1.عنوان نام محل:
محل کارآموزی مجموعه دولتی گاوداری هنرستان شهید بهشتی میباشد.
2.موقعیت محل:
این گاوداری واقع در منطقه صفادشت شهرستان شهریار میباشد. هوای منطقه در زمستان و پاییز بسیار سرد بوده و در بهار و تابستان از هوایی معتدل برخوردار میباشد، از طرفی چون نژاد هلشتاین به سرما عادت دارد از این رو در این گاوداری این نژاد پرورش می یابد. میزان بارش سالانه کم بوده و منطقه دارای آب و هوای سرد خشک میباشد. وزش باد بسیار زیاد بوده به طوری که در ایران به عنوان شهر باد معروف میباشد، ضمن این که وزش باد زیاد است جهتش نیز مختلف بوده و تقریباً از تمام جهات باد می وزد. البته ساختمان ها طوری ساخته شده که جهت غالب وزش باد را پوشش میدهد. جهت ساخت جایگاه ها شمال شرقی به جنوب غربی میباشد که این امکان را ایجاد میکند تا در فصول سرد استفاده کامل را از نور آفتاب برد. آب تامینی برای مجموعه آب چاه میباشد، این آب از نظر شاخص T.D.S یا مواد جامد محلول در آب بسیار سنگین میباشد. این مجموعه در زمینی پست و هموار بنا شده است که نسبت به زمین های اطراف نیز هم سطح میباشد. این مجموعه به جاده عبوری و شهر فاصله نزدیکی دارد و با مناطق پر جمعیت فاصله کوتاهی دارد. در مجاورت این گاوداری کارخانه های تولیدی متعددی وجود دارد. محل مجموعه از نظر پوشش گیاهی بسیار ضعیف بوده و به دلیل سنگلاخ و شن زاری زمین دارای فرو رفت آب به طور گسترده میباشد.
3.بازار مصرف:
این گاوداری دارای دو نوع تولید میباشد یا به عبارت دیگر دو منظوره میباشد:
1-گوساله های نر پرواری: در این مجموعه پس از به دنیا آمدن گوساله های نر اقدام به پرورش و پروار نمودن آنها می کنند، یا در صورت دیگر گوساله پس از رسیدن به سن 6 ماهگی و ابتدای دوره پروار بندی به مجموعه های خصوصی فروخته می شود.
2-گوساله های ماده: این گوساله ها پس از به دنیا آمدن پرورش می یابند و پس از رسیدن به سن و وزن مناسب جایگزین گاوهای شیری پیر میشوند. شیر تولیدی به قیمت لیتری 390 تومان به یکی از ایستگاه های جمع آوری شیر شرکت پگاه فروخته می شود.
3-تولید کود و کود مایع: این گاوداری دو نوع کود تولید میکند که هر دو به مصارف کشاورزی و تغذیه زمین میرسد.
1.کود خشک 2-کود مایع: که حاصل از شستشوی جایگاه ها همراه با کود به دست می آید.
4.تحلیل وضعیت محل: یکی از مزیت های بزرگ مجموعه نزدیک بودن آن به مناطق پر جمعیت و بازار مصرف عالی میباشد، از سویی رشد جمعیت و منطقه مسکونی در اطراف گاوداری میتواند برای آینده این مجموعه بسیار مشکل آفرین باشد. کمبود بارش های سالانه باعث میشود تا آب های زیرزمینی کاهش یافته و از طرفی به دلیل تامین آب از چاه و آب های زیرزمینی در آینده با کمبود آب مواجه میشوند. وجود کارخانه های متعدد در اطراف این گاوداری میتواند به صورت غیر مستقیم ضرر بزرگی را وارد کند، به این صورت که: این کارخانجات دارای پسماندها و مواد شیمیایی دور ریختنی میباشند که آنها را در چاه هایی که حفر کرده اند دفن میکنند، این کار باعث میشود تا این مواد به آبهای زیرزمینی وارد شود و آنها را غیر قابل مصرف کند. این مجموعه از گاوداری های بسیار قدیمی منطقه میباشد و تلاش نکردن برای تقویت پوشش گیاهی بسیار تعجب آور است، پوشش گیاهی آن هم در منطقه باد خیز میتواند بسیار مفید باشد و به عنوان یک بادشکن میتواند عمل کند.
5. مشخصات واحد: این گاوداری در زمینی به مساحت تقریبی یک هکتار بنا شده است. سیستم جایگاه از نوع باز میباشد ولی در قسمت هایی مثل گوساله دانی از درب کشویی و محیط بسته استفاده شده است. این گاوداری دارای 160 راس دام به قرار سنی زیر میباشد: 1-تعداد 54 راس گاو شیری دوشا، 2-تعداد 38 راس تلیسه و آبستن سبک 3-تعداد 7 راس گاو خشک و آبستن سنگین 4-تعداد 11 راس گوساله 6-3 ماهه 5-تعداد 25 راس گوساله نر پرواری 6-تعداد 25 راس گوساله شیر خوار زیر سه ماه
در این مجموعه شبانه روز دو نوبت دو شش انجام میشود، یکی از دو شش ها ساعت 5 صبح و دیگری در ساعت 5 بعد از ظهر انجام میشود. دستگاه شیر دوشی به کار رفته در این مجموعه از مارک های بسیار قدیمی به نام آلفالوال میباشد. جایگاه به کار رفته در سالن شیردوشی استخوان ماهی میباشد که در یک زمان تعداد 14 گاو را در خود جای میدهد، ظرفیت دوشش دستگاه در یک زمان 7 راس میباشد. کف سالن شیردوشی از سیمان پوشیده شده و دیوارها از کف تا ارتفاع 5/2 متری از کاشی پوشیده شده است. اطاق شیر مانند بقیه مراکز دارای وسایلی از قبیل: بیدون شیر، سطل های مخصوص برای دادن شیر و آب به گوساله ها و یخچال های شیر سرد کن؛ دو یخچال به ظرفیت های 1 و 5/1 تنی وجود داشت. در کنار سالن شیردوشی جایگاه گوساله های شیرخوار قرار دارد، این جایگاه به سه قسمت تقسیم شده است. قسمت داخلی در مکان مسقف جایگاه گوساله های شیرخوار زیر 3 هفته میباشد و دو قسمت جلو گوساله های بالای 3 هفته تا 3 ماه قرار گرفته اند. در کنار این دو جایگاه گوساله های 6-3 ماهه قرار گرفته اند. و آخر سر نیز زایشگاه ها تعبیه شده اند. دو سیلوی زیرزمینی در این گاوداری وجود دارد که ظرفیت یکی 350 تن و دیگری 500 تن میباشد. هانگار علوفه و انبار کنسانتره در کنار هم بنا شده اند که هر دو دارای سقف شیروانی بدون زاویه میباشند و از کف تا زیر سقف از سیمان پوشیده شده اند، البته یک انبار نگهداری مواد اولیه کنسانتره دیگر نیز وجود دارد. در سمتی دیگر از سالن شیردوشی جایگاه دو قسمتی گاوهای نر و اتاق مدیریت و اطاق داروها قرار دارد. در قسمت جلویی جایگاه سه قسمتی گاوهای شیری، گاوهای خشک و تلیسه ها قرار دارد. وجود یک دستگاه تراکتور، آسیاب میکسر، موتور برق مجموعه را تا حدودی مجهز کرده است.
6.اقدامات انجام شده در همه بخش ها:
شروع کار معمولی و روزانه گاوداری از ساعت 5 صبح بود، به این صورت که: در این زمان شروع به دوشش گاوها میشد پس از شیردوشی سالن و دستگاه شیردوشی به طور کامل شستشو میشد، در هنگام شیردوشی و قبل از دوشش فقط به شستشوی سر پستانک ها بسنده میشد. پس از انجام عملیات شیردوشی شروع به تغذیه گوساله های شیرخوار با شیر، داخل سطل های مخصوص میشد. در این زمان که ساعت 30/6 بود که شیفت کارگران عوض میشد. ساعت 30/7 شیفت جدید با تحویل شیر کار خود را آغاز میکرد، سپس نوبت به رسیدن تغذیه دام ها بود که ابتدا به کل آنها خوراک کنستانتره به اندازه ذکر شده می کردند: 1-گاوهای شیری 400kg 2-گاوهای خشک 100kg 3-تلیسه ها 100 kg 4-گاوهای نر 150-100kg 5-گوساله های 6-3 ماهه 40 kg 6-گوساله های شیرخوار 20 kg
* مقدار کنسانتره درج شده برای دو وعده در صبح و عصر میباشد، البته به جز تلیسه ها که فقط در صبح تغذیه میشدند.
*مقدار متغیر کنسانتره برای گاوهای نر به دلیل فروش و کشتار تعدادی از آنها میباشد.
پس از تغذیه توسط کنسانتره کمی زمان به دام ها داده میشد تا کاملاً مواد متراکم را مصرف کنند و پس از آن به تغذیه دام ها توسط یونجه پرداخته میشد؛ این وقفه بسیار مهم است زیرا مصرف سریع علوفه پس از کنسانتره باعث ماندن کنسانتره در کف آخور شده و پرت این ماده را به وجود می آورد، البته بعضی اوقات نیز سهل انگاری میشد.
مقدار تقریبی مصرف یونجه به قرار زیر میباشد: 1-گاوهای شیری 20 پرس یونجه 2-گاوهای خشک 2 پرس یونجه 3-تلیسه ها 4 پرس یونجه 4-گوساله های 6-3 ماهه 5/1 پرس یونجه 5-گاوهای نر 6-2 پرس یونجه 6-گوساله های شیرخوار 1 پرس یونجه
*مقدار مصرف ذکر شده فقط برای یک وعده غذایی میباشد.
*برای تلیسه ها از مخلوط یونجه به علاوه 4 پرس کلش استفاده می شد.(گاهی بجای کلش ، علف باغ داده می شد).
*میانگین وزن پرس های یونجه 25 kg میباشد.
پس از تغذیه دام ها کارگران کمی استراحت کرده سپس مشغول پاک کردن: باکس های انفرادی، جایگاه گوساله های زیر 3 ماه و جایگاه گوساله های 6-3 می شدند و کود حاصله را به محل جمع آوری کود می بردند. پس از خالی کردن بستر باکس های انفرادی گاهی شعله افکنی شده و پس از آن بستر کلش ریخته میشد. به مدت 12 ساعت بعد در ساعت 5 بعد از ظهر تمام این کارها به جز پاک کردن جایگاه ها تکرار می شد، این تمام کار ثابت این گاوداری بود کارهایی که باید همه روزه انجام میشد. شیر نوبت بعد از ظهر در یخچال باقی مانده به همراه شیردوششی صبح به مسئول برنده شیر تحویل داده میشد. برخی از کارها در چنین مکان هایی فصلی میباشد، در چنین فصلی گاوداران مشغول انبار کردن یونجه میباشند. هر چند روز یکبار یونجه از شهر همدان تخلیه شده و در هانگار علوفه ذخیره میشد. برخی از کارها هفتگی انجام میشد، مانند: تخلیه کود از جایگاه گاوهای شیری، تلیسه ها، خشک، نر به تهیه کنسانتره.
7.تحلیل صحیح یا نا صحیح بودن امکانات: حتی در بهترین گاوداری ها نیز میتوان مشکلاتی را پیدا کرد زیرا هیچ زمان بازده کار 100 درصد نمیباشد. این گاوداری به دلیل قدیمی ساز بودنش نیز بسیار مشکل داشته و بسیار از امکانات آن که در زمان خودش بهترین بوده حالا دیگر بنا به علم روز منسوخ شده است. برای بیان بهتر مشکلات بخش به بخش آنها را مورد بحث قرار میدهم:
1-هانگار علوفه: سقف جایگاه به صورت شیروانی بدون زاویه میباشد، چنین سقفی برای چنین محیطی کارایی ندارد، به دلیل وزش باد در تمام جهات حال اگر این باد همراه با بارش نزولات آسمانی همراه باشد به طور حتم قسمت اعظم علوفه های هانگار را از بین می برد. جایگاه از سه سمت کاملاً بسته میباشد و تنها ضلع شرقی آن میباشد که تماماً باز است، در صورتی که چنین جایگاهی پسندیده نیست، زیرا در هنگام انبار کردن یونجه ها به طور حتم دارای رطوبت میباشند و جریان نداشتن باد باعث کپک زدگی های فراوانی میشود. از طرفی باز بودن کامل یک ضلع بدون مانع فیزیکی شاید از نظر انبار کردن یونجه ها سهولتی را به وجود بیاورد، اما در اصل باعث چند مشکل عمده میشود: ابتدا این که باعث ورود موجوداتی از قبیل: سگ، گربه، پرندگان و غیره میشود که میتوانند به راحتی در انتقال بیماری کمک نمایند و در هنگام باد و بارش باعث آب گرفتگی یا خاک گرفتگی یونجه ها شده که یا علوفه کپک می زند و یا از خوشخوراکی آن کم میشود. اگر علوفه کپک بزند و در اثر سهل انگاری کارگران به مصرف برسد باعث به وجود آمدن بیماری های مختلفی از قبیل: مشکلات گوارشی، سقط جنین، اسهال و غیره میشود. خاک گرفتگی مشکلات فراوانی را ایجاد میکند، همان طور که می دانیم بسیاری از بیماری ها و هاگ ها از طریق خاک به خوراک به بدن دام راه پیدا میکنند.
2. انبار ساخت و نگهداری مواد متراکم:
این جایگاه در امتداد طولی هانگار علوفه میباشد و بخش ورودی و خروجی آن دارای درب میباشد این مساله از نظر جلوگیری رفت و آمد موجودات بسیار مهم بوده ولی وجود فاصله های خالی بین درب و دیوار باز هم مشکل آفرین میباشد. این جایگاه به سه قسمت تقسیم شده که یک قسمت آسیاب میکسر قرار دارد و در قسمت های دیگر مواد اولیه نگهداری میشود، رها کردن این مواد به صورت آزاد بر روی زمین باعث میشود که موجودات ارزش غذایی این مواد را کاهش دهند. این مطلب درست است که کف و دیوارها سیمانی میباشند اما گذشت زمان باعث شده که سوراخ های فراوانی به وجود آید و جایگاه زندگی بسیاری از موجودات شود، در ضمن محل تجمع کود مایع نزدیک این جایگاه میباشد که میتواند در رطوبتی که به سطح جایگاه میرساند، بسیار موثر باشد. این رطوبت باعث از بین رفتن مواد اولیه میشود. این مجموعه یک انبار مواد اولیه دیگر نیز دارد، این جایگاه بدون درب بوده و دیوارها و کف بسیار از بین رفته میباشد که میتواند جایگاه زندگی بسیاری از موجودات بیماری زا باشد.
3.محل جمع آوری کود و کود مایع: جمع آوری کود مایع بسیار فکر ایده آلی میباشد اما نگهداری این دو محصول در کنار انبار دان و هانگار یونجه از نظر انتقال بیماری میتواند بسیار زیان آور باشد. از طرفی بخش نگهداری کود نزدیک زایشگاه میباشد که همان مشکلات پیش می آید. در مواقع باد و رها کردن آزادانه کود بر روی زمین در هوای آزاد هوای آلوده را شامل میشود که هم برای دام ها مخصوصاً گوساله ها مشکل آفرین میشود و هم این که سیستم تنفسی کارگران را مختل میکند.
4.ساختمان سیلوهای زیرزمینی: این مکان ها تقریباً از نیمه های شهریور ماه پر میشوند تا در صورت درست انبار شدن در اوایل آبان ماه مورد استفاده قرار گیرند. وجود سوراخ های فراوان در کل جایگاه و وصل نبودن مسیر کف جایگاه به راه فاضلاب باعث کپک زدگی و حبس اکسیژن در این سوراخ ها میشود و همانطور که می دانیم اکسیژن عمل تخمیر مطلوب را از بین می برد و کپک زدگی زیاد میشود. طول بیش از حد و شیب زیاد هر یک از سیلوها خود نیز مشکل تخمیر و استفاده مجدد را دو چندان میکند. شیب زیاد در برداشت سیلو در ماههای سرد سال بسیار مشکل بوده و یخ زدگی سطح مشکل را بیشتر میکند. چاله ای که کف سیلوها حفر شده بسیار کوچک میباشد که جوابگوی این حجم از سیلو نمیباشد. برآمدگی ها دور تا دور جایگاه بسیار مناسب میباشد چون اجازه ورود آب های روان را به داخل سیلو نمیدهد، اما مدخل ورودی دارای برآمدگی نبوده و آب های روان از آن قسمت وارد سیلو میشوند.
5.زایشگاه: این مجموعه دارای دو زایشگاه فعال میباشد که محیط مسقف m215 و بهار بند آنها m26 میباشد. اندازه های به کار رفته در جایگاه میتوان گفت که استاندارد میباشد ولی تعداد از زایشگاه ها با تعداد گاوها همخوانی نداشته و جوابگوی زایش گاوداری نمیباشد. البته در این گاوداری آن هم درست کنار این زایشگاه ها یک محیط کاملاً بسته وجود دارد که در داخل به سه قسمت 2×2 تقسیم شده است که قبلاً به عنوان زایشگاه از آن استفاده میشد و دارای نقایص فراوانی میباشد، از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد: اولین عامل محدود کننده کوچکی بیش از حد باکس ها بود، گاو در حال زایش نیاز به مکانی دارد که بتواند در آن راحت باشد، در حالت زایمان گاو به اندازه کافی دچار استرس میباشد و تنگی جا خود استرس را بیشتر میکند. دومین نقص تهویه و نور ناکافی میباشد که در زایمان بسیار موثر میباشد، حتی زایشگاه های فعال نیز دارای مشکل میباشند، جایگاه دارای سوراخ های فراوانی بر روی دیوار و کف میباشد که خود منبع عوامل بیماری زا و فرصت طلب میباشد. از تمام این موارد ذکر شده که بگذریم کمبود زایشگاه بسیار مشکل آفرین میباشد مخصوصاً برای چنین گاوداری که از هورمون ها برای همزمان سازی فحلی استفاده میشود.
به عنوان مثال در دوره کارآموزی من به این صورت اتفاق افتاد که: تعداد 30 راس گاو در انتظار زایش داشتیم، حال با فرض این که روزی 3 گاو زایش کنند یک گاو علاوه بر امکانات موجود میباشد که مجبور است در جایگاه گاو های خشک زایمان کند که این عمل باعث خیلی از مشکلات میشود از قبیل: گوساله پس از زایش با بستر کودی جایگاه تماس برقرار میکند همانطور که می دانیم میکروب هایی از قبیل E.coli و سالمونلا در بستر فراوان بوده و باعث بیماری اسهال در گوساله میشود، از طرفی رحم و پستان مادر که در حال زایمان میباشد نیز مستعد بیماری و عفونت میشود. حال 2 راس از گاوها در زایشگاه زایمان می کنند و حداقل باید 3-2 روز هر گاو زایش کرده در زایشگاه تحت مراقبت باشد در صورتی که در این موقعیت نمیتوان گاو را از زمان پیش از زایمان تا پس از زایمان یعنی 24 ساعت نگهداری کرد که رفتن گاو به میان گله خود نیز خطرناک میباشد رعایت بهداشت زایشگاه از قبیل: جمع آوری بستر کلش، شعله افکنی مجدد و پهن کردن یک بستر جدید بسیار مشکل بوده و بارها سهل انگاری در رعایت کردن این موارد مشاهده شده است.
بنابراین زایش یک گاو بر روی بستر یک گاو دیگر همان محدودیت هایی را به وجود می آورد که گاو در جایگاه گاوهای خشک زایش میکند. در چنین مواردی انتقال بیماری از گاوی به گاو دیگر یا از گوساله ای به گوساله دیگر حتمی میباشد. مشکل جدی و پرتنش که در علم امروز ثابت شده است در دور بودن زایشگاه ها از جایگاه گاوهای خشک میباشد، این فاصله و انتقال گاو آبستن سنگین باعث بروز مشکلات متعددی میشود، مهمترین مشکل ایجاد برگشتگی گوساله در رحم، سخت زایی و افزایش احتمال مرگ گوساله، مادر و یا هر دو می شود. طبق تحقیقات جدید هنگامی که گاوی زایش میکند مخصوصاً در گاوداری های صنعتی بلافاصله پس از لیسیدن بدن گوساله توسط مادرش او را جدا کرده و به باکس های انفرادی برای مراقبت بیشتر میبرند، اما گفته میشود که گاو مادر و گوساله اش باید با هم ارتباط دور را دوری داشته باشند. این امر به رشد گوساله و تقویت مادرش بسیار کمک میکند که این مورد نیز در این گاوداری رعایت نشده است، این مساله بسیار حائز اهمیت بوده که دلایل متفاوتی دارد، از قبیل: احساس آرامش و امنیت را در دو طرف ارضا میکند، به شیر دهی بهتر مادر و رشد بهتر گوساله نیز کمک میکند. وجود سقف بدون زاویه در این قسمت مناسب میباشد زیرا سمت بالای سقف در بهار بند بوده و در مواقع بارش، آب حاصله به سمت سرازیری پشت جایگاه میرود، این ویژگی باعث میشود که آب اضافی از سمت سقف به داخل بهاربند وارد نشود و در فصل های سرد سال دچار یخ زدگی نشود، اما نبود درب کشویی بین بهاربند و قسمت مسقف آن هم در فصول سرد سال میتواند باعث بروز مشکل شود.
6.جایگاه گوساله های 6- 3ماهه: این جایگاه در امتداد طولی زایشگاه قرار گرفته است. گوساله های نر و ماده پس از شیرگیری به این جایگاه وارد میشوند. ابعاد قسمت مسقف m2 7×5 میباشد و قسمت بهاربند m25×4 میباشد. قسمت مسقف با جایگاه گوساله های شیرخوار با درب نیمه کاره در ارتباط است، این ارتباط میتواند به ضرر هر دو طرف مخصوصاً گوساله های شیر خوار تمام شود به این صورت که خیلی از بیماری ها هستند که از طریق هوای استنشاقی انتقال پیدا میکنند. دقیقاً وسط قسمت مسقف مسیر فاضلابی وجود دارد که پر از لجن بوده و هیچ نرده یا محافظ فلزی روی آن قرار نگرفته است، بنابراین جایگاه مسقف را نصف کرده و تراکم را به وجود آورده است، زیرا گوساله ها به طرف دیگر نمیروند. بین قسمت مسقف و بهاربند درب کشویی وجود نداشته و در فصول سرما با بیماری های مختلف روبرو میشوند. بهاربند این جایگاه به بهاربند جایگاه گوساله های شیرخوار بالای 3 هفته متصل میباشد. از مشکلات بزرگی که میتواند به طور حتم به انتقال بیماری ها کمک کند وجود آبشخور مشترک بین هر دو جایگاه میباشد. قسمت آخور از لحاظ اندازه رعایت شده ولی در قسمت نرده اش وجود دو ردیف میله افقی و رشد گوساله باعث شده تا به گردن گوساله ها در هنگام تغذیه فشار وارد شده و در بعضی از گوساله ها آبسه را مشاهده کنیم، در ضمن محدودیت دیگر نبود سایبان روی آخور میباشد، این محدودیت مشکل را فراوان میکند به این صورت که: در فصول گرما تابش آفتاب باعث داغ شدن نرده ها شده و از تغذیه گوساله ها جلوگیری میکند و یا استرس زیادی را وارد میکند. در فصول سرما آب حاصل از بارش داخل آخورها پر میشود و از نظر تغذیه کردن گوساله ها باز هم مشکل آفرین میباشد. از کف بهاربند مسیر فاضلاب رد میشود که به وسیله یک دریچه چهار گوش به بهاربند راه دارد، نرده فلزی روی آن به دلیل عدم درست خالی نکردن کود گرفته که اگر اقدام به تخلیه نشود و ادامه یابد مسیر فاضلاب به طور حتم بسته میشود.
7.جایگاه گوساله های3 هفته الی 3 ماهه: این جایگاه شامل دو قسمت میباشد، به این ترتیب که: گوساله ها پس از گذشت سه هفته از تولد شان به یکی از جایگاه ها وارد میشوند که در این جا پس از گذشت زمانی که رشد جسمی بیشتری کردند به جایگاه بعدی می روند. هر دو مرحله از سه هفتگی تا سه ماهگی انجام میشود. هر دو جایگاه در قسمت مسقف با باکس های گوساله در ارتباط است، جایگاه گوساله های درشت تر و نزدیک به گوساله های سه ماهه د ارای دو آخور میباشند آخور در قسمت بهاربند سایبان ندارد که در مواقع سرما میتوان از آخور داخل استفاده کرد. در قسمت مسیر فاضلاب باز هم دریچه ای با نرده فلزی وجود دارد که کود روی آن را پوشانده و مشکل آفرین میشود. در جایگاه گوساله های ریزتر فقط در قسمت مسقف است که آخور غذا و آبشخور وجود دارد. وجود آبشخور در قسمت مسقف اشتباه میباشد زیرا به بالا رفتن رطوبت بستر کمک کرده و در شبها مزاحم خواب گوساله ها میشود. همچنین فاصله نرده ها در آخور این جایگاه باعث میشود گوساله ها بتوانند به راحتی از میان آنها خارج شوند.
8.باکس های انفرادی: در قسمت مسقف جایگاه گوساله های سه هفته به بالا در خط افقی آخر جایگاه باکس های انفرادی قرار گرفته است. اولین و مهمترین محدودیتی که در این جایگاه مشاهده میشود کمبود نور و تهویه میباشد. گوساله ای که تازه متولد شده نیاز زیادی به رسیدگی داشته و از نظر ابتلا به بیماری خیلی حساس میباشد. وجود وسایل از بین رفته ای مثل، شوفاژ های زنگ زده، سیم های برق جرم گرفته، مگس کش برقی خراب و زنگ زده، پنکه های سقفی ضعیف و ناکارآمد تماماً میتوانند منبع خوبی برای بیماری شوند. گوساله پس از گذشت پنج روز از تولدش باید به طور آزادانه آب آشامیدنی در دسترس داشته باشد، اما هیچ یک از باکس های این گونه نبود. وجود نداشتن آب به خصوص در فصل تابستان استرس زیادی وارد میکند و در رشد گوساله بسیار تاثیر گذار میباشد. از نظر علم روز باکس ها باید طوری ساخته شوند که گوساله ها با هم ارتباط تماسی نداشته باشند اما به همدیگر دید داشته باشند، این امر باعث میشود که کنجکاوی گوساله حفظ شده و به رشد بهتر گوساله بسیار کمک میکند. ارتباط گوساله های کوچک با گوساله های بزرگتر حتی دورادور در یک مکان مسقف که تهویه اش بسیار ضعیف میباشد نیز به انتقال بیماری ها کمک میکند. نبود قسمتی برای گوساله های اسهالی و مریض نیز محدودیت ایجاد میکند به این ترتیب که اگر گوساله ای بیمار شود در همان باکس ها نزدیک گوساله های سالم نگهداری میشود که میتواند در انتقال بیماری ها به سایر گوساله ها کمک کند. این گاوداری یک جایگاه گوساله دانی متروک و غیر قابل استفاده دیگر را دارا میباشد، این جایگاه به صورت طولی ساخته نشده بلکه جایگاه ها به صورت عمود بر روی هم سوار میباشند و بالای هر جایگاه یک پنجره برای تهویه تعبیه شده است که این گونه هوای ورودی از آخرین جایگاه تا اولین جایگاه حمل میشود و در صورت وجود بیماری آن را انتقال میدهد، در ضمن از یک طرف دیوار کاملاً بسته ای تعبیه شده است که جلوی تهویه طبیعی را می گیرد، نبود آبشخور آزاد، دور بودن از محیط زایشگاه، بودن جایگاهها در هوای آزاد همگی از مشکلات این جایگاه میباشد.
9.جایگاه گاوهای نر: جایگاه به دو قسمت تقسیم شده، در قسمت اول گوساله هایی که تازه به شروع سن پروار رسیده اند و جثه کوچکی دارند نگهداری میشوند و در جایگاه دوم گاوهایی که در مراحل آخر پروار هستند و برای فروش یا کشتار آماده اند نگهداری میشوند. وجود تراکم بالا در این دو قسمت شاید باعث استرس شود اما محیط وسیع در رسیدن به وزن زیاد وقفه ایجاد میکند. برای هر دو جایگاه یک آبشخور در نظر گرفته شده است که تمام گاوها از آن استفاده میکنند که این مسئله خود در انتقال بیماری ها کمک میکند مخصوصاً بین دو گروه سنی کوچک و بزرگ.
10.جایگاه گاوهای شیری، خشک، تلیسه ها: به دلیل پیوستگی این سه قسمت با هم بحث میشود: طرز بنا کردن سقف بدون زاویه در تمام قسمت ها به جز هانگار علوفه قابل قبول و یک ویژگی میباشد، چون در این حالت تمام آبهای حاصل از بارش وارد بهاربند نمیشود. قسمت مسقف در جایگاه تلیسه ها و گاوهای خشک بنا به تراکم موجود استاندارد نبوده و کوچک میباشد، از طرفی قسمت مسقف در جایگاه گاوهای شیری بسیار بزرگ میباشد. این تقسیم بندی جایگاه نادرست بوده و به تعدادی از گاوها استرس زیادی وارد میکند و در ضمن کمبود جایگاه مسقف در زمستان ضرر فراوانی را وارد میکند زیرا تعدادی از دام ها مجبور به خوابیدن بر روی بستر خیس یا ایستادن در ساعت های طولانی میباشند.
از سویی دام ها مجبور هستند به صورت فشرده در قسمت مسقف جا بگیرند که میتواند صدمات زیادی از قبیل: زیر پا گذاشتن سر پستانک ها، دم و غیره را وارد کند. در قسمت بهاربند تلیسه ها وجود موانع فیزیکی از قبیل: نرده های فلزی و یک دیوار نیم متری میتواند مشکلات زیادی مخصوصاً در فصول سرد ایجاد کند، در مواقع یخبندان احتمال شکستگی پا، لگن و دست آنها برای گذشتن از این مانع زیاد میشود. آبشخور برای گاوهای خشک و تلیسه ها مشترک میباشد، گذشته از این مشکل شیر آب آن خراب بوده و هنگام باز بودن مقداری از آب آن به بیرون می ریزد، همین آب با بستر کود کف بهاربند گاوهای خشک مخلوط شده و حالتی باتلاقی را به وجود می آورد از طرفی مسیر فاضلاب که از بین بهاربندها عبور میکند بدون نرده و محافظ بوده و ضمن خطری که ایجاد میکند که از کود پر شده و مسیر عبور آب را می بندد. رطوبت بالای جایگاه به خصوص در جایگاه کوچک گاوهای خشک استرس زا بوده و برای تغذیه و زایمان میتواند مشکل آفرین باشد، همچنین مشکلات سم و لنگش را چند برابر میکند.خطر لیز خوردن و سقط جنین زیاد می شود. سایبان آخورها در قسمت گاوهای شیری و خشک از نظر ارتفاع بسیار کوتاه میباشد، این کوتاهی برای کارگران ایجاد سهل انگاری و تنبلی میکند زیرا باید قبل از هر وعده غذایی به خصوص کنسانتره آخورها جاروب شوند و مواد اضافی داخل آخورها مثل: سنگ، خاک، چوب و غیره که در بین پرس های یونجه بوده اند برداشته شوند و توسط دام مصرف نگردند. نرده های افقی آخور کوتاه بوده و گاوها در هنگام تغذیه فشار زیادی روی گردن خود تحمل میکنند که در بسیاری از آنها به آبسه تبدیل شده است. حالت قوسی مانند کف آخور بسیار ایده آل میباشد.
11. سالن شیر دوشی، سالن انتظار و اتاق شیر: سالن انتظار در امتداد جایگاه گاوهای شیری بنا شده است. وسعت سالن انتظار از اندازه های تعیین شده برای هر دام بسیار بیشتر است. این مساحت بیشتر رغبت برای رفتن به سالن شیردوشی در گاوها را کم میکند و اغلب کارگران مجبور به دنبال کردن گاوها و استفاده از زور برای فرستادن آنها به سالن شیر دوشی میشوند. دنبال کردن حیوانات و استفاده از خشونت استرس آور بوده و به دنبال آن کاهش آزاد شدن شیر از پستان را داریم. وجود نرده های محافظ مسیر فاضلاب در سالن انتظار پوسیده شده و در جاهایی قطعاتی از بین رفته است، این مسئله باعث میشود هر از چند گاهی دست یا پای دامی در آن گیر افتاده و منجر به خونریزی شود. کف سالن شیر دوشی دارای مسیر فاضلاب کوچک و کم عمقی میباشد که آب را به مسیر فاضلاب سالن انتظار هدایت میکند، وجود نرده بر روی این مسیر و خیس بودن آن باعث لیز خوردن اکثر دام ها هنگام ورود به جایگاه میشود. در صورتی که به دلیل شیب خوب به سمت سالن انتظار زیادی به مسیر فاضلاب نمیباشد. دستگاه شیردوش به دلیل کار خیلی زیاد نیاز اساسی به تنظیم نبض زن یا پولساتور و مکندگی خود دارد، تنظیم نبودن این موارد باعث شده تا شیر گاوها به خوبی تخلیه نشود و کارگران در هنگام نصب خرچنگی ها به پستان گاو دچار اشکال شوند. به دلیل کمبود خلا گاهگاه خرچنگیها خود به خود می افتند و کارگران به مدت زیادی فشار اضافی به سمت پایین به حالت کشیدگی در پستان وارد میکنند تا شیر کاملاً تخلیه شود. مشکل دیگر لاینرها میباشند که استاندارد نبوده و به دلیل بزرگی از کناره هوا می گیرند و عاملی برای تخلیه خلا و افتادن خرچنگیها میشود؛ همانطوری که می دانیم هر گله ای یک اندازه میانگین برای سر پستانک ها دارد که باید طبق آن لاینر مورد اندازه خود را خریداری کنند که در این مجموعه رعایت نشده است. از دیگر مشکلات دستگاه شیر دوش وجود شلنگ های فرسوده انتقال خلا میباشد که خود این مسئله نیز به تخلیه آن کمک میکند. در چاله شیر دوشی یک محدودیت عمده وجود دارد و آن هم وجود دستگاه های شیردوش دقیقاً در وسط چاله میباشد این عامل برای انجام عمل شیردوشی از سوی کارگران مشکل افرین بوده و کارایی و عکس العمل به موقع را کم میکند. وجود یک تله شیر بین مخزن شیر و موتور فکر ایده آلی است، زیرا وقتی شیر به طرف موتور برگشت میکند در این مخزن ریخته و پر شدن آن باعث خاموش شدن دستگاه میشود. از دست رفتن خلا دستگاه شیردوش و باقی ماندن شیر در پستان گاوها باعث به وجود آمدن مشکلات متعددی از قبیل: شیر تولیدی کاهش یافته و باعث بروز ورم پستان میشود. از طرفی عدم توان دستگاه شیر دوش در تخلیه شیر و کشیدن خرچنگی ها توسط کارگران در هنگام دوشش برای رفع این مشکل، مشکلات دیگری را از قبیل استرس، زخم های سر پستانک و افتادگی پستان ها در دراز مدت را به وجود می آورد. این مشکلات دامدار را مجبور به حذف زودتر از موعد عمر اقتصادی دام میکند و ضرر زیادی را به مجموعه وارد میکند. از چاله شیردوشی به مسیر فاضلاب یک راه خروجی وجود دارد که هیچ گونه مانعی برای ورود و خروج حیوانات از قبیل گربه و سگ ندارد. پوشش کف این سالن از سیمان بوده و دیوارها از کف تا ارتفاع m5/2 از کاشی پوشیده شده است. این خاصیت باعث شده که بتوان سالن شیردوشی را بطور کامل شستشو کرد. در اتاق شیر 2 یخچال شیر سرد کن وجود دارد، وجود 2 یخچال میتواند به این امر کمک کند که اگر گاهی یکی از یخچال ها خراب شد شیر باقی مانده خراب نشود. از مشکلات بارز و خیلی بد این است که فشار آب بسیار ضعیف میباشد باعث میشود که در هنگام شستشوی سالن نتوان این کار را به خوبی انجام د اد. شستشوی ضعیف باعث میشود که کودهای وارده توسط گاوها به سالن شیردوشی از بین نرفته و در جای خود بچسند، این کودهای باقی مانده خود باعث آلودگی و بالا رفتن بار میکروبی شیر میشود. همانطور که قبلاً گفته شد آب مصرفی املاح زیادی دارد و شستشوی دستگاه شیردوشی با این آب باعث گرفتن جرم های آهکی درون لوله های دستگاه میشود و عبور شیر از این لوله ها خود باعث بالا رفتن بار میکروبی شیر میشود، در هنگام ورود گاوها به سالن شیردوشی هیچ گونه حوضچه عفونی سم ها وجود ندارد که خود باعث ایجاد 2 مشکل عمده میشود: 1- باعث ورود کود جایگاه به سالن شیردوشی میشود و شستشو را با مشکل مواجه میکند. 2-از این مسئله مهمتر اینکه اگر حوضچه ضد عفونی وجود داشت و با کات کبود (سولفات مس) پر شود مشکلات سم دام ها را بسیار کاهش میدهد. وجود سرویس بهداشتی کارگران در اتاق شیر خود به طور غیر مستقیم باعث بالا رفتن بار میکروبی شیر میشود.
مشکلات یکسان در کل مجموعه:
1-در تمام جایگاه های مسقف سوراخ های متعددی در دیوارها وجود دارد این محل ها میتواند مکان بسیار خوبی برای موجودات ریز بیماری زا باشند.
2-سقف تعبیه شده در تمام قسمت ها از نوع ایرانیت سیمانی میباشد، این نوع سقف در دفع گرمای خورشید و حفظ جایگاه از بارش مفید است؛ همچنین این سقف از نظر عمر اقتصادی جز بهترین نوع پوشش ها میباشد. اما وزش بادهای شدید از یک سو و فرسودگی بیش از حد ایرانیت ها باعث شده که نتوانند در مقابل وزش بادهای شدید دوام بیاورند و در تمام جایگاه ها شکستگی های زیادی مشاهده میشود. اولین مشکل به وجود آمده ورود آب باران و برف به داخل جایگاه بوده و برای دام ها مشکلات فراوانی را از لحاظ جایگاه راحت پیش می آورد.
3-تمام آخورها و آبشخورهای دچار خوردگی شده اند. این پستی و بلندی های به وجود آمده میتواند خوراک های کنستانتره ای را در خود جای داده و غیر قابل مصرف میکند گذشته از این ضرر باقی ماندن خوراک های کنسنانتره ای به مدت طولانی میتواند عاملی برای منبع بیمار میشود.
4-نرده ها در تمام قسمت ها از جمله: نرده های آخور، نرده های باکس های انفرادی نرده های جدا کننده و غیره دچار فرسودگی و زنگ زدگی شده اند. تماس زبان دام با این نرده های زنگ زده که منبع عوامل بیماری زا هستند میتوانند به انتقال بیماری ها به دام ها تاثیر فراوان داشته باشند.
8.اقداماتی که باید انجام شود و انجام نمیشود: به طور حتم اگر بخواهیم که گاوداری مذکور پا بر جا مانده و به سودهی برسد باید تمام نواقص را با کمترین هزینه برطرف نمود. نواقص را به دو صورت میتوان برطرف کرد:
1-برخی از نواقص باید با هزینه کردن و تغییر دادن برطرف شود. 2-برخی از نواقص نیز به مدیریت و کارایی بر میگردد، به طور مثال رفتار خشن کارگران با حیوانات میتواند روی تولید حیوان تاثیر داشته باشد در صورتی که میتوان بدون هزینه این مشکل را برطرف کرد.
تقریباً در تمام بخش ها و قسمت ها مشکلاتی وجود دارد که در حد توان راه حل هایی برای آن پیشنهاد میشود: 1-وضعیت محل و زمین:
پستی و هموار بودن زمین را میتوان یکی از ویژگی های این مجموعه بر شمرد اما استفاده نکردن از این ویژگی بسیار نادرست می باشد بدین ترتیب که: همانطور که گفته شد منطقه بسیار باد خیز میباشد و در چنین نواحی استفاده از پوشش گیاهی مخصوصاً درختان میتواند به عنوان یک باد شکن قوی عمل کند و از طرفی باعث ایجاد منظره زیبایی که روی تولید دام ها تاثیر دارد شود. همچنین کاشت درختان باعث میشود که مقداری از املاح خاک توسط گیاه مصرف شود و کاهش املاح خاک پس از بارش ها از سنگین شدن آبهای زیر سطحی جلوگیری میکند.
2.هانگار علوفه: همانطور که می دانیم 65% از کل هزینه دامداری مربوط به تغذیه است و جلوگیری از پرت شدن خوراک سود غیر مستقیم میباشد تغییرات در جایگاه برای یک بار در مدت طولانی هزینه میشود اما از بین رفتن خوراک بر اثر جایگاه بد هر سا له تکرار میشود. اگر بارش همراه با وزش باد باشد وجود سقف بدون زاویه از ریزش باران جلوگیری نمیکند و عملاً یک جهت کاملاً باز جایگاه در چنین محلی باعث از بین رفتن خوراک میشود. برای جلوگیری از این مشکلات باید ضلع جنوبی هانگار که فقط به اندازه عبور یک کامیون جای دارد بطور ماهرانه که مصالح ساختمانی آن مثل آجر ها از بین نروند خراب شود. همچنین ضلع بزرگ غربی هانگار باید تا ارتفاع 3 متری از کف باقی مانده و بقیه آن خراب شود. ضلع شرقی نیز از کف تا ارتفاع m3 ساخته شود و سقف باید بصورت شیروانی زاویه دار(8) باشد و دو ضلع غربی و شرقی از ناحیه باز تا سقف توری کشیده شود.
این کار باعث میشود که در مواقع انبار کردن یونجه های مرطوب باد در داخل جایگاه به صورت آزاد جریان داشته باشد و از کپک زدن یونجه ها جلوگیری کند. ریزش باران از دو ضلع غربی و شرقی به دلیل طول زیاد به داخل جایگاه بیشتر میباشد اما ضلع جنوبی به دلیل طول کمتر و هم اینکه وزش باد از این جهت بسیار کمتر میباشد بنابراین ضرر کمتری وارد میشود. کشیدن توری نیز در فضاهای خالی دیوار از ورود پرندگان و آلوده کردن منابع خوراک جلوگیری میکند. دور تا دور هانگار علوفه باید به اندازه ی عرض یک تریلر تراکتور آسفالت ریزی شود، این کار موجب میشود تا برداشت پرس های یونجه راحتر انجام شود. این مشکلات مربوط به نواقص جایگاه و امکانات میشود اما مشکلات مربوط به مدیریت از این قرار میباشد. زمان خرید یونجه و درجه یونجه ی خریداری شده بسیار مهم میباشد. یونجه ی خریداری شده به صورت یک دست نمیباشد. مقدار 200 تن یونجه خریداری شد که در بعضی از بارها جز یونجه های درجه ی 1 و پر گل بود و در بعضی از بارها جز یونجه های درجه 3 و مخلوط با تیغ های مخصوص بود این تیغ ها با مشکلات گوارشی فراوانی را به وجود می آورد. مشکل دوم در طرز تخلیه ی پرس ها از ماشین میباشد. پرس ها توسط کارگران از بالای ماشین به پایین پرتاب میشوند و در بیشتر موارد پاره میشدند. پرتاب کردن پرس ها با درفت گل یونجه ها میشود.
3-محل تخلیه و ذخیره کودهای خشک و مایع: محل تخلیه کود خشک در پشت انبار مواد متراکم و کنار زایشگاه بسیار مشکل آفرین میباشد. از طرفی وزش باد کودهای خشک را در مجموعه پخش میکند که باعث به وجود آمدن مشکلات استنشاقی برای دام ها و کارگران میشود. بهترین راه حفر گودالی مانند سیلوهای زیرزمینی برای نگهداری کود خشک میباشد اما میتوان کودها را در سه کنج ضلع جنوبی گاوداری نگهداری کرد چون؛ در این ناحیه وزش باد کمتر تاثیر گذاشته و از جایگاه خوراک و دام ها دور میباشد، ناحیه جمع آوری کود مایع در کنار انبار مواد متراکم می باشد، این نزدیکی در انتقال مواد بیماری زا به این جایگاه بسیار موثر است، پوشش روی این گودال جمع آوری نرده ای میباشد که برای جلوگیری از انتقال مواد بیماری زا باید از درپوش کاملی استفاده کرد.
4-انبار نگهداری و ساخت مواد متراکم: بین درب های ورود و خروج تا دیوار فاصله وجود دارد. این مشکل باعث ورود پرندگان میشود بنابراین باید اقدام به پر کردن این فواصل شود. وجود رطوبت بسیار در این جایگاه ما را مستلزم میکند تا بین مواد اولیه و سطح جایگاه پوششی پلاستیکی را تعبیه کنیم این کار از کپک زدگی مواد و ورود حشرات (مورچه) جلوگیری میکند. از اقدامات دیگری که باید رعایت شود این است که چند وقت یکبار جایگاه باید شستشو و شعله افکنی شود. این مشکلات مربوط به ساختمان و امکانات میباشد اما مهمترین مطلبی که باید رعایت شود تغذیه است. تغذیه گاوهای شیری باید روی اصول بوده و توان تامین مواد مورد نیاز گاو را داشته باشد، در صورتی که فرمول تهیه خوراک در این گاوداری بسیار پوچ میباشد.
فرمول خوراک (میزان در 1 تن):
جو 440 کیلوگرم سبوس گندم kg400 کنجاله تخم پنبه kg140 نمک kg10 مکمل با نام تجاری فسکالویت kg10.
همانطور که مشاهده میشود بیش از 45% جیره را جو تشکیل میدهد. جو غذای پر انرژی میباشد و مصرف بیش از حد آن مخصوصاً برای گاوهای شیری و تلیسه ها باعث چاق شدن شان میشود، که مشکلاتی از قبیل: در گاوهای شیری عملاً بر روی تولید شیر تاثیر گذاشته و آنرا پایین می آورد از طرفی چربی زیاد در هنگام زایمان باعث سخت زایی میشود. در تلیسه ها چاق شدن رشد کامل پستان را گرفته و به جای آن چربی می آورد رشد ناقص پستان تولید خوب شیر را در آینده تحت تاثیر قرار داده و دام را دچار سخت زایی میکند. در گوساله های بالای 3 هفته و گوساله هایی که در مرحله رشد هستند نیاز اساسی به پروتئین جیره دارند در صورتی که در این فرمول عکس این مطلب میباشد و از نظر مواد پروتئینی بسیار فقیر میباشند. در گوساله های 6- 3 ماهه نیاز به کلسیم فوق العاده است و در این سن این نیاز توسط یونجه برطرف میشود، اما مصرف غذای پر انرژی مانند این فرمول حالت سیری زودرس را به گوساله ها القا میکند و مصرف یونجه را کاهش میدهد، مصرف کمتر یونجه برابر با رشد کمتر و چاقی زودرس است در صورتی که گاوهای ماده آینده گاوداری از این قسمت تامین میشود. در گاوهای گوشتی و پرواری ماده مورد پسند و نیاز بازار گوشت لخم با چربی و استخوان کمتر میباشد در صورتی که این جیره لاشه ای پر چربی را به وجود می آورد. مدت زمان روزهای باز بستگی زیادی به مقدار پروتئین جیره دارد تا تخمدان ها و رحم آمادگی برای آبستنی مجدد را پیدا کنند و کمبود پروتئین این مدت را طولانی میکند. در این گله گاوهایی وجود داشتند که چندین ماه فحل نشده بودند و تعدادی چندین بار تلقیح شدند و آنرا پس زدند. بهترین راهی که میتوان پیشنهاد کرد این است که برای هر گروه سنی در گله یک نوع جیره مخصوص برای پروتئین و انرژی لازم برای آن سن ساخته شود، اما انجام چنین کاری بسیار مشکل و پر هزینه میباشد از طرفی جوابگوی خوبی برای نیاز سنین و گروه های مختلف میباشد به عنوان مثال گوساله های پرواری نیاز بیشتری به انرژی دارند ولی تلیسه ها و گوساله های کوچک نیاز بیشتری به مواد پروتئینی دارند. برای کاهش هزینه ها باید جیره ای ساخته شود که بتواند نیاز تقریبی تمام دام ها را برطرف کند برای دستیابی به این چنین ساختاری جیره باید از بالانس بسیار متنوعی برخوردار باشد. از سویی ناقص بودن اقلام موجود در جیره محدودیت آور میباشد به عنوان مثال در اوایل دوره کارآموزی مقدار کمی کنجاله تخم پنبه وجود داشت و مکمل معدنی وجود نداشت اما در انتهای دوره دقیقاً بر عکس این مطلب بود. این کم و کاستی ها و عوض شدن اقلام جیره در کوتاه مدت مشکلات سنگین گوارشی را برای دام ها پیش می آورد. حتی اگر از جو در جیره به مقدار زیاد مصرف شود باید به خوبی آسیاب گردد وجود توری درشت در آسیاب و کار نگذاشتن توری ریز باعث شده تا بیشتر جوها بصورت سالم در کنسانتره باقی بمانند که دام ها توانایی هضم جوهای سالم را نداشته و آنها بصورت سالم و بی مصرف دفع میشوند. خرید مواد اولیه مرغوب بسیار مهم میباشد به عنوان مثال سبوس های گندم دارای ته نشین و خاکه های فراوانی است که حاکی از نا مرغوب بودن آنها میباشد. یکی از مسائل مهمی که در گاوداری های صنعتی اهمیت داده میشود رعایت اندازه مصرف خوراک است که در این مجموعه عکس این مطلب بود یعنی به مقدار بیشتر از اندازه استاندارد توسط کارگران به مصرف دام ها میرسید. به عنوان مثال در برنامه ی غذایی برای هر گاو شیری kg8 یونجه kg6 کنسانتره برای یک وعده غذایی تعیین شده بود ولی به دلیل وجود نداشتن وسیله ی یا برنامه ی مناسب برای اندازه گیری این مقدارهای تعیین شده رعایت نمیشود. کنسانتره توسط پاکت های خالی سبوس گندم به آخور گاوها منتقل میشد از سویی در این گاوداری 3 شیفت 3 نفره مشغول به کارند و مقدار پر کردن پاکت ها توسط هر کدام فرق میکند یا مصرف یونجه ها به این ترتیب میباشد که کارگران تا زمانی که آخورها کاملاً پر نشود اقدام به باز کردن پرس های یونجه میکنند. بهترین و کم هزینه ترین راه حل این است که مسئول پر کردن پاکت ها یک شخص باشد و برای مصرف یونجه ها توجیه کارگران از نظر باز کردن تعداد پرس ها میباشد. رعایت دقیق زمان مصرف بسیار پر اهمیت میباشد شیفت کارگران بعد از انجام شیر دوشی صبح تمام میشود (ساعت 6 صبح) تغذیه گاوها 2 ساعت بعد توسط شیفت بعدی انجام میشود این وقفه 2 ساعته از نظر تولیدی زیان آور میباشد انجام تغذیه دام ها مخصوصاً گاوهای شیری پس از شیردوشی بسیار مفید میباشد زیرا شوق رفتن به شیر دوشی و خروج زودتر را در گاوها بیشتر میکند. برای حل چنین مشکلی بهتر است شیفت تعویض کارگران پس از تغذیه دام ها انجام شود. تقریباً در هر زمانی که کارگر تمایل داشته و آخورها خالی باشد اقدام به تغذیه با یونجه میکند در صورتی که گاوها یونجه را مصرف کرده و به نشخوار کردن مشغولند و پر کردن آخورها از یونجه گاوها را تحریک به بلند شدن و مصرف مجدد خوراک میکند در اصل مسئله ی مصرف خوراک برای ما از اهمیت کمتری برخوردار است و نشخوار کردن از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار است زیرا عمل نشخوار باعث میشود که مواد غذایی به روده کوچک رسیده و جذب شوند و مراحل تولید را تسریع میکند از طرفی رعایت زمان مصرف باعث میشود تا گاوهایی که اشتیاق کمتری داشته و گوشه گیری میکنند مشخص شوند و برای پی بردن به مشکل آنها اقداماتی انجام شود. تنها راه حلی که میتوان برای چنین مشکلاتی پیشنهاد نمود توجیه کارگران و نظارت دقیق و طولانی میباشد.
ساختمان های زیرزمینی سیلو:
عرض و شیب سیلوها بسیار زیاد میباشد که در هنگام مصرف باعث ورود اکسیژن و کپک زدگی و از بین رفتن مواد سیلو شده میشود. از بین بردن این عوامل مستلزم هزینه زیادی میشود برای جلوگیری از کمتر پرت شدن مواد سیلویی و صرف هزینه کمتر چند راه میتوان پیشنهاد کرد. ابتدا باید مسیر فاضلاب و چاه کف سیلوها از ظرفیت بیشتری برخوردار شده و به مسیر فاضلاب وصل شود. هنگام سیلو کردن مواد سیلویی برای جلوگیری از تماس این مواد با فضای طولانی دیواره ها باید از کلش فراوانی استفاده شود. زمان برداشت مواد سیلویی باید کاهش یابد و مقدار برداشت شده سریعاً به مصرف دام ها برسد در ضمن پس از برداشت باید مواد سیلویی خوب پوشانده شود و مواد سیلویی کپک زده به هیچ گروه سنی و جنسی خورانده نشود.
زایشگاه:
اولین عامل محدود کننده کمبود زایشگاه میباشد در صورتی که این مجموعه به اندازه کافی دارای زایشگاه میباشد ولی به دلیل سو مدیریت و به وجود نیاوردن کمی تغییرات 3 زایشگاه بلا استفاده میباشد برای انجام تغییرات ابتدا باید دیوار غربی زایشگاه متروک از بین برود انجام این کار باعث به وجود آمدن تهویه، نور و دید عالی میشود. از جایگاه باز شده به عنوان بهار بند استفاده میشود و یک درب کشویی باید بین بهاربند و جایگاه مسقف تعبیه شود تا در مواقع نا مساعد جوی استفاده شود. دیوارهای داخلی کاملاً از بین رفته و یک دیوار اصلی جایگاه را به 2 قسمت تقسیم میکند. شیب جایگاه بر عکس شده و به سمت دیوار غربی برمیگردد که باید مسیر فاضلابی روبروی بهاربند تعبیه شود تا از ورود آبهای روان به سوی سیلو جلوگیری شود. اما مسئله ای که باید در تمام گاوداری های صنعتی رعایت شود نزدیکی زایشگاه به جایگاه گاوهای خشک میباشد در این گاوداری میتوان با صرف هزینه ناچیز چند زایشگاه در پشت جایگاه خشک تعبیه شود زیرا در پشت این جایگاه سه کنجی دیوار کشی شده و ایده آل وجود دارد. دلایل متصل بودن جایگاه گاوهای خشک به زایشگاه:
1-طی نمودن مسافت زیاد از جایگاه گاوهای خشک تا زایشگاه باعث برگشتگی گوساله در رحم و احتمال سخت زایی را افزایش میدهد.
2-گاوهای پا به ماه به شرایط جایگاه عادت کرده و به عوامل بیماری زا و بیماری های موجود در جایگاه مقاومت نسبی پیدا کرده اند و این مقاومت را از طریق خون به بدن جنین منتقل میکند طی کردن مسافت طولانی تا زایشگاه استرس و شوک زیاد به گاو آبستن وارد میکند و گاو به محیط جدید عادت نکرده است این استرس باعث میشود تا گوساله متولد شده دچار آسیب دیدگی و بحران شود. در صورتی که مسافت کم بین زایشگاه و جایگاه گاوهای خشک در رشد گوساله و مقاومت به بیماری موثر است. از عواملی که رعایت نمیشود و در امر انتقال بیماری به مادر و گوساله موثر است شعله افکنی و شستشوی زایشگاه قبل از انتقال گاو خشک میباشد. با ساخت زایشگاه جدید میتوان مسافت را کم کرد و ارتباط دورادور بین گوساله و مادر را حفظ کرد و گاوهای زایمان کرده را تا چند روز در زایشگاه مراقبت کرد.
جایگاه گوساله های 6-3 ماهه:
اقدام اول که باید انجام شود باید مسیر فاضلاب بی مصرف در میان جایگاه مسقف پر شود این کار محیط جایگاه را بزرگتر میکند و از استرس تراکم زیاد میکاهد و این منبع آلودگی و بیماری را از بین می برد. نبود درب کشویی بین بهاربند و جایگاه مسقف مشکل آفرین بوده و در مواقع نا مساعد جوی باعث به وجود آمدن بیماری هایی از قبیل پنومونی و اسهال میشود. در ضمن درب بین جایگاه گوساله های زیر 3 ماه و این جایگاه باید کاملاً بسته و دیوار شود. آبشخور بین این جایگاه و جایگاه گوساله های زیر 3 ماه باید سریعاً جدا شود تا از انتقال بیماری ها جلوگیری شود. وجود یک دریچه فاضلاب در بهاربند بیهوده است باید این دریچه بسته و روکش شود و یک مسیر فاضلاب جوب مانند از بهاربند به بیرون کشیده شود. این مسیر باید در آخرین نقطه و شیب جایگاه تعبیه شود. از عواملی که سوء مدیریت را نشان میدهد مخلوط بودن گوساله های بزرگ جثه و کوچک جثه میباشد. وجود گوساله های بزرگ و غالب گله از دسترسی گوساله های کوچک تر به خوراک جلوگیری میکند بهترین راه این است که گوساله های بزرگتر ماده ها به بخش تلیسه و نرها به بخش گوساله های پرواری منتقل شوند میله افقی آخور باید برداشته شود و سایه بانی برای آخور تغذیه ساخته شود. خوراندن کنسانتره زیاد به این سن از گوساله ها از خوردن یونجه جلوگیری میکند و مصرف کم یونجه در رشد آنها اختلال ایجاد میکند. نبودن سنگ نمک در آخورها باعث به وجود آمدن بیماری های کمبود ید میشود.
جایگاه گوساله های 3 هفته الی 3 ماهه:
در مکان مسقف هر دو قسمت نور کم محدودیت آور است که این مسئله در رشد گوساله ها حائز اهمیت است. از این نظر که جایگاه این سن از گوساله ها به 2 قسمت تقسیم شده عالی است در ابتدا گوساله ها پس از گذشت 3 هفته از تولد به یکی از جایگاه ها وارد میشوند و پس از گذشت زمان و رشد بیشتر به جایگاه دیگری وارد میشوند. آبشخور گوساله های کوچکتر درون جایگاه مسقف قرار دارد که باعث خیس شدن بستر میشود که باید این آبشخور به بهاربند منتقل شود مگس کش برقی موجود در جایگاه مسقف باید تعمیر شود زیرا مگس ها استرس آور و ناقل بیماری اند.
پنجره های تامین کننده نور کوچک بوده و توان تامین نور کافی را ندارند که باید پنجره ها برای تهویه و تامین نور کافی بزرگ شوند. بین نرده های عمودی آخور نیز باید نرده هایی تعبیه شود تا گوساله های کوچکتر از بین نرده ها خارج نشوند زیرا عادت کردن گوساله ها به این کار باعث میشود تا در آینده نیز این کار را انجام دهند. به عنوان مثال در این گاوداری تلیسه ای بود که با عبور از نرده ها در محوطه آزاد می گشت باقی گذاردن کنسانتره روز قبل در آخورها و عدم جمع آوری آن باعث شدت گرفتن انتقال بیماری ها میشود که باید کنسانتره جمع آوری شده و به مصرف گاوهای بزرگتر برسد.
باکس های انفرادی:
اولین اقدام وصل چند لامپ برای روشنایی است. این نوع جایگاه باید دارای پنکه سقفی باشد. اما برای ایجاد تهویه و نور بهتر میتوان اقدامی را که برای زایشگاه پیشنهاد شد انجام داد در غیر اینصورت ضمن استفاده از هواکش های سقفی باید از هواکش های طولی که در عرض جایگاه قرار می گیرند برای ایجاد تهویه شمالی جنوبی استفاده کرد. از ابتکارات قابل انجام ساخت جایگاه باز و آزاد کردن گوساله ها برای مدت کوتاه در هوای خوب است که برای رشد گوساله مفید است. فاصله باکس های انفرادی باید کمی از هم دور شود اما به جای دیوارها از نرده استفاده شود تا گوساله ها به هم دید داشته باشند. آبشخورهای کوچک در جایگاه باید ساخته شود تا آب بطور مداوم در اختیار گوساله باشد. وسایل زنگ زده باید خارج شوند. گوساله دانی متروک باید تخریب شود که باعث وسعت دید گاوهای زایشی و گوساله های بالای 3 ماه میشود که احساس امنیت را در آنان افزایش میدهد شستشوی سطل های شیر و آب خوراکی گوساله بسیار ضعیف است که شستشوی آنها با مواد ضد عفونی کننده الزامی است. از مشکلات مدیریتی این است که کارگران تنها در زمان خوراندن شیر و نظافت جایگاه به گوساله ها سر می زنند در حالی که آنها در این سن بسیار حساس اند. شعله افکنی در دوره های بلند انجام میشود که نا کافی میباشد.
جایگاه گاوهای نر:
اولین اقدام جدا کردن آبشخور و ساخت یک آبشخور برای هر جایگاه میباشد. تخلیه کود دو هفته ای 1 بار کم است که باید هفته ای یک بار انجام شود زیرا مقدار آن بسیار میباشد و مرطوب شدن آن توسط گاوها و خوابیدن دامها روی آن باعث ایجاد استرس و تجمع مگس شده و انتقال بیماری ها را تسریع میکند در چنین وضعیتی نگهداری گاوهای نر اشتباه است و باید گوساله های نر در 3 ماهگی فروخته شوند.
داروخانه:
داروخانه در هر واحد گاوداری باید پاکیزه و عاری از آلودگی و عفونت باشد در صورتی که داروخانه این واحد آلوده و بسیار کثیف بود. مسئله مهمتر نگهداری داروهای تاریخ مصرف گذشته میباشد که مقدار خرید داروها بیش از اندازه است که ضرر مستقیمی به واحد است.
اتاق مدیریت و شناسنامه ها:
تهیه و نگهداری شناسنامه و ثبت تمام موارد در آن برای آینده گاوداری مهم است. این امر دراین واحد بسیار بی اهمیت و غیر مسئولانه صورت می گیرد. در بدو تولد گوساله یک شناسنامه با شماره گوش مخصوص در نظر گرفته شده برای گوساله نر از شماره پلاستیکی و ماده از شماره فلزی استفاده میشود. سپس این شماره و شماره کپل مادر در کارت ثبت شده و از شناسنامه مادر شماره اسپرم تلقیحی در بخش پدر ثبت میشود همچنین تاریخ تولد در شناسنامه گوساله و تاریخ زایمان و نوع سخت زایی و آسان زایی در شناسنامه مادر ثبت میشود. در این واحد به دلیل نبود مدیریت و دامپزشک تمام وقت این کارها با تاخیر انجام میشود. از آنجا که اکثر زایمان ها در شب صورت می گیرد و دامپزشک تمام وقت وجود ندارد کارها توسط کارگران انجام میشود که با مشکلاتی روبرو است از قبیل اینکه تولد گوساله مستلزم زمان است اما کارگران برای تسریع در زایمان از جک برای بیرون کشیدن گوساله استفاده میکنند که این روش فقط در سخت زایی بکار میرود یا عدم توجه به ضد عفونی بند ناف و یا خوراندن آغوز در ساعت معین و یا عدم توجه به مادر پس از زایمان مانند دادن آب و ملاس به مادر که موجب تقویت آن میشود و یا گوساله 2 ساعت پس از تولد از مادرش جدا و به جایگاه انفرادی برده میشد که عدم شعله افکنی این قسمت ها باعث بروز مشکلات و بیماری هایی میشود. دلایل حذف گاوها در شناسنامه آنها ثبت میشد تا بتوان اسپرم های برتر را تشخیص داد. مسئولیت جابجایی کارت ها و ترتیب قرار گرفتن آنها باید بر عهده 1 نفر باشد که در غیر اینصورت کارت ها جابجا شده و تاریخ به موقع انجام کاری مانند تلقیح مجدد و خشک کردن گاو شیری از دست میرود عدم رعایت این مسائل باعث بروز مشکلاتی میشود مثلاً زایمان گاوی که تا آخرین روز دوشیده میشد. برای رفع این مشکل بهترین و کم هزینه ترین راه نصب تابلوی تولید مثلی میباشد. از سهل انگاری های بارز ناقص بودن ثبت مشخصات کامل گوساله بود که میتوان به وزن نکردن گوساله اشاره کرد که عدم انجام آن امکان تشخیص اسپرم های خوب را از ما می گیرد مسلماً گوساله های درشت تر گاوهای بهتری میشوند.
جایگاه گاوهای شیری و تلیسه ها: در بهاربند تلیسه ها برآمدگی وجود باید از بین برود و نرده وسط آن برداشته شود. آبشخور تلیسه ها و گاوهای خشک باید از هم جدا شوند و یا اینکه اقدام به تعمیر شیر آب آنها شود. به دلیل بالا بودن میزان املاح آب و سهل انگاری در شستشوی آبشخورها باعث جرم گرفتگی و خزه بستن آنها میشود. هر هفته باید آبشخورها شستشو شود و از آهک نیز استفاده شود تا از خزه بستن جلوگیری شود. از آنجا که درون پرس های یونجه مواد خارجی چون شن و ماسه و نایلون و … وجود دارد و پس از هر مرحله از تغذیه دام ها آخورها باید توسط کارگران تمیز شود چونکه سقف آخورها پایین میباشد کارگران از انجام نظافت امتناع می کنند که باید سقف آخورها بلندتر شوند همچنین برای جلوگیری از صدمه دیدن دام ها باید میله افقی نرده آخورها بالاتر برده شود و روی جوب فاضلاب میان جایگاه نیز با نرده پوشانده شود. از دیگر نواقص جایگاه گاوهای شیری عدم جمع آوری کودها هر هفته یکبار و عدم انجام شعله افکنی میباشد که باعث مهیا شدن بستر مناسبی برای زندگی عوامل بیماری زا میشود. از معایب دیگر این جایگاه ها این است که عمل سم چینی که باید سالانه 2 بار انجام شود تنها سالی 1 مرتبه صورت می گیرد که این سهل انگاری باعث لنگش و عفونت های واگیر دار سم و تاثیر در تغذیه و تولید میشود. شاخ سوزی در این مجموعه فقط برای گوساله های ماده در بدو تولد با پتاس سوزآور انجام میشود و برای گوساله های نر انجام نمیشود از طرفی گوساله ها در جایگاه گوساله های 6-3 ماهه مخلوط میباشند که شاخ دار بودن گوساله های نر غالبیت را باعث شده که موجب میشود گوساله های ماده نتوانند به خوبی تغذیه کنند در ضمن وجود شاخ برای بعضی گوساله ها باعث درگیری و جراحت دام ها میشود. شاخ سوزی و سم چینی در دو زمان متفاوت در طول سال انجام میشود هر دو عمل باید در اوایل بهار قبل از گرم شدن هوا و در اوایل پاییز قبل از شروع بارشهای فصلی انجام گیرد گرم شدن هوا باعث جمع شدن مگس ها و حشرات موذی شده و انجام این اعمال در انتقال بیماری ها موثر است به دلیل رطوبت بالای موجود در علوفه های تابستانه باعث ایجاد کپک زدگی در قسمت هایی از پرس های یونجه میشود توجیه کارگران برای مصرف نکردن این قسمت ها الزامی است زیرا مصرف این قسمت ها باعث مسمومیت، مشکلات دستگاه گوارشی و سقط جنین و … میشود.
سالن شیردوشی سالن انتظار و اتاق شیر: از وسعت زیاد سالن انتظار توسط نرده های فلزی باید کاسته شود تا رغبت گاوها در رفتن به سالن شیر دوشی بیشتر شود. با انجام این عمل از رفتار خشن کارگران با دام ها کاسته میشود. ساخت 1 حوضچه در ابتدای هر ورودی به سالن شیردوشی الزامی است. انجام این کار از لنگش و ورود کود به سالن شیردوشی کاسته میشود. نرده های روی فاضلاب جایگاه شیردوشی باید برداشته شود و مسیر فاضلاب داخلی باید پر شود زیرا شیب سالن به اندازه ای می باشد که آب به راحتی خارج شود. تنظیم و تعمیر خلا دستگاه شیردوش ضروری است زیرا باعث به وجود آمدن مشکلاتی می شود مانند: باقی ماندن شیر در پستان ها که باعث ورم پستان و کاهش شیر میشود از طرفی کارگران اقدام به کشیدگی خرچنگی ها در هنگام دوشش میکنند که باعث میشود تا سر پستانک ها خم شده و لیگانت ها شل بشوند و پستان حالت افتادگی پیدا کند و حذف زودتر از موعد اقتصادی را پیش می آورد. تمام لاینرها باید اندازه اش 1 نمره کوچکتر شود تا خلاء از دست نرود و بهتر ایجاد شود. سرویس بهداشتی در جلوی درب ورودی باید تعمیر شود و سرویس بهداشتی سالن شیردوشی باید از بین برود. وجود پنکه و سیم های جرم گرفته در اتاق شیر میتواند باعث بالا رفتن بار میکروبی شیر شود که تماماً باید خارج و پاکیزه شود. انجام دو بار دوشش در شبانه روز برای چنین پتانسیلی اشتباه است که به گفته دامپزشک واحد که مسئول تلقیح دامها نیز است اسپرم های تلقیح شده پروف بوده و گاوهای حاصل از تلقیح این اسپرم ها پتانسیل تولیدی آنها بیش از kg30 است اما میانگین تولید فعلی گاوها kg 22 میباشد و از تعداد 53 راس گاو دوشا 1/1 تن در شبانه روز بیشتر تولید می شود. یکی از مسائلی که باعث افزایش در تولید بیشتر میشود مدیریت در دفعات دوشش میباشد اگر بتوان دوشش از 2 بار به 3 بار افزایش داد مقدار 20-15% به تولید شیر افزوده میشود. نصب یک موتور برای تقویت فشار آب در شیردوشی میتواند به شستشوی سالن شیردوشی کمک کند اگر بتوان هزینه کرد بیشتر داشت با نصب 1 دستگاه آب شیرین کن و کاهش دهنده املاح در هنگام شستشوی شیردوش میتوان باعث کاهش بار میکروبی شیر و جرم گرفتگی لوله های دستگاه شد. تیتگارد پستان بعد از شیردوشی و استفاده از دستمال برای خشک کردن سر پستانک ها در جلوگیری از ورم پستان و کاهش بار میکروبی شیر بسیار موثر است که باید در این واحد انجام شود.
9-شما چه کارهایی انجام داده اید:
سعی شد در تمام اقدامات انجام شده شرکت نموده و نقاط ضعف و قوت آنان را بیاموزم اقدامات انجام شده بر دو نوع روزانه و پیشامدی بود که به ذکر مواردی می پردازم. اقدامات روزانه در قسمت اقدامات انجام شده در تمام بخش ها ذکر شده اند. 29/4/87: دو راس از گوساله های شیرخوار به اسهال مبتلا شده اند یکی از داروهای جدید اندروفلوکساسین که روی این بیماری موثر است به مقدار cc 5 داخل عضله گردن هر کدام تزریق شد برای جلوگیری از التهاب های پیش آمده به مقدار cc5 از داروی دگزامتازون تزریق شد. 3 تن یونجه تازه تخلیه شد که بسیار پر برگ و درجه یک بود. برای افزایش رشد گوساله های شیرخوار و استفاده کامل از مواد محلول در شیر به مقدار gm20 ماده آنزمیت به شیر گوساله ها اضافه میشد. برای گرفتن نتیجه بهتر در درمان بیماری اسهال از قرص ضد اسهال دو ترکیبه سولفاد یازین به علاوه تری متوپریم استفاده میشد و نیز در آب گوساله ها به مقدار یک ساشه پودر ORS در یک لیتر آب استفاده میشد تا گوساله بتواند بخشی از املاح از دست داده را بدست آورد.
30/4/87: هنگام تحویل شیر مشاهده شد شخص تحویل گیرنده برای آزمایش سلامت شیر چند سی سی از شیر را از شیر سرد کردن برداشته و به آن چند قطره اتانول 74% یا 76% اضافه کرد این کار سبب میشد تا اگر شیر ناسالم بود پروتئین های شیر منعقد شده و گلوله گلوله شوند اما اگر شیر سالم بود شیر تغییری نمی کرد.
31/4/87: دو راس از گاوهای شیری که به تازگی زایمان کرده دچار مشکلات رحمی شده بودند درون رحم یکی از گاوها مقداری از جفت باقی مانده بود که دچار عفونت شده بود از ترشحات بد بوی فرج میتوان به این مسئله پی برد برای درمان آن از PG یا استرون استفاده میشود (به صورت تزریق عضلانی) این کار باعث ایجاد حرکات شدید رحمی میشود و برای اطمینان بیشتر از پنی سیلین برای از بین بردن عفونت استفاده شد. گاو دیگر به دلیل عدم رسیدگی و مراقبت انفرادی پس از زایمان در زایشگاه و رها کردن گاو در قسمت گاوهای شیری باعث شده بود که مگس ها درون فرج واژن گاو تخم گذاری کرده و کرم گذاشته شود سپس از تشخیص سریعاً با پنس مخصوص کرمها خارج شده با الکل شستشو داده شد پس یک ساشه پودر نفتالین درون آن ریخته شد بوی قوی نفتالین از جمع شدن مگس ها و تخم گذاری مجدد جلوگیری میکند آن گاه مقداری محلول تتراسایکلین به صورت عضلانی در کفل تزریق شد برای اطمینان بیشتر نیز از اسپری OTC استفاده شد بعد از ظهر مجدداً اقدام به شستشو با الکل و اسپری با OTC شد. 1/5/87: هر دو گاو شیری که مشکلات رحم داشتند با الکل شستشو داده شد و اسپری شد و به گوساله های شیرخوار اسهالی پودر ORS مخلوط با آب داده شد. 2/5/87: مجدداً به گوساله های اسهالی پودر ORS داده شد و واژن گاو کرم گذاشته به دلیل باقی ماندن کرم های ریز و تخم ها و خارج نکردن آنها دوباره رشد کرده بودند. این بار از داروی آیورمکتین cc 20 به صورت عضلانی تزریق شد. این دارو تنها داروی ثابت شده ای است که بر ضد انگل های داخلی عمل میکند و مجدداً با الکل شستشو و با OTC اسپری شد.
دو راس از گوساله های داخل باکس به دلیل رشد بدنی و گذشت تولد آنها از 3 هفته به جایگاه دسته جمعی منتقل شدند. 3/5/87 مجدداً به گوساله های اسهالی ORS خورانده شد و فرج گاو بیمار با الکل شستشو و اسپری شد. 6/5/87: شاخ یکی از گوساله ها که 1 هفته از تولدش می گذشت توسط پماد پتاس سوز آور از بین رفت برای این کار گوساله توسط یکی از کارگران مقید شد و در قسمت تکمه ای شاخ پماد مالیده شد.
7/5/87: مسیرهای فاضلاب در قسمت های مختلف جایگاه بهار بند از کود پاک شد. 8/5/87: از این تاریخ به بعد اقدام به خرید یونجه و تخلیه بارهای یونجه شد.
9/5/87: سالن انتظار از کود تخلیه شد.
10/5/87: اقدام به ساخت 3 تن کنسانتره شد.
12/5/87: زایشگاه شعله افکنی شد و بستر کلش ریخته شد و یکی از گاوهای خشک و انتظار زایمان به این جایگاه منتقل شد.
13/5/87: 4راس از گاوهای نر توسط یک قصاب کشته شدند این کار آن هم در جلوی دید گاوهای دیگر اشتباه بود که بر تولید و تغذیه گاوهای دیگر نیز موثر است. با این کار فیزیولوژی گاوها را مشاهده نمودم. در این روز گاو خشک زایمان کرد. گوساله به دنیا آمده ماده بود که از نظر جثه و اندام بسیار درشت بود. زایمان نرمال و بدون کمک بود. .ساعتی پس از تولد گوساله از مادرش جدا و به باکس انفرادی منتقل شد. به گوش او شماره زده شد و برایش شناسنامه تهیه شد. 2 راس از گاوهای شیری که فحلی آنها مشخص شده بود تلقیح شدند و یکی از گاوها تست آبستنی شد که مثبت تشخیص داده شد.
14/5/87: تخلیه بار یونجه و انبار کردن آن در انبار علوفه. جایگاه گوساله ها شعله افکنی شد و به قسمت هایی از کف و دیوار جایگاه سم ضد مگس پاشیده شد این سم بر روی دستگاه عصبی مگس ها اثر گذاشته و قدرت پرواز از آنان گرفته دیوانه وار دور خود می چرخند و می میرند.
15/5/87: یکی از گوساله های شیر خوار دچار ریزش موی شدید شد بر حسب مواد موجود در تغذیه تشخیص کمبود ماده آلی داده شد برای همین مقدار cc 5 مولتی ویتامین به آن تزریق شد.
16/5/87: گوساله هایی که در حالت نقاهت از بیماری اسهال بودند ضعیف شده بودند مقدار cc 5 مولتی ویتامین و cc5 داروی آلفوس به آنان تزریق شد مولتی ویتامین سرشار از گروه های مختلف ویتامینی میباشد و آلفوس نیز دارای فسفر آلی و ویتامین B12 میباشد که برای رشد مفید است به دلیل بد بودن شرایط جایگاه باکس ها گوساله دچار ریزش مو 1 ساشه gr13 در یک لیتر آب آنتی اسیدوز خوانده شد احتمال این مسئله می رفت که دچار اسیدوز منتقله از جایگاه شده باشد پس از نوبت شیر دوشی عصر دستگاه شیر دوش با آب سرد شستشو داده شد سپس با آب گرم و سود 1% شسته شد پس از آن با مواد اسیدی و آب ولرم شسته شد و در آخر با آب گرم شسته شد.
17/5/87: تزریق داروی آلفوس به صورت زیر پوستی به علاوه مولتی ویتامین به گوساله اسهالی. تخلیه کود از جایگاه گاوهای نر و تخلیه و انبار کردن بار یونجه. 19/5/87 : یکی از گاوهای خشک زایمان کرد و گوساله آن ماده و زایمان نرمال بود 2 ساعت بعد آغوز خورانده شد و از مادر جدا و برای او شناسنامه تهیه شد در ضمن بند ناف گوساله پس از تولد با محلول سیتریمیدسی یا ساولن ضد عفونی شد.
21/5/87: 11 راس از گوساله های شیرخوار به جثه و سن مناسب رسیده و از شیر گرفته شدند. 17 راس از گاوهای شیری که مدت 45 روز پیش تلقیح شده بودند تست آبستنی شدند که 3 راس مثبت بود که حاکی از کم بودن انرژی و مواد معدنی جیره میباشد سم یکی از گاوهای شیری به دلیل عدم انجام سم چینی عفونت کرده که با کات کبود شستشو داده شد 13 راس از گاوهای شیری گنادرولین (GNRH )تزریق شد این محلول برای همزمانی فحلی در این مجموعه به کار میرود.
22/5/87: 11 راس از گوساله های بالای 3 ماه برای اولین بار اقدام به تزریق واکسن تب برفکی شدند این کار برای گرفتن نتیجه بهتر 20 روز دیگر تکرار میشود در ضمن در سال 4-3 مرتبه در مورد گاوهای شیری انجام میشود 2 راس از گاوها فحل آمده بودند که صبح اقدام به تلقیح آنان شده و تاریخ آن در شناسنامه شان وارد شد. 13/5/87 به علت خرابی نرده های کف سالن انتظار پای یکی از گاوها بین نرده ها افتاده و خراش عمیقی برداشت برای درمان ابتدا مقداری ویتامین K3 تزریق شد تا از خونریزی آن جلوگیری شود سپس 1 پنی سیلین 5 میلیون واحد به صورت عضلانی تزریق شد تا از بروز عفونت جلوگیری کند برای اطمینان بیشتر قسمت زخم شده با OTC اسپری شد.
24/5/87: زایمان یکی از تلیسه ها دچار سخت زایی بود. گوساله متولد ماده بود. به گاو زخمی OTC اسپری شد.
27/5/87: دو گاو خشک به زایشگاه فرستاده شد و یک گاو شیری خشک شد. 28/5/87: نوبت تزریق PG (پروستاگلانرین) با نام تجاری و تالایز به میزان cc5 به هر گاو رسید این مرحله دوم از همزمانی فحلی بود.
29/5/87: یکی از گوساله های نرد دچار خون شاش شده بود برای درمان میزان cc5 داروی کوتری موکسازول و کاتازول به میزان cc5 به صورت عضلانی تزریق شد. این دو دارو در خون سازی موثرند برای اطمینان از اینکه گوساله دچار عفونت نشده از پنی سیلین G پروکائین که درون آن استرپنومایسین وجود دارد استفاده شد. یکی از گاوهای خشک گوساله ماده به دنیا آورد (به صورت سخت زایی).
نتیجه گیری: شاید بتوان گفت در بدترین شرایط میشود بهترین راه ها را آموخت استفاده از علم روز و هم گام بودن با پیشرفت آن مفید بوده و از هزینه های اضافی و هر رفت آن جلوگیری میکند صرف هزینه برای قسمت های مختلف از جمله جایگاه یک خرج اضافی و ضرر مالی نمیباشد بلکه سرمایه گذاری مطمئن برای افزایش سود در آینده میباشد. شروع برنامه یک مجموعه نیاز به علم و دیدن دورنمای چند ساله دارد. شناخت وضعیت محل و مهمتر از آن بازار مصرف و نزدیکی به آن نوع تولید بسیار مهم است. تنها کاری که میتواند تولید خوبی را منجر شود ایجاد شرایط ایده آل و آرام از نظر تغذیه جایگاه مدیریت رفتار بادام استفاده بهینه از امکانات میباشد علم به این مطلب مهم است که هر چقدر این شرایط برای دام بهتر فراهم شود به همان اندازه از تولید آن بهره مند می شویم.
46