تحقیق با موضوع اعتیاد به مواد مخدر و راه های درمان آن



بسم الله الرحمن الرحیم

عنوان:

اعتیاد به مواد مخدر و راه های درمان آن

پاییز 96

فهرست
مقدمه 3
انواع اعتیاد: جسمی روحی 4
اعتیاد مجاز و غیرمجاز 5
اعتیاد را می توان به دو گروه مجاز و غیرمجاز تقسیم بندی نمود. 5
مواد اعتیادآور 5
مواد مخدر و اثرات مخرب جسمی و روانی آنها 6
مراحل اعتیاد 7
سیکل باطل اعتیاد 7
معتادان مزمن 7
مصرف کننده تفننی 7
مصرف کننده شدید 8
معتادان مزمن 8
زیان های جانبی 9
علائم اعتیاد 9
آزمایش اعتیاد 10
داروهای ترک اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان 10
تاثیرات اعتیاد بر خانواده 10
کمک خانواده 11
گستردگی اعتیاد در جهان 12
اعتیاد در ایران 12
روش های درمان اعتیاد و ترک اعتیاد به مواد مخدر 12
اعتیاد به مواد مخدر چیست ؟ 12
برای درمان اعتیاد چقدر زمان لازم است؟ 12
آیا ممکن است درمان اعتیاد با شکست مواجه شود؟ 13
روشهای درمان و ترک اعتیاد به مواد مخدر 13
اعتیاد به شیشه 15
درمان اعتیاد به شیشه 15
علائم فرد پس از ترک شیشه 16
نکاتی ضروری برای موفقیت در درمان اعتیاد 16
روشهای ترک اعتیاد به مواد مخدر 17
روشهای ترک اعتیاد 18
روش ترک اعتیاد به شیشه 20
ترک اعتیاد به مواد مخدر با چه علائم جسمی و روانی همراه است؟ 21
آیا ترک اعتیاد می تواند سلامتی فرد را به مخاطره اندازد؟ 21
روش های ترک اعتیاد و درمان بیماران معتاد به مواد مخدر 24
• روش اول درمان اعتیاد: کم کردن تدریجی ماده مخدر 33
• روش دوم درمان اعتیاد : استفاده از داروهای ترک اعتیاد به طور سرپایی 34
• روش سوم درمان اعتیاد : استفاده از داروهای ترک اعتیاد با بستری شدن در بیمارستان 34
• روش چهارم درمان اعتیاد : روش سم زدایی یا U.R.O.D 34
سازش با عوارض خماری 36
راهکارهای تحمل خماری 41
روش های ترک اعتیاد و درمان بیماران معتاد به مواد مخدر 47
روش های ترک اعتیاد به مواد مخدر(تریاک,هروئین و شیشه) 50
بوپرنورفین (قرص ترک اعتیاد ) چیست ؟ 54
ترک اعتیاد به مواد مخدر با چه علائم جسمی و روانی همراه است؟ 54
مرکز ترک اعتیاد 55
روزهای اولیه ترک 56
داروهای ترک اعتیاد به مواد مخدر 56
منابع 56

مقدمه
اعتیاد (خوگری) حالتی، که در آن شخص به علت روانی یا مصرف مواد شیمیایی، طبیعی دچار ضعف اراده درکنترل تکرار اعمال خود می شود هرچند ضعف اراده فی نفسه بیماری نیست ولی به علت عوارضی که بر سیستم عصب مرکزی شخص ایجاد شده به عنوان بیماری فرض می شود واین بیماری با ایجاد اختلال در کنترل بر سیستم رفتار-پاداش، باعث تکرار آن رفتار می گردد. بیماری اعتیاد مدارهای عصبی مربوط به نظام پاداش، انگیزش، وحافظه را در مغز دچار اختلال کرده، و اختلال در این سیستم ها در مغز باعث بروز عوارض بیولوژیکی، فیزیولوژیکی، اجتماعی و روحی می گردد. بررسی اعتیاد به عنوان عارضه ای روانی، اجتماعی و اقتصادی از دیدگاه علوم پزشکی، روان شناسی و جامعه شناسی و همین طور از دیدگاه های فلسفه، قانون،اخلاق و مذهب صورت می گیرد. از سال ۱۹۶۴ میلادی، سازمان بهداشت جهانی استفاده از عبارت وابستگی دارویی یا وابستگی به دارو را به جای اصطلاح اعتیاد توصیه نموده است.
در عموم به لحاظ مفهومی، بیماری اعتیاد یک بیماری اصلی، مزمن و عصبی است، که در اثر عواملی ژنتیکی، فیزیولوژیک و اجتماعی رشد و بروز پیدا می کند، به طوری که وجه مشخصهٔ این بیماری اختلال در کنترل انجام عملی، یا احساس اجبار در انجام یک عمل مشخص، با وجود آگاهی نسبت به عواقب خطرناک آن باشد.
وابستگی به مواد (مواد مخدر و مشروبات الکلی)، یا عادت های ناهنجار، یک اختلال روان پزشکی و روان شناسی بوده که از یک سو، معنای لغت خوشبختی را در زندگی فرد و خانواده او از بین می برد و از سوی دیگر آسیب های اجتماعی و اقتصادی بیشماری را به همراه دارد. البته عادتهای ناهنجار و اعتیادهای رفتاری مستقل از مواد شیمیایی تا همین سالهای اخیر هم در طبقه بندی های رسمی به عنوان اعتیاد محسوب نمی شدند و مدت کوتاهی است که اعتیادهایی مانند اعتیاد به اینترنت، اعتیاد به کار و اعتیاد به بازی های کامپیوتری به عنوان شکلی از اعتیاد طبقه بندی شده و مورد توجه قرار می گیرند.
یکی از بزرگترین مشکلات اغلب کشورها در عصر امروز، پدیده سوء مصرف مواد است، که بطور مستقیم و غیر مستقیم، کوتاه مدت و بلند مدت، کیفیت زندگی ساکنین آن را تحت الشعاع قرار داده است.
اعتیاد پاسخ فیزیولوژیک بدن است به مصرف مکرر مواد اعتیادآور. این وابستگی از طرفی باعث تسکین و آرامش موقت و گاهی تحریک و نشاط گذرا برای فرد می گردد و از طرف دیگر بعد از اتمام این اثرات سبب جستجوی فرد برای یافتن مجدد ماده و وابستگی مداوم به آن می شود. در این حالت فرد هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روانی به ماده مخدر وابستگی پیدا می کند و مجبور است به تدریج مقدار ماده مصرفی را افزایش دهد.
انواع اعتیاد: جسمی روحی
اعتیاد جسمی:پاسخ فیزیولوژیک بدن نسبت به ورود و تاثیر مواد جدید به بدن می باشد که معمولاً با پدیده تطبیق پذیری(Tolerance) بروز می کند یعنی به دلیل افزایش تعداد گیرنده های عصبی و کاهش میانجی های عصبی موجود در سیستم عصبی مرکزی نیاز فرد مصرف کننده هر روز بیشتر می شود. ترک اعتیاد جسمی همراه با درد، بیخوابی، پرخوابی و … (خماری) همراه است. طول دوره ترک اعتیاد جسمی بسیار کوتاه تر از اعتیاد روانی است.
اعتیاد روانی: ناشی از لذت و سرخوشی مصرف مواد مخدر می باشد. دقیقاً به واسطه برهم ریختن نظم ترشح میانجی های عصبی فرد دچار آسیب ها یا تناقضات روحی می شود. به عنوان مثال ماده مخدر مت آمفتامین (مخدر شیشه) باعث افزایش ترشح دوپامین در مغز می شود و باعث ایجاد حالت تحریکی، سرخوشی، تمرکز و… می شود. حال پس از قطع مصرف با کاهش سطح دوپامین فرد خواب آلود، افسرده، بی تمرکز و… می شود. طول دوره بازگشت این میانجی های عصبی به حالت طبیعی بسیار طولانی تر و حتی برخی معتقدند بازگشت ندارند. در نتیجه اعتیاد روانی بسیار مهلک تر می باشد. اعتیاد روانی باعث لغزش بسیاری از مصرف کنندگان سابق حتی با طول دوره های چندین سال می شود.
اما متاسفانه افراد سود جو برای تبلیغ مواد مخدر ادعای عدم اعتیاد آوری آن را می کنند ولی در واقع تمامی مواد مخدر اعتیاد روانی دارند ولی برخی اعتیاد جسمی ندارند.
اعتیاد مجاز و غیرمجاز
اعتیاد را می توان به دو گروه مجاز و غیرمجاز تقسیم بندی نمود.
اعتیاد مجاز، شامل مصرف مداوم موادی است که به عنوان دارو شناخته می شوند. این مواد دارویی ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشند و با تجویز پزشک یا به صورت خودسرانه مصرف شوند. اعتیاد به موادی مانند تنباکو و سیگار نیز که از نظر روانی وابستگی ایجاد می کند و باعث تداوم مصرف می شود، در ردیف اعتیاد مجاز طبقه بندی می شود.
اعتیاد غیرمجاز: وابستگی فرد به مصرف همیشگی مواد مخدر و به گونه ای که قوانین کشور یا بین المللی آن را غیرقانونی بشناسد، اعتیاد غیرمجاز نامیده می شود.
مواد اعتیادآور
راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی در آخرین ویرایش خود (DSM-5 2013) مواد مخدر را در ۱۰ رده به شرح ذیل طبقه بندی کرده است:
* ۳۰۳-۹۰ وابستگی به الکل
* ۳۰۵-۹۰ مسمومیت با کافئین
* ۳۰۴-۳۰ وابستگی به کانابیس (مشتقات گیاه شاهدانه شامل شبه حشیش هایی مانند حشیش، گراس، و کانابیس صنعتی)
* ۳۰۴-۵۰ وابستگی به مواد توهم زا
* ۳۰۴-۶۰ وابستگی به مواد استنشاقی (مانند چسب، بنزین و غیره)
* ۳۰۴-۰۰ وابستگی به مواد افیونی (شامل تریاک، هروئین، تمجیزک غیره..)
* ۳۰۴-۱۰ وابستگی به مواد آرام بخش (شامل مواد آرام بخش، خواب آور یا ضد اضطراب، بنزودیازپین ها)
* ۳۰۴-۹۰ وابستگی به مواد محرک (موادی مانند آمفتامین، شیشه، کوکائین)
* ۳۰۵-۱ وابستگی به تنباکو
* ۳۰۴-۹۰ وابستگی به مواد دیگر
در نوعی دیگر از تقسیم بندی مواد مخدر بر حسب نوع تاثیرشان بر سیستم عصبی مرکزی به سه گروه تقسیم می شوند:
* تحریک کننده های سیستم عصبی مانند آمفتامین، شیشه، کوکائین، کافئین، نیکوتین، اکستازی
* کند کننده های سیستم عصبی همچون الکل، باربیتوراتها، مشتقات شاهدانه (حشیش، ماری جوانا)، مشتقات افیون (تریاک، هروئین، کراک)، مواد استنشاقی (چسب)
* مواد توهم زا شامل مسکالین، ال اس دی، پسیلوسیبین، پی سی پی، اکستازی
مواد مخدر و اثرات مخرب جسمی و روانی آنها
اعتیاد را می توان یک مسمومیت مزمن دانست که برای شخص و هم برای خانواده و جامعه اش مضر است. انواع آن به شرح زیر است:
۱- تریاک: که بیشتر در بین افراد مسن درگذشته معرف آن رواج داشته اما امروزه در بین جوانان و نوجوانان توزیع و مصرف می گردد، ماده ای خواب آور بوده و شخص معتاد از مصرف آن احساس لذت و نشاطی "نئشگی" می نماید. معرف آن به تدریج باعث افزایش طلب می گردد و فرد لحظه ای به خود می آید که قادر به ترک آن نیست.
۲- مرفین: که از تریاک گرفته می شود و بدو صورت مایع و پودر مصرف می گردد، مصرف این مواد در بین جوانان زیاد است و ماده ای خواب آور و اثرات تریاک را دارد.
۳- هروئین: این مواد از ترکیبات شیمیایی ساخته شده و اثرش سه برابر مرفین بوده و خواب آور است، شخص معتاد همیشه در حال چرت زدن می باشد و چشمهای خواب آلود دارد.
۴- کوکائین: موادی تحرک زا، توهم آور و اغفال کننده است، کسانی که به این دارو معتاد می شوند معمولاً سادیسم جنسی پیدا می کنند و بهمین دلیل افراد بسیار خطرناکی هستند معتاد پس از مصرف این دارو احساس شعف زاید الوصفی پیدا می کند و شاد می شود و لذت جنسی او تشدید پیدا می کند، اثرات جسمی آن کم است در حالیکه از نظر روانی اثراتش از هروئین بیشتر است.
۵-ال.اس. دی: مصرف این مواد اعتیاد جسمانی ندارد ولی دارای اثرات مغزی و روانی زیانبخشی است، این مواد توهم زا بوده و اعتیاد روانی را بهمراه دارد.
۶-آمفتامینها: موادی محرک زا و اعتیاد آور است. این مواد سیستم مرکز عصبی را تحریک می کند، این مواد در میان دانشجویان مصرف بیشتری دارد زیرا باعث کم خوابی بوده و شخص را در حالت محرکی قرار می دهد. مصرف این مواد باعث می شود بدن در برابر آن مقاوم شود لذا شخص معتاد ناگزیر می گردد بیشتر مصرف کند.
۷-ماری جوانا و حشیش: مصرف این مواد، اعتیاد جسمانی نداشته ولی اعتیاد روانی می آورند و بهمین جهت زیان آور هستند، مصرف این مواد اثرات مغزی ناگواری را به همراه داشته و اغلب به صورت سیگار مصرف می شوند اثرات مخرب آن: خواب آرامش بخش، تشدید احساس، خنده های بی مورد و طولانی، لذت بخش بودن زمان و مکان، لکن وقتی تاثیر دارو تمام می شود شخص معتاد حالت و احساس بدی پیدا می کند و امکان ارتکاب جرم زیاد می شود و از سوی دیگر عاملی برای مصرف مواد مخدر قوی تر همانند هروئین می باشد.
۸- متادون: داروی مخدری است که به دلیل نیمه عمر بالای آن بیش از۲۴ ساعت جهت درمان اعتیاد به کار برده می شود و فقط در مراکز ترک اعتیاد و توسط پزشک باید تجویز شود
۹-مواد استنشاقی:این گروه شامل مواد شیمیایی گوناگونی است که به سرعت تبخیر می شوند. برخلاف سایر مواد مورد سوء مصرف که براساس تاثیری که بر سیستم اعصاب مرکزی می گذارند تقسیم بندی می شوند، این مواد برمبنای شیوه مصرف مشترکی که دارند دریک گروه جای گرفته اند. مواد استنشاقی براساس عملکرد داروشناختی خود به سه دسته تقسیم می شوند: حلال های فرار، نیتروس اکسید و نیتریت ها. گروه اول یعنی حلال های فرار شایع ترین مواد استنشاقی مورد سوء مصرف هستند. انواع سوخت ها مانند بنزین، گازوئیل و گاز فندک، داروهای بیهوشی مانند اتر، چسب ها، انواع اسپری ها، رنگ های شیمیایی و… دراین گروه قرار می گیرند.
۱۰-تمجیزک:مایع زرد رنگ تزریقی است که پس از ترکیب با خون شخص مصرف کننده در رگ تزریق می شود
مراحل اعتیاد
1. آشنایی: در این مرحله فرد از راه های مختلف (مثلاً از طریق دوستان خود) با مواد مخدر و نحوه استعمال آن آشنا می شود.
2. شک و تردید: در این مرحله، فرد سعی می کند با میل خود مبارزه کند.
3. اعتیاد واقعی: در این مرحله فرد دچار اعتیاد می شود و برای رسیدن به حالت نشئگی، هر بار بر میزان مصرف خود می افزاید
سیکل باطل اعتیاد
1. مصرف مواد
2. احساس گناه و پشیمانی
3. تحریک روانی
4. هوس مواد
5. برگشت به عادت
معتادان مزمن
هرکسی که مواد مصرف می کند معتاد محسوب نمی شود. کسانی که مواد مصرف می کنند به سه دسته تقسیم می شوند اما درمیان آنها تنها معتادان مزمن هستند که به بیماری اعتیاد مبتلا می شوند.
مصرف کننده تفننی
* هرچند وقت یکبار برای تفریح و در مواقع و مناسبت های خاص مواد مخدر مصرف می کند.
* احساس سرخوشی می کند و بیش از حد مصرف نمی کند – واکنش عادی نسبت به مواد دارد.
مصرف کننده شدید
* برای کمک به تحمل استرس و فشار زندگی مواد مصرف می کند.
* به خاطر فرار از احساسات دردناک مواد مصرف می کند.
* میزان مصرف خود را به تدریج افزایش داده و در نتیجه مقاومت بدن آنها در مقابل مواد بیشتر می شود.
* وقتی مواد در دست رس قرار ندارد احساس بیقراری می کند.
* آغاز تجربه در روند بد شدن حال جسمی وروانی.
* آغاز روند بی سر و سامانی وضعیت تحصیلی یا شغلی.
* آغاز روند ازدست دادن علاقه به لذتهای ساده.
* آغاز گرایش به گوشه گیری و انزوا.
* مصرف کننده شدید به محض داشتن دلیل کافی برای دست کشیدن و ترک مواد مخدر، قدرت آن را دارد که مصرف مواد را کنترل یا ترک کند.
* مصرف کننده شدید می تواند به مصرف کننده تفننی یا معتاد واقعی تبدیل شود.
معتادان مزمن
* معتادان مزمن هرگز نمی تواند به حالت مصرف کنندهٔ تفننی یا شدید بازگردد.
* معتادان از مصرف مواد مخدر به شدت احساس لذت و آرامش می کنند.
* مغز به مصرف مواد عادت کرده و برای اینکه بطور عادی فعالیت کند به مواد مخدر وابسته می شود.
* ساختار و سیستم ارتباط مغز حالت غیرعادی پیدا می کند.
* از دست دادن سلامت عقل و رفتارهای عصبی و خشن.
* با وجود عواقب ناگوار، قادر به ترک کردن مواد مخدر نیست – این حالت آلرژی نامیده می شود.
* مغز بیش از پیش به مواد مخدر نیاز پیدا می کند – چنین حالتی را پدیده ویار می نامند.
* برای اینکه احساس لذت قبلی را به دست آورد باید همواره مقدار بیشتری مواد مخدر مصرف کند – مقاومت بدن افزایش پیدا می کند.
* نادیده گرفتن و بی توجهی به خود و دیگران.
* ازدست دادن ارتباط با دوستان، خانواده وجامعه.
* ناتوانی در انجام کار و فعالیتهای عادی.
* دچار مشکلات قانونی شدن.
* بیماری اعتیاد شکل گرفته و حالت پیشرفته پیدا کرده است.
* برای فعالیت عادی روزمره به مواد مخدر نیاز دارد.
* مواد مخدر در مقایسه با دیگر مسائل در اولویت قرار می گیرد.
* بی علاقه شدن به زندگی و افتادن به فکر خودکشی.
* خماری کشیدن در زمانی که مواد مورد نیاز بدن کمتر از حد معمول به آن داده شده یا کاملاً قطع شود.
* تلاش پی در پی اما بیهوده برای ترک اعتیاد.
* بی سر و سامانی و غیرقابل اداره شدن زندگی.
* ناامیدی و ناتوانی کامل
زیان های جانبی
اعتیاد به مواد مخدر افزون بر زیان هایی که به طور مستقیم برای مصرف کننده آن دارد و هیچ فایده و سودی برای استفاده آن تایید نشده است، یکی از عوامل اصلی گسترش بیماری هایی چون ایدز و هپاتیت می باشد و همچنین زیان های اجتماعی و اقتصادی درخوری برای جامعه دارد که از آن میان می توان به از بین بردن بخشی از نیرو و مغز فعال جامعه اشاره کرد. از جمله مهمترین آسیب هایی که مصرف مواد مخدر بر سلامتی فرد دارد کاهش قوای جنسی در بلند مدت است. اگرچه برخی از مواد مخدر در لحظه باعث افزایش میل جنسی و برانگیختگی می شوند، ولی اکثر آنها در طولانی مدت قوای جنسی را کاهش می دهند. برای مثال مصرف متادون سبب کاهش و از بین رفتن میل جنسی، اختلال نعوظ و اختلال در انزال می گردند. حدود ۷۵ درصد از معتادان به متادون، از کاهش یا از بین رفتن میل جنسی شکایت دارند. حدود ۷۰ درصد دارای مشکل در برانگیختگی جنسی و ۶۰ درصد دارای مشکل در رسیدن به ارضاء جنسی هستند. ."
به تازگی، برخی با مدل سازی اعتیاد با به کارگیری دانش اقتصاد نشان داده اند که درآمد و مصرف امروز مواد مخدر به چه میزان بر تقاضای مواد مخدر در آینده تاثیر خواهد گذاشت.
علائم اعتیاد
بنا بر تعریف انجمن روانشناسان ایالات متحده اگر در یک دوره ۱۲ ماهه حداقل سه مورد از علائم زیر در فردی که مواد مخدر مصرف می کند نمایان شود، فرد به بیماری اعتیاد مبتلا شده است. این علائم عبارتند از:
۱- مقاوم تر شدن بدن یا تلورانس
۲- وسوسه مصرف
۳- افزایش مصرف
۴- از دست دادن کنترل روی میزان مصرف
۵- ادامه مصرف با وجود عواقب خطرناک
۶- بروز نشانه های خماری در صورت عدم مصرف
آزمایش اعتیاد
یکی از آزمایش های سنتی اعتیاد آزمایش ادرار است که روشی حتمی و دقیق نبوده و فرد می تواند با استفاده از مصرف مواد شیمیایی ویژه ای نتیجه آزمایش را تغییر دهد هرچند که روش های دیگری برای آزمایش اعتیاد وجود دارد که با اطمینان بسیار بالا می توان از آن ها بهره گرفت. با توجه به ماهیت و ساختار اعتیاد، توجه به بعد روانی این بیماری نیز بسیار ضروری است. از این رو تست ها و آزمایش هایی نیز برای پی بردن به وضعیت اعتیاد فرد با توجه به جنبه های رفتاری و روانی آنها موجود می باشد که شامل پرسش هایی است که خود فرد باید به آنها پاسخ دهد.
داروهای ترک اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان
* بوپرنورفین (به عنوان ضد وسوسه جایگزین مواد مخدر و اعتیاد آور و همچنین ترک سیگار)
* شربت تریاک (یک ماده مخدر و مسکن درد و اعتیاد آور)
* متادون (داروی نگهدارنده برای مهار اعتیاد به هروئین و مواد مخدر و اعتیاد آور)
* حب جدوار (داروی ترک اعتیاد، مسکن قوی و ضد درد با اثرات تقویتی بدون ایجاد وابستگی و اعتیاد)
* نالوکسان (برای تشخیص و درمان مسمومیت ها با مواد مخدر یا کومای ناشی از آن مصرف می شود)
* نالتروکسان (به عنوان داروی کمکی برای درمان اعتیاد به کار می رود)
تاثیرات اعتیاد بر خانواده
با وجود یک فرد معتاد در خانواده زندگی همه اعضا به نحوی صدمه می بیند. اعضای خانواده برای ادامه حیات مجبور می شوند که در زندگی خود تغییراتی بدهند تا بتوانند با اثرات ویرانگر اعتیاد کنار بیایند. به مرور زمان این روش باعث می شود تا خود آنها نیز در زندگی خود با مشکلات فراوانی رو به رو شوند. با وجود آنکه اعتیاد به مواد مخدر همواره در بین مردان بیش از زنان بوده اما در چند سال اخیر اعتیاد در ایران در بین زنان نیز افزایش چشمگیری داشته است. براساس بررسی ها و تحقیقات انجام شده در حوزه اعتیاد زنان، بانوان به دلیل اطلاعات ناکافی و ندانسته در دام اعتیاد گرفتار می شوند. همچنین رئیس سازمان بهزیستی کشور با بیان افزایش اعتیاد در میان زنان در کشور عنوان داشت که بیش از ۵۰ درصد معتادان را افراد متاهل تشکیل می دهند.
مجموعه ای از عواطف و احساسات ویرانگر وجود دارند که سلامت روانی، رفتاری و کیفیت زندگی اعضای خانواده به علت همجواری در کنار فرد معتاد را به خطر می اندازند. این گونه احساسات و رفتارها عبارتند از:
* احساس گناه: حالتی که افراد خانواده تصور می کنند که مقصر اعتیاد عزیز معتادشان هستند.
* خشم: شامل خشم از معتاد و رفتارهای غیرقابل پیش بینی وی یا خشم از علل و عواملی که موجب بروز اعتیاد وی شده اند.
* انکار و احساس شرمندگی: خانواده هایی که شناخت کافی از بیماری اعتیاد ندارند برای فرار از سرخوردگی و شرمساری معتاد بودن عزیزشان، اقدام به انکار کردن کرده یا همواره در وجودشان احساس شرمندگی می کنند.
* اضطراب و تشویش: حالتی که به دلیل رفتارهای غیرقابل پیش بینی معتاد، و اتفاقات متعددی که از پیامدهای اعتیاد یکی از افراد خانواده ناشی می شود رخ داده و باعث می شود که اعضای خانواده همواره در اضطراب و تشویش به سر ببرند.
کمک خانواده
همانگونه که برای توقّفِ بیرون روی نمی توان از بیمار انتظار داشت به کمک اراده جلوی آن را بگیرد از معتاد نیز نمی توان توقع داشت که با نیروی اراده بر اعتیادش غلبه کند. او به مراقبت پزشکی و حمایت عاقلانه، دلسوزانه و صبورانهٔ اطرافیانش نیاز دارد. همان طور که اگر در کودکی تب می کرد، تا بهبودی کامل اعضای خانواده از او تیمارداری می کردند اکنون نیز او به چنین مراقبتی نیاز دارد. حتّی پس از بستری و ترک نیز لازم است که خانواده تا چند سال مراقبش بوده چنانچه مجدداً به سمت مواد برگشت بی آنکه او را سرزنش کنند صبورانه وی را کمک نمایند تا دوباره ترک کند و همچنان به مراقبت از او ادامه دهند. همانگونه که یک بیمار قلبی نیاز به مراقبت دارد یک معتاد هم که مغزش بیمار شده است نیاز به مراقبت ویژه دارد.[۱۷] مضافاً اینکه، در این نوع بیماری که بیو شیمی مغز تحت تاثیر قرار گرفته فرد قادر نیست که از تجارب گذشتهٔ خود درس بگیرد و به اصطلاح، نقاطِ علت و معلول را بهم وصل کند(Connecting the dots). در حقیقت تا چندین ماه پس از ترک و سم زدائی از بدن بیمار، هنوز نمی توان از وی توقع حرف شنوی داشت. زیرا او نصایح را می شنود و لی تحلیل و درک نمی کند. وی حتی متوجه وضعیت خودش نیست. انتظار اینکه در چنین وضعیتی او حال خود را درک کند مانند آن است که از یک کامپیوترِ از کار افتاده انتظار داشته باشیم پیغام بفرستد که از کار افتاده است خانواده باید به معاشران بیمارشان نیز توجه داشته باشند؛ اجازه ندهند برخی با ایجاد وسوسه تلاش وی برای بهبود را خنثی کنند. به قولی، اولین گام برای در امان ماندن از طوفان آنست که در و پنجره ها بسته شوند. برای این منظور، باید رابطه ای صمیمانه با بیمار برقرار کرد تا بتوان از وجود چنین وسوسه کنندگانی مطلع شد آنگاه به او کمک کرد که از مُجالست با آنان بپرهیزد.
راز داری خانواده: در مورد اعتیاد راز داری اثر مخرب دارد. "برخورد رازگونه مانع از رو برو شدن خانواده با واقعیت و به چالش کشیدن آن می شود. سرّ نگه داشتن چنین مواردی مانع تغییر شده باعث بروز احساس شرم می شود. برخوردهای رازآمیز، همچنین حامل این بد آموزی هستند که برخی مسائل اساساً قابل حل نیستند. چنین برخوردی سبب می شود که تجارب شخصی، تجزیه تحلیل نشده درنتیجه مردم از روشن نگری و واقع بینی محروم بمانند و رشد نکنند."
گستردگی اعتیاد در جهان
هم اکنون بیش از ۲۲۰ میلیون مصرف کننده مواد اعتیادآور در جهان وجود دارد. ۱۵۰ میلیون نفر معتاد به مواد توهم زایی مانند حشیش، ۱۵ تا ۲۰ میلیون نفر معتاد به ماده محرک کوکایین و مشتقات آن، ۱۵ تا ۲۱ میلیون نفر معتاد به هروئین و سایر مواد مخدر و سایرین نیز انواع مواد اعتیاد آور روانگردان و شیمیایی را مورد سوء استفاده قرار می دهند.
اعتیاد در ایران
طبق آمار وزارت بهداشت ایران در سوم مهر ۱۳۹۱، تعداد معتادان دائمی در ایران که مصرف روزانه مواد مخدر دارند بین دو میلیون تا دو میلیون و دویست هزار نفر است.
روش های درمان اعتیاد و ترک اعتیاد به مواد مخدر

آیا شما هم معتاد به مواد مخدر می باشید و یا عزیزی دارید که با این بیماری دست و پنجه نرم می کند؟ شاید تصمیم به ترک مواد مخدر گرفته اید و یا دنبال برنامه ای مطلوب برای ترک اعتیاد عزیزان خود هستید…
اعتیاد به مواد مخدر چیست ؟
اعتیاد به مواد مخدر یک بیماری اصلی، پیش رونده و کشنده است. این عارضه، نوعی ارتباط تسکین دهنده با یک ماده روان گردان یا تاثیر گزار بر ذهن و یا رفتاری که مارا در برابر میل بیش از حد، ناتوان می کند می باشد. اعتیاد به عنوان حالتی که در آن بدن انسان برای انجام فعالیت های عادی خود به یک ماده یا یک رفتار خاص وابسته می شود تعریف شده است. زمانی که که ماده مورد نیاز در اختیار بدن قرار نمی گیرد یا انجام رفتاری که شخص معتاد بدان وابسته شده است امکان پذیر نمی باشد، نتیجه کار بروز علائم خماری یا محرومیت است.
برای درمان اعتیاد چقدر زمان لازم است؟
اعتیاد به مواد مخدر یک بیماری قابل درمان است، اما در درمان اعتیاد آگاهی و شناخت بیمار و خانواده نسبت به ویژگیهای و خصوصیات اعتیاد و درمانش لازم و ضروری است . لازم است هم بیمار و هم خانواده اش بدانند که اعتیاد بیماری مزمن است و بهبودی نیازمند صبر و بردباری آنها می باشد.

برای درمان اعتیاد یک زمان مشخص وجود ندارد .پیشینه اعتیاد ، میزان مصرف، ویژگیهای شخصیتی و خانوادگی، نوع ماده مصرفی، بیماریهای همراه با اعتیاد ، میزان حمایت، استفاده از درمانهای داروئی و غیر داروئی و عوامل دیگری در طول مدت بهبودی و ترک اعتیاد تاثیر گذار هستند و البته گاهی حتی بیمار برای درمان روش مناسب را انتخاب نمی نماید که این موضوع نیز باعث به تاخیر افتادن درمان اعتیاد می شود.

آیا ممکن است درمان اعتیاد با شکست مواجه شود؟
گاهی اوقات به دلیل عود مجدد مصرف مواد، این گونه استدلال می شود که درمان اعتیادیا ترک اعتیاد شکست خورده است. اما باید توجه کرد که عود مجدد به معنای شکست درمان نیست، بلکه ماهیت مزمن بیماری به معنای آن است که عود سوءمصرف مواد نه تنها اجتناب ناپذیر است، بلکه احتمالا، میزان عود، مشابه سایر بیماریهای پزشکی مزمن مانند دیابت، فشارخون، و آسم است که هم مولفه های فیزیولوژیکی و هم رفتاری را دارند. درمان بیماریهای مزمن شامل تغییرعمیق رفتارهای پذیرفته شده است، و عود به معنای شکست درمان نیست. برای بیماران معتاد، بازگشت به سوءمصرف مواد نشان می دهد که لازم است درمان یا سازگاری دوباره برقرار شود، یا این که درمان جایگزین نیاز است.
روشهای درمان و ترک اعتیاد به مواد مخدر
تاکنون روش های گوناگونی برای ترک و درمان بیماران معتاد به کار گرفته شده است که به اختصار به ذکر چگونگی انجام روش ها پرداخته می شود.
• روش اول درمان اعتیاد: کم کردن تدریجی ماده مخدر
یکی از روشهای درمان اعتیاد یا ترک اعتیاد کم کردن تدریجی ماده مخدر است .در این روش بیمار معتاد می تواند با یک برنامه ریزی منظم و دقیق و با اراده ای قوی و محکم ، روزانه از ماده مخدری که استفاده می نماید کم کند تا آن را در مدت 2 تا 3 هفته به صفر برساند. در این روش بیمار نیاز دارد که زیر نظر روان پزشک معالج از داروهای تجویز شده استفاده نماید.

داروهای تجویز شده اغلب داروهایی است که در رشته روان پزشکی به کار برده می شود و موجب می گردد که علایم وابستگی روانی و جسمی بیمار معتاد به آن میزان کاهش یابد که فرد معتاد احساس نیاز به ماده مخدر نداشته باشد. از خصوصیات این روش درمان اعتیاد ،این است که فرد می تواند به فعالیت های روزمره خود بپردازد .
روش دوم درمان اعتیاد: استفاده از داروهای ترک اعتیاد به طور سرپایی
در این روش ترک اعتیاد فرد معتاد توسط پزشک ، درمان خود را شروع می نماید و داروهایی برای وی تجویز می شود که شامل داروهای اعصاب و داروهایی است که ماده مخدر نیستند ، اما اثراتی شبیه ماده مخدر دارند . در این روش درمان اعتیاد به بیمار توصیه می شود که به هیچ عنوان از ماده مخدر استفاده ننماید. اثرات درمانی داروهای تجویز شده و این که به چه میزان باید تجویز گردد بستگی به نوع ماده مخدر مصرفی و مقدار آن دارد . در این روش اغلب توصیه می گردد که بیمار معتاد به مدت چند روز تا یک هفته در منزل استراحت نموده و بعد به کارهای روزمره خود بپردازد.
روش سوم درمان اعتیاد: استفاده از داروهای ترک اعتیاد با بستری شدن در بیمارستان
این روش درمان اعتیاد مانند روش دوم است. با این تفاوت که فرد معتاد در بیمارستان بستری می گردد و کلیه امور درمانی با نظارت پزشک معالج انجام می شود. از امتیازات این روش درمان اعتیاد این است که بیمار معتاد از نزدیک مورد مراقبت های لازم پزشکی و پرستاری قراردارد و چون در بیمارستان بستری است دسترسی او به مواد مخدر بسیار کم و یا غیر ممکن است و اگر گاهی بیمار نیاز به داروهای خاص خوراکی و یا تزریقی داشته باشد، این داروها به راحتی در بیمارستان به وی داده شده و یا تزریق می گردد و لذا هرگونه علایم ناشی از ترک ، خواه روانی و یا جسمی ، سریع تر درمان می گردد:
متاسفانه در حال حاضر انواع و اقسام داروهای ترک اعتیاد در بازار وجود دارد که برای ترک اعتیاد به فروش می رسد. از محتویات و یا ترکیـبات چنین داروهایی کمتر کسی اطلاع دارد. در مورد این داروها می توان چنین اظهار نظر نمود که محتویات این داروها اکثراً ترکیبی از مواد مخدر است. دیده شده است که بسیاری از معتادین که از این ترکیبات استفاده می نمایند به این داروها معتاد می گردند.
بنابراین اگر بیماران معتاد از این داروها استفاده نمایند نه تنها نباید انتظار ترک اعتیاد و درمان مورد اطمینان را داشته باشند بلکه ممکن است به این داروها معتاد گردند. به عنوان مثال اگر هر فرد عادی بتواند یک عمل جراحی را انجام دهد می توان انتظار داشت که هر فردی نیز در ترک و درمان اعتیاد همانند یک پزشک متخصص عمل نموده و موفق گردد.
روش چهارم درمان اعتیاد: روش سم زدایی یا U.R.O.D
آخرین ، پیشرفته ترین و سریع ترین روش ترک اعتیاد ، در حال حاضر روش سم زدایی یاU.R.O.Dاست. در این روش بسته به نوع ماده مخدر ، طریقه استفاده از آن ، و مدت زمانی که سبب اعتیاد شده است ؛ فرد معتاد بین 4 تا 6 ساعت توسط متخصص بیهوش می شود. در مدت زمان بیهوشی داروهایی به بیمار تزریق می گردد که وی بعد از آن که به هوش می آید بسیاری از علایم جسمی ترک ماده مخدر را ندارد، مگر عوارض معمولی بعد از بیهوشی . همان گونه که بارها اشاره و تاکید گردید ادامه درمان های ضروری به عهده روان پزشک معالج است که با بررسی علایم روانی ، برنامه ریزی درمانی را شروع می نماید.

داروهایی که اغلب مورد استفاده قرار می گیرند داروهای ضد ماده مخدر و داروهای ضروری برای درمان علائم روانی و برخی علائم جسمی باقی مانده می باشد که ممکن است ضعف ، سستی و … را در بر داشته باشد . روش سم زدایی بهتر است در بیمارستان صورت پذیرد و لازم است که بیمار بعد از انجام سم زدایی چند روز در بیمارستان بستری باشد تا توسط پزشک معالج علائم جسمی و روانی او به حالتی اطمینان بخش بهبود یافته و بقیه درمان ها به طور سرپایی ادامه یابد. تشخیص و تصمیم گیری در مورد زمان مرخص شدن بیمار معتاد برعهده پزشک معالج است.

مهم ترین نکته درمانی در ترک اعتیاد این است که بعد از ترخیص ، بیمار باید از داروهایی که توسط پزشک تجویز می شود حتماً استفاده کرده و به توصیه های او عمل نماید و تا زمانی که لازم باشد به درمان خود ادامه دهد. روش سم زداییU.R.O.D هیچ گونه خطری در پی نخواهد داشت. معهذا لازم است که بیمار مورد آزمایشات و معاینات لازم پزشکی قرار گیرد.اگر به دلیل یک نوع بیماری ، استفاده از روش سم زدایی غیر ممکن باشد بدون شک از روش های دیگر ترک و درمان اعتیاد می توان بهره گرفت.

برای درمان و ترک اعتیاد به شیشه داروی خاصی وجود ندارد

اعتیاد به شیشه
شیشه ،نام اصلی این مواد آیس به معنای یخ می باشد. دلیل اصلی نام گذاری این مواد این است که چون در مجاورت حرارت قرار می گیرند همانند یخ بخار می شوند. شیشه در رده آمفتامین ها است و خاصیت محرکی دارد.
فردی که به مصرف شیشه روی می آورد درابتدا علایمی را تجربه می کند که به طور کاذب برای او جاذبه دارد، اما سپس دچار بی خوابی کابوس و کاهش اشتها می شود. با تداوم مصرف شیشه، تنفس و ضربان قلب افزایش می یابد و فشارخون و دمای بدن بالا می رود. فرد مصرف کننده شیشه تحریک پذیر و پرخاشگر می شود و احتمال دارد به هر خشونتی دست بزند.اضطراب، گیجی، لرزش اندام ها، تشنج و در آخر ایست قلبی و مرگ از جمله عوارض مصرف شیشه است. مصرف مداوم و دراز مدت شیشه موجب سوء ظن و توهم، خشونت، کاهش شدید قوه حافظه، توهم های شنوایی و بینایی شده و افسردگی و جنون آنی و بسیاری از اختلالات عصبی را به دنبال دارد.
درمان اعتیاد به شیشه
متخصصان درمانگر اعتیاد می گویند برای درمان کسی که به مواد محرک شیشه اعتیاد پیدا می کند، داروی خاصی در دنیا وجود ندارد و داروهایی که تجویز می شود تنها به کاهش علایم ناراحت کننده بیمار کمک می کند.
درمان اعتیاد به شیشه همچون سایر مواد مخدر مشکل ترین درمان هاست. نکته اساسی این است که برای درمان اعتیاد به مواد مخدری که مرفین دارند مثل تریاک، کراک وهرویین، داروهایی مثل "متادون" و"بوپره نورفین" را تجویز می شود امابرای درمان اعتیاد به شیشه داروی خاصی وجود ندارد. دارویی که خاص درمان اعتیاد به شیشه باشد در ایران و حتی خارج از کشور وجود ندارد، بلکه داروهایی که برای ترک اعتیاد به شیشه استفاده می شود داروهای کمکی از جمله ضداضطراب ها و ضدافسردگی هاست که این داروها در کاهش علایم بیمار موثر هستند.

برای درمان عوارض اعتیاد به شیشه براساس مدت و نوع و روش مصرف ممکن است که فرد نیاز به درمان دارویی به شکل بستری شدن یا سرپایی داشته باشد. بعد از درمان اختلالات روان پزشکی بیمار باید به وسیله روان پزشک خبره مورد بررسی و درمان قرار گیرد و به دنبال آن یا همزمان آموزش خانواده، آموزش مهارت های بهبود اولیه و پیشگیری از بازگشت و رفتار درمانی برنامه ریزی شود.
علائم فرد پس از ترک شیشه
دراثر ترک اعتیاد به شیشه، فرد دچارافسردگی عصبی، خونسردی و بی علاقگی خواب طولانی، به هم ریختگی روحی، کمی انرژی و سراسیمگی می شود که این علایم به مرور زمان برطرف خواهند شد. پس از ترک شیشه فرد دچار نوعی ناتوانی و درماندگی و اختلال در الگوی خواب و کابوس های شبانه می شود، تا جایی که توانایی انجام وظایف و کارهای روزمره او مختل می گردد اما فرد با مراجعه به پزشک متخصص می تواند به مرور زمان بر این حالات غلبه کند.
نکاتی ضروری برای موفقیت در درمان اعتیاد
بنابر آنچه که گفته شد و چنانچه می خواهید در ترک و درمان اعتیاد خود یا نزدیکان خود موفق باشید ، رعایت موارد زیر ضروری است؛ در غیر این صورت احتمال بازگشت به اعتیاد حتمی است :
√ فرد معتاد از دیدگاه پزشکی خصوصاً روان پزشکی بیمار است.
√ فرد معتاد باید بخواهد و مصمم باشد که از بلای خانمانسوز اعتیاد نجات یابد.
√ ارزیابی های روان پزشکی ، روان شناختی ، شخصیتی ، جسمی و … قبل از شروع ترک و درمان ضروری است.
√ بیمار و خانواده بیمار بهتر است که در حد امکان نظریات و توصیه های روان پزشک معالج را پذیرفته و به آن عمل نمایند.
√ بهتر است فرد معتاد با همراه مورد اعتماد خانواده و روان پزشک معالج در بیمارستان بستری گردد.

√ در صورتی که پزشک معالج صلاح می داند ، بیمار معتاد در مدت زمان مشخصی ممنوع الملاقات باشد و تمام اطرافیان و نزدیکان باید این نکته را رعایت نمایند.
√ نوع و روش ترک یا سم زدایی با توافق بیمار معتاد یا خانواده او و روان پزشک معالج تعیین و انتخاب شود.
√ مدت زمان بستری توسط پزشک معالج تعیین و مشخص می گردد و بیمار و خانواده او نباید بر خلاف آن عمل نمایند.
√ بعد از انجام ترک اعتیاد بیمار باید حداقل به مدت یک سال تحت نظر روان پزشک به درمان خود ادامه داده و از داروهایی که تجویز می شود استفاده و به توصیه های او عمل نماید.
√ درمان های غیر دارویی مانند روان درمانی انفرادی ، گروه درمانی ، خانواده درمانی و … اگر لازم باشد بهتر است انجام شود.

√ شروع به کار ، فراهم نمودن کاری مناسب ، و بازگشت سریع فرد به کار قبلی در درمان بسیار موثر است.
√ فعالیت های ورزشی روزانه و منظم یکی از ضروریات درمان اعتیاد است.
√ در حال حاضر پیشرفته ترین ، سریعترین و بهترین روش ترک اعتیاد ، روش سم زدایی U.R.O.D می باشد که بهتر است با بستری شدن در بیمارستان صورت پذیرد .

به امید این که شاهد روزی باشیم که اعتیاد به مواد مخدر و یا هرگونه اعتیاد دیگری در کشور عزیزمان ریشه کن گردد
روشهای ترک اعتیاد به مواد مخدر
علیرغم اینکه اعتیاد یکی از پیچیده ترین بیماریها می باشد چنانچه فرد تمایل واقعی به درمان و ترک اعتیاد داشته باشد و با روش ترک اعتیاد درست به پیش رود قطعا درمان می گردد اما اگر فرد هنوز به تشخیص درستی نرسیده باشد، به عمق مشکلات و عوارض ناشی از اعتیاد خود واقف نگردیده ، تمایل واقعی جهت درمان نداشته و حتی به ادامه روند اعتیاد خود بیشتر تمایل داشته باشد متاسفانه هرگونه اقدام درمانی بی نتیجه خواهد بود …
متاسفانه باور غالب اجتماعی این است که شخص معتاد موجودی است، کثیف، دزد ،نفرت انگیز و مجموعه ای از رذائل و خصوصیت های منفی که در یک انسان می تواند وجود داشته باشد، در معتاد متجلی است. بر پایه این دیدگاه باید از فرد معتاد حذر کرد و با نفرت و انزجار او را از جامعه دور کرده و یا نابودش ساخت. رفتار اجتماعی با معتادین توام با نفی و طرد ، نفرت و انزجار و خلاصه به شکل بر خورد با مجرم خطرناکی است که عدم اش به از وجود.

اگر چه عوارض ثانویه اعتیاد در بین گروهی از معتادین که به دلیل فقر و تنگدستی امکان تامین هزینه زندگی خود را ندارند ،سبب می شود که برای خرج اعتیاد خود دست به هر کاری بزنند ، نسبت به سر و وضع و بهداشت فردی بی تفاوت شوند و در یک کلام مشمول تمام صفاتی که جامعه به معتادان نسبت می دهد باشند اما این عمومیت ندارند و اکثریت معتادان را شامل نمی شود.

معتاد قبل از اینکه یک مجرم باشد یک بیمار است و این رفتارهای غلط اجتماعی و عملکرد نا درست دیگران است که به جای تلاش برای رفع درد و مرضش ، او را به وادی خلاف سوق می دهد. خوشبختانه مدتی است که در قوانین تجدید نظر شده و به عنوان مجرمیت معتاد به شرطی که اقدامات درمانی را شروع کرده باشد ، حذف گردیده اما باورهای اجتماعی فرقی نکرده و در زمینه آموزش اجتماعی و بخصوص خانواده ها تلاش چندانی صورت نگرفته است.
برای ترک اعتیاد روش مناسبی انتخاب کنید
کسانی که فکر می کنند روش ترک اعتیاد با بستن و زندانی کردن معتاد ( روش سقوط آزاد یا بهتر بگویم روش یابوئی – زور درمانی – شلاق درمانی – طناب درمانی ! ) پس از گذشت سه روز اعتیاد بر طرف می شود ، بدانند که چنین نخواهد شد و این فرد هر زمانی که آزاد شود و امکان دسترسی به مواد مخدر پیدا کند،در مصرف آن درنگ نخواهد کرد چون اختیارش دست خودش نیست. چنین روش هائی در مورد یک معتاد یا درواقع یک بیمار ، نوعی جنایت ناشی از عدم درک و آگاهی نسبت به اعتیاد است که متاسفانه با ساختن یکسری فیلم ها و القائات نادرست ، در ذهن مردم و جامعه رسوخ کرده است.
روشهای ترک اعتیاد
سه روش متداول ترک اعتیاد وجود دارد :
– روش ترک اعتیاد با قطع سریع مصرف مواد مخدر بدون استفاده از دارو
– روش ترک اعتیاد با قطع سریع مصرف مخدر و استفاده از دارو
– روش ترک اعتیاد سنتی با کاهش تدریجی مصرف مواد مخدر .
-روش اول ترک اعتیاد
در این روش ترک اعتیاد، بیمار به یک باره مصرف مواد مخدر را قطع می کند بدون آنکه دارو یا ترکیبی را جایگزین مصرف مواد بکند. به این روش ترک اعتیاد؛ سقوط آزاد ؛ یا ترک یابوئی گفته می شود. از این جهت این روش ترک اعتیاد را ترک یابوئی می گویند که در واقع تحمل عوارض و درد های ناشی از قطع سریع مواد به حدی است که قدرت و توان حیوانی چون یابو را طلب می کند اما بهتر است که به جای این اصطلاح نامانوس ، از واژه ترک سقوط آزاد استفاده شود.

در این روش ترک اعتیاد به علت قطع مصرف مواد ، مرحله عکس العمل های آشکار که 1 تا 2 هفته طول می کشد بسیار سخت و طاقت فرسا خواهد بود اما نشدنی نیست و کسانی هستند که این عوارض را تحمل می کنند. بزرگترین عیب این روش اینست که یک شوک مخرب جسمی و روحی به بیمار وارد می گردد.

سیستم های تولید مواد شبه افیونی در بدن ، حدود ده ماه زمان نیاز دارند تا باز سازی شوند لذا پس از گذراندن سختی های دو هفته اول ، مشکلات بی خوابی ، افسردگی ، کم حوصلگی، گریه کردن ، کند ذهنی فراموشی تنبلی، عدم میل به زندگی و غیره در بیماران وجود داشته و طی این مدت شخص قادر به کار کردن نیست و یا راندمان کاری مساعدی ندارد. حتی تجویز می کنند که در این در این دوره ده ماهه شخص را بیشتر تنها بگذارندو تختخوابش را جدا کنند. در این مدت به علت عدم تعادل جسمی و روانی ، بیمار نباید تصمیمات سرنوشت ساز بگیرد.

شوک مخربی که در این روش ترک اعتیاد به بیمار وارد می شود ، سبب می گردد که بعضی از قسمت های تولید کننده مواد شبه افیونی بدن چه بسا تا آخر عمر هیچ وقت فعال نشود. این مطلب به تائید پروفسور آرتور گایتون رسیده و در عمل بین کسانی که با روش سقوط آزاد ترک کرده اند درصد کمی به مرحله تعادل پایدار می رسند و اکثراً دچار عدم تعادل در دراز مدت هستند و یا به تیک های عصبی دچار می شوند.

-روش دوم ترک اعتیاد
این روش ترک اعتیاد " شبه سقوط آزاد " است. بدین ترتیب که پس از قطع فوری مصرف مواد مخدر و در طول یک هفته اول ، برای کاهش عوارض و دردهای بیمار از دارو استفاده می شود.این همان روش رایج بین المللی منجمله در ایران و همچنین اگهی های ترک اعتیاد است. به دلیل نادیده گرفتن زمان بازسازی سیستم های تولید مواد شبه افیونی در بدن این روش فرق چندانی با روش سقوط آزاد و عوارض حاصل از آن ندارد. مثال علمی آن اینست که در روش روش سقوط آزاد شخص از بالای ساختمان ده طبقه به پائین می پرد ولی در شبه سقوط آزاد کمی تخفیف داده و ازیکی دو طبقه پائین تر سقوط می کند.

برای درمان و ترک اعتیاد به شیشه داروی خاصی وجود ندارد
-روش سوم ترک اعتیاد
سومین روش ترک اعتیاد ، کاهش تدریجی مصرف مواد است که به آن " ترک سنتی " گفته می شود و از زمان های قدیم تاکنون مرسوم بوده است. در ترک سنتی ، هر روز مقداری از مصرف مواد مخدر کم می شود تا بتدریج به صفر برسد. مثلاً مقداری تریاک یا شیره را در ظرف آبی حل کرده و سپس به جای مصرف مواد ، روزانه چند پیمانه مشخص از این شربت می خورند و به جای مقدار خورده شده آب می ریزند تا شربت رقیق تر شود.
اگر مقدار مواد مخدر در شربت اولیه طوری انتخاب شود که ظرف حدود 15 روز مصرف مواد مخدر به صفر برسد در واقع مشابه ترک سقوط آزاد خواهد بود ولی اگر با حجم و مقدار بیشتر شربت عمل کنند به طوری که بیش از 40 روز طول بکشد در این صورت نتیجه بهتری عاید شده و عوارض کمتری به جای می گذارد. عده بسیاری ازبیماران معتاد ، از روش ترک سنتی و کاهش تدریجی مصرف مواد استفاده کرده و نتیجه گرفته اند.
از روش ترک سنتی برای ترک اعتیاد به هروئین نیز می توان استفاده کرد
از روش ترک اعتیاد به صورت سنتی برای هروئین نیز می توان استفاده کرد مشروط بر آن که بیمار به مدت 24 الی 48 ساعت از مواد مخدر استفاده نکرده و عوارض خماری آنرا تحمل کند و بعد به جای مصرف هروئین ، از تریاک یا آب شیره استفاده کرده و به تدریج میزان مصرف را کاهش داده و به صفر برساند. سنگین ترین عمل و مصرف بالای هروئین ، پس از 48 ساعت از قطع مصرف مواد با تریاک یا شیره قابل جبران است و البته 3 تا 4 روز طول می کشد تا بدن بیمار با تغییر نوع مواد خود را تطبیق دهد و معمولاً پس از یک هفته ، اوضاع عادی می گردد.
هر یک از روش های ترک سه گانه دارای محاسن و معایبی است. به عنوان مثال روش ترک سقوط آزاد برای کسانی که در ابتدای راه اعتیاد هستند و به طور تفریحی و تفننی از مواد مخدر استفاده می کنند و هنوز سیستم تولید کننده مواد شبه افیونی بدن آنان از کار نیفتاده است خوب جواب می دهد و چه بسا بهترین روش باشد ، اما همین روش ترک اعتیاد برای آن دسته بیماران معتاد حرفه ای که سالیان متمادی به مصرف مواد مخدر با دوز بالا مشغول هستند نه تنها موثر نیست بلکه اغلب عوارض شدید و غیر قابل جبرانی به جای خواهد گذاشت . بعلاوه برای بیمارانی که به کار دائم اشتغال دارند ، استفاده از روش سقوط آزاد میسر نیست چون تا ده ماه نمی توانند کار مثبتی انجام دهند.
یا در روش ترک اعتیاد شبه سقوط آزاد ، اگر چه مصرف دارو سبب کاهش عوارض عکس العمل های آشکار در بیمار خواهد شد لیکن همین ترکیبات داروئی بعضاً خطرناک تر از خود مواد مخدر می باشند و دسته ای از آنها بسیار اعتیاد آور هستند. مثال واضح آن هروئین است. این ماده مخدر به عنوان دارو برای درمان اعتیاد اختراع و تولید شد اما در عمل خود به اعتیاد خطرناک تری بدل گردید و یا انواع و اقسام قرص های آرام بخش و مسکن وهمچنین قرص های روان گردان و توهم زا که خود سرانه مصرف می گردد ، باعث رواج اعتیاد به قرص در بین بیماران و بخصوص جوانان شده است.
آنچه در قسمت روش های شناخته شده ترک اعتیاد گفته شد ، تنها راه های منحصر به فرد ترک اعتیاد نیست و امروزه شاهد ابتکارات فراوان دیگری هستیم ، یکی از این ابتکارات اینست که بیمار را سه روز بیهوش کرده و در طی این مدت به اصطلاح سم زدائی می کنند و می گویند دیگر مشکلات جسمی معتاد تمام شده یا آنکه شنیده می شود در کشور های دیگر با جراحی مغز و دستکاری در آن درصدد علاج اعتیاد هستند ! خلاصه معتاد بیچاره موش آزمایشگاهی کسانی شده است که داعیه ترک اعتیاد او را دارند.حتی اگر این روش های ترک اعتیاد منجر به نابودی یا نقص دائمی در وی شود . واقعاً که جای تاسف است.

روش پیشنهادی برای ترک اعتیاد روش طولانی مدت است و با حداقل ضایعات جسمی و روانی ، بیمار معتاد را به سمت ترک دائمی اعتیاد هدایت می کند به طوری که در انتها ی پله ها ،خود بیمار عجله در دوره ترک دارد و نوعی زدگی نسبت به مواد مخدر پیدا می کند.
روش ترک اعتیاد به شیشه
متخصصان درمانگر اعتیاد می گویند برای درمان کسی که به مواد محرک شیشه اعتیاد پیدا می کند، داروی خاصی در دنیا وجود ندارد و داروهایی که تجویز می شود تنها به کاهش علایم ناراحت کننده بیمار کمک می کند.درمان اعتیاد به شیشه همچون سایر مواد مخدر مشکل ترین درمان هاست. نکته اساسی این است که برای درمان اعتیاد به مواد مخدری که مرفین دارند مثل تریاک، کراک وهرویین، داروهایی مثل "متادون" و"بوپره نورفین" را تجویز می شود امابرای درمان اعتیاد به شیشه داروی خاصی وجود ندارد. دارویی که خاص درمان اعتیاد به شیشه باشد در ایران و حتی خارج از کشور وجود ندارد، بلکه داروهایی که برای ترک اعتیاد به شیشه استفاده می شود داروهای کمکی از جمله ضداضطراب ها و ضدافسردگی هاست که این داروها در کاهش علایم بیمار موثر هستند.
برای درمان عوارض اعتیاد به شیشه براساس مدت و نوع و روش مصرف ممکن است که فرد نیاز به درمان دارویی به شکل بستری شدن یا سرپایی داشته باشد. بعد از درمان اختلالات روان پزشکی بیمار باید به وسیله روان پزشک خبره مورد بررسی و درمان قرار گیرد و به دنبال آن یا همزمان آموزش خانواده، آموزش مهارت های بهبود اولیه و پیشگیری از بازگشت و رفتار درمانی برنامه ریزی شود.
بوپرنورفین (قرص ترک اعتیاد ) چیست ؟

بوپرنورفین یک داروی مسکن مخدر شبیه مورفین، کدئین و هروئین است. این دارو عمدتا برای درمان اعتیاد به مواد مخدر استفاده می شود، البته مصارف درمانی دیگری نیز دارد.
استفاده نامناسب از بوپرنورفین می تواند منجر به بروز عوارض جدی و حتی مرگ شود. در صورت استفاده از سایر مواد مخدر، عوارض جانبی بوپرنورفین شدت بیشتری می یابند. از شکستن قرص و حل نمودن آن در هر مایعی به منظور تزریق در رگ خودداری کنید. این عمل می تواند باعث مرگ بشود. این دارو را دقیقا باید طبق دستور پزشک مصرف کرد.

ترک اعتیاد به مواد مخدر با چه علائم جسمی و روانی همراه است؟
بدنبال قطع مصرف مواد مخدر در فردی که اعتیاد به این مواد دارد علائم متعددی بروز می کند که اصطلاحا به آن سندرم محرومیت (Withdrawal Syndrome) گفته می شود. این سندرم شامل:
درد عضلانی- استخوانی ، بیخوابی، بیقراری، عطسه، آبریزش بینی، خمیازه، اسهال، تهوع و استفراغ، بی اشتهایی، ضعف وبیحالی، پرش اندامها، احساس سرما و گرما، لرز، تعریق، تپش قلب، اشک ریزش، درد شکم، هذیان، پرخاشگری، وسوسه به مصرف مواد…. می باشد. شدت علائم فوق در افراد مختلف متفاوت بوده و تحمل آنها بدون اقدامات درمانی صحیح بسیار دشوار می باشد این علائم مدتی بعد از ترک اعتیاد برطرف میشود.
آیا ترک اعتیاد می تواند سلامتی فرد را به مخاطره اندازد؟
درمان وابستگی جسمی به مواد مخدر که اصطلاحا سم زدائی نامیده شده و در جامعه به ترک اعتیاد معروف است در مواردیکه بیمارتحت ارزیابی صحیح پزشکی و آزمایشات لازم انجام نگرفته و یا استانداردهای مراقبتهای پزشکی و پرستاری رعایت نشود می تواند با خطرات جدی همراه باشد، در غیر اینصورت سم زدائی سلامتی فرد را مورد تهدید قرار نمی دهد. سم زدائی از نظر علمی عبارتست از بکار بردن روشهایی که به بیمار کمک نماید تا دوره ترک را با حداقل علائم و بطور کنترل شده و بی خطر پشت سر گذارد.
اصول ترک و درمان اعتیاد به مواد مخدر
در ابتدا لازم است بدانیم که از دیدگاه روان پزشکی و پزشکی ، فرد معتاد یک بیمار است و بیماری وی مانند سایر بیماری ها نیاز به درمان و مراقبت های ویژه خود دارد. علاوه بر این باید بدانیم که در پیشگیری اولیه چگونه فرزندان خود را از همان دوران کودکی تربیت نماییم تا در نوجوانی ، جوانی و سنین دیگر گرفتار اعتیاد به مواد مخدر نگردند ؛ همان گونه که کودکان خود را در برابر بعضی بیماری های مسری واکسینه می کنیم و یا با رعایت اصول بهداشت جسمی ، خانوادگی ، محیط و … سعی می نماییم که فرزندان خود را از ابتلا به بعضی بیماری ها ایمن سازیم . این پیشگیری اولیه است ؛ اما پیشگیری ثانویه به مفهوم واقعی آن یعنی انجام اقدامات لازم و پیگیری های درمانی است که وقتی بیمار کاملاً بهبود یافته ، با رعایت توصیه های پزشکی – بهداشتی از بازگشت بیماری جلوگیری نموده و دیگران نیز با رعایت همان اصول ، مراقب سلامت خود باشند تا اطرافیان و یا افراد جامعه از ابتلاء به آن بیماری مصونیت یابند. بنابراین بیماری اعتیاد مانند بسیاری از بیماری ها نیازمند توجهات ضروری در پیشگیری اولیه و ثانویه است .
بر پایه آنچه که توضیح داده شد بیماری اعتیاد را باید از چند دیدگاه و از نظر عوامل گوناگون وعوارض آن مورد بررسی قرار داد :
– عوامل روانی
– عوامل جسمی
– عوامل خانوادگی
– عوامل اجتماعی
– عوامل اقتصادی
– عوامل سیاسی
1- عوامل روانیبیشتر معتادین دچار نوعی مشکل و یا اختلال روانی هستند و به دلیل همین اختلال به اعتیاد روی آورده و وابستگی روانی به مواد مخدر در آنان به وجود می آید . چون استفاده از مواد مخدر موجب می گردد که تا حدودی و به طور موقت اختلال روانی آنان فروکش کرده و یا به قول خودشان تخدیر شده و درد روانی آنان تسکین یابد . اما در صورت عدم دسترسی و یا عدم استفاده از ماده مخدر ، اختلال روانی آنان آشکارتر می شود. این همان نکته مهمی است که در درمان بیماران معتاد مورد توجه و نظر روان پزشکان است . دانستن این نکته که چه نوع اختلال روانی عامل اولیه رویکرد فرد به استفاده از مواد مخدر می گردد کار چندان مشکلی نیست . با مروری بر روند زندگی گذشته بیمار معتاد از دوران کودکی به بعد ، چگونگی رشد روانی جسمی وی ، نوع بافت خانواده ، بررسی مشکلات روانی – شخصیتی – اجتماعی – اقتصادی افراد خانواده ، چگونگی محیط اجتماعی ، شرایط زیستی و … می توان نوع اختلال و یا اختلالات روانی را مشخص و درمان های لازم روان پزشکی را آغاز نمود . در صورتی که معتاد و یا در صورت لزوم خانواده وی تحت درمان های ضروری روان پزشکی قرار نگیرند و به سفارش های روان پزشک معالج عمل نکنند ، موفق به ترک و درمان اعتیاد نخواهند شد .
2- عوامل جسمیعلاوه بر وابستگی روانی به مواد مخدر ، وابستگی جسمی نیز عامل مهم دیگری است که در ترک اعتیاد و درمان بیمار معتاد ، جایگاه خاص درمانی خود را دارد . هنگامی که وابستگی جسمی به وجود آید و در صورت عدم دسترسی فرد معتاد به ماده مخدر، علایمی در وی بروز می نماید که او برای جلوگیری و رهایی از آن علایم با هر ترفندی سعی می نماید که ماده مخدر مورد نیاز خود را تهیه و از آن استفاده نماید . متاسفانه در چنین حالت روانی – جسمی است که بیمار معتاد ممکن است به هر کار خلافی دست بزند تا بتواند ماده مخدر را تهیه نماید واین رفتارهای خلاف اخلاق و قانون است که بسیاری از خانواده ها و دیگر افراد جامعه را درگیر مشکلات اقتصادی ، رفتاری و اخلاقی معتادین نموده است . تکرار چنین اعمال و رفتارهای خلاف قانون و ضد اجتماعی موجب می گردد که معتاد ، روز به روز از نظر روانی و اخلاقی ، بسیاری از خصوصیات و صفات خوب و انسانی را از دست بدهد و در نهایت به فردی خلاف کار و بی احساس مبدل گردد.
برای درمان عوارض جسمی ناشی از ترک اعتیاد ، روش های گوناگون درمانی وجود دارد که بیمار بتواند با استفاده از داروهای تجویز شده توسط روان پزشک معالج ، این مرحله ترک اعتیاد را به شکلی بگذراند که عوارض جسمی کمتری داشته و بتواند دوره بحرانی ترک را راحت تر بگذراند .
بارزترین علایم جسمی ناشی از ترک ماده مخدر ( و یا در صورتی که بیمار معتاد نتواند به ماده مخدر دسترسی یابد ) عبارت اند از : دردهای شدید عضلانی که فرد را بی قرار و پرخاشگر می نماید ، دل پیچه های شدید توام با بیرون روی ، تهوع ، استفراغ ، عرق کردن ، بی خوابی و ….
3- عوامل خانوادگی :عوامل خانوادگی مانند : عدم توجه مادر و پدر به چگونگی تربیت فرزندان ، نبودن نظارت های لازم و ضروری از جهات رفتاری ، عدم توجه به رشد روانی و سالم فرزندان ، نبودن فضای آرام و شاد خانوادگی ، وجود رابطه های بیمارگونه بین پدر و مادر و فرزندان ، اعتیاد پدر و یا مادر ، کمبودهای عاطفی فرزندان و بسیاری از عوامل دیگر در اعتیاد فرزند یا فرزندان نقش دارند. به همین دلایل است که در درمان اعتیاد فردی از افراد خانواده ، تمامی افراد خانواده باید مورد بررسی های لازم روان پزشکی قرار گیرند . علاوه بر جلسات روان درمانی خواه قبل از ترک و خصوصاً بعد از ترک و درمان که برای بیمار معتاد توصیه می شود ، گاهی ضروری به نظر می رسد که جلسات روان درمانی ، برای افراد خانواده به صورت گروهی و یا انفرادی در نظر گرفته شود و اگر فردی از افراد خانواده دچار نوعی اختلال روانی باشد ، وی نیز درمان گردد. بنابراین در ترک و درمان بیمار معتاد ، همه افراد خانواده باید همیاری و همکاری لازم را با روان پزشک معالج بنمایند . در غیر این صورت نمی توان انتظار داشت که فرد معتاد در ترک و درمان موفق گردد.
4- عوامل اجتماعی :یعنی محیط و جامعه ای که فرد معتاد در آن زندگی می کند ، کوچه ، محله ، شهر، همسایه ها ، دوستان ، افراد فامیل و … در اعتیاد نقش دارند.
در بعضی محله ها مواد مخدر راحت تر و بیشتر در اختیار معتادین قرار می گیرد و نابسامانی خاصی از جهات اجتماعی ، قانونی ، رفتاری ، اخلاقی ، اقتصادی و … در چنین محله هایی وجود دارد . بنابراین خانواده ها باید از وجود چنین محله هایی آگاهی داشته باشند تا اگر به هر دلیلی خانواده ناچار به زندگی در چنین محله هایی است ، بیش از حد مراقب و مواظب فرزندان و افراد خانواده خود باشند و اگر محل زندگی خارج از چنین محله هایی است فرزندان خود را از رفت و آمد به چنین محله هایی منع نماید .
فرد معتادی که با هر روش درمانی موفق به ترک اعتیاد خود شده است و مرحله درمانی خود را می گذراند باید به این نکته توجه نماید که حضور در محله های آلوده ، ادامه ارتباط با دوستان معتاد و یا افرادی که در خرید و فروش مواد مخدر دست دارند ممکن است باعث گردد که او مجدداً به دامن اعتیاد کشانده شود .
5- عوامل اقتصادی
اگر شنیده می شود که مدت زمان زیادی است که مبارزه جهانی با قاچاقچیان مواد مخدر و تلاش جهانی در درمان معتادین به عمل می آید ، به این دلیل است که اعتیاد بلای خانمانسوزی است که نه تنها فرد معتاد را سربار جامعه می نماید و جسم و جان او را نابود می سازد بلکه از جهات اقتصادی ، فقر جبران ناپذیری را متوجه خود فرد معتاد و خانواده وی می نماید که نتیجه آن فلاکت و بدبختی است . به این دلایل است که توصیه می گردد بیماران معتاد هر چه زودتر و سریع تر برای ترک و درمان اعتیاد خود اقدام نمایند تا از این بلای نابود کننده انسانیت نجات یابند . اگر با دقت بیشتری به اعتیاد و پیامدهای آن نگاه کنیم متوجه می شویم که خسارت های مادی که روزانه و به تدریج به اقتصاد فرد معتاد ، خانواده وی و جامعه وارد می شود خیلی بیشتر از هزینه ناچیزی است که برای ترک و درمان بیماری اعتیاد خرج می شود.
نکته مهم دیگر این است که فرد معتاد آنگاه که دچار فقر اقتصادی می گردد ، اگر به عضویت گروه قاچاقچیان در نیاید برای این که بتواند پول مورد نیاز خود را برای خرید مواد مخدر به دست آورد ، متاسفانه خود عامل خرید و فروش موادمخدر می شود و سعی می نماید افراد بیشتری را معتاد نماید تا درآمد بیشتری داشته باشد . شاید یکی از دلایلی که بسیار توصیه می شود مردم از افراد معتاد دوری کنند همین عامل معتاد کردن دیگران است .
6- عوامل سیاسیدر گذشته ، و به احتمال زیاد در حال حاضر نیز ، یکی از جنبه های سیاست های استعماری و استثماری بر این پایه قرار داشت تا بتواند با شیوع اعتیاد و با پیامدهای بازدارنده ای که در اعتیاد وجود دارد مردم یک جامعه را از پیشرفت های علمی – اجتماعی – اقتصادی – سیاسی و … محروم نمایند . در حال حاضر چنین سیاستی توسط گروه های قوی قاچاقچی در سطح جهانی انجام می پذیرد و در هر کشوری عوامل نادان و خیانتکاری وجود دارند که برای کسب درآمد و سرمایه های کلان ، به شیوع اعتیاد و افزایش معتادین مبادرت می ورزند . قاچاقچیان مواد مخدر و مواد روان افزا یا روان گردان نه تنها هیچ گونه حس انسانی و ملی ندارند بلکه در نوع خود قاتلانی هستند که آگاهانه باعث نابودی انگیزه های مفید و مثبت انسان ها و درنهایت مرگ تدریجی افراد یک جامعه خصوصاً جوانان می گردند.
روش های ترک اعتیاد و درمان بیماران معتاد به مواد مخدر
تاکنون روش های گوناگونی برای ترک و درمان بیماران معتاد به کار گرفته شده است که به اختصار به ذکر چگونگی انجام روش ها پرداخته می شود.
1 . روش کم کردن تدریجی ماده مخدر:
در این روش بیمار معتاد می تواند با یک برنامه ریزی منظم و دقیق و با اراده ای قوی و محکم ، روزانه از ماده مخدری که استفاده می نماید کم کند تا آن را در مدت 2 تا 3 هفته به صفر برساند . در این روش بیمار نیاز دارد که زیر نظر روان پزشک معالج از داروهای تجویز شده استفاده نماید . داروهای تجویز شده اغلب داروهایی است که در رشته روان پزشکی به کار برده می شود و موجب می گردد که علایم وابستگی روانی و جسمی بیمار معتاد به آن میزان کاهش یابد که فرد معتاد احساس نیاز به ماده مخدر نداشته باشد . از خصوصیات این روش این است که فرد می تواند به فعالیت های روزمره خود بپردازد .
2- روش استفاده از داروهای ترک اعتیاد به طور سرپایی :
در این روش فرد معتاد توسط پزشک ، درمان خود را شروع می نماید و داروهایی برای وی تجویز می شود که شامل داروهای اعصاب و داروهایی است که ماده مخدر نیستند ، اما اثراتی شبیه ماده مخدر دارند . در این روش به بیمار توصیه می شود که به هیچ عنوان از ماده مخدر استفاده ننماید . اثرات درمانی داروهای تجویز شده و این که به چه میزان باید تجویز گردد بستگی به نوع ماده مخدر مصرفی و مقدار آن دارد . در این روش اغلب توصیه می گردد که بیمار معتاد به مدت چند روز تا یک هفته در منزل استراحت نموده و بعد به کارهای روزمره خود بپردازد .
3. روش استفاده از داروهای ترک اعتیاد با بستری شدن در بیمارستان :
این روش مانند روش دوم است . با این تفاوت که فرد معتاد در بیمارستان بستری می گردد و کلیه امور درمانی با نظارت پزشک معالج انجام می شود .از امتیازات این روش این است که بیمار معتاد از نزدیک مورد مراقبت های لازم پزشکی و پرستاری قراردارد و چون در بیمارستان بستری است دسترسی او به مواد مخدر بسیار کم و یا غیر ممکن است و اگر گاهی بیمار نیاز به داروهای خاص خوراکی و یا تزریقی داشته باشد ، این داروها به راحتی در بیمارستان به وی داده شده و یا تزریق می گردد و لذا هرگونه علایم ناشی از ترک ، خواه روانی و یا جسمی ، سریع تر درمان می گردد .
الف : در گذشته ی نه چندان دور ، داروی ترک اعتیاد در مراکز مخصوص و با یک برنامه منظم روزانه به معتادان داده می شد و روش های درمانی گوناگون غیر دارویی نیز به کار گرفته می شد. در حال حاضر مسئولان در تلاش اند که بتوانند از همان روش های گذشته و داروهای خاص استفاده کرده و به درمان بیماران معتاد همت گمارند .
ب : متاسفانه در حال حاضر انواع و اقسام داروهای ترک اعتیاد در بازار وجود دارد که برای ترک اعتیاد به فروش می رسد. از محتویات و یا ترکیـبات چنین داروهایی کمتر کسی اطلاع دارد . در مورد این داروها می توان چنین اظهار نظر نمود که محتویات این داروها اکثراً ترکیبی از مواد مخدر است . دیده شده است که بسیاری از معتادین که از این ترکیبات استفاده می نمایند به این داروها معتاد می گردند .
ج : بنابر این اگر بیماران معتاد از این داروها استفاده نمایند نه تنها نباید انتظار ترک و درمان مورد اطمینان را داشته باشند بلکه ممکن است به این داروها معتاد گردند . به عنوان مثال اگر هر فرد عادی بتواند یک عمل جراحی را انجام دهد می توان انتظار داشت که هر فردی نیز در ترک و درمان اعتیاد همانند یک پزشک متخصص عمل نموده و موفق گردد.
د : از تبلیغاتی که اخیراً در مورد ترک و درمان اعتیاد می شود ، استفاده از اشعه لیزر است که ابهامات زیادی را در بر داشته و دارد که چگونه اشعه لیزر می تواند مشکلات روانی و جسمی بیماران معتاد را درمان کنند؟
4 . روش سم زدایی یا U.R.O.D :
آخرین ، پیشرفته ترین و سریع ترین روش ترک اعتیاد ، در حال حاضر روش سم زدایی یاU.R.O.Dاست . که چند سالی است در کشور ما به کار گرفته شده و می شود . در این روش بسته به نوع ماده مخدر ، طریقه استفاده از آن ، و مدت زمانی که سبب اعتیاد شده است ؛ فرد معتاد بین 4 تا 6 ساعت توسط متخصص بیهوش می شود . در مدت زمان بیهوشی داروهایی به بیمار تزریق می گردد که وی بعد از آن که به هوش می آید بسیاری از علایم جسمی ترک ماده مخدر را ندارد، مگر عوارض معمولی بعد از بیهوشی . همان گونه که بارها اشاره و تاکید گردید ادامه درمان های ضروری به عهده روان پزشک معالج است که با بررسی علایم روانی ، برنامه ریزی درمانی را شروع می نماید . داروهایی که اغلب مورد استفاده قرا رمی گیرند داروهای ضد ماده مخدر و داروهای ضروری برای درمان علایم روانی و برخی علایم جسمی باقی مانده می باشد که ممکن است ضعف ، سستی و … را در بر داشته باشد . بهتر است که روش سم زدایی در بیمارستان و با نظارت و مراقبت های پزشکی انجام گردد .
گاهی شنیده می شود که با این روش در 24 ساعت ( یک روز ) بیماری اعتیاد درمان می گردد و یا در بعضی از درمانگاه ها و یا مطب های اختصاصی در چند ساعت انجام می شود . این شنیده ها تا حدودی اغراق آمیز به نظر می رسد و خود نوعی تبلیغات تجارتی است .
روش سم زدایی بهتر است در بیمارستان صورت پذیرد و لازم است که بیمار بعد از انجام سم زدایی چند روز در بیمارستان بستری باشد تا توسط پزشک معالج علائم جسمی و روانی او به حالتی اطمینان بخش بهبود یافته و بقیه درمان ها به طور سرپایی ادامه یابد . تشخیص و تصمیم گیری در مورد زمان مرخص شدن بیمار معتاد برعهده پزشک معالج است. مهم ترین نکته درمانی این است که بعد از ترخیص ، بیمار باید از داروهایی که توسط پزشک تجویز می شود حتماً استفاده کرده و به توصیه های او عمل نماید و تا زمانی که لازم باشد به درمان خود ادامه دهد .
روش سم زداییU.R.O.D هیچ گونه خطری در پی نخواهد داشت . معهذا لازم است که بیمار مورد آزمایشات و معاینات لازم پزشکی قرار گیرد . اگر به دلیل یک نوع بیماری ، استفاده از روش سم زدایی غیر ممکن باشد بدون شک از روش های دیگر ترک و درمان اعتیاد می توان بهره گرفت . بنابر آنچه که گفته شد و چنانچه می خواهید در ترک و درمان اعتیاد خود یا نزدیکان خود موفق باشید ، رعایت موارد زیر ضروری است؛ در غیر این صورت احتمال بازگشت به اعتیاد حتمی است :
1- فرد معتاد از دیدگاه پزشکی خصوصاً روان پزشکی بیمار است .
2- فرد معتاد باید بخواهد و مصمم باشد که از بلای خانمانسوز اعتیاد نجات یابد .
3- ارزیابی های روان پزشکی ، روان شناختی ، شخصیتی ، جسمی و … قبل از شروع ترک و درمان ضروری است .
4- بیمار و خانواده بیمار بهتر است که در حد امکان نظریات و توصیه های روان پزشک معالج را پذیرفته و به آن عمل نمایند .
5- بهتر است فرد معتاد با همراه مورد اعتماد خانواده و روان پزشک معالج در بیمارستان بستری گردد .
6- در صورتی که پزشک معالج صلاح می داند ، بیمار معتاد در مدت زمان مشخصی ممنوع الملاقات باشد و تمام اطرافیان و نزدیکان باید این نکته را رعایت نمایند.
7- نوع و روش ترک یا سم زدایی با توافق بیمار معتاد یا خانواده او و روان پزشک معالج تعیین و انتخاب شود.
8- مدت زمان بستری توسط پزشک معالج تعیین و مشخص می گردد و بیمار و خانواده او نباید بر خلاف آن عمل نمایند .
9- بعد از انجام ترک اعتیاد بیمار باید حداقل به مدت یک سال تحت نظر روان پزشک به درمان خود ادامه داده و از داروهایی که تجویز می شود استفاده و به توصیه های او عمل نماید .
10 – درمان های غیر دارویی مانند روان درمانی انفرادی ، گروه درمانی ، خانواده درمانی و … اگر لازم باشد بهتر است انجام شود.
11- شروع به کار ، فراهم نمودن کاری مناسب ، و بازگشت سریع فرد به کار قبلی در درمان بسیار موثر است .
12- فعالیت های ورزشی روزانه و منظم یکی از ضروریات درمان است.
13- در حال حاضر پیشرفته ترین ، سریعترین و بهترین روش ترک اعتیاد ، روش سم زدایی U.R.O.D می باشد که بهتر است با بستری شدن در بیمارستان صورت پذیرد .
به این امید که شاهد روزی باشیم که اعتیاد به مواد مخدر و یا هرگونه اعتیاد دیگری در کشور عزیزمان ریشه کن گردد.
1- درمان اعتیاد با بوپره نورفین : در این روش که بسیار راحت وبدون درد صورت می پذیرد، بیمار در عرض یکی دو هفته با استفاده از داروی سابوتکس ترک کامل اعتیاد مینماید.حتی بیمار بدون اینکه نیاز به بستری شدن یا تحمل درد یا درخواست استعلاجی داشته باشد، می تواند به کار خود نیز ادامه دهد
2- درمانMMT : در این درمان بیمار از مصرف مواد مخدر و عوارض خانمانسوز اجتماعی، روانی، خانوادگی، و…… رهائی می یابد و با استفاده از متادون تولدی دوباره را تجربه میکند.
در کنار درمانهای فوق بیماریهای همراه یا زمینه ساز مصرف مواد نیز توسط روان درمانی ،مشاوره خانواده، درمان داروئی ناراحتیهای اعصاب و روان، واختلالات روانی وجنسی و….. نیز درمان میگردد.
آیا اعتیاد درمان پذیر است؟
علیرغم اینکه اعتیاد یکی از پیچیده ترین بیماریها می باشد چنانچه فرد تمایل واقعی به درمان داشته و این امر برایش ارزشمند باشد و با روش درست به پیش رود قطعا درمان می گردد ، در حالیکه در مورد برخی از بیماریها متاسفانه چنین مسئله ای دیده نمی شود. در مقابل در صورتیکه فرد هنوز به تشخیص درستی نرسیده باشد، به عمق مشکلات و عوارض ناشی از اعتیاد خود واقف نگردیده ، تمایل واقعی جهت درمان نداشته و حتی به ادامه روند اعتیاد خود بیشتر تمایل داشته باشد متاسفانه هرگونه اقدام درمانی بی نتیجه خواهد بود.
البته در موارد نادری بدلیل پیچیدگیهای خاص روانی، اعتیاد یا بیماریهای زمینه ای جسمی امکان درمان وجود نداشته و تنها با برخی از داروهای خاص سعی در کنترل اعتیاد یا کاهش آسیبهای آن می شود.
لازم به ذکر است علم درمان اعتیاد دانش جدید و نوپایی در دنیا بوده و تعدد و تنوع مواد اعتیاد آور در ایران و تفاوت آن با کشورهای دیگر استفاده از منابع پزشکی خارجی را در این زمینه محدود نموده است.
از این رو درمان اعتیاد یکی از دشوارترین و پیچیده ترین موارد درمانی در علم پزشکی بوده و موفقیت درمان تنها با آمیزه ای از علم، تجربه، هنر، عشق، صبر و تعهد کادر درمانی در قالب یک کار گروهی منسجم حاصل می گردد که تحقق این همه متاسفانه کمتر به چشم می خورد.
آگاهی کامل فرد از مراحل مختلف درمانی قبل از اقدام به درمان نقش بسیارمهمی در کسب نتیجه مطلوب درازمدت دارد، در مقابل آسان گرفتن امر درمان و اقدام به درمان بدون بررسی و مطالعه کافی منجر به بروز ناکامیهای مکرر در درمان این معضل و نهایتا" بروز یاس و نا امیدی از درمان میگردد. در حالیکه چنانچه درمان بدرستی شروع شده و ادامه یابد، یک بار اقدام کافی است تا بیمار را به نتیجه مطلوب برساند.
– آیا درمان اعتیاد را می توان تضمین نمود؟
درمان اعتیاد شامل دو بخش عمده درمان وابستگی جسمی (که اصطلاحا به آن سم زدائی می گویند) و درمان وابستگی روانی می باشد که درمان وابستگی روانی مهمترین بخش آن می باشد . در درمان وابستگی جسمی پزشک نقش عمده را داشته ولی در درمان وابستگی ذهنی و روانی بیمار نقش اصلی را ایفا می نماید. البته در درمان وابستگی روانی پزشک آگاه و مجرب می تواند راهکارهای متعددی را به فرد ارائه نماید تا وابستگی فرد را رفع نماید ولی چنانچه فرد پس از سم زدائی در پی شرکت در برنامه های آموزشی فوق نبوده و یا آنها را در عمل بکار نبندد متاسفانه احتمال عود بالا خواهد بود( چرا که رمز موفقیت در انجام دادن است نه دانستن ).از اینرو تضمین سم زدائی تا حدود زیادی بعهده پزشک ولی تضمین درمان کامل عمدتا در دست خود بیمار است و با شناخت نسبی از بیمار و سایر مسائل مهم در مشاوره ابتدای درمان تا حدودی می توان نتیجه نهایی درمان را پیش بینی نمود.
– ترک مواد مخدر با چه علائم جسمی و روانی همراه است؟
بدنبال قطع مصرف مواد مخدر در فردی که اعتیاد به این مواد دارد علائم متعددی بروز می کند که اصطلاحا به آن سندرم محرومیت (Withdrawal Syndrome) گفته می شود. این سندرم شامل:
درد عضلانی-استخوانی ، بیخوابی، بیقراری، عطسه، آبریزش بینی، خمیازه، اسهال، تهوع و استفراغ، بی اشتهایی، ضعف وبیحالی، پرش اندامها، احساس سرما و گرما، لرز، تعریق، تپش قلب، اشک ریزش، درد شکم، هذیان، پرخاشگری، وسوسه به مصرف مواد …. می باشد . شدت علائم فوق در افراد مختلف متفاوت بوده و تحمل آنها بدون اقدامات درمانی صحیح بسیار دشوار می باشد.
– آیا ترک اعتیاد می تواند سلامتی فرد را به مخاطره افکند؟
درمان وابستگی جسمی به مواد مخدر که اصطلاحا سم زدائی نامیده شده و در جامعه به ترک اعتیاد معروف است در مواردیکه بیمارتحت ارزیابی صحیح پزشکی و آزمایشات لازم انجام نگرفته و یا استانداردهای مراقبتهای پزشکی و پرستاری رعایت نشود می تواند با خطرات جدی همراه باشد، در غیر اینصورت سم زدائی سلامتی فرد را مورد تهدید قرار نمی دهد. سم زدائی از نظر علمی عبارتست از بکار بردن روشهایی که به بیمار کمک نماید تا دوره ترک را با حداقل علائم و بطور کنترل شده و بی خطر پشت سر گذارد.
لازم به ذکر است ترک الکل خطرات بیشتری نسبت به ترک مواد مخدر داشته و حتی با رعایت استانداردهای پزشکی امکان تشنج، کوما و مرگ وجود دارد.
– سم زدائی با چند روش علمی انجام می پذیرد؟
در حال حاضر پنج روش علمی جهت سم زدائی وجود دارد که هر یک با مزایا و محدودیتهایی همراه می باشد. این روشها عبارتند از :
روش علامتی ،روش جایگزینی ، روش سریع (RD) و روش فوق سریع (URD یا UROD) که دو روش اول عمدتا" بصورت سرپایی و دو روش آخر الزاما" بصورت بستری انجام می پذیرد. علاوه بر روشهای فوق که در مرکز تخصصی نوین برای بیماران مختلف انتخاب و انجام می پذیرند، طب سوزنی نیز از روشهای علمی سم زدائی است که در این مرکز استفاده نشده و در موارد خاصی کاربرد دارد.
– روشهای مختلف سم زدائی چه تفاوتهایی با یکدیگر دارند؟
این روشها از نظر میزان موفقیت، سرعت بهبودی و دوره درمان، شدت علائم، هزینه ، نیاز به استراحت و غیبت از کار، نیاز به داشتن همراه، سرپائی یا بستری بودن و امکانات و تجهیزات لازم جهت انجامشان با یکدیگر متفاوت می باشند.
روش علامتی کم هزینه ترین روش بوده ولی در عین حال نیاز به چندین روز استراحت در منزل داشته و از آنجا که علایم جسمی و روحی درمان در برخی موارد بخوبی کنترل نمی شود از اینرو درصد کمی کاربرد موفقیت آمیز دارد. این روش بصورت سرپائی یا بستری قابل انجام است.
روش جایگزینی چنانچه بدرستی انجام گیرد همراه با علایم بسیار خفیفی بوده و اغلب نیاز به استراحت نداشته، فرد قادر به انجام فعالیتهای روزمره میباشد. این روش نسبت به روش قبلی هزینه بالاتر و در عین حال دوره طولانی تری داشته و بهمین دلیل در صورت عدم انتخاب صحیح بیمار موفقیت پایین تری دارد و تنها در موارد خاصی کاربرد دارد.
روش فوق سریع از نظر موفقیت و سرعت بهبودی بالاترین درصد را داشته، ضمن آنکه اغلب راحت ترین روش سم زدایی نیز میباشد ولی هزینه آن بالاتر از سایر روشها بوده و بدلیل تکنیک پیچیده و ظرافتهای خاصی که در انجام موفقیت آمیز آن وجود دارد،نیاز به دانش و تجربه بالای کادر پزشکی و پرستاری و رعایت استانداردهای خاص بیمارستانی دارد، در غیر اینصورت نه تنها درمان به موفقیت نمی انجامد بلکه میتواند با خطرات جدی نیز همراه باشد.
– آیا برای همه بیماران می توان یک روش خاص سم زدائی را بکار برد؟
خیر. با توجه به آنکه بیماران مختلف از جهات متعددی با یکدیگر متفاوت بوده و در عین حال تمایلات متفاوتی برای درمان دارند برای هر بیمار خاص تنها یکی از روشهای سم زدائی بهترین روش می باشد. آگاهی بیمار از مزایا و معایب هر یک از روشهای سم زدایی و تطبیق آنها با خواسته ها و شرایط خود کمک زیادی در تصمیم گیری صحیح جهت تعیین روش مناسب و هماهنگ با نظر پزشک معالج مینماید. در این زمینه بیمار می بایست عواملی چون موفقیت، راحتی، سرعت، هزینه، کیفیت خدمات، رعایت استانداردهای پزشکی و بستری یا سرپایی بودن را مورد توجه قرار دهد. البته پزشک در تشخیص روش مناسب عمدتا" موفقیت روش را مد نظر قرار می دهد (چرا که هدف اصلی مراجعه کننده نیز رسیدن به نتیجه و ترک کامل است) . ممکن است روشی موجود باشد که بسیار راحت و بدون علائم باشد (همچون کپسولهای دست ساز حاوی مخدر موجود در بازار که ندرتا" ممکن است به سم زدایی کامل بینجامند) ولی نهایتا" فرد به سم زدایی کامل نرسد ، در اینصورت چنین روشی بی ارزش خواهد بود.
– روش سم زدائی علامتی چگونه می باشد؟
این روش حدود ۸ تا ۱۰ روز بطول می انجامد و درطی مدت فوق با استفاده از داروهای غیر مخدر مختلف علائم جسمی بیمار کنترل می گردد. در طی روزهای اول سم زدایی معمولا از داروهای بیشتری استفاده می گردد و پس ازآن داروهای مصرفی کاهش یافته ومعمولا"ظرف مدت ۱۰ روزاغلب آنها قطع می گردند.
در این روش چنانچه بیمار در طی مدت درمان از ماده مخدر استفاده ننموده باشد داروی نالترکسون معمولا" در روز هفتم برای بیمار شروع میگردد (البته پس از تست مرفین و نالوکسون). در برخی از بیماران علائم ترک با این روش بخوبی کنترل نمی شود و از اینرو محدودیت دارد، ضمن آنکه در برخی از موارد علائم ترک ممکن است بخوبی کنترل شود ولی بدلیل وابستگی روانی بالا ممکن است فرد در طی دوره سم زدایی اقدام به مصرف ماده مخدر نماید که در اینصورت سم زدایی موفق نخواهد بود و اینرو در همه بیماران کاربرد ندارد.
– روش سم زدائی جایگزین چگونه است؟
این روش حدود ۲ تا ۴ هفته بطول می انجامد و در طی دوره فوق از داروهای مخدریا شبه مخدر(خوراکی یا زیرزبانی) بعنوان جایگزین مخدر مصرفی بیماراستفاده می گردد. داروهای فوق در طی مدت فوق تدریجا" قطع می شوند و معمولا" در هفته سوم پس از انجام تست مرفین و نالوکسون برای بیمار داروی نالترکسون شروع می گردد. کاهش دوز داروهای جایگزین شده بسیار حساس بوده و با توجه به طولانی شدن دوره درمان این روش در برخی از بیماران موفق نبوده و از اینرومحدودیت دارد . این روش چنانچه بدرستی انجام گیرد با علائم جسمی خفیفی همراه می باشد . کپسولهای دست ساز موجود در بازار ( که اغلب بعنوان گیاهی و غیر مخدر معروف می باشند) حاوی مواد مخدر بوده و با این مکانیسم سعی در سم زدائی دارند ولی از آنجائی که ظرافتهای بسیار زیادی در موفقیت این روش وجود دارد اغلب افراد قادر به قطع کپسولهای فوق نبوده و به آنها اعتیاد پیدا می کنند.
– روش سم زدائی فوق سریع چیست؟
این روش که در زبان انگلیسی Ultra Rapid Opiate Detoxification یا به اختصارURD یا UROD نامیده میشود جدیدترین روش جهت سم زدایی مواد مخدربوده ( البته بهترین روش در همه موارد نمی باشد و در همه موارد امکان پذیر نمی باشد ) و به این ترتیب است که بیمار اغلب به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت در مرکز درمانی بستری گردیده و درطی ۳ تا ۴ ساعت تحت بیهوشی عمومی ( نه خواب عمیق که فوق العاده خطرناک است) در اتاق عمل قرار میگیرد. در طی مدت بیهوشی داروهای ویژه ای برای بیمار تجویز می گردند که منجر به بروز علائم ترک بصورت سریع و فشرده می شوند. (البته بیمار در طی بیهوشی هیچگونه علامت خاصی را احساس نمی نماید).این عمل منجر به ترشح سریع مواد مخدرداخلی بدن گردیده که جایگزین مواد مخدر مصرفی بدن بیمار می گردد و تحمل بدن فرد نسبت به علائم ترک بسیار بالا می رود . در این روش بیماربیشترین شدت علائم جسمی را در طی مدت بیهوشی سپری می نماید .
بزرگترین مزیت روش سم زدایی فوق سریع نسبت به روشهای دیگر سم زدایی میزان موفقیت آن (در مرحله سم زدایی) می باشد و درصورتیکه بدرستی انجام گیرد میزان موفقیت آن نزدیک به ۱۰۰% است . البته انجام روش سم زدائی فوق سریع نیاز به دانش و تجربه بسیار بالایی دارد ، در غیر اینصورت نه تنها به موفقیت نمی انجامد بلکه می تواند با خطرات و آسیبهای جدی نیز همراه باشد. البته لازم به ذکر است روش فوق در تمامی موارد امکان پذیر نبوده و در صورتیکه بیماری زمینه ای قلبی ، ریوی شدید یا برخی از بیماریهای دیگر وجود داشته باشد نمی توان به آن اقدام نمود. این روش عمدتا" در مواردی کار برد دارد که سم زدایی با روشهای دیگر مقدور نبوده و احتمال شکست بالایی دارند.
مزایای دیگر این روش نسبت به سایر روشها سرعت بهبودی بالاتر و در اغلب موارد (نه همه موارد) راحتی بیشتر آن است . البته باید در نظر داشت در این روش کلیه علائم در طی مدت بیهوشی از بین نرفته و بطور کلی هیچ روش سم زدایی وجود ندارد که بدون علائم باشد ( و نمی توان انتظار معجزه داشت ) و تبلیغاتی که راجع به این روش می شود که در طی مدت ۴ ساعت کلیه علائم از بین می رود بی پایه و اساس است .
بزرگترین مشکل در روش سم زدایی فوق سریع ضعف عمومی بدن پس ازمدت بیهوشی است که بطور متوسط ۳ تا ۵ روز ادامه دارد (در برخی موارد کمتر و در برخی موارد بیشتر است ) و با گذشت زمان بهبود می یابد. بجز مسئله ضعف عمومی که در اکثریت بیماران پس از سم زدایی فوق سریع (به درجات مختلف ) مشاهده می گردد، در برخی از بیماران علائم دیگری از قبیل علائم گوارشی ، خمیازه ، درد بدنی ، بیقراری یا بیخوابی نیز به درجات مختلف دیده می شود که جهت کنترل آنها داروهای موثری موجود بوده و علائم فوق اغلب برای بیمار مشکل ساز نمی باشند. شدت و نوع علائم جسمی پس از سم زدایی فوق سریع در افراد مختلف متفاوت بوده و تا حدودی قبل از سم زدایی قابل پیش بینی می باشد.
پس از انجام سم زدایی فوق سریع (در صورتیکه بدرستی انجام شده باشد) داروی نالترکسون از روز اول برای بیمار شروع گردیده و می بایست روزانه و اغلب بمدت یکسال مصرف شود . یکی از راههای تشخیص اینکه UROD درست انجام شده است یا خیراین است که آیا برای بیمار نالترکسون از روز اول شروع شده است یا خیر. متاسفانه بدلیل پیچیدگیهایی که شروع نالترکسون در این روش دارد در برخی از موارد این دارو در روزهای بعدی برای بیماران شروع می شود که همراه با عوارض و مشکلات عدیده ، عدم تحمل بیمار یا شکست سم زدائی می باشد. یکی از دلایل عمده موفقیت بالای روش فوق سریع شروع نالترکسون از روز اول است ( که اگر نتوان این کار را انجام داد میزان موفقیت سم زدائی بسیار پائین می آید).
– داروی نالترکسون چیست و چه نقشی در درمان دارد؟
داروی نالترکسون یک داروی ضد مخدربوده و از عود اعتیاد به مواد مخدر پیشگیری می نماید.(البته در کنار مصرف این دارو انجام روان درمانی نیز ضروری است). این دارو در افرادی که اعتیاد دارند قابل استفاده نبوده و همراه با عوارض بسیار شدیدی می باشد و تنها پس از سم زدائی قابل تجویز در بیماران می باشد و بعنوان یک برنامه استاندارد پزشکی لازمست تمامی بیماران پس از پایان سم زدائی ( با هر یک از روشهای موجود) تحت درمان با این دارو بمدت یکسال قرار گیرند.
اثر نالترکسون به این ترتیب است که در صورتیکه فرد وسوسه زیاد جهت مصرف ماده مخدر داشته و آنرا مصرف نماید از تاثیر ماده مخدر بر روی بدن وی جلوگیری می نماید، که این مسئله اهمیت بسیار زیادی در پیشگیری از عود دارد ، بدلیل آنکه بدنبال عدم تاثیر ماده مخدر بر روی بدن فرد احتمال ادامه مصرف ماده مخدر بسیار پایین می آید و فرد از تلاش بیهوده فوق دست خواهد کشید ( البته در برخی از بیمارانیکه هروئین بر روی نالترکسون مصرف مینمایند بدلیل آنکه هروئین موجود در بازار اغلب همراه با داروهای خواب آور می باشد ممکن است حالات خواب آلودگی بروز نماید، یعنی نالترکسون جزء مخدری هروئین را خنثی مینماید ولی جزء خواب آور آن اثر می نماید که در چنین شرایطی تست ادراری در تشخیص کمک کننده است). در صورتیکه اگر این دارو مصرف نشود کافی است فقط فرد یکبار پس از ترک ماده مخدر استفاده نماید و ماده فوق بر روی بدنش اثر نماید که در اینصورت قطعا این روند ادامه یافته و فرد دچار برگشت اعتیاد می شود. در برخی از موارد در صورتیکه ماده مخدر بر روی نالترکسون مصرف شود امکان بروز علائم و عوارض خفیفی نیز وجود دارد( از جمله حالت تهوع و…..).
علاوه بر اثر فوق نالترکسون تا حدودی وسوسه و میل به مصرف ماده مخدر را نیز کم می نماید.البته نه به این معنا که این دارو ضد وسوسه یا تنفرزا می باشد و تبلیغاتی که در این زمینه می شود بی پایه و اساس است و راه ایجاد تنفر تنها با روان درمانی می باشد.
– عوارض داروی نالترکسون تا چه حد جدی است؟
داروی نالترکسون در فردی که مبتلا به اعتیاد به مواد مخدر می باشد علائم بسیار شدید سندرم محرومیت را ایجاد می نماید که کنترل آنها اغلب بسیار دشوار بوده و بعضا با خطرات جدی روبرو می باشد. ولی این دارو در افرادی که سم زدائی شده اند ندرتا عوارضی را در پی دارد که هیچیک جدی نمی باشند. مهمترین عارضه ای که در ارتباط با نالترکسون مطرح می باشد افزایش آنزیمهای کبدی است که بسیار نادر بوده و در عین حال عارضه مهمی نمی باشد، بدلیل اینکه نالترکسون بدون آنکه به سلولها یا بافت کبدی آسیبی برساند سبب افزایش این آنزیمها می گردد و برخلاف بعضی از داروها که هپاتیت و آسیب کبدی به همراه دارند چنین عارضه ای در مورد نالترکسون مطرح نمی باشد. افزایش آنزیمهای کبدی با آزمایش خود بطور دوره ای مشخص می گردد و در صورت بروز با قطع دارو به حد طبیعی بازمی گردد. لازم به ذکر است بسیاری از بیماران مبتلا به اعتیاد در زمان مراجعه به درمان آنزیمهای کبدی بالا دارند که پس از اقدام به درمان و شروع نالترکسون آنزیمهای کبدیشان به حد طبیعی بازمی گردد.
– آزمایشات مربوط به اعتیاد به مواد مخدر تا چند روز پس از اقدام سم زدائی منفی می شوند؟
آزمایشات فوق معمولا از ۲ تا ۱۰ روز پس از قطع مصرف مواد مخدر منفی می شوند . در روش فوق سریع هر چند مواد مخدر از روز اول از سطح سلولهای پاک می گردند ولی از آنجائی که دفع این مواد عمدتا وابسته به دفع کبدی آنها از بدن می باشد این روش تاثیر زیادی در تسریع منفی شدن تستهای آزمایشگاهی فوق ندارد. لازم به ذکر است متاسفانه تستهای آزمایشگاهی فوق در برخی موارد منفی یا مثبت کاذب داشته و از اینرو به تنهایی اعتبار زیادی ندارند. مواردی که انگیزه شان از مراجعه به درمان تنها منفی شدن تستهای آزمایشگاهی می باشد متاسفانه پیش آگهی خوبی نداشته و اغلب همراه با عود زود هنگام می باشد و پزشک در این موارد می بایست دقت بیشتری در پذیرش بیمار داشته باشد.
– آیا روش خاصی از سم زدائی وجود دارد که از عود اعتیاد پیشگیری نماید؟
خیر. درمان اعتیاد بطور کلی به دو بخش درمان وابستگی جسمی (سم زدائی) و درمان وابستگی روانی تقسیم می شود . البته درمان مراحل جزئی تری را نیز شامل می شود ( از جمله مشاوره انگیزشی در ابتدای درمان که حداقل یکساعت بطول می انجامد و….) که در راستای یکی از بخشهای دوگانه فوق می باشند. سم زدائی با هر یک از روشهای علمی فوق الذکر تنها بیمار را از نظر علائم جسمی یا روانی سندرم محرومیت کنترل می نماید وتاثیر مشخصی در درمان وابستگی روانی به تنهایی ندارد. از اینرو روش سم زدائی فوق سریع به تنهایی تاثیر و برتری مشخصی در پیشگیری از عود اعتیاد ندارد و نمی تواند جایگزین مراحل درمانی دیگر در این زمینه شود. البته روش سم زدائی فوق سریع از این نظر که داروی نالترکسون سریعتر برای بیماران شروع می گردد و بیماران سریعتر از نظر جسمی بهبود می یابند می تواند به بیماران کمک نماید تا با شرایط بهتر و مطمئنتری بتوانند به درمان و مبارزه با وابستگی روانی خود بپردازند. قبل از اینکه روش های رایج درمان اعتیاد توضیح داده شود باید یادآوری نمود که اگر چه روش های درمانی زیر می تواند بسیار مفید واقع شود اما متاسفانه این افراد مدتی پس از ترک اعتیاد ممکن است مجددا" وسوسه ذهنی بر آنها غلبه نماید و دوباره شروع به مصرف مواد مخدر بنمایند بنابر این می توان گفت هیپنوتیزم درمانی ابزاری است که نه تنها وسوسه ذهنی را از بین میبرد بلکه اراده فرد را نیز قوی می نماید.
• روش اول درمان اعتیاد: کم کردن تدریجی ماده مخدر
یکی از روشهای درمان اعتیاد یا ترک اعتیاد کم کردن تدریجی ماده مخدر است .در این روش بیمار معتاد می تواند با یک برنامه ریزی منظم و دقیق و با اراده ای قوی و محکم ، روزانه از ماده مخدری که استفاده می نماید کم کند تا آن را در مدت ۲ تا ۳ هفته به صفر برساند. در این روش بیمار نیاز دارد که زیر نظر روان پزشک معالج از داروهای تجویز شده استفاده نماید.
داروهای تجویز شده اغلب داروهایی است که در رشته روان پزشکی به کار برده می شود و موجب می گردد که علایم وابستگی روانی و جسمی بیمار معتاد به آن میزان کاهش یابد که فرد معتاد احساس نیاز به ماده مخدر نداشته باشد. از خصوصیات این روش درمان اعتیاد ،این است که فرد می تواند به فعالیت های روزمره خود بپردازد .
• روش دوم درمان اعتیاد : استفاده از داروهای ترک اعتیاد به طور سرپایی
در این روش ترک اعتیاد فرد معتاد توسط پزشک ، درمان خود را شروع می نماید و داروهایی برای وی تجویز می شود که شامل داروهای اعصاب و داروهایی است که ماده مخدر نیستند ، اما اثراتی شبیه ماده مخدر دارند . در این روش درمان اعتیاد به بیمار توصیه می شود که به هیچ عنوان از ماده مخدر استفاده ننماید. اثرات درمانی داروهای تجویز شده و این که به چه میزان باید تجویز گردد بستگی به نوع ماده مخدر مصرفی و مقدار آن دارد . در این روش اغلب توصیه می گردد که بیمار معتاد به مدت چند روز تا یک هفته در منزل استراحت نموده و بعد به کارهای روزمره خود بپردازد.
• روش سوم درمان اعتیاد : استفاده از داروهای ترک اعتیاد با بستری شدن در بیمارستان
این روش درمان اعتیاد مانند روش دوم است. با این تفاوت که فرد معتاد در بیمارستان بستری می گردد و کلیه امور درمانی با نظارت پزشک معالج انجام می شود. از امتیازات این روش درمان اعتیاد این است که بیمار معتاد از نزدیک مورد مراقبت های لازم پزشکی و پرستاری قراردارد و چون در بیمارستان بستری است دسترسی او به مواد مخدر بسیار کم و یا غیر ممکن است و اگر گاهی بیمار نیاز به داروهای خاص خوراکی و یا تزریقی داشته باشد، این داروها به راحتی در بیمارستان به وی داده شده و یا تزریق می گردد و لذا هرگونه علایم ناشی از ترک ، خواه روانی و یا جسمی ، سریع تر درمان می گردد.
• روش چهارم درمان اعتیاد : روش سم زدایی یا U.R.O.D
آخرین ، پیشرفته ترین و سریع ترین روش ترک اعتیاد ، در حال حاضر روش سم زدایی یاU.R.O.D است. در این روش بسته به نوع ماده مخدر ، طریقه استفاده از آن ، و مدت زمانی که سبب اعتیاد شده است ؛ فرد معتاد بین ۴ تا ۶ ساعت توسط متخصص بیهوش می شود. در مدت زمان بیهوشی داروهایی به بیمار تزریق می گردد که وی بعد از آن که به هوش می آید بسیاری از علایم جسمی ترک ماده مخدر را ندارد، مگر عوارض معمولی بعد از بیهوشی . همان گونه که بارها اشاره و تاکید گردید ادامه درمان های ضروری به عهده روان پزشک معالج است که با بررسی علایم روانی ، برنامه ریزی درمانی را شروع می نماید.
داروهایی که اغلب مورد استفاده قرار می گیرند داروهای ضد ماده مخدر و داروهای ضروری برای درمان علائم روانی و برخی علائم جسمی باقی مانده می باشد که ممکن است ضعف ، سستی و … را در بر داشته باشد . روش سم زدایی بهتر است در بیمارستان صورت پذیرد و لازم است که بیمار بعد از انجام سم زدایی چند روز در بیمارستان بستری باشد تا توسط پزشک معالج علائم جسمی و روانی او به حالتی اطمینان بخش بهبود یافته و بقیه درمان ها به طور سرپایی ادامه یابد. تشخیص و تصمیم گیری در مورد زمان مرخص شدن بیمار معتاد برعهده پزشک معالج است.
مهم ترین نکته درمانی در ترک اعتیاد این است که بعد از ترخیص ، بیمار باید از داروهایی که توسط پزشک تجویز می شود حتماً استفاده کرده و به توصیه های او عمل نماید و تا زمانی که لازم باشد به درمان خود ادامه دهد. روش سم زداییU.R.O.D هیچ گونه خطری در پی نخواهد داشت. مع هذا لازم است که بیمار مورد آزمایشات و معاینات لازم پزشکی قرار گیرد.اگر به دلیل یک نوع بیماری ، استفاده از روش سم زدایی غیر ممکن باشد بدون شک از روش های دیگر ترک و درمان اعتیاد می توان بهره گرفت.
هیپنوتیزم درمانی ابزاری است که نه تنها وسوسه ذهنی را از بین میبرد بلکه اراده فرد را نیز قوی می نماید.
٣- سم زدایی و خماری

در روزهای اول قطع مصرف و ترک اعتیاد، بسیاری از ما معتادان دچار عوارض خماری می شویم که می تواند بسیار سخت و دردناک باشد. در این قسمت پیشنهاداتی جهت آگاهی از عوارض خماری از جمله دردهای فیزیکی و نشانه های ذهنی آن برای کمک به معتادان ارائه شده است تا بتوانند با استفاده از ابزار بهبودی روزهای اول ترک اعتیاد را بهتر تحمل کرده و آن را سپری کنند.

* سازش با عوارض خماری
* راهکارهای تحمل خماری

بسیاری از ما معتادین در روزهای اول ترک اعتیاد از عوارض و پی آمدهای قطع مصرف مواد مخدر که خماری نامیده می شود رنج می بریم. ما به این علت که به بیماری اعتیاد مبتلا هستیم، برای داشتن یک زندگی عادی محتاج مواد مخدر هستیم. هنگامی که مقدار مصرف مواد مخدر را کاهش داده و یا مصرف آن را کاملا قطع می کنیم بدن و مغز ما به به اشکال مختلف و دردناکی به این کار واکنش نشان می دهند. چنین به نظر می رسد که تمام وجود ما فریاد برآورده و از ما می خواهد آن چیزی که به آن وابسته شده و برای ادامه حیات خود به آن نیاز دارد را در اختیارش قرار دهیم. خماری حالتی است که اکثر ما معتادان هنگام دفع شدن سموم مواد مخدر از بدنمان به آن دچار می شویم. دچار شدن به این حالت نشان دهنده بهبودی تدریجی کارکرد بدن و بازگشت به حالت طبیعی و عادی آن است. نشانه های خماری شامل عرق سرد کردن، تپش قلب، اسهال، دل پیچه، استفراغ ، درد عضلانی، بی خوابی، بی اشتهایی، اضطراب، تندخویی و بی قراری است. فکر کردن به چنین عوارض دردناکی باعث می شود تا بسیاری از ما معتادان از قطع مصرف مواد مخدر ناامید شده و از خیر ترک اعتیاد بگذریم.
علاوه بر این، نمی توان انکار کرد که مصرف مواد مخدر به ما آرامش می دهد و برای بسیاری از ما حتی تصور زندگی بدون مواد مخدر نیز بسیار مشکل است. مصرف مواد مخدر با وجود همه مضرات و بدبختی هایی که در نهایت برای ما به جای می گذارد، به طور موقت باعث بوجود آمدن انرژی کاذب در ما شده و به عنوان تنها راهی که ما سراغ داریم، به ما کمک می کند تا مشکلات و مسائل زندگی را آسان تر تحمل کنیم.اعتیاد ما به مواد مخدر هم جنبه جسمی و هم جنبه روانی دارد و تنها راه پاک شدن و بهبودی از آن این است که خودمان امکان درمان و معالجه هر دو جنبه این بیماری را فراهم کنیم. ابتدا ذهن و روان ما باید یاد بگیرند که چطور بدون اتکا به مواد مخدر با زندگی کنار آمده و مسائل و مشکلات را تحمل کنند؛ و سپس بدن ما باید یاد بگیرد تا بدون نیاز به مواد مخدر فعالیت طبیعی خود را از سر گیرد. برای دستیابی به این هدف باید دوران دردناکخماری را تحمل کنیم تا بتوانیم بدون احتیاج به این گونه مواد زندگی عادی و سالمی را از سربگیریم. ما برای رسیدن به یک زندگی سالم و عاری از اعتیاد، شجاعانه تصمیم به قطع مصرف مواد مخدر گرفته ایم و اکنون در مرحله ای قرار داریم که باید مشکلات و سختی های آن را تحمل کنیم. فراموش نکنید که احتمالا سالیان زیادی از مواد مخدر استفاده کرده ایم و اکنون که هم جسم و هم روان ما به مواد عادت کرده اند به سادگی نمی توانند از آن دست بکشند.
با این حال همواره باید به خاطر داشته باشیم که علائم خماری موقتی و گذرا بوده و پس از مدتی از بین می روند. اینکه عوارض خماری چه مدت پس از قطع مصرف مواد مخدر از بین می روند به نوع ماده مخدر (و یا ترکیبی از مواد مخدر)، مدت زمان مصرف و توانایی جسمی ما بستگی دارد. باید شجاع باشیم و بدانیم خداوندی که ما را خلق کرده است، توانایی ترمیم و برطرف کردن آسیب های ناشی از مواد مخدر را نیز به بدن ما داده است؛ و سر انجام پس از مدتی بدون نیاز به مصرف هیچگونه مواد مخدری، بدن ما کاملا به حالت فعالیت طبیعی خود باز می گردد. به یاد داشته باشید که شما سال ها مواد شیمیایی و سموم مختلف را به بدن خود وارد کرده اید؛ و اکنون نیز برای دفع این سموم و بازگشت به حالت طبیعی به زمان نیاز دارید. در انجمن های گمنام شعاری وجود دارد که می گوید: "ما یک شبه معتاد نشده ایم و نباید انتظار داشته باشیم که یک روزه از شر اعتیاد خلاص شویم ".
نکته دیگری که ممکن است جهت تحمل عوارض خماری به شما کمک کند، این است که هزاران نفر از ما معتادان عذاب و درد خماری را تجربه و تحمل کرده ایم و اکنون به صورت روزانه در بهبودی به سر می بریم. ابزارهایی که برای دستیابی به بهبودی به آنها نیاز داریم عزم و اراده، تمایل شدید برای پاک شدن از مواد مخدر، صبر و شکیبایی برای تحمل لحظات طاقت فرسا، ایمان و امید به کمک خداوند، کارکرد 12 قدم و شرکت در جلسات انجمنهای گمنام در خلال روزهای دشوار خماری است. با بهره گیری از این ابزارها و عمل کردن به این پیشنهادات، در برابر وسوسه های بیماری اعتیاد مقاومت نموده و در مسیر رسیدن به یک زندگی جدید عاری از اعتیاد و مواد مخدر قرار خواهیم گرفت.
سازش با عوارض خماری
در این قسمت پیشنهاداتی برای کمک به شما جهت کنار آمدن و غلبه کردن بر عوارض خماری، و همچنین تقویت اراده شما برای پاک شدن از مواد مخدر ارائه شده است.

۱. مراجعه به پزشک در صورت لزوم
بسیاری از ما معتادان برای درمان و سم زدایی لازم است که به مراکز درمانی مراجعه کنیم. در واقع برای برخی از ما قطع مصرف مواد مخدر و ترک فیزیکی اعتیاد باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود. کاهش یا قطع یکباره مصرف مواد مخدر می تواند خطرناک بوده و به شوک، حملات قلبی و یا صرع منجر شود. بدن ما معتادان مزمن نسبت مواد مخدر مقاومت (تولرانس) پیدا کرده است و از لحاظ جسمی به شدت به آن وابسته شده است. ما به علت در اختیار نداشتن تخصص و اطلاعات لازم، قادر به ارزیابی میزان آسیب وارد شده به بدنمان نیستیم و نمی دانیم که چگونه می توانیم خود را از شَر مواد مخدر خلاص کنیم. شهامت و جسارت تصمیم گرفتن برای ترک اعتیاد و پاک شدن کار مهمی است؛ اما بهتر است این کار با مسئولیت پذیری و از روی عقل و منطق و با کمک گرفتن از افراد متخصص انجام شود.
در برخی از انجمن های گمنام این تصور غلط رواج دارد که هر کس به انجمن مراجعه کند می تواند به سرعت و به یکباره اعتیاد خود را ترک کند.این تصور نادرست ممکن است از اینجا ناشی شده باشد که کمک گرفتن از بیرون از انجمن غیر ضروری بوده و می تواند ما را به سمت نوعی وابستگی دیگر هدایت کند. اما باید بدانیم برای بسیاری از ما معتادان که می خواهیم بهبودی پیدا کنیم، گرفتن کمک های پزشکی ضرورت دارد. مراجعه به مراکز درمانی برای دریافت کمک های لازم جهت ترک فیزیکی اعتیاد کاری بسیار رایج است. امروزه در بسیاری از نقاط جهان اعتیاد از لحاظ پزشکی نوعی بیماری محسوب شده و به عنوان یک بیماری تحت درمان قرار داده می شود. ما شجاعت و شهامت اعتراف کردن به اعتیاد و وارد شدن در مسیر بهبودی را داشته ایم، اما نباید به خاطر معتاد بودنمان مجازات شویم. ترک اعتیاد و قطع مصرف مواد مخدر بدون دریافت کمک های پزشکی کار قابل تقدیری نیست و باعث عذاب کشیدن بیشتر ما می شود. همین که صادقانه تلاش می کنیم تا از بیماری اعتیاد بهبودی پیدا کنیم و برای دریافت کمک جهت تحمل خماری به مراکز درمانی مراجعه می کنیم خود قدم مهمی در مسیر بهبودی ما محسوب می شود. دریافت کمک از مراکز درمانی و متخصصان می تواند برای مراجعه ما به انجمن های گمنام نیز مفید باشد، چون بسیاری از ما به علت ترس از سختی های دوران خماری از ترک کردن اعتیاد خودداری می کنیم. باید همواره به یاد داشته باشیم که تنها شرط مورد نیاز برای عضویت در انجمن های گمنام تمایل به قطع مصرف مواد است. هیچ کس در جلسات انجمن حق ندارد ما را به علت مراجعه به مراکز درمانی جهت ترک اعتیاد مواخذه کرده و یا ما را مورد قضاوت قرار دهد.

۲. پرهیز از سیکل مخرب اعتیاد
بیماری اعتیاد دارای یک چرخه یا سیکل باطل است. این بیماری که در ذهن و روح ما ریشه دارد همواره ما را به مصرف مواد وسوسه می کند، اما به محض مصرف، سریعا از کار خود پشیمان شده و احساس گناه می کنیم. سپس برای فراموش کردن و خلاص شدن از این احساس گناه، مقدار بیشتری مواد مصرف می کنیم اما هرچه میزان مصرف ما بالاتر می رود احساس بدتری نسبت به خود پیدا می کنیم. این احساس در حقیقت جنبه روانی بیماری اعتیاد و ناسلامت عقل فرد معتاد را نشان می دهد. بر اثر همین عدم توازن فکری است که ما معتادان قادر به قطع مصرف مواد مخدر و ترک اعتیاد نیستیم؛ چراکه پس از مدتی پرهیز و قطع مصرف، افکارمان ما را قانع می کند که مشکل اصلی ما اعتیاد نیست و یا اینکه اگر دوباره شروع به مصرف کنیم، این بار خواهیم توانست به اراده خود میزان مصرفمان را کنترل کنیم. همه این افکار بر مبنای این تفکر هستند که اعتیاد یک بیماری نیست بلکه نوعی ضعف شخصیتی و یا رفتاری است که می توان با اراده خود آن را کنترل نمود. ولی باید بپذیریم که یک بیماری به هیچ عنوان ارتباطی با اراده و یا شخصیت ما ندارد و ما به هیچ عنوان قادر به کنترل آن نخواهیم داشت. بعلاوه با شروع مصرف مواد مخدر جنبه جسمی بیماری ما نیز آغاز شده و بدن ما برای حفظ کارکرد عادی خود به مصرف هر چه بیشتر مواد مخدر وابسته شده و دچار پدیده ویار می شود. این حالت ویار بارها و بارها تکرار می شود تا اینکه سرانجام بیشتر ما از زندان یا تیمارستان سر درآورده و یا بر اثر اعتیاد می میریم. مهمترین اقدامی که می توانیم برای درهم شکستن این چرخه باطل و ویرانگر انجام دهیم، خودداری کردن از مصرف مواد مخدر است؛ چراکه وقتی مصرف مواد را آغاز می کنیم، وارد چرخه شده و دیگر قدرت متوقف کردن آن را از دست می دهیم.
به عنوان معتادانی که با علائم و نشانه های خماری دست به گریبان هستیم باید ماهیت بیماری خود را بشناسیم. عذاب خماری هر چقدر هم که زیاد باشد، باید آن را تحمل کنیم؛ چراکه مصرف مجدد مواد مخدر باعث می شود تا چرخه ویرانگر دوباره از سرگرفته شود. اگرچه با مصرف مواد مخدر برای مدتی کوتاه از حالت خماری بیرون آمده و احساس آرامش می کنیم، اما تاوانی که بابت از سرگیری مصرف مواد پس می دهیم بسیار سنگین است چون امکان بهبودی خود را به تاخیر می اندازیم. بهتر است اینطور تصور کنیم که علائم خماری نشانه ای از تلاش روح و جسم ما برای درمان بیماری و به دست آوردن حالت طبیعی خودشان است. توجه داشته باشید که ما معتادان بیمارانی هستیم که تمایل داریم از اعتیاد بهبود پیدا کنیم و باید این موضوع که ما انسان های بدی هستیم که می بایست مجازات شویم را از ذهن خود پاک کنیم. صبور بودن و مهربان بودن با خودمان می تواند کمک موثری برای تحمل دوره دردناک خماری باشد.

۳. بدان خماری همیشگی نیست
در زمانی که دوران سم زدایی و خماری را می گذرانیم وسوسه و ویار ما برای مصرف مواد مخدر به اوج خود می رساند. نه تنها ذهن معتاد ما برای اثبات نیاز به مصرف مواد مخدر هزاران دلیل می آورد،بلکه جسم ما نیز بیقرار بوده و چیزی که به آن وابسته شده است را از ما می خواهد. اما باید بدانیم که این حالت روانی وحشتناک (میل شدید به مصرف مجدد) و دردهای جسمی ناشی از خماری، بخشی از روند سم زدایی است. بدن ما نه تنها خود را از شر سمومی که به آن عادت کرده خلاص می کند، بلکه تلاش می کند با عبور از این مرحله دردناک مجددا حالت طبیعی خود را به دست آورد. باید اعتراف کنیم که بهبود یافتن از اعتیاد یک فرایند طولانی است و به صبر و حوصله و تحمل نیاز دارد. همانگونه که در انجمن های گمنام گفته می شود: "ما یک شبه معتاد نشده ایم و نباید انتظار داشته باشیم که یک روزه از شر اعتیاد خلاص شویم ". به عبارت دیگر، ترک مواد مخدر به زمان نیاز دارد.
افکار معتادگونه ما از هر روشی برای متقاعد کردن ما به مصرف مجدد مواد استفاده می کنند، ولی باید بدانیم که علائم سم زدایی و خماری همیشگی نیست و سر انجام پس از مدتی از میان می رود. هر روز که از قطع مصرف مواد مخدر می گذرد ما یک روز به خلاص شدن از علائم خماری نزدیک تر می شویم. از سر گرفتن مصرف مواد برای کاستن از میزان دردی که از آن رنج می بریم ، باعث شروع مجدد همه این دردها خواهد شد. گاهی اوقات گفتن این موضوع به خودمان که عوارض خماری موقت است و سر انجام از بین خواهد رفت به ما کمک می کند تا این عوارض را راحت تر تحمل کنیم. علائم جسمی خماری به صورت موج به سراغ ما معتادان می آید. گاهی فقط برای چند دقیقه دچار لرز و عرق شدید می شویم و گاهی نیز این عوارض مدت زمان طولانی تری باقی می مانند. اما اگر به خودمان بگوییم که من این حالت ها را تحمل خواهم کرد و تسلیم آنها نخواهم شد در آنصورت در مدت زمانی کمتر از آنچه که تصور می کنید این عوارض از بین خواهند رفت. همین حالت در مورد جنبه های روانی و ذهنی خماری نیز صدق می کند. بی قراری، نگرانی، خشم و ترس همگی احساساتی هستند که در دوران خماری به سراغ ما می آیند. این گونه احساسات با آنکه به شدت آزار دهنده و عجیب به نظر می رسند اما چیزی جز احساس و این احساسات قدرت آن راندارند که ما را به مصرف مجدد مواد مخدر وادار کنند. مشکل ما معتادان این است که هرگز راهکارهای سالم و مثبت کنار آمدن با مسائل را یاد نگرفته ایم و نمی دانیم که چگونه باید احساسات خود را کنترل کنیم. ما در برابر دنیا بی تحرکی و سستی را در پیش گرفته ایم و مواد مخدر به ما کمک کرده است تا از ناملایمات و ناراحتی ها فرار کنیم. به همین علت طبیعی است که وقتی با درد و عذاب خماری روبرو می شویم می خواهیم با همان روش خودمان از آن خلاص شویم. اما به خاطر داشته باشید که اگر عذاب خماری را تحمل کنید، در آنصورت بهبودی و به همراه آن انواع احساسات خوب همچون احساس آزادی، لذت، و شادمانی نصیب شما خواهد شد که به شما در مسیر تحمل سختی ها و مشکلات یاری می رسانند.

۴. ایجاد یک سیستم حمایتی و حفاظتی
هنگامی که دچار خماری هستید باید از نزدیک شدن به مواد مخدر، افرادی که با آنها مواد مصرف کرده اید، و اماکن و یا وسایلی که مصرف مواد مخدر را به یاد شما می آورد جداً دوری کنید. این موضوع باید از سوی همه کسانی که در بهبودی به سر می برند رعایت شود اما کسانی که دوره سم زادیی را سپری می کنند لازم است با جدیت بیشتری آن را رعایت کنند. باید توجه داشته باشیم که بیماری ما با مشاهده آثار و نشانه های محیطی و روانی مربوط به مصرف مواد تحریک (وسوسه) می شود. قرار گرفتن در اماکنی که در آن مواد مخدر وجود دارد ما را به مصرف مواد تحریک کرده و اراده ما برای تحمل عوارض خماری را ضعیف می کند. در خلال این دوره می توانید به جای نشستن در خانه و لرزیدن و عرق کردن یا همنشینی با دوستی که مواد مصرف می کند، به جلسات انجمن های گمنام بروید. به یاد داشته باشید که تعداد زیادی از معتادانی که عوارض خماری را تحمل کرده اند در این جلسات حضور دارند؛ به همین دلیل شما نیز نباید از اینکه در حال خماری دیده می شوید احساس شرمندگی کنید چراکه هیچ کس قضاوت بدی درباره شما نخواهد کرد. در این جلسات هیچ چیز جز امیدواری، دلگرمی، محبت و حمایت دیگران نخواهید دید. حضور داشتن در کنار افرادی که همین عذاب خماری شما را قبلا تجربه کرده اند می تواند به شما در حفظ اراده و تصمیم خود برای ترک اعتیاد کمک کند.
توجه داشته باشید که از این پس دیگر تنها نیستند و مجبور نیستند در تنهایی خود و در سکوت عذاب بکشید. اگر توانسته اید برای خود یک راهنما پیدا کنید، اگر توانسته اید برای خود یک دوست و یا یک همقدم پیدا کنید می توانید با آن ها تماس گرفته و از حمایت آن ها برخوردار شوید. گاهی همین که با کسی صحبت کنید و وضعیت خودتان را شرح دهید، به کاهش رنج و عذاب شما کمک خواهد کرد. در مقابل رفتن به سراغ مصرف کنندگان که چیزی جز مصرف مواد از شما نمی خواهند و تلاش می کنند تا با کشاندن دوباره شما به سمت مصرف مواد مخدر، از این احساس بد که خودشان همچنان معتاد هستند خلاص شوند بدون شک سبب خواهد شد تا شما بار دیگر مصرف مواد را از سر بگیرید. با کسانی که در برنامه دوازده قدم شرکت دارند معاشرت کنید، چون این افراد کسانی هستند که از جان و دل به شما کمک خواهند کرد. قرار گرفتن درکنار افرادی همچون اعضای خانواده که حمایتی از شما نمی کنند و درکی نیز از بیماری اعتیاد ندارند و احتمالاً شما را هم سرزنش می کنند روش خوبی برای این دوره حساس که شما کاملا آسیب پذیر هستید نمی باشد. برای اینکه بتوانید علائم خماری را بهتر تحمل کنید و خود را از شر مواد مخدر خلاص کنید باید مراقب خودتان باشید و از حمایت کسانی که کمکی از دستشان بر می آید برخوردار شوید. هیچگاه خود را امتحان نکنید و به اماکنی که در آن مصرف می کردید (زمین بازی) برنگردید.

۵. مبارزه با بیماری اعتیاد
اعتیاد یک بیماری بسیار حلیه گر، فریبکار و اسرار آمیز است. بیماری اعتیاد می خواهد تا ما را به همان وضعیت سابقی که به آن عادت کرده ایم و در آن احساس راحتی می کنیم بازگرداند. افکار ما به ویژه در دوره سم زدائی و خماری ممکن است به هم ریخته شود و تنها روزهای خوب مصرف را به یاد بیاورد. افکار معتادگونه تلاش می کنند تا ما را متقاعد کند که دوران اعتیاد هم چندان دوره بدی نبوده است و از ما می خواهد تا همه بدبختی ها و نابسامانی هایی که مصرف مواد مخدر بر سر ما و اطرافیانمان آورده است را فراموش کنیم. در این دوره ما باید بتوانیم با افکار معتادگونه خود مقابله کنیم و واقعیت بلاها و مصیبت هایی که اعتیاد برسرمان آورده است را به یاد بیاوریم.
اگر خماری حالت بسیار آزار دهنده ای پیدا کرد و جداً به این فکر افتادید که دوباره مواد مصرف کنید فقط برای یک لحظه با خودتان فکر کنید و ببینید با از سرگرفتن مصرف مواد مخدر چه وضعیتی برای شما پیش خواهد آمد. واقعیت این است که رنج و عذاب خماری پس از مدت کوتاهی از میان خواهد رفت اما با مصرف مواد مخدر نه تنها مشکلات و مصائب شما از میان نخواهند رفت بلکه سیکل ویرانگر بیماری بار دیگر از سر گرفته خواهد شد. مدتی طول نخواهد کشید که دو باره به همان نقطه شروع باز خواهید گشت، یعنی مشکلات شما بدتر از گذشته خواهد شد و این امکان نیز وجود دارد که شما دیگر امکان و شانس بهبودی را پیدا نکنید. بسیاری از معتادانی که برای تحمل رنج خماری به مصرف مجدد مواد روی آورده اند ، سرنوشتی جز مرگ نداشته اند.
وقتی که مصرف مواد را قطع کرده و از خماری در عذاب هستیم باید رفتاری کاملا صحیح و عاقلانه داشته باشیم تا بتوانیم این دوره دشوار را پشت سر بگذاریم. باید بدانیم که به چه دلیل تصمیم به ترک اعتیاد و پاک شدن گرفته ایم باید به خود یادآور شویم که خماری حالت موقت دارد و برای رهایی از چنگ اعتیاد چاره ای جز تحمل خماری نداریم چون خماری بخشی از روال پاک شدن جسم ما از سم مواد مخدر است. باید با خود مهربان و ملایم باشیم و اجازه دهیم تا این دوره سپری شود.
در دورانی که از خماری رنج می بریم ممکن است تصور کنیم که نمی توانیم اعتیادمان را ترک کنیم. ولی واقعیت این است که جسم و روانی که خداوند به ما داده است بسیار قوی هستند و ما سر انجام بهبودی خود را به دست آورده و افراد سالمی خواهیم شد. وقتی که بر اثر خماری رعشه گرفته و عرق سرد سراسر بدن شما را پوشانده است، وقتی چهار ستون بدنتان بر اثر خماری درد می کشد، و شب هایی که حتی یک لحظه نیز نتوانسته اید بخوابید با خود بگویید درست است که عذاب می کشم اما در مسیر رهایی از اعتیاد قدم بر می دارم. از این پس دیگر اجازه نمی دهم که مواد مخدر بر من حکومت کند. من به اندازه کافی قوی هستم که همه این مشکلات را تحمل کنم و اجازه نخواهم داد تا این بیماری من مرا شکست دهد.

راهکارهای تحمل خماری
در این قسمت راه حل هایی عملی برای کمک به شما جهت تحمل عوارض خماری ارائه شده است:

۱. پذیرش وضعیت
بدترین کاری که ممکن است در هنگام خماری مرتکب شویم این است که خودمان را مجازات کنیم. ما به علت اعتیاد و تلاش برای ترک آن، هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روحی در عذاب هستیم و نباید حال بد خودمان را با خشمگین شدن و یاس و ناامیدی از اینکه چرا به چنین وضعیتی دچار شده ایم از آنچه که هست بدتر کنیم. در پیش گرفتن رفتاری ملایم و محبت آمیز نسبت به خودمان، – همانند رفتار با بیماری که از یک بیماری کشنده در عذاب است – به ما کمک خواهد کرد تا بپذیریم که ما نیز در حال بهبودی از یک بیماری کشنده هستیم که باعث شده تا جسم و روان ما مسموم شوند و اکنون دوره سم زدائی را می گذرانیم. به این ترتیب است که خواهیم پذیرفت خماری، بخش دردناکی از مراحل سم زدایی و بهبودی ما از بیماری اعتیاد است. با پذیرفتن این مسائل راحت تر می توانیم از راهکارهای مربوط به تحمل خماری استفاده کنیم. برای مثال اگر احساس بی قراری می کنید یا نمی توانید بخوابید، به سادگی بپذیرید که فعلا قادر به خوابیدن نیستید. ازجای خود بلند شوید به سراغ کاری مفید و سازنده بروید یا خود را با تماشای یک فیلم یا خواندن یک کتاب سرگرم کنید. این یک تکنیک مثبت روانشناسی بر مبنای اصول برنامه های دوازده قدمی است که به شما کمک می کند تا وضعیت فعلی خود را بپذیرید و به جای مقاومت کردن و جنگیدن با آن، کار مفیدی انجام دهید.

۲. پایبندی در انتخاب
زمانی که وسوسه و ویار مصرف مواد به سراغتان می آید و یک لحظه هم شما را به حال خود رها نمی کنند با صدای بلند فریاید بزنید "بس است". توجه داشته باشید که این بیماری شماست که شما را به بازی گرفته و تلاش می کند تا شما را متقاعد کند که چاره ای جز مصرف مواد مخدر ندارید. به خودتان بگویید که من امروز از قدرت حق انتخاب برخوردارم و انتخاب امروز من این است که تحت هر شرایطی مواد مصرف نکنم. تاکید بر این نکته که من مجبور نیستم که مصرف مواد مخدر را انتخاب کنم به شما قدرت خواهد داد تا بیماری اعتیاد را که فکر می کنید شما را مغلوب خود کرده است شکست دهید.

۳. استفاده از حمایت
تحمل خماری کار دشواری است و به همین علت باید از همه سیستم های حمایتی خود استفاده کنیم. به راهنمای خود ، یا دوست و همقدم بهبودی خود تلفن کنید یا به جلسات انجمن بروید و یا به سراغ کسی بروید که احساس می کنید از شما برای ترک کردن مواد حمایت می کند. به خاطر داشته باشید که بیماری اعتیاد از جمله بیماری هایی است که نمی توان به تنهایی از آن بهبود پیدا کرد و برای مقابله با شرایطی که به تنهائی قادر نیستید از عهده آن بربیایید باید از دیگران کمک بگیرید.

۴. تجدید تصمیم
یاد داشت هایی تهیه کنید و آنها را در همه جای خانه تان و هر جای دیگری که ممکن است آویزان کنید تا همواره به یاد داشته باشید که به چه علت تصمیم به قطع مصرف مواد مخدر گرفته اید.بنویسید که اعتیاد چه بلاهایی بر سر شما آورده و شما را به کجا کشانده است. همه مصائب و بدبختی هایی که به علت اعتیاد تحمل کرده اید را روی کاغذ بنویسید تا هیچگاه فراموش نکنید که علت تصمیم شما برای ترک اعتیاد چه بوده است. این کار باعث خواهد شد تا اعتیادتان نتواند برای متقاعد کردن شما به مصرف دوباره مواد مخدر بهانه های بیهوده واهی بیاورد.

۵. صبر و بردباری
خماری همانند موج است، اول اوج می گیرد و اندکی بعد فروکش می کند. در زمانی که خماری در اوج خود قرار دارد و شما احساس می کنید که به شدت به مصرف مواد مخدر نیاز دارید برای چند دقیقه طاقت بیاورید و منتظر بمانید تا ویار و وسوسه مصرف مواد مخدر فروکش کند. به خود یادآوری کنید که این لحظات دردآور برای همیشه ادامه نخواهد یافت و نباید خود را تسلیم خواسته ها و احساسات زودگذر کنید. در این حالت چند نفس عمیق بکشید. بهتر است حواستان را بر موضوع دیگری متمرکز کنید و به مساله دیگری غیر از مواد مخدر فکر کنید چون از این طریق راحت تر می توانید عوارض خماری را تحمل کنید. روش ساده تحمل کردن و منتظر ماندن حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه برای سپری شدن حالت شدید خماری به بسیاری از ما معتادان کمک کرده است تا تسلیم افکار و احساسات خود نشویم و هنگام خماری به سراغ مواد مخدر نرویم.

۶. اتکا به خدا
از خدای خود بخواهید تا برای پاک شدن از مواد مخدر و تحمل خماری به شما کمک کند. ما فراموش می کنیم که خدای ما می تواند به ما کمک کند البته به شرط اینکه به خداوند ایمان داشته باشیم و از صمیم قلب از وی کمک بخواهیم. نیرویی برتر از خودمان وجود دارد که قدرت لازم را به ما می دهد و به ما برای اجرای تصمیم مهم و شجاعانه ای که گرفته ایم کمک خواهد کرد. برای افزایش نیروی روحانی و معنوی خودتان دعا، عبادت، یا مراقبه را فراموش نکنید. فهرستی از نعمت ها و فعالیت هایی که شما را به یاد خداوند می اندازد تهیه کنید. بسیاری از ما در دوره خماری به عبادت های روزانه یا ارتباط معنوی با خداوند روی آورده ایم و همین ارتباط به قوی تر شدن عزم و اراده ما برای ادامه راه جدیدی که برای بهبودی خود در پیش گرفته ایم کمک کرده است. دعا کن
در بسیاری از داروهای ترک اعتیاد که در برخی از عطاری ها تبلیغ می شود، متادون وجود دارد که خود اعتیادآور است؛ داروهای ترک اعتیاد که با تبلیغ ۱۰۰درصد تضمینی ارائه می شود برای ترک اعتیاد مناسب نیست چرا که از چاله به چاه افتادن است.
به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ از نظر طب ایرانی، طبع و مزاج و فیزیوپاتولوژی اکثر بیماریها، غلبه سردی و خشکی در بدن بیمار است که بیماری اعتیاد به مواد مخدر و ترکیبات افیونی نیز از این قاعده مستثنی نیست.
مصرف افیون یا خشخاش میان مواد مخدر از فراوانی بیشتری نسبت به سایر مواد مخدر برخوردار است؛ افیون یا خشخاش که نام دیگرش" کوکنار" است از نظر طب ایرانی ، اول گرم است و آخر سرد ، در واقع افراد معتاد به تریاک با مصرف خشخاش احساس فرح بخشی کرده که به این حالت اصطلاحاً نشئگی می گویند؛ بالا رفتن مقدار مواد افیونی و ضد درد جسم از یک حد معین ، ایجاد نشئگی می کند و به همین ترتیب پائین آمدن از یک حد معین آن هم ، ایجاد خماری می کند.
بنابراین از نظر طب ایرانی، نشئگی ، طبع و مزاجش گرم است و خماری ، طبع و مزاجش سردی و خشکی است؛ هرگاه سردی در بدن فرد معتاد غالب شود ، نیاز به ماده مخدر افزون شده و در نتیجه تمایل به مصرف دوباره به آن ماده مخدر بیشتر و بیشتر می شود.
کسانی که فکر می کنند روش ترک اعتیاد با بستن و زندانی کردن معتاد پس از گذشت 3 روز اعتیاد برطرف می شود ، بدانند که چنین نخواهد شد و این فرد هر زمانی که آزاد شود و امکان دسترسی به مواد مخدر پیدا کند، در مصرف آن درنگ نخواهد کرد چون اختیارش دست خودش نیست.
چنین روشهایی در مورد یک معتاد یا در واقع یک بیمار ، نوعی جنایت ناشی از عدم درک و آگاهی نسبت به اعتیاد است که متاسفانه با ساختن یک سری فیلمها و القائات نادرست ، در ذهن مردم و جامعه رسوخ کرده است.
در بسیاری از داروهای ترک اعتیاد که در عطاری ها تبلیغ می شود، متادون وجود دارد که خود اعتیادآور است؛ داروهای ترک اعتیاد که با تبلیغ 100 درصد تضمینی ارائه می شود برای ترک اعتیاد مناسب نیست چرا که از چاله به چاه افتادن است.
اما طب سنتی مقدس ایرانی برای درمان این بیماری پیشنهاداتی دارد که با انجام این پیشنهادات و رعایت تدابیر مورد نظر، می توان بیمار را از این بلای خانمانسوز نجات داد.
مهمترین پروتکل درمانی برای درمان بیماری اعتیاد و ترک مواد مخدر ، اراده شخصی شخص بیمار است و چنانچه این عنصر ضروری در شخص بیمار وجود نداشته باشد، انجام هر روش و سیستم درمانی با شکست مواجه خواهد شد.
توصیه و تاکید می کنیم برای درمان ، حتماً از داروهایی استفاده شود که اخلاط فاسد و کثیف را از عمق بدن استخراج کرده و نیز از داروهای مسهل خلط برای خروج بهتر و بیشتر این اخلاط زیان آور بهره گیری کرد.
لازم به ذکر است که بیماران مبتلا به اعتیاد هر روز راس ساعتی معین مبادرت به مصرف مواد مخدر می کنند؛ اگر ساعت مصرف مواد مخدر از حالت منظم به حالت نامنظم تبدیل شود ، ترک ماده مخدر آسان تر و آسان تر خواهد بود.
برای درمان، ژل برگ آلئوورا را همرا با عسل یا شیره انگور مخلوط کرده هر 8 ساعت یک قاشق مرباخوری میل شود.
شاخ و برگ درخت اسپند را پودر کنند اما دانه های اسپند پودر نشود چون سمی می شود ، از دو گرم تا 10 گرم بسته به میزان مصرف شخص ، شاخ و برگ را کف دست ریخته و کف مال کنند و مقداری هم دانه اسپند مخلوط کرده و با انگشت شست خوب نرم کنند و در همان لحظه دانه های اسپند نرم شود و بلافاصله خورده شود.
شخص معتاد می تواند بدون هیچ گونه درد استخوان ، خماری و … حتی بدون اینکه خانواده خبری از ترک اعتیاد این شخص داشته باشند از شر این مواد افیونی نجات پیدا کند.
2 قاشق مرباخوری از پودر گیاه افتیمون را با آب پنیر (ماء الجبن) مخلوط کرده که با مصرف آن، معده و روده فرد معتاد ، پاکسازی می شود؛ ماءالجبن ، غواص است و به عمق بافتها نفوذ کرده و اخلاط کثیف و فاسد را خارج و از بدن دفع می کند.
بادکش گرم وسیع کل بدن 19 ــ 14 جلسه همراه با ماساژ سراسری به وسیله روغن سیاهدانه یا زنجبیل یا روغن بادام تلخ انجام شود؛ به ازای هر 7 جلسه بادکش گرم به ترتیب: یک بار حجامت عام، ساکرال و ساق پاها انجام شود.
دمنوش گل بابونه، دمنوش گل شقایق نعمانی، دمنوش بذرالبنج، دمنوش مریم گلی، دمنوش آویشن + عناب، دمنوش میوه قره قات طبق نظر پزشک حاذق طب سنتی به جای چای میل شود؛ در هنگام نوشیدن این دمنوشها، مخلوط کردن عسل و آبلیمو توصیه می شود.

بسیاری از افراد معتاد بارها و بارها تصمیم می گیرند اعتیاد خود را کنار بگذارند اما در این راه شکست می خورند. بنابراین به نظر می رسد خیلی از معتادان درباره دلایل اعتیاد خودنیازمند اطلاعات بیشتری باشند و باید با روش های علمی و اصولی ترک اعتیاد آشنا شوند. به این بهانه ما نیز با دکتر سیدوحید شریعت، روانپزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت وگویی داشته ایم تا درباره روش های ترک اعتیاد اطلاعات بیشتری به دست آوریم.
آقای دکتر، چه روش های متداولی برای درمان اعتیاد وجوددارد؟
به طور کلی دو نوع رویکرد، در این زمینه وجود دارد؛ درمان نخست مبتنی بر پرهیز کامل و دیگری درمان کاهش آسیب است و در روش اول میزان عود و بازگشت دوباره بالاست چون بر پایه سم زدایی است و بعد از سم زدایی که به طور معمول از چند روز تا چند هفته انجام می شود، فرد از هیچ مخدری استفاده نمی کند. در این درمان از روش های مانند مشاوره، روان درمانی و درمان های دارویی برای جلوگیری از عود استفاده می شود.

درباره ویژگی های مشاوره و روان درمانی توضیح می دهید؟
مشاوره و روان درمانی به صورت گروهی و یا فردی انجام می شود. در گروه درمانی، عده ای درباره مشکلات شان با هم حرف می زندد و طی این تبادل نظر هر کدام با مشکلات دیگری که البته شاید مشابه مشکل خودش باشد، آشنا شده و از راه حل های احتمالی و تجربیات افراد آگاه می شود. در گروه، اعتمادبه نفس افراد بیشتر می شود زیرا آنها می بینند که افردا دیگر هم با مشکلات مشابهی دست به گریبان هستند و متوجه می شوند که مشکل مربوط به شخص خودشان نیست بلکه مربوط به بیماری آنهاست. در مشاور انفرادی، بیمار با راه های کاهش احتمال عود اعتیاد به وسیله یک مشاور یا روان شناس آشنا می شود. در این مشاوره فرد می ـوان آنچه را که تمایلی به مطرح کردن آن در جمع ندارد، بازگو کند.

در مشاوره فردی چه نکات باید رعایت شود؟
نوع رابطه مشاور و بیمار بسیار حائزاهمیت است. برای داشتن یک مشاوره مفید وجود یک رابطه خوب درمانی میان بیمار و درمانگر ضروری است. رابطه ای که در آن بیمار بتواند به راحتی با مشاور خود ارتباط برقرار کند و از مشکلاتش سخن بگوید. دراین شرایط مشاور با دادن آموزش های لازم در زمینه توانایی حل مسئله و کم کردن استرس در راستای کم کردن احتمال بازگشت وعود اعتیاد بیمار تلاش می کند. او همچنین درباره شرایطی که ممکن است موجب بازگشت اعتیاد فرد شود به او آگاهی های لازم را می دهد.

احتمال بازگشت در چه افرادی بیشتر است؟
افرادی که مشکلات متعددی مانند مصرف توفانی مدت مواد، استعمال مواد سنگین مانن کراک، مشکلات خانوادگی و اجتماعی دارند.

درباره این افراد استفاده از کدام روش های ترک موثرتر است؟
درمان های جایگزین؛ جون این افراد با عوامل برانگیز اننده متعددی روبه رو هستند.

ترک های مکرر و ناموفق چقدر در موفقیت درمان موثر است؟
بستگی به فرد دار؛ زمینه های شخصیتی، بیمارهای جسمی و روانی توام با اعتیاد و نوع مصرف در این زمینه موثر هستند، به طور مثال، معتادان تزریقی و کسای که از هروئین و کراک استفاده می کنند و همچنین معتادانی که به افسردگی، اختلال شخصیت دو قطبی مبتلا هستند، سخت تر قادر به ترک خواهند بود.
درمان کاهش آسیب چطور؟ آیا این روش برای گروه خاصی از بیماران کاربرد دارد؟
باتوجه به اینکه درمان پرهیز مواد برای همه بیماران کافی نبود و فقط گروه خاصی را تحت پوشش قرار می داد، کم :م راههای کاهش آسیب مورد استفاده قرار گرفت. در این روش فرد به جای تزریق مواد مخدر، از جایگزین های مانندمتادون و بوپرونورفین استفاده می کند. در این روش، هم تزریق مواد مخدر جای خود را به مواد کم عارضه می دهد و هم فرد کمتر در معرض بیماری هایی مانند ایدز و هپاتیت و سیار مشکلات قرار می گیرد. این داروها فرد را از مواد جدا کرده و میل شدید فرد را نسبت به مصرف مواد برطرف می کند. در این روش هم از گروه درمانی و مشاوره های فردی استفاده می شود.
این روش نسبت به سم زادیی دارای چه معایب و محاسنی است؟
درصد بیشتری از افراد آن را ادامه می دهند و فرد می تواند بعد از مدتی مصرف داروها را کاهش داده و یا قطع کند. این فرد برخلاف معتاد می تواند به روال عادی زندگی خود بازگردد، سرکار برود ورفتارهای بزهکارانه و قانون شکنی در او تا حد قابل ملاحظه ای از بین می رود؛ تا جای که به نظر می رسد ما در این دوره با تغییر الگوی شخصیت بیمار روبه رو می شومی اما مشکل این است که فرد باید به طور مرتب مواد جایگزین را دریافت کند.
تا چه مدت؟
بستگی به تصمیم بیمار دارد؛ درصدی از افراد می توانند در فواصل که اغلب سه، چهار سال است با کاهش تریجی دوز، در مان را قطع کنند و برخی نیز باید تا پایان عمر آن را ادامه دهند. در هر صورت، بیمار باید در این زمینه حتماً با پزشک خود مشورت کند.

تاثیرات روانی این شیوه درمان چگونه خواهد بود؟
دیگر از احساس تغییرات شدیدی که هنگام مصرف مواد داشته اند، خبری نیست و به ثبات نسبی در زندگی خود دست پیدا می :نند و از نیاز شدیدی که به مصرف مواد ویا تزریق داشته اند خبری نیست.
حتی احساس سرخوشی شدید بعد از مصرف و خماری شدید فقدان مواد هم در آنها از بین می رود. استفاده از این داروها به هیچ وجه با تغییرات محسوس و شدید مواد در آنها توام نخواهد بود.و این تغییرات بسیار کم است.

در ترک با این روش تا چه حد احتمال بازگشت وجود دارد؟
کسی که از درمان های جایگزین با دوز مناسب و کافی استفاده می کند، نمی تواند دوباره از مواد استفاده کندچون مصرف مواد دیگر برای او همراه با سرخوشی نخواهد بود و حتی احتمال مسمومیت و گاه مرگ دارد. داروهای جایگزین بیشتر گیرنده های بدن فرد را پر می کند و مخدر، دیگر اثری در این فرد نخواهد داشت.
روش های ترک اعتیاد و درمان بیماران معتاد به مواد مخدر
تاکنون روش های گوناگونی برای ترک و درمان بیماران معتاد به کار گرفته شده است که به اختصار به ذکر چگونگی انجام روش ها پرداخته می شود.
روش کم کردن تدریجی ماده مخدر:
در این روش بیمار معتاد می تواند با یک برنامه ریزی منظم و دقیق و با اراده ای قوی و محکم ، روزانه از ماده مخدری که استفاده می نماید کم کند تا آن را در مدت 2 تا 3 هفته به صفر برساند .
در این روش بیمار نیاز دارد که زیر نظر روان پزشک معالج از داروهای تجویز شده استفاده نماید . داروهای تجویز شده اغلب داروهایی است که در رشته روان پزشکی به کار برده می شود و موجب می گردد که علایم وابستگی روانی و جسمی بیمار معتاد به آن میزان کاهش یابد که فرد معتاد احساس نیاز به ماده مخدر نداشته باشد . از خصوصیات این روش این است که فرد می تواند به فعالیت های روزمره خود بپردازد روش استفاده از داروهای ترک اعتیاد به طور سرپایی :
در این روش فرد معتاد توسط پزشک ، درمان خود را شروع می نماید و داروهایی برای وی تجویز می شود که شامل داروهای اعصاب و داروهایی است که ماده مخدر نیستند ، اما اثراتی شبیه ماده مخدر دارند . در این روش به بیمار توصیه می شود که به هیچ عنوان از ماده مخدر استفاده ننماید .
اثرات درمانی داروهای تجویز شده و این که به چه میزان باید تجویز گردد بستگی به نوع ماده مخدر مصرفی و مقدار آن دارد . در این روش اغلب توصیه می گردد که بیمار معتاد به مدت چند روز تا یک هفته در منزل استراحت نموده و بعد به کارهای روزمره خود بپردازد .
روش استفاده از داروهای ترک اعتیاد با بستری شدن در بیمارستان :
این روش مانند روش دوم است . با این تفاوت که فرد معتاد در بیمارستان بستری می گردد و کلیه امور درمانی با نظارت پزشک معالج انجام می شود .از امتیازات این روش این است که بیمار معتاد از نزدیک مورد مراقبت های لازم پزشکی و پرستاری قراردارد و چون در بیمارستان بستری است دسترسی او به مواد مخدر بسیار کم و یا غیر ممکن است و اگر گاهی بیمار نیاز به داروهای خاص خوراکی و یا تزریقی داشته باشد ، این داروها به راحتی در بیمارستان به وی داده شده و یا تزریق می گردد و لذا هرگونه علایم ناشی از ترک ، خواه روانی و یا جسمی ، سریع تر درمان می گردد :
الف : در گذشته ی نه چندان دور ، داروی ترک اعتیاد در مراکز مخصوص و با یک برنامه منظم روزانه به معتادان داده می شد و روش های درمانی گوناگون غیر دارویی نیز به کار گرفته می شد. در حال حاضر مسئولان در تلاش اند که بتوانند از همان روش های گذشته و داروهای خاص استفاده کرده و به درمان بیماران معتاد همت گمارند .

ب : متاسفانه در حال حاضر انواع و اقسام داروهای ترک اعتیاد در بازار وجود دارد که برای ترک اعتیاد به فروش می رسد. از محتویات و یا ترکیـبات چنین داروهایی کمتر کسی اطلاع دارد . در مورد این داروها می توان چنین اظهار نظر نمود که محتویات این داروها اکثراً ترکیبی از مواد مخدر است . دیده شده است که بسیاری از معتادین که از این ترکیبات استفاده می نمایند به این داروها معتاد می گردند .

ج : بنابر این اگر بیماران معتاد از این داروها استفاده نمایند نه تنها نباید انتظار ترک و درمان مورد اطمینان را داشته باشند بلکه ممکن است به این داروها معتاد گردند . به عنوان مثال اگر هر فرد عادی بتواند یک عمل جراحی را انجام دهد می توان انتظار داشت که هر فردی نیز در ترک و درمان اعتیاد همانند یک پزشک متخصص عمل نموده و موفق گردد.

د : از تبلیغاتی که اخیراً در مورد ترک و درمان اعتیاد می شود ، استفاده از اشعه لیزر است که ابهامات زیادی را در بر داشته و دارد که چگونه اشعه لیزر می تواند مشکلات روانی و جسمی بیماران معتاد را درمان کنند؟
روش سم زدایی یا U.R.O.D:
آخرین ، پیشرفته ترین و سریع ترین روش ترک اعتیاد ، در حال حاضر روش سم زدایی یا U.R.O.D است . که چند سالی است در کشور ما به کار گرفته شده و می شود . در این روش بسته به نوع ماده مخدر ، طریقه استفاده از آن ، و مدت زمانی که سبب اعتیاد شده است ؛ فرد معتاد بین 4 تا 6 ساعت توسط متخصص بیهوش می شود .
در مدت زمان بیهوشی داروهایی به بیمار تزریق می گردد که وی بعد از آن که به هوش می آید بسیاری از علایم جسمی ترک ماده مخدر را ندارد، مگر عوارض معمولی بعد از بیهوشی . همان گونه که بارها اشاره و تاکید گردید ادامه درمان های ضروری به عهده روان پزشک معالج است که با بررسی علایم روانی ، برنامه ریزی درمانی را شروع می نماید . داروهایی که اغلب مورد استفاده قرا رمی گیرند داروهای ضد ماده مخدر و داروهای ضروری برای درمان علایم روانی و برخی علایم جسمی باقی مانده می باشد که ممکن است ضعف ، سستی و … را در بر داشته باشد .
بهتر است که روش سم زدایی در بیمارستان و با نظارت و مراقبت های پزشکی انجام گردد . گاهی شنیده می شود که با این روش در 24 ساعت ( یک روز ) بیماری اعتیاد درمان می گردد و یا در بعضی از درمانگاه ها و یا مطب های اختصاصی در چند ساعت انجام می شود . این شنیده ها تا حدودی اغراق آمیز به نظر می رسد و خود نوعی تبلیغات تجارتی است . روش سم زدایی بهتر است در بیمارستان صورت پذیرد و لازم است که بیمار بعد از انجام سم زدایی چند روز در بیمارستان بستری باشد تا توسط پزشک معالج علائم جسمی و روانی او به حالتی اطمینان بخش بهبود یافته و بقیه درمان ها به طور سرپایی ادامه یابد .
تشخیص و تصمیم گیری در مورد زمان مرخص شدن بیمار معتاد برعهده پزشک معالج است. مهم ترین نکته درمانی این است که بعد از ترخیص ، بیمار باید از داروهایی که توسط پزشک تجویز می شود حتماً استفاده کرده و به توصیه های او عمل نماید و تا زمانی که لازم باشد به درمان خود ادامه دهد .

روش سم زدایی U.R.O.D هیچ گونه خطری در پی نخواهد داشت . معهذا لازم است که بیمار مورد آزمایشات و معاینات لازم پزشکی قرار گیرد . اگر به دلیل یک نوع بیماری ، استفاده از روش سم زدایی غیر ممکن باشد بدون شک از روش های دیگر ترک و درمان اعتیاد می توان بهره گرفت . بنابر آنچه که گفته شد و چنانچه می خواهید در ترک و درمان اعتیاد خود یا نزدیکان خود موفق باشید ، رعایت موارد زیر ضروری است؛ در غیر این صورت احتمال بازگشت به اعتیاد حتمی است :
1- فرد معتاد از دیدگاه پزشکی خصوصاً روان پزشکی بیمار است .
2- فرد معتاد باید بخواهد و مصمم باشد که از بلای خانمانسوز اعتیاد نجات یابد .
3- ارزیابی های روان پزشکی ، روان شناختی ، شخصیتی ، جسمی و … قبل از شروع ترک و درمان ضروری است .
4- بیمار و خانواده بیمار بهتر است که در حد امکان نظریات و توصیه های روان پزشک معالج را پذیرفته و به آن عمل نمایند 5- بهتر است فرد معتاد با همراه مورد اعتماد خانواده و روان پزشک معالج در بیمارستان بستری گردد .
6- در صورتی که پزشک معالج صلاح می داند ، بیمار معتاد در مدت زمان مشخصی ممنوع الملاقات باشد و تمام اطرافیان و نزدیکان باید این نکته را رعایت نمایند.
7- نوع و روش ترک یا سم زدایی با توافق بیمار معتاد یا خانواده او و روان پزشک معالج تعیین و انتخاب شود.
8- مدت زمان بستری توسط پزشک معالج تعیین و مشخص می گردد و بیمار و خانواده او نباید بر خلاف آن عمل نمایند .
9- بعد از انجام ترک اعتیاد بیمار باید حداقل به مدت یک سال تحت نظر روان پزشک به درمان خود ادامه داده و از داروهایی که تجویز می شود استفاده و به توصیه های او عمل نماید .
10 – درمان های غیر دارویی مانند روان درمانی انفرادی ، گروه درمانی ، خانواده درمانی و … اگر لازم باشد بهتر است انجام شود.
11- شروع به کار ، فراهم نمودن کاری مناسب ، و بازگشت سریع فرد به کار قبلی در درمان بسیار موثر است .
12- فعالیت های ورزشی روزانه و منظم یکی از ضروریات درمان است.
13- در حال حاضر پیشرفته ترین ، سریعترین و بهترین روش ترک اعتیاد ، روش سم زدایی U.R.O.D می باشد که بهتر است با بستری شدن در بیمارستان صورت پذیرد .
به این امید که شاهد روزی باشیم که اعتیاد به مواد مخدر و یا هرگونه اعتیاد دیگری در کشور عزیزمان ریشه کن گردد.
روش های ترک اعتیاد به مواد مخدر(تریاک,هروئین و شیشه)
علیرغم اینکه اعتیاد یکی از پیچیده ترین بیماریها می باشد چنانچه فرد تمایل واقعی به درمان و ترک اعتیاد داشته باشد و با روش ترک اعتیاد درست به پیش رود قطعا درمان می گردد اما اگر فرد هنوز به تشخیص درستی نرسیده باشد، به عمق مشکلات و عوارض ناشی از اعتیاد خود واقف نگردیده ، تمایل واقعی جهت درمان نداشته و حتی به ادامه روند اعتیاد خود بیشتر تمایل داشته باشد متاسفانه هرگونه اقدام درمانی بی نتیجه خواهد بود …
متاسفانه باور غالب اجتماعی این است که شخص معتاد موجودی است، کثیف، دزد ،نفرت انگیز و مجموعه ای از رذائل و خصوصیت های منفی که در یک انسان می تواند وجود داشته باشد، در معتاد متجلی است. بر پایه این دیدگاه باید از فرد معتاد حذر کرد و با نفرت و انزجار او را از جامعه دور کرده و یا نابودش ساخت. رفتار اجتماعی با معتادین توام با نفی و طرد ، نفرت و انزجار و خلاصه به شکل بر خورد با مجرم خطرناکی است که عدم اش به از وجود.
اگر چه عوارض ثانویه اعتیاد در بین گروهی از معتادین که به دلیل فقر و تنگدستی امکان تامین هزینه زندگی خود را ندارند ،سبب می شود که برای خرج اعتیاد خود دست به هر کاری بزنند ، نسبت به سر و وضع و بهداشت فردی بی تفاوت شوند و در یک کلام مشمول تمام صفاتی که جامعه به معتادان نسبت می دهد باشند اما این عمومیت ندارند و اکثریت معتادان را شامل نمی شود.
معتاد قبل از اینکه یک مجرم باشد یک بیمار است و این رفتارهای غلط اجتماعی و عملکرد نا درست دیگران است که به جای تلاش برای رفع درد و مرضش ، او را به وادی خلاف سوق می دهد. خوشبختانه مدتی است که در قوانین تجدید نظر شده و به عنوان مجرمیت معتاد به شرطی که اقدامات درمانی را شروع کرده باشد ، حذف گردیده اما باورهای اجتماعی فرقی نکرده و در زمینه آموزش اجتماعی و بخصوص خانواده ها تلاش چندانی صورت نگرفته است.
برای ترک اعتیاد روش مناسبی انتخاب کنید
کسانی که فکر می کنند روش ترک اعتیاد با بستن و زندانی کردن معتاد ( روش سقوط آزاد یا بهتر بگویم روش یابوئی – زور درمانی – شلاق درمانی – طناب درمانی ! ) پس از گذشت سه روز اعتیاد بر طرف می شود ، بدانند که چنین نخواهد شد و این فرد هر زمانی که آزاد شود و امکان دسترسی به مواد مخدر پیدا کند،در مصرف آن درنگ نخواهد کرد چون اختیارش دست خودش نیست. چنین روش هائی در مورد یک معتاد یا درواقع یک بیمار ، نوعی جنایت ناشی از عدم درک و آگاهی نسبت به اعتیاد است که متاسفانه با ساختن یکسری فیلم ها و القائات نادرست ، در ذهن مردم و جامعه رسوخ کرده است.
سه روش متداول ترک اعتیاد وجود دارد :
1- روش ترک اعتیاد با قطع سریع مصرف مواد مخدر بدون استفاده از دارو
2- روش ترک اعتیاد با قطع سریع مصرف مخدر و استفاده از دارو
3- روش ترک اعتیاد سنتی با کاهش تدریجی مصرف مواد مخدر .
-روش اول ترک اعتیاد
در این روش ترک اعتیاد، بیمار به یک باره مصرف مواد مخدر را قطع می کند بدون آنکه دارو یا ترکیبی را جایگزین مصرف مواد بکند. به این روش ترک اعتیاد؛ سقوط آزاد ؛ یا ترک یابوئی گفته می شود. از این جهت این روش ترک اعتیاد را ترک یابوئی می گویند که در واقع تحمل عوارض و درد های ناشی از قطع سریع مواد به حدی است که قدرت و توان حیوانی چون یابو را طلب می کند اما بهتر است که به جای این اصطلاح نامانوس ، از واژه ترک سقوط آزاد استفاده شود.
در این روش ترک اعتیاد به علت قطع مصرف مواد ، مرحله عکس العمل های آشکار که 1 تا 2 هفته طول می کشد بسیار سخت و طاقت فرسا خواهد بود اما نشدنی نیست و کسانی هستند که این عوارض را تحمل می کنند. بزرگترین عیب این روش اینست که یک شوک مخرب جسمی و روحی به بیمار وارد می گردد.
سیستم های تولید مواد شبه افیونی در بدن ، حدود ده ماه زمان نیاز دارند تا باز سازی شوند لذا پس از گذراندن سختی های دو هفته اول ، مشکلات بی خوابی ، افسردگی ، کم حوصلگی، گریه کردن ، کند ذهنی فراموشی تنبلی، عدم میل به زندگی و غیره در بیماران وجود داشته و طی این مدت شخص قادر به کار کردن نیست و یا راندمان کاری مساعدی ندارد. حتی تجویز می کنند که در این در این دوره ده ماهه شخص را بیشتر تنها بگذارندو تختخوابش را جدا کنند. در این مدت به علت عدم تعادل جسمی و روانی ، بیمار نباید تصمیمات سرنوشت ساز بگیرد.
شوک مخربی که در این روش ترک اعتیاد به بیمار وارد می شود ، سبب می گردد که بعضی از قسمت های تولید کننده مواد شبه افیونی بدن چه بسا تا آخر عمر هیچ وقت فعال نشود. این مطلب به تائید پروفسور آرتور گایتون رسیده و در عمل بین کسانی که با روش سقوط آزاد ترک کرده اند درصد کمی به مرحله تعادل پایدار می رسند و اکثراً دچار عدم تعادل در دراز مدت هستند و یا به تیک های عصبی دچار می شوند.

-روش دوم ترک اعتیاد
این روش ترک اعتیاد " شبه سقوط آزاد " است. بدین ترتیب که پس از قطع فوری مصرف مواد مخدر و در طول یک هفته اول ، برای کاهش عوارض و دردهای بیمار از دارو استفاده می شود.این همان روش رایج بین المللی منجمله در ایران و همچنین اگهی های ترک اعتیاد است. به دلیل نادیده گرفتن زمان بازسازی سیستم های تولید مواد شبه افیونی در بدن این روش فرق چندانی با روش سقوط آزاد و عوارض حاصل از آن ندارد. مثال علمی آن اینست که در روش روش سقوط آزاد شخص از بالای ساختمان ده طبقه به پائین می پرد ولی در شبه سقوط آزاد کمی تخفیف داده و ازیکی دو طبقه پائین تر سقوط می کند.

-روش سوم ترک اعتیاد
سومین روش ترک اعتیاد ، کاهش تدریجی مصرف مواد است که به آن " ترک سنتی " گفته می شود و از زمان های قدیم تاکنون مرسوم بوده است. در ترک سنتی ، هر روز مقداری از مصرف مواد مخدر کم می شود تا بتدریج به صفر برسد. مثلاً مقداری تریاک یا شیره را در ظرف آبی حل کرده و سپس به جای مصرف مواد ، روزانه چند پیمانه مشخص از این شربت می خورند و به جای مقدار خورده شده آب می ریزند تا شربت رقیق تر شود.
اگر مقدار مواد مخدر در شربت اولیه طوری انتخاب شود که ظرف حدود 15 روز مصرف مواد مخدر به صفر برسد در واقع مشابه ترک سقوط آزاد خواهد بود ولی اگر با حجم و مقدار بیشتر شربت عمل کنند به طوری که بیش از 40 روز طول بکشد در این صورت نتیجه بهتری عاید شده و عوارض کمتری به جای می گذارد. عده بسیاری ازبیماران معتاد ، از روش ترک سنتی و کاهش تدریجی مصرف مواد استفاده کرده و نتیجه گرفته اند.
از روش ترک سنتی برای ترک اعتیاد به هروئین نیز می توان استفاده کرد
از روش ترک اعتیاد به صورت سنتی برای هروئین نیز می توان استفاده کرد مشروط بر آن که بیمار به مدت 24 الی 48 ساعت از مواد مخدر استفاده نکرده و عوارض خماری آنرا تحمل کند و بعد به جای مصرف هروئین ، از تریاک یا آب شیره استفاده کرده و به تدریج میزان مصرف را کاهش داده و به صفر برساند. سنگین ترین عمل و مصرف بالای هروئین ، پس از 48 ساعت از قطع مصرف مواد با تریاک یا شیره قابل جبران است و البته 3 تا 4 روز طول می کشد تا بدن بیمار با تغییر نوع مواد خود را تطبیق دهد و معمولاً پس از یک هفته ، اوضاع عادی می گردد.
هر یک از روش های ترک سه گانه دارای محاسن و معایبی است. به عنوان مثال روش ترک سقوط آزاد برای کسانی که در ابتدای راه اعتیاد هستند و به طور تفریحی و تفننی از مواد مخدر استفاده می کنند و هنوز سیستم تولید کننده مواد شبه افیونی بدن آنان از کار نیفتاده است خوب جواب می دهد و چه بسا بهترین روش باشد ، اما همین روش ترک اعتیاد برای آن دسته بیماران معتاد حرفه ای که سالیان متمادی به مصرف مواد مخدر با دوز بالا مشغول هستند نه تنها موثر نیست بلکه اغلب عوارض شدید و غیر قابل جبرانی به جای خواهد گذاشت . بعلاوه برای بیمارانی که به کار دائم اشتغال دارند ، استفاده از روش سقوط آزاد میسر نیست چون تا ده ماه نمی توانند کار مثبتی انجام دهند.
یا در روش ترک اعتیاد شبه سقوط آزاد ، اگر چه مصرف دارو سبب کاهش عوارض عکس العمل های آشکار در بیمار خواهد شد لیکن همین ترکیبات داروئی بعضاً خطرناک تر از خود مواد مخدر می باشند و دسته ای از آنها بسیار اعتیاد آور هستند. مثال واضح آن هروئین است. این ماده مخدر به عنوان دارو برای درمان اعتیاد اختراع و تولید شد اما در عمل خود به اعتیاد خطرناک تری بدل گردید و یا انواع و اقسام قرص های آرام بخش و مسکن وهمچنین قرص های روان گردان و توهم زا که خود سرانه مصرف می گردد ، باعث رواج اعتیاد به قرص در بین بیماران و بخصوص جوانان شده است.
آنچه در قسمت روش های شناخته شده ترک اعتیاد گفته شد ، تنها راه های منحصر به فرد ترک اعتیاد نیست و امروزه شاهد ابتکارات فراوان دیگری هستیم ، یکی از این ابتکارات اینست که بیمار را سه روز بیهوش کرده و در طی این مدت به اصطلاح سم زدائی می کنند و می گویند دیگر مشکلات جسمی معتاد تمام شده یا آنکه شنیده می شود در کشور های دیگر با جراحی مغز و دستکاری در آن درصدد علاج اعتیاد هستند ! خلاصه معتاد بیچاره موش آزمایشگاهی کسانی شده است که داعیه ترک اعتیاد او را دارند.حتی اگر این روش های ترک اعتیاد منجر به نابودی یا نقص دائمی در وی شود . واقعاً که جای تاسف است.
روش پیشنهادی برای ترک اعتیاد روش طولانی مدت است و با حداقل ضایعات جسمی و روانی ، بیمار معتاد را به سمت ترک دائمی اعتیاد هدایت می کند به طوری که در انتها ی پله ها ،خود بیمار عجله در دوره ترک دارد و نوعی زدگی نسبت به مواد مخدر پیدا می کند.
متخصصان درمانگر اعتیاد می گویند برای درمان کسی که به مواد محرک شیشه اعتیاد پیدا می کند، داروی خاصی در دنیا وجود ندارد و داروهایی که تجویز می شود تنها به کاهش علایم ناراحت کننده بیمار کمک می کند.درمان اعتیاد به شیشه همچون سایر مواد مخدر مشکل ترین درمان هاست. نکته اساسی این است که برای درمان اعتیاد به مواد مخدری که مرفین دارند مثل تریاک، کراک وهرویین، داروهایی مثل "متادون" و"بوپره نورفین" را تجویز می شود امابرای درمان اعتیاد به شیشه داروی خاصی وجود ندارد. دارویی که خاص درمان اعتیاد به شیشه باشد در ایران و حتی خارج از کشور وجود ندارد، بلکه داروهایی که برای ترک اعتیاد به شیشه استفاده می شود داروهای کمکی از جمله ضداضطراب ها و ضدافسردگی هاست که این داروها در کاهش علایم بیمار موثر هستند.
برای درمان عوارض اعتیاد به شیشه براساس مدت و نوع و روش مصرف ممکن است که فرد نیاز به درمان دارویی به شکل بستری شدن یا سرپایی داشته باشد. بعد از درمان اختلالات روان پزشکی بیمار باید به وسیله روان پزشک خبره مورد بررسی و درمان قرار گیرد و به دنبال آن یا همزمان آموزش خانواده، آموزش مهارت های بهبود اولیه و پیشگیری از بازگشت و رفتار درمانی برنامه ریزی شود.
بوپرنورفین (قرص ترک اعتیاد ) چیست ؟
بوپرنورفین یک داروی مسکن مخدر شبیه مورفین، کدئین و هروئین است. این دارو عمدتا برای درمان اعتیاد به مواد مخدر استفاده می شود، البته مصارف درمانی دیگری نیز دارد.
استفاده نامناسب از بوپرنورفین می تواند منجر به بروز عوارض جدی و حتی مرگ شود. در صورت استفاده از سایر مواد مخدر، عوارض جانبی بوپرنورفین شدت بیشتری می یابند. از شکستن قرص و حل نمودن آن در هر مایعی به منظور تزریق در رگ خودداری کنید. این عمل می تواند باعث مرگ بشود. این دارو را دقیقا باید طبق دستور پزشک مصرف کرد.
ترک اعتیاد به مواد مخدر با چه علائم جسمی و روانی همراه است؟
بدنبال قطع مصرف مواد مخدر در فردی که اعتیاد به این مواد دارد علائم متعددی بروز می کند که اصطلاحا به آن سندرم محرومیت (Withdrawal Syndrome) گفته می شود. این سندرم شامل:
درد عضلانی- استخوانی ، بیخوابی، بیقراری، عطسه، آبریزش بینی، خمیازه، اسهال، تهوع و استفراغ، بی اشتهایی، ضعف وبیحالی، پرش اندامها، احساس سرما و گرما، لرز، تعریق، تپش قلب، اشک ریزش، درد شکم، هذیان، پرخاشگری، وسوسه به مصرف مواد…. می باشد. شدت علائم فوق در افراد مختلف متفاوت بوده و تحمل آنها بدون اقدامات درمانی صحیح بسیار دشوار می باشد این علائم مدتی بعد از ترک اعتیاد برطرف میشود.
آیا ترک اعتیاد می تواند سلامتی فرد را به مخاطره اندازد؟
درمان وابستگی جسمی به مواد مخدر که اصطلاحا سم زدائی نامیده شده و در جامعه به ترک اعتیاد معروف است در مواردیکه بیمارتحت ارزیابی صحیح پزشکی و آزمایشات لازم انجام نگرفته و یا استانداردهای مراقبتهای پزشکی و پرستاری رعایت نشود می تواند با خطرات جدی همراه باشد، در غیر اینصورت سم زدائی سلامتی فرد را مورد تهدید قرار نمی دهد. سم زدائی از نظر علمی عبارتست از بکار بردن روشهایی که به بیمار کمک نماید تا دوره ترک را با حداقل علائم و بطور کنترل شده و بی خطر پشت سر گذارد. ترک اعتیاد به مواد مخدر به روند درمان روانی یا پزشکی اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان مانند تریاک، هروئین، کوکائین، برخی داروها و الکل اطلاق می شود. بنا بر تعریف اداره خدمات مواد مخدر و بهداشت روانی آمریکا در سال ۲۰۱۰ میلادی، که بر اساس تجربیات کسانی که خود را از چنگال اعتیاد رها کرده اند بنا شده است، تعریف ترک اعتیاد (بهبودی از اعتیاد) به شرح زیر است: "بهبودی یک فرایند تغییر است که از طریق آن افراد برای به دست آوردن سلامت و رفاه و آسایش خود و به دست گرفتن اختیار زندگی تلاش کرده و سعی می کنند تا همه امکانات و قابلیت های بالقوهٔ خود را مجدداً به دست آورند."
مرکز ترک اعتیاد
در مراکز ترک اعتیاد یا مراکز بازپروری، معتادان مددجو، پس از پذیرش، با نظارت مددکاران دوره درمانی را می گذرانند. در مورد معتادان و کارتن خواب های تنهامانده، مددکاران، خانواده معتاد را شناسایی می کنند و آنها را در جریان وضع فرد بیمار قرار می دهند.
مددجویان بعد از گذراندن دوره ترک اعتیاد و مرحله سم زدایی، وقتی از اتاق قرنطینه خارج می شوند همزمان با شرکت در دوره ها و جلسات ترک اعتیاد با نظارت مددکاران در کارگاه های مهارت آموزی مشغول به کار می شوند. اشتغال و کسب درآمد مهم ترین دغدغه افرادی است که اعتیاد را کنار گذاشته اند و می خواهند به زندگی عادی برگردند. بدین منظور معمولاً در کمپ های ترک اعتیاد مرکز مهارت آموزی هم ایجاد می شود. در پی پاک ماندن فرد ترک اعتیاد کرده، گاه مددکاران برای آگاهی دادن به خانواده های آنها با خانواده ها تماس می گیرند تا اعتماد آنها را به تحول جدید جلب کنند.
انجمن روان پزشکان آمریکا کارکرد ۱۲ قدم را چنین خلاصه کرده است:
* اقرار به اینکه یک معتاد توانایی کنترل اعتیاد و اجبار به مصرف خود را ندارد
* باور اینکه تنها یک نیروی برتر می تواند توانایی لازم را برای آنها فراهم کند
* مرور خطاهای گذشته به کمک یک راهنما یا یک عضو با تجربه
* جبران خسارت اشتباهات گذشته
* یادگیری روش زندگی جدید با استفاده از الگوهای رفتاری جدید
* کمک به معتادان درحال عذاب دیگر که از همان اعتیاد و اجبار به مصرف رنج می کشند
روزهای اولیه ترک
اغلب معتادان در روزهای اولیه ترک اعتیاد دچار ترس و وحشت شده و دچار بی قراری می شوند. توصیه می شود جهت غلبه بر حالات و بیقراری های عذاب آور جسمی و روانی در روزهای اول بهبودی این اقدامات انجام شود:
* پذیرش بیماری اعتیاد
* تحمل کردن عوارض خماری
* سازش کردن با نوسانات اخلاقی
* مبارزه با افکار
* اعتماد کردن به فرایند بهبودی
داروهای ترک اعتیاد به مواد مخدر
* بوپرنورفین (به عنوان ضددرد، مسکن قوی و جایگزین مواد مخدر و اعتیاد آور)
* شربت تریاک (یک ماده مخدر و مسکن درد و اعتیاد آور)
* متادون (داروی نگهدارنده برای مهار اعتیاد به هروئین و مواد مخدر و اعتیاد آور)
* حب جدوار یا حب الشفاء (داروی ترک اعتیاد، مسکن قوی و ضد درد با اثرات تقویتی بدون ایجاد وابستگی و اعتیاد)
* نالوکسان (برای تشخیص و درمان مسمومیت ها با مواد مخدر یا کومای ناشی از آن مصرف می شود)
* نالتروکسان (به عنوان داروی کمکی برای درمان اعتیاد به کار می رود)
منابع
Schaler, Jeffrey Alfred (1997). "Addiction Beliefs of Treatment michael vick Providers: Factors Explaining Variance". Addiction Research & Theory 4 (4):
Mahaleh.Hamshahrilinks.Org. Accessed November.
Mahaleh.Hamshahrilinks.Org. Accessed November.
http://www.khabaronline.ir/detail/185721/society/social-damage
http://www.khabaronline.ir/detail/185721/society/social-damage
https://article.tebyan.net/
http://www.beytoote.com/health/addiction/drug3-addiction2-treatment.html.
tebyan.net
congress60.org
hamrah.co

اعتیاد به مواد مخدر و راه های درمان آن

1