عنوان کامل مقاله:
تعیین ارتباط بین سلامت روان و شیوه های مدارا در دانشجویان جدیدالورود
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
"چکیده"
سابقه و هدف:
سلامت روان از موضوعات بحث انگیز در روانپزشکی است. از جمله عوامل مرتبط با آن توانایی مدارای افراد با تغییرات و استرس ها می باشد. این پژوهش با هدف بررسی سلامت روان و شیوه های مدارا در دانشجویان جدید الورود (مهرماه 83) دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام پذیرفت.
مواد و روشها:
این پژوهش بر روی 249 نفر از دانشجویان پنج دانشکده دندانپزشکی، پزشکی، پرستاری و مامایی، تغذیه و توانبخشی به شیوه مقطعی و با استفاده از پرسشنامه های سلامت عمومی 28 سوالی (GHQ-2-8)، پرسشنامه مدارای بلینگز و موس و یک پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک انجام و با شیوه های آماری کای دو و T-Student Test تجزیه و تحلیل گردید.
یافته ها:
در کل 1/36% از دانشجویان مورد مطالعه امتیاز بزرگتر یا مساوی نمره برش در GHQ (نمره 23) را بدست آوردند که بین دو جنس تفاوت معناداری مشاهده نشد (05/0P>).
افرادی که با استفاده از GHQ به عنوان مشکوک به اختلالات روان پزشکی تلقی می شوند (نمره بالاتر یا مساوی با نمره برش)، بیش از بقیه از راهبرد مدارای جسمانی کردن و مهار هیجانی استفاده می نمودند (05/0P<) و افراد با امتیاز کمتر از نمره برش در GHQ (افراد با سلامت روان بیشتر) از توانایی حل مساله و ارزیابی شناختی بیشتری برخوردار بودند (05/0P<).
از نظر جلب حمایت اجتماعی بین دو گروه با امتیاز GHQ کمتر از نمره برش (نمره 23) و امتیاز بالاتر یا مساوی نمره برش تفاوت معناداری بدست نیامد.
وضعیت سلامت روان افراد با متغیرهای جنس، تاهل، رشته تحصیلی، تعداد دفعات شرکت در کنکور، وضعیت رضایتمندی از رشته تحصیلی و عوامل موثر در انتخاب رشته تحصیلی ارتباط معنادار آماری نداشت.
نتیجه گیری:
افراد با سلامت روانی بیشتر از شیوه های مدارای فعال و موثرتری استفاده کرده، بیشتر اقدام به ارزیابی شناختی مشکلات و یافتن راه حل می نمایند. باتوجه به جدایی ناپذیری استرس ها از روند زندگی و تحصیل، آموزش شیوه های موثر مدارا به دانشجویان خصوصاً در ابتدای دوران تحصیل می تواند مصونیت آنها را در برابر پریشانی روانی افزایش دهد.
واژگان کلیدی: سلامت روان، مدارا1، GHQ2
"مقدمه"
موضوع سلامت روان از موضوعات بحث برانگیز در روان پزشکی است. از جمله عوامل مرتبط با سلامت روان، توانایی مدارای افراد با تغییرات و استرس ها می باشد که به نظر می رسد این دو رابطه ای دوجانبه با یکدیگر داشته باشند. یعنی برخورداری از توانایی انطباق و مدارای بهتر، در حفظ سلامت روان افراد دخیل است و از طرفی برخورداری از سلامت روان، اتخاذ شیوه های انطباقی را در پی خواهد داشت.(1)
از جمله مهارتهای مدارا (Coping) می توان به شیوه های مدارای مشکل مدار (Problem-focused) و مدارای هیجان مدار (Emotion-focused) اشاره کرد که در شیوه های مشکل مدار شخص می تواند به مساله یا وضعیت خاصی که پیش آمده بپردازد و به دنبال راهی باشد برای تغییر دادن وضعیت و اجتناب از آن در آینده. در شیوه هیجان مدار، شخص می تواند حواس خود را بر تسکین و تخفیف هیجانات همراه با موقعیت پرفشار متمرکز می کند، حتی اگر نتواند آن موقعیت پرفشار را تغییر دهد. اکثر مردم در مواجهه با استرس از هر دو نوع مدارا استفاده می کنند.(1)
چهار نوع اساسی فرایند مدارا وجود دارد که عبارتند از (2):
الف) مدارای روی آوری- شناختی (Cognitive-approach coping): تجزیه و تحلیل شناختی و ارزیابی مجدد مثبت، پذیرش مسئولیت و خویشتنداری.
ب) مدارای روی آوری- رفتاری (Behavioral-approach coping): شامل جستجوی راهنمایی و حمایت و به کارگیری عمل معینی متناسب از قبیل مدارای مبتنی بر حل مساله در رویارویی مستقیم با یک رویداد و پیامد آن است.
ج) مدارای اجتنابی- شناختی (Cognitive-avoidance coping): شامل پاسخهایی که هدف آن انکار یا به حداقل رساندن جدیت یک بحران یا پیامدهای آنست.
د) مدارای اجتنابی- رفتاری (Behavioral-avoidance coping): شامل مشوقهای جایگزین است که در آن شخص سعی می کند درگیر فعالیتهای جدید شود و آنها را به عنوان جایگزین فقدان های ناشی از بحران ها تعیین کند. افرادی که در موقعیتهای پرفشار از مدارای مشکل مدار استفاده می کنند کمتر دچار افسردگی می شوند.(1)
در پژوهشی در سال (3 و1992) مشخص شد که دانشجویانی که از مکانیسمهای مدارای درگیر شدن یا روی آوردن (Engagement) استفاده می کنند از میزان افسردگی کمتری نسبت به گروهی که از مکانیسمهای اجتنابی استفاده می کنند برخوردارند(3) در مطالعه ای دیده شد که شیوه های فعال مدارا (Active coping styles) دارای ارتباط منفی با پریشانی روانی بود.(4) در بررسی دیگری مشخص شد که نمرات کسب شده در آزمونهای مشکل مدار تحت تاثیر افسردگی و مدارای هیجان مدار تحت تاثیر میزان اضطراب واقع می شوند ولی شیوه های مدارای اجتنابی بطور قابل توجهی از میزان اضطراب و افسردگی افراد متاثر نمی شوند.(5)
در بررسی دیگری در انگلستان دیده شد، افراد مشکوک به ابتلا به اختلالات روانپزشکی (براساس آزمون GHQ) از مکانیسمهای مدارای رفتاری- اجتنابی و انکار بیش از سایر افراد استفاده می کنند.(6)
نتایج تحقیقات موس و شافر (1993) بیانگر آن است که اکثر افرادی که بیشتر بر مدارای روی آوری متکی اند، در زندگی بهتر با عوامل استرس زا سازگار می شوند و نشانگان روان شناختی کمتری را تجربه می کنند.(2)
این مطالعه با هدف بررسی سلامت روان و شیوه های مدارا و بررسی ارتباط بین این دو در دانشجویان جدیدالورود (مهرماه 83) دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام پذیرفت.
"مواد و روشها"
این مطالعه یک مطالعه مقطعی (Cross-Sectional) از نوع توصیفی تحلیلی با حجم نمونه 249 نفر می باشد.
نمونه مورد مطالعه از میان دانشجویان جدیدالورود (مهرماه 1383) 5 دانشکده دندانپزشکی، پزشکی، پرستاری و مامایی، تغذیه و توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی شرکت کننده در کارگاههای آموزش ارتباط موثر به شیوه غیرتصادفی ساده انتخاب شدند.
محدوده سنی شرکت کنندگان 34-18 سال با متوسط سنی 97/18 سال بود. از مجموع 249 شرکت کننده، 162 نفر (1/65%) در مقطع کارشناسی، 85 نفر (1/34%) در مقطع دکترای عمومی و 2 نفر (8/0%) در مقطع کارشناسی ارشد مشغول به تحصیل بودند. در مجموع 198 نفر (5/79%) شرکت کنندگان مونث و 51 نفر (5/20%) مذکر، 246 نفر (8/98%) مجرد و 3 نفر (2/1%) متاهل بودند.
شیوه جمع آوری اطلاعات به صورت پرسشنامه ای بود. پرسشنامه ها بدون ذکر نام و شامل یک پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، یک پرسشنامه سلامت عمومی 28 سوالی (GHQ-28) و پرسشنامه مدارای بلینگز و موس (Billings , moos) بود. در پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک راجع به سن، جنس، تاهل، مقطع تحصیلی، رشته تحصیلی، انگیزه اصلی انتخاب رشته، تعداد دفعات شرکت در کنکور، وضعیت رضایتمندی از رشته تحصیلی و سابقه مصرف مواد شامل: سیگار، الکل، حشیش و تریاک سوال گردید.
علاوه بر توضیحات کتبی، به صورت شفاهی در مورد نحوه پر کردن پرسشنامه ها توضیح داده شد و باتوجه به بی نام بودن پرسشنامه ها در مورد مخفی ماندن و عدم پی گیری اطلاعات به شرکت کنندگان اطمینان داده شد.
پرسشنامه سلامت عمومی GHQ به بررسی وضعیت روانی فرد دریک ماهه اخیر می پردازد و شامل نشانه هایی مانند افکار و احساسات نابهنجار و جنبه هایی از رفتار قابل مشاهده می باشد. سوالها در چهارحوزه طرح شده است. الف) افسردگی ب) اضطراب و احساس آشفتگی رواشناختی ج) رفتار قابل مشاهده عینی و اختلاف عملکرد اجتماعی د) هیپوکندریازیس (7)
در این مطالعه از پرسشنامه 28 سوالی سلامت عمومی (GHQ-28) هنجاریابی شده توسط آقایان حسن پالاهنگ و نورا… یعقوبی در سال 1374 در انستیتو روان پزشکی تهران استفاده شد همچنین از روش نمره گذاری لیکرت ساده (Simple Likert) که بصورت (3-2-1-0) می باشد (الف0 ، ب1، ج2، د3 امتیاز) متوسط حساسیت پرسشنامه GHQ-28 برابر 84% و متوسط ویژگی آن برابر با 82% می باشد.(7)
مطالعات مختلف حاکی از پایایی بالای پرسشنامه (GHQ-28) است. ضریب پایایی بازآزمایی این پرسشنامه برابر با 55/0 ، ضریب پایایی بازآزمایی با خرده مقیاسهای آن بین 42/0 تا 47/0 ، ضریب آلفا برای کل مقیاس برابر 88/0 و برای خرده مقایسها بین 66/0 تا 85/0 می باشد.(7) در این پژوهش افراد با نمره برابر یا بیشتر از نمره برش به عنوان موارد مشکوک به بیماری تلقی شده، توصیه به مصاحبه تشخیصی روان پزشکی در آنها می گردد.
نمره برش پرسشنامه GHQ-28 در پژوهش حاضر برای هر دو جنس 23 می باشد.
پرسشنامه مدارای بلینگزوموس (2)
در این پژوهش همچنین از پرسشنامه 32 ماده ای مدارای "بلینگز و موس" که توسط براهنی و موسی (1371 به نقل از حسین قدمگاهی 1376) هنجاریابی و توسط حسین قدمگاهی تنظیم مجدد شده است استفاده گردید که ضریب پایایی آن 79/0 گزارش شده است.
سوالات این پرسشنامه 5 خرده مقیاس را در بر می گیرد: (r بیانگر میزان پایایی پرسشنامه برای هر خرده مقیاس است)
الف) مدارای مبتنی بر بیان جسمی: 905/0 = r
ب) مدارای مبتنی بر مهار هیجانی: 651/0 = r
ج) مدارای مبتنی بر جلب حمایت اجتماعی: 903/0 = r
د) مدارای مبتنی بر ارزیابی شناختی: 688/0 = r
هـ) مدارای مبتنی بر حل مساله: 903/0 = r
اطلاعات حاصل با نرم افزار SPSS-win 11 مورد تجزیه و تحلیل واقع شد. آزمون های آماری کای دو (Chi-Square) و T-Student test بکار گرفته شد. ارتباطی از نظر آماری معنادار تلقی شد که دارای P.Value کمتر یا مساوی 05/0 باشد.
"یافته ها"
از مجموع 249 پرسشنامه با پاسخ کامل، از نظر توزیع عامل اصلی موثر در انتخاب رشته تحصیلی در 127 نفر (51%) علاقه شخصی، 19 نفر (6/7%) تمایل و اصرار خانواده، 92 نفر (9/36%) موقعیت اجتماعی رشته و در 11 نفر (4/4%) عوامل دیگر نقش داشتند. 169 نفر (9/67%) بعد از یک نوبت شرکت در کنکور سراسری، 78 نفر (3/31%) بعد از 2 نوبت و 2 نفر (8/0%) بعد از بیش از 2 نوبت، وارد رشته موردنظر شده بودند.
100 نفر (9/79%) از رشته تحصیلی خود اظهار رضایت و 50 نفر (1/20%) اظهار نارضایتی کردند.
وضعیت مصرف سیگار، تریاک، الکل و حشیش در بین افراد مورد مطالعه آورده شده است.(جدول1)
از نظر نمره کسب شده در GHQ ، از میان 249 نفر، 159 نفر (9/63%) امتیاز کمتر از نمره برش (نمره23) را کسب نمودند و 90 نفر (1/36%) امتیاز بزرگتر یا مساوی 23 که به تفکیک رشته تحصیلی در جدول 2 آورده شده است. رابطه آماری معناداری بین متغیرهای جنس، وضعیت تاهل، وضعیت رضایتمندی از رشته تحصیلی، عوامل موثر در انتخاب رشته تحصیلی با وضعیت سلامت روان افراد بدست نیامد (جدول 3).
ماده ترجیحی در هنگام مواجهه با استرسها، سیگار در 2 نفر (8/0%) الکل در 2 نفر (8/0%)، تریاک در صفر نفر (0%) حشیش در صفر نفر (0%) گزارش شد. در 245 نفر (4/98%) هیچ ماده ای ترجیح داده نشد.
رابط بین نمره GHQ و مقیاسهای 5 گانه پرسشنامه مدارای (بلینگز و موس) آورده شده است(جدول5). از 5 مقیاس مذکور، نمرات دو گروه تقسیم شده براساس نمره GHQ، در مقیاسهای بیان جسمی، مهار هیجانی و ارزیابی شناختی و توانایی حل مساله از نظر آماری تفاوت معناداری داشتند.
"بحث"
از 249 شرکت کننده در این پژوهش، 90 نفر (1/36%) امتیاز بالاتر یا مساوی نمره برش (نمره 23) را در پرسشنامه GHQ کسب نمودند. اگرچه درصد دانشجویان مونثی که نمره بیشتر یا مساوی نمره برش را کسب کرده بودند بیش از دانشجویان مذکر بود، ولی این اختلاف از نظر آماری معنادار نبود (05/0P>). رقم بدست آمده از مطالعه حاضر با رقم بدست آمده از مطالعه Guthrie و همکارانش که در میان دانشجویان سال یک پزشکی منچستر انگلستان به عمل آمده بسیار نزدیک است (36%). وضعیت سلامت روانی دانشجویان در مناطق مختلف با استفاده از پرسشنامه سلامت عمومی GHQ در جدول5 آورده شده است. (8)
شاید بالاتر بودن ارقام بدست آمده در اکثر این مطالعات نسبت به پژوهش حاضر بدین علت باشد که همگی این مطالعات در میان دانشجویان پزشکی که از پراسترس ترین رشته های تحصیلی می باشد انجام شده ولی جمعیت مورد مطالعه در پژوهش حاضر جمعیتی متشکل از دانشجویان رشته های مختلف تحصیلی علوم پزشکی بوده است و به علاوه همگی جدیدالورود بودند و تحت شرایط استرس زای تحصیل واقع نشده بودند.
علیرغم بالاتر بودن شیوع بسیاری از اختلالات روان پزشکی شایع مثل اختلالات افسردگی و اضطراب و شبه جسمی در زنان (2) و تعدادی از مطالعات دیگر (8و6) تفاوت معنی داری بین دو جنس از لحاظ امتیاز GHQ بدست نیامد.
در مطالعه مشابهی که با استفاده از GHQ-28 در دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی و در میان دانشجویان ورودی سال 1377 انجام شده درصد افراد با نمره GHQ بزرگتر یا مساوی نمره برش 4/30% بوده است(9) و در مطالعه مشابهی با استفاده از GHQ که در مراکز خوابگاههای دانشجویی دخترانه و پسرانه شهید بهشتی انجام شده، رقم مزبور 38% بدون اختلاف معنادار بین دو جنس بدست آمده بود(10) که تشابه زیادی با نتایج پژوهش حاضر دارد ولی در مطالعه مشابه دیگری که در میان دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر به عمل آمده(11) از لحاظ جنس تفاوت آماری معناداری وجود داشته (4/52% در جنس مونث و 1/32% در جنس مذکر)
در مطالعه ای که در سطح جمعیت عمومی کشور در سال 78 انجام شده (16) درصد افراد با نمره GHQ بالاتر یا مساوی نمره برش 21% گزارش شد، که کمتر از مطالعه حاضر است و همچنین تفاوت معناداری بین دو جنس دیده شد (9/14% در مذکر و 9/25% در مونث). بالاتر بودن رقم مزبور در پژوهش حاضر شاید به این علت باشد که مطالعه در جمعیت محدودی انجام شده که همگی در سال اول رشته تحصیلی بوده اند و تحت یک شرایط خاص استرس زا و تغییر عمده در زندگی یعنی ورود به دانشگاه قرار داشته اند. و دلیل دیگر شاید ناشی از تغییر شیوه های محاسبه امتیازات GHQ بوده باشد که در مطالعه کشوری از شیوه امتیازدهی سنتی (1-1-0-0) و در این مطالعه از شیوه لیکرت ساده (3-2-1-0) استفاده شده است.
در این پژوهش بین نمره GHQ و رشته های مختلف تحصیلی اختلاف معناداری بدست نیامد (05/0P>) که احتمالاً ناشی از جدیدالورود بودن دانشجویان مورد مطالعه بوده که کاملاً تحت شرایط خاص رشته تحصیلی خود واقع نشده بودند. هماهنگ با نتایج مطالعات قبلی (3و4و5و12) افرادی که از سلامت روان بیشتری برخوردار بودند از شیوه های مدارای فعال و موثرتری استفاده می نمودند. نکات دیگر استخراج شده از پژوهش حاضر عبارتند از:
1ـ افرادی که از سلامت روان بیشتری برخوردارند از مهارت ارزیابی شناختی بیشتری نیز برخوردار می باشند. در توجیه این یافته می توان به این نکته اشاره کرد که دیده شده. اختلالات شناختی قابل توجهی ممکن است در مواجهه با عوامل جدی فشار، گریبانگیر افراد شود که در آن شرایط افراد نمی توانند به راحتی تمرکز کنند و افکارشان را منطقاً سازمان دهند.(1)
2ـ افرادی که از سلامت روان کمتری برخوردارند از مهار هیجانی بیشتری در برخوردار با استرسها استفاده می کنند. این یافته احتمالاً به علت اینست که افرادی که از سلامت روانی کمتری برخوردارند در برخورد با مشکلات دچار تحریک و برانگیختگی بیشتری می شوند و چون طبق موارد 1و4 همین پژوهش به خوبی قادر به ارزیابی شناختی و یافتن راه حل مفید برای مشکلات نیستند، واکنش های هیجانی بیشتری در برابر استرسها از خود نشان می دهند.
3ـ افرادی که از سلامت روانی کمتری برخوردارند از راهبردهای مدارای جسمانی کردن بیشتر استفاده می نمایند. علت این یافته اینست که دیده شده انطباق با حضور مستمر یک عامل فشار ممکن است امکانات بدن را کاهش دهد و اشخاص را مستعد بیماری کند.(1)
4ـ افرادی که از سلامت روانی بیشتری برخوردارند از مهارت حل مساله بیشتری نیز برخوردارند. دیده شده که افرادی که پریشانی روانی کمتر و به ویژه افسردگی کمتری دارند راحت تر می توانند از مدارای مشکل مدارانه یا حل مساله استفاده کنند(1) از طرفی به نظر می رسد ارزیابی شناختی از ملزومات حل مساله می باشد و بهتر بودن ارزیابی شناختی در افراد با سلامت روان بیشتر، توجیه دیگری برای این نتیجه است.
5 ـ افرادی که از سلامت روان بیشتری برخوردارند از توانایی جلب حمایت اجتماعی بیشتری برخوردار نیستند.
در توجیه این یافته شاید بتوان گفت باتوجه به اینکه تمامی افراد مورد مطالعه، از یک جمعیت محدود دانشجویی و با شرایط یکسان از لحاظ طول مدت تحصیل انتخاب شده بودند، از نظر توانائیهای جلب حمایت اجتماعی و برخورداری از شبکه روابط اجتماعی تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته باشند.
6ـ باتوجه به یافته های جدول 2 پائین تر بودن مصرف مواد غیرمجاز در این پژوهش در مقایسه با پژوهشی که در سال 1994 در دانشکده نیوکاسل انگلستان انجام شده بود(16) (5/25% دانشجویان پزشکی مصرف بیش از حد الکل و 2/49% مصرف حشیش) از دلایل ذیل ناشی می شود: تفاوت وضعیت فرهنگی جامعه ما با انگلستان و همچنین احتمالاً دخالت معذوریتهای قانونی و اخلاقی حاکم برجامعه و از طرفی جدیدالورود بودن دانشجویان در تحقیق حاضر که فرصت تاثیرپذیری از دانشگاه و خوابگاههای دانشجویی به عنوان یکی از مراکز آشنایی افراد با مواد، را به آنها نداده است.
7ـ عدم ارتباط معنادار بین مولفه های رضایت از رشته تحصیلی، تعداد دفعات شرکت در کنکور و وضعیت تاهل از دیگر یافته های این پژوهش است. در مورد رضایت از رشته تحصیلی شاید جدیدالورود بودن افراد و عدم درگیری کامل با مشکلات رشته های مزبور در این نتیجه موثر بوده است. در مورد وضعیت تاهل نیز کم بودن تعداد افراد متاهل، 3 نفر (2/1%) از اعتبار این یافته می کاهد.
8 ـ نتایج این مطالعه نشان می دهد که سلامت روانی کمی بیش از دانشجویان مورد مطالعه در معرض خطر است، آن هم در حالیکه آنها تازه در ابتدای دوران تحصیل خود در دانشگاه قرار دارند و طبق بعضی از مطالعات قبلی (4و6و13) انتظار می رود این آمار در طی دوران تحصیل روند رو به رشدی داشته باشد (بخصوص در رشته های پراسترس مثل پزشکی) و این یافته بیانگر اهمیت انجام مطالعات عمیق و ریشه ای در مورد وضعیت سلامت روان این دانشجویان می باشد. باتوجه به ارتباط سلامت روان دانشجویان با مکانیسم مدارای آنها، اهمیت آموزش مهارتهای موثر مدارا با استرسها که از امور آموختنی است آشکار می گردد.
محدودیتهای این پژوهش عبارتند از: الف) محدودیتهای خاص مطالعه پرسشنامه ای ب) عدم انتخاب نمونه ها به شیوه تصادفی و در نتیجه احتمال سوگیری ج) عدم تایید تشخیص افراد مشکوک با استفاده از پرسشنامه GHQ توسط یک مطالعه تکمیلی روان پزشکی.
پیشنهاد می شود الف) طی مطالعه دیگری با استفاده از مصاحبه تکمیلی روان پزشکی، افراد مشکوک غربال شده، بررسی شوند.
ب) کلیه دانشجویان در ابتدای دوران تحصیل از نظر سلامت روان غربالگری شده، خدمات مشاوره ای و درمانی در اختیار موارد علامتدار قرار بگیرد.
ج) مطالعات پی گیری در ابتدای هر سال تحصیلی، در تمام طول دوران تحصیل انجام شود.
د) برنامه های آموزشی برخورد با استرس ها و کسب مهارتهای موثر مدارا به صورت جدی در برنامه های آموزشی دانشجویان خصوصاً در ابتدای دوران تحصیل گنجانده شود.
جدول 1. سئوالات پرسشنامه GHQ-28
شماره سئوال
علائم
1
احساس سلامت و تندرستی
2
احساس نیاز به داروهای تقویتی
3
احساس ضعف و سستی
4
احساس بیماری
5
سردرد
6
احساس فشار به سر
7
احساس داغ و سرد شدن
8
بی خوابی
9
بیدار شدن در وسط خواب
10
احساس تحت فشار بودن
11
عصبانیت و بد خلقی
12
هراسان و وحشت زده بودن
13
عدم توانایی در انجا کارها
14
دلشوره
15
توانایی در مشغولیت و سرگرم نگه داشتن خود
16
صرف وقت بیشتر از حد معمول در انجام کارها
17
احساس خوب انجام دادن کارها
18
احساس رضایت از نحوه انجام کارها
19
احساس مفید بودن
20
قدرت تصمیم گیری
21
لذت بردن از فعالیتهای روزمره
22
احساس بی ارزشی
23
ناامیدی
24
احساس بی ارزش بودن
25
افکار خودکشی
26
عدم توانایی انجام کار
27
آرزوی مردن
28
اقدام به خودکشی
سوالات 1 تا 7 مربوط به نشانه های جسمانی، 8 تا 14 مربوط به مقیاس اضطراب، 15 تا 21 به اختلال عملکرد اجتماعی و 22 تا 28 مربوط به مقیاس افسردگی می باشد.
جدول 2. وضعیت مصرف سیگار، الکل، تریاک و حشیش در بین افراد مورد مطالعه (249نفر)
میزان مصرف
تعداد افراد (درصد افراد)
سیگار
الکل
تریاک
حشیش
فقط یکبار
24(6/9%)
12 (8/4%)
3 (2/1%)
1 (4/0%)
گاهی اوقات
8 (2/3%)
10 (4%)
1 (4/0%)
1 (4/0%)
مرتب
0 (0%)
1 (4/0%)
0 (0%)
0 (0%)
هرگز
217 (1/87%)
226 (8/90%)
245 (4/98%)
247 (2/99%)
جدول 3. نمره کسب شده در GHQ به تفکیک رشته تحصیلی
رشته تحصیلی
کل تعداد
امتیاز کسب شده در GHQ
23 <
تعداد (درصد)
23
تعداد (درصد)
دندانپزشکی
27
16 (3/59%)
11 (7/40%)
پرستاری و مامایی
45
32 (1/71%)
13 (9/28%)
تغذیه
66
41 (1/62%)
25 (9/37%)
پزشکی
56
31 (4/55%)
25 (6/44%)
توانبخشی
55
39 (9/70%)
16 (1/29%)
کل
249
159 (9/63%)
90 (1/36%)
"ارتباط معنادار آماری بین رشته تحصیلی و نمره GHQ بدست نیامد."
جدول 4. رابطه بین متغیرهای جنس، وضعیت تاهل، تعداد دفعات شرکت در کنکور
رضایتمندی از رشته و عامل موثر در انتخاب رشته با نمره GHQ
متغیر
تعداد کل
نمره GHQ
23 <
تعداد (درصد)
23
تعداد (درصد)
جنس
مونث
198
122 (6/61%)
76 (4/38%)
مذکر
51
37 (5/72%)
14 (5/27%)
کل
249
159 (9/63%)
90 (1/36%)
تاهل
مجرد
246
157 (8/63%)
89 (2/36%)
متاهل
3
2 (7/66%)
1 (3/33%)
کل
249
159 (9/63%)
90 (1/36%)
دفعات شرکت در کنکور
یکبار
169
111 (7/65%)
58 (3/34%)
دوبار
78
47 (3/60%)
31 (7/39%)
بیش از2بار
2
1 (50%)
1 (50%)
کل
249
159 (9/63%)
90 (1/36%)
رضایتمندی از رشته تحصیلی
راضی
199
140 (4/70%)
59 (7/64%)
ناراضی
50
28 (56%)
22 (44%)
کل
249
168 (5/67%)
81 (5/32%)
عامل موثر در انتخاب رشته تحصیلی
علاقه شخصی
127
85 (9/66%)
42 (1/33%)
تمایل واصرار خانواده
19
8 (1/42%)
11 (9/57%)
موقعیت اجتماعی رشته
92
59 (1/64%)
33 (9/35%)
عوامل دیگر
11
7 (6/63%)
4 (4/36%)
کل
249
159 (9/63%)
90 (1/36%)
"رابطه معنادار آماری بین هیچکدام از متغیرها با نمره GHQ بدست نیامد."
جدول شماره 5: رابطه بین نمره GHQ و امتیازات کسب شده در مقیاس های پرسشنامه مدارا
شاخص
مقیاس های
پرسشنامه مدارا
امتیاز GHQ
N (تعداد)
میانگین
SD
(انحراف معیار)
P
بیان جسمی
23 < GHQ
168
42/3
50/2
0001/0
23 GHQ
81
81/4
90/2
مهار هیجانی
23 < GHQ
168
14/13
86/2
0001/0
23 GHQ
81
74/14
77/3
جلب حمایت اجتماعی
23 < GHQ
168
22/4
81/1
8/0
23 GHQ
81
16/4
19/2
ارزیابی شناختی
23 < GHQ
168
70/8
46/2
008/0
23 GHQ
81
81/7
51/2
توانایی حل مساله
23 < GHQ
168
62/5
71/1
025/0
23 GHQ
81
13/5
31/1
از 5 مقیاس پرسشنامه مدارا، میانگین نمرات دو گروه تقسیم شده بر اساس نمره GHQ، در مقیاس های بیان جسمی، مهار هیجانی، ارزیابی شناختی و توانایی حل مسئله از نظر آماری تفاوت معناداری داشتند.
جدول شماره 6. وضعیت سلامت روان دانشجویان در مناطق مختلف با استفاده از پرسشنامه سلامت عمومی GHQ:
دانشگاه محل مطالعه
درصد افراد با امتیاز بالاتر از نمره برش در GHQ
پزشکی منچستر انگلستان (8)
36%
پزشکی کاتولیک شیلی (14)
41%
پزشکی آنتالیای ترکیه (13)
9/47%
پزشکی سنگاپور (15)
57%
پزشکی گلاسگو انگلستان (6)
ترم یک: 9/24%
ترم سه: 4/52%
REFERENCES
1- اتکینسون – اسمیت – بم – هکسما – اتکینسون زمینه روانشناسی هیلگارد (ویرایش دوازدهم). ترجمه: رفیعی محسن، سمیعی مرسده، ارجمند محسن، تهران: انتشارات ارجمند، 1382، جلد 2 ص 145 – 143 و 136 – 133.
2- پایان نامه 307 لازاروس و فولکمن به نقل از Bramon و … اصلاح شود.
3- Mosley TH, Perin SG, Neral SM, etal. Stress, coping and well – being among third year medical students. Acad – Med 1994; 69 (9): 765 – 767.
4- Stewart SM, Beston C, Marshall I, etal. Vulnerability in medical students. Med-Educ 1995; 29 (2): 119 -127.
5- Uehara T, Sakadok, Sato T, etal. Coping measurement and the state effect of depression and anxiety in psychiatrci outpatients. Psychopathology 2002 Jan – Feb; 35 (1): 48 – 51.
6- Katrina Mofat, Alex Mc Connachie, Sue Ross, et al. First year medical student stress and coping in a problem – based learning medical Curri culum. Med-Educ 2004; 38: 482 – 491.
7- انستیتو یعقوی پالاهنگ
8- Guthrie EA, Black D, Shaw CM, etal. Embarking upon a medical: Psychological morbidity in first year medical students. Med-Educ 1995; 29:337-41.
9-
10-
11- محمد حسینی، الهه – بررسی سلامت روحی – روانی دانشجویان پزشکش بوشهر و شیراز با اسفتاده از پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) – پایان نامه دکترای عمومی – دانشکده پزشکی – دانشگاه علوم پزشکی بوشهر – 1381 – ص 31.
12- Lambert VA, Lambert CE, Itom. Workplace stressors, ways of coping and demographic characteristics as predictors of physical and mental health of Japanese hospital nurses. Int J Nurs stud. 2004 Jan; 41 (1): 85-97.
13- Mehmet A, Karaman T, Yigiter senol Y, et al. Anxiety, depression and stressful life events among medical students: a prospective study in Antalya, Turkey. Med – Educe 2001; 35:12-17.
14-Benitez C, Quintero J, Torres R. Prevalence of risk for mental disorders among undergraduate medical students at the Medical school of the catholic university of chile. Rev-Med-Chil 2001; 129 (2): 173 -178.
15- Ko-SM, Kua EH, Fones Cs. Stress and the undergraduates. Singapore – Med J 1999; 40 (10): 627 -630.
16- Ashton CH , Kamali F.Personality ,Life styles , alcohol and drug consumption in a sample of British medical students. Med- Educ 1995; 29(3)187-192
Contents
"چکیده" 2
سابقه و هدف: 2
مواد و روشها: 2
یافته ها: 2
نتیجه گیری: 2
"مقدمه" 3
"مواد و روشها" 4
"یافته ها" 6
"بحث" 7
1- Coping
2- General Health Questionnaire
—————
————————————————————
—————
————————————————————
15
18