پیاده گذر تربیت تبریز
معرفی شهر و جایگاه تاریخی آن
شهر تبریز در سال های اخیر توسعه پرشتابی را تجربه کرده و تغییراتی در بافت های کهن خود دیده است.مرکز شهر با بافت تاریخی و باارزش خود دستخوش تحولاتی چون خیابان کشی های گسترده شده است و بر این اساس سازمان سازمان فضایی شهر درهم شکسته است. (عرصه, 1368, ص. 134)
مرکز شهر
مرکز شهر تبریز تقریبا در مرکز هندسی شهر قرار دارد این محدوده از نظر مساحت با 213 هکتار حدود یک درصد کل شهر را به خود اختصاص داده است. (پارس, 1384, ص. 7).مرکز شهر از هفت محله به نام های خاقانیتربیت،امین،شریعتی،دارایی،راسته کوچه ،بازار و بخشی از دومحله شمس و سید حمزه تشکیل شده است.از زمان شکل گیری تبریز محلات یاد شده به همین نام مشخص شده اند. (فلاح نژاد و محمدزاده, 1388, ص. 64)این مرکز در برگیرنده مهم ترین عناصر شهری شامل بازار،مراکز سیاسی اداری،یادمان ها و نمادهای تاریخی و عناصر فرهنگی است.بافت قدیم شهر در این محدوده است.این بافت عمدتا خودانگیخته و دارای ساختار همپیوند و اندامواره است.
نشانه شناسی شهر
حس و حال شهر
وقتی که به شهر وارد می شوید احساس میکنید که با همه چیز غریبه اید به خصوص اگر با زبان ترکی آشنایی نداشته باشید.خشکی و غریبگی را در رفتار مردم شهر احساس می کنید،اما زمانی که با تعارفات مردم آشنا و با آنها همراه می شوید به راحتی با آنها خو میگیرید و تورا می پذیرند. (مظفری پور, 1393)
معماری خاص تبریز
معماری تبریزی به نمای بنا به ممانند یک قطعه موسیقی که دارای شروع اوج و فرود است می نگرد بر این اساس
می توان نوعی تقارن و هماهنگی را در چیدمان نما یافت .این گونه را می توان در خیابان تربیت تبریز یافت.
. (عرصه, 1368, ص. 348)
مدرنیسم در تبریز
تبریز مدرنیسم را از طریق مدرنیسم شرقی تجربه کرده و پذیرفته است.خصوصیات مدرنیسم شرقی به استحکام ،کارایی در شرایط سخت و ناهمگون و نامطلوب شهره است .اندیشه های غربی در شرق اروپا و بیشتر روسیه پالایش و وارد تبریز شده است.در چنین دیدگاهی مقصد و غایت مهم است نه وسیله و طی طریق. (مظفری پور, 1393)
مرمت شهری در تبریز
طبق مصوبه مورخ 28/9/1369 شورای عالی شهرسازی و ممعماری ایران مرکز قدیمی شهر تبریز به عنوان بخشی از محور تاریخی فرهنگی شهر شناخته شد.بر این اساس شهرداری تبریز به عنوان مجری طرح با هدف احیای نقش تاریخیمحور ،ایجاد انسجام فضایی ،نظم کالبدی و عملکردی و ارتقا کیفیت سکونت اقدام به تهیه طرح تفصیلیمحور تاریخی فرهنگی کرد.تمرکز مراکز اداری ،تجاری،خدماتی و خرید در این محدوده یکی از مهم ترین عوامل تولید و جذب سفر محسوب می شود.به طوری که این تمرکز باعث گردیده در سطحی معادل یک درصد از کل شهر ،42درصد سفرهای درون شهری انجام شود،درحالی که تنها 19 درصد از محدوده مرکز شهر به شبکه معابر اختصاص دارد. (محمدزاده به نقل از زیستا,1388)
کاربری های ناسازگار و ترکیب فعالیت و سکونت و نفوذ کاربری های تولید و پشتیبان تجاری تولیدی(نظیر انبارها و باراندازها در بافت) نه تنها آرامش سکونت را در این محدوده به خطر انداخته ،بلکه باعث فشار مضاعفبرمرکز شهر،ناهماهنگی،افت کیفیت فضا و حتی تخریب بسیاری از بافت ها و بناهاب باارزش که تجسم نمادها،نشانه ها و خاطره های هویت بخش برای تمام شهر و ساکنان آن بود ،شده است. (قربانی & جام کسری, 1389, ص. 64)
نکات قابل توجه در مرمت شهری تبریز عبارت است از:
1. هدف اصلی:ایجاد چهره فرهنگی شهر تاریخی و باز زنده سازی و احیا هویت بافت قدیم
2. هدف کالبدی:اولویت بخشیدن به طرح های نوسازی و بهسازی شهری
3. هدف اقتصادی:تقویت بنیه اقتصادی شهر از طریق ایجاد محورهای تجاری فعال و جذاب.
4. هدف اجتماعی:تنوع فضایی و جذابیت محیطی برای حضور اقشار مختلف
5. هدف فرهنگی:توجه دقیق به نقش تاریخی-فرهنگی شهر قدیم و معاصر سازی آن.
6. سیاست ها و راهبردهای کالبدی:
* ایجاد فضاهای جدید در استخوان بندی شهر کهن برای جلوگیری از فرسودگی
* احیا و پردازش معماری سنتی نماهای آن
7. سیاست ها و راهبردهای آمدو شد حمل و نقل:
* کندکردن عبور سواره
* استفاده از حمل و نقل عمومی در بافت کهن به خصوص اتوبوس
* ایجاد محورهای پیاده
8. سیاست ها و راهبردهای تاسیسات و تجهیزات شهری:معاصر سازی تاسیسات و تجهیزات شهری
معرفی نمونه از لحاظ جایگاه و چرایی به وجود آمدن پیاده راه و اقدامات
خیابان تربیت تبریز در قلب شهر و درون بافت تاریخی قرار داردو هسته مرکزی شهر را خیابان امام خمینی(ره)،خیابان اصلی شهر به بازار تبریز پیوند می دهد.با توجه به اینکه این خیابان در سمت جنوبی بازار قدیم قرار گرفته از نظر فضایی یک سیستم تجاری را تشکیل می دهد.این خیابان در فاصله 1307-10 که محمدعلی تربیت شهردار تبریز بود برای تسهیل آمد و شد وسایط نقلیه موتوری بر روی گذر حدفاصل (دیگ باشی)و (دروازه نوبر)تعریض و به نام شهردار وقت (خیابان تربیت)نامیده شد.
تا پیش از تبدیل این محور به پیاده راه ،نماهای با ارزش قدیمی خاصی که بدنه های این خیابان راتشکیل می دادند،آسیب پذیری را تجربه کرده و بار ترافیکی سنگینی نیز در این منطقه پر ازدحام وجود داشت. به این ترتیب:
* برای حل مشکل ترافیک این خیابان
* احیا وپردازش معماری سنتی نماهای آن
* لزوم حذف این محور از شبکه ترافیکی منطقه
وجود داشت (مرادی, 1379, ص. 71).به ویژه اینکه در تبریز نیز همچون بسیاری از شهرهای کهن کشور در مقطعی از زمان ،بافت قدیم ،بی رحمانه رو به ویرانی نهاده بود تا اینکه در سال 1371 سمت شرقی آن به مسیر صرفا پیاده با عملکرد تجاری تفریحی بدل شد. (قربانی & جام کسری, 1389, ص. 65)
خیابان تربیت با پانصد متر طول و پانزده متر عرض یکی از قدیمی ترین مسیرهای تجاری و اقتصادی شهر تبریز به شمار می رود.محور پیاده تربیت با وام گیری از نام ها،نشانه ها و اتفاقات جمعی گذشته ،در اذهان عمومی به عنوان فضای شهری و حامل بار تجاری و اجتماعی شهر عمل می کند.و به عنوان یک محور ارتباطی داخلی ،ضمن انطباق کامل با مسیر گذر موجود،دو نقطه بسیار مهم یعنی میدان ساعت(شهرداری)و بازار قدیم را به هم پیوند می دهد.این محور ،مسیری است انسانی ،پویا و زنده که سبب رونق حیات اجتماعی می شود ،هویت بخش و خاطره ساز است و خود به عنوان یکی از عرصه های جمعی ،صحنه نمایش شهر است و به عبارتی هم (معبر)است و هم (مقصد).
قابلیت پیاده روی ،اختلاط کاربری ها و فعالیت ها تراکم مناسبی از انتخاب این محور در هسته مرکزی شهر و بافت تاریخی آن از آنجا نشات میگیرد که نقش مهمی در ترافیک منطقه مرکزی شهر ایفا می کند و نیز عمده دسترسی ها به این محور شریانی نیست و نقش محله ای دارد.بر این اساس محورهای کمکی اطراف خیابان تربیت با پذیرفتن نقش جایگزینی ،تبعات قطع ترافیک سواره از آن محور را نیز متحمل می شوند به طوری که در حال حاضر عمده بار ترافیکی خیابان تربیت در خیابان های مجاور متمرکز شده است.
قابلیت دسترسی مناسب به گره ها و مسیرهای اصلی شهر باعث نفوذ پذیری هرچه بیشتر آن شده است.این محور در ارتباط دهی منطقی بین فعالیت ها و کاربری های مبدا و مقصد خیابان علاوه بر تخریب کم به عنوان مسیری کارا د رمرکز شهر عمل کرده و جداره های آن بر اثر حضور اموزه های فرهنگی اجتماعی اغلب به صورت بومی و درون زا توسعه یافته است .دو کیفیت مهم که منجر به سرزندگی پیاده راهها می شود تنوع و نفوذپذیری فضاهاست. (پاکزاد, 1385, ص. 282)بر این اساس می توان گفت پیاده راه تبریز از لحاظ نفوذپذیری برای عابر پیاده موقعیت مناسبی داشته و ارتباطی که با بازار قدیم شهر دارد باعث شده است میزان استقبال از این خیابانبیشتر شود .قابلیت دسترسی مناسب به گره ها و مسیرهای اصلی شهر باعث نفوذپذیری هرچه بیشتر آن شده و این امکان را به شهروندان داده است که با آسودگی و عدم هنگرانی از نحوه بازگشت در آن حضور یابند. (قربانی & جام کسری, 1389, ص. 66)
وجود قوس ملایم و ظریف در گستره خیابان و نیز توسعه خیابان و نیز توسعه و ترمیم جداره ها و فضاها با الهام از اصول معماری و شهرسازی گذشته و معرفی و ارائه چشم اندازهای زیبا و متنوع با مقیاس محصوریت1:2 آنرا به یکی از زیباترین ،جذاب ترین و موفق ترین پیاده راههای شهری حداقل در مقیاس کشوری تبدیل کرده است. (فلاح نژاد & محمدزاده, 1388, ص. 233)
پیاده راه جنت مشهد
3-1مرکز شهر مشهد و ضرورت احیای آن
مرکز شهر در برگیرنده مهمترین عناصر شهری ،شامل،بازار،مراکز سیاسی -اداری،یادمانن ها و نماد های تاریخی و عناصر فرهنگی است.بافت قدیم شهر نیز در این محدوده قرار دارد.این بافت عمدتا خود انگیخته و خود سازمان یافته بوده ،دارای ساختارهای همپیوند و اندامواره (ارگانیک)است.مشخصه عمده ی آن علاوه بر سکنی گزینی بخش در خور توجهی از مزدم ،مرکزیت مذهبی،تاریخی،اداری و نظایر آن در سطح شهر است.وجود مجموعه حرم مطهر رضوی استخوان بندی شهر را تشکیل داده ،بیانگر نقش و اهمیت این محدوده در انعکاس هویت و تاریخ شهر است. (توزنده جانی و همکاران, 1390)
3-1-1-عناصر شاخص و نمادین
کوین لینچ در کتاب سیمای شهر درباره شهر مشهد می گوید "در میان بیشتر فرهنگ ها ی پیشرفته ،ممکن است کل یک شهر ،مقدس باشد ،مانند مشهد در ایران ،یا لهاسا در تبت.این شهر مملو از نامها،خاطرات ،عناصر شاخص و مکانهای مقدس است"
بافت تاریخی شهر از تعداد بالایی عناصر شاخص و نمادین بهره مند است اسن عناصر و فضاها سبب هویت بخشی،جهت یابی ،شفافیت و رابطه این بخش گردیده اند.به طوریکه ساختار ذهنی مردمان و ساختار فرهنگی با ارزشهای کالبدی بافت برهم منطبق است و این مساله خود انسجام بیشتری به ساخت فضایی بخش قدیمی شهر میبخشد.نقطه مقابل این موضوع ،نواحی جدید شهر است که از تعداد این گونه عناصر و فضاهای نمادین و با ارزش ،با گسترش شهر کاسته می شود.از این روئ ساختار اصلی محدوده توسعه جدید دچار گسستگی ،عدم رابطه فضایی مناسب ،بی هویتی ،عدم جهت یابی و … شده است.
3-2-خیابان جنت،پیاده راهی در بافت مرکزی مشهد
خیابان جنت از لحاظ منطقه بندی شهر ،در منطقه 8 شهر ؛در درون بافت مرکزی قرار گرفته ،از نظر فضایی یک سیستم تجاری را تشکیل می دهد.
این محور در بافت میانی شهر واقع شده است و از اطراف به محر ها و نقاط مهم شهر مشهد متصل می شود.محور مذکور که شرقی غربی است ،از شمال به بلوار مدرس که مسیری تجاری-اداری است؛محدود می شود و از طریق کوچه های شمالی و جنوبی متقاطع با این دو،به این بلوار اتصال می یابد.اکنون این کوچه ها ننیز به روی اتومبیل بسته شده اندو در واقع نقش ورودی هایی برای این محور پیاده ایفا می کنند. (توزنده جانی و همکاران، 1390)
این محور از جنوب محدود به یک دسترسی فرعی موازی با آن است.این دسترسی فرعی ،نقش محور سواره مورد نیاز برای تخلیه بار و پارکینگ حاشیه ای را بر عهده داردو فاصله اش تا محور جنت فقط دز حد یک ردیف پاساژ است.در سمت شرقاین محور ورودی اصلی آن تعبیه شده است،که اتصال بین این محور و محور فرهننگی -تاریخی شهر(خیابان ارگ) را بوجود می آورد .این محور از دیرباز به واسطه وجود باغ ملی در حاشیه آن ،همچنین سینما و هتل و چند کافه معروف همواره مورد توجه شهروندان بوده است.نهایتا حد غربی محور جنت،به محور سعدی و دانشگاه منتهی می شود که محور های تجاری و دانشگاهی شهر هستند و همواره جمعیت فراوانی را در ساعت های مختلف شبانه روز به خود جذب میکنند.(ابراهیمی،1380)
عرض کم و تراکم مراکز تجاری عمده شهر این خیابان را به محلی برای تفریح و گذران اوقات فراغت شهروندان تبدیل کرده بود. به ویژه پاساژهایی که در این محور قرار دارنند؛تراکم زیاد بازدید کنندگان را به همراه داشت.تا پیش از پیاده سازی این محور تداخل حرکت پیاده و سواره به حدی بود که حرکت در آن مختل میشد و از آنجا که به موازات خیابان جنت دسترسی سواره مناسب وجود دارد ،حذف حرکت سواره هیچ گونه تاثیری در حرکت ترافیک پیرامون این معبر ایجاد نمیکرد و به همین دلیل به راحتی نقش یک محور حرکت ویژه پیاده را پذیرفت.
ارزیابی عملکرد محور پیاده جنت
محور پیاده جنت با وام گیری از نام ها ،نشانه ها و اتفاقات جمعی گذشته ،در اذهان عمومی به عنوان فضای
شهری و حامل بار تجاری و اجتماعی شهر عمل میکند.این محور،مسیری است انسانی ،پویا و زنده ،که سبب رونق حیات اجتماعی می گردد . هویت بخش و خاطره ساز است و خود به عنوان یکی از عرصه های جمعی ،صحنه نمایش شهر است ،به عبارتی هم "مقصد "و هم "معبر" .
حضور کاربری های تجاری ،تفریحی،مذهبی وآموزشی و نظایر آن در دوسوی خیابان موجب شکل گیری فضاهای چند منظوره و در عین حال جذاب گردیده است.(منتظرالحجه،1386)
بر اساس پژوهشی که در رابطه با عملکرد محور های تجاری شهر مشهد به عمل آمده ،رضایتمندی شهروندان از محور پیاده جنت از سه بعد اجتماعی-اقتصادی،دسترسی و فضایی -کالبدی بررسی و نتایج زیر حاصل شده است:
* از لحاظ وضعیت اجتماعی و اقتصادی مراجعان به محور پیاده جنت ،اکثر مراجعان مورد پژوهش بیشترین تاکید را در وهله اول به وجود وسایل و کالاهای جدید و متنوع و در مرحله بعد به جذابیت محل به لحاظ رعایت بهداشت و نظافت داشته است.
* در خصوص وضعیت دسترسی و ترافیک هم اکثر مراجعان در پاسخ به هزینه های مورد نظر ،سهولت رفت وآمد عابران پیاده در محل را بیش از سایر گزینه ها مد نظر داشته اند.
* از نظر وضعیت کالبدی -فضایی می توان به ویژگی های زیر اشاره نمود:
1. مکانیابی مناسب مبلمان شهری
2. تناسب در ارتفاع ابنیه موجود
3. هماهنگی در شکل ،اندازه ،مصالح و رنگ تابلوهای تبلیغاتی مغازه ها
4. همخوانی مصالح به کار رفته در نمای ابنیه همجوار و همخوانی آنها با زمینه موجود منطقه و شهر مشهد.
محور پیاده جنت با قرار گرفتن در بافت تاریخی امکان برخورداری از محورهای مناسب سرویس دهنده به نقاط پیرامونی آن ، از مکان یابی نسبتا مناسبی برخوردار است ،همچنین وجود مراکز مهمی چون خیابان ارگ که از قدیم مرکز تجاری و اداری مشهد به شمار می رفته است،همچنین وجود خیابان قدیمی دانشگاه که قدمتی پنجاه ساله دارد و قرار گرفتن باغ ملی در کنار مسیر پیاده راه جنت نشان از این دارد که این معبر در احاطه مرکز تجاری،اداری و فرهنگی مشهد قرار گرفته است. (توزنده جانی و همکاران, 1390)
پیاده راه علم الهدی رشت
خیابان علم الهدی رشت اولین پروژه ی پیاده راه سازی شمال کشور است که این خیابان تاریخی طی مدتی کوتاه تبدیل به یکی از زیباترین خیابان های پیاده روی کشور شد.
خیابان علم الهدی در سال ۱۳۱۰ هجری خورشیدی با تصویب و اجازه وزارت داخله (کشور فعلی) به منظور عمران و زیبا سازی شهر، میان میدان نظمیه و سبزه میدان احداث شد. این خیابان، میدان های شهدای ذهاب (شهرداری) و سبزه میدان که از قدیمی ترین میدان ها و جزو ساختار فضای اصلی شهر رشت محسوب می شوند را به هم متصل می کند.
با در نظر گرفتن فرهنگ و تاریخ مردم شهر رشت به عنوان هدف اساسی مباحث خدمات شهری، آنچه مسلم است این است که اجرای این پروژه و پیاده راه سازی بخشی از ۴ خیابان اصلی شهر می تواند فضای زنده و پویایی همراه با ایجاد آسایش و آرامش و زنده نگه داشتن بافت تاریخی در محیط شهر به وجود آورد که حتی می تواند با طراحی مناسب انعکاس دهنده هویت و فرهنگ بومی مردم این منطقه باشد و از طرف دیگر معضل ترافیک را در این محدوده کاهش دهد و گامی محکم و بلند در جهت ارتقا سطح ارائه خدمات شهری و بهبود و حفظ محیط زیست باشد.
ابعاد طرح و خصوصیات آن:
* طول مسیر 285 متر و عرض مسیر 24 متر است.
* میدان شهدا(شهرداری) در ابتدای مسیر موردنظر کانون اداری شهر بوده و بارزترین عنصر کالبدی آن ساختمان شهرداری است.
* کتابخانه ملی شهر رشت از عناصر با ارزش و تاریخی خیابان علم الهدی محسوب شده و فرم معماری جداره آن از ارزش معماری برخوردار است.
* میدان شهرداری و سبزه میدان به عنوان دو گره اصلی شهر می باشند ، ضمناً این دو میدان عملکردی همگرایانه داشته و نقش خود را تاکنون حفظ کرده اند.
* خیابان های منتهی به میدان شهرداری و سبزه میدان علی الخصوص علم الهدی کریدور شهری محسوب می شوند و از تحرک اجتماعی خاصی برخوردارند.
هدف طراحی پیاده راه علم الهدی
ناحیه پیاده روی ، ناحیه ای مستقل است که ترافیک ماشینی از آن حذف شده است (به استثنای ماشین های باربری و اورژانس)
بطور کلی فضاهای طراحی شده برای پیاده راه علم الهدی به تفکیک نوع استفاده و کاربری آنها به قرار زیر است:
نقاط مثبت و منفی پیاده راه علم الهدی رشت:
نقاط مثبت:
* عدم حضور وسائط نقلیه موتوری و نبود کاربری های آلوده کننده صوتی که خود عامل مهمی در جهت کاهش آلودگی های صوتی و هوائی و سلامت جسمانی فرد(روحی- روانی) و زیست محیطی است.
* حضور شهروندان و استفاده کنندگان از فضا به منظور خرید و توزیع که تمامی رده های سنی را در بر می گیرد.
* وجود پتانسیل های جاذب جمعیت یک رستوران، ۱کافی شاپ و مبلمان شهری مناسب
سهولت در رفت و آمد مشتریان و افزایش میزان خرید.
* کاهش شلوغی، بی نظمی و افزایش راحتی و آرامش ناشی از عدم وجود وسائل نقلیه موتوری.
تناسب فضا با فعالیت و کاربری غالب، که اقتصادی می باشد.
* وجود سینما به عنوان فضایی فرهنگی در این محور.
* حفظ بافت قدیمی و ابنیه تاریخی نظیر کتابخانه ملی رشت.
* افزایش تعاملات اجتماعی و ارتباط میان مردم.
نقاط ضعف:
* عدم اسفاده مناسب از فضای سبز (کاشت گل و گیاه باتوجه به وضعیت آب و هوائی مطلوب شهر بسیار کم بوده)
* عدم برنامه ریزی قوی جهت برگزاری مراسم های سنتی، بومی، ملی- مذهبی (مانند جشنواره های بومی،تئاتر خیابانی،تعزیه و … )
* افزایش حضور دست فروشان در فضا و عدم ساماندهی و نظارت بر آنان
* عدم برنامه ریزی ترافیکی مشخص و ارائه راهکار جهت انتقال بار ترافیکی سواره ی آن محور
* وجود نقص های فنی و اجرائی در معماری پروژه(شهرداری رشت)
خیابان استقلال استانبول
معرفی شهر و جایگاه تاریخی آن
استانبول بزرگترین شهر ترکیه است که نه تنها جمعیت بیش از ده میلیون نفر د ارد،بلکه بزرگترین و مهم ترین مرکز اقتصادی و فرهنگی ترکیه نیز محسوب می شود .در سالهای اخیر تفکر احیای مرکز قدیمی شهر نیز به دلیل آسیب پذیری بناها و نیاز به کارکردی کردن فضاهای فعالیتی بخش مهمی از اقدامات مرمتی شهر استانبول را در برمیگیرد در حقیقت اقدامات بهسازی و اعیان سازی هم راه تغییر شکل و اصلاح در ساختار فیزیکی تغییرات مهمی را در ساختار اجتماعی به دنبال دارد.
بیوگلو،مرکز قدیمی شهر استانبول
یکی از بخش های تاریخی شهر استانبول بوده که در بخش شمالی مرکز تجاری شهر قرار دارد که براثر تاثیرات فرهنگی اروپایی توسعه پیدا کرده است.علاوه بر مرکزیت فضایی در شهر ،مرکزیت تغییرات و تبادلات را در شهر به عهده داشته است.تغییرات چشمگیری که در سالهای اخیر برای حیات بخشی به فضاهای همسایگی آسیب پذیر در بخش تاریخی اتفاق افتاده است.برخی اقدامات عبارت اند از:تاسیس موسسه زیباسازی و محافظت بیوگلو در سالهای 1985،سازمان فعالیت های اجتماعی فرهنگی،تهیه نقشه حفاظت بافت در 1986،تعریض خیابان ترابلس در سال 1988 ،پیاده راه سازی خیابان استقلال در سال 1990 و غیره بوده است که نقش مهمی در افزایش جذابیت این مرکز قدیمی شهر ایفا کرده است.
نشانه شناسی شهر استانبول
استانبول مظهر دو پارگی است،پاره های متضادی که در کنار هم با صلح زندگی میکنند.به هرچیزی نگاه کنید تقریبا ردپای این دو پارگی را می توانید ببینید .مردم صورت ها ،توریست ها،هوا،صداها ساختمانها .شاید چیزی که استانبول را در این دوپارگی منحصر به فرد میکند ،همین فرو رفتن مرزهای درهم تنیدگی تضادها در یکدیگر است.
* مسجد
استانبول شهر مسجد هاست .مسجد و کبوتر.هرجا مناره و گنبدی هست ارزن و گندمی هم هست و در نتیجه کبوترهایی .وقتی روی بسفر با قایق بچرخید خانهها ی اشرافی سفید و سرخ بسیار میبینید و گلدسته های بسیار.
* صداها
استانبول شهر صداهاست.صداهای استانبول مال خود او هستند و اولین آنها صدای مرغ دریایی است.صدای دیگر صدای اذان است ،به جز صبح سپید ،یک ظهر،پنج عصر،هشت شب و ده و نیم شب صدای اذان از همه مسجد ها بلند می شود ممکن است هرجایی باشی ؛داخل آب،کنار آب،در یکی از هزاران بوتیک خیابان استقلال یا یکی از هزاران کافه همین خیابان .
* حس و حال شهر
شهر استانبول نوعی حس امنیت به آدمی می دهد.شهری که در آن واحد خیلی خودمانی و خوددار است ،شلوغ و آرامش بخش است ،کهنه و مدرن است،سرراست و اسرار آمیز است مثل آدمی که نمی توانید راحت درموردش تصمیم بگیرید و حس واقعی را در باره اش بفهمید.استانبول نمونه ای بسیار واضح و جالب از ترکیب ساختمانهای سنتی و تاریخی و ساختمانهای مدرن است .این تنوع برای بسیاری از مردم جذاب است .گرچه یافتن مسیر در این تضاد و دوگانگی ها دشوار مینماید
* بسفر
در هوای استانبول چیزی است که انگار در آن کسل نمی شوی،غمگین می شوی اما غمی که خوشایند است و به خلسه می ماند.اما کسل نه.خانه هایش ،صداهایش و کوچه های سنگفرش تنگش که بیشترشان با شیب خیلی تند به دریا میرسند و در پیچ و خم کوچه ها دام به یک چند راهی میرسی که هر طرفش تو را به یک چند راهی دیگر میرساند.
مرمت شهری در استانبول
استانبول شهری است به جا مانده از روزگاران کهن و پر از خاطره های تاریخی.این شهر محل اتصال دو قاره است.نیمی از ان در قاره آسیا و نیم دیگر در اروپا قرار دارد .در قلب این شهر تنگه بسفر قرار گرفته که محل تلاقی آبهای دریای سیاه ،دریای مرمره و خلیج شاخ طلایی .دگردیسی این شهر در ابتدا رومی،سپس مسیحی و بعد از آن بیزانس،دست آخر اسلامی و امروزه جهانی است و سبب شده تا مرمت و نوسازی شهری به عنوان امری قطعی برای معاصر سازی این شهر و تعریف مجدد ان در شبکه شهرهای جهانی تلقی شود.
نکات قابل توجه در مرمت شهری استانبول عبارت است از:
1. هدف اصلی:ایجاد چهره فرهنگی و احیای حیثیت جهانی به شهری تاریخی
2. هدف کالبدی:اولویت بخشیدن به طرح های نوسازی و بهسازی شهری
3. هدف اقتصادی:تقویت بنیه اقتصادی شهر از طریق جلب گردشگر
4. هدف اجتماعی:خارج کردن شهر از اختیار بینوایان و اقشار کم درامد جامعه و ایجاد فضاهای شهری در خور عصر حاضر.
5. هدف فرهنگی:توجه دقیق به نقش تاریخی فرهنگی شهر قدیم و معاصر سازی آن.
6. سیاست ها و راهبردهای کالبدی:
* خروج صنایع مزاحم و انبارها از شهر
* ایجاد فضاهای جدید در استخوان بندی شهر کهن برای جلوگیری از فرسودگی
* مرمت تدریجی پس از تخلیه بینوایان
* ممنوعیت بلندمرتبه سازی
7. سیاست ها و راهبرد های آمد و شد و حمل ونقل
* ایجاد توقف گاههای متعدد درون و پیرامون شهر قدیم
* کند کردن عبور سواره
* استفاده از حمل و نقل عمومی در بافت کهن به خصوص تراموا و اتوبوس
* ایجاد محورهای پیاده
8. سیاست ها و راهبردهای تاسیسات و تجهیزات شهری:
* معاصر سازی تاسیسات و تجهیزات شهری
9. شیوه برنامه ریزی:
* برنامه ریزی برای شهر قدیم در ارتباط با کل شهر و در مقیاس جهانی
* ایفای نقش فرهنگی در شهر
استانبول همیشه مرکز زندگی اقتصادی کشور ترکیه بوده که این به خاطر موقعیت اتصالی بین المللی راههای مرزی زمینی و دریایی است .بازار سر پوشیده در زمان امپراطوری عثمانی قلب تجاری امپراطوری و قصر توپقاپی به عنوان مرکز حکومت بوده است.
معرفی نمونه ز لحاظ جایگاه و چرایی به وجود آمدن پیاده راه و اقدامات
در سال 1990 طرح پیاده راه سازی خیابان استقلال به اجرا درآمد .هیچ گونه حرکت سواره در این خیابان به جز وسایل نقلیه پلیس و خدمات عمومی اجازه ورود ندارد .مسیر تراموا در تمام طول مسیر این خیابان از میدان تقسیم تا تونل کشیده شده است.این خیابان در گذشته به سرعت زیاد اتومبیل ها و عدم آسایش عابران پیاده در آن شهرت داشته است.اما در سالهای اخیر به یک تفرجگاه پیاده ایمن تبدیل شده است.انتهای خیابان استقلال به میدان تقسیم میرسد و دید را به مسجدی که جنب این میدان است،باز میکند.کوچه های عمود بر این خیابان مسدود شده اند.
خیابان استقلال مملو از فروشگاه،تئاتر و هتل است که در سالهای اخیر در فرایند جهانی شدن تقاضای اینگونه خیابان ها افزایش یافته است.امروزه بیش از دو میلیون نفر در طول این خیابان دو کیلومتری ،هرروزه قدم میزنند که نسبت به خیابان های اطراف و همسایگی های خود جایگاه نشانه ای منحصر به فردی یافته و فرایند اعیان سازی به عنوان تجربه ای عمده در آن مشاهده می شود.
بسته شدن محور ترافیکی استقلال بر سواره تاثیرات منفی بر تونل گذاشت به طوری که زندگی تجاری متوقف شده و ارزش اجاره ای دارایی در بیوگلو کاهش چشمگیری یافت.تغییر چهره این میدان پس از شکل گیری اولین گالری هنری در سال 1994،صورت گرفت.این خیابان با توجه به جایگاه مهمی که در جذب توریست به خود اختصاص داده ،به عنوان منبعی برای جذب درآمد و سرمایه گذاری برای کل شهر در نظر گرفته شده است.
پیاده راه استروگت کپنهاگ دانمارک
کپنهاگن یا کپنهاگ پایتخت کشور دانمارک در زمره کشورهای اسکاندیناوی در شمال اروپا محسوب می شوند. کپنهاگ از قرن 15 تا 1850 توسط دیوارهایی با کاربری تدافعی نظامی محدود شده بود .با وجود آنکه الگو های قرون وسطایی باقی مانده بود ولی آتش اکثر ساختمانهای قدیمی را از بین برده بود تا اواخر قرن 19 میلادی جمعیت کپنهاگ به 450 هزار نفر رسیدو شکل و رشد شهر به صورت قابل توجهی تغییر نمود.کارگران به داخل شهر آمدند که این امر از نشانه های انقلاب صنعتی بود .به دلیل توسعه شدیدی که در طی سالهای 1870 تا 1890 میلادی رخ داد پروژه های خانه سازی بسیاری پیرامون شهر اجرا گردید.شکل این توسعه به صورت سه دایره متحدالمرکز با تراکم بالای خانه ها می باشد که از مرکز قرون وسطایی شهر شروع شده و به سمت خارج توسعه یافته است.
در اوایل سال 1950 میلادی برنامه ریزان کپنهاگ به این نتیجه رسیدند که خیابان های باریک هسته تاریخی شهر جوابگوی افزایش وسایل نقلیه موتوری شخصی نخواهد بود .علاوه بر تراکم غیر قابل تحمل ،ترافیک سواره دارای تاثیرات سو محیطی،اجتماعی و اقتصادی در مرکز شهر بود.لذا برنامه ریزان شهری بعد از آزمایش نمودن شیوه های مختلف کنترل تراافیک ،راه حل ایجاد منطقه ویژه پیاده را پیشنهاد نمودند.
معرفی نمونه از لحاظ جایگاه و چرایی به وجود آمدن پیاده راه و اقدامات
در زبان دانمارکی اشتروگت به معنای"قدم زدن"که یک سنت مطلوب دانمارکی است می باشد .اشتروگت همچنین نامی برای منطقه ویژه پیاده کپنهاگ می باشد و مشخصا مرکز شهر کپنهاگ را به عنوان مکانی مطلوب و لذت بخش برای گذران اوقات فراغت معرفی می نماید.این مکان مردم را از سراسر کشور و حتی خارج کشور به سمت خود جلب میکند.در واقع سیستم پیاده کپنهاگ با هدف حذف ترافیک سواره از مرکز تجاری شهر ایجاد گردیده است.اشتروگت شامل سه خیابان مجاور هم می باشد که از میدان تاون هال تا میدان کینگز نیو امتداد می یابد .ممنوعیت ترافیک سواره به صورت آزمایشی در سال 1962 اجرا گردید و در سال 1964 این منطقه به عنوان یک منطقه ویژه پیاده معرفی گردید.محیط این سیستم پیاده با وجود طراحی کاملا ساده آن ،جذاب و مطلوب می باشد .سنگفرش این منطقه خاکستری با مسیرهای ویژه خدمات رسانی است.این مسیرها برای وسایل تخلیه بار از ساعت 4 صبح تا 11 صبح باز است.جمع آوری زباله ها نیز در ساعات پایانی شب صورت م گیرد ولی درمورد وسایل نقلیه اضطراری محدودیت تردد وجود ندارد.و امکان دسترسی در تمامی زمانها وجود دارد.علائم و تابلو ها در این مسیر نسبتا کم هستند در واقع به عابرین اجازه داده شده که خود رنگ و نشاط و سرزندگی منطقه را با حضور خود فراهم کنند.مغازه ها نیز با طراحی زیبای ویترین ها توجه عمومی افرادی که برای قدم زدن به منطقه وارد شده اند را جلب میکند.راه ها و گذرگاه های طاق دارتنوعی در مقیاس منطقه به صورت غیر قابل انتظار فراهم می کنند.در این مسیر های پیاده به دلیل باریک بودن مسیر و کمبود نیمکت ها امکانات ککمی برای نشستن و استراحت وجوئد دارد.تاثیر این خیابان ها بوسیله میادینی که دارای نشانه های فرهنگی و تاریخی می باشند دوچندان می شود.اینجا در پلازاها(میادینن)،نیمکت ها و فرصت هایی برایملاقات و صحبت و تماشای سرگرمی های غیر رسمی برای عابرینی که به این محل وارد می شوند وجود دارد.کل سیستم پیاده در کپنهاگ بدلیل بافت شهری ای که دارای خصوصیات قرون وسطی و با ساختمان های متعلق به قرون 18 و 19 میلادی میباشد از موقعیت چشمگیری برخودرار شده است.عابرین در سراسر شهر در هرگوشه ای با آبنماها،فواره ها و ساختماننهای تاریخی و برج های زیبای طراحی شده مواجه می شوند.(کپنهاگ شهر برج های زیبا می باشد).خیابان های باریک در کپنهاگ به همراه میادین و فضاهای باز ()پلازاها)در بسیاری از تقاطع ها و چهارراه ها یک شبکه تارعنکبوتی را شکل می دهند.
نکته مهم در مورد سیستم برنامه ریزی کپنهاگ روش کار در ایجاد پیاده راه در معابر است.به طور مداوم اثر تغییرات در شهر مورد ارزیابی و سنجش قرار میگیرد و بیشتر به اداره و اصلاح منابع موجود تاکید می ورزد .برای اقدامات انجام شده در کپنهاگ هیچگاه یک طرح جامع وجود نداشته و تغییرات به صورت یک فرآیند تدریجی و آرام صورت گرفته اند،
اساسی ترین هدف برنامه ریزان شهری کپنهاگ در زمینه حمل و نقل "تقویت مراکز خرید،پیاده روی ،دوچرخه سواری در شهر کهن "بود.در این رابطه 10 مرحله ای را تصویب و عملیاتی کردند. محل اجرای پروژه استروگت نام دارد.در حقیقت استروگت نام یک خیابان خاص نیست بلکه یک سری از خیابان هایی است که نام های متفاوتی دارند.و از میدان کانگنز نیتورو تا سیتی هال را شامل می شود.40 سال پیش که برای اولین بار ایده خیابان پیاده شکل می گرفت فرهنگی از فضای عمومی و زندگی عمومی در میان مردم وجود نداشت. و همه فکر میکردند اینگونه طرح ها برای برخی کشورها مانند ایتالیا مناسب است.بسته شدن اولین خیابان(اشتروگت)در سال 1962 تجربه بسیار جالبی برای افراد به همراه داشت و ازسویی فروشندگان واحدهای تجاری نیز رونق اقتصادی را مشاهده کردند.این فروشندگان که ابتدا با طرح تبدیل خیابان به محور پیاده مخالفت می کردند پس از مدتی اعلام داشتند که میزان فروش آنها بین 25تا 40 درصد افزایش داشته است و نتیجه قابل توجه این بود که مردمی که در حالت سواره به ویترین مغازه ها توجه ندارنند.به صورت پیاده همواره به ویترین ها توجه می کنند که سبب رونق فروش کالا می شود.با توجه به نتایج مثبت این طرح هرسال خیابانی به این طرح اضافه شد و با حذف پارکینگ های مرکز شهر ،این فضاها به میادینی زیبا تبدیل شدند و مردم به تدریج به این تغییرات علاقه مند شدند.با ایجاد محدودیت ها،استفاده از اتومبیل برایشان مشکل تر می شد بطوریکه به صورت پیاده یا با استفاده از اتوبوس و دوچرخه تردد میکنند.این امر علاوه بر تطابق تدریجی مردم با تغییرات از نظر اقتصادی نیز بسیار عملی تر و ارزان تر انجام گرفت.چون برای هر سال بودجه محدودی را صرف می کنددر چهل سال اخیر ،در زمانی که خیابان اصلی (ستون فقرات شهرکهن) کپنهاگ تبدیل به یک خیابان مخصوص عابران پیاده شد طراحان شهری در تبدیل شهر از یک مکان سواره محور (ماشینی)به یک شهر دلپذیر پیاده محور (انسانی) گام های متعددی هرچند کوچکی برداشتند.
جدول 1:سیاست و برنامه های عملیاتی به کارگرفته شده در شهر کپنهاگ و نتایج حاصل از برنامه
سیاست و برنامه های عملیاتی
دستاوردها
تبدیل خیابان به محل های مخصوص عابران پیاده
از سال 1962 خیابان قدیمی شهر(استروگت)به خیابان اصلی مخصوص عابران پیاده تبدیل شد.در دهه های بعد ی خیابان ها یکی پس از دیگری شاهد این تغییرات بودند.این طرح اولویت را به عابران پیاده و دوچرخه سواران می دهد.
کاهش تدریجی ترافیک و پارکینگ ها
مقامات مسئول به منظور ثابت نگه داشتن حجم ترافیک ،از طریق حذف پارکینگ ها به میزان 2تا3 درصد در سال ،شمار خودرو ها را در مرکز شهر کاهش دادند.بین سالهای 1986تا 1996 در حدود 600 پارکینگ حذف شد.
گسترش فضاهای عمومی شهر همچون پلازاها و میادین
ساخت خیابان مخصوص عابران پیاده منجر به تبدیل مناطق پارکینگی به
میادین عمومی شد.
کاهش میزان تراکم
وجود ساختمان های کم ارتفاع و وسیع باعث شده تا همه افراد وزیدن نسیم را در اطراف ساختمان ها حس کنند . این امر باعث معتدل شدن هوای مرکز شهر در مقایسه با سایر قسمت های شهر شده است.
فراهم آوردن آسایشس برای شهروندان
وجود نرده های کنار خیابان باعث شده تا پیاده روی تجربه خوشایندی برای مردم باشد.شهر با ساختمانهای قدیمی ،تورفتگی،سایبان ها و ورودیهایش ،مکانهای آماده ای را برای ایستادن یا نشستن در اختیار مردم قرار می دهد.
تجدید حیات کهن شهر
در حال حاضر جمعیت زیادی در مرکز شهر زندگی می کنند آنها وابستگی شان را به خودرو کم کرده اند و هنگام شب پنجره های روشن ساختمانهایشان به عابران پیاده امنیت می بخشد.
کودک مدار کردن شهر کهن
دانش آموزانی که با دوچرخه هایشان به مدرسه رفت وآمد می کندد باعث ازدحام ترافیک نمی شوند ،برعکس حضور فعال آنها در طول روز،شهر را سرزنده و پویا ساخته است.
انطباق شهر با تغییرات فصلی
کافه های روباز ،میادین عمومی و هنرمندان خیابانی هزاران نفر را در تابستان به سوی خود جلب می کنند .پیست های اسکیت،سکوهای گرم و بخاری گازی در خیابان ها ،مراکز شهر را در زمستان نیز برای افراد لذت بخش می سازد.
تغییر فرهنگ حرکتی بر مبنای دوچرخه و پیاده
در شهرهای،کوچه های جدیدی ممخصوص دوچرخه ها ساخته شده و خیابان های مموجود گسترش یافته است.مسیرهای عبوری برای دوچرخه ها با استفاده از فضاهای ساخته شده که به خاطر حذف پارکینگ های نزدیک تقاطع ها بلا استفاده ماند . در حال حاضر 24درصد از مردم کپنهاگ با دوچرخه به محل کارشان می روند.
دسترسی آسان به دوچرخه و ایستگاه های آن
در سال 1995 سیستم دوچرخه شهری پیشنهاد شد.طبق این سیستم افراد در ازای مبلغی ناچیز از جایگاه های اطراف شهر دوچرخه قرض میگیرند و موقعی که کارشان تمام می شود به راحتی دوچرخه ها را در هریک از 110 جایگاه دوچرخه در اطراف مرکز شهر تحویل می دهند و پولشان را پس میگیرند.
امروزه شهر کهن و مرکزی شامل شبکه ای از مسیرهای پیاده است.محورهایی که نه تنها امکان گشت در شهر قدیم و لذت فارغ از هرنوع سرو صدا و شلوغی در ترافیک روزانه مدرن را به دست می دهد بلکه در رونق اقتصادی -اجتماعی بافت نیز نقش اصلی را ایف کرده است.وجود آفتاب گیرها،مقیاس انسانی ساختمان ها،مکان هایی برای دور ماندن از سرما و سایبان هایی در ساختمان ها و یا رواق هایی برای در امان ماندنن از باران به ارزش محور می افزاید.راسته هایملل همچون مغازه ها و کارگاه ظروف چینی ،رستوران های زنجیره ای ،کافه های روباز ،گالری های هنری ،تئاتر ها و موزه ها از جمله کاربری های شهری است که در سرتاسر محور کاملا به چشم می آیند.بخشی از پویایی اجتماعی محور ناشی از برپایی نمایش های مد است که روزانه توسط مدهای رسمی و سازمان یافته در طول محور در حرکتند.
مشارکت شهروندان و تجار محلی نه تنها باعث شکست پیاده راه نشد ،بلکه محوراستروگت به چهار خیابان پیرامونی بسط یافت.مشارکت عمومی و همیاری ساکنین با مدیریت شهری جلوه ای تازه به بافت داده است. طراحی مبلمان شهری همچون نیمکت ها ،تامین سیستم روشنایی معابر،بازسازی سنگ فرش ها با گرانیت مرغوب ،جداره سازی و کف سازی میدان ورودی با مجسمه ها ی زیبا نمایانگر پروژه های مشارکتی مردم و دولت است.
.در حال حاضر به منظور حل مشکلات حاشیه مرکز شهر طرح یک شبکه راه زیرزمینی در دست اجرا است.
پیاده راه تاریخی رامبلا در اسپانیا
کشور اسپانیا با 506/691 کیلومتر مربع مساحت در جنوب غربی قاره اروپا واقع است. جمعیت این کشور در سال 2003 میلادی بالغ بر 42/717/064 نفر بوده این کشور دارای 50 ایالت است که هر کدام پایتختی دارند شهر قدیمی بارسلون پایتخت ایالت بارسلونا و ناحیه خود مختار کاتالونیا است. بارسلون یکی از زیباترین شهرهای اروپا و دومین شهر اسپانیا پس از مادرید است. این شهر یکی از بزرگترین مراکز اقتصادی اسپانیا و بزرگترین بندر آن است.
بارسلون در شمال شرقی اسپانیا و در کرانه دریای مدیترانه واقع و حدود 13 کیلومتر طول ساحل آن قرار دارد. جمعیت آن در سال 2006 میلادی 1.605.602 نفر بوده و از شهرهای بزرگ قاره اروپا محسوب می گردد. در منابع اسلامی نام این شهر "برشلونه" و "برشنونه" آمده که از نام لاتینی "بارسینونا" اخذ شده است. در تقسیم منسوب به کنستانتین، بارسلون از شهرهای جزء سوم شبه جزیره "آندلس" و از توابع "تاراگونا" در جنوب غربی سرزمین بوده است. قدمت آن به قرن اول میلادی م یرسد. شهر توسط اقوام کاتاژ بنیان نهاده شده و به نوشته "ابوعبید بکری" در "برشلونه" عده یهودیان با مسیحیان برابر بوده و شهر را بارویی احاطه میکرد و حومه ای در بیرون داشت. بارسلون از سه بخش شهر نو، شهر کهنه و حومه تشکیل شده است.
بارسلون دارای آب و هوای مدیترانهای با زمستانهای معتدل و مرطوب و تابستانهای گرم و خشک است. بعد از انقلاب صنعتی در قرن 19 و 20 بارسلون به عنوان مهمترین مرکز اقتصادی اسپانیا مطرح و از دهه 1950 معماری مدرن به این شهر راه یافت.
شهر بارسلون از نظر فرهنگی یکی از غنی ترین شهرهای اسپانیاست و سه محوطه میراث فرهنگی جهانی کشور یعنی هفت بنا از آثار "آنتونیگائودی"، بیمارستان "دوسنتپو" که به خاطر معماری منحصر به فردش در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده و صخره نگاره های ما قبل تاریخ حاشیه مدیترانه را در خود جای داده است.
یکی از قدیمی ترین دانشگاههای اروپا در شهر بارسلون است که قدمت آن به قرن 16 میلادی باز می گردد. بارسلون امروز یک مرکز فرهنگی مهّم و مرکز توریستی بزرگ با میراث فرهنگی بوده و در سال 1992 میزبان بازیهای المپیک بوده است.
"آنتونی گائودی" و "پابلو پیکاسو" از مشاهیر این شهر محسوب می گردند. بیشتر آثار آنتونی گائودی بصورت موزه درآمده و در معرض بازدید عموم قرار دارد. موزه پابلو پیکاسو مشهورترین موزه بارسلون است و حدود 3500 اثر از این نقاش بزرگ قرن بیستم را در خود جای داده است. این آثار که بیشتر به دوران اولیه کاری نقاش تعلق دارد از نبوغ سالهای جوانی او خبر می دهند. موزه "خوان میرو" نقاش معروف اسپانیایی و موزه دریایی بارسلون از دیگر موزه های مشهور این شهر هستند.
در قسمت قدیمی شهر بارسلون تاریخ ساخت بسیاری از بناها به قرون وسطی و حتی بعضی از آنها از جمله بقایای دیوار مستطیل شهر به دوره رومن می رسد که در قرن 19 تخریب می گردد. در این بخش از شهر عبور اتومبیل بداخل بافت به غیر از تاکسی ها و ماشین های خدماتی ممنوع است. شهر قدیم در زبان کاتالونیایی مجموعه باری گوتیک و راوال را شامل می شود. این منطقه بین دریای مدیترانه و منطقه توسعه شهر قرار دارد که تا حد زیادی در شب ناامن بوده است. بخش توسعه بین شهر جدید و منطقه ای که شهرهای کوچک "سانتس"، "گارسیا" و "سن آندرو" وجود داشته ایجاد شده است.
ساختمانهای این بخش در شهر که در قرن 19 طراحی شده به شدت تحت تاثیر مدرنیستها و نیز معمار برجسته بارسلونی "آنتونی گائودی" قرار دارد.
شبکه معابر وسیع و پخهای بزرگ و چهارراههای متعدد در بخش توسعه از ویژگیهای بارسلون به شمار می آید. کلیه ساختمانها در این بخش در اطراف بلوک ساخته شده و تقریبا" فاقد فضای باز هستند.
دولت محلّی در سال 1990 به مناسبت برگزاری المپیک 1992 برای رفع ناامنی این منطقه مبادرت به ایجاد یک محور پیاده- پارک نموده و خیابانی تحت عنوان "رامبلا" را تجهیز کرد که از اسکله آغاز می شود و بطول حدود 1/2 کیلومتر به میدان "کاتالونیا" در سمت شمال منتهی می گردد. معنی رامبلا یعنی در کاتالون و در اسپانیایی به معنی یک جریان آب متناوب است که از "رامالای" عربی به معنی بستر شنی رودخانه اقتباس شده است. این خیابان در حال حاضر بهترین نشانه شهری بارسلون است. رامبلا در حد فاصل باری گوتیک در شرق و راوال در غرب بافت قدیم قرار دارد.
رامبلا که در گذشته آبراهه ای بیش نبود که صیادان و ماهیگیران کالای خود را برای فروش در آنجا عرضه می کردند امروز یک خیابان عریض با جاذبه های بسیار زیاد و متنوعی است که هم برای گردشگران و هم برای افراد بومی جذابیت داشته و به راستی می تواند چندین ساعت خوش را به بازدید کنندگان خود هدیه نماید.
خیابان رامبلا یک مسیر پیاده با 5 لاین است که دو طرف لاین اصلی یا لاین وسط آن را کیوسکهای فروش گل، حیوانات بومی و پرندگان، کتاب و کارت پستال و روزنامه احاطه کرده و درواقع راسته هایی از این کالاها محسوب می گردد. بازار مکاره هنرهای جدید نیز بخشی از آن است و در برخی از نقاط این پیاده راه افرادی مشاهده می شوند که لباسهای عجیب و غریب به تن دارند و مثل مجسمه ایستاده اند و با پرداخت پول حرکاتی می کنند که نشان می دهد آنها مجسمه نیستند و در واقع تئاتر خیابانی را عرضه می کنند. و نقاشانی که در حال ترسیم کاریکاتور یا پرتره از مردم هستند. دوراه عبور باریک برای اتومبیلهای خدماتی و تاکسیها در دو طرف این پیاده راه مشاهده می شود خیابان از سه پیاده راه پردرخت تشکیل شده و سه خط مترو در طول رامبلا وظیفه جابجایی مسافرین را بر عهده دارد.
انوع مغازه هایی که غذاهای ملل مختلف و لباس و سوغات و یادگاری را در معرض فروش می گذارند از جذابیتهای این خیابان است. در سراسر رامبلا تعداد زیادی هتل و خوابگاه موجود است که به علت سر و صدای خیابان در طول شب بسیاری از آنها پنجره دو جداره دارند. حدود پنجاه هتل در نزدیکی محور رامبلا قرار دارند. مقر دولت محلی و تالار شهر در بخش باری گوتیک واقع و میدان و موزه پیکاسو و رستوران Four cats یا چهار گربه که پاتوق هنرمندان معاصر از جمله پیکاسو، در این محله قرار دارد. این پیاده راه از پنج بخش تشکیل شده رامبلای کانال، رامبلای دانشگاه، رامبلای گل، رامبلای کاپوچین و رامبلای مار.
.
"رامبلای کاپوچین"، بخش چهارم این خیابان است که نام آن نیز از صومعه کاپوچین که تخریب شده برگرفته شده است و جالب ترین ساختمان آن "گرن تئاتر لیکو" است که به سبک مدرنیستها تزئین شده است.اپرای بارسلون یکبار در سال 1861 و یکبار در 1994 آتش گرفته بود که اخیرا" در سال 1999 بازسازی شده است.
"رامبلای مار" یا "سانتامونیکا" یا "دریا" که به بزرگترین مرکز تفریحی شهر متصل می شود.
مجسمه کریستف کلمب با پنجاه متر ارتفاع در حد فاصل رامبلا با بندر قرار دارد و بهترین نشانه شهر بارسلون محسوب می گردد. اشاره انگشت او بسمت دریاست که برای بارسلون سرنوشت تساز بوده است. از جنوب به سمت شمال بازدید کنندگان ابتدا در کنار یک بندر تجاری و سیلو قرار میگیرند این بندر بوسیله موجشکنهایی احاطه شده که شهر را در مقابل دریا حفاظت می کنند. این نقطه بهترین مکان برای ماهیگیری است. آکواریوم زیبای بارسلون بنام مارماگنیوم Mare magnum در این قسمت قرار گرفته و یک راه پیاده چوبی میدان و مجسمه کریستف کلمب را به ساحل دریا متصل می نماید.
شاعر معروف اسپانیایی "فدریکو گارسیا لورکا" گفته است که خیابان رامبلا تنها خیابانی است در دنیا که امیدوارم به آخر نرسد.