits, facets and cognitive performance: Age differences in their relations. Personality and Individual Differences, 59: 89-95.
Grilli, MD., & Verfaellie, M. (2014). Personal semantic memory: Insights from neuropsychological research on amnesia. Neuropsychologia, 61: 56-64.
Habra, ME., Linden, W., Anderson, JC., Weinberg, J. (2003). Type D personality is related is related to cardiovascular and neuro endocrine reactivity to acute stress. J Psychosom Res, 55: 235-45.
Hamilton, JA. (2005). Attention, personality, and the self- regulation of mood: Absorbing interest and boredom. Progress in Exp Pers Res, 10: 281-315.
Hamilton, JA. (2010). Attention, personality, and the self- regulation of mood: Absorbing interest and boredom. Progress in Exp Pers Res, 10: 281-315.
Haynes, S. G., & Matthews, K. A. (1988). Review and methodological critique of recent studies on Type A behavior and cardiovascular disease. Annals of Behavioral Medicine, 10: 47-59.
Hill, RD., Nilsson, LG., & Nybery, L. (2003). Cigarette smoking and cognitive performance in healthy Swedish. Age and Ageing, 32(5): 548-550.
Hosaka, T., Fukunishi, I., Aoki, T., Rahe, R.H. & Solomon, G.E. (1999). Development of a "Type C" Iventory: Cross-Cultural Applications. Tokai J Exp Clin Med, 24(2): 73-76.
Houlihan, ME., Pritchard, WS., & Robinson, JH. (2001). Effects of smoking/nicotine on performance and event. related potentials during a short .term memory scanning task. Psychopharmacology, 156(4): 388-396.
Houston, B. K., &Vavak, C. R. (1991). Cynical hostility: Developmental factors, psychosocial correlates, and health behaviors. Health Psychology, 10: 9-17.
Houston, D.M. (1998). The relationship between cognitive failure and self-focused attention. British Journal of Clinical Psychology, 28(1): 85-86.
Howard. I. H., Rechnitzer, P. A., Cunningham , D.A., & Donner, A. P. (1986) . Change in Type A behavior a year after retirement. The Gerontologist, 26: 643-649.
Ilgaz, G., Altun, A., & Aşkar, P. (2014). The effect of sustained attention level and contextual cueing on implicit memory performance for e-learning environments. Computers in Human Behavior, 39: 1-7.
Ironson.G., Taylor, C. B., Boltwood, M., bartzokis, T., Dennis. C., Chesney, M., et al. (1992). Effects of anger on left ventricular ejection fraction in coronary artery dis ease. American Journal of cardiology, 70: 281-285.
Jonge, P., Denollet, J., Van Melle, J., Kuyper, A., Honig, A., Hschene, A., et al. (2007). Association of type-D personality and depression with somatic health in myocardial infarction patients. J Psychosom Res, 63(5): 477-89.
Kahn, HA. (1963). The relationship of repeated coronary heart disease mortality to physical activity of work. Am J Pub Health, 53: 1058-67.
Kamiya, M.Y., Magyari-Köpe, YB., & Shiraishi, NK. (2014). Modeling of resistive random access memory (RRAM) switching mechanisms and memory structures. Advances in Non-Volatile Memory and Storage Technology, 32: 262-287.
Kassel, J.D., Wardle, M., & Roberts, J.E. (2007). Adult attachment security and college student substance use. Addictive Behaviors, 32: 1164-1176.
Knoops, KT., De Groot, LC., Kromhout, D., Perrin, AE., Moreiras-Varela, O., Menotti, A., et al. (2004). Mediterranean diet, lifestyle factors, and 10 year mortality in elderly European mean and women: The HALE project. J Am Med Associat, 292: 1433-9.
Kokras, N., Kouzoupis, A.V., & Papadimitriou, G.N. (2013). 1705 – Prevalence of personality type D in Greece. European Psychiatry, 28(1): Page 1.
Kolliakou, A., & Joseph, S. (2000). Further evidence that tobacco smoking correlates with schizotypal and borderline personality traits. Personality and Individual Differences, 29: 191-194.
Krantz, D. C., Lundberg, U., Franken, A., & Haeuser, M. (1987). Stress and Type A behavior: Interactions between environmental and biological factors. In A. Baum J.E Singer (Eds), Handbook of Psychology and health (vol.5) Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Krantz, D. S.., & durel, L. A. (1983). Psychobiological substrates of the Type A behavior pattern .Health Psychology, 2: 393-411.
Lee, M.S., & Jung, I.K. (2012). Comparisons of temperament and character between problematic internet users and problematic drug users in Korean adolescents. Open Journal of Psychiatry, 2: 228-234.
Li Wan, B.H., Friedman, N.N., & Crawford, BH. (2008). Smoking status affects men and women differently on schizotypal traits and cognitive failures. Personality and Individual Differences, 44: 425-435.
Libon, L., Delano-Wood, M.W., & Bondi, R.A. (2014). Mild Cognitive Impairment. Encyclopedia of the Neurological Sciences (Second Edition), 34(3): 72-75.
Little, H.J. (2000). Behavioral mechanisms underlying the link between smoking and drinking. Alcohol Research and Health, 24(4): 215-224.
Londen, F.A. (2008). Type D personality: Predictor of general psychological distress after military deployment? (Master's thesis, Utrecht University).
Lum, J., Conti-Ramsden, G., Page, D., & Ullman, MT. (2012). Working, declarative and procedural memory in specific language impairment. Cortex, 48(9): 1138-1154.
Mag Righi, S., & Rocchetti, G. (2006). Cognitive failures and circadian typology. Personality and Individual Differences, 37: 107-113.
Margolis, L. H., Mcleroy, K. R., Runyan. C. W., & Kaplan, B. H. (1983). Type A Behavior: An ecological approach of Behavioral medicine, 6: 245-258.
Mathews, K.A. (1988). Are socio demographic variables markers for psychological determinants of health? Health psychology, 8: 641-648.
Mathews, K.A., & Jennings, J.R. (1984). Cardiovascular responses of boys exhibiting the type A behavior pattern. Psychosomatic medicine, 46: 484-497.
Matthews, G., Coyle, K., & Craig, A. (1990). Multiple factors of cognitive failures and their relationship with stress vulnerability. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 12: 49-65.
Mcadoo, W.G., Weinberger, M.H., Miler, I.Z. Feinberg, N.S., & Grim, C.E. (1990). Race and gender influence hemodynamic responses to psychological and physical stimuli. Journal of Hypertension, 8: 961-967.
Mecacci, L., & Righi, S. (2006). Cognitive failures, Meta cognitive beliefs and aging. Pers Individ Dif, 40: 1453-9.
Michal, M., Wiltink, J., Till, Y., Wild, P., Münzel, T., Blankenberg, S., et al. (2010). Type-D personality and depersonalization are associated with suicidal ideation in the German general population aged 35-74: Results from the Gutenberg Heart Study. Journal of Affective Disorders, 125(1-3): 227-233.
Miller, S. B., Turner, J. R.., Sherwood, A., Brownley, K. A., Hinderliter, A I. Hinderliter , A .I., et al. (1995). Parental history of hypertension and cardiovascular response to stress in black and while men. International Journal of Behavioral Medicine, 2: 339-357.
Mitchell, S.H. (1999). Measurment of impulsivity in cigarette smokers and non-smokers. Psychopharmacology, 146: 455-464.
Mols, F., Denollet, J., Kaptein, A., Reemst, P., & Thong, M. (2012). The association between Type D personality and illness perceptions in colorectal cancer survivors: A study from the population-based PROFILES registry. Journal of Psychosomatic Research, 73(3): 232-239.
Mols, F., Holterhues, C., Nijsten, T., van de Poll-Franse, L. (2010). Personality is associated with health status and impact of cancer among melanoma survivors. European Journal of Cancer, 46(3): 573-580.
Mols, F., Thong, M., van de Poll-Franse, L., Roukema, A., & Denollet, J. (2012). Type D (distressed) personality is associated with poor quality of life and mental health among 3080 cancer survivors. Journal of Affective Disorders, 136(1-2): 26-34.
Mols, F., Thong, MS., van de Poll-Franse, LV., Roukema, JA., & Denollet, J. (2012). Type D (distressed) personality is associated with poor quality of life and mental health among 3080 cancer survivors. J Affect Disord, 136: 26-34.
Morten, VW., Hulstrup, AM., Hertz, J., & bonde, JP. (2010). Sleep and Cognitive Failures Improved by a Three-Month Stress Management Intervention .international journal of stress management, 17(3): 193-213.
Orfutt. C., Lacroix, J. M. (1988). Type A behavior pattern and symptom reports: A prospective investigation. Journal of Behavioral Medicine, 11: 227-237.
Pedersen, N. L., Lichtenstein, P., Plomin, R., Defaire, U., Mcclearn, G. E., & Matthews, K. A. (1989). Genetic and environmental influences for type A-like measures and related traits: A study of twins reared traits: A study of twins reared apart and twins reared together. Psychosomatic Medicine, 51: 428-440.
Pedersen, S.S., Denollet, J. (2006). Is Type D Personality Here to Stay? Emerging Evidence Across Cardiovascular Disease Patient Groups. Curr Cardiol Rev, 2: 205-13.
Perna, G., Citterio, A., Di Rosa, E., Motta, A., Grassi, M., & Caldirola, D. (2012). P-520 – Cognitive performance and cigarette smoking in patients with mood disorders. European Psychiatry, 27(1): Page 1.
Pocnet, C., Rossier, J., Antonietti, J., & Gunten, A. (2013). Personality features and cognitive level in patients at an early stage of Alzheimer's disease. Personality and Individual Differences, 54(2): 174-179.
Ragland, D.R., & Brand, R.J. (1988). Type A behavior and mortality from coronary heart disease. New England Journal of Medicine, 318: 65-69.
Reason, J. (1988). Stress and cognitive failure handbook of life stress, cognition, and health. New York: Wiley; P: 34-39.
Reason, J. (2010). Stress and cognitive failure handbook of life stress, cognition, and health. New York: Wiley.
Roberston, IH., Maniy, T., Andrade, J., Baddeley, BT., & Yiend, J. (2009). Performance correlates of everyday attention failures in traumatic brain injured and normal subjects. Neuro Psychol, 35: 747-58.
Robinson, SM., & Walsh, J. (2008). Cognitive factors affecting abstinence among adolescent poly substance abusers. Psychol Rep, 75(1 Pt 2): 579-89.
Rosenman, R. H. (1978). The interview method of assessment of the coronary-prone behaviors in the Western Collaborative Group Study. New York: Springer-Verlag.
Rosenman, R. H., Brand, R. J., Jenkins, C. D., Friedman, M., Straus, R., & Wurm, M. (1975). Coronary heart Disease in the Western collaborative Group study: Final follow – up experience of 81 1/2. Journal of the American Medical Association, 233: 872-877.
SanderS, J. D., Smith, T. W., & Alexander, J. F. (1991). Type A behavior and marital interaction. Hostile-dominant responses during conflate. Journal of Behavioral Medicine, 14: 567-580.
Segerstrom, S.C. (2003). Individual differences, immunity, and cancer: Lessons from personality Psychology, Brain Behavior and Immunity, 17: 92-97.
Shavers, V.L., Lawrence, D., Fagan, P., & Gibson, J.T. (2005). Racial/ethnic variation in cigarette smoking among the civilian US population by occupation and industry, YUS-CPS 1998-1999. Preventive Medicine, 41: 597-606.
Shaw, W.S., & Dimsdale, J.E. (2007). Type A Personality, Type B Personality. Encyclopedia of Stress (Second Edition), 782-786.
Shehata, G.A., & Bateh, A.M. (2009). Cognitive function, mood, behavioral aspects, and personality traits of adult males with idiopathic epilepsy. Epilepsy & Behavior, 14(1): 121-124.
Shekelle. R. B., Hulley, S. B., Neaton, J. D., Billings, I. H., Borhani, N. O., Gerace. T. A., et al. (1985). The MRFIT Behavior pattern study: ll. Type A behavior and incidence of coronary heart disease. American Journal of Epidemiology, 122: 559-570.
Skinner, M. D., Aubin, H. J., & Berlin, I. (2004). Impulsivity in smoking, nonsmoking, and ex-smoking alcoholics. Addictive Behaviors, 29(5): 973-978.
Smith, T.W., & ANDERSON, N. B. (1989). Models of personality and disease: An interactional approach to type A behavior and cardiovascular risk. Journal of Personality and Social Psychology, 50: 1166-1173.
Sorensen, G., Jacobs, D. R., Pirif, P., Folsom, A., Luepker, R., & Gillum, R. (1987). Relationships among type A behavior. Employment experiences, and gender: employment experiences. And gender: the Minnesota heart survey. Journal of behavioral medicine, 10: 323-336.
Spiga, R. (1986). Social interaction and cardiovascular response of boys exhibiting the coronary-prone behavior pattern. Journal of Pediatric Psychology, 11: 59-69.
Strauss, E., Sherman, EMS., & Spree, O. (2006). A compendium of Neuro psychological tests: Administration, Norms and commentary, 3 rd Ed. New York: oxford university Press.
Sullivan, B., & Payne, TW. (2007). Affective disorders and cognitive failures. Am J psychiat, 164: 1663-8.
Suls, J., & Sanders, G. S. (1988). TYPE A behavior as a general risk factor for physical disorder. Journal of Behavioral Medicine, 11: 210-226.
Thoresen, C. E.. Pattilo, J. R. (1988). Exploring the Type A behavior pattern in children and adolescents. New York: Wiley.
Wallace, JC., Popp, E., Mondore, S. (2006). Safety climate as a mediator between foundation climates and occupational accidents: A group level investigation. J Appl Psychol. 91(3): 681-8.
Wallace, JC., Vodanovich, SJ., & Restino, BM. (2003). Predicting cognitive failures from boredom proneness and daytime sleepiness scores: An investigation within military and undergraduate samples. Pers Individ Dif, 34: 635-44.
Wang, CH., Lu, T., Liao, W., Yuan, S., Kuo, P., Chuang, H., et al. (2010). Cigarette smoking and cognitive impairment: A 10-year cohort study in Taiwan. Archives of Gerontology and Geriatrics, 51(2): 143-148.
Wells, A., & Mathews, G. (1996). Modeling cognitive in emotional. Research and Therapy, 34: 881-888.
White, H.R.., Nagin, D., Replogle, E., & Stouthamer-Loeber, M. (2004). Racial differences in trajectories of cigarette use. Journal of Drug and Alcohol Dependence, 76: 219-227.
Williamas. R. B., & Barefoot, K. C. (1988). Coronary-prone behavior: The emerging role of the hostility complex. New York: Wiley.
Williams, L., O'Connor, R. C., Grubb, N. R., & O'Corroll, R. E. (2010). Type D personality and illness perceptions in myocardial infarction patients. Journal of Psychosomatic Research, 70(2): 141-144.
Williams. R. B., Haney T. L., Lee K. L., Kong, Y.H., Blumenthal, J.A., & Whalen. R. F. (1980) Type A behavior, hostility .and coronary atherosclerosis. Psychosomatic Medicine, 42: 539-549.
Woods, P. J., & Burns, J. (1984). Type A behavior and illness in general. Journal of Behavioral Medicine, 7: 411-415.
Woolfolk, AE. (2004). Educational psychology (9 th ed). Boston: Allyn and Bacon.
World Health Organization. (2008). WHO Report on the Global Tobacco Epidemic 2008: The MPOWER Package. Geneva: World Health Organization.
Wright, L. (1988). The Type A behavior pattern and coronary artery disease. American Psychologist, 43: 2-14.
Yu, X., Zhang, J., Liu, X. (2008). Application of the type-D scale (DS14) in Chinese coronary heart disease patients and healthy controls. J Psychosom Res, 65(6): 595-601.
Yuen, S., & Kuiper, N.A. (1992). Type A and self-evaluations: A social comparison perspective. Personality and Individual Differences, 13: 549-562.

1- Jims Bakan
2 – Kassel
3 – Wardle
4 – Roberts
5 – psychoactive
6 – World Health Organization
7 – psoriasis
8 – World Health Organization
9 – Papilloma
10 – Viscerallipids
11 – Cataracts
—————

————————————————————

—————

————————————————————

1