پروپوزال مدیریت بازرگانی گرایش بیمه
عنوان :
بررسی تاثیر خصوصی سازی در صنعت بیمه بر کارایی بیمه در ایران
مقدمه
خصوصی سازی بنا به تعریفی که در سازمان "بهره وری آسیا" در سال 1372 ارائه شده است، "انتقال مالکیت یا کنترل بنگاههای اقتصادی از دولت به بخش خصوصی".
خصوصی سازی راهکاری است که در مبارزه با ناکارایی در طیف وسیعی از کشورها به کار گرفته شده است و به تناسب زمینه های موجود در هر کشور و قدرت عمل آنها، نتایج متفاوتی به بار آورده است. برای واگذاری شرکتهای دولتی به بخش خصوصی شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی هر کشور باید مورد توجه قرار گیرد و در ادامه باید برنامه ریزی قبل از خصوصی سازی، برنامه ریزی در حین خصوصی سازی و برنامه ریزی و مدیریت بعد از خصوصی سازی، مورد توجه قرار گیرد.
امروزه یکی از دلایلی که باعث شده روند خصوصی سازی با جدیت بیشتری پیش گرفته شود مسائل مربوط به تجارت جهانی و پیوستن به سازمان WTO1 است، یکی از شرایط پیوستن به این سازمان کاهش حمایت دولت از بنگاههای اقتصادی و آزادی اقتصادی است.
همچنین برای حضور در این بازار باید از قدرت رقابت پذیری بالایی برخوردار بود و شرکتهای داخلی باید در محیط رقابتی، به کارایی و بهره وری بالایی دست یابند تا قادر به رقابت با شرکتهای رقیب خارجی شوند. 2
صنعت بیمه کشور به عنوان یکی از نهادهای مالی کشور جایگاه ویژه ای را در پروسه خصوصی سازی دارا است به طوری که عملکرد کارایی این صنعت در تخصیص وجوه در دسترس آن، محرک سایر بخشهای اقتصادی خواهد بود. در واقع وجوه اندکی که توسط بیمه گذاران به شرکتهای بیمه ای سرریز می شود، مبالغ هنگفتی را تشکیل می دهند که چرخهای بزرگ اقتصادی را به گردش در می آورند.
از آنجا که دو شاخص ضریب نفوذ بیمه و حق بیمه سرانه تاثیرگذار بر کارایی بیمه در جهان تشخیص داده شده اند، ما نیز برای بررسی خصوصی سازی بر کارایی بیمه، بر اساس فرضیات بیان شده، تاثیر خصوصی سازی را بر این دو شاخص مورد بررسی قرار می دهیم.
بیان مسئله
جهان در دهه 1980 شاهد مجموعه تغییراتی در بخش دولتی، از جمله کاهش بی سابقه هزینه ها، کوشش برای افزایش کارایی و اَشکال مختلف خصوصی سازی بوده است. دربیشتر کشورهای پیشرفته، موسسات عمومی مدتهاست به عنوان بخش پراهمیتی از بخش دولتی وجود داشته است وباروند خصوصی سازی اندازه واهمیت آن رو به کاهش نهاد. نخست در کشورهای توسعه یافته وسپس در کشورهای در حال توسعه، خصوصی سازی موسسات دولتی وعمومی به یک نهضت جهانی تبدیل شده است. تا سال 1987 حدود 57 کشور انواع موسسات عمومی را به بخش خصوصی واگذار نموده اند. نهادهای بین المللی مثل بانک جهانی و صندوق بین المللی پول، خصوصی سازی را به عنوان بخشی ازهر برنامه وام وکمک رسانی خود ترویج وترغیب کرده اند. ایده اصلی و تفکر خصوصی سازی این است که فضای رقابت و نظام حاکم بر بازار، بنگاه ها و واحدهای خصوصی را مجبورمی سازد تا عملکرد کاراتر و مناسب تری را نسبت به بخش عمومی داشته باشد. (حنیف زاده، 1389 ) بانک جهانی درراستای اهداف کلی خود در توسعه اقتصادی و کاهش فقر از خصوصی سازی پشتیبانی می نماید. با توجه به سالنامه های آماری کشور دو شاخص مهمی که کارایی صنعت بیمه در جهان با آنها سنجیده می شود، در ایران، در سالهایی که صنعت بیمه دولتی شد درمقایسه با کشورهای منطقه وجهان رتبه پایینی داشته که نشان دهنده کارایی ضعیف این صنعت بوده است. (امیر ارسلانی، 1379) بخش خصوصی کارآمد می تواند کمک زیادی به حصول این اهداف نماید و خصوصی سازی، این امر را تسریع می بخشد. بنظر می رسد، اگر خصوصی سازی به نحو صحیح اجرا شود، سبب افزایش کارایی، تشویق سرمایه گذاری و ایجاد رشد اقتصادی و اشتغال خواهد شد و منابع دولت را برای برنامه های زیربنایی و اجتماعی آزاد خواهد نمود. به طور کلی اهداف خصوصی سازی به دو جز قابل تفکیک است : اهداف اولیه و اهداف ثانویه.
اهداف اولیه عبارت از : کاهش اندازه بخش دولتی از طریق مالکیت و کنترل اقتصادی، افزایش کارایی عملیات موسسات اقتصادی، کاهش کسر بودجه و بدهی های ملی و در نهایت افزایش رقابت می باشد.
اهداف ثانویه عبارت از: گسترش بازار سرمایه ( تشویق مالکیت گسترده سهام )، تعدیل مقررات (مقررات زدایی)، ایجاد دلبستگی و علاقه در شاغلین شرکتها، تامین منابع مصرف کنندگان، توزیع مناسب درآمدها و در نهایت تعدیل یارانه ها و قیمتها می باشد.
خصوصی سازی در ایران به عنوان ضرورتی برای بهبود وضعیت اقتصادی، کوچک نمودن دولت وافزایش راندمان تولید و خدمات، تقریباً از سال 1368 و بعد از جنگ تحمیلی مورد توجه و تاکید مسئولان و متفکران اقتصادی و سیاسی کشور ما قرارگرفته است. درحال حاضربخش های مختلف اقتصادی کشور تحت سیطره بخش عمومی ( دولت ) قرار دارند. در حالی که بنظر می رسد، حضور دولت در فعالیتهای اقتصادی در صورتی توجیه پذیر می باشد که اولاًً، بخش خصوصی در آن فعالیتها ناتوان باشد ویا انگیزه لازم را برای حضور درآن فعالیتها نداشته باشد. ثانیاً، حضور دولت در آن فعالیتها علاوه بر انگیزه انتفاعی، از جنبه نیاز و منافع ملی وعمومی کشور توجیه پذیر باشد. از طرف دیگر با توجه به این که رشد صنعت بیمه در هرکشور بیانگر توسعه یافتگی آن کشور و افزایش پس اندازهای ملی ( ناشی از حق بیمه های دریافتی ) است. لذا، افزایش رقابت که در نتیجه خصوصی سازی صنعت بیمه ایجاد می شود، می تواند به تنوع و توسعه خدمات و فعالیتهای بیمه ای، افزایش شاخص های کارایی صنعت بیمه، تعدیل مقررات مانع خصوصی سازی، افزایش تخصیص و بهره وری نیروی کار و شفافیت اطلاعات و غیره منجر می شود. نخستین هدف خصوصی سازی در صنعت بیمه، تعریف مجدد نقش بیمه مرکزی ایران است به طوریکه بتواند به وظایف هسته ای و اصلی تر خود بپردازد. از جمله این وظایف بهبود عملکرد موثر و کارای صنعت بیمه به نفع عامه و در عین حال آزاد گذاشتن بخش خصوصی برای تلاش بیشتر می باشد.
یکی دیگر از اهداف خصوصی سازی در صنعت بیمه، جذب سرمایه گذاری های بخش خارجی و نیز جذب فن آوری های جدید، مهارت های مدیریتی و بالاخره شرکای جدید به منظور رشد و توسعه بنگاه های بیمه ای- اقتصادی می باشد. خصوصی سازی موجب می شود که بنگاه های بیمه ای- اقتصادی از محدودیت های بودجه ای و دخالت های سیاسی دولت آزاد شوند ودر اثنای جمع آوری سرمایه خصوصی، این امکان را بیابد که متحدان جدیدی را نیز برای خود فراهم آورند.
البته خصوصی سازی صنعت بیمه، زمانی اهمیت و ضرورت بیشتری می یابد که دریابیم صنعت بیمه در هر کشور با تولید حق بیمه های بالا می تواند به عنوان عامل شکل گیری سرمایه گذاری های اقتصادی، رشد ملی و اقتصادی را نیز به همراه داشته باشد. امروزه صنعت بیمه یکی از ضروری ترین بخش های اقتصادی هر کشوراست که وظایف و کارکردهای مهمی را برعهده دارد. موسسات بیمه تجاری از جمله نهادهای مالی هستند که در کنار نقش موثر در تامین امنیت اقتصادی سرمایه، در ایجاد منابع مالی در فواصل زمانی دریافت حق بیمه و پرداخت خسارت به خصوص در بیمه های بلندمدت می توانند موجب تحرک و پویایی و توسعه بازارهای مالی شوند و با انباشت سرمایه و مدیریت روزآمد آنها زمینه های لازم را برای رشد اقتصادی مولد فراهم کنند.
در کشور ما نیز بیمه یکی از مهمترین عامل حفظ و تضمین سرمایه می باشد. این صنعت مهم از طرف دیگر با ارائه خدمات مناسب خود موجبات رفاه بیشتر افراد را در جامعه فراهم می سازد. صنعت بیمه در تجارت خارجی کشورها ( از جمله ایران ) نیز نقش ارزنده ای را ایفا می نماید به طوری که بسیاری از مخاطرات را پوشش داده و صاحبان کالا و خدمات را از تجارت مطمئن بهره مند می سازد به طور مثال بیمه عمومی صادرات که برای جبران خسارت ناشی از خطرات سیاسی و تجاری در معاملات طرح ریزی شده، در حفظ منابع صادرکنندگان جایگاه ویژه ای دارد.
به طور کلی شاخص های میزان کل حق بیمه دریافتی , ضریب نفوذ بیمه ای (نسبت حق بیمه به تولید ناخالص داخلی) و حق بیمه سرانه از عوامل مهم توسعه یافتگی بازار بیمه در هر کشور محسوب می شود. ضریب نفوذ بیمه ای ( نسبت حق بیمه به تولید ناخالص داخلی ) در کشورهای توسعه یافته به عنوان مهمترین عامل تایین کننده سهم صنعت بیمه در اقتصاد ملی است. (عباس زادگان، 1380)
با توجه به این مطالب باید دید که آیا خصوصی سازی باعث افزایش ضریب نفوذ بیمه و حق بیمه سرانه در ایران می شود که نتیجه آن کارایی بالایی از صنعت بیمه در ایران است.
اهمیت و ضرورت پژوهش
صنعت بیمه به عنوان یکی از نهادهای مالی کشور است که جایگاه ویژه ای را در پروسه خصوصی سازی دارا است. به طوری که عملکرد کارایی این صنعت در تخصیص وجوه در دسترس آن، محرک سایر بخشهای اختصاصی خواهد بود. در واقع وجوه اندکی که توسط بیمه گذاران به شرکتهای بیمه ای سرازیر میشود، مبالغ هنگفتی را تشکیل می دهند که چرخ های بزرگ اقتصادی را به گردش می آورند. اهمیت انتخاب شاخصهای ضریب نفوذ بیمه و حق بیمه سرانه در این پژوهش به این دلیل است که هم اکنون در جهان برای مقایسه وضعیت بیمه در کشورهای مختلف از مقایسه این شاخص ها استفاده می کنند. (مظلومی و همکاران، 1387 )
اهداف این پژوهش
هدف از این تحقیق، بررسی وضعیت صنعت بیمه در ایران و سهم صنعت بیمه در تولید ناخالص ملی و تاثیر خصوصی سازی بر کارایی صنعت بیمه می باشد.
پرسش های پژوهش
از آنجا که ضریب نفوذ بیمه و حق بیمه سرانه مواردی هستند که بر کارایی صنعت بیمه تاثیر گذارند پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از :
آیا خصوصی سازی باعث افزایش ضریب نفوذ بیمه و حق بیمه سرانه می شود ؟
فرضیات پژوهش
1- خصوصی سازی صنعت بیمه، سهم حق بیمه را در GDP افزایش می دهد.
2- دولتی شدن شرکتهای بیمه از بعد از انقلاب تا کنون کارایی صنعت بیمه را کاهش داده است.
خلاصه مراحل روش پژوهش
برای این پژوهش از نرم افزار Eviews و روش میانگین حداقل مربعات برای بردازش مدل استفاده میشود. دو مدل ارائه می کنیم که در مدل اول تاثیر خصوصی سازی را بر شاخص ضریب نفوذ بیمه نشان می دهیم. مدل دوم نیز نشان دهنده اثرخصوصی سازی بر حق بیمه سرانه می باشد. همچنین در هر دو مدل آثار جنگ را هم بر دو شاخص ضریب نفوذ بیمه و حق بیمه سرانه نشان دادیم.
متغیرهای پژوهش و تعریف آن
متغیر وابسته مدل
متغیر های وابسته در این پژوهش، ضریب نفوذ بیمه و حق بیمه سرانه می باشد. (گجراتی، دامودار"1383 )
ضریب نفوذ بیمه :
ضریب نفوذ بیمه برابر است با نسبت حق بیمه به تولید ناخالص داخلی کشور.
حق بیمه سرانه :
حق بیمه سرانه بیانگر مقدار هزینه ای است که به نسبت هر فرد در داخل کشور، صرف خرید پوشش های بیمه ای از شرکت های بیمه شده است.
متغیر های مستقل مدل
متغیر های مستقل بکار گرفته شده در مدل ها عبارتند از :
سرمایه گذاری ناخالص داخلی :
مجموع سرمایه گذاری های کل بخش خصوصی می باشد.
میزان صادرات کشور و واردات کشور :
صادرات کالا عبارت است از خروج کالا از قلمرو جغرافیایی کشور.
واردات کالا عبارت است از ورود کالا به قلمرو گمرکی کشور.
هزینه نهایی خانوار :
هزینه نهایی خانوار عبارت است از ارزش پولی کالاها و خدماتی که طی دوره مورد بررسی توسط خانوار برای مصرف جاری و یا آتی اعضای خود و یا هدیه به دیگران تهیه شده باشد.
هزینه مصرف نهایی دولت :
هزینه مصرف نهایی دولت شامل هزینه هایی است که دولت در طول یک سال انجام می دهد که صرف هزینه های عمومی دولت می شود.
حق بیمه کل :
حق بیمه کل مبالغ بیمه نامه هایی است که طی دوره گزارش توسط موسسات بیمه صادر شده اند.
قلمرو پژوهش
قلمرو موضوعی
موضوع این پژوهش در حوزه مدیریت بازرگانی – مدیریت بیمه می باشد و تاثیر خصوصی سازی بر کارایی صنعت بیمه را مورد بررسی قرار داده است.
قلمرو مکانی
از نظر مکانی صنعت بیمه در محدوده جغرافیایی کشور ایران مورد بررسی قرار می گیرد.
قلمرو زمانی
از نظر زمانی این تحقیق به دوره های زمانی 57 – 1346 و 90 – 1358 محدود می شود. که البته دوره زمانی 90 – 1357 خود به سه دوره زمانی 68 – 1357 و 80 – 1368 و 90 – 1381 تقسیم می گردد. در سالهای57-1346 این صنعت به طور کامل خصوصی بوده است. در سالهای 68-1357 این صنعت به طور کامل دولتی وکشور درجنگ بوده است. سالهای80-1368 صنعت بیمه به طور کامل دولتی بوده است. سالهای 90-1381 صنعت بیمه به صورت خصوصی ودولتی بوده است.
روش تحقیق
این تحقیق بر اساس طرح تحقیق از نوع توصیفی ـ تحلیلی و بر اساس هدف از نوع کاربردی می باشد که برای رسیدن به هدف نهایی تحقیق از آمار توصیفی برای تفسیر و تجزیه و تحلیل مصاحبه ها و نظر سنجیها از آمار توصیفی و برای تفسیر و تجزیه و تحلیل گزارشات عملکرد و آزمون فرضیه ها از آمار استنباطی استفاده شده است.
ابزار جمع آوری اطلاعات
در الگو های اقتصاد سنجی برآورد شده در این پژوهش، اعم از الگوی بررسی اثر دولتی شدن صنعت بیمه ایران بر ضریب نفوذ بیمه و الگوی بررسی اثر دولتی شدن صنعت بیمه بر حق بیمه سرانه، چندین متغیر اقتصادی مورد استفاده قرار گرفته است. در جمع آوری آمار مربوط به این متغیر ها از سالنامه های آماری مرکز آمار ایران و تحولات بیمه های بازرگانی در ایران و گزارش آماری بازار بیمه کشور استفاده شده است.
روش جمع آوری اطلاعات هم به صورت کتابخانه ای می باشد. آمار بکار رفته در این پژوهش به صورت سری زمانی از سال های 1390 – 1346 ( ه. ش ) در کشور ایران می باشد.
تشریح انواع متغیر های موجود در مدل:
در این مرحله از تحقیق متغیر های مورد استفاده در الگو های اقتصاد سنجی، دقیقاً تعریف می شوند و در تعریف این متغیر ها از تعاریف صاحب نظران و اقتصاد دانان استفاده شده است. با توجه به این که در هر مدل اقتصاد سنجی سه دسته متغیر های مستقل، متغیر وابسته و متغیر های مجازی وجود دارد، در زیر به تشریح متغیر های موجود در الگو های ارائه شده در این پژوهش می پردازیم.
متغیر وابسته مدل :
طبق رویه ای که اکنون برای مقایسه وضعیت بیمه در کشور های مختلف حاکم است، از دو شاخص حق بیمه سرانه و ضریب نفوذ بیمه به این منظور استفاده و رتبه کشور های جهان در جداول آماری که هر ساله توسط شرکت بیمه اتکایی سوییس تهیه می شود، به بیمه گران جهان عرضه می گردد. معمول آن است که از این دوشاخص برای ارزیابی وضعیت بیمه در داخل کشور هم استفاده می نمایند. به همین دلیل متغیر های وابسته در این پژوهش، ضریب نفوذ بیمه و حق بیمه سرانه می باشد. برای آمار مربوط به آن ها از تحولات بیمه های بازرگانی و گزارش آماری بازار بیمه کشور استفاده شده است.
ضریب نفوذ بیمه :
ضریب نفوذ بیمه برابر است با نسبت حق بیمه به تولید ناخالص داخلی کشور، که این نسبت وضعیت بیمه را با مجموعه اقتصاد کشور مقایسه کرده و نشان می دهد که صنعت بیمه جلو تر حرکت کرده یا از آن عقب مانده است. بدیهی است که سیر صعودی ( نزولی ) این نسبت نشان دهنده سرعت بیشتر ( کمتر ) رشد صنعت بیمه نسبت به کل اقتصاد است. این متغیر در مدل ارائه شده با X1 معرفی شده است.
حق بیمه سرانه :
حق بیمه سرانه بیانگر مقدار هزینه ای است که به نسبت هر فرد در داخل کشور، صرف خرید پوشش های بیمه ای از شرکت های بیمه شده است. این مقدار از تقسیم حق بیمه دریافتی صنعت بیمه بر جمعیت کشور به دست می آید. این متغیر در مدل ارائه شده با X2 معرفی شده است.
متغیر های مستقل مدل
متغیر های مستقل بکار گرفته شده در مدل ها عبارتند از : سرمایه گذاری ناخالص داخلی، میزان صادرات کشور و واردات کشور، هزینه نهایی خانوار، هزینه مصرف نهایی دولت؛ و در مدل اول، حق بیمه سرانه و حق بیمه کل به عنوان متغیر مستقل آمده اند که برای آمارهای مربوط به آن ها از سالنامه های آماری مرکز آمار ایران استفاده شده است.
سرمایه گذاری :
شرکت های بیمه ازجمله نهادهای مالی است که فعالیت آن با کارکرد بازار سرمایه ارتباط مستقیم دارد، و آن را می توان در زمره نهاد های فعال بازار سرمایه محسوب کرد. بنابر این می توان نتیجه گرفت که با تغییر میزان سرمایه گذاری در داخل کشور و با توجه به ریسک های موجود، بیمه نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. این متغیر در مدل های این پژوهش به صورت لگاریتمی مورد استفاده قرار می گیرد و ضریب آن نشان دهنده درصد تغییرات متغیر وابسته در اثر یک در صد تغییر میزان سرمایه گذاری می باشد. این متغیر در مدل های ارائه شده با I معرفی شده است.
واردات کل کشور :
بیمه باربری ازجمله انواع بیمه است که خطرات حمل و نقل کالاها را تحت پوشش قرار می دهد و شامل سه بخش بیمه باربری وارداتی، صادراتی و حمل و نقل داخلی می گردد.
براساس مصوبه مورخ 12/3/1326 ( ه. ش ) هیات وزیران کلیه بانک های کشور موظف گردیدند، هنگام گشایش اعتبار، از واردکنندگان کالا درخواست ارائه بیمه نامه باربری نمایند که توسط یکی از شرکت های بیمه ثبت شده در ایران صادر شده باشد. به این ترتیب هرزمان درآمد های ارزی افزایش یافت و میزان واردات کشور بالارفت، حجم حق بیمه باربری نیز، به تناسب آن افزایش یافت.
بنابراین می توان نتیجه گرفت که یکی از متغیر های اقتصادی تاثیر گذار بر صنعت بیمه واردات کل کشور می باشد. این متغیر در مدل های این پژوهش به صورت لگاریتمی مورد استفاده قرار گرفت، و ضریب آن نشان دهنده درصد تغییرات متغیر وابسته در ازای یک درصد تغییر در میزان واردات کل کشور می باشد. این متغیر در مدل های ارائه شده با M معرفی شده است.
صادرات کل کشور :
یکی دیگر از انواع بیمه های باربری بیمه صادرات می باشد، که برای جبران خسارات ناشی از خطرات سیاسی و تجاری در معاملات طرح ریزی شده و در حفظ منابع صادرکنندگان جایگاه ویژه ای دارد.
بنابراین میزان صادرات کل کشور نیز یکی دیگر از متغیرهای اقتصادی تاثیرگذار بر صنعت بیمه کشور میباشد. این متغیر در مدل های این پژوهش به صورت لگاریتمی مورد استفاده قرار گرفت، و ضریب آن نشان دهنده درصد تغییرات متغیر وابسته در ازای یک درصد تغییر در میزان صادرات کل کشور می باشد. این متغیر در مدل های ارائه شده با X معرفی شده است.
هزینه نهایی خانوار :
هزینه نهایی خانوار عبارت است از ارزش پولی کالاها و خدماتی که طی دوره مورد بررسی توسط خانوار برای مصرف جاری و یا آتی اعضای خود و یا هدیه به دیگران تهیه شده باشد. تهیه شامل خرید، تولید خانگی، دریافت در برابر خدمت (در بخش دولتی و یا خصوصی )، از محل کسب (کشاورزی و غیر کشاورزی ) و مجانی ( به استثنای آنچه که از سایر خانوارها دریافت شده ) می باشد. وجوهی نظیر نفقه، نذر و اعانه ( که در ازای آن کالا و یا خدمتی دریافت نمی شود ) در صورتی که به خانوار دیگری پرداخت شده باشد هزینه به حساب نمی آید. در این بررسی مالیات و حق بازنشستگی ( سهم خانوار ) در هزینه منظور نشده است. این متغیر در مدل به صورت c معرفی شده است.
هزینه مصرف نهایی دولت :
هزینه مصرف نهایی دولت شامل هزینه هایی است که دولت در طول یک سال انجام می دهد که صرف هزینه های عمومی دولت می شود. این متغیر در مدل به صورت g معرفی شده است.
حق بیمه کل :
مبالغ حق بیمه نامه هایی لست که طی دوره گزارش توسط موسسات بیمه صادر شده اند که در مدل با به صورت IS معرفی شده است.
متغیرهای مجازی
هدف از مدل های ارائه شده در این پژوهش نشان دادن اثر دولتی شدن صنعت بیمه برروی شاخص های بیمه ای می باشد. از آنجایی که در ایران تا سال 1357 ( ه. ش ) بیمه کشور خصوصی بوده و بعد از آن تا سال 1380 ( ه. ش ) بیمه کشور کاملاً دولتی شده بود، متغیر مجازی D1 را برای نشان دادن تاثیر این دولتی شدن معرفی نمودیم. از سال 1380 تا 1390 ترکیبی از بیمه های دولتی و خصوصی است. همچنین در ایران بین سال های 1368 – 1358 ( ه. ش ) جنگ بود، که این مسئله برروی شاخص های بیمه اثر گذار بود و برای نشان دادن این تاثیر از متغیر مجازی D2 استفاده شد.
ارائه مدل های قابل برآورد
برای نشان دادن اثر دولتی شدن صنعت بیمه بر روی شاخص ضریب نفوذ بیمه از مدل زیر استفاده شده است که جمله اخلال می باشد.
LN(X1) = + LN(I) + LN(M) + LN(X) + LN(IS)+ LN(X2) + D1 + D2 +
برای نشان دادن اثر دولتی شدن بیمه بر روی شاخص حق بیمه سرانه از مدل زیر استفاده شده است که جمله اخلال می باشد.
LN(X2) = + LN(I) + LN(M) + LN(X) + LN(c)+ LN(g) + D1 + D2 +
روش تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات
برای تجزیه و تحلیل و پردازش داده های ثبتی ( سرمایه گذاری، صادرات و واردات، هزینه خانوار، هزینه مصرف نهایی دولت، حق بیمه کل، حق بیمه سرانه ) جهت آزمون فرض از روش های معمول اقتصاد سنجی و مدل های رگرسیونی استفاده شده است. بدین منظور با استفاده از نرم افزار eviews6 داده های مورد نظر در فاصله زمانی 90-1346 مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. ضرایب مدل رگرسیون تک معادلهای با روش حداقل مربعات و روشهای آزمون خطای تصریح، آزمون خودهمبستگی، آزمون ناهمسانی، آزمون پایداری ضرایب مورد تخمین قرار گرفت. ضرایب این مدل میزان کشش را نیز نشان می دهد.
منابع و ماخذ
1- اصلانی، علیرضا ؛ 1378 ؛"بررسی عملکرد روش های خصوصی سازی به تفکیک صنایع مختلف در ایران ( طی سال های 76 – 1368 ه. ش ) " ؛ پایان نامه کارشناسی ارشد ؛ دانشگاه مازندران.
2- اکبرپور , لیلا ؛ 1384 ؛ " تحلیل شرایط صنعت بیمه از زبان رئیس کل "، روزنامه دنیای اقتصاد , شماره 730، صص 20 – 21.
3- اکبرزاده، رضا ؛ 1379 ؛ " خصوصی سازی صنعت بیمه : فرصت ها و تهدیدها "، فصلنامه صنعت بیمه، سال پانزدهم، شماره 59.
4- امانی ظفرقندی، مطلق ؛ 1383 ؛ پایان نامه کارشناسی ارشد ؛ دانشگاه آزاد اسلامی رشت
5- امیر اصلانی، اسداللّه ؛ 1379، " تاثیر آزادسازی و خصوصی سازی صنعت بیمه بر کارایی شرکت های بیمه "، فصلنامه صنعت بیمه، سال پانزدهم، شماره 4، شماره مسلسل 60.
6- باقری گیگل، اکبر ؛1381 ؛ "بررسی آثار خصوصی سازی صنعت بیمه بر اقتصاد ایران " ؛ پایان نامه کارشناسی ارشد ؛ دانشگاه فردوسی مشهد.
7- پیکارجو , کامبیز ؛ 1379 , " مروری بر مباحث خصوصی سازی , اهداف و دستاوردهای آن در صنعت بیمه "، فصلنامه صنعت بیمه، سال پانزدهم، شماره 2، شماره مسلسل 58.
8- پیک بیمه ؛ 1385، شماره 249، انتشارات بیمه مرکزی.
9- " تحولات بیمه های بازرگانی در ایران از آغاز تا سال 1370 "، تهیه شده در دفتر مطالعات وپژوهش های بیمه ای بیمه مرکزی ایران.
10- حاجتی، فرزین ؛ 1380 , " مقایسه نرخ بازده بیمه های عمر با سایر دارایی های مالی " ؛ فصلنامه صنعت بیمه , سال شانزدهم , شماره 4 , شماره مسلسل 64.
11- دقیقی اصلی، علیرضا ؛ 1379، " یک مدل پیشنهادی برای آزاد سازی و خصوصی سازی صنعت بیمه " ؛ فصلنامه صنعت بیمه، سال پانزدهم، شماره مسلسل 59.
12- زاهدی، علی ؛ 1378، " بررسی نقش بیمه باربری در توسعه صادرات غیر نفتی استان مازندران " ؛ پایان نامه کارشناسی ارشد ؛ دانشگاه علوم و فنون مازندران.
13- سامتی، مرتضی ؛ ( 1374 )، مطالعه موردی در راستای کاهش فعالیت های اقتصادی دولت ؛ چاپ اول.
14- سالنامه آماری صنعت بیمه سال 1390
15- سلیمی فر، مصطفی ؛ اکبر، باقری گیلگل ؛ 1382، " بررسی آثار خصوصی سازی صنعت بیمه بر اقتصاد ایران ؛ فصلنامه صنعت بیمه، سال هیجدهم، شماره مسلسل 69.
16- صفدری، جواد ؛ 1379، " راهکارهای مشارکت بخش خصوصی در صنعت بیمه"؛ فصلنامه صنعت بیمه , سال پانزدهم , شماره 3 , شماره مسلسل 59.
17- عباس زادگان، سید محمد ؛ 1380، " ارزیابی عملکرد صنعت بیمه کشور در بازار سرمایه " ؛ فصلنامه صنعت بیمه، سال شانزدهم، شماره 4، شماره مسلسل 64.
18- عرب مازاد علی اکبر ؛ جنبه های کاربردی خصوصی سازی
19- عزیزی، فیروزه ؛ 1380 , " جایگاه موسسات بیمه در بازار مالی کشور " ؛ فصلنامه صنعت بیمه، سال شانزدهم , شماره 4 , شماره مسلسل 64.
20- کریمی، آیت ؛ 1380 " تمهیدات لازم برای حضور موفق بخش خصوصی در بازار بیمه " ؛ فصلنامه صنعت بیمه آسیا، شماره 2، شماره مسلسل 19، .
21- گجراتی، دامودار ؛ 1383، " مبانی اقتصاد سنجی " ؛ ترجمه دکتر حمید ابریشمی ؛ چاپ سوم، انتشارات دانشگاه تهران، جلد اول و دوم ؛
22- " گزارش آماری بازار بیمه کشور " ؛ سال های مختلف ( از سال 1371 تا سال 1380 )، انتشارات بیمه مرکزی.
23- متوسلی، محمود ؛ ( 1373 )، " خصوصی سازی یا ترکیب بهینه یا مطلوب دولت و بازار "، چاپ اول ؛ تهران، مطالعات و پژوهش های بازرگانی.
24- محمدی فر، یوسف ؛ " بازاریابی بیمه های مسئولیت و بررسی مهمترین عوامل در فروش این نوع بیمه ها " ؛ فصلنامه صنعت بیمه , سال هفدهم , شماره 3 , شماره مسلسل 67.
25- مجله بیمه آسیا ؛ 1380، انتشارات بیمه مرکزی.
26- مرکز تحقیقات بیمه ای، " مقدمه ای بر آزاد سازی و خصوصی سازی صنعت بیمه همراه با تجربه برخی کشورها "، گزارش موردی شماره 3
27- میرزایی، حبیب ؛ آتوسا، میرزاخانی ؛ 1379 , " ضرورت و اهمیت نظارت بر توان گری شرکت های بیمه در شرایط آزاد سازی " ؛ فصلنامه صنعت بیمه، سال پانزدهم، شماره 3، شماره مسلسل 59.
28- موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، " خصوصی سازی یا ترکیب مطلوب دولت و بازار، سال 1373 چاپ اول
29- نادران، الیاس ؛ نصیری اقدام، علی ؛ 1379، " تاثیرخصوصی سازی و آزاد سازی صنعت بیمه بر کارایی صنعت بیمه و شرکت های فعال در آن " ؛ فصلنامه صنعت بیمه، سال پانزدهم، شماره 59.
30- نصیر زاده، غلامرضا، " پیرامون خصوصی کردن شرکتهای دولتی
31-Athearn , IL , prichett , st & Schmit , JT 1989 , Risk and Insurance , Minnesota , west publishing co. , 6th end.
32-Kay, j. and Thompson, S. j. ,1986, " privatization: a policy in search of a rational ". Economic, no 95.
33-Kugler M & ofoghi , R. , 2005 , Does insurance promote economic growth ? evidence from the uk , working paper , Division of Economics , university of Southampton , uk.
34-Liberalization and privatization of Insurance industry ( PART 1) ; from journal of " Iran Insurance market report " , spring 2001 , pp 12- 18.
35-Mahmood zarrabi ; 2001 , Iran Insurance company as market leader , from journal of " Iran Insurance report " , pp 14 – 16.
36-Ostazewski , Krzysztof . ,2001, privatization opportunity beck cons , journal of the review , no. 10, pp 20, 21.
37-Outreville , JF. , 1997 , " Life insurance markets in developing countries " , Jurnal of Risk and insurance , vol. 63
38-Roberts , lucy ; 2001, privatizing pensions in the united states : shifting sands for policy markets ? , from journal of " the Geneva papers on risk and Insurance , vol. 29 , no 4 , pp 575 – 586.
1 World Trade Organization
2 Ofogheconomic. blogfa. com
—————
————————————————————
—————
————————————————————