درس پژوهی اختصاصی آموزش و پرورش -معرفی زمان پایه چهارم

اداره کل آموزش و پرورش استان……………
اداره آموزش و پرورش استثنایی …………..
اداره آموزش و پرورش ناحیه ……

نام آموزشگاه:
مرکز اختلالات رفتاری- هیجانی (اتیسم) شهید مقدم پور

عنوان درس پژوهی:
معرفی زمان
پایه چهارم

مشخصات اعضای اصلی تیم درس پژوهی شامل:
………
……….
………….
………..
…………….

سال تحصیلی 1394-1393

به نام آنکه هستی، نام از او یافت.

اعضای تیم درس پژوهی
کد پرسنلی
مدرک تحصیلی
رشته
سمت
نام و نام خانوادگی

…………..

کارشناسی

آموزش ابتدایی

مدیر

…………

…………..

کارشناسی

روانشناسی بالینی

آموزگار

…………
………………

کارشناسی

علوم تربیتی

آموزگار

………….

……………….

کارشناسی

مدیریت آموزشی

معاون آموزشی

……………..

…………

کارشناسی

روانشناسی عمومی

آموزگار

………………

محل خدمت
سابقه کار
وظایف و نقش
نام و نام خانوادگی
ردیف
آموزشگاه شهید مقدم پور

20 سال

مدیر آموزشگاه، هماهنگ کننده ی جلسات

………………..

1
آموزشگاه شهید مقدم پور

10 سال
طرح درس، ساخت وسایل کمک آموزشی، جمع آوری مطالب، هماهنگ کننده گروه، مدرس
……………..

2
آموزشگاه شهید مقدم پور
1 سال

طرح درس، ساخت وسایل، تهیه پاورپوینت، جمع آوری اطلاعات
………………..
3
آموزشگاه شهید مقدم پور

22 سال
طرح درس، ساخت وسایل کمک آموزشی، جمع آوری اطلاعات
……………
4
آموزشگاه شهید مقدم پور

9 سال
طرح درس، ساخت وسایل کمک آموزشی، جمع آوری اطلاعات
……………..
5

سپاس
منت خدای را که طی چند سال خدمت در شغل مقدس و الهی آموزگاری در مدارس استثنایی بویژه مدارس اتیسم توفیق نزدیک تر شدن و بهتر درک کردن کودکان اتیسم را یافته ایم و توانسته ایم در قالب این پژوهش راهبردهایی در جهت ارتقای ذهنی و آشنایی بیشتر با این کودکان پاک ارائه دهیم؛ تا قطره ای از دریا باشد. " تا که قبول افتد و چه در نظر آید".
تقدیر و تشکر
مرحبا ای پیک مشتاقان بگو پیغام دوست تا کنم جان از سر رغبت فدای نام دوست
مقتضی است که در این مجال از تمام همکاران و دوستان عزیز و گرانقدری که ما را در این مهم یاری رسانده اند تشکر کنیم؛ تا اینکه برگ سبزی باشد تحفه ی درویش.
کمال تشکر و قدردانی داریم از دوستان گرامی:
1. 2.
3. 4.
5. 6.
7 . و تمامی این عزیزان جاهشان در چشم دل و جایشان در دل چشم است.
تیم درس پژوهی آموزشگاه شهید مقدم پور
فروردین 94

فهرست
مقدمه
جدول شباهت ها و تفاوت ها در اختلالات فراگیر رشد 1
بیان مسئله 4
نگاهی اجمالی به ادراک زمان در ASD 4
ادراک زمان 4
فرآیند تاخیر 5
تمرکز شدت یافته اتیسم 5
ادراک زمان و یادگیری 6
طرز رفتار با درک زمانی اتیسم 6
چگونه به کودک اتیسم آموزش دهیم که به صورت مفهومی تفکر کنند 6
اهمیت انتخاب موضوع 7
اهداف درسی 9
روش پژوهش 10
برنامه ریزی درس پژوهی 10
تشکیل تیم درس پژوهی و تقسیم وظایف و صورت جلسات 12
طرح درس 18
گزارش تدریس 45
بحث و نتیجه گیری 47
محدودیت های پژوهش 49
منابع 50
پیوست 51

چکیده
آموزش مفهومی تفکر از ادراک زمان، فصول و ماه های فصل سال در کودکان اتیسم
سال ها یکی از دغدغه های خانواده ها و مربیان؛ آموزش رفتار، تعامل اجتماعی و درک مناسب از دنیای پیرامون، به کودکان اتیسم بوده است. از دیر باز درک زمان در ابعاد متفاوت زندگی یکی از فرآیند های بشریت بوده و هست. اختراع ساعت های متفاوت نظیر ساعت های شنی، آفتابی، دیجیتال و… از گذشته تا به حال حاکی بر اهمیت این مهم می باشد.درک زمان در اختلال طیف اتیسم قسمتی از وضعیت پیچیده است که بیشتر افراد اتیسم ناپیوستگی1یا تاخیر در ادراک زمان را تجربه می کنند که هر کدام می تواند در تعامل اجتماعی و یادگیری مشکلاتی بوجود آورد. افراد اتیسم به علت اختلال رفتار در تعاملات اجتماعی و تاخیر در فرآیند های کلامی و دیداری نمی توانند آن چنان که باید احتیاجات خود را به دیگران تفهیم کنند؛ و با توجه به اینکه درکی متفاوت نسبت به محیط پیرامونشان دارند نمی توان به صورت روشن و طبیعی آن ها را تحت پوشش آموزش های عادی قرار داد.
این پژوهش تلاش کرده که بوسیله ابزارهای کمک آموزشی از قبیل اسلایدهای آموزشی،آدم برفی و… و طرح درس مناسب بتواند کودکان اتیسم را در درک زمان (ترتیب فصول و ماه ها، بویژه فصل زمستان) یاری دهد؛ البته راهبردهای آموزشی در این پژوهش می تواند برنامه های درمانی نیز باشد، تا کودکان یا افراد اتیسم را در درک هر چه بهترمحیط اطرافشان به صورت مفهومی آموزش دهد و آن ها را با دنیا آشناسازد.
واژه های کلیدی:
ادراک زمان، فصل زمستان، ترتیب فصول و ماه ها، آموزش مفهومی تفکر به کودکان اتیسم.

مقدمه:
اختلال اتیسم یا در خود ماندگی یکی از اختلالات فراگیر رشد2 می باشد.
اختلالات فراگیر رشد گروهی از اختلالات هستند که در اوان کودکی بروز کرده، همه ی نظام های عمده ای که با افزایش سن کودک رشد می کنند مانند نظام های اجتماعی، کلامی و شناختی را تحت تاثیر قرار می دهند. در برخی موارد کودکان مبتلا به اختلال فراگیر رشد ظاهراً چند ماه رشد طبیعی دارند ولی پس از آن دچار پس رفت و اختلال در رفتار می شوند یا نشانه های رفتاری و جسمانی نابه هنجاری در آن ها بروز می کند….کودکان مبتلا به این اختلال، فاقد مهارت ها و تعاملات معمول اجتماعی هستند و توانایی آنان برای برقراری ارتباط با دیگران یا به شدت آسیب دیده یا به کلی از بین رفته است.(ساراسون، ساراسون،1985).
این کودکان دارای رفتارهای کلیشه ای هستند و نمی توانند با دنیای پیرامون آنچنان که باید منطبق باشند.
اختلالات فراگیر رشد شامل: اختلال اتیسم3، اختلال آسپرگر4، اختلال از هم پاشیدگی دوران کودکی5، اختلال رت6 و اختلال فراگیر رشد که جایی دیگر تصریح نشده است(PDD-NOS).
ویژگی های بالینی کودکان اتیستیک: 1- نقص در تعاملات اجتماعی7 که خود شامل: الف) اجتناب اجتماعی8، ب) بی تفاوتی اجتماعی9 می باشد. 2- مشکلات پردازش شنیداری10 3- رفتارهای کلیشه ای11، مشکل در گفتار و ارتباط چشمی12.

اختلال اتیسم
اختلال آسپرگر
اختلال رت
اختلال از هم پاشیدگی دوران کودکی
سن شروع
قبل از سه سالگی، معمولاً خیلی زودتر
اغلب تا سنین مدرسه تشخیص داده نمی شود
معمولاًبین یک تا دو سالگی
بعد از دو سالگی

تفاوت های جنسی
در پسرها شایع تر است
احتمالاً در پسرها شایع تر است
معمولاً فقط در دختران بروز می کند
در پسرها شایع تر است
آیا با عقب ماندگی ذهنی همراه است؟
اغلب در حد متوسط ولی ممکن است کودک از هوش متوسط یا بالای متوسط و مهارت های شناختی ناهمسان برخوردار باشد.
خیر
بله، بعد از بروز نشانه ها با عقب ماندگی ذهنی شدید همراه است.
بله، بعد از بروز نشانه ها
آیا مشکل در تعامل اجتماعی دیده می شود؟
بله از همان سنین پایین
بله، نقایص کیفی؛ علایق و فعالیت های محدود
بله، ولی پایدار نیست
بله، بعد از بروز نشانه ها
آیا رشد اولیه بهنجار است؟
تفاوت های شناخنی و اجتماعی در همان سنین پایین بروز می کنند.
معمولاً
بله، اما توقف رشد و کندی رشد در سنین پایین
بله، حداقل تا دو سال

آیارشد زبان تحت تاثیر قرار می گیرد؟
دچار تاخیر و آسیب می شود.
خیر
به شدت آسیب می بیند
در ابتدا خیر
آیا حرکات و رفتارهای غیر عادی مشاهده می شود؟
بله
رفتارهای تکراری، کلیشه ای، تاخیرهای حرکتی و آشفتگی
بله، بعد از بروز نشانه ها
بله، بعد از بروز نشانه ها
جدول شباهت ها و تفاوت های اختلالات فراگیر رشد
ازجمله دیدگاه های نظری که توجه پژوهشگران را جلب کرده عبارتند از: نقایص شناختی، مشکلات زبانی، اختلال در روابط بین فردی و عوامل زیست شناختی که احتمالاً در بروز این اختلال نقش دارند. پژوهش های اخیر بیانگر این معنا است که احتمالاً اختلال اتیسم، اختلالی مجزا نیست، بلکه طیفی از خصوصیاتی است که در رابطه با عوامل محیطی، سطوح گوناگونی از اختلالات و توانایی ها را سبب می شود ( کنستانتینو13 و تاد14، 2003).
با توجه به ابعاد شناختی و زیربنایی اتیسم، نقص در نظریه ی ذهن15 و کارکردهای اجرایی، محور پژوهش های پژوهشگران در سال های اخیر بوده است. نظریه ی ذهن به توانایی حالت های ذهنی از جمله تمایل، آگاهی، باور به خود و دیگران به منظور تبیین یا تفسیر رفتار اشاره دارد…. که نقص بارز کودکان اتیسم در این توانایی را گاه " نابینایی ذهنی16" می نامند ( بارون- کوهن17 1995).
با توجه به مطالب بالا بویژه نظریه ی ذهن، درک زمان و تفکر مفهومی فرآیندی ذهنی می باشند که نیاز به پردازش ذهنی دارند و نظر به اینکه فرد در دایره نقص و محدودیت نسبت به این توانمندی قرار دارد؛ بنابراین فاقد دیدگاهی منطقی- طبیعی و قابل قبول از گذرگاه زمان می باشد، در نتیجه این پژوهش کوشیده که چشم اندازی مناسب از درک زمان و تفکر مفهومی کودکان اتیستیک به خواننده ارائه دهد. لازم به ذکر است که منظور از درک زمان شامل: ادراک زمان، فصول، ترتیب، ماه های سال و آنچه که به زبان مرتبط است می باشد.

بیان مساله:
ماهیت اختلال طیف اتیسم چنین است که افراد اتیستیک نمی توانند بفهمند که یک فعالیت چقدر طول می کشد، نمی دانند از کجا باید شروع کنند و چه موقع فعالیت خود را تمام کنند، آن ها اغلب فعالیت را تکرار می کنند چون نمی دانند که آن کار را انجام داده وبه پایان رسانده اند…. ترتیب و توالی آنچه را که از آن ها خواسته شده را نمی دانند(لارکی،1968).
نگاهی اجمالی به ادراک زمان در اختلال طیف اتیسم(ASD18)
درک زمان بخش بنیادی از درک افراد نسبت به دنیای پیرامون آن ها است. در اتیسم افراد مبتلا برای درک گذشت زمان دچار مشکل هستند، و امکان تاخیر در عکس العمل به محرکی خاص نیز وجود دارد.
ادراک زمان
ادراک زمان چیست؟ ادراک زمان نقطه عطفی است به این موضوع که چگونه مغز انسان عبور زمان را تفسیر می کند.
طبق نظریه موسسه تحقیقاتی مغز و اعصاب ucLA: مدار اعصاب در مخچه، گانگلیاهای19 پایه و لوب پروفرونتال20 مسئولیت درک زمان را به عهده دارند. مغز انسان سالم اطلاعات دریافتی گذر زمان را تطبیق و مقایسه می کند.
در وضعیت های جدی عصبی مثل اتیسم، مفهوم زمان به نوعی تحریف شده می باشد. این که چرا افراد اتیسم درک متفاوتی از زمان دارند هنوز معلوم نیست. بهر حال شواهد نشانگر این مطلب است که آسیب عصبی در رابطه با مقیاس زماندر قسمت هایی از مغز وجود دارد.
فرآیند تاخیر
بیشتر افراد اتیسم تاخیر در چگونگی تحلیل محرکی خاص که شامل زمان میشود را تجربه می کنند. این امکان وجود دارد که افراد اتیسم قبل از اینکه عکس العملی را نشان دهند، برای درک کلمات گفته شده به آنها ،اینکه چگونه افراد و اشیا جدید در محیط اطراف با هم مرتبط هستند،دچار تاخیر شوند. آنها ممکن است منزوی و بی توجه ظاهر شوند، چرا که هنوز اطلاعات ارایه شده را پردازش نکرده اند. برای آنها بعضی اوقات درک کردن ساعات سپری شده سخت میباشد . برای مثال شخص اتیسم که سخنان دیگران را تکرار و تقلید میکند ، ممکن است در صبح عباراتی را بشنود و تکرار کند که همان عبارات در ساعات بعدی یا مکانی دیگر بی معنی باشد.
تمرکز شدت یافته اتیسم
بعضی افراد اتیسم قابلیتی را در جهت متمرکز شدن روی موضوع یا فعالیتی را ساعتها به شدت غیر معمول نشان می دهند.
این تمرکز مشتاقانه یا شدت یافته در اختلال طیف اتیسم ممکن است مربوط به ادراک زمان باشد، زیرا که شخص اتیسم از این که چه مدت زمان زیادی را گذرانده ناآگاه است . در حالی که افراد غیر اتیسم در نتیجه تمرکز طولانی مدت بر یک موضوع احساس خستگی می کنند، اما افراد اتیسم نبست به گذشت زمان طولانی چنین دیدگاهی ندارند و این امکان وجود دارد که ساعتها مانند دقیقه ای برای آنان سپری شود.

ادراک زمان و یادگیری
مشکلات ادراک زمان میتواند دشواری بیشتری برای افراد اتیسم در جهت یادگیری در کلاس درسی معمول یا عرف بوجود آورد.

ادراک زمان که موثر در یادگیری است، شامل :
1-تاخیر در شنیدن: برخی از کارشناسان اتیسم از قبیل j-G.T van Dalen که افراد اتیسم فرآیندی دشوار را در آموزش کلامی تجربه می کنند، چون این حالت مدت زمان طولانی تری را برای شنیدن کلمات، فهمیدن مفاد وآماده کردن جوابی مناسب می گیرد .

2- پاسخ تاخیری به اطراف :
تاخیر در تجزیه و تحلیل زمان واطلاعات در درک و ارتباط با محیط اطرافشان دشواری بیشتری ایجاد می کند . سردرگمی و استرس که همراه با تجارب جدید و تغییرات جاری و عادی می باشد ممکن است با فرآیندی از اطلاعات جدید،گیج کننده و شلوغ برای تجزیه و تحلیل مرتبط باشد. زمانی که با افراد اتیسم در تعامل هستید بایستی ادراک زمان مورد توجه و ملاحظه قرار گیرد.
طرز رفتار با درک زمانی اتیسم
مربیان و والدین بایستی روشهای تدریس و آموزش را تعدیل کنند،و با شیوه مشاهده زمان دانش آموزان اتیسم تطبیق دهند.

نکات زیر میتواند به رفتار مربیان و والدین به ادراک زمان اتیسم کمک کند:
1-فراهم کردن محیط های سازمان یافته یادگیری و برنامه های روزمره دقیق.
هر روز نیازهای زندگی میزانی بزرگ از پردازش اطلاعات و جزییات می باشد.شخص اتیسم ممکن است عادات روزمره ی سخت را ترجیح دهد و در مقابل تغییراستقامت کند.
چون فرد اتیسم با موقعیت پیشین از قبل آشنا بوده،فرآیند استقامت به او کمک میکند تا زمان و اطلاعات دیگر را نیز تجزیه و تحلیل کند.
2-از وسایل کمکی دیداری برای کمک کردن به افراد اتیسم جهت فهمیدن آموزش استفاده کنید. چرا که استفاده ترکیبی از آموزشهای دیداری -شنیداری نسبت به کاملا متکی بودن به آموزشهای کلامی ارجحیت دارد.
3-زمانی که شخص اتیسم در فرایند شنیدن و جواب دادن اطلاعات کلامی است صبور باشید و او را متوقف نکنید،زیرا این عمل میتواند در پاسخ او ایجاد اختلال کند .
4- جلسات یادگیری بایستی بدون سردرگمی باشد و آموزشها از ساختار کوتاه وموجز پیروی کنند.
چگونه به کودکان اتیسم آموزش دهید که به صورت مفهومی تفکر کنند.
می توانید با راهنمایی اغلب کودکان اتیسم مبنی بر در کنار هم قرار گرفتن جزئیات جهت ساخت یک ایده به آن ها کمک کنید تا به صورت مفهومی تفکر کنند، "ترجیحاً بوسیله نمادهای دیداری مثل پازل".
می توان مفاهیم انتزاعی مانند بیشتر و کمتر را به جای شرح کلامی آن ها بوسیله اشیا نشان داد. به عنوان مثال، برای آموزش مفهوم قطعات و درک یک موقعیت مثل فصل به کودک اتیسم می توانید از یک تکه کاغذ یا مقوا یا حتی میوه که بتوان آن را نصف، سه یا چهار قسمت کرد، استفاده کنید؛ و برای آموزش کلمه قطعه یا فصل مورد نظرکلمه را با مثال تصویری که کودک بتواند رابطه ای بین آن دو شکل یا چند قطعه تشخیص دهد، را نشان دهید. به عنوان مثال دیگر می توان به فصل زمستان که یکی از موارد آموزشی این پژوهش است اشاره کرد. کودک را با اشکال متفاوت زمستانی، پازل و حتی آدم برفی ساختگی آشنا کنید، با او در فصل زمستان قدم زنید و شرح دهید که چه چیزی این فصل را زمستان کرده.
یک کودک یا فرد اتیسم با عبارات تحت اللفظی و ملموس و نه انتزاعی عملکرد بهتری دارد. تاثیر توضیح شفاهی یک مفهوم یا جزییاتش به اندازه نشان دادن یک تصویر یا خودش نیست." شنیدن کی بود مانند دیدن" مصداق کاملاً صحیحی برای افراد اتیسم است، همچنین باید در نظر داشت که برداشت شخص اتیسم از اصطلاحات عامیانه کاملاً تحت اللفظی می باشد.احتمالاً کودکان اتیسم با طیف بالا نیازمند لمس کردن به عنوان قابل اعتماد ترین یا ملموس ترین روش یادگیری هستند. شما می توانید یک کودک اتیسم با طیف بالا را در یک کار جدید از طریق گرفتن دست و تشویق کردن او برای لمس اشیا همراهی کنید؛ زیرا ممکن است در صورت ضعیف یا معیوب عمل کردن ناحیه ی پردازش تصویری، او قادر به درک فرم اشیا تنها با نگاه کردن، نباشد. همچنین یک کودک اتیسم ممکن است در اشکال یادگیری یک مهارت جدید حتی در صورتی که شرایط را به هیچ وجه تغییر ندهید، دچار مشکل شود. در صورت معرفی وضعیت و موارد لمسی جدید بایستی زمانی را برای خو گرفتن کودک اتیسم با طیف بالا را به شرایط جدید اختصاص دهید. زمانی که یک موقعیت جدید را به کودک اتیسم معرفی می کنید، حتی اگر یک یا دو مورد جزیی تغییر کند، می بایست کودک را با جنبه های جدیدی که موجب سردرگمی او می شود، آشنا کنید. برای مثال اگربه مدرسه جدید می رود، می توانید یک روز قبل با بردن او به مدرسه جدید و توضیح اینکه چه اتفاقی خواهد افتاد و نشان دادن محل و وسایل مختلف و چگونگی استفاده از آن ها به او کک کنید، یا حتی می توانید ترتیب ملاقات او را با معلمان جدیدش را نیز بدهید. به خاطر داشته باشید که در تمام این مراحل باید مهربان و صمیمی باشید. اضطراب های معمول را که یک کودک اتیسم، با آن مواجه می شود مثل اولین روز مدرسه،کلاس دیگر و … به واسطه ی مشکلات رفتاری در شرایط جدید" شرایطی که ظاهراً مشابه اما در نظر او متفاوت هستند" افزایش می یابد.

اهمیت انتخاب موضوع:
1- الزامات سازمانی
2- مشکلات دانش آموزان:با توجه به مطالب گفته شده در قسمت بیان مسئله که کودکان اتیسم دچار مشکلات تعاملی و ضعف در بیان مطالب درگیر با آنها می باشند موضوع ادراک زمان اهمیت بیشتری پیدا می کند.درکی مناسب از ادراک زمان در کودکان اتیستیک باعث ثبات و تفکری بهتر می شود و آموزش برنامه ها،جداول زمان بندی، توالی ساعات و ماهها بوسیله ابزارهای کمک آموزشی مناسب موجب بالا رفتن مهارتهای کودک اتیسم در زمینه های تعامل اجتماعی،شنیداری،دیداری، حسی و ارتباطی میشود .

اهداف درسی:
1- آموزش زمان ( زمستان، چهارمین فصل سال)
2- ماه های فصل زمستان ( دهمین، یازدهمین و دوازدهمین ماه)

روش پژوهش:
این پژوهش با ارائه طرح درس مناسب و حضور سه نفر از دانش آموزان سال چهارم ابتدایی دارای اختلال اتیسم مشغول به تحصیل در مرکز اختلال رفتاری – هیجانی شهید مقدم پوردر سال تحصیلی 1394-1393 به منظور تدریس درک مفهومی از زمان، فصول بویژه فصل زمستان اجرا شد.
روش اجرا به این صورت بود که پس از ورود دانش آموزان اتیسم به کلاس درس ابتدا آماده سازی ذهنی، دیداری، شنیداری و حسی صورت گرفت؛ سپس آموزگار با ارائه همزمان اسلاید، تابلوهای مرتبط با فصول و پازل های آدم برفی با شیوه دیداری- شنیداری اذهان دانش آموزان اتیسم را تحریک و مطالب را القا کرد. با ارائه هر تابلو دانش آموز را تشویق به تکرار فصل مورد نظر می کرد، پس از آن با ارائه آدم برفی یخی و ایجاد برف مصنوعی سیستم حسی دانش آموزان اتیستیک را تحریک نمود. در جواب به واکنش و پاسخ صحیح از جانب دانش آموز اتیسم، ارائه تشویقی به صورت happy face انجام می شد. در تمام مراحل آموزشی آموزگار به منظور ارائه مطالب جدید و درک از زمان، فصول، فصل زمستان و توالی ماه ها به کودک اتیسم با فیگورها و الفاظی صمیمی و محبت آمیز آموزش را دنبال می کرد. و مطالب را همزمان دیداری، شنیداری و لمسی به دانش آموز اتیسم آموزش می داد.
ابزار مورد استفاده در این پژوهش:
تابلوهای فصول، اسلایدهای آموزشی، دفترچه تصویری فصل ها، پازل آدم برفی، آدم برفی یخی، برف مصنوعی.

برنامه ریزی درس پژوهی

تشکیل تیم درس پژوهی و تقسیم وظایف
پس از اعلام سازمان آموزش و پرورش استثنایی مبنی بر جشنواره ی درس پژوهی، معلمان پایه ی چهارم آموزشگاه برآن شدند که در این جشنواره شرکت کنند. پس از مطرح کردن با مدیریت آموزشگاه و اعلام آمادگی ایشان به اداره ی استثنایی، تیم درس پژوهی تشکیل شد. ضمن تقدیر و تشکر از مدیریت محترم آموزشگاه و همکاری ایشان، تیم با حضور معصومه دهقانی معاون آموزشی، فرزانه زارع معلم پایه ی اول، مرضیه تقی زاده و علی عزیزی معلمان پایه ی چهارم، در تاریخ 26/11/93 تشکیل گردید. برحسب ضرورت و الزامات سازمانی، ازبین موضوعات مطرح شده از طرف سازمان استثنایی، "زمان" به عنوان موضوع مورد پژوهش انتخاب شد.

نام و نام خانوادگی
سمت
وظایف

مدیر

مدیر آموزشگاه، هماهنگ کننده جلسات

آموزگار

طرح درس، ساخت وسایل کمک آموزشی، جمع آوری مطالب، هماهنگ کننده گروه، مدرس

آموزگار

طرح درس، ساخت وسایل، تهیه پاورپوینت، جمع آوری اطلاعات

معاون آموزشی

تدوین طرح درس پایانی، ساخت وسایل کمک آموزشی، جمع آوری اطلاعات

آموزگار

طرح درس، ساخت وسایل کمک آموزشی، جمع آوری اطلاعات

جلسه اول
در تاریخ 26/11/93 اولین جلسه، با حضور اعضای تیم در آموزشگاه برگزار گردید.
اعضای تیم شرکت کننده:
خانم ها: ……………………، ……………………..
موضوع جلسه:
مشخص کردن وظایف اعضای تیم و اطلاع به آن ها
تعیین وقت جهت ارائه و جمع آوری اطلاعات مربوط به مشخصات کودک اتیسم و موضوع تدریس

جلسه دوم
در تاریخ 29/11/93 دومین جلسه، با حضور اعضای تیم در آموزشگاه برگزار گردید.
اعضای تیم شرکت کننده:
خانم ها: …………………………………،و…………..
موضوع جلسه:
انتخاب موضوع تدریس، بحث و تبادل نظر درباره موضوع تدریس و بیان تجربیات همکاران

جلسه سوم
در تاریخ 2/12/93 سومین جلسه، با حضور اعضای تیم در آموزشگاه برگزار گردید.
اعضای تیم شرکت کننده:
خانم ها: ……………………….. و …………………………
موضوع جلسه:
در این جلسه وظایف، بین اعضای تیم تقسیم گردید و اعضای گروه حامی معرفی شدند.
اسامی اعضای گروه حامی: ………………………………. .

جلسه چهارم
در تاریخ 6/12/93 چهارمین جلسه، با حضور اعضای تیم در آموزشگاه برگزار گردید.
اعضای تیم شرکت کننده:
خانم ها:
موضوع جلسه:
در این جلسه، برای جمع آوری اطلاعات برنامه ریزی شد.

جلسه پنجم
در تاریخ 9/12/93 پنجمین جلسه، با حضور اعضای تیم در آموزشگاه برگزار گردید.
اعضای تیم شرکت کننده:
خانم ها:
موضوع جلسه:
در این جلسه قرار شد، طرح درس اولیه تنظیم گردد.

جلسه ششم
در تاریخ 11/12/93 ششمین جلسه، با حضور اعضای تیم در آموزشگاه برگزار گردید.
اعضای تیم شرکت کننده:
خانم ها:
موضوع جلسه:
در این جلسه، جهت ساخت وسایل کمک آموزشی برنامه ریزی گردید.
وظایف اعضا جهت ساخت وسایل مشخص گردید.

جلسه هفتم
در تاریخ 13/12/93 هفتمین جلسه، با حضور اعضای تیم در آموزشگاه برگزار گردید.
اعضای تیم شرکت کننده:
خانم ها:
موضوع جلسه:
در این جلسه قرار شد، طرح درس اولیه تنظیم شده توسط اعضا مورد بررسی گروهی قرار گرفت.

جلسه هشتم
در تاریخ 16/12/93 هشتمین جلسه، با حضور اعضای تیم در آموزشگاه برگزار گردید.
اعضای تیم شرکت کننده:
خانم ها:
موضوع جلسه:
بررسی وسایل کمک آموزشی ساخته شده، برطرف کردن اشکالات مربوط به وسایل

جلسه نهم
در تاریخ 19/12/93 نهمین جلسه، با حضور اعضای تیم در آموزشگاه برگزار گردید.
اعضای تیم شرکت کننده:
خانم ها:
موضوع جلسه:
بررسی طرح درس و برطرف کردن نقاط قوت و ضعف

جلسه دهم
در تاریخ 23/12/93 دهمین جلسه، با حضور اعضای تیم در آموزشگاه برگزار گردید.
اعضای تیم شرکت کننده:
خانم ها:
موضوع جلسه:
تدریس آزمایشی با حضور اعضای تیم و برطرف شدن اشکالات تدریس( بدون حضور دانش آموزان اصلی مورد پژوهش)

جلسه یازدهم
در تاریخ 24/12/93 یازدهمین جلسه، با حضور اعضای تیم در آموزشگاه برگزار گردید.
اعضای تیم شرکت کننده:
خانم ها:
موضوع جلسه:
تدریس آزمایشی با حضور اعضای تیم و یادآوری نقاط قوت و ضعف

جلسه دوازدهم
در تاریخ 17/1/94 دوازدهمین جلسه، با حضور اعضای تیم در آموزشگاه برگزار گردید.
اعضای تیم شرکت کننده:
خانم ها:
موضوع جلسه:
نگارش مقاله ها و مطالب جمع آوری شده

جلسه سیزدهم
در تاریخ 19/1/94 سیزدهمین جلسه، با حضور اعضای تیم در آموزشگاه برگزار گردید.
اعضای تیم شرکت کننده:
خانم ها:
موضوع جلسه:
ادامه جلسه گذشته، نگارش مقاله ها و مطالب

جلسه چهاردهم
در تاریخ 22/1/94 چهاردهمین جلسه، با حضور اعضای تیم در آموزشگاه برگزار گردید.
اعضای تیم شرکت کننده:
خانم ها:
موضوع جلسه:
دعوت از کارشناسان و همکاران، دیدن فیلم جهت نوشتن نظرات کارشناسی شان درباره موضوع مورد تدریس

جلسه پانزدهم و شانزدهم
در تاریخ 25/1/94 و 28/1/94 پانزدهمین و شانزدهمین جلسه، با حضور اعضای تیم در آموزشگاه برگزار گردید.
اعضای تیم شرکت کننده:
خانم ها:
موضوع جلسه:
جمع بندی نهایی مطالب، نگارش و تایپ مطالب، مرتب کردن فایل ها جهت صحافی.

طرح درس

فهرست محتوا
ردیف
عنوان
شماره صفحه
1
طراح تدریس
20
2
مشخصات کلی
20
3
ویژگی عمومی فراگیران
21
4
ارتباط عرضی با دروس
23
5
تشویق های به کار رفته
24
6
رسانه ها ومواد آموزشی
25
7
پیش دانسته ها (رفتار ورودی)
27
8
رویکرد روش تدریس
28
9
اهداف رفتاری
29
10
خلاصه محتوای تدریس
30
11
فعالیتهای قبل از تدریس
31
12
ارزشیابی تشخیصی
32
13
آماده سازی وایجاد انگیزه
33
14
ارایه درس جدید
34
15
ارزشیابی تکوینی
35
16
ارزشیابی پایانی
36
17
جمع بندی مطالب ونتیجه گیری
36
18
فرصت سئوال ورفع اشکال
37
19
تعیین تکلیف
37
20
مقیاس درجه بندی
37

مشخصات کلی
نام ونام خانوادگی اعضای گروه:
ردیف
نام ونام خانوادگی
شماره پرسنلی
سمت
1

مدیر
2

آموزگارپایه چهارم
3

آموزگار پایه چهارم
4

معاون آموزشی
5

آموزگار

نام مدرسه: شهید مقدم پور
استان : فارس
منطقه:4
پایه : چهارم
نام درس: ریاضی
موضوع درس: معرفی زمان (زمستان چهارمین فصل سال)
شماره صفحه کتاب:2
مدت جلسه:34
تعداد دانش آموزان:3نفر
مدل کلاس: نیم دایره

ویژگی عمومی فراگیران

سن: بین 10تا15سال

توانایی ذهنی و هوشی: کم توان ذهنی

وضعیت: اتیسم

ویژگی اخلاقی: رفتاری هیجانی

وضعیت مالی: متوسط

ارتباط عرضی
محور های ارتباط عرضی دروس

درس قرآن: ورود به کلاس وشروع کار با بسم الله الرحمن الرحیم

درس انشا: تکمیل متن ناتمام در ارتباط با موضوع درس ( زمستان چهارمین فصل سال)

بنویسیم: ساختن جمله با کلمات به هم ریخته

علوم: شناخت چهار فصل-ویژگی آب وهوا- میوه ها

بهداشت : رعایت نکات بهداشتی در زمان سرما خوردگی – استفاده از میوه ها

ایمنی:استفاده از لباسهای مناسب با فصل زمستان

تشویق های به کاررفته

تشویق کلامی

تشویق خوراکی

تشویق ژتونی

جدول زمان بندی

عنوان فعالیت
زمان
فعالیت قبل از شروع درس

2
ارزشیابی تشخیصی

2
آماده سازی و ایجاد و انگیزه

3
ارائه درس جدید

18
ارزشیابی تکوینی

3
ارزشیابی پایانی

3
جمع بندی مطالب ونتیجه گیری

2
فرصت سئوال و رفع اشکال

1
تعیین تکلیف

رسانه ها و مواد آموزشی

الف: رسانه هایی که در کلاس وجوددارد:
تابلو وایت برد، ویدیو پرژکشن،

ب: رسانه هایی که معلم با خود به کلاس آورده :
دفترچه فصل ها، یونولیت مربوط به فصل ها، آدم برفی، پازل، کارت مربوط فصل ها و ماه ها

ج: رسانه هایی که دانش آموزان به کلاس می آورند:
کتاب ، دفتر ، لوازم التحریر

پیش دانسته ها (رفتار ورودی)

1- یک سال چند فصل دارد؟

2- فصل های سال رابه ترتیب بگویید

3- اولین فصل سال چه فصلی است؟

4- تابستان چندمین فصل سال است؟

5- هوای فصل پاییز

6- میوه های فصل پاییز

رویکرد روش تدریس

روش تدریس
پرسش و پاسخ ، سخنرانی ، نمایشی

هدف کلی:
دانش آموزان با زمستان بعنوان چهارمین فصل سال(معرفی زمان) آشنا می شوند.

هدفهای جزیی:
شناخت ماه های فصل زمستان
ترتیب ماه های فصل زمستان
آب و هوای فصل زمستان
نوع پوشش در فصل زمستان
نکات ایمنی و بهداشتی در فصل زمستان
اهداف رفتاری

حیطه سطح
دانش آموزان چهارمین فصل سال را می گویند.

شناختی دانش
دانش آموزان ماه های فصل زمستان را نام می برند.

شناختی دانش
دانش آموزان کارت های مربوط به ماه های فصل زمستان را به ترتیب مرتب می کنند.

شناختی کاربرد
دانش آموزان کارت ماه های فصل زمستان را به ترتیب ارایه می دهند.

شناختی ترکیب
دانش آموزان کارت مربوط به ترتیب عددی ماه های فصل زمستان را در زیر هر ماه قرار می دهند.

شناختی کاربرد
دانش آموزان کارت مربوط به چندمین فصل مورد نظر معلم را انتخاب
می کنند.
شناختی تجزیه وتحلیل
دانش آموزان آب وهوای فصل زمستان را می گویند.

شناختی دانش
دانش آموزان پوشش مناسب فصل زمستان را روی تصویر نشان می دهند.

شناختی کاربرد
دانش آموزان روی پازل جمله (زمستان چهارمین فصل سال ) را می خوانند.

شناختی دانش
دانش آموزان با علاقه به صحبت های معلم گوش می دهند.
عاطفی دریافت

دانش آموزان تحت نظارت آموزگارپازل فصل زمستان را کامل می کنند.
روانی حرکتی اجرای مستقل

خلاصه محتوای درس

1-چهارمین فصل سال(زمستان) را بیان می کنند.

2-ماه های فصل زمستان را نشان می دهند.

3- ترتیب عددی (دهمین ، یازدهمین، دوازدهمین) ماه های فصل زمستان را می نویسند.

مراحل تدریس
فعالیتهای معلم
فعالیتهای دانش آموزان
روش ها و فنون تدریس
زمان

فعالیتهای قبل از تدریس
حضور معلم در کلاس قبل از حضور دانش آموزان
ورود دانش آموزان به کلاس و سلام و احوال پرسی با بچه ها
بررسی وضعیت جسمی وروانی دانش آموزان
حضور و غیاب بچه ها با نگاه کردن به آن ها اگر دانش آموزی غایب بود حال او پرسیده شود.
شروع کار با( به نام خدا ) یا بسم الله الرحمن الرحیم گفتن که روی پرده نمایش داده می شود همچنین روی تابلو نیز توسط معلم نوشته می شود.

تنظیم تقویم روز با همکاری دانش آموزان با پرسش و پاسخ از آن ها وقراردادن کارت مربوط به فصل ، ماه وسال
در تقویم که که روی دیوار نصب است.
بررسی تکالیف دانش آموزان

انتظار می رود دانش آموزان
به نام خدا یا بسم الله الرحمن الرحیم را بیان کنند.

انتظار می رود دانش آموزان با همکاری معلم تقویم روز را بگویند و کامل کنند .

انتظار می رود دانش آموزان تکالیف خود را ارایه دهند.

مراحل تدریس
فعالیتهای معلم
فعالیتهای دانش آموزان
روش ها وفنون تدریس
زمان

ارزشیابی تشخیصی

الف: رفتار ورودی
ازیکی دونفر از دانش آموزان می خواهیم تا به چند سوال در مورد فصل ها که مربوط به مفاهیم در قبل است پاسخ دهند.
مرتب کردن کارت های مربوط به ماه های فصل پاییز و…… در دفترچه تصاویر توسط دانش آموزان

ب: پیش آزمون
قبل از اینکه درس جدید ارایه شود از دانش آموزان چند سوال می پرسیم.
1- یک سال چند فصل دارد؟
2- اولین فصل سال کدام است؟
3- تابستان چندمین فصل سال است؟
4- ماه های فصل پاییز را نام ببرید.

انتظار می رود که دانش آموزان به سوالات درست پاسخ دهند.

انتظار می رود که دانش آموزان به سوالات پاسخ دهند.

مراحل تدریس
فعالیتهای معلم
فعالیتهای دانش آموزان
روش ها وفنون تدریس
زمان

آماده سازی و ایجاد انگیزه

برای آماده سازی و ایجاد انگیزه از آدم برفی و برف مصنوعی استفاده می شود.

ازدانش آموزان می خواهیم فصل های سال را بگویند
بهار ،تابستان، پاییز..
معلم می پرسد
بچه ها یک فصل دیگر هست کدوم فصل؟
درهمین لحظه برف مصنوعی روی بچه ها پاشیده می شود و دانش آموزان می گویند فصل زمستان وبا دست خود آدم برفی را لمس می کنند و سرد بودن هو ا وآدم برفی را عنوان می کنند.
دانش آموزان پازل مربوط به فصل زمستان را کامل می کنند وجمله مربوط به (زمستان چهارمین فصل سال)
را می خوانند.

انتظار می رود دانش آموزان سوالات را پاسخ داه وبا معلم همکاری کنند.

انتظار می رود دانش آموزان به وجد آمده علاقه نشان دهند.

نمایشی
مشاهده
پرسش و پاسخ

مراحل تدریس
فعالیتهای معلم
فعالیتهای دانش آموزان
روش ها وفنون تدریس
زمان

ارایه درس جدید
بعد از تکمیل کردن پازل مربوط به فصل زمستان و تکمیل جمله (زمستان چهارمین فصل سال ) موضوع تدریس روی تابلو نوشته می شود
زمستان چهارمین فصل سال
توضیح و آموزش :در مورد ماه های فصل زمستان( دی، بهمن ، اسفند)
ترتیب ماه های فصل زمستان
(دهمین ، یازدهمین ، دوازدهمین)
تا حدودی در مورد آب و هوای مربوط به فصل زمستان ، نوع پوشش درفصل زمستان ، میوه های فصل زمستان
آگاهی بچه ها به یک نکته بهداشتی در مورد اینکه با سرما خوردن نباید به مدرسه رفت چون باعث انتقال بیماری به دیگر دوستان می شویم.
در حین تدریس از دفترچه تصاویر مربوط به فصل ها و یونولیت مربوط به فصل ها و پاور پوینت استفاده می شود.
قراردادن کارت های مربوط به ماه های فصل زمستان و ترتیب عددی ماه ها روی دفترچه (دی ، بهمن ، اسفند)
(دهمین ، یازدهمین ، دوازدهمین)
تشویق دانش آموزانی که سریعتر از بقیه کار می کردند .
استفاده از تابلو تشویق وتشویق خوراکی
توجه به اینکه دانش آموزان بصورت فعال در حین تدریس به سوالات معلم پاسخ داده و از کارت ها صحیح استفاده کنند.

انتظار می رود دانش آموزان درحین تدریس فعالانه شرکت داشته به سوالات پاسخ دهند و علاقه نشان دهند.

نمایشی مشاهده پرسش و پاسخ
توضیحی

مراحل تدریس
فعالیتهای معلم
فعالیتهای دانش آموزان
روش ها وفنون تدریس
زمان

ارزشیابی تکوینی
درحین درس و آموزش دادن سوالاتی مطرح می کنیم:
1- زمستان چندمین فصل سال است؟
2- ماه های فصل زمستان
3- ترتیب ماه های فصل زمستان
(دی ، بهمن، اسفند)
(دهمین ، یازدهمین ، دوازدهمین)

نشان دادن ترتیب عددی ماه های فصل زمستان روی پاور پوینت ، یونولیت
مرتب کردن توسط دانش آموز روی دفترچه تصاویر

انتظار می رود دانش آموزان به سوالات پاسخ دهند.

پرسش و پاسخ
نمایشی

مراحل تدریس
فعالیتهای معلم
فعالیتهای دانش آموزان
روش ها وفنون تدریس
زمان

ارزشیابی پایانی
دفترچه های مربوط به فصل ها را در اختیار دانش آموزان قرار می دهیم و سوالاتی مربوط به ماههای فصل زمستان
ترتیب عددی ماه ها از بچه ها می پرسیم

همچنین پاسخ به تمرین های کتاب

انتظار می رود دانش آموزان به سوالات صحیح و باعلاقه پاسخ دهند.

مراحل تدریس
فعالیتهای معلم
فعالیتهای دانش آموزان
روش ها وفنون تدریس
زمان

جمع بندی مطالب و نتیجه گیری
بعد از پایان تدریس با استفاده از پاورپوینت مربوط به فصل ها توضیحی خلاصه درمورد فصل زمستان ، ماه ها و ترتیب عددی ماه ها می دهیم

باز کردن کتاب و توضیحی مختصر از روی کتاب

انتظار می رود دانش آموزان به سوالات پاسخ دهند.

پرسش و پاسخ
توضیحی

مراحل تدریس
فعالیتهای معلم
فعالیتهای دانش آموزان
روش ها وفنون تدریس
زمان

فرصت سوال و رفع اشکال
معلم از بچه ها می پرسد که درس را خوب متوجه شدید .

انتظار می رود دانش آموزان به صحبت های معلم توجه کنند

تعیین تکلیف
از دانش آموزان خواسته شد تا تمرینات کتاب مربوط به درس را در منزل پاسخ دهند.
تکلیفی که از قبل آماده شده در اختیار بچه ها قرار داده می شود تا در منزل پاسخ دهند و جلسه بعد به معلم تحویل دهند.

انتظار می رود دانش آموزان به سوالات پاسخ دهند.

مقیاس درجه بندی
ردیف
موارد خواسته شده

خ خ
خ
ق ق
1
زمستان بعنوان چهارمین فصل سال

2
ترتیب ماه های فصل زمستان( دی،بهمن، اسفند)

3
ترتیب عددی ماه های فصل زمستان(دهمین، یازدهمین، دوازدهمین)

احوالپرسی:
بچه ها وارد کلاس می شوند.
معلم: بفرمایید، سلام.
بچه ها: سلام
معلم: احوالپرسی و حضور و غیاب کرد.
معلم: بچه ها با نام کی درس را آغاز می کنیم؟
بچه ها: خدا
( معلم به نام خدا را روی تخته می نویسد، و سپس بسم الله الرحمن الرحیم می گوید)
معلم: علی می توانی تقویم را برایمان بگویی؟
علی: زمستان، دوشنبه، بیست و پنج، دوازده، نود و سه
معلم: به علی تذکرمی دهد تا قوانین کلاس را رعایت کند.

ارزشیابی تشخیصی:
معلم: بچه ها این ساعت درس ریاضی داریم.
معلم: تکالیف رانگاه می کند و بازخورد می دهد.
معلم: بچه ها، یکسال چند فصل دارد؟
زهرا: چهار فصل
معلم: بابک؛ فصل های سال را نام ببر.
بابک: بهار، تابستان، پاییز، زمستان
معلم: علی آقا شما فصل های سال را بگو.
علی: بهار، تابستان، پاییز، زمستان
معلم: بابک بلند شو بیا! اولین فصل سال را به من نشان بده.
بابک: اولین فصل سال را نشان می دهد و می گوید بهار و به بچه ها نشان می دهد.
معلم: بچه ها! دومین فصل سال، تابستان است و به بچه ها نشان می دهد.
معلم: بچه ها! سومین فصل سال؟
بچه ها: پاییز
معلم: هوا کم کم سرد می شود. برگ درختان چه رنگی می شود؟
علی: زرد می شود.
(اسلاید در حال پخش شدن است.)
معلم: روی اسلاید توضیح می دهد.
معلم: ویژگی های فصل پاییز را نشان می دهد وبیان
(معلم روی تابلو نشان می دهد. میوه ها را از بچه ها می پرسد).
معلم: اولین فصل سال؟ بهار
دومین فصل سال؟ تابستان
سومین فصل سال؟ پاییز
معلم: فصل ها را مرور می کند.
شروع ارئه درس جدید
معلم: بچه ها، چهارمین فصل سال؟ زمستان
( هم زمان برف باریده می شود. بچه ها: متعجب و خوشحال می شوند)
معلم: بچه ها چه فصلی است؟
بچه ها: زمستان
معلم: بعد از پاییز، زمستان است. برف می بارد، بارون می آید، هوا سرد می شود و سپس آدم برفی را می آورد که بچه ها لمس می کنند.
بچه ها: سرد است.( آدم برفی)
معلم: بچه ها! وقتی هوا سرد شد و برف اومد، ما می تونیم چی درست کنیم؟ آدم برفی
معلم: به بچه ها، می گوید: می خواهیم با هم آدم برفی درست کنیم.
معلم: به هر کدام یک پازل متفاوت آدم برفی می دهد.
بچه ها شروع به درست کردن پازل می کنند.
علی: چهارمین فصل سال، زمستان
معلم: از بچه ها می پرسد: چی درست کردید؟ (متن زیر عکس را بخوانند).
بچه ها پاسخ می دهند آدم برفی ، زمستان چهارمین فصل سال.
تشویق:
(معلم: برای هر کدام لبخندی به تابلوی تشویقی نصب می کند، دانش آموزان دست می زنند و خوشحال هستند.)
(دانش آموزان: پازل ها را جمع می کنند.)
تکرار و مرور درس:
معلم: کتاب ریاضی را می آورد و توجه بچه ها را به کتاب جلب می کند. فصل زمستان را به بچه ها نشان می دهد و می گوید: زمستان چهارمین فصل سال.
معلم: مرور فصل زمستان با تابلوهای تصویری
معلم: راجع به آب و هوای فصل زمستان، با توجه به اسلاید توضیح می دهد.
معلم: فصل زمستان، هوا سرد می شود، باید لباس گرم بپوشیم.
معلم: زهرا، مثل چی؟
زهرا: کت، کلاه، دستکش
معلم: می پوشیم تا سردمون نشه، اگه سردمون شه ممکن هست سرما بخوریم.
( در همین حین، تصاویر پاورپوینت را نشان می دهد.)
معلم: بسیار خوب، بچه ها
(معلم، دفترچه های فصل را به بچه ها می دهد، هر کدام یک فصل)
علی: فصل بهار
معلم از علی می پرسد: بهار، چندمین فصل سال است؟
علی: کارت اولین را انتخاب و بیان می کند.
معلم بازخورد کلامی می دهد.
معلم: فصل تابستان، چندمین فصل سال؟
زهرا: کارت دومین را انتخاب و بیان می کند.
معلم بازخورد کلامی می دهد.
معلم: بابک، پاییز چندمین فصل سال؟
بابک: کارت سومین را انتخاب و بیان می کند.
معلم: بچه ها، زمستان فصل چهارمین است و سپس خیلی زیاد تکرار می کند و بچه ها جواب می دهند.
(معلم، دفترچه را جمع می کند و بازخورد کلامی می دهد و بچه ها را تشویق می کند.)
(بچه ها شکلات می خورند.)
معلم: میوه های فصل زمستان را روی تابلو نشان می دهد.
مرور و تکرار
معلم: ماه های فصل بهار را روی تابلو نشان می دهد، می گوید: فروردین، اردیبهشت، خرداد
بچه ها: تکرار می کنند.
معلم: ماه های فصل تابستان را روی تابلو نشان می دهد، می گوید: تیر، مرداد، شهریور
بچه ها: تکرار می کنند.

معلم: ماه های فصل پاییز را روی تابلو نشان می دهد، می گوید: مهر، آبان، آذر
بچه ها: تکرار می کنند.
معلم: فروردین، اولین ماه/ اردیبهشت، دومین ماه/ خرداد، سومین ماه
بچه ها: همزمان با معلم تکرار می کنند.
معلم: تیر، چهارمین ماه/ مرداد، پنجمین ماه/ شهریور، ششمین ماه
بچه ها: همزمان با معلم تکرار می کنند.
معلم: مهر، هفتمین ماه/ آبان، هشتمین ماه/ آذر، نهمین ماه
( بچه ها برای خود دست می زنند.)
معلم: دوباره دفترچه فصل ها را به بچه ها می دهد.
بچه ها: ماه های فصل مورد نظر را مرتب می کنند.
معلم: علی! ماه ههای فصل تابستان را به ترتیب بگذار.
معلم: زهرا! ماه ههای فصل بهار را به ترتیب بگذار.
معلم: بابک! ماه ههای فصل پاییز را به ترتیب بگذار.
( معلم به بچه ها بازخورد کلامی می دهد.)
معلم: کارت ترتیب عددی را ماه را به بچه ها می دهد، که در جای مناسب خود بگذارند.
بچه ها: بچه ها کارت را در جای مناسب خود می گذارند.
(معلم بچه ها را تشویق می کند. بچه ها برای خود دست می زنند).
(معلم دفترچه و کارت ها را جمع می کند).
معلم: بچه ها حالا نوبت ماه های فصل زمستان می رسد.
معلم روی یونولیت ماه های فصل زمستان را به نمایش می گذارد.
بچه ها:هر کدام ماه های فصل زمستان را تکرار می کنند؛ دی، بهمن، اسفند
معلم: بچه ها، دقت کنید
معلم: دی، دهمین ماه سال. ( معلم کارت دی ماه را وصل می کند).
معلم: بهمن، یازدهمین ماه سال. ( معلم کارت بهمن ماه را وصل می کند).
معلم: اسفند، دوازدهمین ماه سال. ( معلم کارت اسفند ماه را وصل می کند).
معلم: از بچه ها سوال می پرسد.
معلم: دفترچه فصل ها را به بچه ها می دهد و به هرکدام از بچه ها می گوید: ماه های فصل زمستان را بگذار.
معلم: کار هر کدام از بچه ها را نگاه می کند و بازخورد کلامی ( آفرین ) می دهد.
معلم: روی پاورپوینت ماه ها را به بچه ها نشان می دهد.
بچه ها: همراه با معلم تکرار می کنند.
معلم: کارت ماه ها را جلو بچه ها می گذارد و کارت عددی ماه ها را به بچه ها می دهد.
معلم: بچه ها کارت را در جای خود بگذارید.
(معلم بازخورد کلامی می دهد و در تابلو تشویقی برای بچه ها برچسب می زند.)
معلم: بچه ها دفترچه ها را جمع کنید.
بچه ها دفترچه ها را جمع می کنند و به معلم می دهند.
معلم: کتاب ریاضی را جلو بچه هامی گذارد.
معلم: علی! صفحه اول کتاب را بیاور.
معلم: مداد، به بچه ها می دهد.
معلم: بابک! یک سال چند فصل دارد؟
بابک: جواب سوال را در کتاب ریاضی می نویسد.
معلم: از زهرا سوال می پرسد.
زهرا: مشغول نوشتن می شود.
معلم: علی یک سال چند ماه دارد؟
علی: جواب را بیان می کند و در کتاب می نویسد.
معلم: بابک! یازدهمین ماه سال، چه ماهی است؟
بابک: بهمن. در کتاب جواب را می نویسد.
معلم: علی! ماه دوازدهمین چه ماهی است؟
علی: اسفند و در کتاب می نویسد.
معلم: بچه ها، کتاب هاتون رو جمع کنید، فردا تمرین های کتاب را حل می کنید و می آورید.
معلم: تکلیف را به بچه ها می دهد.
معلم: این تمرین را در منزل حل می کنید و می آورید.
معلم: به بچه ها، جایزه می دهد.
معلم: خسته نباشید بچه ها.

گزارش تدریس:
در تاریخ 25/12/93 ساعت 30/15 تدریس نهایی درس پژوهی با عنوان معرفی زمان (زمستان چهارمین فصل سال) در آموزشگاه شهید مقدم پور انجام شد.
این تدریس توسط خانم ……………………………… آموزگار پایه چهارم آموزشگاه با حضور سه نفر از دانش آموزان برگزار شد.
زمان انجام تدریس 35 دقیقه در نظر گرفته شده بود.
ناظران این تدریس:
خانم ……………………….. مدیر آموزشگاه
خانم ……………………… معاون آموزشی
خانم ……………………… سرپرست آموزشی
خانم ………………………… آموزگار
آقای ………………………. آموزگار پایه چهارم
خانم ………..
خانم ………..

در پایان نظرات همکاران در مورد تدریس به شرح زیر مطرح گردید:
……………: "تدریس گروهی دانش آموزان اتیسم توانمندی آموزگاران این حیطه را نشان می دهد".

…………: "تدریس کودکان اتیسم که باید انفرادی صورت پذیرد با توانمندی وکلاس دارای مطلوب بصورت گروهی خوب انجام شد".
……………..: "تدریس با وسایل کمک آموزشی متنوع می تواند موثر واقع شود".
…………………..: "اگر دانش آموزان همگن و هم پایه باشند امکان تدریس بصورت گروهی وجود دارد".
………………….: "استفاده از وسایل کمک آموزشی متنوع و مطلوب در حین تدریس موجب افزایش و پایداری یادگیری می شود".
……………: "در هنگام تدریس با درگیر کردن حس های مختلف دانش آموزان (دیداری-شنیداری- لمسی و…) می توان آموزش را تاثیرگذارتر کرد".
……………….: "با توجه به خصوصیات کودکان اتیسم که با تغییر شرایط مقاومت از خود نشان می دهند تدریس خوب وعالی انجام شد".

بحث و نتیجه گیری:

با توجه به نتایج بدست آمده از این پژوهش و روش های اجرا شده مبتنی بر پردازش های ذهنی و شیوه های شناختی به صورت دیداری، شنیداری و حسی در می یابیم که به کارگیری شیوه ای مناسب مانند استفاده از ابزار کمک آموزشی دیداری، شنیداری و لمسی به جای صرفاً متکی بودن بر آموزش های کلامی جهت آموزش کودکان اتیسم نه تنها آن ها را در تعامل اجتماعی و تفکر مفهومی یاری می دهد بلکه چشم اندازی است به راهبرد درمانی جهت کودکان اتیسم.
یافته های این پژوهش مبین آن است که عملکردهای ذهنی- شناختی و دیداری- لمسی می تواند ذهن، اعصاب و کارکردهای اجرایی در کودکان اتیسم را تقویت و پیشرفت دهد. برای تبیین احتمالی این یافته می توان در مقاله منتشر شده در اتیسم نامه (باقریان خسروشاهی، 1390) به نظریه نظریه در مجموعه ی نظریات ذهن اشاره کرد که؛ نظریه ی ذهن21 را نظریه ای در حال رشد و تکامل می داند که با کسب تجربه و در طول زمان تغییر می کند. در واقع این نظریه معتقد است که با تکامل و تحول ادراک فرد دیدگاه های شناختی مختلف جایگزین هم می شوند( گوتپیک ولمن، 1994). همچنین در مجموعه ی روانشناسی مرضی مشکل رفتار غیر انطباقی ترجمه ی ( نجاریان، دهقانی، عرب داودی،1390) در خصوص کارکردهای اجرایی چنین آمده، که کارکرد های اجرایی عملیات شناختی – مثل برنامه ریزی، بازداری پاسخ، انعطاف پذیری و حافظه فعال- هستند که تصور می شود تحت نظارت قشر پیش پیشانی قرار دارند. این مطلب نشان دهنده ی آن است که لوب پروفرونتال22 که مسئولیت ادراک زمان را هم به عهده دارد توسط روش های ارائه شده در این پژوهش می تواند فعال و اجرایی شود.

همچنین آموزش های دیداری- لمسی نیز می تواند بر سیستم لیمبیک و مدارهای عصبی به ویژه لوب پروفرونتال در رابطه با عملکردهای شناختی اثری مطلوب داشته باشد چنانکه درمجموعه ی روانشناسی مرضی گفته شده که؛ پژوهش های عصب- روانشناختی بر الگوی روابط موجود بیان ساختارهای مغزی و عملکردهای روانشناختی و رفتاری قابل مشاهده متمرکزند که انعطاف پذیری شناختی و حافظه ی فعال دو حوزه ی مورد مطالعه می باشد، البته با توجه به
کمبود تحقیقات علمی در زمینه ی ادراک زمان، آموزش های مربوط به آن پژوهش فوق می تواند به متخصصین، مربیان و پژوهشگران در کمک به کودکان اتیسم و خانواده های آنان شناخت بیشتری ارائه دهد. پیشنهاد می شود که آموزش ها و تحقیقات بیشتری در زمینه ی این شیوه اجرا گردد.

محدودیت های پژوهش:
به علت شرایط خاص مدارس اتیسم و داشتن کلاس های چند پایه، سه نفر دانش آموزان کلاس چهارم از دو کلاس انتخاب شدند.
کلاس درس در مدرسه به صورت چهارنفره با دانش آموزان چند پایه می باشد. تدریس به صورت انفرادی است. در زمان تدریس به دلیل این که قرار بود یک کلاس کاملاً یک دست چهارم و آموزش به صورت گروهی انجام شود، از سه دانش آموز بیشتر استفاده نشد.
اسامی دانش آموزان: …………………..،……………………………،……………………….. .
یکی از وسایل کمک آموزشی تدریس استفاده از ویدئو پروژکشن و اسلاید هاست. امکان استفاده از این وسیله فقط در سالن اجتماعات مدرسه بود. به همین دلیل وسایل کلاس در آنجا قرار گرفت.
از جمله مشخصات کودکان اتیسم مقاومت در برابر جابجایی و محیط جدید می باشد. به همین دلیل از چند روز قبل از تدریس اصلی، دانش آموزان مورد نظر در ساعت های مختلف، بخاطر آشنا شدن با محیط کلاس جدید به آنجا برده می شدند تا کاملاً با فضای کلاس ارتباط برقرار کنند. در کلاس عادی هر کدام از بچه ها یک میز و صندلی جداگانه دارند و به دلیل اینکه بچه ها بیشتر به هم نزدیک شوند و در فضای گروهی قرار گیرند، تنها از یک میز استفاده شد. میز کوچک و تقریباً مناسب کار نبود، ولی به دلیل محدودیت هایی که در مدرسه وجود داشت از این میز استفاده شد.ازجمله محدودیت های دیگری که در این پژوهش وجود داشت، کم بودن دانش آموز پایه ی چهارم اتیسم در مدرسه بود. به همین دلیل سعی شد که تدریس فقط یک بار با این دانش آموزان انجام شود و به تدریس دوم نیاز نباشد. همچنین لازم به ذکر است با توجه به این نکته که دانش آموز علی بنائیون از کلاس دیگری می باشد و به راحتی با معلم جدید ارتباط برقرار نمی کند، علت نگاه کردن این دانش آموز در حین تدریس به پشت دوربین، حضور معلم خود در بین ناظرین می باشد.
منابع:
1-اروین جی. ساراسون، باربارا آر. ساراسون(1929)؛ مترجمان: بهمن نجاریان …] ودیگران[ . تهران، رشد، (1390).
2-باقریان خسروشاهی، صنم. روند تحول مفهوم نظریه ی ذهن. اتیسم نامه، مرکز سامان دهی درمان، توانبخشی اختلالات اتیستیک، سال دوم، شماره دوم، بهار 1390.
3-لارکی، سو(1968). راهبردهای عملی کار با کودکان اتیسم، مترجمان: آذر زمانی(1342) و (منیره عزیزی( 1351). تهران: ویرایش 1391.
4- Baron- Cohen, S (1995). Mindblindness: An essay on autism and theory of mind. Cambridge, MA: MIT Press.
5- Constantino, J. N, & Todd. R. D. (2003). Autistic traits in the general population: A twin study. Archives of orthopsychiatry, 61.428-437.
6- Sarason,1. G. &Sarason, B. R. (Eds). (1985). Social support: Theory, research and applications. Dordrecht. The Netherlands: MartinusNijhof.
7- www.sciencedirect.com
8. www.researchautism.net/…/time-perception
9. www.aspminds.com/asbstractting
10. www.nuttieldtoundation.org
11.www.nlconcepts.com/autism/teach/seasons
12.www.teachearlyautism.com

پیوست

آدم برفی
تقویم و تابلو تشویقی

اسلایدهای آموزشی
پیوست 1- تصاویر وسایل کمک آموزشی

تابلو فصل ها
پازل

دفترچه فصل ها

پیوست 1- تصاویر وسایل کمک آموزشی

پیوست2- تصاویر در حین تدریس

پیوست3- تصاویر زمان برگزاری جلسات

پیوست4- تصاویر هنگام ساخت وسایل کمک آموزشی

پیوست4- تصاویر هنگام ساخت وسایل کمک آموزش

پیوست6- نظریات کارشناسان و اولیاء دانش آموزان

خدایا چنان کن سر انجام کار

تو خشنود باشی و ما رستگار
1- Fragmented
2. Pervasive developmental disorders.
3. Autism disorder
4. Asperger's disease
5. Childhood disintegrative disorder
6. Rett's disorder
7. Deficite in social interactions
8. Socially avoidant
9. socially inditterent
10. Auditory processing
11. Stereotypic behaviors
12. Eye contact
13. constantino
14. Todd
15. Theory of mind
16. mind blindness
17. Baron- Cohen
18. Autism Spectrum disorder
19. گانگلیا: توده ای از جسم سلولی سلول های عصبی و سیناپس ها که معمولاً بافت همبند را پرمی کند و در اعصاب محیطی به جز عقده های قاعده ای یافت می شود.
20. prefrontal
21. Theory of mind
22. Prefrontal
—————

————————————————————

—————

————————————————————

تعداد صفحات : 72 | فرمت فایل : WORDx

بلافاصله بعد از پرداخت لینک دانلود فعال می شود