تشریح روش AHP مثال: تحلیل مقاله: شناسایی و اولویتبندی عوامل موثر بر بازاریابی محصولات کشاورزی و روستایی استان ایلام با تاکید بر نقش تعاونیهای کشاورزی و روستایی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP نویسندگان مقاله: محمد ایدی، محمد علیزاده
1
روش AHP
روش AHP اولین بار توسط فردی عراقی به نام saaty در سال 1970 پیشنهاد گردید.
این روش باعث می شود تصمیم گیرندگان بتوانند اثرات متقابل و همزمان بسیاری از وضعیت های پیچیده و نامشخص را تعیین کنند.
این فرآیند باعث می شود تصمیم گیرندگان اولویت ها را با در نظر گیری احساسات و قضاوت هایشان بر اساس اهداف، دانش و تجربه خود تنظیم نمایند.
2
روش AHP
AHP بر اساس سه اصل زیر بنا نهاده شده است:
اصل ترسیم درخت سلسله مراتبی
اصل تدوین و تعیین اولویت ها
اصل سازگاری منطقی قضاوت ها
3
الگوریتم AHP
مشخص نمودن گزینه ها و شاخص ها
انجام مقایسات زوجی بین شاخص ها
به هنار کردن ماتریس مقایسات زوجی
له دست آوردن میانگین حسابی هر سطر ماتریس به هنجار شده ی مقایسات زوجی (وزن های نسبی)
ضرب وزن های نسبی شاخص ها در میانگین حسابی گزینه ها
رتبه بندی گزینه ها
4
الگوریتم AHP
سنجش نرخ ناسازگاری:
محاسبه بردار مجموع وزنی (WSV): ماتریس مقایسات زوجی (D) را در بردار وزن های نسبی ضرب کنید. به بردار حاصل "بردار مجموع وزنی" می گویند.
𝑾𝑺𝑽=𝑫×𝑾
محاسبه بردار سازگاری (CV): عناصر بردار مجموع وزنی را بر بردار وزن های نسبی تقسیم کنید. به بردار حاصل بردار سازگاری" گفته می شود.
5
محاسبه بزرگترین مقدار ویژه ماتریس مقایسات زوجی ( 𝜆 𝑚𝑎𝑥 ): برای محاسبه بزرگترین
مقدار ویژه ماتریس مقایسات زوجی، میانگین عناصر بردار سازگاری محاسبه می شود.
محاسبه شاخص ناسازگاری (II):
𝑰𝑰= 𝝀 𝒎𝒂𝒙 −𝒏 𝒏−𝟏
محاسبه نرخ ناسازگاری (IR):
𝑰𝑹= 𝑰𝑰 𝑰𝑹𝑰
6
الگوریتم AHP
که IRI (شاخص ناسازگاری تصادفی) مقداری است که از دول استخرا شود.
جدول شاخص ناسازگاری تصادفی
7
الگوریتم AHP
اگر نرخ ناسازگاری، کوچتر یا مساوی 0.1 باشد (IR≤0.10)، در مقایسات زوجی، سازگاری وجود دارد و می توان کار را ادامه داد و می توان کار را ادامه داد و گرنه تصمیم گیرنده باید در مقایسات زوی بازنگری کند.
جدول مقیاس AHP
8
AHP گروهی
فرض کنید به جای یک تصمیم گیرنده، از نظرات چند تصمیم گیرنده استفاده نماییم که به این
روش AHP گروهی گفته می شود:
در این گونه موارد می توان میانگین هندسی نظارت کارشناسان مختلف ( 𝑥 𝑖𝑗 ) را به دست آورد و آن را به عنوان ماتریس اصلی در نظر گرفت. بدین گونه:
𝒙 𝒊𝒋 = 𝒌 𝒊=𝟏 𝒌 𝒙 𝒊𝒋𝒍
𝒊,𝒋=𝟏,𝟐, …, 𝒏 و 𝒊≠𝒋
l شماره تصمیم گیرنده، k تعداد تصمیم گیرندگان و (j,i) شاخص ها یا گزینه های مورد مقایسه است.
𝒍=𝟏,𝟐,𝟑,…, 𝒌
9
پرسشنامه AHP
مثال :
– معیار A ، 5 برابر با اهمیت تر از معیار B است.
– معیار C ، 6 برابر با اهمیت تر از معیار A است.
10
نام مقاله: شناسایی و اولویتبندی عوامل موثر بر بازاریابی محصولات کشاورزی و روستایی استان ایلام با تاکید بر نقش تعاونیهای کشاورزی و روستایی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP محمد ایدی، محمد علیزاده
مشخصات:
پژوهش حاضر: روش توصیفی
فرآیند اجرایی پژوهش:
1- شناسایی مجموعه عوامل موثر بر روند بازاریابی تولیدات و محصولات کشاورزی و روستایی استان با استفاده از روش دلفی
2- تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه خبره
خبرگان: 6 نفر (نظرخواهی در قالب پرسشنامه)
حل مساله: نرم افزار expert choice
11
روش دلفی
روش دلفی یکی از روش های بررسی پرسشنامه های محقق ساخته و یا تصمیم گیری در مورد شاخص ها است ، که به صورت گروهی بررسی می شود و تصمیم گیری می شود که آیا شاخص ها به درستی انتخاب شده اند یا نه .
12
تشریح روش دلفی:
مراحل اجرا :
تعیین هدف پژوهش
انتخاب تعدادی از متخصصان یک موضوع خاص
آماده سازی پرسشنامه دلفی و ارسال برای گروه متخصصان
از خبرگان خواسته می شود بر اساس اهمیت شاخص ها به آن ها امتیاز دهند
13
جمع آوری دیدگاه های متخصصان به صورت مکتوب بر روی فرم های از پیش طراحی شده
محاسبه میانگین نظرات متخصصان
حذف شاخص های با کمترین اهمیت
آماده سازی فرم دوم و ارسال آن برای متخصصان (نظرات متخصصان دیگر نیز ارسال می شود تا همه مشاهده نمایند. )
جمع آوری پرسشنامه ها و محاسبه میانگین نظرات متخصصان برای بار دیگر
این فرایند آنقدر تکرار می گردد تا دیگر شاخصی اضافه یا کم نشود
14
مشخصات خبرگان شرکت کننده در این مقاله
15
جدول ارزش گذاری شاخص ها نسبت به یکدیگر
16
جدول معیارها و شاخص های استخراج شده بر اساس منابع
17
این شاخص ها براساس روش دلفی استخراج شده است
سلسله مراتب درختی معیارها و زیر معیارهای اولویت بندی عوامل موثر بر بازاریابی محصولات
18
تعیین وزن عوامل با توجه به هدف:
جدول وزنهای به دست آمده از تحلیل داده های مقاله
19
مقایسه معیارهای اصلی:
– عوامل زیرساختی نهادی و قانونی: 0.52/ رتبه اول
عوامل مدیریتی و بازاریابی: 0.48/ رتبه دوم
مقاسه معیارهای فرعی عوامل زیرساختی:
– زیرساخت ها و قوانین: 0.134/ رتبه اول
مع آوری و متمرکز کردن محصولات: 0.124 / رتبه دوم
مقایسه معیارهای فرعی عوامل مدیریتی و بازاریابی:
تبلیغات و معرفی محصولات: 0.153/ رتبه اول
آموزش فن های بازاریابی و بازرگانیبه ساکنین این مناطق: 0.106/ رتبه دوم
20
نرخ سازگاری برای معیارهای اصلی: 0.01
معیارهای فرعی زیرساختی: 0.03
معیارهای فرعی بازاریابی: 0.01
< 0.1
مقدار قابل قبول
21
منابع
کتاب مباحث نوین تحقیق در عملیات تالیف: دکتر منصور مومنی
مقاله شناسایی و اولویتبندی عوامل موثر بر بازاریابی محصولات کشاورزی و روستایی استان ایلام با تاکید بر نقش تعاونیهای کشاورزی و روستایی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP، نویسندگان: محمد ایدی، محمد علیزاده
سایت https://kiaraacademy.com
22