آموزش مثبت نگری
پیوست
جلسه اول
آشنایی با افراد، تشریح جلسات
هدف
معرفی و ایجاد رابطه ،تعیین چارچوب ها و قوانین گروه، بیان کلی راجع به اهداف مشاوره
محتوا
ابتدا مشاور به معرفی خود می پردازد و پس از آن از اعضای گروه خواسته می شود که خود را معرفی کنند و بعد مشاور به بیان هنجارهای مشاوره ی شامل راز داری، حضور به موقع و مرتب در جلسات گروه و همچنین بیان مشکلات خود تا جای ممکن، دادن بازخورد مناسب به همدیگر، اهمیت دادن و حمایت کردن یکدیگر، گوش دادن و به نوبت صحبت کردن را در اعضا خواستار می شوند.
مقررات حاکم
1- کلیه مباحث مطرح شده در جلسات گروهی محرمانه است و اعضاء اخلاقا متعهد می شوند مباحث مطرح شده در گروه را به خارج از جلسات انتقال ندهند.
2- لازم است که همه افراد گروه در بحث های گروهی فعالانه شرکت نمایند.
3- چنان چه مساله یا سوالی در گروه پیش آید ، افراد باید بدون ترس از دیگران مطرح نمایند.
4- لازم است تمام افراد گروه به دقت به مباحث مطرح شده در گروه توجه نمایند و در صورت لزوم بازخورد نشان دهند.
5- بهتر است همه اعضاء گروه در تصمیمات گروه مشارکت داشته باشند.
6- همه افراد باید حضور به موقع و منظم در تمام جلسات داشته باشند.
افراد گروه باید به انجام تکالیف خواسته شده پایبند باشند و تکالیف را انجام و ارائه نمایند.
تکالیف
الف- انتظارات خود را از جلسه بیان کنید. واحساسات خود را نسبت به جلسه بنویسید و بیاورید( تکلیف ثابت تمام جلسات)
ب- نمونه هایی از افکار مثبت و منفی و رفتارهایی که متناسب با آن انجام داده اید را بیان کنید
ج- نمونه ای از افکار منفی را بیان کنید. و بگوئید برای مثبت اندیشی چه افکاری را جایگزین آن کرده اید.
جلسه دوم
معنا و مفهوم مثبتاندیشی
اهدف جلسه
آشنایی با معنا و مفهوم مثبتاندیشی (تعریف، توضیح، مثال)
محتوا
جلسه با ذکر مفاهیم زیر آغاز خواهد شد:
الف) مفاهیم اصلی در مثبتاندیشی: برای درک مفهوم مثبتاندیشی، ابتدا باید به آثار و مزایای آن آشنا شد. افراد مثبت در کار، تفریح، در جمع دوستان و خانواده از کسانی که دید منفی دارند، شادمان تر و موفق ترند.
1- مثبتاندیشی چیست؟ مثبتاندیشی در داشتن افکاری خاص خلاصه نمی شود، بلکه نوعی رویکرد و جهت گیری کلی درباره زندگی است (در این قسمت تعاریفی در مورد مثبتاندیشی ارائه خواهد شد).
2- ساختن دنیای بهتر: برای شروع مثبتاندیشی، باید بدانید نحوه تفکر شما درباره یک واقعه شیوه برخورد شما را آن واقعه تعیین می کند (2 شیوه برخورد مثبت و منفی با وقایع با مثال بیان خواهد شد).
3- آگاهی از مثبت گرایی: مثبت گرایی به معنای توجه نکردن به مشکلات یا خوش بینی کاذب نیست، بلکه فرد با حفظ آرامش و خونسردی، با اقدام مناسب دست می زند.
ب) شناسایی علائم و نشانههای مثبتاندیشی: دید شما نسبت به زندگی، ترکیبی از احساسات، افکار و باورهایی است که دارید. برای تغییر دید منفی به دید مثبت باید بین احساسات، افکار و باورهای خود تمایز قائل شوید:
1- آگاهی از احساسات: سعی کنید احساسات و نشانههای جسمی همراه با عواطف و هیجاناتتان را بشناسید.
2- شناسایی افکار: هر هیجان و عاطفه ای که براثر وقایع زندگی در شما به وجود می آید بافکری همراه است. راهکار اصلی برای مثبتاندیشی تاکید بر جنبههای مثبت و کنار گذاشتن جنبههای منفی این افکار است.
3- شناخت باورها: باورها، زیربنای افکار هستند و درنتیجه تجربههای افراد شکل می گیرند. ازآنجاکه باورها زیربنای افکارمان هستند اگر یک باور منفی را مورد تجزیه وتحلیل قرار دهید و آن را با باوری مثبت تبدیل کنید دید و نظر کلی تان نسبت به زندگی سرشار از اعتماد می شود.
ج) تجزیه وتحلیل دیدگاه فرد: پیگیری و ردیابی افکار، احساسات و باورها به فرد امکان می دهد تا احساس کند که بر آن ها و بر زندگی خود کنترل دارد.
1- صید افکار: اولین قدم برای تغییر دادن یک فکر منفی، صید آن است. برای به دام انداختن افکار، فقط و فقط بر محتوای ذهن خود متمرکز شوید.
2- به زبان آوردن باورها: ببینید کدام افکار منفی مدام به ذهنتان خطور می کند. از خود بپرسید: این فکر چه معنایی برای من دارد؟ پاسخ را به این شکل بنویسید (معنای این فکر این است که…) با این کار ادامه دهید تا به یک عبارت قطعی برسید (مثل من ضعیف النفسم، آدمها بی ارزش اند و …)
تکلیف
در این قسمت از اعضا درخواست خواهد شد تا یک فکر منفی خود را که مکرر به ذهنشان خطور می کند انتخاب کنند، به معنای آن بیندیشند تا به باور اصلی زیربنای فکرشان برسند.
همچنین در پایان از اعضا درخواست خواهد شد مطالب بیان شده در جلسه را با طور خلاصه بازگو نمایند.
جلسه سوم
افکار مثبت در مدرسه و ارتباطات
اهداف
نوشتن نقاط مثبت موجود در مدرسه و نیز نقاط قوت در ارتباطات با دیگران
محتوی
در این جلسه اعضا در گروه های چهارنفری به صورت دایره ای کنار هم دیگر می نشینند. فرم های مخصوص برای نوشتن نقاط مثبت راجع به مدرسه و نیز نقاط قوت در ارتباطات با دیگران در اختیار آنان قرار می گیرد .منظور از واژه نقطه و یا ویژگی مثبت به آنان تفهیم می شود. هر فردی روی یک کاغذ همه ی نقاط قوت خود در ارتباطات وبا دیگران و نقاط مثبت مدرسه را یادداشت می کند. بدیهی است این کار با آرامش و همراه با تمرکز انجام می گیرد هم چنین مشاور در کلیه ی جلسات نقش فعال و درگیری جهت فهم کامل اهداف و برنامه های هر جلسه را برای دانش آموزان بر عهده خواهد گرفت.
توصیه های کلیدی:
این کارها را انجام دهید:
1- حامی خود باشید، هرگاه شروع می کنید که خود را سرزنش کنید به دفاع از خود بپردازید.
2- به خودتان اجازه اشتباه کردن بدهید، خستگی، بی دقتی، یا گه گاه در وضعیت ناگوار قرار گرفتن ، ایرادی ندارد.
3- به جای توجه به امور جزیی که بی اهمیتند و چه بسا که منفی هم باشند، تنها به مسائل عمیق ، کلی تر ، و بزرگتر بپردازید.
از انجام این کارها بپرهیزید:
1- از تفکر دو وجهی به شکل سیاه و سفید، اجتناب کنید. اگر چیزی الان بد است فکر نکنید که آن چیز برای همیشه بد است.
2- از غفلت و بی توجهی به کارهای مثبتی که انجام می دهید ، بپرهیزید. اگر کاری را خوب انجام دادید ، آن را بنویسید و به سادگی از کنارش رد نشوید
3- همواره از قضاوت کردن آنی بپرهیزید، قبل از آنکه قضاوت کنید که چه چیزهایی منفی هستند، دربار آن خوب فکر کنید.
تکالیف
چند موردی که برای مثال از اعضا خواسته خواهد شد روی آن فکر کنند عبارتند از:
تا چه میزان درهنگام نفهمیدن درس به راحتی از معلم سوال می پرسم و چرا.
تا چه میزان به یادگیری بچه های دیگر کمک می کنم.
تا چه میزان در کارهای گروهی مشارکت می کنم و چگونه.
جلسه چهارم
مثبت بودن را بیاموزیم
اهداف جلسه
نوشتن عناوین تجربه و خاطره های مثبت مرتبط با مدرسه
محتوا
در این مرحله نیز فرم های مخصوص جهت ثبت عناوین تجربه های مثبت در مدرسه در اختیار دانش آموزان قرار می گیرد. از هریک از اعضا خواسته می شود حداقل درباره ی پنج تجربه یا خاطره خوب خود فکر کند و عناوین آنها را یادداشت نماید.
وقتی زمانی را که برای این قسمت در نظر گرفته شده است به پایان رسد همانطور که نوبت می چرخد هر کس باید به فهرست نکات مثبت هر عضو موارد تازه ای اضافه کند در مرحله ی بعد هر فردی نوبت می گیرد تا نکات مثبتی را که درباره ی دیگری را تشخیص داده است به او بگوید .بعد از اینکه هر سه نفر نقاط مثبت فرد گوینده ی خاطره را به او گفتند، ورقه های مربوط به فرد مزبور را نیز به او تحویل می دهند . این عمل را همه اعضای گروه درباره ی یکدیگر انجام می دهند . این عمل برای هرنفر تقریبا پنج دقیقه به طول می انجامد. همچنین این زمان می تواند فرصتی باشد شخصی که تجربیات مثبت خود از مدرسه را بیان کرده است تا اگر خودش نیز درباره ی آن نقاط قوت عقایدی دارد احضار کند .
تکلیف
پنج عامل مثبت را در مدرسه خود فهرست کنید. شامل افراد ، فعالیت ها و ….
جلسه پنجم
مثبت بودن را نهادینه کنیم، سازگاری با مشکلات غیر قابل حل
اهداف جلسه
بررسی نقاط و تجربه های مثبت ذکر شده
محتوا
در این جلسه از اعضا خواسته می شوند اهمیت نقاط قوت مطرح شده در مرحله ی اول و دوم را به ترتیب اولویت مشخص کند، از بین نقاط مطرح شده پنج تا هشت توانمندی را که نقاط قوت اتکاء خوانده می شوند را انتخاب و شواهد و معیار هایی ارائه نماید، دال بر اینکه این نقاط با ارزش، نقاط قابل اتکا او هستند . به طور مثال اینکه در مدرسه وقتی که کار خوبی انجام می دهم،مورد توجه اطرافیانم قرار می گیرم.یا اینکه درهنگام نفهمیدن درس به راحتی از معلم سوال می پرسم.
تکالیف
برای جلسه بعد فهرستی از کلمات مثبت را در زندگی خود نظیم کنید و آن قدر آن را تکرار کنید تا ملکه ذهن شما و جزء دامنه لغات شما شود.
جلسه ششم
مثبت زندگی کردن، برقراری روابط خوب با دیگران
اهداف
بازگویی تجربه های مثبت از مدرسه و ارتباطات با دیگران
محتوی
در این جلسه هریک از اعضا به نوبت اولین خاطره یا تجربه ی مثبت خود را بازگو می کند.این کار برای تمام اعضای گروه تکرار می شود تا هر عضوی تمام خاطره های نوشته شده را بازگویی کند.
هنگامی که یکی از اعضای گروه به بیان خاطره و تجربه ی مثبت خود می پردازند، بقیه ی اعضای گروه نقاط مثبت گوینده را در شرح آن تجربه به دقت یادداشت می کند و آنها را فهرست می آورند. مهم است در حین گوش کردن تماس چشمی برقرار شود.
تکالیف
تمرین در جلسه : از گروه خواسته می شود که نگرانی های خود را از مدرسه، معلم و وضعیت درسی بیان کنند. پس از مشورت لازم، گروهی سوال می کنند و گروهی دیگر راه حلی را ارائه می دهند . راه حلی که که به نظرشان مناسبترین است . پژوهشگر هم در مواقع مقتضی به سوالات جواب می دهد
جلسه هفتم
کنترل ذهن در راستای مثبت اندیشیدن
اهداف
مثبت بودن را از طریق نهادینه کردن استراتژی های تفکر مثبت در زندگی، استمرار در تمرین افکار مثبت، فرصت های تفکر مثبت و از طریق کنار آمدن و سازگاری با مشکلاتی که نمی توانیم آنها را حل کنیم بیازماییم.
محتوی
در ابتدای جلسه ارزیابی جلسه قبل و بیان کردن صادقانه و بی پرده نظرات افراد در خصوص پنج جلسه قبل به منظور ارزیابی توانایی پژوهشگر و نیز نقد و بررسی خاطرات جلسه قبل.
مرحله دوم :برای نهادینه کردن تفکر مثبت در زندگی خود لازم است یاد بگیرید که آنها را همیشه و تحت هر شرایطی بکار ببرید. تنها زمانی می توانید از منافع این استراتژی ها بهره مند شوید که آنها جزء خصوصیات شخصیتی شما شده باشد.
قرار گرفتن در مسیر حفظ رفتار مثبت: ممکن است در یک شرایط پر استرس احساس کنید که مثبت بودن شما کاهش یافته است. اگر چنین حالتی پیش آید حواس خود را با تمرکز برآن چه در اطرافتان اتفاق می افتد از موضوع منحرف کنید . ذهنتان را به اطراف متوجه سازید و به این ترتیب، فکر خود را از فشاری که به شما وارد می شود دور کنید. یک عبارت تاکیدی را تکرار کنید البته تایید آمیز. لبخند بزنید تا ظاهر شما حاکی از یک احساس خوب باشد. یا برعکس: ده دقیقه به شدت منفی شوید وبه صورت کاملا منفی فکر کنید. نتیجه این رفتار دوری افراد از شما، عدم همدلی آنها و … پس برای جلب همدلی دیگران راه های شادی بخش تری را بیابیم. (بحث چگونه همدلی دیگران را جلب کنیم).
از شرکت کنندگان خواسته می شود که دقایقی آرام بنشینند و جنبه های مثبت زندگی خود را مورد ارزیابی قرار دهند. و برای تاثیر بیشتر موضوع مثالی به این مضمون زده می شود: که روزی معلمی از دانش آموزان می خواهد که هر کدام یکی دو عدد سیب زمینی را در نایلونی قرار دهند و همیشه آنها را در کیف مدرسه خود داشته باشند پس از چند روزی سیب زمینی ها گندیده بودند طوری که بوی بد آنها دانش اموزان را ناراجت می کرد. و یکی از دانش آموران اعتراض کرد و گفت تاکی باید ما این بوی بد را تحمل کنیم. معلم خندید و گفت: بچه ها همان طوری که این بوی بد سیب زمینی ها شما را ناراحت می کند بدانید که افکار بد و منفی مانند این سیب زمینی ها ی گندیده هستند که شما را آزار می دهند. پس بهتر است برای رهایی از افکار منفی آنها را دور بریزید. و همان طور که سیب زمینی ها را دور می ریزید و به جای آن از افکار مثبت استفاده کنید که موجب خوشی شما می شوند.
استمرار تمرین: هر چقدر مثبت تر باشید فرصت های مثبت فکر کردن را در زندگی خود بیشتر کنید. در طول روز به تمرین تعاملی بپردازید که طی آن بتوانید به فکر کردن و مثبت بودن بپردازید. هر زمان دچار منفی گرایی شدید، سریع مچ خود را بگیرید و با هوشیاری یک فکر مثبت جایگزین آن کنید . به محض آنکه در این کار پیشرفت کردید یک بخشی از زندگی خود را که فاقد نکات منفی است مشخص کنید. به طوری که در آن بخش بتوانید فقط مثبت بودن را احساس کنید. مثبت بیندیشید، و مثبت عمل کنید. برای این منظور می توانید از بخش های از زندگی که عاری از استرس هستند و یا کمتر استرس آور هستند شروع کنید.
اگر احساس منفی بودن کردید و از الگوی های نادرست تفکر، احساس ناکامی کردید و خسته شدید به خودگویی بپردازید. برای مثال: با اینکه گاهی اوقات افکار منفی هم دارم، ولی سعی می کنم هر روز افکار خودم را اصلاح کنم و بهتر شوم . خیلی جدی تلاش می کنم کارهای لذت بخش را بیشتر و کارهای غیر لذت بخش را کمتر انجام دهم. افکار منفی تذکری است به من تا با خودم مهربان تر باشم.
تمرین در جلسه: تصور کنید که افکار منفی شما را رها نمی کند و یا افکاری وسوسه انگیز مانع فعالیتهای عادی و روزانه شما در مدرسه می شوند. چگونه می خواهید با این افکار برخورد کنید.
مرحله سوم: رفتار سازگار: در خصوص سازگاری می شود از چند بعد صحبت کرد ولی منظور ما از سازگاری، بیشتر کنار آمدن با وقایع و موقعیت های جدید است. اگر در کلاس درس هستیم سعی کنیم خود را با کلاس درس و معلم هماهنگ کنیم. انسانها در مواجهه با تغییرات مهم زندگی خود، مثبت یا منفی معمولا دچار استرس می شوند که شدت آن در افراد و شرایط مختلف متفاوت است. ورود شما به دبیرستان احتمالا تغییرات زیادی را به همراه داشته است. این تغییرات از قبیل شروع برنامه تحصیلی جدید و متفاوت، افزایش حجم درس نسبت به دوره راهنمایی تحصیلی، دیدار با افراد و محیط جدید، و ناآشنا، وجود معلمان جدید و ویژگی های جدید.
برای کنار آمدن با شرایط جدید عجله نکنید . بدین منظور لازم است در اولین قدم تغییرات ایجاد شده را بشناسید. شما هم مانند دیگران برای سازگاری با شرایط جدید به زمان نیاز دارید. اگر چنان چه احساس نگرانی کردید و یا احساسات بر شما غلبه کرد به خود فرصت دهید و سعی نکنید تا سریع خود را عوض کنید
مشخص کنید کدام جنبه های تغییر بیشتر آزارتان می دهد، مواجهه با افراد در محیط نا آشنا، حجم زیاد درس ها، مشکلات ارتباطی با معلمان یا مدیر یا معاون.
به گذشته فکر کنید و تغییرات مهم زندگی را بخاطر بیاورید و در ان زمان چه احساسی داشتید؟ چگونه با آن شرایط سازگار شدید؟ به یاد بیاورید زمانی را که یک کار جدی مثلا سواد آموزی را برای اولین بار تجربه کردید و چقدر متزلزل بودید و برای آموختن آن چه صدماتی دیدید.
ما معمولا به زندگی عادی خود عادت کردیم و ترجیح می دهیم همین وضعیت ادامه یابد. چون همه چیز قابل پیش بینی است و ما با تنش زیادی ربرو نیستیم. ولی وقتی شرایط عوض می شود، ابتدا به نظر می رسد اوضاع از کنترل ما خارج شده است و نمی توانیم از راه همیشگی به خواسته هایمان برسیم به همین دلیل دچار سر در گمی و گاه مضطرب می شویم. در حالی که در هر شرایط راه های مختلفی برای رسیدن به اهداف وجود دارد، ما با تدبیر اندیشه و فعال تر شدن می توانیم با شرایط کنارآمده و احساس کنترل و تاثیر گذاری بیشتری بر زندگی داشته باشیم.
مثبت بیاندیشید و مطمئن باشید اوضاع بهتر خواهد شد. سکان زندگی خود را در دست گیرید و مطمین باشید با گذشت زمان توانایی هایتان افزایش خواهد یافت، با گذشت زمان به تغییرات عادت کرده و احساس راحتی بیشتری خواهید کرد. اما بدانید که این کار به تدریج اتفاق می افتد و نه به یکباره.
تکلیف
هر روز خود را با فکری مثبت و امید به آینده شروع کنید.
1)مشکلات خود را یادداشت کنید
2)موانع رفتار و تفکر مثبت را فهرست وار بنویسید.
جلسه هشتم
مثبت زندگی کردن و هدفمند زندگی کردن، برقراری روابط خوب با دیگران
اهداف
آموزش شیوه توقف فکر، آرام سازی ذهن، مثبت زندگی کردن را بیاموزیم
محتوا
مرحله اول : بررسی تکالیف جلسات قبل. و بررسی میزان اثر بخشی مثبت اندیشی بر ذهن و کارهای آنها.
مرحله دوم : آموزش
آموزش شیوه توقف فکر: از اعضاء خواسته می شود که چشمان خود را ببندند و خود را در موقعیتی قرار دهند که اضطراب زاست. مثلا هنگام تحویل درس به معلمشان و یا امتحان دادن در درس ریاضی. و در این هنگام واکنش بدنی چیست آیا تپش قلب می گیرند یا عرق می کنند یا همه چی از یادشان می رود و… از بچه ها خواسته می شود که هر وقت اضطراب و واکنشهای بدنی را تجربه می کند با انگشتش اشاره کند و به محض اشاره ضربه ای به پشت دست وی زده می شود و فرد با چنین ضربه ای احساس درد می کند و از حالت قبلی بیرون می آید و برای مدتی نمی تواند به حالت قبل بر گردد، زیرا تصویر دو چیز در یک زمان در ذهن ممکن نیست و یا اگر تعداد بیشتری با انگشت خود اشاره کردند با ضربه ای بر روی میز رشته افکار افراد را به هم می ریزم. با این شیوه آموزش می دهیم که می توان افکار را متوقف و مدیریت کرد.
آرام سازی ذهن:
1)ابتدا به آرامی چشمان خود را ببندید.
2) آرام باشید ، به آرامی دم و بازدم کنید و تنفس عمیق انجام دهید.
3) زمانی که آرام و آماده به شروع شدید به پاهای خود توجه کنید. به احساساتان در این منطقه توجه کنید.
4) به آرامی عضلات پای خود را سفت کنید و به مدت 10 ثانیه نگه دارید و سپس رها کنید.
5) برای لحظاتی در این حالت آرامش باقی بمانید و آرام و عمیق نفس بکشید.
6) وقتی آماده بودید توجه را به زانوها بدهید و توالی سفت و شل کردن عضله را انجام دهید.
7) این سفت و شل کردن ها را همراه با تنفس عمیق در سراسر بدن انجام دهید.
حال تصور کنید در یک مکان بسیار زیبا هستید جایی که همیشه آرزو داشتید باشید . مثلا کنار یک رودخانه زیبا در میان یک جنگل سر سبز . به آب نگاه کنید . نسیم خنک را روی پوست خود احساس کنید . صدای پرندگان را می شنوید ؟ کمی آب به صورتتان بزنید یا پاهایتان را در آب بگذارید به برگهای روی رودخانه توجه کنید و هر فکر آزار دهنده ای را که به ذهنتان می رسد بر روی یکی از برگها بگذارید و تماشا کنید که جریان رودخانه از شما دور شود. تنفس عمیق یادتان نرود . هر آنچه را که دوست دارید تجسم کنید . مثلا نور . خوشبختی آرامش عشق
مرحله سوم: برای انجام مثبت اندیشی :
1-تمام احساس ها و باورهای ما بر اساس تفکر درونیمان شکل می گیرد می توانیم مثبت باشیم یا منفی، مشتاق یا گرفته، تاثیر گذار یا تاثیر پذیر، بزرگترین تفاوت ما، تفاوت ما در گرایش های ماست.
2-نگرش های کنونی ما عادت هایی هستند که از بازخورد پدر و مادر، دوستان، جامعه، و خویش ساخته شده که تصور مارا از خود و جهان شکل می دهد: بنابراین
الف- انتظارات واقع بینانه داشته باشید
ب- خود را باور داشته باشید و بدون قید و شرط خود را بپذیرید.
ج- باورهای دینیتان را پرورش دهید و اجازه ندهید باورهای دینیتان کمرنگ شود.
د- با افراد قابل اطمینان مشورت کنید.
ذ-از آنچه دارید لذت ببرید.
ر- خودتان را سرزنش نکنید
ز- برای زندگیتان هدف داشته باشید و به هدفهایتان اجازه دهید شما را هدایت کنند.
ه- ذهن خود را بر چیزهای مهم متمرکز کنید. آرام سازی را تمرین کنید و از موقعیت ها لذت ببرید و با خودتان روراست و صادق باشید.
تکلیف
هر روز خود را با فکری مثبت و امید به آینده شروع کنید.
1)مشکلات خود را یادداشت کنید
2)موانع رفتار و تفکر مثبت را فهرست وار بنویسید.
جلسه نهم
جمع بندی
اهداف
جمع بندی و رسیدن به نقاط مثبت اصلی
محتوا
در این جلسه هر گوینده نقاط قوتی را که گروه در تجربه ی مثبت او از روابط با دیگران تشخیص داده است را از زبان خود آن ها می شنوند و از آنها تشکر می کند.و هر عضوی فهرست نقاط مثبت خود را تحویل می گیرد. و با نقاط مثبت ارایه کرده در ابتدا شروع دور مقایسه می کند و به نقاط مشترکی می رسد درپایان اعضای گروه به درک جدیدتری از خود دست می یابند و در آینده اتکای بیشتری بر نقاط شناسایی شده، شیوه های به کارگیری نقاط مثبت را در راه های جدید خوانده داشت.