پروپوزال موانع تحقق بازاریابی سبز در صنعت بیمه ایران

نمونه پروپوزال مدیریت اجرایی
موانع تحقق بازاریابی سبز در صنعت بیمه ایران

مقدمه
محیط زیست به طور فزاینده ای، به مسئله ای حیاتی و بسیار مهم برای همه مردم تبدیل شده است . هدف سیستم بازاریابی به حداکثر رساندن مصرف، حق انتخاب بیشتر برای مصرف کننده یا تامین رضایت مشتری نیست، بلکه هدف، ارتقا کیفیت زندگی به بالاترین سطح ممکن است و کیفیت زندگی نه فقط به معنای کمیت و کیفیت کالاها و خدمات بلکه به معنای کیفیت محیط زیست نیز هست .
این مساله در تمام ابعاد سازمان ها وارد شده و بازاریابی را تحت تاثیر قرار داده و منجر به پیدایش مفهوم "بازاریابی سبز" شده است. نیاز به تولید محصولات اکولوژیک و فعالیت های تجاری سبز، شرکت ها را مجبور به تلفیق موضوعات زیست محیطی با تلاش ها و استراتژی های بازاریابی نموده است .یکی از حیطه های بازرگانی که در مسایل محیطی بحث زیادی را به خود اختصاص داده بازاریابی سبز است(رکس و بامان، 2007). در سال 1992 یک مطالعه نشان داد برای 93 درصد افراد اثرات زیست محیطی یک محصول در زمان خرید آن مهم است. در سال 1994 محققان به این نتیجه رسیدند 42 درصد مصرف کنندگان اروپا محصولات را براساس عملکرد محیطی انتخاب می کنند و 27 درصد افراد در انگلستان محصولاتی با سازگاری بالای 25 درصد با محیط را خریداری می کنند (رکس و بامان ،2007). صنعت محصولات سبز در سال 2006 بیش از 200 میلیارد تخمین زده شده بود(جوپتا و اوگدن ،2009). شرکت ها با بازاریابی سبز روبرو شده اند. تولید کالاهای مطمئن تر از نظر اکولوژیکی، بسته بندی های چند بار مصرف و تجزیه شدنی، کنترل و نظارت بیشتر بر آلودگی و عملیاتی که مستلزم صرفه جویی بیشتر در انرژی است، از جمله راههایی هستند که شرکت ها به آن تمسک جسته اند (کاتلر و آرمسترانگ ،1999، ص 853). با این تفاسیر مفهوم بازاریابی سبز موارد دیگری همچون کاهش هزینه ها و حضور فعال در عرصه رقابت را نیز تداعی می کند. با توجه به نیاز زیاد صنعت بیمه به بازاریابی خدمات، اهمیت هزینه های بازاریابی، تنوع روشها و شیوه های جذب مخاطب حرکت به سوی بازاریابی سبز در این صنعت در آینده ای نزدیک به عنوان یک الزام مطرح خواهد شد.

بیان مساله
شاید کسی تصور نمی کرد که روزی بازاریابی علاوه بر سودآوری و فروش، نگران سلامت مصرف کننده و جامعه نیز باشد. اما پویایی و رقابت شدید و افزایش نگرانی نسبت به محیط زیست و همچنین مقررات دولتی و افزایش آگاهی مصرف کنندگان، شرکتها را بر آن داشت که در سلامت جسمانی و روانی و پاکیزگی محیط مصرف کنندگان نیز تامل کنند. به هر حال به مرور زمان مفاهیمی نظیر بازاریابی سبز، بازاریابی محیطی و اجتماعی برای عمل به مسئولیت اجتماعی بنگاهها وارد ادبیات بازاریابی شد(دعایی،1388،ص50)
این روزها چنین به نظر می رسد که هر محصولی علت اجتماعی خاصی دارد. در حال حاضر بازاریابی براساس ملاحظات اجتماعی و محیطی یکی از مهمترین فعالیتهای شرکتها شده است. از نخستین سالهای دهه 80 بازاریابی بر اساس ملاحظات اجتماعی و محیطی شهرت زیادی یافته است (کاتلر و آرمسترانگ، 1999،ص65). یکی از حیطه های بازرگانی که در مسائل محیطی بحث زیادی را در مطبوعات به خود اختصاص داده بازاریابی سبز است.
می توان اظهار داشت که شرکتها از طریق بازاریابی سبز یک مزیت رقابتی را در مقابل شرکتهای غیر مسئول به دست می آورند. نمونه های فراوانی از شرکتهایی وجود دارند که تلاش می کنند تا در مقابل محیط بیشتر مسئولیت پذیر باشند تا بتوانند بهتر نیازهای مصرف کنندگان را ارضا کنند. از آن جمله شرکتها می توان به شرکتهای بیمه ای اشاره نمود که فعالیتهایی را در این زمینه در فهرست کارهای خود دارند. شرکتهای بیمه ای برای بوجود آوردن مزیت رقابتی نیاز دارند برای سازمان خود به تدوین استراتژی روی بیاورند. بدیهی است اجرا و پیاده سازی استراتژی گام بعدی تدوین و برنامه ریزی آن میباشد که اگر با مشارکت کارکنان و نیز مدیریت اثر بخش تغییر همراه نباشد، باعث میشود که استراتژیهای تدوین شده نا کارآمد باقی بمانند.
در این عرصه رقابت شرکتهای بیمه می توانند با استفاده از رویکردهای سبز، محصولات سبز و یا فرایندهای سبز در بازاریابی خود به پیشرفتهای خوبی در زمینه کسب مزیت رقابتی نسبت به رقبا دست یابند.
ضرورت و اهمیت پژوهش
در بازاریابی امروز، هزینه از دست دادن یک مشتری برابر است با از دست دادن منافع‏ خدماتی که آن مشتری در طول عمر به آن نیاز دارد. بنا بر این نکته حایز اهمیت بر طرف کردن نیازهای روز مشتری از طریق ارائه این خدمات است، بیمه هم از این قاعده مستثنا نیست. بیمه‏ها را می‏توان جزو شریان‏های حیاتی اقتصادی هر کشور دانست. تلاش‏ موسسات بیمه، در سطح جهان در جهت افزایش کارایی است. بنا براین یکی از اهداف‏ مدیریت افزایش منابع بیمه است و این مهم را می‏توان از مسئولیت‏های مدیریت‏ بازاریابی بیمه دانست. وظیفه مدیریت بازاریابی بیمه عبارت است از آموزش پرسنل‏ فروش و بازاریابی، انجام تحقیقات، برنامه‏ریزی، طراحی و پیشنهاد و ارائه خدمات‏ جدید و تدوین استراتژی. هدف عمده مدیریت بازاریابی بیمه، جذب مشتری جدید و حفظ مشتریان قبلی و ایجاد آگاهی در زمینه نتایج بیمه است.
بازاریابی سبز اکنون فراتر از یک پارادایم و نگرش ویژه، مزیت رقابتی برای شرکتها، سازمانها، و موسسات
می آفریند. بازاریابی سبز در تلاش و کوشش برای نجات سازمانها و شرکتها از انحلال است. یک محدودیت نیست بلکه، راهنمای موثری است برای ارتقا و پیشبرد کارها. شرکتها می توانند برای تعیین میزان پیشروی خود در بازاریابی سبز، اقدامات خود را منصفانه ارزیابی کنند و نمره دهند. باوجود این، مشتریان، شهروندان خوب، و مصرف کنندگانند که می توانند بیش و پیش از ما، کارنامه ای برای ما صادر کنند(امینی،1379).
می توان گفت رویکرد بازاریابی سبز فقط بر ارضا کردن نیازهای مشتری تمرکز نمی کند. بلکه طبق این رویکرد نیازهای مشتریان باید به شیوه ای برآورده شود که برای جامعه به عنوان یک کل نیز سودمند باشد. اصول مختلفی برای ایجاد مزیت رقابتی و رفتن به سوی سبز شدن وجود دارد که در بردارنده فرصتهای زیر است.
اولاً: سبز بودن فرایند تولید اغلب به این منجر می شود که کارایی منابع بهبود یابد، بنابراین باعث کاهش هزینه در ساختار شرکت می شود و موضع رقابتی شرکت را نسبت به رقبا بهبود می بخشد.
ثانیاً: سبز بودن فعالیتهای بازاریابی، شرکت را قادر می سازد که از طریق ارائه محصولات جدید در بازارهای جدید یا ارائه مزیتهای اضافی برای محصولات جاری، خود را از رقبا برجسته تر جلوه دهد. این امر باعث خواهد شد که ارزش شرکت برای مشتریان افزایش یابد و وفاداری مشتری را افزایش داده و در نهایت سودآوری افزایش خواهد یافت. شرکتها در پی نتایج کوتاه مدت هستند و ممکن است تعهد کمتری نسبت به لزوم فرایندهای سازمانی در راستای تغییرات اساسی داشته باشند. بنابراین، ممکن است تمایل کمتری نسبت به استقبال از رویکرد استراتژیک بازاریابی سبز داشته باشند. (استوارت و سالمون،1997).
پس می توان گفت در بازاریابی سبز قبل از آنکه نتایج مهمی حاصل شود، لازمه آن، صرف زمان، تعهد و منابع است. شناخت موانعی که ممکن است این الزامات را با مشکل روبرو سازد جزو ضرورتهای این تحقیق به شمار می رود.
چارچوب مفهومی پژوهش
برای موفقیت یک صنعت می بایست از سه منظر اصلی، عوامل را بررسی نمود تا بتوان با دقت بالاتری به عوامل کلیدی موفقیت یک صنعت دست یافت. این سه منظر که بر گرفته از مدل 3C استراتژیست مشهور ژاپنی،Kenichi Ohmae می باشد عبارتند از :
مشتری1: بدون شک موفقیت هر سازمان، بیش از آنکه در گرو رضایت سهامداران آن باشد در نتیجه رضایت مشتریان بدست می آید، پس اولین و مهمترین منظر، بحث شناخت مشتری، شناخت نیاز مشتری و عوامل موثر در افزایش رضایت مشتری می باشد.
سازمان2: برای باقی ماندن در جرگه رقابت صنعت، سازمان می بایست قادر باشد تا نقاط قوت اصلی و عوامل برتری خود را شناسایی نماید تا بتواند از طریق تمرکز بر روی نقاط قوت اصلی و کلیدی خود بقای خود را تضمین نماید).در این منظر، تمرکز بیشتر بر روی منابع خود سازمان می باشد.
رقابت3: در این بخش، تمرکز بر روی رقبا و شرایط فعلی رقابت در صنعت می باشد، می بایست مواردی را که عوامل اصلی پیروزی یا شکست در رقابت می باشند را شناسایی نمود تا بتوان با تقویت آنها بر رقبا غلبه نمود.

شکل1-1:مدل C3 اوهما
پرسش پژوهش
موانع تحقق بازاریابی سبز در صنعت بیمه ایران چیست؟
فرضیه های پژوهش
در این پژوهش به دنبال اثبات فرضیات ذیل می باشیم.
H0: شرکتهای بیمه ای رویکردهای بازاریابی سبز در ارایه خدمات خود را اجرا می کنند
H1: شرکتهای بیمه ای نیازی به استفاده از رویکردهای سبز در بازاریابی خدمات و محصولات خود احساس نمی کنند.
H2: مشتریان بیمه در ایران اهمیتی به وجود بازاریابی سبز در ارایه خدمات شرکتها جهت انتخاب آنها نمی دهند.
:H3رویکردهای سبز در ارایه محصولات جدید و خدمات شرکتهای بیمه ای در استراتژیهای شرکتهای بیمه ای وجود ندارد.
هدف های پژوهش و نتایج مورد انتظار
اهدافی که در این پروژه به دنبال آن هستیم عبارتند از:
هدف خاص: هدف خاص این تحقیق عبارت است از:
بررسی و تعیین موانع بازاریابی سبز در صنعت بیمه ایران
هدف عام: هدف عام تحقیق عبارت است از:
* ارایه پیشنهاداتی در زمینه رفع موانع و استفاده از راهکارهایی جهت پیاده سازی آن

قلمرو پژوهش
قلمرو این تحقیق دربرگیرنده شرکتهای بیمه ای حاضر درصنعت بیمه ایران می باشند که جهت انجام تحقیق مدیران و کارشناسان ارشد آن مورد تحقیق قرار گرفته اند.
روش تحقیق
توصیفی-پیمایشی از نوع همبستگی
پس از تعریف شاخص های مناسب، نحوه جمع آوری داده ها و اطلاعات از طریق مصاحبه حضوری با خبرگان صنعت بیمه و پر کردن پرسشنامه ها و سایر روش های جمع آوری اطلاعات (بسته به شاخص های مورد مطالعه) مشخص خواهد شد.
برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نرم افزار آماری SPSS استفاده خواهد شد.
جامعه آماری
جامعه آماری تحقیق مدیران و کارشناسان ارشد صنعت بیمه در 20 شرکت بیمه ای حاضر در این صنعت می باشند که تقریبا 1076نفر برآورد می شوند و از این تعداد باید حجم نمونه انتخاب شود.
روش نمونه گیری و تخمین حجم نمونه
با توجه به تعداد شرکتهای بیمه ای ایران، خبرگان این صنعت در شرکتهای مختلف در این پژوهش مورد بررسی قرار خواهند گرفت. پس از مصاحبه با خبرگان صنعت، پرسشنامه ای طراحی شده و به مدیران و کارشناسان ارشد شرکتهای منتخب ارایه می شود تا بتوان نتایج نهایی را تحلیل کرد. در این پژوهش از روش نمونهگیری تصادفی ساده استفاده شده است، که با توجه به همگنی جامعه متخصصین مربوط شرکتهای بیمه ای و همچنین همگنی میزان آگاهی آنها این روش نمونهگیری توجیه پذیر است.
روش های گردآوری داده ها
* روش میدانی: در این روش با طراحی پرسشنامه4 و توزیع آن بین نمونه آماری اطلاعات مورد نظر پژوهشگر از شرکتهای بیمه جمع آوری می شود.
* روش کتابخانه ای: در این روش برای جمع آوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق از منابع کتابخانه ای شامل، کتب، مقالات و پایان نامه ها و نیز اطلاعات موجود در اینترنت و پایگاه های اطلاعاتی و همچنین منابع و اسناد موجود در شرکت های فعال در صنعت بیمه و بیمه مرکزی ایران استفاده شده است.
روشهای تجزیه و تحلیل داده ها
تجزیه و تحلیل داده ها فرایندی چندمرحله ای است که طی آن داده هایی که از طریق بکارگیری ابزارهای جمع آوری در جامعه آماری بدست آمده اند، خلاصه، کدبندی، دسته بندی و در نهایت پردازش می شوند تا زمینه برقراری انواع ارتباط ها و تحلیل ها بین آنها به منظور آزمون فرضیه ها فراهم آید. در این فرآیند، داده ها هم از لحاظ مفهومی و هم از جنبه تجربی پالایش می شوند و در این فرآیند تکنیکهای گوناگون آماری نقش بسزایی در استنتاج ها و تعمیم ها بر عهده دارند.
موانع ومحدودیتهای تحقیق
از موانع ومحدودیتهای قابل اشاره در این تحقیق می توان به گستردگی محدوده تحقیق و عدم آشنایی بخشی از پاسخ دهنده گان به مبانی بازاریابی سبز اشاره کرد.
تعاریف واژه های تخصصی (کلیدی)
بازاریابی : فعالیتی انسانی در جهت ارضای نیازها و خواسته ها از طریق فرایند مبادله است. (کاتلر،2007،ص27)
بازاریابی سبز: بازاریابی سبز یا زیست محیطی شامل تمام فعالیتهایی است که برای ایجاد و تسهیل مبادلات به منظور ارضای نیازها و خواسته های بشری طراحی می شود به طوری که این ارضاء نیازها و خواسته ها با حداقل اثرات مضر و مخرب روی محیط زیست باشند (پلونسکی،2001).
بیمه : واژه بیمه در زبان فرانسه assurance و در زیان انگلیسی insurance نامیده می شود در زبان فارسی بیمه برگرفته از "بیم" است زیرا عامل اساسی انعقاد بیمه، ترس و گریز از خطر است و به سبب همین ترس و به منظور حصول تامین عقد بیمه وقوع می یابد.(کریمی،1376،ص34)
در اصطلاح حقوقی، عقدی است که بموجب آن یک طرف تعهد میکند در ازاء پرداخت وجه و یا وجوهی از طرف دیگر در صورت وقوع یا بروز حادثه خسارت وارده بر او را جبران نموده و یا وجه معینی بپردازد. (ماده 1 قانون بیمه مصوب 7 اردیبهشت ماه 1316(
استراتژی: استراتژی ها ابزاری هستند که شرکت می تواند بدان وسیله به هدف های بلند مدت خود دست یابد.(دیوید،1999،ص38)
صنعت بیمه
در سال 1310 خورشیدی، فعالیت جدى میهن ما در زمینه بیمه آغاز شد. در این سال بود که قانون ونظامنامه ثبت شرکت ها در ایران به تصویب رسید و متعاقب آن بسیارى از شرکت هاى بیمه خارجى از جمله اینگستراخ، آلیانس، ایگل استار، یورکشایر، رویال، ویکتوریا، ناسیونال سویس، فنیکس، اتحادالوطنى و… به تاسیس شعبه یا نمایندگى در ایران پرداختند.
گسترش فعالیت شرکت هاى بیمه خارجی، مسئولان کشور را متوجه ضرورت تاسیس یک شرکت بیمه ایرانى کرد و دولت در شانزدهم شهریور 1314 شرکت سهامى بیمه ایران را با سرمایه 20 میلیون ریال تاسیس نمود. فعالیت رسمى شرکت سهامى بیمه ایران از اواسط آبان ماه همان سال آغاز شد. تاسیس شرکت سهامى بیمه ایران، نقطه عطفى در تاریخ فعالیت بیمه اى کشور به شمار مى رود زیرا از آن پس دولت با در اختیار داشتن تشکیلات اجرائى مناسب، قادر به کنترل بازار و نظارت بر فعالیت موسسات بیمه خارجى شد. دو سال پس از تاسیس شرکت سهامى بیمه ایران یعنى در سال 1316 ، "قانون بیمه" در 36 ماده تدوین شد و به تصویب مجلس شوراى ملى رسید. پس از آن نیز مقررات دیگرى در جهت کنترل و نظارت بر فعالیت موسسات بیمه از طریق الزام آنها به واگذارى 25 درصد بیمه نامه هاى صادره به صورت اتکائى اجبارى به شرکت سهامى بیمه ایران وضع شد؛ در این رهگذر، الزام به بیمه کردن کالاهاى وارداتى و صادراتى و اموال موجود در ایران و ایرانیان مقیم خارج از کشور نزد یکى از موسسات بیمه که در ایران به ثبت رسیده اند، بر استحکام شرکت هاى بیمه افزود.
شرکت سهامى بیمه ایران با حمایت دولت به فعالیت خود ادامه داد و این حمایت منجر به تقویت نقش این شرکت در بازار بیمه کشور و توقف تدریجى فعالیت شعب و نمایندگى هاى شرکت هاى بیمه خارجى شد. این روند کماکان ادامه یافت تا آنکه در سال 1331 بر اساس مصوبه هیات دولت کلیه شرکت هاى بیمه خارجى موظف شدند براى ادامه فعالیت خود در ایران مبلغ 250 هزار دلار ودیعه نزد بانک ملى ایران تودیع نمایند و پس از آن نیز منافع سالیانه خود را تا زمانى که این مبلغ به 500 هزار دلار برسد بر آن بیفزایند. این تصمیم موجب تعطیل شدن کلیه نمایندگى ها و شعب شرکت هاى بیمه خارجى در ایران به استثناء دو شرکت بیمه "یورکشایر" و "اینگستراخ" گردید و شرایط را براى گسترش فعالیت شرکت هاى بیمه ایران فراهم ساخت.
نخستین شرکت بیمه خصوصى ایران به نام "بیمه شرق" در سال 1329 خورشیدى تاسیس شد. پس از آن تا سال 1343 به تدریج هفت شرکت بیمه خصوصى دیگر به نام هاى آریا، پارس، ملی، آسیا، البرز، امید و ساختمان و کار به ترتیب تاسیس شدند و به فعالیت بیمه اى پرداختند. همان طور که اشاره شد از سال 1316 کلیه شرکت هاى بیمه موظف شدند 25 درصد از امور بیمه اى خود را به صورت اتکائى اجبارى به شرکت بیمه ایران واگذار نمایند. این واگذارى عمدتاً از طریق لیست هائى به نام بردرو که حاوى کلی اطلاعات راجع به بیمه نامه هاى صادره و خسارت هاى پرداخت شده این شرکت ها بود انجام گرفت. بدیهى است ارائه اطلاعات به شرکت بیمه رقیب هیچ گاه نمى توانست مورد رضایت و علاقه شرکت هاى بیمه واگذارنده باشد. از سوى دیگر، با افزایش تعداد شرکت هاى بیمه، ضرورت اعمال نظارت بیشتر دولت بر این صنعت و تدوین اصول و ضوابط استاندارد براى فعالیت هاى بیمه اى به منظور حفظ حقوق بیمه گذاران و بیمه شدگان احساس مى شد. به همین دلیل در سال 1350 "بیمه مرکزى ایران" به منظور تحقق هدف هاى فوق تاسیس شد.
در ماده 1 قانون تاسیس بیمه مرکزى ایران و بیمه گرى چنین آمده است: "به منظور تنظیم و تعمیم وهدایت امر بیمه در ایران و حمایت بیمه گذاران و بیمه شدگان و صاحبان حقوق آنها، همچنین به منظور اعمال نظارت دولت بر این فعالیت، موسسه اى به نام بیمه مرکزى ایران طبق این قانون به صورت شرکت سهامى تاسیس مى گردد". این قانون از دو بخش تشکیل شده است. در بخش اول، سازمان، ارکان ، تشکیلات، نظارت و نحوه اداره بیمه مرکزى ایران تعیین شده و در بخش دوم ضوابط مربوط به نحوه تاسیس و فعالیت شرکت هاى بیمه و ادغام و انحلال و ورشکستگى آنها مشخص شده است. طبق این قانون بیمه مرکزى ایران سازمانى است مستقل که هیچ گونه وابستگى تشکیلاتى و ارگانیک با هیچ یک از وزارت ها و سازمان هاى دیگر دولتى ندارد و تنها ارتباط آن با وزارت امور اقتصادى و دارائى این است که وزیر امور اقتصادى و دارائى رئیس مجمع عمومى بیمه مرکزى ایران است. وزیران بازرگانى و کار و امور اجتماعى نیز عضو مجمع عمومى بیمه مرکزى ایران هستند. رئیس کل بیمه مرکزى ایران کلیه اختیارات ناشى از این قانون را دارد و بسته به صلاحدید مى تواند به معاونان یا مدیران بیمه مرکزى تفویض اختیار نماید.
براساس تشویق سرمایه گذارى هاى خارجی، موسسات بیمه خارجى نیز براى ورود به بازار بیمه ایران دست به کار شدند اما بیم آن مى رفت که اگر کنترل و نظارت دقیقى در بازار بیمه نوپاى ایران اعمال نشود صنعت بیمه در خطر هجوم موسسات بیمه خارجى که از هر جهت مجهزتر بودند قرار گیرد. تصویب قانون تاسیس بیمه مرکزى ایران و آغاز بیمه گرى با شروع افزایش درآمدهاى ارزى و شروع فعالیتهاى عمرانى همزمان بود. بر اثر این درآمدها بر تعداد شرکت ها که با مشارکت موسسات بیمه خارجى همراه بود موفقیت بازار ملى را به خطر مى انداخت بیمه مرکزى ایران با همین اندیشه تاسیس شد تا نهاد نظارتى دولت در امر فعالیت هاى بیمه اى به منظور حفظ حقوق بیمه گذاران باشد. بیمه مرکزى ایران مستقیماً فعالیت بیمه اى نمى کند در نتیجه رقیبى براى موسسات بیمه کشور نیست. طبق قانون تاسیس بیمه مرکزى ایران و بیمه گری، نظارت بر کلیه فعالیت هاى بیمه اى طبق قانون تاسیس مرکزى ایران و بیمه گری، نظارت بر کلیه فعالیت هاى بیمه اى به واحد نظارتى مستقل و صلاحیت دار سپرده شده به طورى که بعد از تاسیس بیمه مرکزى ایران این قانون مورد تقلید تعدادى از کشورهاى درحال توسعه قرار گرفت.
حتی در مورد بیمه به واسطه چرخه معکوس تولید که محصول اغلب پس از خرید و تولید می گردد، ناملموسی این محصول را بیشتر نیز می کند. این موارد موجب می گردد تا جلب نظر مشتری و ایجاد تمایز از دیگر رقبا، برای شرکتهای بیمه بسیار مشکل تر از دیگر سازمانهای تجاری باشد. همچنین با توجه به اینکه شرکتهای بیمه سازمانهایی دانش بنیان بوده و نرخ دهی در این سازمانها بشدت تحت تاثیر تجارب و داده های آماری گذشته می باشد، رقابت در بازارهای بیمه به ویژه برای شرکتهای تازه وارد را بشدت تحت تاثیر قرار می دهد.
این موارد موجب می گردد که توجه به استراتژیهای متناسب با ویژگیهای بیمه و نیز متناسب با ساختار بازار بیمه بسیار پر اهمیت باشد. توجه به ساختارهای صنعت بیمه و به ویژه نهادها و فرایندهای نظارتی نیز امری مهم در شناخت شرکتهای بیمه می باشد. همانگونه که ذکر شد بعلت چرخه معکوس تولید در صنعت بیمه، شرکتهای بیمه، موسساتی مالی با تعهداتی آتی نسبت به بیمه گذاران که حجم وسیعی از اجتماع را تشکیل می دهند، هستند. در تمامی کشورها بازارهای بیمه، بازارهایی با دخالتهای حاکمیتی و قانون گذاری فراوان از سوی دولتها می باشد. به ویژه در ایران این دخالتها تا پیش از آغار طرح تحول صنعت بیمه، نقش نهادهای نظارتی و دولتی بسیار فراوان بوده، هر چند که با آغاز آزاد سازی صنعت بیمه ایران این نفوذ در حال کاهش است. بنابراین شناخت تواناییهای لازم برای ایجاد شایستگیهای ممتاز و خلق مزیت رقابتی، برای شرکتهای بیمه بسیار پراهمیت می باشد. همچنین شناخت راههای ایجاد مزیت رقابتی ملموس از دید بیمه گذاران در مسیر زنجیره ارزش سازمان نیز قابل توجه است.
معرفی شرکتهای مورد تحقیق:
ایران: شرکت سهامی بیمـه ایـران شرکت سهامی بیمه ایران، نخستین شرکت بیمه ایرانی است که در۱۵ آبان ۱۳۱۴ تاسیس شده است وبا داشتن شعب و نمایندگی های متعدد در نقاط مختلف کشور و همچنین درخارج از کشور فعال ترین شرکت بیمه درایران به شمار می رود. تعداد پرسنل این شرکت 4598 می باشد و کلیه سهام آن متعلق به دولت است.
آسیا :شرکت سهامی بیمه آسیا در تیر ماه سال 1338 به منظور انجام انواع معاملات بیمه ای و عملیات بازرگانی تآسیس شد. پرسنل آن2560 نفر می باشد که سهام آن متعلق به دولت جمهوری اسلامی، شرکت سرمایه گذاری ای اف جی اچ (کیش)،شرکت گروه مالی ملت(سهامی عام)، شرکت سرمایه گذاری صبا تامین، شرکت پویا فراز کیش(سهامی خاص)می باشد.
البرز:شرکت بیمه البرز در تاریخ 28 تیرماه 1338 توسط بخش خصوصی تاسیس گردید. پرسنل آن 1223 بوده که دولت جمهوری اسلامی ایران، شرکت گروه مالی ملت، شرکت سرمایه گذاری توسعه صنعتی ایران، موسسه صندوق بیمه اجتماعی روستائیان و عشایر، شرکت سرمایه گذاری صبا تامین سهامداران شرکت می باشند.
دانا :بیمه دانا در سال 1368 بصورت شرکت سهامی عام با سرمایه بخش خصوصی و با امکان فعالیت در کلیه رشته های بیمه ای تاسیس شد. پرسنل آن 1622 نفر بوده که شرکت سرمایه گذاری سهام عدالت، سازمان تامین اجتماعی، سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح، صندوق بازنشستگی کشوری سهامداران آن می باشند.
سینا: شرکت بیمه سینا (سهامی عام) در 10 آبان 1382 گردید.پرسنل آن350 بوده و سهام آن متعلق به بنیاد علوی، شرکت مادرتخصصی مالی وسرمایه گذاری سینا، شرکت سرمایه گذاری فرهنگیان، صادرات نیرو خلیج فارس-کیش می باشد.
میهن: شرکت بیمه میهن (سهامی عام) در تاریخ 18/06/1387 به ثبت رسیده و پروانه فعالیت آن توسط بیمه مرکزی ایران مورخ 16/11/1387صادر گردیده است.پرسنل فعلی آن 163 نفر بوده که موسسه سازمان اقتصادی رضوی، شرکت سرمایه گذاری صبا تامین، شرکت سامان محیط، شرکت لیزینگ امید، شرکت تعاونی مصرف کارکنان بنیاد مسکن انقلاب اسلامی سهامداران آن می باشند.
توسعه: شرکت بیمه توسعه (سهامی عام)، در تاریخ 10/1/1382 به ثبت رسید.پرسنل آن 596 نفر است که شرکت اعتباری توسعه، شرکت گسترش انفورماتیک ایرانیان، شرکت بازرگانی تجارت نوین عالی، شرکت سرمایه گذاری توسعه و ساختمانی برج آوران ابنیه، شرکت پتروشیمیایی دلفین سهامداران آن می باشند.
رازی:این شرکت از اوایل سال 1382 آغاز به کار نموده است.پرسنل آن 468 نفر است که کلیه سهام آن متعلق به اشخاص حقیقی می باشد.
سامان:بیمه سامان ششمین عضو گروه مالی سامان است که اسفند سال 1383 فعالیت خود را آغاز نمود. پرسنل آن 418 نفر بوده که بانک سامان، شرکت خدماتی و بازرگانی هزار کرمان، شرکت توسعه سرمایه گذاری بانک سامان و محمد ضرابیه سهامداران آن هستند.
پارسیان: شرکت بیمه پارسیان(سهامی عام) در تاریخ 28/2/1382 جهت انجام کلیه امور بیمه های بازرگانی اعم از بیمه های اموال ، مسئولیت و اشخاص به ثبت رسید. پرسنل آن 670 نفر بوده که بانک پارسیان، شرکت گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو (سهامی خاص)، شرکت سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت (سهامی خاص )، شرکت سرمایه گذاری پارسیان، بانک سینا، بانک سرمایه از سهامداران آن می باشند.
کار آفرین:این شرکت در سال 1382 تاسیس گردید که پرسنل آن در حال حاضر 610 نفربوده و بانک کار آفرین ، و چند شخص حقیقی دیگر سهامداران آن می باشند.
نوین: شرکت بیمه نوین به عنوان هجدهمین شرکت بیمه در کشور جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 20/10/1384 به ثبت رسیده است.پرسنل آن 355 نفر بوده که بانک اقتصاد نوین ، شرکت سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت، شرکت سرمایه گذاری سامانه استراتوس،شرکت توسعه صنایع بهشهر و شرکت سرمایه گذاری ساختمان ایران سهامداران آن می باشند.
پاسارگاد: شرکــت در تـاریخ ۸۵/۱۱/۱۸ و با سرمایه ۴۵۰ میلیارد ریال به ثبت رسید. پرسنل آن 418 نفربوده و بانک پاسارگاد، شرکت سرمایه گذاری پارس حافظ و شرکت مدبران تجارت ایرانیان سهامداران آن می باشند.
معلم: این شرکت در سال 1386 تاسیس گردیده که پرسنل آن 631 نفر بوده و شرکت ساختمانی معلم، شرکت بازرسی و مهندسی صنعتی ایران، شرکت سرمایه گذاری کشتیرانی ج.ا.ایران، بانک سرمایه و شرکت گروه راهبران اقتصادی آرمان سهامداران آن می باشند.
دی: تاریخ تاسیس این شرکت سال 1383 بوده که دارای 402 نفر پرسنل بوده و شرکت شاهد، شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن کوثر، موسسه قرض الحسنه بسیجیان، بانک دی، سرمایه گذاری دانایان پارس، شرکت توسعه سرمایه گذاری خوارزمی و سازمان اقتصادی کوثرسهامداران آن میباشند.

ما: شرکت بیمه ما با سهامداری بانک ملت و گروه مالی ملت در سال 1390 تاسیس گردید که پرسنل آن 104نفر می باشد.
آرمان: در تاریخ 15/5/91تاسیس گردید که پرسنل آن 55 نفر بوده و سهامداران آن تعاونی اعتباری مولی الموحدین، شرکت کیسون، شرکت سرمایه گذاری میراث فرهنگی و گردشگری، هواپیمایی ماهان و بانک تات می باشند.
کوثر: شرکت بیمه کوثردر سال 1389 آغاز به کار نموده است. پرسنل آن 169نفر بوده صندوق بیمه عمر پرسنل آجا، صندوق بیمه عمر پرسنل سپاه، صندوق بیمه عمر پرسنل ناجا، شرکت تامین نیلوفری نیکروزو سهامداران حقیقی دیگری آن را تشکیل داده اند.
ملت: شرکت بیمه ملت (سهامی عام) در مورخ 4/9/1382 بر اساس قانون ت بیمه گری تــاسیس گردید. پرسنل آن 313 نفر بوده که شرکت گروه بهمن، شرکت سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کشوری، شرکت سرمایه گذاری صدر تامین، شرکت رایان سایپا، شرکت مدبر کشت توس،شرکت امداد خودرو سایپا، شرکت مدبر بازرگان و شرکت ایران و شرق سهامداران آن می باشند.

روش تحقیق:
تحقیق را به دو منظور متفاوت انجام می دهند. نخست حل مشکلاتی که در حال حاضر وجود دارد و دوم، افزودن به مجموعه ی دانش بشری در زمینه ی خاصی که مورد علاقه ی محقق است.
هنگامی که با هدف برخورداری از نتایج یافته ها برای حل مسائل موجود در سازمان به تحقیق می پردازیم آن را تحقیق کاربردی5 می نامیم. اما وقتی اساسا برای بهبود درک خود مسائل بخصوصی که به طور معمول در محیط های سازمانی روی می دهند و نیز چگونگی حل آنها تحقیق می کنیم آن را تحقیق بنیادی یا پایه ای6 می خوانیم. یافته های چنین تحقیقی به افزایش دانش در زمینه های مختلف مدیریت کمک می کند. (سکاران، 1381).
با توجه به اینکه نتایج این تحقیق می تواند به شناخت هرچه بیشتر موانع تحقق بازاریابی سبز در صنعت بیمه ایران کمک می کند، لذا این تحقیق از نوع کاربردی می باشد.
2-3-جامعه آماری
جامعه اشاره به گروهی از افراد دارد که از یک خصوصیت مشترک برخوردارند که آنها را از دیگر گروه ها متمایز می کند. به عبارت دیگر جامعه آماری عبارت است از کلیه عناصر و افرادی که در یک مقیاس جغرافیایی مشخص دارای یک یا چند صفت مشترک باشند (حافظ نیا، 1386،ص98).
جامعه آماری این تحقیق کارکنان سطح مدیران و کارشناسان ارشد شرکتهای بیمه ای ایران هستند که دارای حداقل تحصیلات فوق لیسانس باشند.
3-3-قلمرو تحقیق
1-3-3-قلمرو موضوعی
قلمرو موضوعی این تحقیق، بررسی موانع تحقق بازاریابی سبز در صنعت بیمه می باشد.
2-3-3-قلمرو مکانی
هر تحقیق دارای قلمرو زمانی و مکانی میباشد. قلمرو مکانی حوزه جغرافیایی مورد مطالعه را نشان میدهد. تحقیق حاضر کلیه شرکتهای بیمه ایران به غیر از شرکتهای فعال در مناطق آزاد و شرکتهای بیمه اتکایی موجود در کشور را در نظر میگیرد.
3-3-3-قلمرو زمانی
قلمرو مکانی تحقیق نشان میدهد که تحقیق در چه فاصله زمانی صورت میگیرد. تحقیق حاضر در بازه زمانی شهریور 1391 تا بهمن 1391 انجام گرفته است.
4-3-روش نمونه گیری
نمونه گیری عبارتست از مجموعه اقداماتی که برای انتخاب تعدادی از افراد جامعه به نحوی که معرف آن جامعه باشند، انجام می پذیرد (حافظ نیا، 1381). با توجه به تعداد شرکتهای بیمه ای ایران، پرسشنامه ای طراحی شده و به مدیران و کارشناسان ارشد شرکتهای منتخب ارایه می شود تا بتوان نتایج نهایی را تحلیل کرد. در این پژوهش از روش نمونهگیری تصادفی ساده استفاده شده است، که با توجه به همگنی جامعه متخصصین (مدیران و کارشناسان صنعت
بیمه بامدرک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر)مربوط شرکتهای بیمه ای و همچنین همگنی میزان آگاهی آنها این روش
نمونهگیری توجیه پذیر است.تعداد افراد در این جامعه به شرح ذیل است:
ردیف
نام شرکت
تعداد
1
ایران
361
2
آسیا
101
3
البرز
54
4
دانا
116
5
پارسیان
57
6
پاسارگاد
13
7
سامان
20
8
کارآفرین
25
9
ملت
57
10
سینا
32
11
میهن
10
12
رازی
23
13
ما
33
14
نوین
18
15
معلم
66
16
آرمان
6
17
کوثر
12
18
توسعه
32
19
دی
35
20
اتکایی ایرانیان
5
جمع کل
1076
جدول 1-3: جامعه آماری تحقیق
جهت تعیین حجم نمونه آماری از سوی کارشناسان آماری فرمولها و راهکارهای متنوعی ارائه شده است، باید حجم نمونه به گونهای انتخاب شود که محقق بتواند علاوه بر اینکه به استنباطهای درست و صحیح آماری از جامعه دسترسی پیدا کند، متحمل هزینههای گزافی در این مورد نشود. هرچند آمارگران توصیه دارند که حجم نمونه تا حد کافی بزرگتر انتخاب شود، فرمول انتخابی برای محاسبه حجم نمونه در زیر آمده است. (آذر و مومنی،1385).
: n حجم نمونه.
: N تعداد کل جامعه آماری که در اینجا 1076 نفر در نظر گرفته شده است.
: واریانس نمونه که از پیش آزمون بدست می آید.
ε: دقت اندازه گیری بوده که در این تحقیق 1/0 در نظر گرفته شده است.
: α سطح معنی دار که 05/0 در نظر گرفه شده است.
: 1-α میزان اطمینان به برآورد میباشد که دراین تحقیق 95/0 در نظر گرفته شده است
α/2 = Z 0.025:که از جدول احتمال نرمال استاندارد استخراج شده ومقدارآن برابر با 96/1 میباشد.
برای تعیین حجم نمونه باید واریانس نمونه را با توجه به متغیرهای مورد بررسی مشخص نماییم. جدول زیر واریانس متغیرها را نشان می دهد که از 30 (مطالعه امتحانی7) نمونه اولیه بدست آمده است.
جدول2-3: پراکندگی متغیرها
متغیر
H1
H2
H3
واریانس
0.412
0.186
0.363

چون هر چه واریانس عدد بزرگتری باشد مقدار نمونه در جدول ککران بیشتر بدست میآید، لذا برای بالا رفتن اعتبار تحقیق با جایگذاری بیشترین واریانس یعنی عدد 0. 412 تعداد نمونه بصورت زیر بدست می آید.

جدول مورگان تعداد نمونه را برای جامعه 1076 نفری تقریبا 285 بدست میدهد. با مقایسه مقادیر بدست آمده از دو روش مذکور و با توجه به اینکه تعداد نمونه بالاتر اطلاعات بیشتری را بدست می دهد، لذا تعداد نمونه بر اساس جدول مورگان در نظر گرفته شد. برای اطمینان از حصول تعداد نمونهها و بازگشت پرسشنامهها تعداد 400 پرسشنامه میان واحدهای نمونه توزیع گردید که در نهایت تعداد 291 پرسشنامه جهت تحلیل انتخاب گردیدند.
5-3-روش گردآوری داد ه ها و اطلاعات:
در هر تحقیق، پژوهشگر می تواند به منظور گردآوری و ثبت و ضبط داده ها و اطلاعات از ابزارهای متنوعی استفاده نماید. هر کدام از ابزارهای جمع آوری داده ها و اطلاعات دارای مزایا و معایبی هستند که هنگام استفاده از آنها
می بایست به این امر توجه شود تا اعتبار پژوهش دچار خدشه نشود.
ابزار سنجش و انداز ه گیری، ابزار هایی هستند که محقق به کمک آنها می تواند اطلاعات موردنیاز را برای تجزیه و تحلیل و بررسی پدید ه مورد مطالعه و نهایتاً کشف حقیقت گردآوری نماید. بطور معمول چهار ابزار عمده برای جمع آوری داده وجود دارد. هر یک از این ابزارها، خود انواعی دارند که کاربردهای ویژه ای برای تحقیقات خاص دارند. این ابزارها عبارتند از:
* بررسی (مراجعه به) اسناد و مدارک
* مشاهده
* مصاحبه
* پرسشنامه (خاکی، 1384،ص201)
در تحقیق حاضر از دو وسیــله جهت سنجش و گــردآوری داد ه ها استفاد ه شد ه است که در ذیل به آنها اشار ه می شود.
منابع ثانویه
در طی فرآیند انجام تحقیق حاضر محقق از طریق مطالعات کتابخانه ای و بررسی اسناد و مدارک دسته اول و دسته دوم، اطلاعاتی را درخصوص عملکرد و توانمندسازی جمع آوری نمود ه است که از این اطلاعات عمدتا در فرآیند تنظیم و توسعه فرضیات نگارش، ادبیات موضوع، شناسایی موانع مطرح شد ه در تحقیقات گذشته و تنظیم سوالات پرسشنامه تحقیق استفاد ه شد ه است.
منابع اولیه
پرسشنامه یکی از ابزار های رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب و جمع آوری داد ه های تحقیق می باشد که مشتمل بر سلسله سوالات یا گویه8 هایی است. همان گونه که اشار ه گردید، محقق از طریق مطالعه و بررسی اسناد و مدارک و آشنایی با ادبیات موضوع به مدل مفهومی برای تحقیق دست یافته و بر مبنای مدل مفهومی و فرضیات تحقیق و طی نظرسنجی از صاحبنظران در حوز ه مورد مطالعه سوالات پرسشنامه را تدوین نمود ه است.
پرسشنامه مربوطه مشتمل بر 21 سوال بوده که در میان نمونه آماری توزیع شده است. جدول زیر نشان دهنده متغیرهای مورد نظر پژوهشگر در تهیه پرسشنامه است:
سازمان
مشتری
رقابت
سوال 1تا 7
سوال 8تا14
سوال15تا21

جدول 3-3: متغیرهای مورد نظر در تحقیق
مقیاس مورد استفاده در این پرسشنامه، مقیاس 5 گزینه ای لیکرت به شرح زیر انتخاب شده است:
بسیار کم
کم
نه بسیار کم نه بسیار زیاد
زیاد
بسیار زیاد

جدول 4-3: مقیاس های مورد استفاده در تحقیق
تجزیه و تحلیل داده ها برای بررسی صحت و سقم فرضیههای برای هر نوع تحقیق از اهمیت خاصی برخوردار است. امروزه در بیشتر تحقیقاتی که متکی بر اطلاعات جمع آوری شده از موضوع مورد تحقیق می باشد، تجزیه وتحلیل اطلاعات از اصلی ترین و مهمترین بخشهای تحقیق محسوب می شود. داده های خام با استفاده از فنون آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند و پس از پردازش به شکل اطلاعات در اختیار استفاده کنندگان قرار می گیرند.
در این فصل ابتدا آمار توصیفی حاصل از پرسشنامهها تشریح میگردد، و سپس به تجزیه و تحلیل فرضیهها پرداخته میشود و در پایان نیز یافتههای جانبی پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد.

H1
H2
H3
تعداد
291
291
291
میانگین
2.925
2.441
2.890
میانه
2.797
2.429
3.000
مد
2.369
2.429
3.000
واریانس
0.642
0.432
0.603
انحراف استاندارد
0.412
0.186
0.363
جدول 4-3:اطلاعات مربوط به تحلیل داده های پرسشنامه
نمودار هیستوگرام هر کدام از متغیرها بهمراه منحنی نرمال در زیر آمده است.

نمودار 1-3: نمودار هیستوگرام فرضیه اول

نمودار 2-3: نمودار هیستوگرام فرضیه دوم
روایی9 و پایایی10 پرسشنامه
روایی (اعتبار) پرسشنامه
روایی یک ارزشیابی از کفایت و مناسبت تفسیرها و استفاده های نتایج سنجش است. روایی را می توان به صورت توافق بین نمره آزمون و کیفیتی که قرار است اندازه بگیرد تعریف کرد (دانایی فرد، الوانی و آذر، 1389،ص 305). اعتبار یا روایی به این منا است که ابزار اندازه گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می سنجد. برای اندازه گیری روایی پرسشنامه روش های مختلفی وجود دارد. اهمیت روایی از آن جهت است که اندازه گیری نا مناسب و نا کافی می تواند پژوهش علمی را بی ارزش و ناروا سازد. مقصود از روایی آن است که ابزار اندازه گیری به واقع بتواند خصیصه و ویژگی مورد نظر را اندازه گیری نماید.
در این تحقیق جهت سنجش روایی پرسشنامه ها در ابتدا سعی شد از پرسشنامه های استاندارد استفاده شود. پرسشنامه هایی که در تحقیقات بسیاری مورد استفاده قرار گرفته اند و از نظر روایی بیرونی، درجه بالایی رادارا میباشند. پرسشنامه های استاندارد ابتدا مورد بررسی قرار گرفتند و برای این پژوهش بومی گشتند و پرسشها و عبارات با توجه به پژوهش، طراحی شد. پس از تدوین پرسشنامه ها، محقق آن را در اختیار تعدادی از اساتید و صاحبنظران قرار داده و پس از اخذ نظرات جمع مذکور، اقدامات اصلاحی در پرسشنامه ها، با نظر نهایی استاد محترم راهنما انجام گرفت. در حقیقت روایی صوری پرسشنامه نیز مورد تایید قرار گرفت. اسامی خبرگان و اساتیدی که علاوه بر استاد راهنمای محترم و مشاور گرانقدر در راستای تهیه و سنجش پرسشنامه با آنها مشاوره گردیده است به شرح ذیل می باشد
جناب آقای دکتر نادر مظلومی هیئت علمی دانشکده علامه
جناب آقای دکتر حقیقی کفاش هیئت علمی دانشکده علامه
جناب آقای دکتر صحت هیئت علمی دانشکده علامه
جناب آقای مهندس علیپور مدیر عامل بیمه ما
جناب آقای کریم خان زند مدیر عامل بیمه پارسیان
جناب آقای رفیعی مدیر عامل اسبق بیمه البرز
جناب آقای آیت کریمی عضو هیئت مدیره بیمه سرمد
جناب آقای معصوم ضمیری مدیر عامل بیمه پاسارگاد
جناب آقای تاجیک عضو هیئت مدیره بیمه ما
جناب آقای دکتر هاشمی عضو هیئت مدیره سازمان مدیریت صنعتی
جناب آقای مهندس امامی عضو انجمن مدیریت سبز ایران
پایایی (اعتماد) پرسشنامه
مقصود از پایایی آن است که اگر ابزار اندازه گیری را در یک فاصله ی زمانی کوتاه چندین بار و به گروه واحدی از افراد بدهیم، نتایج حاصل نزدیک به هم باشد. برای اندازه گیری پایایی از شاخصی به نام "ضریب پایایی" استفاده می کنیم و اندازه ی آن معمولاً بین صفر تا یک تغییر می کند. ضریب پایایی "صفر" معرف عدم پایایی و ضریب پایایی "یک"، معرف پایایی کامل است. (خاکی، 1379).
فرمول محاسبه ی آلفای کرونباخ به شرح زیر است.
i : تعداد زیرمجموعه ی سئوال های پرسشنامه
Si2 : واریانس نمرات هر زیر مجموعه
S2 : واریانس کل
معمولاً آلفای کمتر از 6/0 پایایی ضعیف، 6/0 تا 8/0 قابل قبول و بالاتر از 8/0 نشان دهنده ی پایایی بالا می باشد. بدیهی است که هر چه این عدد به یک نزدیکتر باشد بهتر است. در این تحقیق همانطور که ذکر شد پس از جمع آوری داده ها از نمونه ی اولیه، داده ها وارد نرم افزار SPSS گردید و ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید که ضریب مورد نظر برای پرسشنامه ها تقریباً 664/0 تعیین گردید که بیانگر پایایی قابل قبول ابزار سنجش می باشد.
روش تجزیه و تحلیل داد ه ها:
هدف محقق چه تهیه یک تئوری وسیع و چه صرفاً انجام تحقیق کوچک پژو هشی باشد، فرآیند عقلانی تحقیق در زمینه علوم انسانی ایجاب می کند که برای مطالعه روابط درونی بین متغیر ها و یا اثرات علی آنها بر یکدیگر، یک بانک داد ه11 تجربی به وجود آید که نشانگر های12 متغیر های مفهومی مورد مطالعه محقق را دربرگیرند؛ و این داد ه ها با استفاد ه از یک یا چند تکنیک آماری تحلیل شوند، تا محقق بر پایه آن بتواند تحلیل های مناسب را جهت بررسی داده ها انجام دهد. در نتیجه با توجه مواد فوق الذکر و نظر به اینکه این تحقیق به صورت کل شمار میباشد و تمام جامعه آماری مورد بررسی قرار میگیرد، آمار استنباطی در این پژوهش کاربردی ندارد و تنها از آمار توصیفی برای تجزیه و تحلیل دادهها استفاده شده است. از این رو برای تحلیل دادههای این تحقیق از آمارهای توصیفی نظیر میانگین، نمودار هیستوگرام و همچنین از آزمون t-تک نمونهای برای بررسی فرضیهها استفاده شدهاست.

فهرست منابع
منابع فارسی
* آذر، عادل، مومنی، منصور." آمار و کاربرد آن در مدیریت". انتشارات سمت، چاپ سوم،1385.
* امینی، فضل الله."مسئولیتهای اجتماعی مدیران و بنگاههای کسب و کار". تدبیر،شماره105،1379.
* بست , جان. "روشهای تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری". مترجم: حسن پاشا شریفی و نرگس طالقانی . تهران : انتشارات رشد،1374.
* دانایی فر و دیگران."روش شناسی کیفی پژوهش در مدیریت". نشر صفار، چاپ چهارم،1389.
* دعایی، حبیب ا… و دیگران. "بازاریابی سبز راهی به سوی رقابت پایدار". تدبیر، شماره 173،1385.
* دلاور , علی ." روشهای آماری در روان شناسی و علوم تربیتی" . تهران : انتشارات دانشگاه پیام نور , چاپ شانزدهم،1376.
* سکاران، اوما."روشهای تحقیق در مدیریت". مترجم:محمد صائبی انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی، چاپ دوم،1381.
* حافظ نیا،محمد رضا."مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی". انتشارات سمت،1386.
* خاکی، غلامرضا." روش تحقیق با رویکرد به پایان نامه نویسی". انتشارات بازتاب،1384.
* کرلینجر، فرد و الازار پدهازر." رگرسیون چند متغیری در پژوهش رفتاری". مترجم: حسن سرایی، چاپ اول، تهران : انتشارات سمت،1384.
* کریمی،آیت. "کلیات بیمه". بیمه مرکزی ایران،1376
* گرنت، جان."راهکارهای نوین بازاریابی سبز"مترجم: محمد حسن امامی، انتشارات انجمن مدیریت سبز،1388.
* نبوی،بهروز. "روش تحقیق در علوم اجتماعی". نشرکتابخانه فروردین،1373.
* نظرآهاری علیرضا. "مدیریت و استراتژیهای سبز". تدبیر،شماره 53،1374.
* دیوید، ف. آ. "مدیریت استراتژیک". ترجمه س. م. اعرابی، ع. پارسائیان، تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی،1389

منابع انگلیسی:
* Baker, Michael J. Marketing (An Introductory Text), Macmillan press Ltd, 1996.
* Bovee Courtland L .and Thill John v. "Marketing," McGraw-hill, 1992.
* Camino, Jaime Rivera.Re-evaluating green marketing strategy: a stakeholder perspective. European gournal of marketing vol .41 No.11/12,2007.
* Cateora Philip R .and Granham John L." International Marketing," McGraw-Hill, 2002.
* Grant, john. The Green Marketing Manifesto. Vol.24 no 6.2008.
* Govina Norman A." Dictionary of Marketing Management Communication, sage publications, 2004.
* Grove,Stephen. Going gren in the services sector social responsibility issues, implications and implementation. European journal of marketing vol. 30 no.5.1996
* Hang, cheng. Marketing and Advertising industry,2008
* Kotab Massaki and Kristian Helsen. Global Marketing Management, John Wiley &Sons Inc,2004.
* Kotler Philip and Armstrong Gary. principles of marketing Prentice-Hall International Inc, 1999.
* Ottman J.A. "Next-generation green marketing: beyond billboards", J. Ottman Consulting, Inc.,2007.
* Ottman, J.A, Stafford, E.R. & Hartman, C.L. Green Marketing Myopia.Environment Science and Policy for Sustainable Development V.48, 2006.
* Owens, W.T. and Nowell, L.S, "More than just pictures: using picture story books to broaden young learners' social consciousness", The Social Studies, Vol. 92, 2001.
* Peattie ,Ken;Crane, Andrew crane. Green marketing ; legend, myth, farce of prophesy Qualitative market research :an international journal vol .8 No.4 ,2005.
* Peattie Ken. Towards sustainability: The Third Age of Green Marketing, Journal of Marketing Review ,Peatti Ken. Environmental Marketing Management. Pitman Publishing, (2001)
* Polonsky Michael Jay and Rosenberger III Philip. Reevaluating Green Marketing: a Strategic approach Journal of Business /September October,2001.
* Prakash, Aseem.Green Marketing ,public policy and Managerial strategies . Business strategy and the environment bus. Strat. Env, 2002.
* Pride William M. and Ferrell O. C ,Marketing (Concepts and Strategies ) ,Houghton Mifflin, 1995.
* Solomon Michael R. and Stuart Elenara W. Marketing (Real People, Real Choice), Prentice-Hall International Inc. 1997.
* Subasha Jain C. International Marketing, south-western,2001
* Williams, Mathew.Avatar watching: participant observation in graphical online environments. Qualitative Research,2007.
* Witzel Morgan, Dictionary of Business and Management, International Thomson Business,1999.
* Yawen Lai & Brian H. kleiner " How to conduct diversity traning effectively " Equal opportunities international , Vol 20, 2008.
* Zikmund William G. and Damico Michael Marketing( Creating and Keeping Customers in an E-Commerce ) South-Western college publication, 2001.

1 Costumer
2 Corporation
3 Competition
4 Questionnaire
5 Applied Research
6 Basic or Fundamental Research

7 Pilot Study
8 Statements
9 Validity
10 Reliability
11 Database
12 Indicators
—————

————————————————————

—————

————————————————————