رساله طراحی موزه صنایع دستی



پایان نامه

موضوع:
طراحی موزه صنایع دستی

فهرست:
مقدمه
6
فصل اول:
معرفی استان کهگیلویه و بویر احمد

کهگیلویه و بویر احمد
8
تاسیس
8
تاریخچه
8
جمعیت، گویش و مذهب استان
9
آمار
9
تقسیمات کشوری
9
شهرستان های این استان عبارتند از
9
وضعیت اقتصادی
9
ناهمواریهای
10
پوشش گیاهی استان
10
آب و هوا
11
مهاجرپذیری
11
منابع آب
11
مکان های دیدنی
13
معرفی برخی از مکان های دیدنی
14
دنا باارزشترین میراث طبیعی کشور
16
منطقه حفاظت شده دناTop of Form
18
صنایع دستی استان کهگیلویه و بویراحمد عبارت انداز
27
تاریخچه استان در یک نگاه
33

فصل دوم:
شناخت موضوع وتعریف مفاهیم طراحی موزه

تعریف موزه
36
تعریف شورای بین المللی موزه ها از موزه
37
معنای لغوی و اصطلاحی موزه
37
اصول مورد توجه درموزه ها
37
اصول توسعه صنعت موزه داری در کشور
37
اهداف موزه
38
هدف نمایش
38
انواع موزه
39
تاریخچه پیدایش موزه در جهان
41
تاریخچه پیدایش موزه در ایران
43
موزه در بینش اسلامی
45

فصل سوم:
بررسی نمونه های موردی
نمونه هایی از موزه ها
47
موزه هنرهای معاصر تهران
47
موزه هنری کیمبل
54
فصل چهارم:
استانداردهای فضایی موزه

استاندارد های شهری
60
الف : ساختمانهای عمومی
60
ب : کاربری فرهنگی – مذهبی
61
ج : ضوابط کلی مربوط به احداث ساختمان
61
د : پارکینگ
62
ل- انبار
62
ن- نگهبانی
62
ذ- تاسیسات
63
ر- فضای سبز
63
برنامه فیزیکی
63
الف : بخش مدیریت مجموعه
64
ب : بخش گالری و نمایشگاهی
67
ج : آمفی تاتر و سال اجتماعات مرکزی
71
د : بخش تخصصی و کارشناسی موزه
46
ر:بخش آموزشی موزه
46
فضای آموزشی
74
ز: بخش خدماتی – فروشگاهی
76
س : کتابخانه
76
ش: بخش خدمات و تاسیسات
78
ص : بخش امنیت و حراست
78

78

فصل پنجم:
شناخت و بررسی بستر طرح

سایت
81
دسترسی های اطراف سایت
82
دیدهای به سایت
83
عکسهایی از سایت
84

فصل ششم:
روند کار

ایده
93
ایدئوگرام
94
ماکت کانسبت
94
سازماندهی های خطی
56
سازه های چادری
96
ویژگی های این سازه ها
97
ساختارهای غشایى
97
سیستم های غشایی
98
معماری پارچه ای
99
ماکت های از کار برای رسیدن به فرم مورد نظر
100
پلان های مجموع
102
برش
105
سایت پلان
106
نماها
107
پرسپکتیو دید انسانی
108
پرسپکتیو های دید پرنده
109
پرسپکتیو داخلی
113

تقدیر نامه:
و بعد از مدتها، پس از پیمودن راههای فراوان که با حضور شیرین استاد عزیزم، با راهنماییها و دغدههای فراوانشان و نگاههای پدر مادرم، با چشمهای پر از برق شوق، که خستگیهای این راه را به امید و روشنی راه تبدیل کرده و امیدوارم بتوانم در آیندهی نزدیک جوابگوی این همه محبت آنها باشم …
اکنون، با احترام فراوان برای این همه تلاش این عزیزان برای موفقیت من ….
این پایان نامه را به پدر و مادرم مهربانم تقدیم میکنم.
امیدوارم قادر به درک زیباییهای وجودشان باشم.

مقدمه:
بی شک وجود موزه به عنوان یک نهاد فرهنگی در اجتماع بسیار ضروری است فرهنگ هر جامعه یک مفهوم کلی است و تمامی ارزشها و یافتههای معنوی مردمان آن جامعه را در بر میگیرد. پس فرهنگ میراث هر قومی است که از پیشینیان بر گرفته شده و در آن تغییراتی داده شده و به نسلهای بعد انتقال یافته است. فرهنگها و تمد نها مانند انسان سه مرحله تکامل دارند:
زاده میشوند، کودکی و نوجوانی دارند. کمال مییابند و به پیری میرسند و بالاخره از میان میروند.
مردم به موزه میروند تا در آن از هنرمندان و آثار هنری سوال کنند. بنابراین مساله معنویت در آن مطرح است معنویتی که در پس شکلهای زیبایی شناسی است.
درون موزه دو قهرمان را ایجاد میکند قهرمان اول بازدید کننده است و دومی اثر هنری که باید در موزه به سخن در آید پس موزه را به دو فصل تقسیم میکنم:

1) فضایی که بازدید کننده در آن حرکت میکند.

2) فضای ملایمی که اثر هنری در آن قرار میگیرد.

فصل اول:
معرفی استان کهگیلویه و بویر احمد

کهگیلویه و بویر احمد: استان کهگیلویه وبویراحمد با مساحت 16264 کیلومتر مربع در جنوب غربی ایران قرار دارد.از شمال به استانهای اصفهان و چهار محال و بختیاری، از شرق با فارس و اصفهان، از جنوب با بوشهر و از غرب با خوزستان همسایه است. سرزمینی کوهستانی و تقرییا مرتفع می باشد که کوه های زاگرس با رشته های موازی، سراسر شمال و شرق و کوههای سیاه و سفید، خومی، خائیز و نیر جنوب شرقی آن را در برگرفته اند. بلندترین نقطه استان قله دنا با ارتفاع 4409 متر و پست ترین ناحیه آن لیشتر به ارتفاع 500 متر از سطح دریا می باشد. رودخانه های مارون، بشار، زهره، خرسان و نازمکان از این استان عبور می کنند. ارتفاعات آن، سرچشمه تعدادی از رودخانه ها است. چهار پنجم مساحت استان از ارتفاعات و تپه ماهورها تشکیل شده است. دشت ها نیز حدود یک پنجم از مساحت استان را تشکیل می دهند
تاسیس:
استان کهگیلویه و بویراحمد که از دوران ساسانیان و قاجاریه بخشی از حکمرانی جنوب شامل فارس، خوزستان و بنادر و جزایر خلیج فارس بود دو سال قبل از انقلاب بعنوان استان تاسیس شد.
شهر زیبائی که اکنون مرکز استان کهگیلویه وبویر احمد می باشد در سال ۱۳۳۵ روستائی بوده است به نام یاسیچ با جمعیت ۳۴ نفر که در سال ۱۳۴۲ به عنوان مرکز فرمانداری کل استان کهگیلویه و بویر احمد ارتقا یافت وبالاخره درسال۱۳۴۴شهریاسوج با یک خیابان اصلی احداث گردیده با مجموعه ای ازخانه های سازمانی وجمعیت آن درسال ۱۳۴۵به۹۳۱ نفرافزایش یافت سرانجام درسال ۱۳۵۵جمعیت یاسوج به ۴۵۰۰ نفرافزایش یافت وبه عنوان مرکزاستان رسمیت یافت.
تاریخچه:
استان کهگیلویه وبویراحمد را به دیار آریوبرزن می شناسند.حمداله مستوفی در تاریخ گزیده از ایل جاکی نام می برد. مستوفی اشاره به مهاجرت طوایف کرد از مناطق جبل السماق (کردستان سوریه کنونی) به مناطق لر بزرگ و لر کوچک کوچ می کند.در قدیم چهار ایل بویراحمد، نویی، دشمن زیاری و چرام را اصطلاحاً "چهاربنیچه" می نامیدند. منطقه ای که اکنون استان کهگیلویه و بویراحمد نام دارد دارای پیشینه کهن تاریخی است.هر چند در گذشته ای نه چندان دور ،جزء یکی از بلوکهای مملکت فارس بوده که خود شامل دو قسمت می شد : قسمت شمال شرقی که آن را سردسیر و کوهستانی و پشت کوه می نامیدند و قسمت جنوبی و غربی که نره کوه و بهبهان نامیده می شد.
جمعیت، گویش و مذهب استان: این استان براساس آمار سال 1385 بیش از هزار نفر و درحال حاضر بیش از 650 هزار نفر جمعیت دارد. حدود 40 درصد از جمعیت استان در سال 75 شهر نشین و 60 درصد روستانشین و عشایر بوده اند. جمعیت استان بسیار جوان و بیش از 84/99 درصد مسلمان هستند. این استان مردمی مهربان، باصداقت، سلحشور، مهمانواز، سخاوت مند و دریادل را در خود جای داده و با گویش لری سخن می گویند.
آمار:
این استان از نظر جمعیت و مساحت از استان های کوچک ایران است و درهر دو مورد دارای رتبه ۲۸ در بین سی استان می باشد. بزرگترین و پرجمعیت ترین شهرستان استان، شهرستان بویراحمد به مرکزیت یاسوج می باشد.
تقسیمات کشوری: این استان به هفت شهرستان و ۱۶ بخش تقسیم شده است که شامل ۱۶ شهر وبیش از ۱۷۰۰ روستا می گردد.
شهرستان های این استان عبارتند از:
-شهرستان بویراحمد – شهرستان بهمئی -شهرستان دنا -شهرستان کهگیلویه-شهرستان گچساران -شهرستان چرام -شهرستان باشت
وضعیت اقتصادی: خاک مساعد، منابع آب کافی، جنگل های انبوه و سرسبز و مراتع نسبتاًغنی سبب شده که استان کهگیلویه وبویراحمدازنظر اقتصادی، به عنوان ناحیه ای کشاورزی و دامپروری به شمار آید. مهمترین فعالیت اقتصادی مردم این استان را دامپروری تشکیل می دهد. استان کهگیلویه و بویراحمد به برکت طبیعت مساعد،به ویژه تنوع گیاهان جنگلی و وجود آب و هوای مناسب برای پرورش زنبورعسل شرایط بسیار خوبی دارد. مرغداری صنعتی نیز در سال های اخیر در استان رواج یافته است. بعد از دامداری، کشاورزی مهمترین فعالیت اقتصادی ساکنان این استان است. صنایع استان کهگیلویه و بویراحمد به دو دسته صنایع دستی و صنایع کارخانه ای تقسیم می شوند.صنایع دستی این استان شامل:فرش بافی سنتی، بافت انواع گلیم،جاجیم، گبه،خورجین، گچمه،سیاه چادر، نمد و محصولاتی نظایر آن است، که بافت آن‎ها در اغلب خانه‎ها و در بیش تر مناطق روستایی و عشایری رواج دارد. با وجود ذخایر غنی نفت، گاز و پراکندگی سایر منابع معدنی دراستان کهگیلویه و بویراحمد، فعالیت‎های صنعتی و معدنی در‎این استان، نسبت به دیگر مناطق کشور، توسعه نیافته و رونق چندانی ندارد. علاوه بر صنایع استخراج نفت در گچساران و کارخانه قند یاسوج، بقیه کارگاه‎های صنایع دستی و تولیدی تازه تاسیس هستند و در زمینه‎های صنایع غذایی، فلزی، نساجی و چرم، چوب و سلولزی، شیمیایی و دارویی و صنایع ساختمانی فعالیت می‎کنند. با وجود این صنایع در استان، میزان فعالیت‎های صنعتی و معدنی نسبت به فعالیت‎های بخش کشاورزی و خدمات بسیار کم است.
ناهمواریهای:
Top of Form
کهگیلویه و بویراحمد منطقه ی ناهمواری است. حدود سه چهارم مساحت منطقه از ارتفاعات و تپه ماهور ها تشکیل شده است. دشت ها تنها یک چهارم مساحت را تشکیل می دهند. بلندترین نقطه در این استان قله ی دنا واقع در شهرستان دنا با ارتفاع 4409 متر و پست ترین نقطه ی آن چره زن در جنوب غربی بی بی حکیمه در شهرستان گچساران می باشد که 197 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. کوه های این استان از رشته کوه های زاگرس به شمار می روند که در شمال با داشتن یخچال های طبیعی سرچشمه رودهای پر آب هستند. کوه های مهمی همچون کوه خائیز در جنوب دهدشت ، کوه های نیل و حجال در شمال شرق یاسوج ، کوه خامی در شمال شرق گچساران ، کوه نور ( نیر) در مرکز استان ، کوه های سیاه و سفید در بهمئی و شرق لنده و کوه دل افروز در شمال و کوه ساورز از مهم ترین کوه های استان به شمار می روند. دشت های سروک ، دشت روم در شهرستان بویراحمد و دشت های امامزاده جعفر ، لیشتر ، دشت گز و باشت در شهرستان گچساران ، چرام و دهدشت در کهگیلویه از دشت های مهم استان هستند.
پوشش گیاهی استان:

Top of Form
پوشش گیاهی استان به دلیل نوع آب و هوای گرمسیری و جنگلی سردسیری متنوع است. ناحیه سردسیری به علت آب فراوان ، پوشش گیاهی نسبتا انبوه و متراکم دارد. در قلمرو گرمسیری پوشش گیاهی اغلب تنک و نیمه انبوه است. وسعت جنگل های استان کهگیلویه و بویر احمد تقریبا 650 هزارهکتارتحمین زده می شود که حدود 30 درصد مساحت استان را تشکیل می دهد.از این مساحت 250 هزار هکتار به صورت جنگل های انبوه و 400 هزار هکتار به صورت نیمه انبوه است. تنوع گیاهی در جنگل ها به گونه ای است که 80 درصد زیر پوشش گونه گیاهی بلوط و 20 درصد باقی مانده و درختچه میباشد.

آب وهوا:
آب وهوای استان بدلیل کوهستانی بودن وامتداد این کوهها از شمال غربی به جنوب شرقی و بلندی آنها، همچون سدی در مقابل توده های فعال جوی مقاومت می کنند. از این رو در تنوع آب و هوایی استان موثر واقع شده اند ودو نوع آب و هوای سردسیری وگرمسیری به وجود آمده است.
مهاجرپذیری: از آن جایی که شهر یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد می باشد و اکثر صنایع موجود در استان در اطراف یا خود این شهر واقع شده اند؛ لذا افراد زیادی از شهرستان های همجوار برای پیداکردن شغل و تصدی پست های مدیریتی رهسپار این شهر می شوند.
منابع آب
Top of Form
به علت وجود مناطق مرتفع و وزش بادهای مرطوب هر دو منطقه ی سردسیر و گرمسیری از میزان بارندگی خوبی برخوردارند. این بارندگی ها باعث به وجود آمدن رودهای متعددی در این استان شده اند.
اتفاعات :
بیش از نیمی از سرزمین ایران دارای کوه های بلند است، این کوه ها یا مانند سلسله جبال البرز با جهت شرقی – غربی در طول صدها کیلومتر چون دیواری عظیم کشیده شده و گذشتن از آن فقط از طریق گردنه های بلند عملی است . و یا مانند سلسله جبال زاگرس در برگیرنده رشته های موازی و مرتفعی است که با دره های عمیق و دامنه های پرشیب،از شمال به سمت جنوب مرکز ایران کشیده شده و گذر آن تنها از راه دره های پرپیچ و خم و سرسبز و زیبا امکان پذیر است.
دره ها و تنگ ها:
دره های استان کهگیلویه و بویراحمد که اغلب چراگاه و ییلاق هستند، عبارتند از مهرجان (مهرگان)، خیارکار، برم شیر، گل اسفید، دالان، جوکار، بزه سبز، مهتاب، چیربیان، بهرام بیگی و … است و تنگه های سرخ، تیزاب، براق، گنجه ای، تامرادی، به همراه پوشش های گیاهی متنوع موجود در این مناطق زمینه مطلوبی را برای بهره برداری تفرجگاهی مهیا کرده است.

جاذبه های اکوتوریستی استان کهکلویه و بویر احمد: وضعیت جغرافیایی و اقلیمی استان کهگیلویه و بویراحمد زیبایی های طبیعی خاصی به این استان بخشیده است،به گونه ای که دریاچه مور زرد زیلایی، دریاچه کوه گل، تالاب ها، رودخانه های متعدد، چشمه ها، سرآب های زیاد و حضور عشایر زمینه های بسیار مساعدی را جهت بهره برداری های توریستی و تفرجی فراهم آورده اند . به گزارش خبرنگار ایسنا حواشی رودخانه ها در پیوند با چشم انداز زیبای قلل و ارتفاعات از یک طرف و زیبایی آبشارهای بلند و پرآب مارگون، بهرام بیگی، کنج بنار، یاسوج و دهها چشمه و سرآب از طرف دیگر، این استان را به یکی از زیباترین مناطق تفرجی و ایرانگردی مبدل کرده است. جاذبه های سیاحتی کهگیلویه و بویراحمد از چنان غنایی برخوردار است .که آقای خاتمی در جریان بازدید از این استان گفت: جنگل های انبوه و مراتع غنى سرمایه هاییست که مى تواند استان کهگیلویه و بویراحمد را با آبشارها و مناطق آبى به صورت یک قطب مهم گردشگری ایران در بیاورد.
عمده ترین جاذبه های سیاحتی واکوتوریستی کهگیلویه و بویراحمد که به اذعان کارشناسان دومین استان پرجاذبه اکوتوریستی است.
مکان های دیدنی:
مناطق دیدنی کهگیلویه و بویراحمد دارای ‪ ۲۱۷گردشگاه زیارتی و تفرجگاهی است که گردشگران تابستانی می توانند از آنها دیدن کنند.که عبارت اند از:‬‬
1- رودخانه های مارون، چرام، نازمکان، بشار، زهره و مهریان بهمراه هزاران چشمه سار دیگر و در کنار آن ها سد کوثر، شاه قاسم و شاه مختار یاسوج.
2-40 قله بالای چهار هزار متر دنا
3-آبشارهای کمردوغ دیشموک، تنگه مهریان و گنجه ای یاسوج و تنگ سولک بهمئی.
4-باغ چشمه بلقیس چرام، امامزاده های کهگیلویه و دشت بلاد شاپور دهدشت، دژ سلیمان و چندین دژ دیگر.
5-آثار تل چگاه، آب گرمون، آب شوران، شهر لارندن، آب انبارها، کاروانسراها، قلعه ها، گورستان سه طبقه و تنگ سولک در رشته کوههای بهمئی.
6-تنگ تکاب، محل برخورد آریو برزن با اسکندر مقدونی و قلعه های قدیمی متعدد شامل قلعه دختر، قلعه مانگشت، قلعه رئیسی و دژ سلیمان که مجموع آنها به "دلی مهرگان" معروف است.
7-تنگ شلال دون،رودخانه و بیشه زیبای شاه بهرام، روستای زیبای باغستانی مارین، تنگ هنگان و بقعه امامزاده "بی بی حکیمه" خواهر امام رضا در شهرستان گچساران
8-غارها و اشکفت های کوهستان ها.
9-18رودخانه کوچک و بزرگ، ‪ 40چشمه جوشان آب آشامیدنی و معدنی، ‪17حلقه قنات، پنج آبشار، سه دریاچه، ‪ 60دره و تنگه، بوستانها و دشتهای سرسبز، امامزاده ها، گنبدها، قلعه ها، کاروانسراها، مساجد، آب انبارها آتشکده ها، پل ها و برج های تاریخی از دیگر نقاط گردشگری منطقه است.‬‬‬‬‬‬
معرفی برخی از مکان های دیدنی:Top of Form
آبشار یاسوج: اصلی ترین جاذبه گردشگری شهر یاسوج آبشار زیبا و معروف یاسوج می باشد این آبشار در فاصله 2 کیلومتری مرکز شهر و در شمال شهر یاسوج واقع است و هر ساله مورد توجه گردشگران و توریستهای ایرانی و خارجی قرار می گیرد آب چشمه هایی که از دل کوه های زاگرس جوشیده در دو کیلومتری شمال شهر یاسوج آبشاری به ارتفاع ده متر را به منظر تماشا گذاشته است . چشم انداز این آبشار، نهرهای آب در بستر مارپیچ مشبک ، باغ های میوه ، مراتع سرسبز و پر از گل های رنگارنگ است ، که چشم بیننده را خیره می سازد. هر ساله آبشار یاسوج در فصل بهار، تابستان و پاییز پذیرای گردشگران است .از دیگر آبشارهای این استان ، آبشار بهرام بیگی است . این آبشار در میان صخره های سنگی واقع شده و بعد از مارگون قرار دارد.
آبشار مارگون: آبشارمارگون یکی اززیباترین آبشارهای کشوراست که در مجاورت شهر سپیدان و در مرز استان فارس و استان کهگیلویه و بویراحمد واقع گردیده است. بعد از جاده ماشین روتا آبشار چند دقیقه پیاده روی لازم است اطراف این آبشار در فصل بهار بسیار سرسبز و دیدنی است.
پیست اسکی کاکان: فاصله تا شهر یاسوج 20 کیلومتر.در کنار راه اصلی یاسوج به سرزمین سرسبز و چشم نواز کاکان ، لحظه های به یاد ماندنی اسکی کردن هدیه ای است که در پیست اسکی کاکان وجود دارد.
وجود بالابر ها و امکانات جانبی جانبی پیست ، از قبیل رستوران و باشگاه بیلیارد دفتر مسافران کاکان را پر از صفحات به یاد ماندنی خواهد کرد.
سد شاه قاسم: فاصله تا شهر یاسوج 9 کیلومتر. سد شاه قاسم محل گر آمدن همه زیبایی های طبیعت است. محل گرد آمدن آبی است که آبی آبی است. وجود درختان بنه و بلوط و گستردگی فضای آبی آن ،دل هر بیننده ای را به تکاپو وا می دارد. امکان اجرای ورزش های آبی مفرح همچون قایقرانی ، این سد را گزینه ای ویژه برای همه استان و سایر نقاط کشور کرده است.سد خاکی شاه قاسم جلوه ای دیگر از زیبایی های طبیعی موجود در حاشیه این شهر توریستی و گردشگری است.از آب سد شاه قاسم برای سر سبز نگه داشتن زمینهای اطراف استفاده می شود.آلاچیق ها و چمن کاری های اطراف این سد،فضای استراحت و آرامش بییندگانش را به بهترین نحو فراهم آورده است.
پارک جنگلی یاسوج : فاصله تا شهر یاسوج چسپیده به شهر.در حاشیه شهر یاسوج و بر بلندی مشرف به شهر ، در میان درختان بلوط ، پارک زیبا و با منظره ای بسیار جالب قرار دارد که در تمام فصول سال ، مسکن و ماوای شهروندان و مسافران استانهای همجوار است. بهار و تابستان در پارک جنگلی ، رنگ و بوی دیگری دارد.نور پردازی زیبا که از ابتدای جاده دسترسی به پارک آغازمی شود درشب ها کهکشانی را از دور تصویر می کند. باید رفت و دید تا لذت شب نشینی های پارک جنگلی را دریافت.
رود خانه بشار: فاصله تا شهر یاسوج،بخشی از آن از خود شهر می گذرد و تا شهر فاصله ای ندارد.منظره های چشم نواز و دل انگیز این رودخانه در ورودی شهر.رودخانه بشار همچون کمربندی شهر یاسوج را احاطه کرده است.این آبی آرام بلند در ادامه با پیوستن به رودخانه خرسان در آغوش کارون حماسه پرور آرام می گیرد. دیدن بشار با فضاهای سبز اطرافش با پارک ها و تفرجگاه های این رودخانه دیدنی و متفاوت ، دیدن همه زیبایی هاست.

منطقه حفاظت شده دنا:
منطقه حفاظت شده دنا یک منطقه کاملا کوهستانی است. اختلاف ارتفاع بلندترین و پست ترین نقاط منطقه بالغ بر 3 هزار متر است. دنا دارای قله های بلند، دیواره های عظیم و دره های عمیق است، در شرق دنا گردنه تاریخی "بیژن" قرار دارد و مرزهای شمالی، غربی و جنوبی آن را رودخانه های "ماربر" و "بشار" احاطه کرده اند. رودخانه ماربر که در شمال دنا از شرق به غرب جاری است با گذشتن از چند روستا و تنگ خرسان به رودخانه های "خرسان" تغییر نام می دهد و پس از عبور از تنگه های باریک به رودخانه بشار می پیوندد.
محل پیوند رودخانه های خرسان و بشار، ناحیه ای جنگلی است که زیبایی خیره کننده ای دارد. ارتفاع این محل از سطح دریا یک هزار و 300 متر است که پایین ترین منطقه حفاظت شده دنا به شمار می رود.
کوه های دنا به عنوان ذخالیر منابع آب دره های متعدد و دامنه های آن نیز پر از چشمه های کوچک و بزرگ است. کوه های دنا سرچمشه بسیاری از رودخانه های جنوب ایران است و به عنوان ذخیره گاه منابع آب نقش تعیین کننده ای در زندگی مردم جنوب کشور دارد.
منطقه حفاظت شده دنا از نظر تنوع گونه های گیاهی بسیار غنی است و با توجه به مجموعه درختان و گیاهان جنگلی، مرتعی، دارویی، خوراکی و تزئینی، سرمایه ژنتیکی با ارزشی به حساب می آید.
در ارتفاع 2500 متری، جنگل های بلوط دامنه های جنوبی دنا را پوشانده است در میان این درختان، گونه های مختلف جنگلی نظیر؛ بن، کیکم، ارژن، زالزالک، شن و ارژن دیده می شود.
از ارتفاع 3500 متر به بالا، انواع گونه ها و گیاهان علفی و بوته ای هرجا خاک باشد، سطح زمین را فرا گرفته است.
از ارتفاع چهار هزار متر به بالا نیز گیاهان کوچک و زیبایی، در پناه سنگ ها و شکاف صخره ها، از وزش بادهای تند مصون مانده اند و خودنمایی می کنند. همچنین بعضی گل های لاله که در دنا می روید، ویژه این منطقه است و در جای دیگر دیده نمی شود.
گل بسیار زیبای "لاله بیشه زار" یکی از این گل ها است.
حیات وحش دنا معرف سیمای تنوع جانوری زاگرس است خرس های قهوه ای بزرگ، کبک دری با جثه 5 کیلویی، انواع عقاب، پلنگ، گرگ و انواع گربه های وحشی در دنا زندگی می کنند.
در منطقه حفاظت شده دنا امکان تماشای پرنده بسیار زیبا و نادر هما، که پروازی آرام و باشکوه دارد، بیش از هر جای دیگر ایران است. همچنین پرندگانی نظیر شاهین، کبک، سنگ چشم، کمرکلی و انواع چکاوک ها و سهره ها در دامنه های دنا زندگی می کنند.
جانورانی مثل سمور، راسو، سنجاب ایرانی که از زیباترین سنجاب های جهان است و در احیا جنگل بلوط نقش اکولوژیک بسیار موثری دارد، به وفور در دنا دیده می شوند.
حفاظت از دنا باعث افزایش انواع گونه های جانوری این منطقه شده است، به طوری که هم اکنون در کوهستان دنا برای دیدن خرس، بز و پازن، نیازی به دوربین چشمی نیست. منطقه حفاظت شده دنا صرف نظر از تنوع گونه های گیاهی و جانوری بنا به دلایل اقلیمی و پدیده های بارز زمین شناختی از نظر آموزشی و پژوهشی نیز بسیار مورد توجه پژوهشگران زیست شناسی و زمین شناسی است. این منطقه همچنین از نظر ورزش ها و تفریح های کوهستانی قابل توجه است .

دنا باارزشترین میراث طبیعی کشور:
ایران سرزمینی کوهستانی و کهگیلویه و بویر احمد کوهستانی ترین استان کشوراست.سلسله کوه های زاگرس که مانند دیواری عظیم ازآذربایجان درامتداد مرزهای غربی به سمت جنوب کشیده شده وسپس به موازات خلیج فارس تا تنگه هرمز امتداد دارد، یکی ازعظیم ترین پدیده های طبیعی کشورمان می باشد . بلند ترین قلعه های زاگرس در کهکیلویه و بویر احمد قرار دارند.
کوه های بلند زیباترین، تماشائی ترین و با هیبت ترین تجلی دستگاه آفرینش به شمار می روند کوهستان ها همواره جایگاه وحی و نخستین منبع الهام برای زندگی بشری بوده اند.بسیاری از تمدن های پر مایه و ماندگار در میان مردم کوهستان پا گرفته است.در کشور ما نیز تمدن های ایلام، ماد، هخامنشی و ساسانی در کوه های زاگرس تولد یافته اند.
بخش اعظم مردم ایران در نواحی کوهستانی و یا کنار رودهایی از این کوه ها سرچشمه می گیرند، به سر می برند. زندگی مردم کشورمان وابسته به کوهستان ها است و به همین دلیل باید توجه عمیقی نسبت به نواحی کوهستانی کشورمان داشته باشیم.
با افزایش ارتفاع در اکو سیستم های کوهستانی، بر شدت انوار ماوراء بنفش، گاما و دیگر انوار موج کوتاه و همچنین بر شدت وزش بادها افزوده، ولی از فشار و حرارت هوا کاسته می شود. افزایش ارتفاع در کوهستان، آب و هوا و شرایط اقلیمی متفاوت باعث به وجود آمدن انواع خاک ها و رویش گیاهان مختلف در دامنه ها و شیب های گوناگونی می شود و کاملاً روشن است که شرایط اقلیمی، خاک و پوشش گیاهی متنوع، حیات وحش گوناگونی را در خود پرورش می دهد. این نوع تنوع اقلیمی، گیاهی و جانوری در کوه های بلندتر به مراتب افزون تر می شود ویژگی کوهستان در همین است.
در زاگرس، کوه ها به صورت رشته های موازی قرار گرفته و از جنوب به شمال به ارتفاع آنها افزوده می گردد.
وقتی از فراز قله ای در جنوب استان به سمت شمال نگاه کنیم، چندین ردیف سلسله کوه های پوشید از جنگل بلوط را می بینیم که پی در پی و پشت سر هم به رنگهای سبز و بنفش و ارغوانی ،اسرار انگیز و خیال انگیز،
مانند سدی غیر قابل گذر در برابر ما ایستاده اند.
بالاتر از همه این کوه ها و در میان آسمان، قله های بلند و سرفراز دنا- پوشیده از برف و از فاصله بسیار دور دیده می شوند.
عظمت و هیبت دنا به حدی است که از دور نیز بر جان آدمی تاثیر می گذارد به نحوی که برای مدت طولانی نمی توان چشم ها را از تماشای مناظر آن به سویی دیگر برگرداند.
کوه های دنا، اوج چین خوردگی زاگرس است. دنا یک قله تنها نیست. دنا رشته کوه مرتفعی است به طول 50 کیلومتر که بیش از چهل قله بلندتر از چهار هزار متر در آن دیده می شود. بلندترین این قله ها با نام "سه قپ بیژن" 4435 متر ارتفاع دارد. بلندی یال این رشته کوه چهار هزار متر است وقتی کوهنوردان به این یال می رسند به راحتی می توانند در یکی دو روز چندین قله بلندتر از چهار هزار متر را زیارت کنند. ارتفاع این یال در گردنه بیژن که تقریباً در وسط رشته کوه دنا است به 3200 متر کاهش می یابد. گذر از جاده جیب رو گردنه بیژن تنها در تابستان ممکن است دامنه های شمالی کوه دنا در بیشتر طول سال از برف پوشیده است.

ویژگی های طبیعی:
منطقه حفاظت شده دنا ناحیه ای کاملاً کوهستانی است. اختلاف ارتفاع بلندترین و کم ارتفاع ترین نقاط منطقه به بیش از سه هزار متر بالغ می شود. چنین اختلاف ارتفاعی با وجود قله های بلند، دیوارهای عظیم و دره های عمیق ممکن گردیده است.
مرز شرقی دنا را گردنه بیژن و مرزهای شمالی، غربی و جنوبی آن را دو رودخانه ماربر و بشار مشخص می کنند. رود ماربر که- در شمال دنا از شرق به غرب جاری است- با گذشتن از روستا و تنگ خرسان به رود خرسان تغییر نام داده.
و عد از روستای میمند با تغییر جهت ناگهانی، به سمت جنوب پیچیده و پس از بریدن و گذشتن از تنگه ای باریک و عمیق و جنگلی، به رودخانه بشار می پیوندد که در جنوب دنا از شرق به غرب جاریست.
رود پر آب حاصل از به هم پیوستن خرسان و بشار- که یکی از مهمترین سر شاخه های کارون است- با نام خرسان به سمت غرب جریان می یابد. محلی که دو رود خرسان و بشار به هم می پیوندند، منطقه ای جنگلی و بسیار زیباست ارتفاع این محل- که پایین ترین نقطه منطقه حفاظت شده می باشد- 1300 متر است در حاشیه رودخانه های بشار و خرسان که از جنگل بلوط پوشیده است گاهی دشتهای باریک و کوچکی قرار دارند که در آنها برنجکاری مختصری صورت می گیرد، در حالیکه از قله های بلند بالای سرشان از برف پوشیده است.
در دامنه های دنا، دره های متعددی وجود دارد که پر از چشمه های کوچک و بزرگ است بسیاری از این چشمه ها از زیر برف می جوشند و از دامنه های پر شیب دنا، کف آلود و پر شتاب سرازیر می شوند، از صخره های بلند فرو می ریزند، به هم می پیوندند و رودخانه های سرد، شیرین و زلال بشار و خرسان را تشکیل می دهند.

پوشش گیاهی دنا :
در دامنه های جنوبی- تا ارتفاع 2500 متر- جنگل بلوط همه جا را پوشانده است در میان این درختان- در نواحی و ارتفاعات مختلف- گونه های جنگلی دیگری نظیر بنه، کیکم، ارژن، زالزلک، شن و انواع بادام کوهی نیز دیده می شود ولی تسلط کامل با بلوط است.
در ارتفاع بالاتر از 2500 متر، جنگل بلوط تمام شده و درختچه های ارژن، شن و انواع گون ها و درختان سرو کوهی ملاحظه می گردند از ارتفاع 3500 متر به بالا درخت و درختچه نیز در دنا نمی روید
و انواع گون ها و گیاهان علفی و پونه ای سطح زمین را- هرجا که خاک باشد- می پوشانند.
از ارتفاع 4000 متر به بالا، بوته ها هم ناپدید می شوند ام‍ّا گیاهان کوچک و زیبایی خودشان را در پناه سنگ ها و شکاف صخره ها از فشار بادهای پرشتاب مصون نگه می دارند. برخی از این گیاهان در اوایل تابستان گل های ریز، رنگین و بسیار زیبایی به بار می آورند.
خالی بودن ارتفاعات دنا از گیاه، چندان باعث نگرانی نمی شود، چرا که در قله ها آنچنان چشم انداز وسیع و بیکرانی در برابر چشم گشوده می شود که کمتر کسی به پایین نگاه می کند وقتی آدمی به قله دنا می رسد، گویی به بام جنوب ایران راه یافته است.
در قله ها به دلیل یخبندان طولانی، حضور برف سال قبل تا تابستان و آغاز بارش برف در پائیز، گیاهان فرصت بسیار کوتاهی برای رشد و تکثیر دارند. عمر گلها در قله کوتاه است.
جز در فصل زمستان، در منطقه حفاظت شده دنا، همیشه انواعی از گل ها مشاهده می شوند.
بعضی از گل های لاله که در دنا می رویند ویژه این منطقه بوده و در جای دیگر دیده نمی شوند. گل بسیار زیبای لاله بیشه زار، یکی از این گل ها است.
دامنه شمالی دنا- جز در نواحی خرسان- فاقد پوشش جنگلی است ولی چمنزارهای وسیع و مراتع بسیار خوبی در این دامنه گسترده اند. شمال دنا ییلاق ایل قشقایی است.
وفور و تنوع گل در دنا پرورش زنبور عسل- که در منطقه متداول است- می تواند رونق بسزایی دهد بسیاری از زنبور داران استان های همجوار در فصل های بهار و تابستان، کندویشان را به جوار دنا می آورند. عسل دنا طعم غریبی دارد.
حیات وحش دنا:
حیات وحش دنا معرف سیمای جانوری زاگرس است. خرس های قهوه ای بزرگ، کبک های عظیم الجثه دری، انواع عقابها و کرکس ها، پلنگ، گرگ، انواع گربه های وحشی- به ویژه گربه وحشی سیاه گوش که تا کنون تصور می شد تنها در البرز زندگی می کند- همه را در دنا می توان مشاهده نمود. در منطقه حفاظت شده دنا، امکان دیدن پرنده بسیار زیبا و نادر هما- با پرواز آرام و پر شکوهش- بیش از هر جای دیگر است. هما در پرتگاه های بسیار بلند آشیانه می سازد. جانورانی مانند سمور، راسو و سنجاب ایرانی- که از زیباترین سنجاب های جهان است و در احیای جنگل بلوط نقش اکولوژیک بسیار موثری دارد- به وفور در دنا دیده می شوند.
پرندگانی از قبیل شاهین، بحری، کبک، سنگ چشم، کمر کولی، انواع چکاوکها و سهره ها در دامنه های دنا زندگی می کنند. تعداد کبک دری در قله دنا بسیار زیاد است. گله های بیش از ده تایی کبک دری در طول یک روز راه پیمایی بارها دیده می شوند. شنیدن صدای دلنواز این پرندگان در دنا- بیش از هر موسیقی و آهنگی- روح آدمی را صیقل می دهد.

در طول سه سالی که از حفاظت دنا می گذرد جمعیت جانوران دنا افزایش یافته است. اکنون در دنا برای دیدن خرس و بز و یازن نیازی به دوربین چشمی نیست.هما نادرترین پرنده جهان، در پرتگاه های دنا آشیانه می سازد.
ارزش های دنا:
برخی از نقاط کره زمین به دلایل زمین شناسی، اقلیمی، تنوع گیاهی و جانوری و تنوع چشم انداز، از چنان ارزشی برخوردار اند که هر نوع بهره برداری از آن جز حفاظت، تماشا و تحقیق، جنایت محسوب می شود دنا یکی از معدود نقاط با ارزش جهان است. زاگرس پدیده زمین شناختی کاملاً ویژه ای است.
که همه ارزشهای آن به درستی شناخته نشده است زاگرس در سطح جهانی مورد توجه و علاقه شدید دانشمندان و اکولوژیست های کنجکاو قرار دارد این علاقه جهانی سال به سال بیشتر می شود. از طرف مراکز علمی و تحقیقاتی بین المللی در مورد حفاظت از همه پدیده های زمین شناختی، گیاهی و جانوری آن توصیه ها و پیشنهادهای مکرری در نشریات سازمان ملل به عمل آمده است. حفاظت مطلوب از منطقه حفاظت شده دنا برای کشورمان در سطح جهانی، حیثیت بالایی خواهد آورد.در سطح ملی نیز، کوه های دنا از نظر ورزشی، آموزشی و علمی، وسیعاً مورد توجه قرار دارند. دیدن دنا و رسید به قله های آن آرزوی هر کوهنوردی است.دنا سرچشمه بسیاری از رودخانه های بزرگ و سودمند کشورمان است. این کوه ها به عنوان ذخایر منابع آب، نقش تعیین کننده ای در سرنوشت کشورمان دارند.
وسعت و تنوع گیاهان جنگلی، مرتعی، دارویی،، خوراکی و زینتی دنا سرمایه ژنتیکی بسیار با ارزشی برای آینده کشورمان به حساب می آید. با پیشرفت علوم روز به روز بر ارزش گیاهان به عنوان ذخایر ژنتیک افزوده می شود.
هر چند گیاهان دنا دقیقاً شناسایی نشده اند ولی سالها است که تعداد زیادی از گیاهان منطقه به عنوان دارو مصرف می شوند. امروزه در سراسر جهان، گیاهان دارویی مورد مطالعه قرار گرفته و اساس صنعت داروسازی مدرن را تشکیل می دهد.
ارزش دنا از نظر ورزشی و تفرجگاهی برای مردم کهکیلویه و بویر احمد، استانهای همجوار و کشورمان بسیار بالا است. استراحت، قدم زدن و کوهنوردی در دنا، رفع خستگی، رشد و شکوفایی شخصیت، پالایش روح و روان و ایجاد عشق به سرزمین، موثر و تعیین کننده است در صورتی که در منطقه حفاظت شده دنا با کارشناس، مامور و امکانات مناسب مجهز گردد.و محدوده آن سراسر کوه های دنا را در بر گیرد بی تردید این منطقه به یکی از بهترین مناطق حفاظت شده جهان تبدیل خواهد شد که در جذب توریست های ورزشی و علمی به کشورمان بسیار موثر خواهد بود.
دنا در امر پژوهش و آموزش علوم زمین شناسی و زیست شناسی نیز مکان بسیار با ارزشی است. تنوع پدیده های بارز زمین شناختی و زیستی آن، دنا را به موزه ای عظیم و زنده از گیاهان، جانوران و همه پدیده های زمین شناسی تبدیل کرده است.گزینش استراتژی مناسبدر میان همه مناطق تحت حفاظت کشورمان، دنا از آن چنان عظمت و زیبایی برخوردار است که بدون تردید می توان آن را همانند پارک ملی گلستان و پارک ملی ارومیه، یکی از با ارزش ترین میراث های طبیعی کشور به حساب آورد. در سطح ملی همانطور که از تخت جمشید به عنوان عظیم ترین میراث تاریخی و فرهنگی حفاظت می شود باید از دنا نیز- با تمام ویژگی های زمین شناسی و حیاتی آن- به دقت حفاظت شود همان طور که مردم کشورمان و جهان با دیدن تخت جمشید و میدان نقش جهان با تاریخ و هنر سرزمین ایران آشنا می شوند
و عظمت آن را درک می کنند، با دیدن دنا نیز با طبیعت این سرزمین آشنا شده و در برابر شکوه بی مانندش سر تعظیم فرود خواهند آورد.
بادهای خنک و جانبخش دنا خستگی کار را در لحظه ای از تن می راند و به جای آن نشاط و سرمستی عمیقی می نشاند. هوای مطلوب این کوهستان ها و چشم انداز های بی کرانش کاری با جان آدمی می کند که در هیچ مکان دیگری امکان پذیر نیست.برای گزینش مناسب ترین استراتژی در زمینه حفاظت از محیط زیست استان باید در سطح جهانی، ملی و استانی- هر سه باهم- اندیشید و هر نوع برنامه ریزی بایستی بر اساس چنین دید گسترده ای صورت گیرد.
هر چند این سرزمین از نظر اقتصادی و تولید دارای منابع محدود بوده و بسیار آسیب پذیر و شکننده است ام‍ّا اگر به صورت معقول مورد بهره برداری قرار گیرد ارزش های آن جاودانه خواهد بود و نسل های آینده پی در پی خواهند توانست از آن بهره مند شوند.
حفاظت از محیط زیست این سرزمین در صورتی موفق خواهد بود که سطح زندگی و دانش مردم تعالی یابد. بدون اقدام موثر مقامات اجرایی در تدوین توسعه پایدار برای استان، حفاظت از منطقه موفق نخواهد بود. هر نوع پیشرفت و توسعه در هر زمینه و در هر سطحی در صورتی که همراه با سلامت و پاکی طبیعت نباشد، دست آوردی مطلوب برای مردم استان نخواهد داشت. دنا همانند یک معبد و پرستشگاه عظیم، سرزمین مقدسی است که بیش از هر مکانی انسان را به پیچیدگی و عظمت دستگاه آفرینش آگاه می سازد.
امکانات کنترل و نظارت: منطقه حفاظت شده دنا به دلیل وسعت زیاد و کوهستانی بودن و همچنین به دلیل وجود روستاها و عشایر فراوان در کنار آن، به امکانات حفاظتی زیادی نیازمند است.در طی سه سالی که از حفاظت دنا می گذرد در اثر تلاش مداوم و صمیمانه همه کارکنان اداره کل محیط زیست کهکیلویه و بویر احمد پیشرفت های چشمگیری در تمام زمینه ها صورت گرفته، ولی برای پیاده کردن همه اهداف حفاظت و ارائه خدمات برای مردم به کارشناس، به امور حفاظت، پاسگاه و امکانات بیشتری نیازمند است.
در حال حاضر دو پاسگاه در سیور و آب سپاه ساخته شده و اداره ای هم در سی سخت در حال احداث است اکنون منطقه یکصد و بیست هزار هکتاری دنا با کمتر از ده نفر مامور کنترل می شود که به هیچ وجه کافی نیست. در سه سال گذشته از چرای بی رویه دام در محدوده امن منطقه جلوگیری گردیده و از قطع اشجار و شکار حیات وحش نیز قاطعانه ممانعت به عمل آمده است. پوششی گیاهی با سرعت شگفت آوری در حال احیا و جمعیت حیات وحش رو به افزایش است. این مساله توان بالای منطقه را برای ترمیم آسیب های وارد شده آشکار می کند و تاییدی است بر درستی امر حفاظت.
دنا گرانبهاترین میراث طبیعی مردم و سرزمین ماست. میراثی با ارزش جهانی و ملی که باید به بهترین شکل نگهداری و حفاظت شود.مسئولیت حفاظت و نگهداری آن و همچنین مسئولیت جلوگیری از تخریب و آلوده شدن آن به عهده همه مردم و به خصوص مسئولین امور در استان است. دنا مظهر و نمود سرفرازی و سرسختی عشایر و مردمی است که در جوار آن زندگی می کنند و عاشقانه دوستش می دارند این مردم در طی هزاران سالی که در دامن دنا زیسته اند برای دنا افسانه ها و ترانه های زیبایی ساخته و سروده اند.دنا که پدران سرفراز ما را در پناه خود پرورش داده، باید همچنان فرزندان برومندی را در دامن سرسبزش به بار آورد.همه موظفیم با همکاری صمیمانه، دنا را جاودانه، سرسبز، پاک و سرفراز حفاظت کنیم.

صنایع دستی استان کهگیلویه و بویراحمد عبارت انداز:

قالی و قالیچه:

بافت قالی و قالیچه طی سالهای متمادی در میان عشایر کهگیلویه و بویراحمد تکامل یافته است. بویژه بافت قالیچه در میان ایل نشینان و روستاییان بیشتر تولید می شود و به دلیل سهولت حمل و نقل طرفداران بیشتری دارد. قالی و قالیچه جزو وسایل ضروری زندگی ایل نشینان است.
اجزای تشکیل دهنده قالی عبارتند از: پود، تار، پرزیا خواب قالی.
دستگاههای بافندگی قالی و قالیچه در غالب نقاط این استان ساده بوده و توسط خود بافندگان ساخته می شود و مثل سایر عشایر و ایالات ایران از نوع دار افقی است.

نقوش تزیینی و قدیمی قالی های استان کهگیلویه و بویر احمد عبارت اند از:
نقش حوض
نقش حوض چند ضلعی
نقش حوض با نشان ساسانی
چند حوض در وسط
حوض در حوض
نقش خشت
نقوش حیوانات

حاشیه قالی های بویر احمد بسیار ساده است و شامل نقوش:
سرو و زنگوله، پنجه خرسی، صنوبری، گلسرخی، کژدمی و پنجره ای می باشد. حاشیه های قالی های قدیمی دارای تنوع بیشتری است و از نقوش هندسی در آنها استفاده شده است.
گبه:

گبه عشایر کهگیلویه و بویر احمد، نوعی فرش با پرزهای بلند و چند پوده است که ابعاد آن حدود 220 × 150 سانتی متر می باشد. جنس پرزگبه های قدیمی از پشم خود رنگ و جنس تار آن مخلوط پشم و مو و پود آن از پشم بود..
عشایر کهگیلویه و بویر احمد از گبه جهت فرش کردن چادرهایشان استفاده می کنند.

نقوش تزیینی و قدیمی گبه های استان کهگیلویه و بویر احمد عبارت اند از:
نقوش هندسی- نقوش حوضی- نقش شیر- نقش قاب قرآنی- نقش گل و بلبل- نقش گل خرده-
نقش کاجی- نقش گل کلمی- نقش سماوری

حاشیه گبه های کهگیلویه و بویر احمد:
از معروف ترین و زیباترین حاشیه ها می توان از حاشیه شیری، حاشیه خشت، حاشیه گل، حاشیه چنگ و حاشیه کژدمی نام برد.
* گلیم بافی:

گلیم بافی در این استان بیشتر توسط زنان و دختران عشایر و روستایی و در بیشتر مناطق استان بافته می شود. سابقه گلیم بافی در این استان بسیار طولانی و شباهت زیادی به گلیم بافی در استان فارس دارد.

*

نقوش بکار رفته در گلیم های عشایری استان کهگیلویه و بویر احمد:
* نقش شانه یا شونه – نقش لوزی- نقش آغاجری- نقش چهارپر- نقش خراسانی- نقش چنگ
حاشیه گلیم های استان کهگیلویه و بویر احمد بسیار ساده است و تنوع کمتری در آن دیده
* می شود. معروف ترین حاشیه ها عبارتند از : حاشیه خراسانی، حاشیه هفت و هشت، حاشیه کتابی و حاشیه بندروی.
سیاه چادر:
سیاه چادر نوعی مسکن متحرک و سنتی است که مختص عشایر کوچ رو می باشد. عشایر کهگیلویه و بویر احمد به این مسکن "بهون" می گویند. سیاه چادر از موی بز و بوسیله زنان بافته می شود و به دو نوع تابستانی و زمستانی تقسیم می گردد.
در مقابل تغییرات آب و هوایی ( باد، باران و آفتاب ) مقاوم است
بافت چادر از موی بز است.

جاجیم:

از بافته هایی است که در بیشتر نقاط روستایی و عشایری استان کهگیلویه و بویر احمد رواج دارد. این محصول سبک و ارزان و وسیله مناسبی برای عشایر کوچنده جهت زیر انداز، رو انداز، رختخواب پیچ و … محسوب می شود. در قدیم از این بافته برای پوشش روی کرسی ها استفاده می کردند.

نقوش جاجیم های کهگیلویه و بویر احمد:
نقش ماریو، نقش خشت، نقش آغاجری، نقش لوزی و نقش ماشورکش اشاره کرد.
نمکدان :
در گذشته ای نه چندان دور نمکدان از لوازم و ضروریات هر خانه عشایری و روستایی این استان بوده . که این مسئله به خاطر تقدسی است که برای ماده نمکدان قایل بودند . ولی در حال حاضر این بافته در کمتر خانه ای یافت می شود این وسیله با دستگاه چهار وردی بافته میشود شبیه گلیم و کیسه ای را شامل می شود چهار گوش که گلویی مربع شکل در آن را تشکیل میدهد . در اندازه تقریبی 15در15 سانتی متر و تنه اصلی نمکدان 50 در50 سانتی متر است . البته نمکدان ها از تار مویی و پود پشمی بافته می شود که بر روی بدنه آن در دو طرف نقوش بسیار زیبایی بافته می شود .

توبره:

توبره یا به گویش محلی عشایر کهگیلویه و بویر احمد توربه کیف مستطیل شکل زیبایی است که ابعاد آن 60 × 50 سانتیمتر است. این دستباف، مصرف شخصی و خانگی دارد و زنان عشایر از آن برای حمل علفهای چیده شده از کوه و دشت برای گوسفندان استفاده می کنند. این بافته کیف مانند بوسیله دسته هایی که در طرفین آن قرار دارد به روی دوش حمل می شود. از این جهت حمل آن بسیار آسان و دستها هنگام حرکت آزاد می باشند.

آئینه دان یا چنته:

این دستباف در هر خانه و سیاه چادری به چشم می خورد. کیفی دسته بلند است که جهت وسایل شخصی زنان و نگهداری قرآن و آینه کاربرد دارد.

خورجین:

خورجین بافته ای عشایری است که جهت حمل آذوقه بر پشت چهارپایان مورد استفاده قرار می گیرد

سفره:

از بافت های عشایری است که ابعاد تقریبی آن 170 × 150 سانتیمتر می باشد
زنان عشایر ازسفره به هنگام پخت نان استفاده می کنند وچانه های خمیر نان را روی آن می چینند.
پشتی:

پشتی ازدستبافتهایی است که توسط بعضی ازعشایر اسکان یافته کهگیلویه و بویراحمد تولید می شود.
در واقع پشتی قالی یا گلیم مربع شکلی است که توسط سراجان شهرهای شیراز و کازرون تبدیل به پشتی می شود. جنس پشتی همان جنس قالی یا گلیم است . گاهی اوقات هر دو روی پشتی از جنس قالی یا گلیم و پاره ای اوقات قسمت رویه پشتی قالی بافت و قسمت پشت آن گلیم بافت می باشد.

حور ( خور) یا جوال:

عشایر کهگیلویه و بویر احمد از حور یا به گویش محلی خور جهت حمل و نقل مواد مورد نیاز خود مانند کاه، بذر، آذوقه و …. استفاده می کنند.
جانماز (سجاده):

عشایر کهگیلویه و بویراحمد جهت نمازگزاردن محصولی تولید می کنند که در واقع گلیم کوچکی است که تار آن از موی بز و پشم و پود آن از پشم است. آنها معتقد هستند که عبادت کردن برسجاده بافته شده از کرک شتر سنت پیامبر اسلام( ص ) بوده است و ثواب فراوان دارد.

نمد مالی :
(( تنها صنعت دستی که بصورت کارگاهی بیرون از محل زندگی توسط مرد ها انجام می گرفت نمد مالی بوده. اینکار که فقط در یاسوج انجام می گرفته در سالهای اخیر از رواج افتاده و در سطح استان دیده نمی شود. ))

تاریخچه استان در یک نگاه: استان کهگیلویه و بویراحمد در سال 1342 به دلایل سیاسی پدید آمد اما به اندازه تاریخ ایران قدمت دیرینه دارد. اگر چه باستان شناسان دقیقا به سابقه آن اشاره نداشته و لیکن به دلیل قرار گرفتن در شرق تمدن عیلامی تپه های باستانی این استان با توجه به سفالهای بدست آمده از جمله تپه ده وه در شهرستان گچساران قدمتی برابر به هزاره سوم پیش از میلاد را نشان می دهد. این استان در دوره عیلامی جزء انزان شرقی بوده است که با آمدن پارسها به این نواحی و قدرت گرفتن شاهان اولیه هخامنشی خاستگاه تمدن هخامنشی نیز محسوب می گردد. وجود کوههای زیاد و مراتع مناسب پرورش اسب و احشام و نیز پایه پلهای هخامنشی در کنار روستای پاتاوه این موضوع را تایید می کند. این استان از دربند های پارس بوده که اسکندر را در آنجا به زحمت انداختند. پس از هخامنشیان با روی کار آمدن سلوکیها این استان که با ولایت پارس یکی بوده اولین شورشیان علیه سلطه سلوکیها هستند. به طوری که در حکومت آنتیوخوس اول مستقل شد. پس از استقلال برخی نواحی دیگر ایران و روی کار آمدن اشکانیان قوم مقتدری در این استان که بخشی از استان خوزستان و فارس و استان اصفهان می باشد حکومتی محلی را بنیان گذاشتند. این قوم که الیمایی نامیده می شود و در برخی کتب خارجی به الومایس مشهور است از خود تمدن داشتند که نقوش برجسته تنگ سروک واقع در بخش لیکک شهرستان کهگیلویه نشاندهنده ان تمدن عظیم است. پس در دوره ساسانی این استان جزء کوره شاپور بوده و آثار فراوانی از دوره ساسانی در این استان باقی مانده. وجود یک راه باستانی که بیشاپور را به شوش و تیسفون متصل می کرده اهمیت استان را به لحاظ ارتباطات و نیز وجود کوه ها و مراتع و دشتهای مناسب کشاورزی اهمیت آن را دوچندان می نمود. به طوری که تعداد زیادی از بناهای استان مربوط به این دوره می باشد. چنانچه به خاطر آوریم که خاستگاه تمدن ساسانی ، فارس باستانی می باشد که کهگیلویه و بویراحمد نیز بخشی از آن فارس باستانی بود ، اهمیت این استان و تاریخ آن را روشنتر می نماید. پس از آمدن اسلام و تخسیر ایران این استان همزمان با تصرف پارس به تصرف اعراب درآمد و پیام اسلام را دریافت اما دیری نگذشت که اعراب خلافت را به سلطنت تبدیل کردند مردم این استان همچون جاهای دیگر به مذهب تشیع گرویدند به طوری که هم اکنون اکثر توده این مردم دارای این مذهب هستند. این موضوع را حضور حکومت دیلمیان در این استان تشدید می کرد چرا که به روایت تاریخ دیلمیان دارای مذهب تشیع بوده و این نواحی را از مکانهای خوبی برای تبلیغ و نیز پایگاه قدرت خود می دانستند. پس از آن در دوران سلجوقی به عنوان بخشی از سرزمینهای اتابکان لر درآمد و در حمله مغول مقاومت هایی نشان داد. در دوره صفویه راه ارتباطی اصفهان به بنادر جنوبی از این استان می گذشته یعنی همان راهی که ناصرخسرو قبلا طی کرده بود ، در این دوره احیا شد.

فصل دوم:
شناخت موضوع وتعریف مفاهیم طراحی موزه

طراحی موزه:
بی شک وجود موزه به عنوان یک نهاد فرهنگی در اجتماع بسیار ضروری است فرهنگ هر جامعه یک مفهوم کلی است و تمامی ارزشها و یافتههای معنوی مردمان آن جامعه را در بر میگیرد. پس فرهنگ میراث هر قومی است که از پیشینیان بر گرفته شده و در آن تغییراتی داده شده و به نسلهای بعد انتقال یافته است. فرهنگها و تمد نها مانند انسان سه مرحله تکامل دارند:
زاده میشوند، کودکی و نوجوانی دارند. کمال مییابند و به پیری میرسند و بالاخره از میان میروند.
مردم به موزه میروند تا در آن از هنرمندان و آثار هنری سوال کنند. بنابراین مساله معنویت در آن مطرح است معنویتی که در پس شکلهای زیبایی شناسی است.
درون موزه دو قهرمان را ایجاد میکند قهرمان اول بازدید کننده است و دومی اثر هنری که باید در موزه به سخن در آید پس موزه را به دو فصل تقسیم میکنم:

1) فضایی که بازدید کننده در آن حرکت میکند.

2) فضای ملایمی که اثر هنری در آن قرار میگیرد.
در مرحله بعدی در حالی که هنوز هیچ خطی نکشیدهام سعی میکنم در خود محل سئوال را جستجو کنم. زمین و وضعیت آن به خوبی به ما پاسخ میدهند. من از زمین میپرسم که دوست دارد چه بشود؟ پس از آن رابطه با زمین برای من مفهوم پیدا میکند نه شکل معماری. و آنچه که برای من مهم است رابطه و پیوند معماری با محیط است نه شکل معماری.
تعریف موزه:
بر مبنای تعریفی که "ایکوم" از موزه می دهد، موزه مکان گردآوری، نگهداری، مطالعه و بررسی کردن و نیز به نمایش گذاشتن نعمتهای فرهنگی یا طبیعی به منظور آموزش، پژوهش و ارزش دادن به این مجموعه ها و لذت بردن از آنهاست.
واژه موزه نشات گرفته از لغت موزین "musein" به معنای جایگاه زندگی موزها"muses" الهه های هنروصنایع در اساطیر یونان می باشد.درزبان انگلیسی به آن میوزیم"museum" و درفرانسه موزه "musee" گفته می شود.راهیابی این واژه به زبان فارسی رامی توان از دهه 1290ه.ق همزمان با سفر های ناصرالدین شاه به اروپا ، دانست .
تعریف دیگر ، موزه را بنیادی دانسته که سه وظیفه اصلی جمع آوری، نگه داشتن و نمایش اشیاء را بر عهده دارد.

تعریف شورای بین المللی موزه ها از موزه:
موزه یک سازمان غیر انتفاعی دائمی است که در خدمت جامعه و پیشرفت آن قرار دارد وبه روی عموم باز است.این سازمان شواهد مادی مربوط به انسان ها ومحیط زیست ایشان را به منظورمطالعه،آموزش کسب لذت، گردآوری و حفاظت کرده مورد پژوهش قرار می دهد و آنها را به نمایش می گذارد.

معنای لغوی و اصطلاحی موزه:
نام موزه از لغت فرانسوی "Musee " گرفته شده و به معنای مکانی است که مجموعه بزرگی از آثار باستانی و صنعتی و چیزهای گرانبها را در آن به معرض نمایش می گذارند و دانشمندان و پژوهشگران و هنرمندان و علاقه مندان از آن استفاده می کنند. کلمه موزه را فرانسویان از لغت یونانی گرفته اند. موزه نام تپه ای درآتن بوده است که در آن عبادتگاهی برای موزه ها ساخته شده بود.امروزه در کشور های گوناگون جهان موزه ها، آثار باستانی، مردم شناسی، طبیعی، حیوانات و وحوش و مجموعه تاریخی آن کشورها را به نمایش می گذارد. فرهنگ تمدن هر قوم و ملتی از طریق اشیا و وسایلی که در آن موزه ها جمع آوری شده است شناخته می شود. یکی از راههای شناخت اقوام گذشته و نحوه زندگانی آنها بازدید از موزه هاست که جنبه آموزشی نیز دارد.
اصول مورد توجه درموزه ها:
موزه دردرجه اول باید به شناخت وحفظ هویت فرهنگ جامعه کمک کند
موزه ها باید کانون علمی ،فرهنگی وآموزشی باشد
اصول توسعه صنعت موزه داری در کشور:
ارزش دینی وتاریخی
ارزش ایرانگردی وجهانگردی (جاذبه بازدید )
نفوس گسترده جغرافیایی
نزدیکی به مراکز علمی وفرهنگی
البته درمناطقی هم ویژگیهای مختص همان حوزه جغرافیایی یا فرهنگی می تواند ملاک ارزش قرار گیرد
اهداف موزه:
نگهداری آثار گذشتگان و نمایش و انتقال آنها به آیندگان .
ارزیابی و قیاس میان پدیدارهای تاریخی ، عملی ، فنی ، صنعتی و هنری ِ گذشته و حال.
ایجاد و تقویت تفاهم میان ملل و اقوام.
شناخت و نمایش سهم اقوال و ملل در فرهنگ و تمدن جهانی .
اعتلاءو بهبود میزان دانش محصلان، دانشجویان، پژوهشگران و ..
جلوگیری از انهدام فرهنگ بومی و ایجاد سدی در برابر فرهنگهای نامانوس.
هدف نمایش:
ایجاد تسهیل تماس مستقیم بین فرد و شیء است، خواه فرد یک کودک دبستانی باشد یا یک بزرگسال وخواه شیء نمونهای متعلق به علوم طبیعی و یا یک متنوع عرضه شده در تالار تاریخچه علوم و فنون باشد و یا یک اثرهنری، لذا باید در نظر داشت که:
اولا: موزه وسیله نمایش اشیاء است، نه اشیاء وسیله نمایش موزه.
ثانیاً:آنچه مسلم است موزه تنها وسیله ارتباط عینی نیست، بلکه هدف اساسی آن القاء تاثیر فرهنگی وهنری وایجادرابطه بصری ازطریق برخورد مستقیم بااشیائ دوبعدی به صورت رویارویی یک جهت با اشیاء سه بعدی از راه برخورد چند جهت است.
از این رو موزه نقشهای اجتماعی متعددی را ایفا نموده است، از قبیل ارائه بازتابی از قدرت دولت یا مذهب ارائه میدان گستردهای در جهت پژوهش دانشگاهیان و محققین منفرد، ارائه تصویری ازعلائق متنوع قشرهای فرهیخته جامعه، ارائه نمادی از ثروت و پایگاه اجتماعی گرد آورندهها و … وارائه یک بنیاد فرهنگی در تجلیل از یک شهر یا کشور.
موزه حتی نقش مهمتری را ایفا نموده و قادر است با بیدار کردن روح خلاقی که در هر یک از ما نهفته است توان هنری و قصد فکری ما را برانگیزاند.

از این رو نخستین وظیفه هر موزهای مشخص ساختن جامعه مخاطب خویش و در یافتن نیازهای آن، اعم از کلی و جزئی است و با مستند قرار دادن طبقات اجتماعی، اقلیت ها و سطح فکری آحاد این جامعه برنامه هر موزهای با ملاحظه گسترده و دیدگاه مجموعههایش تبیین گردیده و دامنه فعالیتها و توانائی های مالی جامعه مزبور میتواند در راستای تحقق اهداف و برنامههای فوق تاثیر شگرفی داشته باشد.
موزه برای آن که بتواند از عهده ایفای نقش اجتماعی، آموزشی و فرهنگی خود برآید نمیبایستی صرفاً به گردآوری بپردازد بلکه باید سلامت میراثی را که در اختیارش نهاده شده را تامین نماید.
از همین روست که وظیفه نگهداری که از وظایف دیرینه موزههاست بسیار اهمیت مییابد.
اکنون تمایزی بین نگهداری و مرمت پدید آمده است، نگهداری عبارت است از توجهی که صرف مجموعهها بطورکلی میشود تا از علل سهگانه خرابی محیطی (حرارت، رطوبت، آلودگی هوا، نور و …) درونی (عمل بیولوژیکی، فیزیکی، شیمیایی یا مکانیکی درون خود شیء) و انسانی (تماس با دست، حمل و نقل و غیره) مصون بماند.
و مرمت عبارت است از کار تعمیر و بازسازی و این کاری است که به چیرهدستی و دانش کافی نیازمند است.از دیگر سو پژوهشگران را باید گروه مهمی از مراجعین به موزهها برشمرد، چرا که هر موزهای میبایست فعالیتهای خود را به مطالعه عمیق مجموعههایش مبتنی سازد. از این رو پژوهش، خواه بوسیله کارکنان علمی خود موزه انجام شود، خواه بوسیله پژوهشگران غیر عضو موزه که از منابع مستند آن استفاده میکنند فصلی جدا نشدنی از زندگی موزه را تشکیل میدهد.
از این رو منابع میباید به صورتی عرضه شوند که پاسخگوی نیازها باشند، نخستین ضرورت این است که کتابچههای راهنما و کاتالوگهای مجموعهها تا حد امکان کامل باشند.
بنابراین موزهها علاوه بر مستند ساختن مجموعههای خویش میباید برای کارکنان خود پژوهشگران مستقل تسهیلات مکملی فراهم نمایند، از قبیل: تالار مطالعه، دسترسی به مخازن کتابخانه، آرشیو و احیاناص همانطور که در ممالک در حال توسعه متداول است پیش بینیهایی در جهت اسکان دیدار کنندگان بیگانه.
امروزه گسترش روزافزون رسالتهای اجتماعی و علمی موزه دربر گیرنده تنشهای درونی در قالب موسسه مزبور و کارکنان آن میباشد، در حالی که در گذشته موزه عبارت از یک پرستگاه یا یک خزانه آثار و اشیائی به منظور استفاده یک اقلیت خاص بود.
لیکن اکنون باید پاسخگوی نیازهای متضاد باشد، باید آموزش بدهد، وسائل تفریح و انبساط خاطر را فراهم سازد و در جهت گسترش دانش تلاش نماید
موزههای پویا که تعدادشان رو به افزایش است همه امکانات خود را وقف آموزش و فرهنگ کرده و همانند یک دانشگاه در صدد برقرار نمودن آشتی بین خواستههای دانش که نمیتوانند گامی فراتر از پژوهش بردارند و خواستههای فرهنگ که باید متوجه جمعیتی هرچه وسیتر باشند، برآیند و در این راستا گامهای موثری بر میدارند.
انواع موزه :
موزه ها را به شکلهای گوناگون طبقه بندی کرده اند :
موزه های تاریخ و باستان شناسی
موزه های فضای باز
موزه های مردم شناسی
کاخ موزه ها
موزه های علوم وتاریخی طبیعی
موزه های منطقه ای و محلی
موزه های سیار (گردشی)
پارک موزه ها
موزه های سلاح(نظامی)
موزه های اندیشمندان (خانه هنرمندان)

موزه تاریخ و باستان شناسی:
این موزه ها بیانگر سلسله و دوره های تاریخی هستند . بیشتر این آثار بر اثر کاوش های باستان شناسی به دست آمده اند و بیانگر فرهنگ و تمدن گذشته و تلفیق کننده علم، هنر و دانش یک ملت یا یک قوم هستند. چنین موزه هایی مادر نیز نامیده می شوند.. موزه نادری مشهد و موزه باستان شناسی گناباد از این نوع هستند.

موزه فضای باز یا سایت موزه:
سایت موزه ها به معرفی یافته ها و داده های مهم باستان شناسی می پردازند. زمانیکه یک کاوش علمی باستان شناسی منجر به نتایج مطلوب و کشف آثارارزشمند غیرمنقول می شود و قابل انتقال به موزه ها نیست، با فراهم آوردن شرایط و امکانات لازم، مکان مورد نظر را جهت باز دید عموم مهیا می نمایند. این امر در اصطلاح به موزه فضای باز مشهور است. از جمله این موزه ها می توان به محوطه تاریخی بندیان درگز اشاره نمود.
موزه های مردم شناسی:
این موزه ها بیانگر فرهنگ،آداب و رسوم، اعتقادات، پوشاک و سنن اجتماعی یک منطقه یا یک قوم است. موزه مردم شناسی رباط ویرانی ،گناباد ، کلات و…نمونه ای از این موزه ها هستند.
کاخ موزه ها:
بنا یا آثار تاریخی هستند که از گذشتگان به دست ما رسیده و بیانگر و ضعیت و نحوه زندگی صاحبان آن می باشد. گاه در این بنا اشیای تاریخی و نیز آثار هنری از جمله نقاشی روی دیوار، گچبری و …. وجود داشته باشد. کاخ موزه چهلستون ،مجموعه کاخ های سعد آباد تهران از این نوع موزه ها هستند.
موزه های هنری :
در این موزه ها انواع هنرهای تجسمی و تزیینی که از زیبایی شناسی بالایی برخوردارند به نمایش گذاشته می شود . موزه هنرهای تجسمی آستان قدس رضوی از این نوع است.
موزه علوم و تاریخ طبیعی:
تجربه های علمی بر اساس شواهد و وسایل کاری و تاریخی طبیعی که در بر گیرنده گونه های مختلف گیاهی به ویژه جانوران است را به نمایش می گذارند. موزه تاریخی طبیعی مشهد و موزه عـلوم زمین در مشهد از این نوع هستند.
موزه های محلی و منطقه ای:
بیانگر و نمودار فرهنگ یک منطقه و یا یک محله خاص هستند و صرفا" آثار و اشیای تاریخی همان منطقه را به نمـایش می گذارند.
موزه های سیار:
برای پیشبرد سریع اهداف فرهنگی و به دلیل عدم امکانات موجود در مناطق و شهرهای محروم شکل می گیرند. این موزه ها فرهنگ های گوناگون را در مکان های مختلف در معرض دید عموم می گذارند.

پارک موزه ها:
به دلیل داشتن ابعاد گوناگون علمی و فرهنگی و جاذبه های تفریحی و آموزشی و نیز تفریحی از اهمیت زیاد برخوردارند، چرا که مسایل زیستی و طبیعی را از نزدیک برای مردم به نمایش می گذارند. ویژگی مهم این موزه ها این است که عموم مردم می توانند از دیدن آنها بهرمند شوند. در ایران ایجاد پارک موزه سابقه ندارد ولی در کشورهایی مانند چین و کره شمالی مرسوم است.
موزه های نظامی:
روند تاریخی انواع سلاح های نظامی و جنگی را در معرض دید همگان قرار می دهند. این نوع اشیا شامل لباس های نظامی رزمی، اسلحه و دیگر وسایل رزمی نیز هستند.

موزه های اندیشمندان ( خانه هنرمندان ) :
برای ارج نهادن به هنرمندان، نویسندگان، مخترعان و مفاخر جامعه، معمولا" پس از در گذشتشان در خانه شخصی ایشان پدید می آید و در بر گیرنده وسایل شخصی، وسایل کار و آثار آنان است.خانه شهید مطهری فریمان، خانه ( استاد ابوالحسن صبا ) و استاد شهریاراز این قبیل می باشد.

تاریخچه پیدایش موزه در جهان:

به صورت قاطع نمی توان مبدا موزه، موزه داری و حتی مجموعه داری را یافت. ما اگر بخواهیم مروری کوتاه در این زمینه داشته باشیم با گذر از رنسانس و تحولات پیش و پس از آن آغاز کنیم.
از زبان مورخان تاریخ، موزه بتخانه خدایان هنر، شعر و موسیقی که بر فراز تپه ای در آتن قرار داشت نخستین موزه ای است که در تاریخ موزه ها نام برده می شود. موزه ها در قرون وسطی و پیش از رنسانس بیشتر کلکسیون هایی شخصی بود که ثروتمندان اقدام به گردآوری آن ها کرده بودند و شامل آثارهنری گرانبها و … بود. دانشمندان نیز مجموعه های مطالعاتی در زمینه گیاه شناسی و کانی شناسی و امثال آن را جمع آوری می نمودند. در هر حال مردم به طور کلی از دیدن آن ها محروم بودند و هر از گاهی در این مکان ها به روی مردم گشوده می شد و یا نمایشگاه هایی به طور پراکنده به فضاهای باز برپا می شد.
اشیایی که در تعریف امروز در موزه وجود دارد در نگاه مردم پیش و پس از رنسانس تفاوت شایانی داشت بیش از رنسانس دارای ارزش مالی و مادی بسیار زیادی بودند. اما بعد از رنسانس کم کم ارزش هنری، فرهنگی و حتی علمی آن ها مورد توجه قرار گرفت و نه تنها نشانه ثروت، بلکه سمبل هنر نیز به شمار می رفت و الهام بخش هنرمندان نیز قرار گرفت.ازجمله این مجموعه های بزرگ ونفیس می توان به کاخ مدیچی(ریکاردی)،فلورانس،در قرن 15اشاره کرد. این مجموعه و ساختمان آن متعلق به دودمان مدیچی می باشد. مجموعه آشمولین در شهر آکسفورد در سال 1683 م به صورت موزه عمومی به روی مردم گشوده شد و نخستین موزه ای است که آثار مشرق زمین را در خود محفوظ داشت.
در سال 1739 مجموعه واتیکان تاسیس شد و حدود یک دهه پس از آن در سال 1750 م قسمتی از مجموعه سلطنتی فرانسه در قصر لوگزامبورگ به معرض نمایش گذاشته شد که به عنوان اولین موزه واقعی جهان می توان معرفی کرد. با افتتاح موزه لوور در پاریس در سال 1793 م نقطه عطفی در تاریخ موزه داری جهان شکل گرفت.
در آن سده ها اروپا در تاریخ موزه داری پیشتاز سایر کارها بود و پس از افتتاح چندین مجموعه و موزه در سایر کارها نخستین موزه ها تاسیس شد. در قاره آمریکا موزه چارلستون در سال 1773 م و در قاره آسیا موزه ارمیتاژ در سال 1764 م تاسیس شد. روند تکامل موزه داری با جنگ جهانی دوم به شکل متفاوتی ادامه پیدا کرد. در عصر الکترونیکی موزه داران با تز "موزه ها را به میان مردم ببریم" به تکنولوژی جدیدی مثل پست، ارتش، زمین شناسی و غیره می شود و در قرن 20 این حرکت به اوج خود می رسد. همزمان با این روند در سال 1937 سازمان سولومون گونگهایم بر اساس مجموعه خصوصی سولومون گوگنهایم و شبکه جهانی گسترده ای از موزه ها و همکاری فرهنگی تشکیل شد. توسعه موزه ها کم کم باعث ایجاد انجمن های موزه ای گردید و دولت ها از آن ها برای تلفیق کردن فعالیت موزه ها در نظام آموزش عمومی استفاده کردند.
نخستین فعالیت ها در سال 1882م در انگلستان (موزه لیورپول)است
اولین انجمن ها موزه داری در سال 1899م در انگلستان به نام انجمن موزه ها افتتاح می شود و پس از آن به سرعت این قبیل فعالیت ها در کشورهای دیگر اتفاق می افتد.
سرانجام در سال 1946 ایکوم (Icom) کمیته موزه ای یونسکو وابسته به سازمان ملل ایجاد می گردد و موزه و موزه داری روندی متفاوت تر از گذشته را از سر می گیرد.

تاریخچه پیدایش موزه در ایران:

تاریخچه پیدایش موزه در ایران تاریخ مشخصی دارد، اما مجموعه اموال فرهنگی و تاریخی- و به لحاظ ساخت و پرداخت – که نمادی از اندیشه و فرهنگ و هنر هر ملت است، دارای قدمتی به گستردگی هویت تاریخی کشور ماست. برپایی نخستین موزه در ایران حکایت گر شکل گرفتن یک موسسه فرهنگی بر اساس الگوی فرنگی آن است. ریشه های انگیزش اولیه این اقدام را باید در ارتباط روز افزون ایرانیان با فرنگیان جست. غربیان از زمان صفویه به ایران سرازیر شدند و موقعیت استراتژیکی ایران در منطقه از یک طرف و نیز رشد بازرگانی و تجارت دوره ی صفویه، به ویژه در زمان حکومت شاه عباس از طرف دیگر، باعث تسریع این حرکت شد. در آغاز ورود پایگاه نفوذ آنان دربار و اجرای آن بود ولی با سقوط دولت صفوی، این نفوذ به دلیل جنگ های درون مرزی و برون مرزی کند شد.
آغاز حکومت قاجاریه با جنگ های داخلی و بعد تهاجمات همسایه ی قدرتمند (روسیه) به نواحی شمالی ایران همراه گردید که به دنبال آن بخشی از پیکره ی خاک کشورمان جدا گردید و این امر دربار ایران را عقب ماندگی و ضعف قشون نظامی ایران نسبت به روسیه آگاه کرد. در رواج این تحولات، کشورهای بزرگ غرب، برای حفظ منافع خود در منطقه و نیز نفوذ در ایران، برنامه های گوناگون را تدارک دیدند فتحعلی شاه قاجار نیز برای رهایی از بن بست نظامی، با فرانسوی ها پیمان نظامی بست و نخستین گروه از نظامیان فرانسوی وارد ایران شدند و به نوسازی قشون نظامی ایران پرداختند.
به دنبال آن انگلیس ها نیز وارد ایران شدند. در همین دوران از طرف دربار ایران عده ای به فرنگ روانه گردیدند که بعضی از آنان ماموریت سیاسی داشتند و برخی دیگر ماموریت آموزشی. پس از گذشت مدت زمانی روشنفکران نیز برای سیاحت به فرنگ رفتند.
بزرگ ترین دستاورد فرنگ رفتگان، روزنامه ی سفرشان بود. سفرنامه نویسی در آن دوره تا جایی رونق گرفته بود که ناصرالدین شاه برخی از ماموران سفرکرده را مجبور به نوشتن سفرنامه شان می کرد. این سیاحان در دیدار از فرنگ اغلب به بازدید از موزه ها می رفتند، از این رو موزه در روزنامه ی سفر این افراد، جایگاه ویژه ای پیدا می کند.
گشت و گذار در غرب و تاثیر آن بر جامعه ی درباری و بالطبع روشنفکری ایران، با رفتن ناصرالدین شاه به فرنگ در سال 1290 هجری به اوج خود می رسد. بعد از بازگشت ناصرالدین شاه از نخستین سفر به فرنگ بود
که دستور ساختن تکیه ی دولت، همانند آلبرت هان لندن داده شد و به دنبال آن و به دستور ناصرالدین شاه با پیروی از موزه های غرب در شمال کاخ گلستان محلی برای موزه و سایر ملحقات آن احداث می شود و مجموعه ای از آثار متنوع در همانجا به معرض نمایش گذارده می شود. این موزه که مرسوم به همایونی بود اولین موزه از نوع خود در ایران به حساب می آید. صنیع الدوله در روزنامه ی ایران به سال 1293 دعوت عامی از مردم کرد تا جواهر گرانبها و اشیای نفیسه و قدیمه خود را جهت اتاق موزه ی همایونی به قیمت عادلانه در اختیار دارالطباعه قرار دهند. اقدام ناصرالدین شاه در احداث موزه شاید به منظور قدرت نمایی و جاه طلبی بوده باشد ولی این حرکت شروعی برای ایجاد موزه در ایران گردید.
تاسیس کنندگان این موزه، هیچ تجربه و شناخت عمیقی از کار نداشتند، لذا موزه ی همایونی بیشتر جنبه ی یک انبار هنری داشت تا موزه. پس از مدتی نیز مجموعه ی آن پراکنده شد و مجموعه ی سلاح های آن به موزه ی دانشکده افسری که در سال 1302 هجری شمسی افتتاح شد، منتقل گردید و جواهرات آن هم به خزانه ی بانک ملی سپرده شد و در آنجا به موزه ی مجهز و مدرنی بدل گشت. در سال 1308 ه.ق مرحوم استاد حسین طاهرزاده بهزاد که برای اصلاح هنرهای زیبا به ایران آمده بود، بنیانگذار هنرستان صنایع قدیم و موزه ی آن در سال 1309 ه.ق می شود،

که در حال حاضر در محوطه ی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به نام موزه ی هنرهای ملی است و این موزه وظیفه ی عرضه و معرفی آثار هنرمندان برجسته هنرهای سنتی ایران در دوره معاصر را به عهده دارد.
دو موزه ی آستان قدس رضوی و آستان حضرت معصومه به ترتیب در مشهد نیز در سال 1312 افتتاح گردید مجموعه ی موزه ی آستان قدس رضوی از نذورات شیعیان و هدایای شاه عباس صفوی که حداقل در سیصد سال گذشته گردآوری شده بود، بوجود آمد. این موزه از مشهورترین موزه های اسلامی و در سطح بین المللی معروف می باشد.
بالاخره به دنبال لغو امتیاز 1900 میلادی که به موجب آن مظفرالدین شاه امتیاز حفاری کاوش های باستان شناسی در تمام نقاط ایران را به دمت 60 سال به دولت فرانسه واگذار نموده بود، در سال 1308 ه.ش آقای گدار به استخدام دولت ایران درآمده و در سال 1312 به یکی از تعهدات خود عمل کرده و ساختمان موزه ای نوبنیاد را که نقشه آن را خود طرح کرده بود، در محل فعلی موزه ی ایران باستان آغاز کرد بنای ساختمان با معماری حاج عباسعلی معمارباشی به اتمام رسید و در سال 1315 اشیای موزه ملی از عمارت مسعودیه به این ساختمان منتقل گردید. در سال 1316 این موزه افتتاح و قسمت اداری اداره ی عتیقات نیز به این ساختمان انتقال داده شد.
سپس دایره ی انسان شناسی اداره عتیقات از ادارات وزارت معارف، اوقاف و صنایع مستظرفه، بنگاه و موزه ی مردم شناسی را بنا نهاد. موزه ی مذکور در سال 1314 ه.ش در قسمتی از ساختمان اداره ی عتیقات بود، ولی بعدها با زیاد شدن آثار در سال 1316 ه.ش به ساختمان دیگری در خیابان بوعلی منتقل گردید.
در نهایت در سال 1347 ه.ش از ساختمان قبلی به کاخ ابیض در محوطه ی کاخ گلستان انتقال یافت که تا حدی نیز موزه ی مردم شناسی شناخته می شد و پس از آن انتقال موزه ی مردم شناسی به کاخ سعدآباد صورت گرفت و هم اکنون به همان عنوان به فعالیت خود ادامه می دهد. در مطالب ارائه شده شخص می گردد که توجه به میراث فرهنگی و موزه و مکان های فرهنگی روند رو به رشدی پیدا کرده است.
همچنین کاوش های باستان شناسی هیات های خارجی در محوطه های باستانی مانند تخت جمشید و هفت تپه نیاز به ایجاد محلی مناسب برای حفظ آثار کشف شده را سبب گردیده بود و این امر باعث تولد موزه های محوطه های باستان شناسی گردید.
در همین دوران شاهد افتتاح موزه هایی در دیگر استان های کشور، از جمله موزه ی شهر اصفهان در کاخ چهل ستون در سال 1316 ه.ش، موزه ی فارس در سال 1315 ه.ش واقع در بنای تاریخی کریمخان زند و … می باشیم.
تا این دوره موزه ها بیشتر با نگرش اهمیت بر شیء ساخته می شدند ولی در دهه ی 50 جهشی در این نگرش بوجود آمده و شاهد هستیم که برای طراحی داخلی موزه ی آبگینه از یک معمار اتریشی به نام هانس هولاین دعوت می گردد و با این حرکت معماری نیز به خدمت موزه درمی آید. همچنین در این دوره ما شاهد تحولی در شکل گیری موزه ها هستیم، از جمله موزه هایی باتوجه به موضوع، مانند موزه ی هنرهای معاصر و … تحولات مرتبط با موضوع موزه
در ایران همچنان ادامه دارد تا اینکه با پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 و به دنبال آن جنگ تحمیلی در طی هشت سال، عملاً تحول خاصی را در موزه و میراث فرهنگی نمی بینیم و از سویی به دلیل کمرنگ شدن روابط ایران با کشورهای دیگر از دانش موزه و موزه داری در جهان نیز کم اطلاع شده و این دانش به شکل بومی رشد و نمو پیدا کند و شاید این خود دلیل بر وجود فاصله ی زیاد موزه و موزه داری در ایران در مقایسه با سایر کشورها باشد.
موزه در بینش اسلامی:
در اینجا بی مناسبت نیست که هر چند فشرده و با نگرشی الهی به موزه نگریسته و جایگاه و منزلت آن را در جهانبینی اسلامی مورد مطالعه قرار دهیم بنابراین به قرآن روی آورده و شیوه برخورد آن را با حوادث تاریخی و آثار باقیمانده از پیشینیان بررسی مینمائیم، مشاهده میکنیم که قرآن این کتاب همیشه جاوید و آموزنده سرگذشت اقوام و ملل گذشته را به تکرار بازگو نموده و از آثار بر جای ماندهشان که خود موزه است طبیعی یاد میکند اما نه گزارشگر تاریخ است و نه قصه پرداز بلکه به نتایج اخلاقی و بعد تربیتی این مناظر تکیه نموده و هر اثری را آمیزهای جهت تنبیه و بخود آوردن بر میشمرد.

فصل سوم:
بررسی نمونه های موردی

نمونه هایی از موزه های :
تجزیه و تحلیل نمونه هایی اجرا شده از موضوع طرح همواره میتواند در ارائه طرحی کاراتر و بهتر موثر باشد.برای این منظور در این بخش نگاهی به دو طرح ساخته شده به عنوان موزه هنر معاصر ( جدید ) می اندازیم. یکی موزه هنرهای معاصر تهران که در مورد آثار هنری مدرن در کشور جایگاه مهمی دارد و دیگری موزه هنری کیمبل که توسط معمار سرشناس لویی کان طراحی شده است .
موزه هنرهای معاصر تهران:
موزه هنرهای معاصر ، در خیابان کارگر شمالی و در همسایگی پارک لاله قرار دارد و پیرامون آن فضایی سبز و زیبا موسوم به پارک مجسمه با تندیس هایی ارزشمند از هنرمندان پر آوازه معاصر ایران و جهان قرار گرفته است .
ساختمان موزه که یکی از نمونه های با ارزش و کم همتای معماری نوین ایران است ، با الهام از معماری سنتی ایران و مفاهیم فلسفی آن بنا شده است . هشتی ، چهارسو ، معبر و گذرگاه ، از جمله عناصر چشم نوازی هستند که بازدید کنند گان هنردوست را به تامل در آستانه تاریخ شکوهمند هنر و فرهنگ ایران زمین وامی دارند . موزه هنرهای معاصر را میتوان یکی از کارهای موفق کامران دیبا دانست که در آن ذوق و هنر خود را به نحو احسن نشان داده است.اگر به پلان موزه نگاهی بیندازیم و در آن را از نزدیک مشاهده کنیم مشاهده میکنیم که تکرار مربع و مستطیل در تمام سطوح پلان به وضوح قابل دیدن هستند اما اینها آن قدر زیبا با یکدیگر ترکیب شده اند که حس وحدت و کثرت گرایی را به خوبی می توان دید یعنی به صورتی حس می شود که اجزای پلان کاملاً به همدیگر چفت و وصل شده اند . هیچ قطعه ای جدا نیست و کلیه فضا تعریف خاص خود را دارند .
موزه هنرهای معاصر ، محور و مرکز فعالیت ها و رویدادهای مهم هنری ایران در زمینه هنرهای تجسمی به شمار می آید . نمایشگاه های هنری که در مقاطع سالانه و یا هر دو سال یک بار به گونه ای فراگیر در زمینه های نقاشی ، عکاسی ، ارتباط تصویری ، مجسمه سازی ، سفال گری ، معماری ، و… در این موزه برگزار می شود ، فرصتی است مغتنم برای دوستداران هنر ، تـا در گسترده دو هزار متر مربعی موزه حضور یافته و از نسیم تازه و رنگین هنر معاصر در فضای 9 نگارخانه موزه وزیدن می گیرد ، نفسی تازه کنند و دیگر بار،چراغ رابطه با هنر و هنرمند را بر فروزند .
به هنگام برپایی هر نمایشگاه یک یا دو نگار خانه نیز به نمایش گنجینه ای از هنرمندان بزرگ جهان ویژگی می یابد ؛ گویی این مکان فرهنگی خود را برای استقبال و خوشامد گویی به هنرمندان و هنر دوستان می آراید و زیورهای درخشان دیروز را بر پیکر امروزین خویش می نشاند
موزه هنرهای معاصر ،در سال 1356 فعالیت فرهنگی و هنری خود را آغاز کرد و با تداوم خدمات خود به هنر انقلاب اسلامی ، می کوشد به هدف های آتی دست یابد .
معرفی هنر و هنرمندان معاصر ایران و جهان .
فراوری کمی و کیفی هنر ایران زمین
راهبری هنرمندان به سوی فضایی سالم برای درخشش بیش از پیش هنر ایران .

نمایی از موزه هنرهای معاصر تهران که در آن نورگیرهای سقفی به عنوان یک عامل شاخص در فرم بنا دیده میشوند.
ساختمان موزه:
ساختمان موزه ، تلفیقی از معماری مدرن و سنتی است که با الهام از بادگیرهای مناطق حاشیه کویر ایران ساخته شده است و تندیس هایی زیبا و با ارزش هنرمندان معاصر همچون : هنری مور ، آلبرتو جیاکومتی و پرویز تناولی درپیرامون آن فضای سبز اطراف را به "پارک مجسمه" بدل ساخته است. درون موزه ، از عناصری تشکیل شده که در جریان دیدار بازدید کنندگان ، چشم اندازهایی بدیع وزیبا در برابر چشمان آنان قرار می دهد . چهارسو ، گذرگاه ، معبر و هشتی ، از جمله این عناصرهستند. بیننده ، مسیری چرخشی در گرداگرد فضای اصلی موزه را می پیماید و پس از تماشای نگارخانه ها، به هشتی می رسد.در دل هشتی،اثر زیبا و نوین ـ و به تعبیر دیگر،چیستان هنری ـ "نوریوکی هاراگوچی" هنرمند بنام ژاپنی قرار دارد که از روغن و پولاد ساخته شده و با عنوان "ماده و فکر" هشتی را در خود باز می تابد.

پلان موزه هنرهای معاصر
نگارخانه ها :
موزه هنرهای معاصر ، نمایشگاه های خود را در 9 نگارخانه بزرگ و کوچک برپا می سازد . نگارخانه ها یک به یک در مسیر حرکت بازدیدکنندگان قرار دارند و این ترتیب ، امکان برقراری بیشترین و بهترین ارتباط میان تماشاگر و آثار هنری را فراهم می سازد .
کتابخانه :
در کتابخانه تخصصی موزه که در مجاورت شیبه منتهی به بخش های امور اداری و امور هنری قرار دارد ، نزدیک به چهار هزار عنوان کتاب غیر فارسی و بیش از سه هزار عنوان کتاب فارسی در زمینه های : معماری ، نقاشی ، طراحی ، ارتباط تصویری ، عکاسی ، صنعت سینما و دیگر زمینه های هنری گرد آمده است .

نمایی از موزه هنرهای معاصر تهران

فروشگاه کتاب :
در این بخش که در سمت چپ سالن ورودی به نگارخانه ها قرار گرفته ، نشریات هنری ایرانی، انتشارات موزه ، بروشورها و نمونه های آثار و تالیفات هنرمندان و نویسندگان ایرانی و انواع گاه شمار و کارت پستال هنری،به دوستداران عرضه می شود.
رستوران :
موزه دارای رستوران نسبتاً بزرگی است که در طبقه همکف ورودی قرار دارد . دیواری شیشه ای و دو جداره ، رستوران را از فضای سبز بیرون و پارک مجسمه جدا ساخته و چشم اندازی زیبا در پیش روی مراجعان قرار می دهد .
سازمان موزه : موزه هنرهای معاصر ، مجموعه ای است متشکل و نظام یافته از بخش های : امور هنری ، امور اداری ، روابط عمومی ، سمعی و بصری ، خدمات نمایشگاهی راهنمایان هنری ، مراقبین ، حراست ،آرشیو آثار هنری و دبیرخانه دایمی نمایشگاه ها .
روابط عمومی :
در قلمرو هنر و فرهنگ ، علم ارتباطات از اهمیتی دو چندان برخوردار است و آگاهی از شیوه های نوین ارتبـاطی و آشنـایی با نقش پر اهمیت رسانه های جمعی ، ضرورتی اجتناب ناپذیر به شمار می آید.موزه هنرهای معاصر به گونه گسترده با دیگر نهادهای هنری فعال در کشور و با بسیاری از این مراکز در خارج از کشور ارتباط دارد و می کوشد با آگاهی از چند و چون دگرگونی ها و تحولات جهانی در زمینه های مختلف هنری ، فعالیت های خود را با آن بخش از تحولات که با فرهنگ ایران اسلامی هماهنگی دارد متحول ساخته و از دیگر سو ، هنر و هنرمندان ایران را به گونه ای در خور ، در محافل هنری و فرهنگی کشور و جهان ، معرفی کرده و مطرح سازد . روابط عمومی موزه هنرهای معاصر با استفاده از امکانات و ابزاری که در اختیار دارد برای دستیابی به هدف های یاد شده ، نیز ایجاد ارتباطی دو سویه که امکان تبادل اطلاعات و یافته های نو با مراکز و محافل هنری داخلی و خارجی را فراهم سازد ، می کوشد .
افزون بر فعالیت های سازمانی روزمره ، گردآوری و اراده بخشی بزرگ از اطلاعات هنری مربوط به موزه هنرهای معاصر نیز،به عهده روابط عمومی است.با توجه به نقش های دوگانه و فعالیت های متنوع این بخش،وظایف روابط عمومی را می توان به شکل آتی، برشمرد:

ثبت و تنظیم فعالیت های نمایشگاهی موزه به طور سالانه .
گردآوری و نگهداری فرآورده های انتشاراتی مربوط به نمایشگاه ها .
تهیه و تدوین شناسنامه هنرمندان به تفکیک رشته های هنری .
نظام بخشیدن به ارتباطات بین المللی ، نظارت بر تداوم آن و ارسال نشریات موزه به محافل هنری و فرهنگی داخل و خارج از کشور .
ایجاد ارتباط مستمر با وسایل ارتباط جمعی در جهت برخورداری از پوشش خبری مناسب و بازتاب رویدادها و اخبار نمایشگاهی .
پاسخ گویی به مراجعان و بازدیدکنندگان و راهنمایی آنان .
ایجاد زمینه های لازم برای گسترش همکاری با موسسات آموزش عالی و اشتراک در فعالیت های دانشگاهی برای افزایش توان کاربردی دانشجویان رشته های هنر .
بررسی نظرات و پیشنهادات و انتقادات مطرح شده در دفاتر یادبود نمایشگاه ها و سنجش افکار مراجعین به موزه .
یکی از مهم ترین فعالیت هایی که در این بخش جریان دارد ، تجزیه و تحلیل ، طبقه بندی و بررسی آماری مدارک و اطلاعات مربوط به هنرمندان و آثار هنری و سپردن نتایج به دست آمده به کامپیوتر است که نه تنها موجب آسانی دسترسی به یافته هـا و داده هـا و ارائه به مراجعـان می گردد ، بلکه راه های دستیابی به نوعی "بانک اطلاعاتی هنری" را هموار می سازد
سمعی و بصری (واحد عکاسی) :
عکاسی وآرشیوعکس درآخرین شیبه قرار دارد.عکاسان وکارکنان این بخش برای انجام فعالیت های خود که به طورعمده : تهیه عکس از آثارهنری عرضه شده در نمایشگاه ها و کپی برداری ازآنها ؛ ظهوروچاپ عکس و ظهور اسلاید می باشد از انواع دوربین های : 135 میلی متری ، تخت حرفه ای ، دوربین های موسوم به 6*6 و دستگاه نمایش اسلاید ؛ نیز امکانات ظهور و چاپ عکس های سفید و سیاه سود می برند . تهیه عکس از مراسم آغاز و پایان نمایشگاه ها و عکس برداری از بیرون و درون موزه و نگارخانه ها،عکاسان بخش را قادرمی سازد مجموعه های تصویری متنوع و به یاد ماندنی از آثار هنرمندان انقلاب اسلامی و بنای موزه را به شکل آلبوم و بروشور منتشر کرده و هنر معاصر ایران و مامن آن را در ذهن زمان جاودان سازد . طبقه بندی ، تنظیم و نگهداری عکس و اسلاید در آرشیو اختصاصی واحد عکاسی انجام می شود .

سمعی و بصری (سینما تک و خدمات صوتی تصویری) :
خدمات مربوط به برگزاری فراخوان ، گردهمایی ، سمینار ، و مراسم آغاز و پایان نمایشگاه ها ، به عهده این بخش است.سالن سینما که پس از شیبه های دوم و سوم قرار گرفته ، گنجایش 275 تماشاگر را دارد.پرده نمایش سالن با ابعاد 6*4 متر،امکان نمایش فیلم واسلاید را فراهم می سازد و دستگاه های نمایش فیلم 35 ، 16 ، و 8 میلی متری ، ویدیو ، اسلاید 35 و 120 ، تلویزیون و میکسر صدا ،از جمله دیگر امکانات فنی این بخش است.ارائه خدمات سمعی و بصری و نمایش فیلم های سینمایی با ارزش و آثار هنری پر ارج برای اعضاء (دانشجویان ، کارشناسان ، مدرسان و دست اندرکاران امور هنری) نیز از جمله وظایف این بخش است.
خدمات نمایشگاهی و آرشیو آثار هنری (مجموعه دائمی):
این بخش ، از چهار سالن بزرگ دارای امکانا ت ویژه نگهداری آثار هنری تشکیل شده است. آماده سازی آثار دریافت شده برای شرکت در نمایشگاه (تجهیزات پرس ، قاب ، پاسپارتو و …) نیز دربخش خدمات نمایشگاهی انجام می گیرد .
تابلوهای متعلق به موزه (مجموعه دایمی) که بر روی سطوح مشبک بزرگ فلزی متحرک استوار و بر فراز ریل قرار داده شده اند ، در سه سالن اصلی انبار با دمای ثابت 22 درجه نگهداری می شوند .
کارکنان بخش خدمات نمایشگاهی و آرشیو آثارهنری،با دقتی دو چندان که نخستین ویژگی مسئولیت مراقبت از آثار ارزشمند و گران بهای هنری است ، وظیفه حفظ آثار را که تعدادی از آنها کم شمار و یا بی همتایند ، به پیروی از استانداردهای رایج بین المللی به عهده دارند . کار مرمت آثار هنری نیز در همین واحد صورت می پذیرد .
افزون بر آثار هنری که با موضوعات متنوع و سبک های مختلف در چارچوب نمایشگاه هایی با عناوین ویژه در نگارخانه های 9 گانه موزه هنرهای معاصر به نمایش درمی آید و شیفتگان هنر را به تماشا و دیداری تازه می خواند ، مجموعه ای دایمی که "گنجینه" نیز نامیده می شود،درمکان وبا شرایط ویژه نگهداری،درموزه وجود دارد .
مجموعه دایمی موزه هنرهای معاصر ، از نزدیک به سه هزار اثر ارزشمند ویکتا تشکیل شده که به نخبگان دیروز و امروز هنرهای تجسمی ایران و جهان تعلق دارد و در مالکیت موزه است .
آثـاری از هنرمندان پرآوازه مدرن مانند : رنوار ، لوترک ، گوگن ، پیکاسو ، ماکس ارنست و ماگریت از آن جمله اند .
مجموعه ای تماشایی از هنرمندان پاپ و فتورئالیست انگلیسی و آمریکایی ؛ نیز آثار دیدنی آبستره از جکسون ، پولاک ، کلاین و لوییز در گروه آثار مدرن تر جای دارند . موزه هنرهای معاصر ، همچنین آثاری از : بیکن ، هاکنی ، کیتاج ، دوبوفه ، و جانس را نیز در اختیار دارد .
تاریخ هنر معاصر ایران ـ به ویژه در دوران پس از انقلاب ـ سیری تکوینی را می پیماید که روایتگر چگونگی تحول و تکامل این هنر و نحوه بود و باش هنرمندان است این نکته پر اهمیت ، موزه هنرهای معاصر را بر آن می دارد تا با استفاده از بیشترین امکانات خود ، برای خرید آثار ارزشمند هنری هنرمندان ایرانی بکوشد و از پراکنده شدن و یا خروج غیرقانونی این آثار از کشور جلوگیری کند ؛ چرا که از دست رفتن هر اثر ارزشمند هنری ، به منزله پاک شدن رد پای دوره ای از هنر معاصر ایران است
باغ مجسمه :
براساس تعریف ما از "مجموعه دایم" موزه هنرهای معاصر ، تندیس های زیبا و کم نظیر "باغ مجسمه" که نظر بازدیدکنندگان و دوستداران هنر مجسمه سازی را به خود جلب کرده و حس کنجکاوی آنان را بر می انگیزد نیز در این طبقه بندی قرار می گیرند.
نمایی از باغ مجسمه موزه هنر های معاصر تهران

موزه هنری کیمبل:
موزه هنری کیمبل توسط لویی کان بین سالهای 72-1967 در فورت ورس – تگزاس ساخته شده است . این موزه در باغی قرار دارد که اطراف آنرا زمین وسیعی احاطه کرده است بنا بر این تصمیم گرفته میشود که ساختمان در سطح افق گسترش پیدا کند و برای استفاده از نور طبیعی از نورگیرهای سقفی استفاده شود اشیاء موزه به طور کلی از آثار ظریف قرن 19 تشکیل شده اند. و چون نور فضاهای موزه به طور طبیعی تامین میشود لذا لویی کان تصمیم میگیرد که اشیاء آن هم با نور طبیعی در معرض دید قرار گیرند بنا بر این از دو طریق نور را به داخل هدایت میکند یکی نور نقره ای رنگ آسمان که از شبکه آلومینیومی گذشته و انعکاس آن از صفحات منحنی شکل به فضای داخلی میرسد و دیگری نور سبز رنگ که از انعکاس نور خورشید بر روی برگهای درختان و گیاهان باغچه واقع در سه حیاط و صفحات منحنی به داخل موزه میتابند. البته این صفحات آلومینیومی و منحنی به خاطر انتشار نور بهتر و یکدست تر به کار گرفته شده اند.

لویی کان- موزه هنری کیمبل ( پلان )

سیرکولاسیون(طبقه همکف )

سیرکولاسیون)(زیر زمین(بخش اداری)

* نحوه نور گیری در گالری

لویی کان- موزه هنری کیمبل (نمای خارجی و نمای سالن سخنرانی)

یکی از مشخصه های عالی در این موزه به نظر متخصصین تاکید بر مصالح میباشد. موزه هنری کیمبل شاهکاری در این زمینه است نظری اجمالی بر پژوهشهای متعدد در باره ساختمان نشانگر نوعی توجه به تناسب میان عناصر گوناگون است. که تنها آن را میتوان با کمال کلاسیک و به ویژه کمال کلاسیک یونام مقایسه کرد. لویی کان از تمام ابزارها برای ساختن غایت نهایی ساختمان استفاده میکرده است. و حاصل استفاده از این ابزارها ایجاد ساختمانهایی هماهنگ بودند. به جرات میتوان گفت که هیج ساختمانی از لویی کان وجود ندارد که نشان دهنده نبوغ او در استفاده از مصالح باشد.
از دیگر نکاتی که در مورد این ساختمان میتوان مورد توجه قرار داد نحوه نورگیری از سقف است که در موزه هنرهای معاصر تهران هم به گونه ای مشاهده میشود و شاید طراح موزه هنرهای معاصر تهران در طراحی آن نیم نگاهی هم به این موزه داشته است.

فصل چهارم:
استانداردهای فضایی موزه

استاندارد های شهری
در این بخش مواردی از قوانین کلی شهری در که باید در طراحی مد نظر قرار گیرند به صورت خلاصه آورده شده اند :
الف : ساختمانهای عمومی :
منظور از اماکن عمومی در این آیین نامه ،آن دسته از ساختمانهایی هستند که یکی از انواع خدمات عمومی را در اختیار افراد جامعه قرار می دهند.
1- : ورودیها
ورودی اصلی باید برای استفاده معلولان نیز در نظر گرفته شود و به سواره رو با پارکینگ ساختمان دسترسی مناسب داشته باشد.
ورودی ساختمان حتی الامکان همسطح پیاده رو است.
پیاده رو منتهی به ورودی معلولان باید با علایم حسی مشخص شود.
حدقال عمق فضای جلو ورودی 140 سانتیمتراست.
وجود سایه بان به عرض حداقل 140 سانتیمتر بر روی فضای جلو ورودی الزامی است.
حداقل عرض بازشوها در ورودی ساختمان 160 سانتیمتر باشد.
2- راهرو
حداقل عرض راهرو 150 سانتیمتر باشد.
کف راهروها باید غیر لغزنده باشد و از نصب کفپوشها با پرز بلند نیز خودداری شود.
درصورت وجود اختلاف سطح در کف راهرو باید ارتباط با سطح شیبدار به صورت مناسبی تامین گردد.

3- بازشوها (دروپنجره)
حداقل عرض مفید هر لنگه در برای عبور صندلی چرخدار 80 سانتیمتر است .
درمورد درهایی که به خارج باز میشوند تامین دید کافی الزامی است.
حداکثر ارتفاع دید از کف تمام شده 100 سانتیمتر است.
ب : کاربری فرهنگی – مذهبی
استفاده مجاز مشتمل بر مصلای شهر – مساجد – سینما – موزه – فرهنگسرا – تالار بزرگ نمایش ، سخنرانی ، گردهمایی – کتابخانه – و …. می شود.
ضوابط مربوط به تفکیک زمین در سطوح مختلف :
حداقل عرض دسترسی سواره در مقیاس محله 12 متر است
حداقل عرض دسترسی سواره در مقیاس ناحیه 14 متر است
فرهنگی و مذهبی در مقیاس شهری کنار شریانیهای خدماتی درجه دو به عرض 35 متر جانمایی می گردد.
ج : ضوابط کلی مربوط به احداث ساختمان
حداکثر سطح اشغال 50% درهمکف
حداکثر زیربنا 100% در دو طبقه
تبصره 1: رعایت ضوابط و مقررات سازمانهای مربوطه الزامی است.
تبصره 2: کاربری فرهنگی و مذهبی در سطوح مختلف در طرح تفصیلی مناطق جانمایی گردیده است.
د : پارکینگ
به ازای هر 100 مترمربع در طبقات دو واحد پارکینگ
سایر موارد
در محوطه های فرهنگی و فضاهای آزاد عمومی پستهای برق بایستی در زیرزمین احداث شوند.

ل- انبار :
تا سالها قبل انبار کردن در موزه ها به این صورت بوده است که تنها اشیایی را که می توانند در گالریها به نمایش بگذارند قرار می دادند و سایر اشیاء را که امکان نمایش نداشت در انبار نگهداری می کردند، در جایی که هیچکس نمی توانست وارد شود، حالا به این نتیجه رسیده اند که انبار راکد نداشته باشند و تمام مواد اهمیت بخصوصی برای استفاده دارند. به طور کلی، تنها سه دسته از اشیاء و مواد احتیاج به انبار شدن دارند- موارد مورد مطالعه- موارد امانتی برای امانت کردن (به مدارس و دانشگاه ها)- اشیاء عبوری موزه ها که احتیاج به انبار موقت دارند برای وقتی که اشیاء یک نمایشگاه جدید را جمع آوری و نگهداری می کنند و یا اینکه نمایشگاه قبلی را جمع می کنند.

ن- نگهبانی :
موزه ها و گالری های هنری حاوی اشیاء با ارزش هستند. حتی بعضی از آنها دارای اشیاء بی قیمت هستند و باید از بالاترین سطح امنیت ممکن برخوردار باشند. به طور سنتی این کار به نگهبانان و سرپرستان محول شده است. در این حالت مهم است که گالری ها طوری طراحی شوند که شخص نگهبان از مکان خود بیشترین دید را داشته باشد. در روشهای مدرن، شخص هنوز مهمی است ولی توسط وسایل مکانیکی و الکتریکی مجهز می شود.

ذ- تاسیسات :
از فضاهای جانبی که در کیفیت بخشی به فضاهای مورد استفاده نقش مهمی بازی می کند فضای تاسیساتی است. موتورخانه مرکز تاسیسات گرمایی و تهویه مطبوع موزه می باشد. دستگاه های موتورخانه احتیاجات گرمایی و سرمایی و آب گرم و آب گرم لازم برای تاسیسات بهداشتی را تامین می کند.

5- فضای سبز : زیبایی یک موزه چنانچه با باغ و چمن احاطه شده باشد، دو چندان خواهد شد و اگر آب و هوای مساعدی را در اختیار داشته باشیم، می توانیم از این امتیاز جهت ارائه پاره ای از نمای نمایشگاه ها استفاده نماییم. شاخه درختان در اطراف موزه به عنوان صافی موثر طبیعی گرد و غبار و مواد شیمیایی که سبب آلودگی می شوند، بکار می رود و همچنین در تنظیم رطوبت هوا موثر است.

قسمت دوم : برنامه فیزیکی
در این بخش استانداردهای فضاهای گوناگونی که در موزه مورد استفاده قرار گرفته اند را به صورت کلی مورد بررسی قرار میدهیم :

الف : بخش مدیریت مجموعه :
این قسمت که به عنوان قلب مدیریتی مجموعه عمل می کند باید به صورت کارا و فعال تمام فعالیت های جاری در موزه را سازماندهی کند و به عنوان یک قسمت اداری باید توانایی پاسخگویی به نیازهای گوناگون باشد بخش های درنظر گرفته شده برای این قسمت شامل :
– مدیریت موزه
-منشی مدیر
– جلسات بخش مدیریت
– امورمالی و پرسنلی
– امور فرهنگی و روابط عمومی
– امور هیات های اجرایی
– آبدارخانه
فضای اداری-اداری
فضاها
زیربنا
تعداد
مدیریت موزه
30
1
منشی مدیر
15
1
جلسات بخش مدیریت
24
1
امورمالی و پرسنلی
18
1
امور فرهنگی
24
1
اموراجرایی
24
1
آبدارخانه
12
1

مدیریت موزه:
این بخش در واقع مرکز برنامه ریزی،هماهنگی و اتخاذ تصمیمات اجرایی می باشد. با توجه به این که تقریبا تمام مدیران موسسات اموزش عالی داری مدارک بالای تحصیلی می باشند و از انجایی که این فضا ، فضایی رسمی و اداری ست ، لازم است در طراحی ان علاوه بر در نظر گرفتن نیاز به فضا هایی مانند: بخش انتظار مراجعه کنندگان ، اتاق منشی ، اتاق جلسه و به فرم و نور فضا نیز توجه کافی شود. به عنوان مثال برای طراحی اینگونه فضا ها باید از طرح های فانتزی و… خودداری کرد. نور گیری این فضا به صورت طبیعی و مصنوعی انجام میگیرد.

مبلمان اتاق مدیریت:

مبلمان اتاق منشی: مبلمان اتاق جلسات:

مبلمان اتاق مالی: مبلمان اتاق فرهنگی:

مالی(حسابداری) :
نیاز های این فضا عبارتند از : بخش بایگانی پرونده های مالی ، بایگانی پرونده های مالی کارکنان،اساتید و… که باید به خوبی از انها محافظت شود.این فضا باید به گونه ای طراحی شود که بیشترین فضا را برای قفسه بندی و زونکن ها در نظر گرفته شده باشد.

مبلمان اتاق اجرایی: مبلمان اتاق آبدارخانه:

ب : بخش گالری و نمایشگاهی:
اصلی ترین بخش موزه و تشکیل دهنده بخش اعظم حجم موزه می باشد. از نظر امنیتی در بالاترین حد ودرجه بوده و با توجه به انواع آثار و اشیایی که درآن به نمایش در می آیند باید بتواند از جنبه های گوناگون تامین کننده نظرات ما باشد. در این بخش نحوه ارتباط سالن های نمایش (گالری) و گوناگونی آنها و همچنین ارتباط خارجی و نحوه ورود و خروج اشیا از اهمیت خاصی برخوردار می باشد.
– گالری ها و قسمت نمایش آثار
– سرویس های بهداشتی
گالریها :
استانداردهای مربوط به گالریهای در نظر گرفته شده برای موزه با توجه به استاندارد موجوددر نظر گرفته شده اند.
مساحت لازم برای هر تصویر:3- 5 متر مربع مساحت دیوار
مساحت لازم برای هر شی هنری : 6-10 متر مربع مساحت کف
در فضای نمایشگاه آثار ادواری هندمندان معاصر شامل آثار تصویری و حجمی قرار میگیرند و در فضا های گوناگونی که برای نمایش آثار در نظر گرفته شده اند.

الگوی نمایش آثار در یک گالری میتواند به اشکال گوناگون باشد که مواردی از آنها به عنوان استاندارد کلی در نظر گرفته میشوند همچنین با توجه به نحوه سیرکولاسیون حرکتی در گالریهای موزه و مکانهای نمایش بعضی ار نقاط برای نصب توضیحات و دیگر موارد بیشتر مد نظر میباشند که در دیاگرامهای زیر نشان داده شده اند.

ج : آمفی تاتر و سال اجتماعات مرکزی:
این بخش به عنوان قسمتی که پذیرای کنفرانس ها و گردهمایی های گوناگون در سطوح مختلف می باشد در مقیاس متوسط در نظرگرفته شده است. یکی از ویژیهای این بخش ارتباط ا بخش داخلی مجموعه و همچنین ارتباط از قسمت خارجی درصورت نیاز می باد. قسمت های گوناگونی که عبارت انداز:
– سالن انتظار
– اتاق پرژکتور
– صحنه نمایش
– سالن اصلی
– اتاق های پشت صحنه
آمفی تاتر مجموعا جهت استفاده کنندگان از کلاسهای آموزشی و عموم میباشنددر این فضا همچنین اجرا موسیقی نیز در نظر گرفته شده است . از مواردی که در سالن آمفی تاتر باید رعایت شود این است که حداقل فضای سن و پشت سن باید به میزان 30 درصد فضای کل در نظر گرفته شده برای آمفی تاتر باشد و زاویه دید افراد در سالن 30 تا 35 درحه در نظر گرفته شود. حد اقل عرض صندلیها در سالن 40 سانتیمتر و عرض محل عبور افراد 40 تا 45 سانتیمتر در نظر گرفته میشود . راهروهای کناری و راهرو های داخلی بین صندلیها با توجه به فاصله ای که از هم دارند بین 120 تا 200 سانتیمتر در نظر گرفته میشوند . فاصله در نظر گرفته شده برای سن تا اولین ردیف حد اقل برابر 2 ردیف نشیمن ( با فضای جلو ) در نظر گرفته میشود که حدودا به میزان 160 تا 200 سانتیمتر است.

نمونه های سالن آمفی تاتر
د : بخش تخصصی و کارشناسی موزه:
این قسمت یکی از قسمت های حیاتی درموزه بوده و در ارزیابی آثار و کارشناسی آنها و همچنین مرمت و نگهداری آنها نقش فعالی را ایفا می کند. این بخش در ارتباط با سالن های نمایش بوده و از نظر امنیتی در درجه بالایی قرار دارد. قسمت های در نظر گرفته شده برای این بخش شامل :
– کارگاههای حفظ و نگهداری
– اتاق کارشناسی
– آزمایشگاهها
– انبار وسایل
– سرویس های بهداشتی
– آبدارخانه
ر:بخش آموزشی موزه:
نقش نهادهایی مانند موزه ها و گالری های نمایش آثار خبری و ….. در بحث آموزش نیروهای خلاق و جدید برکسی پوشیده نیست حال اگر مقوله مورد صحبت هنر باشد این جنبه دارای اهمیت بیشتری می شود استفاده از بخشی از فضای درنظر گرفته شده برای موزه به عنوان فضای آموزشی امری در جهت اشاعه هنر و فرهنگ در سطح جوانان و افراد گوناگون می باشد. قسمت های درنظرگرفته شده عبارت اند از :
– کارگاههای آموزشی
-لابراتوار
– آتلیه ها
– قسمت اداری
– سرویس های بهداشتی
فضای آموزشی :
استانداردهای اندازه کلاسهای آموزشی به طور کلی به صورت زیر میباشند
کلاسهای کوچک ( خصوصی ) 3 *2 مترمربع
کلاسهای 15 تا 20 نفره 5/7 * 5 مترمربع
کلاسهای 40 تا 50 نفره 5/7 * 10 مترمربع
ارتفاع متوسط در این مورد 5/3 متر میباشد و تناسب کلاسها از طول به عرض 3/1:1 تا 7/1:1 متغیر است و لی حالت بهینه 4/1:1 میباشد. سطح سرانه کلاسها در آلمان 9/0 تا 8/0 و در انگلستان 93/0 تا 6/1 و در هلند 3/1 متر برای کلاسهایی تا ظرفیت 50 نفر میباشد. 2 متر فاصله قرار گیری استاد تا اولین ردیف صندلی کلاس در نظر گرفته میشود.

ز: بخش خدماتی – فروشگاهی :
بخش های خدماتی و فروشگاهی به عنوان قسمتی از موزه که نیازهای کوتاه مدت افراد مراجعه کننده به موزه را به صورت کلی برآورده می کنند باید به صورت بهینه در نظر گرفته شوند استفاده از این قسمت ها به صورت محدود و در حد نیاز مطرح بوده است: فضاهای در نظر گرفته عبارت اند از :
– فروشگاههای عرضه محصولات فرهنگی
– کافی شاپ
-اینترنت
س : کتابخانه :
امر پژوهش و دانش مورد نیاز برای فهم بسیاری از جریانهای هنری و آثار حاصل از آنها در اثر مطالعه و داشتن مراجع لازم بدست می آید و درغنای یک مجموعه هنری امری غیر قابل انکار است . کتابخانه می تواند نقش نگهدارنده این منابع را ایفا کرده و برای قسمت های تخصصی و آموزشی – پژوهشی نقش مفیدی داشته باشد.
– مخزن کتاب
– سالن مطالعه
– بخش نشریات
– قسمت کارکنان
مدول تقسیم بندی قفسه ها بر اساس 90 یا 180 سانتیمتر طول و 25 سانتیمتر عمق میباشد.ارتفاع متوسط هر قفسه30 سانتیمتر درنظر گرفته شده است. نکته این که باید 10 تا 15 درصد حجم یک قفسه باید برای کتابهای جدید باز باشد. فضای عبوری بین قفسه ها در قسمت مخزن حداقل90 سانتیمتر می باشد.

.

ش: بخش خدمات و تاسیسات :
در موزه به عنوان مکانی که دارای عملکرد خاص می باشد تاسیسات نقش مهمی را بازی می کنند. مسائل سرمایشی – گرمایشی و میزان رطوبت سالن های موزه حتی در موارد پیشرفته تر میزان گرد و غبار و عناصر باکتریایی و قارچی در هوای موزه می توانند به عنوان مسائل مورد نظر در بحث تاسیسات به شمار آیند نگهداری و حفاظت از قسمت های الکتریکی (بخش های خودکار، وسایل مورد استفاده در بخش امنیت ، وسایل تامین نور و …. ) و …. عامل مهمی در عدم ایجاد حوادث و کارکرد بهینه مجموعه می باشند برای این قسمت یک فضای واحد مرکزی در قسمت زیرزمین در نظر گرفته شده است.

ص : بخش امنیت و حراست :
موزه نگهدارنده اشیای گرانبها می باشد. بنابراین از نظر امنیت جزء مکانهای خاص به شمار می رود قسمت امنیت و حراست شامل یک اتاق مرکزی در بخش اصلی مدیریت است که محل استقرار مدیر بخش حراست است و در تمام درگاههای ورودی – خروجی موزه نیز واحدهای اطلاعات و نگهبانی مستقر می باشند.

استانداردهای فضاهای اداری خدماتی :
فضاهای اداری در مجموعه با توجه به نیازهای کلی مجموعه و تعداد نفرانی که باید در آنها به فعالیت بپردازند در نظر گرفته شده اند استاندارد کلی برای فضای اداری به ازای هرنفر کارمند ثابت حدود 5 تا 6 متر مربع فضای مفید میباشد . برخی از فضاهای اداری خدماتی مانند اتاق آرشیو اسناد ویا اتاق نامه ( دبیر خانه داخلی ) دارای استاندارد های خاصی میباشند که در این مورد برای یک موزه با اندازه متوسط در نظر گرفته شده اند

فصل پنجم:
شناخت و بررسی بستر طرح

سایت:
سایت درنظر گرفته شده برای طراحی پروژه موزه صنایع دستی یاسوج در قسمت جنوبی شهر،ومشرف به رودخانه بشار و درمقابل شهرزیبای یاسوج قرار دارد.مساحت سایت نزدیک به 23000 متر مربع بوده که از نظر طولی حدودا 200 متر واز نظر عرضی بین 60 تا 150 متر در تغییر است.ازنظر شیب بندی لازم به ذکراست که همانطورکه درعکس های سایت نشان داده شده است سایت فاقد شیب وتقریبا مسطح می باشد.منطقه و به طور کلی می توان گفت که سایت در نظر گرفته شده دارای موقعیت ممتازی می باشد.

دسترسی های اطراف سایت:
همانطور که گفته شد سایت از نظر موقعیت ممتازی دارد. به طوری که درنقشه مشاهده میشود یکی از راههای اصلی ورود و خروج ازشهراست.و مسیر پررفت آمدمی باشد.خیابان هتل آزادی وخیابان بیمارستان دراین محدوده می باشد.که ما این مسیر ها را در سه درجه،تقسیم میکنیم:

دسترسی های اطراف سایت
آبی مسیر ارطباطی درجه یک
نارنجی مسیر ارتباطی درجه دو
قرمز مسیر ارتباطی درجه سوم
محدوده سایت

دیدهای به سایت:

دیدهای از بیرون به سایت دیدهای داخل به بیرون

عکس هایی از سایت
عکسهایی از سایت:

ورود پیاده به سایت ورود سواره به سایت

میدان به سمت بیمارستان

پوشش گیاهی سایت

دیدکلی به سایت

ورودی پیاده به سایت

دیداز بالا به سایت

دیداز پایین به سایت

ساختمان های همجوار

ساختمان های همجوار

شهر بازی

خیابان بیمارستان

خیابان های اطراف

خیابان ورودی به شهر

خیابان به سمت سایت

فصل ششم:
روند کار

ایده :
مفهوم ذهنی + کلمه + جمله +ایدئوگرام + ماکت کانسبت + ماکت نهایی

مفهوم ذهنی (حرکت)دلیل انتجاب حرکت جریان آب و حرکتی و گذشت زمان بر صنایع دستی استان که کم کم در حال فراموشی است.

مفهوم ذهنی
(حرکت)
کلمه(مربوط به حرکت)
انتخاب یکی ازکلمهها (رودخانه)

باد
رودخانه بشار

رودخانه
رودخانه کارون

خودرو
مار

آب
ماهی

ابر
شنا

ماهی
صلب وشفاف

مفهوم ذهنی + کلمه + انتخاب یکی از کلمه ها= جمله
حرکت + رودخانه = جمله

جمله: موزه من موزه ای است مه همانند رودخانه بشار از دل کوه در می آید و از دل شهر عبور می کند و نمی دانم به کجا میرود.

انتخاب مهم ترین کلمات در جمله:
دل کوه + دل شهر + نمیدانم به کجا

ایدئوگرام:

ماکت کانسبت:

سازماندهی های خطی:
یک سازماندهی های خطی لزوما از مجموعه ای فضا تشکیل شده است .
این فضا ها می توانند مستقیما در رابطه با یکدیگر باشند و یا توسط یک فضای خطی جدا و متمایز با یکدیگر مربوط شوند .
یک سازماندهی خطی معمولا از تکرار فضاهایی که در اندازه ، فرم و عملکرد یکسان هستند تشکیل می شود ولی در عین حال می تواند متشکل از فضاهای خطی باشد که در طول خود مجموعه فضاهایی را که در اندازه ، فرم یا عملکرد متفاوت هستند سازماندهی کرده است . در هر دو مورد ، هر یک از فضاها در طول این ترتیب دارای نمودی خارجی هستند.
فضاهایی که از نظر عملکردی یا سمبلیکی در این سازماندهی مهم هستند در هر جای این ترتیب خطی می توانند واقع شوند و به وسیله تفاوت اندازه و فرمشان تفکیک و حائز اهمیت گردند . میزان اهمیت آن ها به وسیله مکانشان نیز می تواند تشدید شود : با قرار گرفتن در انتهای ترکیب خطی ، بیرون زدگی از سازماندهی خطی یا قرار گیری در نقاط راس یک فرم خطی شکسته
سازماندهی های خطی ، به خاطر ویژگی طولشان معرف جهت هستند و بر حرکت ، تداوم و رشد دلالت دارند . برای محدود نمودن رشد و گسترش سازماندهی های خطی می توان یک فرم یا یک فضای غالب را در انتهای آن ها قرار داد یا ورودی دقیق یا تفکیک شده ای را برای آنان تعبیه نمود و یا آنها را با فرم دیگری از بنا یا توپوگرافی محل ترکیب کرد.
نوعا سازماندهی خطی از نظر فرم انعطاف پذیر است و به آسانی می تواند با شرایط مختلف سایت خود را تطبیق دهد . فرم آن می تواند تغییرات توپوگرافیک مطابق شود . حجم آب یا محل درختان را دور بزند یا به جهتی بچرخد که فضاهای آن از دید و نور مستقیم آفتاب بهره مند شوند . فرم آن می تواند به صورت مستقیم ، شکسته یا منحنی باشد . این فرم می تواند به شکل افقی در سراسر سایت گسترده شود یا به صورت مورب یک سربالایی را طی نماید ، و یا مانند یک برج به حالت عمودی قرار گیرد .

فرم یک سازماندهی خطی به طرق زیر می تواند با دیگر فرم های محیطش ارتباط برقرار کند :
* آن ها را به خود پیوند دهد و در طی خود سازماندهی نماید
* به صورت دیوار یا سدی عمل کند و آنان در دو محدوده مختلف از هم جدا نماید.
* آنها را در درون یک محدوده فضائی محیط ومحصورکند.
فرم های منحنی و شکسته متعلق به سازمان های خطی در سمت فرورفته ی خود محدوده ای از فضای خارج را محصور می کنند و به فضاهای خود جهتی به مرکز محدوده می دهند . این فرم ها در طرف برامده بنظر می رسند که در مقابل فضای خارج قرار گرفته اند و محدوده ی خود را از آن جدا می کنند .
سازه های چادری:
سازه های غشایی در سال 1960 توسط فرانک اوتو رواج دوباره ای گرفت.
امروزه با پیشرفت فناوری ها سازه های غشایی به کلی دگرگون و متحول شده اند،هر چند بهبود مصالح موجب بهبودعمکرد پوشش های غشایی شده است، ولی روش های نوین طراحی عامل اصلی بهره وری این سازه ها می باشد .
ویژگی های این سازه ها:
1- ریشه در سنت کهن چادر سازی دارند.
2- به لحاظ ارزانی مصالح، سهولت اجراو سرعت برپایی بسیار جذاب می باشند.
از اولین کاربرد های این نوع چادر ها در سالن های نمایشی و سیرک ها و چادر های ارتش….. می باشد پیشرفت فن آوری های امروز باعث شده است تا:
1) دوام و طول عمر مصالح بیشتر شود.
2) مقاومت در برابر آتش سوزی بیشتر شود.
3) گسترش حریق و دودهای ساطعه کاهش می یابد.
4) انرژی کمتری برای تنظیم شرایط محیط حاصل می شود.
مثلا در مناطق گرمسیر با استفاده از این غشاء ها می توان مقدار زیادی از نور خورشید را منعکس کرده و دمای ساختمان را با صرف انرژی کمتری تنظیم نمود و در مناطق سردسیر با بهره گیری از لایه های عایق حرارتی که منعطف و مات می شوند با انژری کمتری شرایط مطبوع حاصل می شود.
ویژگی محصولات :
درصد اشتعال پایین
دارای عالی ترین خواص فیزیکی
دارای پرداخت صیقلی بالا و براق
استفاده از تارپولین وزن متوسط
دارای خاصیت ضد قارچ یا ضد کپک زدگی
قابلیت جوش ، با تکنوژی هوای گرم و فرکانس بالا
مقاومت بسیار بالا در برابر اشعه های مضر آفتاب (UV)
استفاده از رنگدانه های با کیفیت بالا (ثبات و دوام بالای رنگ)
عدم فرسایش در شرایط مختلف آب و هوایی و طول عمر بسیار بالا
دارای رنگ لاکی (لاک و الکل) اکریلیک و پوشش PVC در هر دو سمت
ساختارهای غشایى:
یک ساختار کششی تنها ترکیبی از عناصر کششی است، نه خمشی و نه فشاری. ساختار کششی نباید با ساختارهای تنسگریتی که ساختاری فرمال با هر دوعنصر فشاری و کششی است اشتباه گردد.
اغلب ساختارهای کششی با عناصری فشاری یا خمشی از قبیل میله ها، حلقه های فشاری به همراه تیرها نگهداری می شوند. در این میان ساختارهای غشایی، جایگاه ویژه ای دارند که اغلب به عنوان پوشش استفاده شده و در فواصل بزرگ می توانند اقتصادی و جذاب باشند.
اولین معماری دنیای کششی پوسته ای فولادی بود که توسط ولادیمیر شوخوف (در طول ساختمان) Nizhny Novgorod استفاده گردید.
مهندس روس، ولادیمیر شوخوف یکی از اولین مهندسانی بود که محاسبات کاربردی از تنشها و تغییر شکلهای ساختارهای کششی، پوسته ها و غشاها را توسعه داد. شوخوف با هشت ساختار کششی و غرفه های نمایشگاهی ساختارهای پوسته ای سبک برای نمایشگاه Nizhny Novgorod در 1896، غشایی به مساحت 27000 متر مربع طراحی کرد.
آنتونیو گائودی از مفهوم خلق معکوس یک ساختار فقط فشاری برای کلیسای کولونیا گوئل استفاده کرد. او یک مدل کششی معلق کلیسا را با محاسبه نیروهای فشاری و با تعیین آزمایش ژئومتری یک قوس خلق نمود.
بعدها، کانسپتی توسط معمار و مهندس آلمانی فری اتو معرفی شد، کسی که نخستین بار در ساختمان کلاه فرنگی آلمان اکسپو 67 مونترال استفاده کرد. اتو سپس ایده ای برای سقف استادیوم المپیک 1972 مونیخ ارائه داد. فرم ساختاری که به طور گسترده در ساختارهای بزرگ اواخر قرن بیستم، جاییکه طناب های نگهدارنده بیشترین کشش را به پارچه ها داده و آن را مجبور به تحمل بارهای مقاوم می کنند، به کار گرفته شد.
از سال1960 ساختارهای کششی توسط طراحان و معمارانی از قبیل اوو آروپ ، بارو هاپولد، والتر برد، فری اتو، ایرو سارینین، هورست برگر و دیگران حمایت شدند.
سیستم های غشایی
نزدیک به چند دهه است که سیستم سازه های کششی یا غشایی بدلیل ویژگیهای منحصر بفرد خود در صنعت ساختمان مورد توجه قرار گرفته است.
این سازه ها می توانند به عنوان پوششی برای بناها، زمینهای بازی، باغها، تراسها، پارکینگ ها و … و یا با نورپردازی خلاقانه به عنوان یک فضای شهری مطلوب و شاخص جلوه کنند.
مصالح مورد استفاده در این نوع سازه ها (عموما پارچه ای) چه از نظر زیبایی شناسی و چه از نظر عملکرد با کلیه مصالح متعارف و متداول در صنعت ساختمان متفاوت می باشند.
سازه های کششی به خاطر خواص فیزیکی و شکل هندسی شان نیز از دیگر سازه ها متمایزند و می توانند به عنوان سازه های دائم، موقت یا با قابلیت جابجایی استفاده شوند.
این سازه ها نه تنها سبک، بلکه زیبا، نیمه شفاف و همچنین دارای طول عمر زیاد و گاهی نیز اقتصادی می باشند.
معماری پارچه ای:
استادیوم ها، سکوها، مراکز خرید، بهارخواب ها، پیاده روها، سقف پارکینگ ها و … همگی می توانند با غشاهای ترکیبی و ساختارهای پارچه ای با زیرساختارهایی سبک، آزادی عمل فراوان، اطمینان بخشی مورد قبول و پایایی فوق العاده طراحی شوند. بطوریکه در تمام دنیا غیرمنتظره ترین و جاه طلبانه ترین پروژه ها با استفاده از ویژگی سبکی و انحناپذیری این مصالح قابل ساخت می باشند. امروزه می توان ادعا نمود که در طول بیش از ده سال تجربه، نسل جدید غشاها استحکام بیشتر و طول عمر بالاتری را ارائه می دهند. تمامی این فاکتورها فرصت کافی در جهت خلق یک نتیجه نهایی واقعی را عرضه می کنند؛ بطوریکه معماری معاصر بطور بارز با سیستم های غشایی خمش پذیر و انعطاف پذیر کار می کند.

ماکت های از کار برای رسیدن به فرم مورد نظر:

اولین ماکت کار که از طول و عرض کمی برخوردار بود وبا جمله مورد نظر فاصله زیادی داشت:

دومین ماکت کار از کشیدگی کمی برخوردار بود و ابتدای کار بسته نبود.

سومین ماکت و ماکت نهایی:

در این قسمت دل کوه به نمایش در آمده که ارتفاع زیاد نمادی از کوه و این ارتفاع باعث بسته شدن ابتدای کار شده.
در این قسمت دل شهر که از ارتفاع کم تری ودارای پهنای بیشتر از بقیه قسمت ها است.
نمیدانم به کجا در ای قسمت که با کو سپشدن ارتفاع به سمت پایین حرکتی را به وجود می آورد.که در ورودی مجموعه از همین سمت می باشد.
پلان های مجموعه:

برش:

سایت پلان:

نماها:

پرسپکتیو دید انسانی:

پرسپکتیو های دید پرنده:

پرسپکتیو داخلی:

111