گزارش کار آزمایشگاه شبکه بهداشت



موضوع : گزارش کار آزمایشگاه شبکه بهداشت
استاد:
دانشجو:
دانشگاه

مقدمه :
اهمیت انجام آزمایشات پزشکی بر هیچ پوشیده نیست و همگان بر اهمیت این آزمایشات در تشخیص و درمان و پیشگیری درمان واقف هستند. علاوه بر آن امروزه تشخیص های زودرس قسمت عمده ای از آزمایشات پزشکی را شامل می شوند که از اهمیت زیادی در تشخیص زود هنگام انواع بیماری های مادرزادی ، قلبی عروقی و سرطانها را در بر دارند و بر همین اساس که توصیه های مکرر بر انجام آزمایشات دوره ای برای سنین مختلف صورت می گیرد.
واحد پذیرش و انتظار:
مراجعین روزانه جهت پذیرش نسخه آزمایش خود در واحد پذیرش می بایست روال زیر را طی نمایند:
۱- ورود به سالن پذیرش و دریافت نوبت روزانه از دستگاه نوبت دهی نصب شده در بدو ورود به سالن پذیرش
۲- انتظار جهت فراخوان نوبت توسط کاربران پذیرش
۳- کاربران پذیرش در دو جایگاه، ثبت اطلاعات نسخه را انجام می دهند و اطلاعات لازم جهت آزمایش را به حضور مراجعین توضیح خواهند داد.
۴- در این مرحله نسخه جهت تسویه حساب مالی از طریق کاربران پذیرش به صندوق ها تحویل داده می شود؛ لذا مراجعین باید منتظر فراخوان از سوی صندوق مربوطه باشند.
۵- پس از فراخوان و تسویه حساب مالی، قبض آزمایشگاه تحویل فرد داده می شود تا به واحد نمونه گیری جهت انجام نمونه گیری و دریافت ظرف های آزمایش مراجعه نمایند.
۶- قبض آزمایشگاه شامل دو قسمت می باشد؛ قسمتی مربوط به واحد نمونه گیری که توسط پرسنل نمونه گیر جدا می شود و قسمت دوم مربوط به بیمار که نوع آزمایش ، تاریخ جوابدهی و … در آن درج گردیده است.
نکته: برای آگاهی از شرایط نسخه و ناشتایی و… باید به راهبرد آزمایشگاه و یا سوپروایزر وقت که صبح ها در واحد پذیرش حضور دارند مراجعه شود.
نمونه گیری اورژانس
مراجعین به نمونه گیری با شرایط ویژه، آزمایش با درخواست اورژانس از سوی پزشک معالج، شرایط جسمانی نامساعد، نمونه گیری نوزادان و اطفال به علت عدم تحمل گرسنگی و یا هر موردی که راهبر و مسئول نمونه گیری تشخیص بر شرایط استثنا و اورژانسی دهد، خارج از نوبت و به صورت اورژانسی نمونه گیری خواهند شد.

نمونه گیری نوزادان و اطفال:
چگونه کودکان را برای خونگیری آماده کنیم: این سوالی است که اغلب پدر و مادرها دارند و نمی دانند که چگونه خونگیری کودکشان را بدون هیچ مشکلی انجام دهند. برای اینکه به راحتی خونگیری کودکان را انجام دهید باید نکات زیر را رعایت کنید.
1-نشان دادن حقیقت ماجرا به کودک:
اولین و بهترین کار این است که به کودک خود توضیح دهید که این آزمایش به چه صورت است و توسط چه کسی انجام می شود. بهتر است به جای گفتن "هیچ دردی ندارد" او را برای یک درد بسیار کم آماده کنید و از او بخواهید که با کمی همکاری کمک کند تا آزمایش به خوبی انجام شود.
2-زمان مناسب را انتخاب کنید:
بهتر است که آزمایش را برای وقتی بگذارید که کودک خسته و گرسنه نباشد و زمانی آزمایش را انجام دهید که کودک حالش خوب باشد. با اطلاع از مدت زمان مورد نیاز برای ناشتایی ضعف کودک را کنترل کنید تا مشکلی پیش نیاید.
3- پرت کردن حواس کودک
بهتر است که در زمان خونگیری با یک اسباب بازی یا کتاب و یا هر چیزی دیگری که به آن علاقه دارد حواس کودکانتان را پرت کنید تا خونگیری راحت تر انجام شود.
نکته : جهت خون گیری از اطفال و نوزادان حجم خون کمتری گرفته می شود بدین منظور در آزمایشگاه باید شیشه ها و لوله با حجم مناسب ضد انعقاد آماده گردد.
مراحل نمونه گیری بزرگسال: ابتدا لازم است با توجه به نوع آزمایش سر سوزن، سرنگ یا لوله های خلاء آماده شود .سپس نام ، نام خانوادگی، سن و شماره پذیرش بیمار بر روی نمونه ها نوشته شود و بر اساس نوع آزمایش لوله ها انتخاب شود .لازم است که نمونه گیر از دستکش استفاده کند و قبل از نمونهگیری مشخصات برگه درخواست با مشخصات بیمارمطابقت داده شود.
بعد از انجام این اقدامات لازم است که بیمار بر روی صندلی نمونه گیری بنشیند و دستش رام شت کند تا وریدها برجسته شوند سپس دست خود را باید بر روی دسته صندلی قرار دهد. باید توجه داشت که مچ دستش را نباید زیاد باز و بسته کند زیرا ممکن است که برخی از مواد در خون جابه جا شوند. به همین ترتیب نمونه گیر بهترین ورید را انتخاب کند و نمونه گیری صورت می گیرد.
نکات مورد توجه هنگام خونگیری
موارد زیر باید در انتخاب رگ مناسب جهت خونگیری مورد توجه قرار گیرد.
باید توجه داشت که نواحی که سوخته اند نباید جهت خونگیری انتخاب شوند. همچنین در صورتی که ماستکتومی یک طرفه باشد باید از دست مقابل نمونه برداری کرد و در صورتی که ماستکتومی دو طرفه باشد باید با پزشک مشورت نمود و همچنین بهتر است که این مورد در برگه آزمایش نوشته شود.
از ناحیه ای که دچار خون مردگی( هماتوم) شده است نباید خونگیری نود اما اگر ورید مناسبی برای انجام این عمل پیدا نکردید بهتر است که از ناحیه ای دورتر از ناحیه هماتوم خونگیری صورت گیرد. همچنین بهتر است که از بازویی که متصل به تزریق وریدی است خونگیری نشود و در صورتی که مجبور بودید اینکار را انجام دهید بهتر است که با پزشک مشورت نمایید نکته ای که بسیار حائز اهمیت است اینکه نباید از بالای محل تزریق وریدی نمونه خون گرفته شود.
تجهیزات لازم جهت اتاق نمونه برداری:
نمونه گیری باید در یک محل مجزا ، تمیز و ساکت صورت گیرد. این اتاق بهتر است دارای دستشویی مجزا بوده ولی در صورت عدم دسترسی به اب، باید محلول های تمیزکننده دست موجود باشد.
1- صندلی نمونه برداری: باید دارای دسته قابل تنظیم باشد به ­طوری که بیمار بتواند در راحت ترین وضعیت جهت نمونه گیری روی صندلی بنشیند. هم­چنین صندلی باید دارای حفاظ ایمنی جهت جلوگیری از افتادن بیمار باشد.
2- تخت معاینه
3- سینی جمع آوری ظرف­های نمونه
4- دستکش
5- سوزن (19-23G)
6- سرنگ یا نگه دارنده مخصوص جهت استفاده از لوله های خلاء
7- لانست یکبار مصرف
8- انواع لوله ها و ظروف در پیچ دار یا لوله های خلاء
9- بازوبند : نوع یکبار مصرف ترجیحاً غیر لانکس.
-دستگاه فشار خون ، در صورت استفاده باید روی فشار 400 mm/hg تنظیم گردد.
-نوارهای پلاستیکی استاندارد گیره یا قلاب قابل تغییر
( در صورت آلودگی بازو بند با خون یا مایعات بدن باید دور انداخته شود)
10- یخچال یا یخ باید در دسترس باشد
11- ضدعفونی کننده ها: · ایزوپروپیل الکل یا اتیل الکل 70%
12- گاز پارچه
13- ظروف مخصوص دفع سرسوزن­های آلوده
14- وسیله گرم کننده موضع نمونه گیری جهت افزایش جریان خون
15- فهرست انواع آزمایش ها و درج مقدار خون لازم برای هر آزمایش و نوع لوله مورد استفاده
3- واحد مرکزی -وسایل و دستگاه ها
بن حاری: بن حاری یا حمام آب وسیله ای که کاربرد گسترده ای در آزمایشگاه های مختلف شامل آزمایشگاه های موجود در مراکز تحقیقاتی ، کلینکی ، آموزشی، صنایع غذایی و فاضلاب دارد. این وسیله به منظور انجام تست های سردلوژیک، آگلوتیناسیون ، بیوشیمی، تست های دارویی بیوشیمی، تست های دارویی و حتی به منظور انجام مراحل انکوباسیون صنعتی، مورد استفاده قرار می گیرد.
از بن ماری ها به منظور گرم کردن معرف ها و ذوب کردن نمونه ها نیز استفاده می شود. به عنوان یک قاعده کلی، در بن ماری ها از آب استفاده می شود؛ اگر چه در تعداد معدودی از آن ها از روغن نیز استفاده می شود. اخیرا نسل جدید بن ماری ها با نام "حمام مهره بدون آب نیز ابداع شده است.
محدوده دمایی بن ماری ها که به طور طبیعی و بیشترمورد استفاده قرار می گیرد از دمای اتاق تا 100 درجه سانتی گراد ، دارای یک پوشش با ویژگی های خاص هستند. اغلب بن ماری که دارای محفظه ای به گنجایش 2 تا 3 لیتر هستند.
طرح کلی بن ماری: به طوری کلی بن ماری ها دارای واحد کنترل الکتریکی ، صفحه نمایشگ، درپوش، محفظه تانک، ترمومتر و در برخی از انواع آن ها دارای واحد یکنواخت کنند نیز هستند.
اصول کار
بن ماری ها از فولاد ساخته شده و توسط یک رنگ الکتروستاتیک با توانایی جذب و مقاومت بالا در مقابل شرایط محیط آزمایشگاه، پوشیده می شوند. بن ماری ها دارای یک قطعه هستند که کـنترل ها درون آن جای گرفته اند. بن ماری ها هـمـچـنـیــن دارای یـک مـحـفـظـه تـانـک بـوده کـه ضد زنگ بـوده و دارای مجموعه ای از رزیستـورهای الکتریکـی در قسمـت پـاییـن آن هستند. در این دستگاه ها، حرارت تولید شده به مایع درون تانک (آب یا روغن) منتقل شده و بدین وسیله، مایع درون محفظه تانک به کمک وسیله های کنترل کننده (ترموستات و …) به دمای مورد نظر می رسد.
به طور کلی، رزیستورهای مورد استفاده در بن ماری ها بر 2 نوع هستند:
رزیستورهای داخلی: این رزیستورها درون یک لوله قرار گرفته و در قسمت تحتانی محفظه تانک بن ماری و در تماس مستقیم با مایع درون آن قرار می گیرند.
رزیستورهای خارجی: این نوع رزیستورها در قسمت پایین و در خارج از محفظه تانک قرار گـرفـته اند. این نوع رزیـستـورهــا به وسیله یـک مــاده ایزولـه کننـده به منظور جلوگیری از اتلاف گرما، پوشیده شده اند. این نوع از رزیستورها، گرما را از طریق هدایت گرمایی به کف محفظه تانک منتقل می کنند.
انواع خاصی از بن ماری ها دارای اجزایی از قبیل سیستم یکنواخت کننده نیز هستند که موجب ایجاد یک حرکت کنترل شده دقیق در مایع درون محفظه تانک شده و بدین وسیله موجب ایجاد یک دمای یکنواخت در سراسر مایع درون آن می شود.
به طور کلی، بن ماری ها از نظر دمایی به سه دسته با دمای پایین، دمای بالا و عایق دار تقسیم بندی می شوند.
سیستم های کنترل بن ماری
بن ماری ها دارای سیستم های کنترلی بسیار ساده هستند. برخی از سازندگان این وسـیله، کنترل ها را با میکروپروسسورها ادغام کرده اند که بر حسب نوع بن ماری، دارای تفاوت هایی با یکدیگر هستند.
پانل کنترل بن ماری ها دارای اجزای زیر است:
– کلید کنترل روشن/خاموش
– چراغ نشان دهنده وضعیت روشن/خاموش بودن دستگاه
– یک دکمه به منظور انتخاب پارامترهایی از قبیل دمای مورد نظر، دمای هشدار و انتخاب واحد دما (درجه سانتیگراد، درجه فارنهایت)
– چراغ هایی (معمولا 2 عدد) به منظور نشان دادن واحد دما (درجه سانتیگراد، درجه فارنهایت)
– دو دکمه به منظور تنظیم پارامترهای مورد نظر
– صفحه نمایشگر
الایزا چیست؟
الایزا معروف به EIA یک تکنیک بیوشیمیایی است یکی از قدرتمندترین روش های آزمایشگاهی برای پی بردن به اختلالات سیستم ایمنی است تا حضور آنتی ژن یا آنتی با دی در یک نمونه را بررسی نماید .این تکنیک در پزشکی و پاتولوژی گیاهان و در کنترل کیفی صنایع خصوصا صنایع غذایی کاربرد دارد در یک تعریف ساده ELISA مقدار آنتی ژن فیکس شده در سطح یک ظرف یا پلیت است که سپس با یک آنتی بادی خاص که روی سطح ریخته می شود به آنتی ژن متصل می شود . این آنتی بادی متصل به یک آنزیم است و در مرحله نهایی ، ماده ای به ظرف اضافه می شود که آنزیم بتواند برخی سیگنال های قابل تشخیص را مثل تغییر رنگ با یک ماده شیمیایی ایجاد نماید
همچنین آنتی بادی هایی که در پاسخ به برخی عفونت ها یا بیماری ها به وجود آمده نیز توسط این تست قابل تشخیص هستند. تست ELISA اولین آزمایش متداول در غربال زنی HIV است. در تست ELISA سرم فرد 400 بار رقیق شده و به صفحه ای که حاوی آنتی ژن HIV است اضافه می شود. اگر آنتی بادی HIV در سرم وجود داشته باشد، به این آنتی ژن های HIV می چسبد. سپس به منظور از بین بردن دیگر اجزا سرم، پلیت شستشو داده می شود. یک "آنتی بادی ثانویه" ساخته شده مخصوص (یک آنتی بادی چسبیده به آنتی بادی دیگری) به پلیت اعمال شده و شستشوی دیگری انجام می شود. این آنتی بادی ثانویه به صورت شیمیایی به آنزیم از پیش تهیه شده می چسبد. این بار زیر لایه ای برای آنزیم اعمال شده و توسط آنزیم کاتالیز می شود که منجر به تغییر رنگ در فلورسانس می شود.
مراحل یک آزمون الایزا: مراحل انجام یک آزمون الایزا به صورت زیر می باشد:
1)جذب یک آنتی ژن یا آنتی بادی به سطوح جامد پلاستیکی که اصطلاحاً پوشش دهی نامیده می شود.
2) افزودن نمونه های مورد آزمایش
3) انکوباسیون واکنشگرها برای دراختیاز قراردادن مدت زمان کافی برای انجام واکنش
4) جدا نمودن واکنشگرهای متصل شده و واکنش داده از واکنشگرهای آزاد و متصل نشده با استفاده از عمل شستشو
5) افزودن عوامل متصل شده با آنزیم
6)انکوباسیون واکنشگرها برای دراختیار قراردادن مدت زمان کافی برای انجام واکنش
7)جدا نمودن واکنشگرهای متصل شده و واکنش داده از واکنشگرهای آزاد و متصل نشده با استفاده عمل شستشو
8) افزودن سوبسترای آنزیم جهت تشخیص واکنش دهنده ها
9) انکوباسیون واکنشگرها برای دراختیار قراردادن مدت زمان کافی برای انجام واکنش
10) خاتمه دادن واکنش آنزیمی توسط متوقف کننده ها و قرائت دانسیته نوری بدست آمده توسط دستگاه اسپکتروفتومتر.
سانتریفیوژ آزمایشگاهی:
سانتریفیوژ آزمایشگاهی، یکی از ابزارهای آزمایشگاه تشخیص طبی است که با استفاده از نیروی موتور خود، نمونه مایع را با سرعت بسیار زیادی به چرخش در می آورد. بسته به اندازه و ظرفیت نمونه سانتریفیوژهای مختلفی وجود دارد.مانند تمام سانتریفیوژ ها، سانتریفیوژهای پزشکی هم توسط اصل رسوبی مواد در سرعت بالا کار می کنند که در ان شتاب جاذبه ای مرکزی ، باعث جدا شدن مواد به دو نوع ناحیه کم و پر تراکم می شود.
انواع سانتریفیوژ
انواع مختلفی از سانتریفیوژ ها طراحی و ساخته شده هست :
1-سانتریفیوژ افتراقی : اغلب برای جدا کردن ارگان خاصی از مجموعه سلولها برای بررسی قسمت خاصی از سلولهای بدن مورد استفاده قرار می گیرد .
2- سانتریفیوژ ایزوپیکنیک : اغلب برای جدا کردن نوکلوئیک اسید ها مانند DNA مورد استفاده قرار می گیرد .
3- سانتریفیوژ گرادیان ساکاروز : اغلب برای تخلیص ویروس های انولوپ دار و یا ریبوزوم ها مورد استفاده قرار می گیرد . همچنین برای جداسازی ارگان خاصی از عصاره سلولی خام از این نوع سانتریفیوژ استفاده می شود.
انواع مختلفی از سانتریفیوژ آزمایشگاهی وجود دارد :
1-میکرو سانتریفیوژ : دستگاهی هست برای کار در حجم بین 0.2 تا 2.0 میلی لیتر(میکروتیوب ها)، حداکثر 96لوله را می توانند پشتیبانی کنند ،همچنین طراحی جمع و جوری دارند.
2- سانتریفیوژ بالینی یا کلینیکی : دستگاهی هست برای کاربردهای بالینی مانند لوله های انتقال خون و دارای سرعت کمتری هستند .
3- سانتریفیوژ چند منظوره رومیزی : دستگاهی یرای کار با تیوب های بزرگ و دارای تنوع بسیار زیادی هستند.
4- سانتریفیوژ STAND ALONE :دستگاه های سنگین مانند اولترا سانتریفیوژ
بسیاری از سانتریفیوژ ها دارای سیستم خنک کننده و یا بدون سیستم خنک کننده هستند.
دستگاه اتوکلاو:
اتوکلا: اتو کلاو دستگاهی است که برای استریل کردن مواد و تجهیزات در آزمایشگاه توسط فشار شدید بخار در دمای 121 درجه سانتی گراد به مدت 15 یا 20 دقیقه است. این زمان بستگی به نوع ماده و محتوای اتوکلاو دارد. این دستگاه در سال 1879 توسط چارلز چامبرلند اختراع شد.

اتوکلاو در پزشکی و علوم آزمایشگاهی
اتو کلاو های پزشکی دستگاه هایی هستند که برای استریل کردن ( کشتن تمام شکل های رویش میکرو ارگانیسم ها و اسپورها) مواد و ظروف پزشکی استفاده می وشد. در این مرحله یعنی استریل کردن تمام شکل باکتری ها ، ویروس ها، انگل ها و قارچ ها و اسپورها از بین می روند.
اتو کلاوه ها در بسیاری از زمینه های پزشکی و مراکزی که نیاز به استریل کردن مواد دارند یافت می شوند. نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که امروزه بیشتر از وسایل یک بار مصرف استفاده می شود در نتیجهتجهیزات پزشکینیاز به استریل دوباره ندارند . این اتفاق (استفاده از مواد یک بار مصرف بدون نیاز به بازیابی دوباره) برای اولین بار در مورد نیدل های استفاده شده است اما امروزه بسیاری از مواد جراحی به صورت یک بار مصرف استفاده می شوند همه مواد توسط اتوکلاو استریل نمی شوند برای مثال ممکن است بعضی مواد پلاستیکی ذوب شوند یا بعضی مواد کاغذی نتوانند میزان بالای فشار بخار را تحمل کنند در این موارد باید از اتو یا سایر روش های استریل کردن (اشعه ، مواد شیمیایی و… ) استفاده کرد .
نمونه های سرولوژی:
سرولوژی که همان سرم شناسی است شاخه ای از علوم زیستی برای بررسی خون و سایر مایعات بدن می باشد. آزمایشاتی که در بخش سرولوژی انجام می گیرد سیستم ایمنی بدن را مورد ارزیابی قرار می دهد و تشخیص بیماری های عفونی را در این بخش انجام می شود.
آزمایش های بخش سرولوژی:
-آزمایش widal برای تشخیص بیماری حصبه و شبه حصبه
-آزمایش CRP برای تشخیص عفونت ها و التهابات
– آزمایش RF برای تشخیص بیماری آرتریت روما تویید.
– آزمایش MONO برای تشخیص منونو کلئوزعفونی
– آزمایش VDRL-RDR برای تشخیص سفلیس
– آزمایش ASO برای تشخیص تب رماتیسمی
– آزمایش تشخیص گروه خونی
– آزمایش کومبس بصورت مستقیم و غیر مستقیم برای تشخیص وجود پادتن RH در بدن مادران باردار و نوزاد.
مقایسه کشت نمونه بالیتی با تست های سرولوژی در تشخیص بروسلوز:
مقدمه و هدف: بروسلوز از بیماری های شایع مشترک انسان و دام در بسیاری از نقاط جهان است . روش های متداول تشخیص بیماری تست های سرولوژیک و کشت است. هدف از انجام این مطالعه مقایسه کشت نمونه های بالینی با تست های سرولوژی در تشخیص بروسلوز بود.
روش کار: در این مطالعه توصیفی- مقایسه ای در یک دوره 15 ماهه کلیه بیماران با تشخیص بالینی بروسلوز وارد مطالعه شدند. نمونه خون هر بیمار جهت انجام تست های سرولوژیک رایت، کومبس رایت، 2ME و کشت ارسال شد. برای هر بیمار پرسشنامه حاوی اطلاعات دموگرافیک، مشخصات بالینی و پاراکلینیک تکمیل شد.
نتایج: تعداد 149 بیمار با تشخیص بروسلوز وارد مطالعه شدند. شایعترین علائم بیماران تب، ضعف عمومی، میالژی و تعریق بود. در 106 بیمار (71.1%) عوارض استخوانی- مفصلی دیده شد که ساکروایلئیت با فراوانی 67 نفر (45%) شایعترین فرم درگیری بود. تست های سرولوژیک رایت، کومبس رایت، و 2ME به ترتیب در 88.6 % ، 87.5 % و 88.5 % بیماران مثبت شد همچنین کشت نمونه های بالینی در 38.3% موارد مثبت بود و 91.2% از این موارد با سرولوژی مثبت همراه بود.
نتیجه نهایی: برای تشخیص بروسلوز در اکثر موارد تست های سرولوژیک کمک کننده است. کشت خون و سایر نمونه های بالینی هم حتی در حضور تیتر های پایین سرولوژی می تواند برای تشخیص قطعی بکار رود.
نمونه های هورومون:
تست های آزمایشگاهی .نام آزمایش : تیروگلوبولین
توضیح راجع به این تست : این تست مقدار تیروگلوبولین در خون را اندازه گیری می کند.
تیروگلوبین ، پروتئین تولید شده توسط نحوه تیروئید تیروئید است .غده تیروئید به تنظیم سرعتی که بدن از انرژی استفاده می کند، کمک می نماید. مقادیر کم تیروگلوبولین در افراد با عملکرد طبیعی تیروئید ، نرمال است.
اگر غلظت تیروگلوبولین، در ابتدا در فرد مبتلا به سرطان تیروئید افزایش یافته است، پس احتمالا تیروگلوبولین می تواند به عنوان تومور مارکر استفاده شود.
سطح تیروگلوبولین باید بعد از عمل جراحی برای برداشتن تیروئید (تیروئیدکتومی) و/ یا پس از درمان با ید رادیواکتیو غیرقابل تشخیص یا بسیار پایین باشد. اگر سطح آن هنوز هم قابل تشخیص است، ممکن است بافت تیروئید عادی یا سرطانی در بدن فرد جا مانده باشد، که نشان دهنده نیاز به درمان اضافی است.
نام آزمایش: انسولین:
توضیح راجع به این تست: این تست میزان انسولین در خون را اندازه گیری می کند. انسولین هورمونی است که در سلول های بتای لوزالمعده تولید و ذخیره می شود و برای انتقال و ذخیره سازی گلوکز در سطح سلولی، بسیار حیاتی است، در تنظیم میزان گلوکز خون کمک می کند و در متابولیسم چربی نقش دارد.
نام آزمایش: پروژسترون
توضیح راجع به این تست : این تست سطح پروژسترون در خون را اندازه گیری می کند، پروژسترون هورمون استروئیدی است که نقش اصلی آن کمک به آماده سازی بدن زن برای بارداری است.
این هورمون در پیوستگی با چند هورمون زنانه دیگر کار می کند. سطح پروژسترون ممکن است همراه با آزمایش های دیگر مانند HCG,LH,FSH آزمایش تیروئید، آزمایش های انعقادی و CBC( شمارش کامل خون) برای کمک به تعیین علت خونریزی غیر طبیعی رحم در زنان غیر باردار درخواست شود.
انواع هورومون ها در بدن:
1-هیپوتالاموس 2- هیپوفیز 3- تیروئید 4- غده فوق کلیوی 5- پاراتیروئید 6- پانکراس لوزالمعده 7- هورمون های بیضه ها : غدد جنسی 8- هورمون تخمدان ها : غدد جنسی
نمونه های پاتولوژی:
نمونه های مورد استفاده در آزمایشگاه پاتولوژی شامل نمونه های بافتی و نمونه های سیتولوژی می باشد. نمونه های بافتی به دو نوع : اتوپسی ( نمونه گیری از بافت مرده ) و بیوپسی ( نمونه گیری از بافت زنده) تقسیم بندی می شود. تمام نمونه های پاتولوژی باید در یک فیکساتور مناسب قرار داده شده و سپس به آزمایشگاه منتقل شود.
آزمایشگاه پاتولوژی:
آسیب شناسی شاخه ای از علم پزشکی است که شامل مطالعه و تشخیص بیماری از طریق بررسی اندام های برداشته شده به صورت جراحی، بافت ها (نمونه های بیوپسی)، مایعات بدن و در برخی موارد کل بدن (کالبد شکافی) است. جنبه های نمونه ای از بدن که ممکن است در نظر گرفته شود شامل ترکیب آناتومیک ناخالص، ظاهر سلول ها با استفاده از نشانگرهای ایمونولوژیک و امضاهای شیمیایی در سلول ها می باشد. آسیب شناسی همچنین شامل مطالعه علمی مربوط به فرایندهای بیماری است که علل، مکانیزم ها و میزان بیماری را مورد بررسی قرار می دهد. محدوده مطالعه شامل انطباق سلولی با آسیب، نکروز (مرگ سلول ها یا بافت های زنده)، التهاب، بهبود زخم، و نئوپلازی (رشد غیر طبیعی سلول ها) است. متخصصین پاتولوژی در گستره وسیعی از بیماری ها از جمله سرطان تخصص دارند و اکثریت قریب به اتفاق تشخیص های سرطان توسط آسیب شناسان انجام می شود. الگوی سلولی نمونه های بافت در زیر یک میکروسکوپ مشاهده می شود تا به تعیین این که آیا یک نمونه سرطانی یا غیر سرطانی (خوش خیم) است، کمک کند. متخصصین پاتولوژی همچنین از مطالعات ژنتیکی و نشانگرهای ژنی در ارزیابی بیماری های مختلف استفاده می کنند.
دستورالعمل چگونگی ارسال نمونه های پاتولوژی:
1- برچسب ظروف باید دارای مشخصات بیامر شامل نام و نام خانوادگی ، سن، محل نمونه برداری، تایخ و ساعت نمونه گیری باشد. این اطلاعات جهت تطبیق مشخصات نمونه ارسالی با فرم درخواست لازم می باشد.
2-خون و بقیه مایعات بدن بر حسب درخواست بایستی به به آزمایشگاه ( کشت/ اسمیر در ولوله های استریل) یا سیتولوژی( در لوله های غیر استیل) فرستاده شود.
3- ترجیحاً نمونه های ما حصل جراحی های رادیکال تومورهای بدخیم به صورت تازه( fresh و بدون فیکسایتو) پس از هماهنگی با دستیاران پاتولوژی ارسال شود.
4- سایر نمونه ها در ظروف درب دار نشست ناپذیر با سایز مناسب، دهانه ی گشاد که حداقل10 برابر حجم نمونه فضا برای اضافه کردن فرمالین داشته باشند. ارسال کردند.
5- در مورد نمونه های بزرگتر مانند آمپوتاسیون اندام ها که ممکن است ظرف مناسب برای انتقال آن ها در دسترس نباشد، نمونه هر چه سریعتر به آزمایشگاه ارسال شود.
6- برای فیکس کردن نمونه ها باید از فرمالین بافری خنثی استفاده شود.
7- نمونه های بیوپسی بیضه و میوکارد در محلول Bouin فرستاده شوند.
8- نمونه های بیوپسی کلیه در سه قسمت در سه ظرف جداگانه حاوی فرمالین، نرمال سالین و گلوتارالدیئد در اسرع وقت ارسال شوند.
9- نمونه های حاصل از اعمال جراحی عصر و شب و روزهای تعطیل ترجیحاً در یخچال 2-8 درجه سانتیگراد نگهداری شوند و بلافاصله در اولین صبح روزکاری به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال شوند.
آون آزمایشگاهی یا فور آزمایشگاهی:
از دستگاه خودآزمایشگاهی یا آون، آزمایشگاهی عمدتاً برای خشک کردن لوازم آزمایشگاهی یا استزل کردن آن ها( به روش حرارت خشک) استفاده می شود. توصیه می شود برای خشک کردن لوازم آزمایشگاهی از حرارت 80 درجه استفاده کنید. استریل کردن توسط حرارت خشک فقط در صورتی موثر است که جسم مورد نظر 40 دقیقه در حرارت 80 درجه .
شستشوی ظروف آزمایشگاهی:
در بسیاری از آزمایشگاه ها لازم است برای انجام آزمایش مورد نظر مورد ابتدا شرایط و محیط مناسب برای آن آزمایش را فراهم کرد تا نتایج حاصل از آزمایش درست و با خطای کمتری بدست آید. یکی از این شرایط که تاثیر غیرقابل چشم پوشی در نتایج نهایی آزمایش دارد شستشوی ظروف آزمایشگاهی است. روش ­های گوناگونی برای شستشوی ظروف آزمایشگاهی در آزمایشگاه های مختلف بدلیل متفاوت بودن نوع آلودگی وجود دارد که یکی از این روش ها، روش شستشوی دستی است که نیازمند شستشو با اسید یا باز، مواد ضدعفونی کننده، آب ریختن یا غوطه ور کردن در آب است که می­ تواند در تشت های پلاستیکی انجام شود. این روش نیاز به این دارد که بعد از کامل شدن عمل شستشو با محلول های ضدعفونی کننده، که با توجه به نوع آلودگی ظروف انتخاب می شوند زیر آب مقطر گرفته شوند که معمولاً باعث کامل شدن عمل شستشو می شود. لازم بذکر است آب صابونی داغ هم می تواند به شکل موثری ظروف شیشه ای آلوده را تمیز کند.
معرفی محلول های شستشوی ظروف آزمایشگاهی
هیدروکلریک اسید
بدیهی است که باید همیشه در ابتدا وسایل آلوده را قبل از شستشو، ضد عفونی نمود. ترکیبات قلیائی موجود در سطح وسایل شیشه ­ای آغشته به سود، باید با قرار دادن آن ها در محلول هیدروکلریک اسید 5% خنثی گردد و سپس چند مرتبه با آب لوله کشی و در انتها با آب مقطر آب­کشی شود. هیدروکلریک اسید محلولی شفاف، بی رنگ و بسیار تند بو از هیدروژن کلرید در آب است. یک اسید معدنی بسیار خوردنده و قوی با کاربردهای فراوان که برای شستشوی ظروف آزمایشگاهی، اسیدشویی و شستشوی فلزات استفاده می شود.
استون
ساده ترین و مهم­ترین کتون با فرمول مولکولی C3H6O، مایعی بی رنگ، سمی، فرار و قابل اشتعال است. استون یک حلال متداول برای شستشوی ظروف شیشه ای آزمایشگاهی محسوب میشود.
اتانول:
اتانول آزمایشگاهی که به شکل معمولی اتیل الکل نامیده می شود و به وسیله تخمیر قندها توسط مخمرها به وجود می آید.
اتانول 85% به عنوان محلول ضدعفونی کننده در بسیاری از موارد از جمله ضدعفونی کردن تجهیزات آزمایشگاهی و ابزارهای طبی مورد استفاده قرار می گیرد.
آب مقطر:
این نوع آب از طریق فرایند تقطیر، خالص سازی می شود و بسیاری از ناخالصی های آن مانند کربنات ها و ترکیباتی همچون سیلیس ها گرفته شده است. منیع اولیه ای که در فرایند تقطیر استفاده می ­شود می تواند آب لوله ­کشی باشد اما در اغلب موارد از آب طبیعی(چشمه و رودخانه و … ) استفاده می شود. معمولاً این آب جوشانده می ­شود و بخارات حاصل جمع آوری و تغلیظ شده و آب مقطر را تشکیل می­ دهد. در حالی که اکثر مواد معدنی، نمک ­ها، ذرات ریز و تاحدی سایر ناخالصی ها جدا می شوند اما منیع آب اولیه بسیار مهم است؛ زیرا بسیاری از ناخالصی ها( از قبیل مواد آلی فرار و جیوه ) به همراه آب تبخیر می شوند. مهم ترین کاربرد آب مقطر بدلیل نداشتن ناخالصی و املاح مضر در موارد صنعتی و دارویی می باشد. البته این نوع آب کاربردهای فراوان دیگری نیز دارد که از جمله مهم­ترین کاربردهای آن می ­توان به استرلیزه کردن تجهیزات، پاک کردن ظروف شیشه ای آزمایشگاه اشاره کرد.

یخچال های آزمایشگاهی:
برای نگه داری نمونه ها و محلول های مختلف در برودت 8-2 درجه سانتی گراد استفاده می گردد. معمولاً در اثر رشد میکروارگانیسم هاگنده روبه روی نمونه ها و محلول ، مواد درون آن ها تجزیه گشته و یا ناتوره خواهند شد. از آنجایی که ما قادر است با کاهش فعالیت آنزیم ها رشد میکرو ارگانیسم ها را به تاخیر بیاندازد ، از برودت هوا برای نگه داری بهتر نمونه و محلول ها استفاده می شود.
یخچال فریزر(2)
هر دو این وسایل برای دخیره محیط کشت مایع در 4 درجه سانتی گراد و برای آنزیم ها و برخی دیگر از محتویات محیط کشت مانند (گلوتامین و سرم) در 2 درجه سانتیگراد بسیار مهم و ضروری هستند. یخچال برای نگهداری محیط های کشت و بافره و فریزر برای ذخیره سرم قبل از تقسیم بندی، مواد مغذی و انتی بادی ها مورد نیاز خواهد بود. این مودا طبیعی برای ذخیره شدن به دمای -20 نیاز دارند . اما سلول ها برای ذخیره و نگهداری به نیتروژن مایع یا فریزر 70- درجه سانتی گراد نیاز دارد.
نوع نمونه
مدت زمان نگهداری قبل از انجام آزمایش
مدت زمان نگهداری بعد از انجام آزمایش
خون کامل
تا یک هفته در یخچال
–
سرم (بیوشیمی عمومی)
تا یک هفته در فریزر
تا یک هفته در فریزر
ادرار (پروتئین 24 ساعته)
تا48 ساعت در یخچال فریزر
تا یک هفته در یخچال
سرم
تا 48 ساعت در یخچال تا زمان انجام آزمایش در 20 درجه (حداکثر یک هفته)
یک ماه در فریزر
نمونه ادار
انجام آزمایش در عرض مدت 2 ساعت در حرارت اتاق و در غیر اینصورت نگهداری در یخچال حداکثر به مدت 2 ساعت

شمارش سلول های خونی و شمارش اختراقی گلبول های سفید
حداکثر در فاصله زمانی 4 ساعت بعد از نمونه گیری
تا24 ساعت در دمای 4 درجه
شمارش رتیکولویست
حداکثر تا 6 ساعت در دمای اتاق
خون کامل حداکثر 72 ساعت در 4 درجه
RH تعیین گروه
حداکثر تا 48 ساعت در دمای اتاق
خون کامل تا 7 روز در یخچال

نوع نمونه
مدت زمان نگهداری قبل از انجام آزمایش
مدت زمان نگهداری بعد از انجام آزمایشات
اندازه گیری زمان سدیمانتاسون خون
حداکثر در فاصله زمانی 4 ساعت بعد از نمونه گیری
حداکثر 12 ساعت در دمای 4 درجه
نمونه موضوع
30 تا 40 دقیقه جهان روز و یا روز بعد در یخچال 3-4- درجه

سل و کشت آن:
میکروبی که باعث بیماری سل می شود مایکو باکتریم توبرگلوزیس نام دارد. سل اکثر موارد ریه ها را گرفتار می سازد ولی می تواند سایر اعضای دیگر بدن را مبتلا کند. میکروب ممکن است به صورت نهفته و یا به صورت فعال باشد.
چگونگی تشخیص بیماری در شخص: نمونه گیری از شخص باید سه مرتبه با سوآپ از دهان شخص بیمار یا از خلط بیمار انجام گیرد. همچنین نمونه می تواند خون شخص یا مواردی دیگر باشد.
اولین نمونه گیری همان زمان مراجعه شخص ، دومین زمان نمونه گیری یک روز بعد پس از بیدارشدن از خواب و سومین نمونه گیری هم بعد از صبحانه خوردن آن شخص صورت می پذیرد.
کشت و مشاهده ویروس:
برای کشت ویروس می بایست نمونه خلط یا آب دهان و یا خون را با محلول هموژنه که همان NaoH است مخلوط کرد تا هم محیط یکنواخت شده و همچنین باکتری های دیگر از بین بروند.سپس نمونه رابه مدت ۱۵ دقیقه سانتریفیوژ کرده و بهد به آن معرف فنل فتالیین اضافه و برای خنثی کردن محیط به آن مقداری اسید اضافه می کنیم. از رسوب آن دوقطره را به محیط کشت سل که همان محیط لوین اشتن جانسن lg اضافه و یک قطره را روی لام می کشیم برای رنگ آمیزی.
محیط کشت این باسیلوس محیط به زنگ سبز کم رنگ بوده که در صورت ایجاد کلنی در روی آن نقطه های نخودی رنگ مشاهده می گردد.
محیط کش را به مدت حدود ۴۰ روز در انکوباتور ۳۷ درجه قرار داده از هفته دوم به بعد هفته ای یک بار آن را مشاهده می کنیم.
انکوباتور:
یک ابزار آزمایشگاهی است که در آزمایشگاه برای کشت و رشد دادن نمونه های زنده به کار می رود. این وسیله با کنترل انکوباتور:
یک ابزار آزمایشگاهی است که در آزمایشگاه برای کشت و رشد دادن نمونه های زنده به کار می رود. این وسیله با کنترل این وسیله با کنترل دما ، رطوبت ، میزان اکسیژن و دی اکسید کربن شرایطی مناسبی را برای رشد ارگانیسم های زنده فراهم می کند.
انکوپاتورساده: فراهم کننده دمای مناسب برای رشد میکروب ها
انکوباتور شکیه دار: فراهم کننده دمای مناسب برای رشد و همچنین جهت هم زدن محیط کشت.
انکوباتور Co2 : فراهم کننده دما و Co2 مناسب برای رشد میکروب ها
تعریف محیط کشت:
از آنجا که میکروب یک موجود تک سلولی بوده و قادر است کلیه اعمال حیاتی خود را مستقلا انجام دهد بدون آنکه نیاز به سلول دیگری داشته باشد . این اصل بیانگر آن است که میکروبها هم احتیاج به غذا و آب و موادآلی و معدنی دارند. محیطی مغذی که حاوی کلیه احتیاجات یک میکروب اعم از مواد غذایی و عناصر و غیره باشد که موجب رشد آن میکروب شود را اصطلاحا محیط کشت می گویند.
این محیط کشت می تواند بصورت دست ساز بوده یا یطور طبیعی یعنی داخل سلولهای بدن یک جانور باشد.
خون بهترین محیط برای رشد یک باکتری می باشد چون تمام احتیاجات یک بامتری اعم از اکسیژن ، مواد مغذی ، PH مناسب ، درجه حرارت لازم و غیره را برای یک باکتری فرآهم می کند.
میکروبها را می توان بر روی محیطها و در ظروف مختلف کشت داد که انتخاب شکل بستگی به نوع کشت داد. مثلا در کشتهایی که محیط آن مایع است ظروف کشت لوله ای می باشد و برای محیط های جامد(آگاردار) پلیت یا لوله استفاده می شود..
انواع محیط کشت:
آگار، شکلاتی، مایع ، مولر، آنتی بیوگرام ، EMB ، خالص
محیط کشت آگار خوندار:
محیط کشت عمومی استکه به منظور تکثیر و جداسازی باکتری های بیماری زا بخصوص باکتری هایی که برای رشد به مودا مغذی نیاز دارند بکار می رود. به علاوه در این محیط وجود همولیزین در باکتری ها را نیز می توان کاوش کرد.
پس از اتوکلاو محیط پایه هنگامی که درجه آن تا حدود 50 درجه سانتی گراد رسید، خون دفیبر ینه گاو را به نسبت 5تا8 درصد به آن اضافه نموده و با رعایت شرایط استریل در پلیت های استریل می ریزیم.
ممکن است بسته به نوع باکتری یکی از سه حالت ذیل مشاهد گردد:
1-همولیزه کامل B: باکتری واجد آنزیم همولیزین بوده و اطراف پرگنه منطقه شفافی ایجاد می گردد.
2- هملیزه ناقصa: باکتری واجد آنزیم همولیزین بوده ولی نسبت لیز کمتر از 50 درصد می باشد و اطراف پرگنه هاله سبز رنگ ایجاد می گردد.
3- عدم همولیزy: باکتری فاقد آنزیم همولیزین می باشد.
محیط کشت آگارشکلاته:
اگر به محیط پایه آگار خوندار، هنگامی که درجه حرارت آن بعد از اتوکلاو در حدود ۸۰-۷۰ درجه سانتیگراد باشد، خون دفیبرینه گاو اضافه کنیم، محیط کشت آگار شکلاته بدست می آید. در این محیط بعلت اینکه گلبولهای قرمز خون در اثر حرارت متلاشی شده و اجزای آن خارج گشته، برای رشد باکتری هایی نظیر هموفیلوس و نایسریاها که نیاز بیشتری به مواد غذایی آماده دارند مناسب می باشد.
همانند محیط کشت آگار خوندار بسته به نوع باکتری همولیز و یا همولیز ناقص و عدم همولیز ایجاد می گردد.
-محیط کشت مایع : محیط های مایع به علت نداشتن آگار در ترکیب خود به صورت جامد در نیامده و متناسب با نوع میکروارگانیسم و آزمایشهای مورد نظر میتوان آنها را در لوله های آزمایش ـ ارلن مایر و یا ظروف دیگر مورد استفاده قرار داد. ۲.محیط کشت جامد : محیط های جامد به علت دارا بودن آگاردر ترکیب خود به صورت جامد بوده و متناسب با میکروارگانیسم ها و آزمایش های مورد نظر میتوان آنها را در لوله – ظروف پتری(پلیت) و یا ظروف دیگر مورد استفاده قرار داد.
محیط کشت مولر:
مولر و هینتون این محیط کشت را در سال 1941 برای افتراق گونه های پاتوژنیک نایسریا ساختند. امروزه این محیط کشت بیشتر برای تست حساسیت روتین میکرو ارگانیسم های غیر مشکل پسند توسط تکنیک دیسک فیوژ" کربی – بائر استفاده می شود.
ممکن است در زمان تست حساسیت برای گونه های استرپتوکوک، 5% خون گوسفندی و نیکوتینامیدآدنین دی نوکلئوئید نیز اضافه گردد.همچنین این کار برای تست حساسیت کمپیولباکتر نیز متداول می اشد.
اماده سازی و ساخت محیط کشت مولر:
1-مقدار 38 گرم از محیط کشت را در یک لیتر آب مقطر حل کنید.
2- آن را حرارت داده و به صورت مکرر تکان دهید تا زمانی که محیط کشت به صورت کامل به شکل محلول درآید.
3- در دمای 121 درجه سانتیگراد به مدت 15 دقیقه اتوکلاو کنید. سپس آن را در اتاق گذاشته تا سرد شود.
4-مولر هینتون آگار سرد شده را درون پتری دیثی های استریل موجود در بروی سطح افقی و صاف ریخته تا از عمق یکنواختی برخوردار گردند.
5-اجازه دهید تا به دمای محیط برسد
6- میزان PH نهایی آن را چک کنید.
7- پلیت های حاوی محیط کشت را در دمای 2 تا 8 درجه نگهداری کنید.
محیط کشت آنتی بیوگرام:
محیط مورد استفاده در روش دیسکی مولد هینتون است که باید PH آن بین 4/7-2/7 تنظیم شده باشد .و در پلیت به قطر 100 میلی متر حدود 30-25 میلی لیتر محیط مولر هینتون میریزیم و قطر مورد نظر حاصل می گردد. جهت اجتناب از خشک شدن سطح محیط باید پلیتها را در کیسه های پلاستیکی نگهداری نمود.پس از تلقیح محیط آنتی بیوگرام در فاصله حداکثر 15 دقیقه می باید دیسکهای آنتی بیوتیک را در سطح آگار با فاصله مناسب از یکدیگر قرار داد.سپس به مدت 18-16 ساعت در انکوباتور 35 درجه سانتی گرام نگهداری نمود. روشهای اصلاح شده در باکتریهای سخت رشد نیز یکی دیگر از روش ها است در بعضی از باکتریهای سخت رشد از محیط های کشت اختصاصی استفاده می شود مانند : محیط کشت HTM درهموفیلوس ها .
محیط کشت EMB: ایزون متیلین بلو آگا
محیط کشت ایزون متیلین بلوگار محیط کشت EMB این محیط یک محیط انتخابی برای جداسازی باکتری های گرم منفی روده ای می باشد. این محیط تبدیل به یک محیط غالب شده است که از رنگ ها به عنوان عوامل انتخابی استفاده می کند و برای بررسی میکروبی محصولات لبنی و سایر غذاها توسط انجمن بهداشت عمومی آمریکا توصیه می شود.
EMB آگار بدون لاکتوز هم با افزودن یک مکمل مثلا یک کربوهیدارات به عنوان منبع کربن می تواند برای مطالعه با سیل های روده ای به کار رود.
رنگ های ائوزین و متیلین بلودر EMB آگار باعث انتخابی عمل کردن محیط می شوند. و همچنین باعث تمایز میکرو ارگانیسم هایی که لاکتوز را تخمیر می کنند و آن هایی که تخمیر نمی کنند، می شود . به این صورت که آنهایی که لاکتوز را تخمیر می کنند به صورت کلنی های آبی – سیاه و آنهایی که لاکتوز را تخمیر نمی کنند به صورت بی رنگ یا شفاف در می آیند.
محیط کشت خالص
برای اینکه بتوانیم از باکتری کشت خالص تهیه کنیم از دو روش می توان استفاده کرد:
روش خطی: در این روش محیط های غذایی محتوی آگار را استریل کرده و بگذارید که محیط تهیه شده0 4 درجه سرد شود. سپس در شرایط استریل آنها را در داخل تپری دیش های استریل تقسیم کنید. پس از آن که محیط در داخل تپری دیش سفت شده با استفاده از لوپ نمونه را برداشته و به طور عرضی برروی سطح محیط کشت غذایی آن را کشت دهید.
روش ریختن محیط: پلیتی که باکتری ها برروی آن پخش می کنید، محتوی محیطی است که دارای مواد غذایی لازم برای باکتری و همچنین حاوی ماده آگار است.مخلوط مواد غذایی و آگار محیط کشت (Medium) می گویند.
سالک:
سالک یک بیماری پوستی است که به وسیله گزش پشه خاکی آلوده به نوعی انگل، منتقل می شود. سالک توسط گزش برخی گونه های پشه خاکی آلوده منتقل می شود. پشه خاکی بسیار کوچک است و اندازه آن حدود یک سوم پشه های معمولی است و به سختی مشاهده می شود. در ایران دو نوع سالک شهری (نوع خشک) و روستایی (نوع مرطوب) وجود دارد. در سالک نوع شهری (خشک) مخزن بیماری عمدتا بیماران مبتلا و به طور تصادفی سگ ها هستند و پشه خاکی ماده پس از خونخواری از اطراف زخم سالک، آلوده شده و در خون خواری مجدد در فرد سالم باعث انتقال بیماری می شود.در سالک نوع روستایی (مرطوب) موش های صحرایی مخزن بیماری هستند و پشه خاکی ماده پس از خونخواری از موش صحرایی مبتلا، آلوده شده و در خونخواری مجدد در فرد سالم باعث انتقال بیماری به او می شود.
علائم سالک
پس از چند هفته تا چند ماه از گزش پشه خاکی آلوده، برجستگی کوچک قرمز رنگی ظاهر شده که به تدریج بزرگ و بزرگتر شده و مرکز آن زخم می شود. تعداد ضایعات معمولا یکی است و ممکن است متعدد نیز باشد. در سالک نوع روستایی ترشحات چرکی در اطراف زخم وجود دارد و اطراف آن قرمز و برجسته است که به همین دلیل به آن نوع مرطوب گفته می شود.
در سالک نوع شهری ضایعه معمولا بدون ترشح و چرک است بنابراین به آن نوع خشک نیز می گویند. احتمال عفونت ثانویه با باکتری ها نیز وجود دارد که در بیمار ایجاد عوارض می کند. ضایعات معمولا بدون درد و خارش است.
طرز صحیح نمونه گیری از زخم سالک
روش نمونه برداری از ضایعات مشکوک به سالک و تهیه اسمیر و بررسی انگل شناسی در انسان :
لبه های ملتهب و متورم ضایعه مهم ترین قسمتی است که بیشترین تراکم آماستیگوت ها را به همراه دارند. نکته مهم آنکه هر چه نمونه بیشتری از بافت برداشت شود احتمال وجود انگل در نمونه بیشتر است . از آنجایی که ضایعات پوستی ممکن است دچارعفونت های ثانویه باکتریایی و یا قارچی شده باشند، لازم است محلی از ضایعه را که قصد برداشت نمونه از آن وجود دارد ، کاملاً تمیز نموده و اگر لازم باشد چندین مرتبه پنبه الکل عوض گردد . نمونه برداری و رنگ آمیزی به روش زیر صورت می گیرد:

۱-پوشیدن دستکش در هر بار نمونه گیری
2- برداشت کبره های روی ضایعه و هر گونه چرک روی آن
۳- انتخاب محل مناسب برای نمونه برداری شامل لبه خارجی قسمت متورم و ملتهب ضایعه و اجتناب از نمونه برداری از محل های باز و زخمی ضایعه
4-استفاده از اتانول ° 70 برای استریل کردن و شستشوی ضایعه : قبل از نمونه برداری باید صبر کرد که الکل خشک شود.
5- از به کار بردن موادی مانند مرکورکوروم در محل ضایعه بایستی اجتناب گردد . زیرا ممکن است باعث مرگ آماستیگوت و یا تغییر شکل آنها شود. در صورت استفاده از ترکیبات ید دار برای ضدعفونی ضایعه ، قبل از نمونه برداری محل ضایعه بایستی به کمک پنبه آغشته به الکل ، از این ماده پاک شود .
6- محلی از ضایعه که برای نمونه برداری در نظر گرفته شده است بایستی توسط دو انگشت شست و سبابه محکم گرفته شود.
۷- با استفاده از واکسینواستیل استرسل و یا یک اسکالپل استریل نوک باریک، شکافی به عمق یک میلی لیتر در منطقه ای که با انگشتان گرفته شده ایجاد گردد.
۸- توسط لبه تیز اسکالپل یا واکسینواستیل از عمق محل شکافته شده به طرف سطح و مرکز ضایعه چند خراش برای برداشت مقدار مناسب بافت و خونابه داده شود.
9- اسکالپل را بیرون آورده و از مواد روی آن حداقل 3 اسمیر تهیه کنید و مشخصات بیمار با قلم الماس روی لام ها حک شود در صورت نیاز به کشت، در کنار شعله ابتدا نمونه به محیط کشت منتقل شود.
روش رنگ آمیزی با گیمسا:
رنگ گیمسا بصورت محلول تجارتی غلیظ به فروش می رسد. این محصول می تواند کاملا متفاوت باشد لذا هر نمونه قبل از استفاده مورد آزمایش قرار گیرد. بطور معمول اگر رنگ پذیری گلبول های سفید و قرمز خون کافی باشد، میتوان فرض نمود که رنگ برای نشان دادن انگل مناسب است. روش رنگ آمیزی به ترتیب زیر است:
1-اجازه داده شود تا نمونه ها بدون استفاده از شعله و در هوای اتاق ، خشک شوند.
2- سپس بر روی لام متانول 70 درجه به مدت 30 تا 60 ثانیه ریخته شود.
3- لام در هوا خشک شود
4- با توجه به نوع گیمسا آنرا به نسبت 1 به 30 تا 1 به 50 با آب با PH تنظیم شده 2/7 رقیق کنید
5- لام ها را روی پل رنگ آمیزی قرار داده و به مدت 30 تا 50 دقیقه بر روی آن محلول گیمسا تهیه شده ریخته می شود یا به همین مدت در آن فرو برده می شود. ( باید توجه داشت که بسته به رقت محلول رنگ آمیزی و نوع آن ، مدت زمان رنگ آمیزی بین 5 تا 20 دقیقه برای رنگ آمیزی لازم است و هر آزمایشگاه بایستی مدت زمان مطلوب را برای رنگی که استفاده می کند قبلاً بدست آورد .
6-لام ها برای مدت کوتاهی در آب با PH تنظیم شده 2/7 فرو برده شده به سرعت خارج می شود و در هوا خشک می گردد.
7-سپس با استفاده از عدسی چشمی 10 و عدسی شیئی 10 ، 40 و سپس 100 و روغن ایمرسیون و بدون استفاده از لامل در زیر میکروسکوپ مورد مطالعه قرار می دهید، تشخیص مثبت شامل دیدن انگل لیشمانیا بطور واضح می باشد. در هر لام تا زمان مشاهده جسم لیشمن حداقل 30 شان مناسب که امکان دیدن انگل وجود داشته باشد ( محلی که سلول های ماکروفاژ باشند) بررسی و دیده شود در صورت منفی بودن نمونه لام دوم و یا سوم مورد بررسی قرار می گیرد، قابل ذکر است در صورت مشاهده گلبول قرمز فراوان و ندیدن جسم لیشمن این نمونه مناسب ارزیابی نبوده و محل نمونه گیری بوسیله پنبه و الکل فشار داده شده تا خون پاک شود و نمونه جدید عاری از خون از همین ناحیه یا ناحیه دیگر بایستی تهیه شود.
منابع:
www.azin.com
negin.lab.ir
viewpaperjournal.www.sid.ir
uploads.reflab.muq.ac.ir
http://tehranlaboratory.com
pathology-sampleikhc2.tums.ac.ir
www.amosbat.com
laboratory-refrigreators.mihanazma.com
uploads.niknafs.rums.ac.ir
posttsu.blogfa.com
learndetails.nvinmedco.ir
https:/atlaslab.info
post.biologhy67.blogfa.com
product-detail.www.azmaplast.com
postmcrobiology.iauh.bloggfa.com
www.ntyl.ir
www.fa.drakalan.com
post.cheageni.blogfa.com

فهرست مطالب
مقدمه : 2
واحد پذیرش و انتظار: 2
نمونه گیری اورژانس 3
نمونه گیری نوزادان و اطفال: 3
نکات مورد توجه هنگام خونگیری 4
تجهیزات لازم جهت اتاق نمونه برداری: 4
اصول کار 6
سیستم های کنترل بن ماری 7
الایزا چیست؟ 8
سانتریفیوژ آزمایشگاهی: 9
انواع سانتریفیوژ 9
دستگاه اتوکلاو: 10
اتوکلاو در پزشکی و علوم آزمایشگاهی 10
نمونه های سرولوژی: 10
آزمایش های بخش سرولوژی: 11
نمونه های هورومون: 12
دستورالعمل چگونگی ارسال نمونه های پاتولوژی: 14
شستشوی ظروف آزمایشگاهی: 15
معرفی محلول های شستشوی ظروف آزمایشگاهی 15
یخچال های آزمایشگاهی: 16
سل و کشت آن: 18
کشت و مشاهده ویروس: 18
انکوباتور: 19
تعریف محیط کشت: 19
انواع محیط کشت: 20
محیط کشت آگار خوندار: 20
محیط کشت آگارشکلاته: 20
محیط کشت مولر: 21
اماده سازی و ساخت محیط کشت مولر: 21
محیط کشت آنتی بیوگرام: 21
محیط کشت EMB: ایزون متیلین بلو آگا 22
محیط کشت خالص 22
سالک: 23
علائم سالک 23
طرز صحیح نمونه گیری از زخم سالک 23
روش رنگ آمیزی با گیمسا: 24
منابع: 25

29