) مادّه چست ؟ به آنچه در اطراف ماست و دارای جرم و حجم است مادّه می گویند.
2) جرم چست ؟ مقدار ماده تشکیل دهنده ی اجسام است.
3) حجم چست ؟ مقدار فضایی که ماده اشغال می کند را حجم می گویند.
4) ما برای برطرف کردن نیازهای روزانه ی خود مواد اطراف خود را تغییر می دهیم.
5) تغییرات در مواد به چند شکل ایجاد می شود؟ فیزیکی و شیمیایی
6) تغییر فیزیکی را تعریف کنید. در این تغییر شکل و اندازه مادّه تغییر می کند ولی رنگ و بو و جنس آن تغییر نمی کند. به این تغییرات ، تغییرات فیزیکی می گویند.
7) چند تغییر فیزیکی مثال بزنید.
* پاره کردن و بریدن : چوب ، کاغذ، پارچه
* شکستن و خرد کردن: قند ، شیشه ، سبزی، سنگ
* تغییر شکل: بازی با خمیر ، ذوب و تغییر شکل فلزات
* تغییر حالت مواد: ذوب ( جامد به مایع ) ، انجماد ( مایع به جامد) ، تبخیر( مایع به گاز)، میعان ( گاز به مایع )
* حل کردن: نمک ، شکر، رنگ خوراکی، الکل و سرکه در آب
* بزرگ شدن و کوچک شدن حجم ماده در اثر سرما و گرما
* جذب اجسام به آهنربا
* چرخه آب
* تشکیل رنگین کمان در آسمان
* قالب گیری شمع و فلزات ذوب شده
* تبدیل میوه به آبمیوه
* خشک شدن : لباس و کاغذ
8) در تغییر فیزیکی ماده ی جدیدی حاصل نمی شود و برخی از مواد را می توان به شکل اولیّه آن برگرداند.
9) منظور از خواص مواد چست؟مواد دارای خواص هستند یعنی رنگ ،بو ، مزه ، شکل ظاهری اندازه و جنس دارند.
10) تغییر شیمیایی را تعریف کنید. در این تغییر خواص مادّه ( رنگ ، بو ، ….) تغییر می کند و مادّه به ماده ای دیگر تبدیل می شود و به حالت اولیه خود باز نمی گردد. به این تغییرات ، تغییرات شیمیایی می گویند.
11) چند تغییر شیمیایی مثال یزنید.
* پختن : نان ، غذا ، مربا
* فاسد شدن : نان ، غذا ، میوه ، سبزی
* ترش شدن : غذا ، شیر ، تبدیل میوه به سرکه
* سوختن : قند، غذا ، کبریت ، چوب، کاغذ، الکل
* پوسیدن: پارچه ، برگ
* کپک زدن : غذا ،نان ، میوه، سبزی
* تغییر رنگ: برگ در فصل پاییز، پارچه در اثر نور خورشید
* خشک شدن: سیمان ، درخت
* دگرگونی سنگ ها
* زنگ زدن : آهن ، مس، ….
* درست کردن کمپوت میوه ها
12) چند تغییر بنویسید که تغییر شیمیایی و فیزیکی با هم دخالت دارند.
* حرارت دادن قند: ذوب( فیزیکی) سوختن ( شیمیایی)
* سوختن شمع : ذوب ( فیزیکی) سوختن ( شیمیایی)
* تهیه دوغ گازدار : اضافه کردن آب و ماست و نمک ( فیزیکی). ماندن برای مدتی تا دوغ گازدار شود.( شیمیایی)
* مراحل تهیه نان : آسیاب کردن گندم ( فیزیکی ) – مخلوط کردن آب ، آرد و نمک ( تغییر فیزیکی ) – اضافه کردن خمیر مایه ( تغییر فیزیکی ) – ترش کردن یا ور آمدن خمیر ( شیمیایی ) – پخت نان ( شیمیایی )
13) مدت زمانی که طول می کشد مواد تغییر کنند ، متفاوت است ،ممکن است کند یا سریع (تند ) صورت گیرد.
14) چند تغییر سریع مثال بزنید.
* حل شدن شکر در چای داغ
* سوختن گاز، کبریت، چوب، شمع ،کاغذ
* ذوب یخ
* ذوب شکر در اثر گرما
* ترکیب سرکه و جوش شیرین
15) چند تغییر کند مثال بزنید.
* تهیه سرکه از میوه ها
* رشد گیاهان
* تهیه دوغ گاز دار ، فاسد شدن و کپک زدن غذا ها
16) زنگ زدن آهن چست؟ آهن در هوای مرطوب با هوا ترکیب می شود و اکسید می شود، به این فرآیند زنگ زدن آهن می گویند.
17) برای جلو گیری از زنگ زدن آهن چه کارهایی می توان انجام داد؟ رنگ بزنیم – روی آن را با پلاستیک بپوشانیم .آهن را در جای خشک قرار دهیم.
18) برخی از تغییرات طبیعی و برخی از تغییرات با دخالت انسان صورت می گیرد.
19) چند تغییر که به صورت طبیعی صورت می گیرد بنویسید.
* چرخه آب
* رشد گیاهان
* جاری شدن سیل و بروز زلزله
* زنگ زدن فلزات
* خرد شدن سنگ ها در اثر آب جاری و تبدیل به خاک .
20) چند تغییر که با دخالت انسان صورت می گیرد، بنویسید.
* جاده سازی و ساختمان سازی
* تهیه مواد مختلف از نفت خام ( پلاستیک، نفت سفید، بنزین، لاستیک، رنگ ، قیر)
* ساخت پارک ،سد، جنگل مصنوعی
* تخریب محیط زیست .
21) چند تغییر مفید و چند تغییر مضر نام ببرید.
الف) تغییر مفید: چرخه آب ، رسیدن میوه ، احداث جنگل و پارک ، تهیه غذا و دارو ، گوارش غذا
ب) تغییرمضر ، فاسد شدن و کپک زدن غذا ، زنگ زدن فلزات ، تخریب جنگل ها ، جابجایی خاک بر اثر آب جاری.
1
******************************************************************************