تحلیل فضای شهری
میدان ولی عصر
سروش همتی
مقدمه
در این پروژه تلاش شده تمامی مباحث طول ترم در مورد تحلیل فضای شهری و به طور خاص میدان ولیعصر بررسی گردد.
فهرست
فصل اول (شناخت)
مشخصات جغرافیایی
اقلیم شهر تهران
موقعیت میدان
تعریف فضای شهری
تقسیم بندی فضاها
تاریخچه
وجه تسمیه
فصل دوم (نقشه ها)
تهران
محدوده میدان
بلوک بندی ها
کاربری ها
تراکم
مسیرهای عبور
فصل سوم (سیمای شهر)
مطالعات لینچ
راه
لبه
نشانه
تسلسل نشانه ها
گره
نشانه های محلی
ناحیه
محله
فصل چهارم
(تحلیل ابعاد شکلی)
نفوذ پذیری
دسترسی پذیری
فصل پنجم (سرزندگی)
سرزندگی
شناخت
فصل اول
مشخصات جغرافیایی شهر تهران
شهر تهران در ۵۱ درجه و ۶ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۳۸ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۳۴ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۵۱ دقیقه عرض شمالی قرار گرفته است و ارتفاع آن از سطح آب های آزاد بین ۱۸۰۰ متر در شمال تا ۱۲۰۰ متر در مرکز و ۱۰۵۰ متر در جنوب متغیّر است. تهران در بین دو وادی کوه و کویر و در دامنه های جنوبی رشته کوه البرز گسترده شده است. از جنوب به کوه های ری و بی بی شهربانو و دشت های هموار شهریار و ورامین و از شمال توسط کوهستان محصور شده است.
اقلیم
سه عامل در اقلیم تهران نقش موثری دارد. رشته کوه البرز، بادهای مرطوب غربی و وسعت استان .در واقع رشته کوه البرز آب و هوای تهران را معتدل کرده است . در شمال تهران، آب و هوا معتدل و کوهستانی و در نقاط کم ارتفاع نیمه خشک است . بارش معمولاً در زمستانها زیاد است . فصل سرد از ماه آذر شروع می شود، اما در نقاط کوهستانی کمی زودتر آغاز می گردد . فصول سرد سه یا چهار ماه طول می کشد . در اسفند ماه از سرمای هوا رفته رفته کاسته می شود و در اواخر فروردین هوا با سرعت بیشتری گرم می شود و در اوایل خرداد هوا نسبتاً گرم است .اقلیم استان تهران در نواحی کویری و جنوب گرم و خشک، در نواحی پایکوهی سرد و نیمه مرطوب و در نواحی مرتفع سرد همراه با زمستان های طولانی است. گرم ترین ماه های سال در مرداد و شهریور بادمای متوسط ۲۸ تا ۳۰ درجه و سردترین ماه سال دی ماه بادمای یک درجه سانتی گراد گزارش شده است. دمای شهر تهران در زمستان معتدل و در تابستان گرم است.
موقعیت میدان
فضای شهری
فضای شهری به عنوان یکی از زیرمجموعه های مفهوم فضا، از مقوله ی فضا مستثنی نیست. بدین معنی که ابعاد اجتماعی و فیزیکی شهر رابطه ای پویا با یکدیگر دارند. در واقع فضای شهری مشتمل دو فضای اجتماعی و فیزیکی می شود.
یک فضای شهری را می توان بر مبنای رویکردهای مختلف محیطی، جغرافیایی، معماری و … مطالعه و بررسی کرد. فضای شهری، عرصه ی ایفای نقش بازیگرانی است که هریک به عنوان کنشگرانی ازجامعه ی خود محسوب می شوند. نقش های مثبت و گاهی منفی، نقش های پررنگ وگاهی کمرنگ، نقش های عام و گاهی خاص. فضای شهری به مفهوم صحنه ای است که فعالیت های عمومی زندگی شهری در آن ها به وقوع می پیوندند.
خیابان ها، میادین وپارک های یک شهر فعالیت های انسانی را شکل می دهند. این فضاهای پویا در مقابل فضاهای ثابت و بی تحرک محل کارو سکونت اجزای اصلی و حیاتی یک شهر را تشکیل داده است. شبکه های حرکت، مراکز ارتباطی، و فضاهای عمومی بازی و تفریح را در شهر تامین می کنند.
تقسیم بندی فضاها
فضاهای عمومی : شامل محدوده ها و مکان ها و فضاهای شهری که در کل (عموماً) برای استفاده توام اقشار مردم آزاد و قابل استفاده اند محدودیتی برای مخاطب گزینی ندارند و عدم محدودیت در انتخاب مخاطب ندارند. مهمترین و گسترده ترین فضاهایی هستند که قابل طراحی و پیشنهاد می باشند. این گستردگی باعث گستردگی در طراحی وجامعیت طراحی نگاه جامع در طراحی و نگاه کلان که دلیل آن همان گستردگی طیف مخاطب است.
فضاهای نیمه عمومی : شامل محدوده ها و مکان ها و فضاهایی شهری می شوند که برای اقشار نسبتاً مشخص از طیف عام طراحی و پیشنهاد می شوند. مانند مدارس، دانشگاه ها، ادارات و …
ویژگی این فضا دارا بودن یک شاخصه برای انتخاب قشر مخاطب عام است مانند : سن یا جنس. شاخصه کاری یا فعالیت این شاخصه ها خود جزء شاخصه های عام اند اما دارای دسته بندی هستند. محدودیت شاخصه در قشر باید طراحی منطبق برآن ویژگی یا با تاکید برآن ویژگی باشد. سن فضاهای محدود برای قشر سن خاص.
فضاهای نیمه خصوصی : محدوده ها یا فضاهایی هستند که برا قشری خاص انتخاب و طراحی می شوند. ویژگی این فضاها بحث اختصاصی بودن فضا بیشتر از جنبه عام بودن آن است.
فضاهای خصوصی : محدوده ها و مکان هایی که برای قشری خاص و کاملاً اختصاصی طراحی می شود، مانند مسکن.
تاریخچه میدان و خیابان های منتهی به آن
میدان ولی عصر (پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران میدان ولیعهد نام داشت) یکی از میدان های اصلی شهر تهران است. این میدان در نقطه برخورد خیابان ولیعصر، بلوار کریمخان زند و بلوار کشاورز قرار گرفته است.
خیابان ولیعصر(عج) که در دوره قاجار یکی از دل انگیز ترین تفرجگاه های مردم دارالخلافه به حساب می آمد و نخستین کالسکه ها برای اشراف ساکن این خیابان از جمله انیس الدوله، همسر ناصرالدین شاه ساخته شد، سال هاست که با زوزه ارابه های آهنین بلدیه و خس خس نفس های تنگ آمده چنار هایش خو گرفته است و همزیستی به ناچار مسالمت آمیزی را با جانوران موذی در پیش دارد. خیابان ولی عصر (عج) بلندترین خیابان شهر تهران و همچنین بلندترین خیابان خاورمیانه با درازای 17.9 کیلومتر است که از میدان راه آهن در میانه جنوبی تهران آغاز شده و به میدان تجریش در منطقه شمیرانات در شمال تهران می رسد. خیابان ولی عصر به همت رضا شاه ساخته شد. نام اولیه آن «جاده مخصوص پهلوی» و پس از آن تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷، «خیابان پهلوی» نامیده می شد. در سال ۱۳۱۸ سرتاسر خیابان از دو سوی آن با ۶۰هزار درخت چنار پوشیده شده بود، اما اکنون تنها بیش از ۸هزار چنار در سرتاسر خیابان باقی مانده است.
این خیابان تاریخی شهر که هویتش وامدار مراکز مهم اجتماعی، اقتصادی و آموزشی از جمله تئا تر شهر، سینماهای قدیمی، خانه های تاریخی، پارک های ملت، ساعی، دانشجو، مراکز خرید، رستوران ها و…است
احداث جاده مخصوص پهلوی یا همان خیابان پهلوی سابق (ولی عصر فعلی) از سال ۱۳۰۰ شمسی آغاز شد. در آن زمان رضاشاه که وزیر جنگ بود تصمیم به احداث این جاده گرفت. همچنین درخت کاری اطراف این خیابان و کشیدن نهر برای آبیاری درختان آن نیز از سال ۱۳۰۰ آغاز شد. در سال ۱۳۰۷ خیابان پهلویِ بالا به دست «بلدیه تهران» سنگفرش شد و سپس با راهیابی آسفالت به پهنه خیابان سازی شهرها، در سال ۱۳۰۹ مجلس شورای ملی قانونی را برای ساخت و گسترش خیابان های تهران تصویب کرد و پس از آن گام های ساخت «جاده مخصوص پهلوی» آغاز و برای نخستین بار این خیابان قیرریزی شد. در سال ۱۳۱۱ خورشیدی، خیابان پهلوی آسفالت شد. عبدالله مستوفی انگیزه ساخت این خیابان را تصمیم رضا خان برای پیوند دادن کاخ سعدآباد به کاخ مرمر می داند. در دو سوی مسیر ۱۸ کیلومتری خیابان مجموعاً ۱۸ هزار چنار کاشته شد. البته برخی این تعداد را تا ۲۴ هزار اصله نیز برآورد کرده اند. جاده مخصوص یا جاده پهلوی تا سال ۱۳۲۰ اختصاصی بود و مردم از جاده قدیم شمیران به تجریش می رفتند. پس از شهریور ۱۳۲۰، این سد شکست و این جاده عمومی شد اما سال ها گذشت تا جاده پهلوی به صورت خیابان پهلوی درآمد. چون در آن
تاریخچه میدان و خیابان های منتهی به آن
دوره منطقه شمیرانات بیش تر چهره ای ییلاقی داشت این گذرگاه نیز به گونه جاده ای بود که از میان تپه ها می گذشت. وجود چنارهای خیابان ولیعصر چنان زیبایی دلپذیری به این خیابان داده، که آن را جزو زیباترین خیابان های جهان درآورده است. پیترو دلاواله، جهانگرد ایتالیایی سده ۱۷، نوشته است: «اگر استانبول شهر سروهاست، تهران را باید شهر چنارها خواند.»
تاریخچه میدان و خیابان های منتهی به آن
بلوار کشاورز: این بلوار که قبلاً به نام بلوار الیزابت دوم نامیده می شد، در زمان گذشته یکی از تفرجگاه های شهر تهران بوده است به طوری که در اواخر روز و روزهای تعطیل، تعداد زیادی از شهروندان از این بلوار به عنوان محل گذران اوقات فراغت و تفریح استفاده می نمودند. در میانه این بلوار نهری روان است که به نهر کرج شهرت دارد. نهر کرج در واقع رودخانه ای بود که از رودخانه کرج منشعب می گردید و به سمت اراضی بهجت آباد حرکت نموده و از این اراضی به سمت دارالخلافه تهران امتداد می یافت. آب این نهر برای مقاصد کشاورزی و جهت آب شرب منازل
در تهران قدیم استفاده می شده است. تا قبل از لوله کشی تهران این نهر نقش عمده ای در تامین آب تهران داشت.
موقعیت جغرافیایی نهر کرج منطبق بر بلوار کشاورز کنونی است.
تاریخچه میدان و خیابان های منتهی به آن
خیابان کریم خان زند یکی از خیابان های مهم و مرکزی تهران است. این خیابان که در جهت شرقی-غربی در میان میدان هفت تیر و میدان ولیعصر جای گرفته است.
از مراکز مهم این خیابان می توان به کتاب فروشی های سرشناسی که در این خیابان واقع شده اند و طلافروشی های در تقاطع خیابان ویلا اشاره کرد.
وجه تسمیه
وجه تسمیه این میدان به علت آنکه به دستور رژیم پهلوی ساخته شده است از نام ولیعهد گرفته شده و پس از پیروزی انقلاب اسلامی به نام ولیعصر که لقب امام دوازدهم شیعیان است تغیر یافته.
نماهایی از ورودی خیابان های منتهی به میدان
نقشه ها
فصل دوم
نقشه ها
محدوده ی میدان ولی عصر
نقشه ها
بلوک بندی ها وکاربری های اطراف میدان
نقشه ها
کاربری های وضع موجود
نقشه ها
توزیع تراکم ساختمانی
نقشه ها
جهت عبور وسایل نقلیه
امتداد خیابان به سمت
مسیرهای پیاده رو
به سمت میدان ونک
به سمت خیابان انقلاب
به سمت خیابان کارگر
به سمت هفت تیر
نقشه ها
عوامل سیمای شهر
فصل سوم
مطالعات لینچ
بر اساس مطالعات لینچ تصویر ذهنی از محیط مجموعه ای از عواطف اولیه ایست که از تجربه فضا به دست آمده و در مجموعه تصاویر ذهنی به عناصر مختلفی تجزیه ، مرتبط یا منتزع می شوند .
مانند محله ها ، مسیرها ، لبه ها ، گره ها و نشانه ها . به عبارت دیگر ، انسان عوامل محیطی و نظم حاکم بین آن ها را در ذهن خود در پنج عنصر فوق طبقه بندی کرده و برای یادآوری نیز از این مقولات ذهنی کمک می کیرد . مطالعات انجام گرفته راجع به تصویر ذهنی افراد از شهر خود حاکی از آن است که شهروندان « نقشه ذهنی » شهر یا محله خود را در پنج عنصر و روابط بین آن ها خلاصه می کنند .
راه
راه عاملی است که معمولا با استفاده از آن ، حرکت بالفعل یا بالقوه میسر می گردد . از این رو راه ممکن است خیابان باشد ، پیاده رو باشد ، جاده ، خطوط زیر زمینی تراموا و یا خطوط راه آهن باشد .
برای بسیاری از مردم این اسامی ای که یاد کردیم مهمترین عوامل در تصویر شهر هستند . مردم در حالی که در شهر حرکت می کنند به مشاهده ی آن می پردازند و در امتداد راه است که عوامل محیط های گوناگون قرار می گیرند و با یکدیگر بستگی و ارتباط می یابند .
راه ها
درجه 1
خیابان ولی عصر (ضلع جنوب وشمال میدان)
بلوار کشاورز (ضلع غربی میدان)
بلوار کریم خان (ضلع شرقی میدان)
درجه2
خیابان نجات اللهی
خیابان حافظ
خیابان طالقانی
خیابان شقایق
خیابان فلسطین
خیابان وصال شیرازی
خیابان حجاب
خیابان زرتشت غربی
راه ها
درجه 3-4
خیابان حسن عضدی
خیابان علی ولیدی
خیابان فیروزه
خیابان دمشق
خیابان مظفر
خیابان ایتالیا
خیابان ارژنگ
خیابان کبکانیان
خیابان تورج شهامتی
خیابان خسرو خاور
راه ها
لبه عاملی خطی است که به دیده ی ناظر با راه تفاوت دارد . مرز بین دو قسمت ، شکافی ، در امتداد طول و بین دو قسمت پیوسته ی شهر ، بریدگی که خطوط راه آهن در شهر بوجود می آورد ، حد مجموعه ای ساختمانی و یا دیوار را می توان به عنوان مثال هایی از لبه در سیمای شهر ذکر کرد . لبه ها عوامل جانبی هستند و نه محور های توازن و تقارن . ممکن است بصورت عواملی باشند که عوامل دیگری را مسدود کنند یا بر آن ها حدی نهند ؛ اما تا اندازه ای می توان در درون آن ها نفوذ یافت . برای مثال ، ممکن است یک ناحیه را به ناحیه ای دیگر مسدود سازند ، یا ممکن است مانند بندی باشند بین دو ناحیه ، خطی که در امتداد آن ، دو ناحیه به یکدیگر اتصال می یابند و پیوسته اند . عامل لبه ، اگرچه تاثیرش به اندازه عامل راه نیست ، اما برای بسیاری از مردم عاملی است که در سیمای شهر سامانی بوجود می آورد و به خصوص در متصل داشتن اجزا قسمت هایی نظیر حدود یک شهر با عواملی مثل آب و یا دیوار ، نقش موثر دارد .
لبه
لبه ها
بلوار کشاورز ضلع غربی میدان
فضای سبز ممتد وکانال آب
لبه ها
خیابان کریمخان
ضلع شرقی میدان
پوشش سبز جدا کننده دو سمت خیابان
پارک و فضای سبز
لبه ها
خیابان ولیعصر
ضلع شمال وجنوب
حصار برای جلوگیری از تردد عابران پیاده به داخل خیابان
نشانه ها نیز عواملی در تشخیص قسمت های مختلف شهر هستند . با این تفاوت که ناظر به درون آن ها راه نمی یابد . معمولا اشیایی که ظاهری مشخص دارند ، مثل ساختمان ها ، علائم ، فروشگاه ها یا حتی یک کوه می تواند نشانه ای باشد . خصوصیات نشانه باید چنان باشد که بتوان آن را از میان سایر عوامل باز شناخت . پاره ای از نشانه ها را که بر پاره ای عوامل کوچک قد بر افراشته اند می توان از دور به زوایای مختلف تمیز داد و در جهت یابی ، آن ها را از تمام جوانب مورد استفاده قرار داد . ممکن است نشانه ها در داخل شهر باشند یا به اندازه ای دور که مدام جهتی خاص را مشخص دارند . تک برج ها ، گنبد های طلایی و تپه های بزرگ مثال هایی هستند که معرف نشانه در سیمای شهر اند . حتی نقطه ای متحرک ، مانند خورشید را که حرکتش منظم و آرام است می توان به عنوان نشانهای گرفت . پاره ای از نشانه های دیگر صرفا جنبه ی محلی دارند و رویت آنان صرفا از محلی خاص و جهتی معین میسر است . از جمله ی این نوع نشانه ها ، می توان نمای فروشگاه ها ، درختان ، دستگیره های در ها ، علائم راهنمایی و رانندگی و یا جزییاتی دیگر از این قبیل را نام برد که در شهر ها موجود است و معمولا به دیده ی بسیاری از ناظرین می آید . از این نشانه ها ، اغلب در شناخت سیما و یا بافت شهر استفاده می شود و هر چقدر مسیر حرکت برای ناظر آشنا تر باشد بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند .
نشانه
نشانه طبیعی
نشانه خدماتی
نشانه اداری
نشانه فرهنگی
نشانه مذهبی
نشانه تجاری
نشانه ها
نشانه ها
نشانه طبیعی
نشانه ها
نشانه خدماتی
نشانه ها
نشانه خدماتی
بانک ها
نشانه ها
نشانه اداری
نشانه ها
نشانه تجاری
نشانه ها
نشانه فرهنگی
نشانه ها
نشانه مذهبی
تسلسل نشانه ها
سینما
استقلال
سینما
قدس
مرکز تجاری ایرانیان
مجتمع تجاری نور تهران
راست: 1-مرکز کامپیوتر ولیعصر 6-مجتمع تجاری ایرانیان 8-شرکت ملی فولاد ایران 10-وزارت صنعت معدن و تجارت 12-شرکت گاز استان
چپ: 2-مرکز تجاری نور 3-مرکز کامپیوتر ایران 4-سفارت کشور عراق 5-وزارت دادگستری 7-سینما قدس 9-مرکز خرید کیش 11-اداره پست 13-سینما استقلال
در امتداد جنوب به شمال پیوستگی نشانه ها بر اساس مقابل است.
نقاط قوت این نشانه ها را میتوان در شاخص بودن آن ها و خوانایی آن ها در طول خیابان دانست.
و همچنین
تسلسل نشانه ها
گره
گره ها نقاطی حساس در شهر هستند که ناظر می تواند به درون آنها وارد شود و کانون هایی که مبدا و مقصد حرکت او را بوجود می آورند ، ممکن است صرفا محل تقاطع دو خیابان یا دو جاده باشند ، جایی باشند که خطوط حمل و نقل تغییر مسیر می دهند ، نقطه ای که چند راه به یکدیگر می رسند یا از کنار یکدیگر می گذرند ، لحظاتی هستند که که در آن ها تغییر از یک ساختمان به ساختمانی دیگر صورت می پذیرد . یا ممکن است محل تمرکز باشند و اهمیت آن ها به سبب تراکم پاره ای از امور و یا خصوصیات در نقطه ای باشد . مانند گوشه ای از یک خیابان که به اصطلاح پاتوق بچه های محل است یا میدانی که از چهار طرف مسدود باشد . پاره ای از این گره های تمرکز یافته ، کانون و نقطه ی اصلی یک محله اند که از آنها تاثیر محله به تمام قسمت های آن نفوذ می یابد و خود گره در واقع نمادی برای تمام محله است . در این صورت می توان این نوع گره ها را هسته نامید . بسیاری از گره ها البته هم خصوصیات نخستین را دارند ؛ محل تقاطع دو راه یا دو جاده اند و هم محل تمرکز و تراکم پاره ای از فعالیت ها هستند . تصور وجود گره در شهر ، از یک جانب به وجود راه ها وابسته است ، چون عملا باید راهی وجود داشته باشد تا تقاطع آن با راهی دیگر گره ای به وجود آورد . از جانب دیگر به وجود محله ها ، چون گفتیم گره ها مهمترین نقطه یا کانون یا قطب محله ها هستند . در هر صورت تقریبا در هر تصویری از شهر ، گره هایی موجود است و در پاره ای موارد تاثیر آن ها ممکن است بیش از سایر عوامل در سیمای شهر باشد .
گره عابر پیاده
گره خدماتی
گره اداری
گره فرهنگی
گره مذهبی
گره تجاری
گره ترافیکی
گره ها
گره ها
گره عابر پیاده
تجمعات حاصل از عبور افراد در ساعاتی از روز در نقاط پر تردد
گره ها
گره خدماتی
تجمعات حاصل از ایستگاه های وسایل حمل و نقل و بانک ها
گره ها
گره اداری
گره ها
گره فرهنگی
تجمعات حاصل از مراکز فرهنگی
گره ها
گره مذهبی
تجمع ناشی از اقامه ی نماز در زمان های مشخص
گره ها
گره تجاری
تجمعات در مقابل فروشگاه ها و راسته هایی از خیابان ها که به تجارت کالای خاصی مربوط است
گره ها
گره ترافیکی
نشانه های محلی
طبق بازدیدهای میدانی و پرسش از ساکنین و عابرین سایت، اطلاعاتی درباره نشانه های محدوده میدان بدست آمده که به شرح کروکی های زیر می باشد. مهمترین نشانه های ذکر شده توسط مردم بانک های ضلع شمالی شرقی حاشیه میدان، اداره پست در شمال غربی میدان، بیمارستان ساسان در بلوار کشاورز، مرکز کامپیوتر ایرانیان در ضلع جنوبی و ایستگاه مترو در خیابان کریم خان می باشد.
ناحیه ها
منطقه 6 شهر تهران شامل شش ناحیه میباشد که دارای 18 محله است.
محله ها قسمت هایی از شهر هستند که دست کم متوسط یا بزرگ باشند . باید واجد دو بعد باشند تا ناظر احساس کند وارد آن شده است . اجزا آن به سبب خصوصیات مشترکی که دارند کاملا شناختنی هستند و همواره می توان سیمای محله ها را از درون آن ها تمیز داد و اگر از خارج مریی باشند ، در یافتن نقاط مختلف ، از خارج نیز مورد استفاده قرار می گیرند . بسیاری از مردم ساختمان شهر را یا به راه ها و یا به محله های آن در ذهن مجسم می کنند ، بسته به آن که کدام یک موثر تر و بارز تر به چشم آید . البته این امر هم بستگی به افراد و هم بستگی به شهر های مختلف دارد .
در واقع می توان محله ها را کوچکترین واحد شهری در نظر گرفت که از ترکیب مناسبات متنوع همسایگی و پیوند های اجتماعی تشکیل شده است .
محلات
تحلیل ابعاد شکلی
فصل چهارم
الگوی خیابان ها: در اطراف میدان ولیعصر با تقریب بالا تمامی خیابان ها به صورت شطرنجی و منظم میباشند. پس نفوذ پذیری در سایت بالاست.
نفوذ پذیری
تعداد و کیفیت پیاده رو ها: در امتداد شمالی جنوبی خیابان ولیعصر پیاده رو ها با روکش سنگ فرش میباشند و از لحاظ عرض در ضلع شمالی بین 6-8 متر و در ضلع جنوبی دارای 4متر می باشد.
با توجه به جمعیت عبوری از آن ها به نظر میرسد در ضلع جنوبی باید افزایش عرض داشته باشیم ولی ضله شمالی عرض مناسبی دارد.
نفوذ پذیری
نفوذ پذیری
تعداد و کیفیت پیاده رو ها: در امتداد شرقی غربی میدان ولیعصر پیاده رو ها با روکش سنگ فرش میباشند و از لحاظ عرض در ضلع شرقی(کریم خان) بین 3.5-4متر و در ضلع غربی (کشاورز) نیز به همین ترتیب می باشد.
با توجه به جمعیت عبوری از آن ها به نظر میرسد در دو سمت شرقی و غربی میدان در نزدیکی آن به دلیل تجمع ها و عبور زیاد باید افزایش عرض داشته باشیم در ضمن سمت شرقی در ضلع جنوبی اختلاف عرض هایی مشاهده می شود در نقاط مختلف که باید حل شود .
درشت دانگی و ریز دانگی بلوک ها : در تمامی قسمت های سایت تقریبا بلوکها به شکل مستطیل های کشیده هستند با اندی تغییر در اندازه . در سمت شمال غربی میدان بلوک ها ریز دانه تر هستند و در سمت جنوب غربی نیز به همین شکل ولی در سمت شمال شرقی بلوک ها نسبت به دو قسمت گفته شده درشت تر هستند و همچنین در سمت جنوب شرقی. در کل بلوکبندی های اطراف سایت تقریبا ریز هستند و نفوذ پذیری و دسترسی پذیری مناسبی را فراهم می کنند .
نفوذ پذیری
تعداد بن بست ها و کوچه ها : در سمت شمال غربی سایت شاهد سه کوچه بن بست می باشیم که نفوذ پذیری سایت را پایین آورده ولی تعداد بالای وچه ها تا حدی این مشل را بر طرف ساخته است .
در سمت جنوب غربی شاهد تعداد زیادی کوچه بن بست هستیم از طرفی تعداد کوچه ها نیز به نسبت کم است و مشلاتی در نفوذ پذیری نسبت به قسمت های دیگر به وجود می آورد.
در سمت جنوب شرقی هم تعداد بن بست ها بالاست و همین طور تعداد کوچه ها کم.
در سمت شمال غربی سایت هیچ کوچه بن بستی وجود ندارد ولی تعداد کم کوچه ها باعث ایجاد مشکل می شود که اگر یک کوچه شمالی جنوبی در بین بلوک ها ایجاد شود نفوذ پذیری را به صورت قابل مشاهده ای بالا برده و دسترسی ها را مناسب می کند .
به طور کلی نفوذ پذیری سایت از نظر کوچه ها و بن بست ها نسبت به دیگر مناطق تهران خوب است .
نفوذ پذیری
به معنای سهولت و سختی حرکت از ی نقطه سایت به نقطه دیگر است یا به عبارت دیگر بررسی توانایی یا محدودیت حرکت.
دسترسی پذیری فیزیکی (کالبدی) :
الف – در مرکز شهر قرار گرفتن میدان ولیعصر باعث ایجاد طرح ترافیک برای کنترل ترافیک وسبک شدن ترافیک سایت شده است که البته این امر تاثیر زیادی بر آن نداشته و ترافیک همچنان سنگین می باشد مخصوصا در ساعت های اوج ترافیکی . به نوعی این امر موجب سختر شدن دسترسی به سایت شده است.
ب – عرض باریک خیابان ولیعصر که به دلیل ریشه های تاریخی خیابان و در ختان بلند اطراف خیابان که موجب شده اند تا نتوان اصلاحی در خیابان به وجود آورد وشهرداری به همین دلیل خیابان را یک طرفه کرده است .این امرنیز موجب سختر شدن دسترسی به سایت شده است.
ج – عرض مناسب پیاده رو ها دسترسی مناسبی را برای عابران به وجود آورده . ولی نبود کف سازی مناسب برای راهنمایی نا بینایان یکی از مشکلات این ناحیه می باشد .
د – در بلوار کشاورز و کریم خان خیابان از عرض مناسبی برای ماشین ها بهره مند است که دیگر مشکل ترافیکی خیابان ولیعصر کمتر دیده می شود .
ه – همچنین اطراف میدان از لحاظ حمل و نقل بسیار غنی بوده به نحوی که تمامی شیوه های مختلف حمل و نقل شهری تهران در این سایت دیده می شود که به دسترسی پذیری کمک شایانی می کند .
دسترسی پذیری
دسترسی پذیری بصری و ذهنی :
الف – ذهنیت عابرین در هنگام عبور از میدان ولیعصر یک ذهنیت تجاری می باشد برخی نیز ذهنیت سیاسی دارند به دلیل وجود وزارت خانه ها وسفارت خانه هایی که در اطراف میدان وجود دارد ولی اغلب اکثر افراد همان ذهنیت تجاری و اقتصادی شلوغ برای خرید پوشاک و سرویس خواب در ضلع شمالی میدان و خرید قطعات کامپیوتری از ضلع جنوبی میدان ولیعصر را دارند.
ب – وجود بیلبورد های تبلیغاتی در مواقعی حکم نشانه را ایفا می ند ولی به طور کلی باعث ایجاد نا هماهنگی در دید می شود و همین طور عملیات احداث طولانی مدت مترو در خود میدان باعث از بین رفتن منظر شهری مناسب شده است .
دسترسی پذیری
موانع دسترسی پذیری بصری :
الف – درختان اطراف خیابان
ب – تابلو های شهرداری
ج – ساخت و سازهای موقت
د – ایستگاه های تاکسی و اتوبوس
ه – کیوسک های روزنامه فروشی
دسترسی پذیری
دسترسی پذیری سمبلیک (نشانه ای) :
الف – اجرای مراسم های خاص و نمایشگاه های موقت در بلوار کشاورز
ب – کلیسا در خیابان کریم خان
دسترسی پذیری
سرزندگی
فصل پنجم
سر زندگی
الف – فعالیت های خرد در جدار جلویی ساختمان ها :تجمعات مردمی و دست فروش ها
ب 1 – تنوع در کاربری های موجود: وجود انواع کاربری های تجاری اداری سیاسی فرهنگی و تفریحی در محدوده ی میدان .
فروشگاه های پوشاک کیف و کفش سرویس خواب موبایل کامپیوتر آبمیوه رستوران سفره خانه ……
ب 2 – بازارهای تخصصی : طبق بررسی های به عمل آمده در اسلایدهای قبل، ضلع جنوبی میدان بازار تخصصی کامپیوتر و در ضلع شمالی نیز تقریبا بازارهای پوشاک و سرویس خواب وجود دارند.
ب 3 – کاربری هایی که فضای مکث ایجاد می کنند : یک نمونه آبمیوه فروشی ضلع جنوب شرقی میدان.
سر زندگی
ج – فضاهای سبز و تنوع در رنگ ساختمان ها :از لحاظ فضای سبز تقریبا این سایت غنی می باشد به دلیل پارک ها و پوشش سبز وسط خیابان ها ولی از نظر تنوع رنگی ساختمان ها اینگونه نیست و کمتر رنگی مشاهده می شود .
د – گزینه های متعدد برای رفت و آمد : طبق بررسی های به عمل آمده در اسلاید های قبل به دلیل اغنای سایت از نظر حمل و نقل و وجود گزینه های متعدد دسترسی (خیابان ها و کوچه ها) دسترسی به بناها و امکانات این سایت به طور آسان انجام می گیرد.
سر زندگی
ه – نفوذ پذیری کالبدی در سایت : همان طور که در اسلاید های قبل بررسی شد سایت از نفوذ پذیری بالایی به دلیل الگوی شطرنجی خیابان ها و ریز دانگی و کوتاه بودن بلوک ها و تعداد کم بن بست ها و عرض مناسب پیاده روها بهره مند است که باعث بالا رفتن سرزندگی می شود.
و – مبلمان شهری کارآمد و مناسب :
در قسمت مبلمان های شهری میتوان گفت که اکثرا مبلمان ها کارآمد بوده و علاوه بر آن به زیبایی سایت نیز کمک می کنند .
سر زندگی
ز – تنوع سنی و کیفی ساختمان ها: ترکیب مناسبی از بناهای نو ساز و قدیمی ساز در اطراف میدان وجود دارد که باعث سرزندگی سایت می شود البته تعداد کمی ساختمان قدیمی بدون استفاده در محدوده میدان می باشد .
ح – تراکم مناسب : توزیع مناسب تراکم در سطح سایت باعث افزایش سر زندگی می شود. البته این مورد در ضلع شرقی میدان با نا هماهنگی هایی روبروست.
نوساز
قدیمی ساز
سرزندگی
ز) موسیقی خیابانی : در ساعات شلوغی و پر تردد سایت، افرادی مبادرت به اجرای موسیقی به صورت های تک یا چند نفره در پیاده روها می نمایند که این خود بر سر زندگی سایت می افزاید.
پایان