مقدمه
گرایش به مواد مخدر امروزه بصورت یک مشکل جدی در سطح جهانی مطرح می باشد. اعتیا د عبارت است از وابستگی به عوامل یا موادی که تکرر مصرف آنها با کم و کیف مشخص و در زمان معین از دیدگاه معتاد ضروروی می نماید.
بیشترین معتادین دچار نوعی مشکل و یا اختلال روانی هستند و به دلیل همین اختلال به اعتیاد روی آورده و وابستگی روانی به مواد مخدر در آنان بوجود می آید. در صورت عدم دسترسی از ماده مخدر اختلال روانی آنان آشکارتر می شود .این همان سکته مهم است که در درمان بیماران معتاد مودر توجه پزشکان قرار می گیرد.
معتادان با مراجعه به مشاوران و پزشکان می توانند اعتیاد خود را ترک کنند. برای ترک اعتیا دراه های مختلفی وجود دارد که مشاور با دادن برنامه های منظم و مرتب به فرد معتاد و گفتن روش استفاده از داروهای ترک اعتیاد و همچنین برنامه های منظم و به صورت سرپایی و یا بستری شدن در بیمارستان و آماده کردن آنها به صورت ذهنی و جسمی می توانند کمک قابل ذکری به افراد معتاد برای ترک اعتیاد انجام دهند.
بند اول: شرایط فیزیکی مرکز ترک اعتیاد ندای سلامت
مرکز ترک اعتیاد واقع در خیابان مدرس 4 مطب دکتر … می باشد. این ساختمان یک طبقه و شامل 13 اتاق می باشد و همچنین یک طبقه مخصوص بانوان وآقایان نیز می باشد.
بند دوم: بخش های مختلف مرکز ترک اعتیاد
این مرکز شامل بخش های مختلف است مانند:
1- اتاق پزشک
2- اتاق روانشناس
3- اتاق پرستار
بند سوم: آمار مراجعه کنندگان مرکز ترک اعتیاد
مراجعان نیز بر اساس نوع مصرف وارد طبقه بندی می شوند و تعداد آنها مشخص می گردد.
مثلا مراجعانی که دارای متادون بصورت شرب یا قرص مصرف می کنند: ظرفیت این کلینیک برای مراجعان این دارو 100 نفر می باشد.
و مراجعانی که داروی تنتور پیوم مصرف می کنند ظرفیت این کلینیک برای مراجعان این دارو 50 نفر است و این دارو برای افراد بالای 60 سال استفاده می گردد.
و مراجعانی که داروی بویرونورفین(B4 و 4%( مصرف می کنند ظرفیت این کلینیک برای مراجعان این دارو هرچقدر باشند پاسخگو می باشد زیرا این دارو برای مراجعانی است که مصرف مواد آنها خیلی کم است یعنی کمتر از یک گرم مواد مخدر .به همین دلیل برای هر تعداد مراجعه این دارو وجود دارد و محدودیت خاصی ندارد.
بند چهارم: بیشترینمراجعه کننده به کدام بخش این مرکز مربوط می شود
بیشترین مراجعه کننده از بخش مصرفی دارواهی متادون به خود اختصاص می دهند. به خصوص شربت متادون زیرا نگهداری یشتری نسبت به قرص را دارد.
بند پنجم: نحوه پذیرش مراجعین مرکز ترک اعتیاد
نحوه پذیرش مراجعین بر اساس نوع مصرف مواد مخدر متفاوت است
مراجعین به مرکز ترک اعتیاد می توانند به صورت برپایی اقدام به ترک اعتیاد نمایند.
شرایط و مدارک مورد نیاز:
– فتوکپی صفحه اول شناسنامه یا کارت عکس دار
– داشتن یک نفر همراه جهت پذیرش
– عدم سابقه ی بیماری های جسمانی یا روانی
– پرداخت تعرفه مصوب
در این مرکز مراحل زیر انجام می شود:
1- توجیه اولیه و تشکیل پرونده
2- مصاحبه مددکاری و تکمیل فرم مربوطه
3- ویزیت پزشک و شروع درمان دارویی به منظور سم زدایی
4- مصاحبه روانشناسی و تکیل فرم مربوطه
5- اجرای برنامه هایی به منظور بازتوانی
*شرایط و مدارک مورد نیاز
– شناسنامه و تصویر آن
داشتن کارت ملی
داشتن 2 قطعه عکس
داشتن آزمایش CBC- CFC( آزمایش کبدی)
داشتن جواب نمونه ادار
بند ششم: خدمات مرکز ترک اعتیاد:
خدمات این مرکز شامل
1)ویزیت سرپایی پزشک :مراجعان عزیز می توانند با هماهنگی واحد پذیرش از طریق تماس تلفنی و یا مراجعه به سایت و تعیین وقت ملاقات از ویزیت پزشک متخصص و همچنین کسانی که نیاز به انجا مشاوره جهت ترک اعتیاد را دارند می توانند به صورت تلفنی و یا مراجعه حضوری به شکل رایگان اطلاعات لازم را کسب نمیاند.
2)ویزیت روانشناسی : کلیه افراد می توانند با تعیین وقت قبلی جهت استفاده از انواع روشهای روان درمانی و مشاوره روانشناسی در زمینه های مختلف به صورت جلسات فردی و گروهی و همچنین انجام انواع آزمونهای روانشناختی از خدمات این مرکز استفاده نمایند.
3) گرفتن تست های تشخیصی مربوط به تمامی مواد اعتیاد آور در این مرکز انجام می شو.
4) اجرای برنامه های بازتوانی که در این مرکز انجام می گیرد شامل:
الف)گروه درمانی ( 6 – 12 جلسه)
ب) روان درمانی ( بسته به نیاز)
ج) مشاوره خانواده ( بسته به نیاز)
5) درمان نگهدارنده با دارو ( 6 ماه بسته به نیاز)
بند هفتم: علت مراجعه افراد به مرکز ترک اعتیاد
مراجعانی که به این مرکز مراجعه می کنند به دلیل عوامل متفاوتی تصمیم گرفته اند که از این بیماری نجات پیدا کنند بعضی از این عوامل عبارتند از :
1-عوامل خانوادگی : در ترک و درمان بیمار معتاد، همه افراد خانواده باید همیاری و همکاری لازم را با پزشک معالج داشته باشند و همچنین داشتن توجه و رفع نیازهای اولیه از معدود کارهایی است که خانواده باید برای کمک به مراجعه کننده برای ترک اعتیاد انجام دهد.
2-عوامل روانی: بیشتر معتادین دچار نوعی اختلال روانی هستند و اگر این درد روانی آنها تسکیل یابد بنابراین فرد معتاد می تواند اعتیاد خود را ترک نماید. به همین دلیل پزشک با شناسایی نوع اختلال روانی فرد و با آغاز درمان های لازم می تواند به فرد معتاد کمک کند تا اعتیاد خود را ترک نماید.
3-عوامل جسمی : فرد معتاد به دلیل وابستگی شدید جسمی به مواد مخدر و انجام دادن کارهایی ناشایست که بعدها از انجام آنها پشیمان می شود سعی می کند که ترک کند و با مراجعه به این مرکز پزشک معالج با استفاده از داروهایی که تجویزمی کند به فرد معتاد کمک می کند.
4-عوامل اجتماعی: فرد معتاد می داند که وجهه اجتماعی خیلی خوبی میان مردمی که سالم هستند و پاک زندگی می کنند ندارند و از این نکته بسیار زجر می کشند بنابراین یکی از علتهایی که فرد تصمیم به ترک اعتیاد می گیرد می تواند همین عوامل اجتماعی باشد که مرد باید این نکته را به گوش داشته باشد در حین مراحل درمانی خود نباید با دوستان معتاد و افراد خراب رابطه برقرار کند.
5-عوامل اقتصادی : اعتیاد بلای خانمان سوزی است فرد معتاد را سربار جامعه می نماید و جسم و جان او را نابود می کند و بلکه از جهات اقتصادی فقد جبران ناپذیری را متوجه خود فرد معتاد و خانواده ی وی می نماید که نتیجه آن فلاکت و بدبختی است به همین دلیل فرد معتاد هر چه زودتر و سریعتر برای ترک اعتیاد خود اقدام می کن و به این مرکز مراجعه می نمایند.
6-عوامل ازدواج : فردی که معتاد است می داند که بامصرف مواد خود نمی تواند ازدواج کند و تشکیل خانواده بدهد.
7-علت دیگری که فرد معتاد به این مرکز مراجعه کرده تا مواد خود را ترک کند می تواند خستگی از مصرف مواد باشد.
8-فرد معتاد اگر بخواهد در یک محل خیلی خوبی مشغول به کارشودبایدسالمو پاک باشد. پس یکی دیگر از عوامل ترک اعتیاد کار کردن میباشد.
بند هشتم: چه افرادی در مرکز ترک اعتیاد هستند
این مرکز شامل 5 نفر کاکند هستند.
که 2 نفر روانشناس
2 نفر پرستار
1 نفر پزشک
به ازای هر 100 نفر مراجعه کننده یک نفر پرستار و یک نفر روانشناس وجود دارد .
پرسنل کلینیک:
1-پزشک : پزشک عمومی – مسئول فنی ، بهزیستی مدارک مورد نیاز پزشک کلینیک ترک اعتیاد و گذراندن دوره MMT ، حضور پزشک در تمام ساعت فعالیت کلینیک الزامی می باشد.
2-پرستار: باید دارای مدرک پرستاری ، تکنسین اتاق عمل ، مامایی، بهیاری باشد. و دوره های اصولی درمان را گذرانده باشد حضور در کلینیک هر روزه الزامی است و در صورت نبود جانشین برای خود تعیین می کند.
3-روانشناس: مدرک روانشناسی عمومی، مشاوره، روانشناسی بالینی سطح لیسانس و دوره اصولی ترک اعتیاد که به مدت 24 ساعت می باشد باید گذرانده باشد.
بند نهم: ریاست مرکز ترک اعتیاد جناب آقای دکتر …….بر عهده دارند.
شرح وظایف پزشک مرکز ترک اعتیاد
1- ویزیت کردن بیمار
2- اطاعت کردن بیمار از نوع مصرف و چگونگی استفاده آن
3- ثبت تمامی اطلاعات اولیه بیمار در فرم دستوران پزشک
4- تعیین نوع و میزان داروی بیمار بر اساس نوع و میزان استفاده از مواد توسط فرد معتاد
5- ثبت پرونده در اولین زمان مراجعه بیمار به کلینیک در حضور پزشک
6- ویزیت توسط پزشک هفته ای یکبار آن همه در 3 ماهه اول
7- ثبت اطلاعات بدست آمده درفرم دستورات پزشکی
8- ویزیت و چک شدن بیمار توسط پزشک بعد از 3 ماه هر 15 روز یکبار
9- ویزیت و چک شدن بیمار توسط پزشک بعد از 6 ماه هر یک ماه یکبار
10- مراجعه پزشک و ویزیت کردن آن توسط پزشک در صورت ضرورت و اخلال و مشکل در بیمار در صورت استفاده از دارو.
11- ثبت میزان داروی تحویل شده به بیمار در فرم تنظیم روز متادون توسط پزشک
12- ثبت گزارش پزشکی شرح حال مختصر از بیمار در فرم معاینه توسط پزشک
13- ثبت معاینه فیزیکی و فشار خون اولیه بیمار توسط پزشک
14- درمان بیماران مطابق پروتکل درمان سوء مصرف مواد
بند دهم: شرح وظایف پرستار مرکز ترک اعتیاد
1- پذیرش مددجو
2- جلب اعتماد و اطمینان مددجو
3- برقراری ارتباط حرفه ای موثر و پاسخ صحیح به سوالات
4- نظارت بر تعدیل پرفتن وسایل و دارو از پزشک جهت انجام اقدامات کلینیکی و مشاوره ای
5- کنترل مددجو از نظر احتمال خودکشی و گزارش آن به پزشک
6- توضیح فرایندهای لازم درمانی به مددجو و خانوده او
7- نگهداری داروهای مددجویان
8- اطمینان یافتن از مصرف دارو توسط مددجو
9- مشاهده منظم مددجو و ارزیابی عوارض احتمالی دارویی و انجام اقدامات لازم.
10- بررسی نیازهای آموزشی ، تعیین سطح انگیزش مددجو
11- آموزش به مددجو در رابطه با مصرف دارو و عوارض احتمالی
12- تهیه و تنظیم دفاتر مربوط به تشکیل پرونده و دریافت داروها
13- تدوین برنامه های آموزشی جهت خانواده و مددجو به منظور تامین سلامت
بند یازدهم: شرح وظایف روانشناس مرکز ترک اعتیاد
1- تشکیل پرونده برای بیمار
2- گرفتن امضاء از بیمار برای فرم تعهد نامه
3- گفتن تمامی قوانین و مقررات کلینیک به بیمار
4- ثبت تمامی اطلاعات پایه فرد مثل نامه و نام خانوادگی
5- پرسیدن سوالات و معیارهای ورود به درمان از بیمار
6- ثبت اطلعات محرمانه بیمار نوع مصرف، علمکرد فردی، چگونگی استفاده ، عملکرد اجتماعی
7- ثبت کلیه اقدامات بیمار در فرم گزارش روانشناسی
8- دادن مشاوره به بیمار 3 ماه اول هفته ای یکبار
9- دادن مشاوره به بیمار 3 ماه اول هر 15 روز یکبار
10- دادن مشاوره به بمیار 6 ماه اول هر ماه یکبار
11- بودن در کنار بیمار در تمامی مراحل و دادن راهنمایی و مشاوره های لازم
12- برگزاری کردن 2 مرتبه گروه درمانی در هر ماه
13- انجام خانواده درمانی بیمار
بند دوازدهم : نحوه عملکرد مرکز ترک اعتیاد
1-روش کم کردن تدریجی ماده مخدر : در این روش بیمار می تواند یک برنامه ریزی منظم و دقیق روزانه از ماده مخدری که استفاده می نماید کم کند تا آنرا به مدت 2 تا 3 هفته به صفر برساند. در این روش بیمار باید زیر نظر پزشک معالج از داروهای تجویز شده استفاده نماید . این داروها علایم وابستگی روانی و جسمی بیمار ا کاهش می دهد که فرد معتاد نیاز به ماده مخدر نداشته اشد.
2- روش استفاده از داروهای ترک اعتیاد به طور سرپایی : در این روش فرد معتاد توسط پزشک پزشک درمان خود را شروع می نماید و داروهایی که برای وی تجویز می شود شامل داروهای اعصاب و داروهایی است که ماده مخدر نیستند اما اثراتی شبیه ماده مخدر دارند و در این روش به بیمار توصیه می شود به هیچ عنوان از ماده مخدر استفاده نکنند اثرات درمانی داروهای تجویز شده و اینکه به چه میزان باید تجویز گردد بستگی به نوع ماده مخدر مصرفی و مقدار آن دارد.
بند سیزدهم: انواع داروهای مصرفی مرکز ترک اعتیاد:
1-داروی متادون: از خانواده مواد شبه افیونی است و بیشتر در درمان وابستگی به سایر شبکه افیونی ها نظیر هروئین ، کدئین ، مورفین کاربرد دارد.
رمان با دوز نگهدارنده ی متادون که از بروز علائم ترک تریکا جلوگیری کرده و تقاضای آنرا کاهش و یا از بین می برد.
استفاده از دوز نگهدارنده قرص یا شربت متادون به تنهایی منجر به معالجه فرد نمی گردد بلکه جزئی از فرایند درمان معتادان به مواد افیونی مورد استفاده قرار می گیرد.
افرادی که این دارو برایشان تجویز می شود شامل کسانی هستند که به داروهای غیر قانونی مانند هروئین ، تریاک و داروهای تجویز شده توسط پزشک نظیر کدئین وابستگی پیدا کرده اند.
ظرفیت و تعداد بیماران کلینیک مرکز ترک اعتیاد برای این دارو عبارت است از :
شربت متادون : 60 نفر
قرص متادون 20: 30 نفر
قرص متادون 40: 10 نفر
-پروتکل زمان بندی مراجعه کنندگان به کلینیک درمان متادون:
در 2 ماه اول بردن متادون به منزل ممنوع می باشد یعنی باید در مرکز از این دارو مصرف نمایند.
ماه سوم: درمان مراجعه برای روزهای آخر هفته
ماه چهارم: رمان مراجعه روز در میان
ماه پنجم: حداقل مراجعه هر 2 روز یکبار
ماه ششم: حداقل مراجعه یکبار در هفته
ویزیت پزشک: در هفته اول روز در میان
3 ماه اول حداقل یک بار در هفته
ماه سوم تا ششم : 2 بار در ماه – ماه ششم یکباره در ماه
2داروی تنتور اپیوم : کسانی که این دارو برای آنها تجویز می شود باید وابستگی به مواد افیونی داشته باشند مثل هرویین ، شیره، تریاک و..
بیمارانی که دارای افکار خودکشی ، دچار بیماری های عمده و فعالی غیر روانی هستند باید از این دارو استفاده کنند.
نیمرخ نسبتاً جامعی از بیماران مستعد دریافت این درمان:
– مورد مصرفی قطعی
– مورد عدم مصرف قطعی
– مورد ارجع مصرف
– مورد با ترجیع عدم مصرف
تنتوراپیوم یا همان شرکت تریاک برای کسانی که 60 سال بالا دارند توصیه می شود .ظرفین و تعداد بیمران کلینیک مرکز ترک اعتیاد برای این دارو:
ظرفین 50 تعداد بیماران 36 نفر
3-داروی بوپرونورفین(B2 /4%) : یک داروی مسکن مخدر شبیه مورفین کدین و هروئین است . این دارو عمدتاً برای درمان اعتیاد به مواد مخدر استفاده می شود.
این دارو همانند متادون در جهت درمان اعتیاد و ترک آن به صورت سرپایی در مطب پزشک می باشد و به صورت داروی جایگزین کاربرد دارد. و می تواند در بیماران وابستگی شدیدی ایجاد کند و استفاده از این دارو مدت زمان سسیار طولانی زمان می برد. و استفاده از این روش بیمار درمان کامل را تجربه نمی کند و وابستگی به شکل متفاوتی ادامه پیدا می کند.
ب پرونورفین یا B2 برای زمانی که بیمار حداقل استفاده از مواد را داشته یا اینکه میزان مصرف متادون خود را کاهش داده باشد.
تعداد ظرفین بیماران کلینیک مرکز ترک اعتیاد:
قرص B2 : 18 نفر
قرص 4% : 6 نفر
بند چهاردهم: جدول مراجعه کننده
ترک مرکز
جدول سیر درمان
ترک مرکز
بند پانزدهم: جمع بندی
ترک اعتیاد اصطلاحی عامیانه است که به روند درمان و بهبود اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان از جمله تریاک و کوکائین ، حشیش و… به برخی از داروها اطلاق می گردد.
در واقع ترک اعتیاد عنوان نامناسب و نادرستی است که در بین افراد جامعه و به شکل عمومی رواج پیدا کرده است از نظر پزشکی اعتیاد یک بیماری محسوب می شود و هیچ بیماری قابل ترک نیست بلکه فقط می تواند آنرا درمان کند و حتی ممکن است بعدها به آن بیماری دچار گردد.
نتیجه گیری
فرد معتاد یک بیمار است و بیماری آن مانند بیماری های دیگر نیاز به درمان و مراقبت های ویژه خود دارد و باید از همان ابتدا پیشگیری اولیه داشته باشیم تابه این نوع بیماری دچار نشویم و پیشگیری ثانویه به مفهوم واقعی یعنی انجام اقدامات لازم و پیشگیری های درمانی است که وقتی بیمار بهبود پیدا کرد با رعایت توصیه های پزشک و مشاور می تواند از بازگشت به آن بیماری جلوگیری می کند.
بند شانزدهم: گزارش کار
1- کمک به همکاران
2- کمک به پرستار در طول مدت زمان کاری آن
3- صحبت کردن با روانشناس و بهره بردن از سخنان آنان
4- دادن بعضی از راهکارهای مشاوره ای بی پزشک
5- کمک به روانشناس درطی تکمیل کردن پرونده مراجعه کننده.
6- صبحت کردن با پزشک و پرسیدن از آن درباره بخش های مختلف مرکز ترک اعتیاد
7- صحبت کردن با پرسنل محترم این مرکز و پرسیدن از آنها در مورد خدمات که مرکز ترک اعتیاد.
8- جویا شدن از علت مراجعه افراد به مرکز ترک اعتیاد.
9- جویا شدن از تعداد کارکنان این مرکز و آشنا شدن با وظایف هر یک از آنها.
10- آشنا شدن با وظایف و مسئولیتهای پزشک مرکز ترک اعتیاد
11- آشنا شدن با نحوه عملکرد مرکز ترک اعتیاد
12- جویا شدن از طرز برخورد پرسنل با فرد مراجعه کننده
13- آشنا شدن با نوع مشاوره دادن به مراجعه کنندگان
14- آشنا شدن با انواع داروهای مصرفی مرکز ترک اعتیاد.
15- آشنا شدن با انواع درمانهای مورد استفاده در مرکز ترک اعتیاد.
16- حضور داشتن در این مرکز به طور کامل در مدت زمان ذکر شده.
17- آشنا شدن با چگونگی ویزیت پزشک
18- آشنا شدن با چگونگی تشکیل اخیر پرونده.
19- آشنا شدن با نحوه پذیرش مراجعه کنندگان
20- بررسی کردن کامل مرکز ترک اعتیاد.
فهرست مطالب
مقدمه 1
بند اول: شرایط فیزیکی مرکز ترک اعتیاد ندای سلامت 2
بند دوم: بخش های مختلف مرکز ترک اعتیاد 2
بند سوم: آمار مراجعه کنندگان مرکز ترک اعتیاد 2
بند چهارم: بیشترینمراجعه کننده به کدام بخش این مرکز مربوط می شود 3
بند پنجم: نحوه پذیرش مراجعین مرکز ترک اعتیاد 3
بند ششم: خدمات مرکز ترک اعتیاد: 4
بند هفتم: علت مراجعه افراد به مرکز ترک اعتیاد 5
بند هشتم: چه افرادی در مرکز ترک اعتیاد هستند 7
بند نهم: ریاست مرکز ترک اعتیاد جناب آقای دکتر… بر عهده دارند. 8
بند دهم: شرح وظایف پرستار مرکز ترک اعتیاد 9
بند یازدهم: شرح وظایف روانشناس مرکز ترک اعتیاد 9
بند دوازدهم : نحوه عملکرد مرکز ترک اعتیاد 10
بند سیزدهم: انواع داروهای مصرفی مرکز ترک اعتیاد: 11
بند چهاردهم: جدول مراجعه کننده 14
بند پانزدهم: جمع بندی 15
نتیجه گیری 16
بند شانزدهم: گزارش کار 16
محل کارآموزی:
مرکز ترک اعتیاد ندای سلامت
نام درس: کارورزی 2
نام استاد:
نام دانشجویی:
سال تحصیلی :
تقدیرو تشکر
تقدیر و تشکر از جناب آقای ….
با سلام
اینجانب از شما استاد محترم آقای ……….کمال تشکر و قدردانی را دارم زیرا که با تلاش و دلسوزی خود تمامی وقت و معلومات خود را برای دانشجویان هزینه کرده اید و از هیچ گونه تلاش و کوشش برای دانشجویان به اهداف بالاتر و رسیدن به درجات عالیه دریغ نکرده اید و از خداوند منان آرزوی موفقیت روز افزون شما را خواستارم.
تقدیرو تشکر
از جناب آقای دکتر …..رئیس محترم مرکز ترک اعتیاد ندای سلامت.
باسلام
از جناب آقای دکتر … و پرسنل محترم ایشان به دلیل همکاری و همیاری در طی مدت زمانی که آنجا بودیم و جواب دادن به تمامی سوالات و پرسش های ما و تلاش برای حل نیازها و کمک به کامل کردن تحقیق کمال تشکر و قدردانی را دارم و آرزوی توفیق آن و رسیدن به درجات بالاتر را از خداوند منان خواستارم.
21