دانشگاه علوم پزشکی اهواز بیمارستان امام خمینی (ره)
مدرس: عیسی سیلاوی
زمستان 1391
کارگاه آموزشی اصول و روش تحقیق
1
اهداف درس
درپایان این قسمت باید قادر باشید:
تحقیق به روش علمی را تعریف کنید.
توضیح دهید که چرا و چه زمانی تحقیق آغاز می شود؟
انواع تحقیق را معرفی نمایید.
تبیین نماییدکه برای بررسی های علمی و دقیق نیازمند یادگیری روش تحقیق علمی هستید.
2
اهمیت تحقیق و پژوهش
پژوهش به منزله استخوان بندی برنامه های توسعه جوامع بشری به شمار می آید
میزان توجه دولت ها به این امر و بودجه ای که به آن اختصاص داده می شود از شاخص های اصلی توسعه به شمار می آید
طرح استراتژی توسعه صنعتی کشور
ارتباط پژوهش با دستگاههای اجرائی
-نیاز فطری انسان
-پاسخگویی به نیازهای حیاتی
3
بنابراین تحقیق هم از دیدگاه فردی و هم از دیدگاه اجتماعی یک ضرورت است و انسانی که جستجو و تحقیق را در زندگی خود نداشته باشد، تصوری از رشد و تکامل هم برای او نمی توان داشت. علاوه براین ضرورت انجام تحقیق از دیدگاه علمی نیز انکار ناپذیر است چه "تحقیق را مایه حیات علم دانسته اند"
4
سیستم های فکری
پایه های سیستم تفکر / دستگاه اندیشه
منطق
رویکرد
جهان بینی
داده های خام
اطلاعات
دانش
درک
خرد
Context / Container
افکار / باورها / مدل های ذهنی
ظرف / زمینه
مظروف / محتوا Content
5
ویژگی های علوم انسانی
1- هدف علوم انسانی، درک منطقی رفتار انسان است. هر چند که در انسان رفتارهای غیرمنطقی نیز دیده می شود. اما دانشمند علوم انسانی، خود باید در درک اشکال گوناگون رفتار، منطقی عمل کند. پس
علوم انسانی منطقی هستند.
6
ویژگی های علوم انسانی
2- دانشمند علوم انسانی مانند دانشمند علوم فیزیکی می کوشد تا از طریق حداقل متغیرها، حداکثر قدرت تبیین را به دست آورد. به عبارت دیگر افزودن یک متغیر در تجزیه و تحلیل موجب افزایش قدرت تبیین و پیش بینی می شود. اما این عمل موجب پیچیدگی مدل پژوهشی نیز می شود. پژوهشی که یک مسئله را با متغیرهای کمتری تبیین یا پیش بینی کند به پژوهشی که آن را با متغیرهای بیشتری توصیف، تبیین یا پیش بینی کند ترجیح دارد. پس:
علوم انسانی از اصل امساک پیروی می کنند.
7
ویژگی های علوم انسانی
3- دانشمند علوم انسانی معتقد است وقوع هر رویدادی دلایلی دارد و صرفاً تصادفی نیست. هر رویدادی دارای علل بیشین است.
پس نتیجه می گیریم :
علوم انسانی دارای علت هستند
8
ویژگی های علوم انسانی
4- دانشمند علوم انسانی مانند دانشمند علوم فیزیکی روش مخصوص به خود را دارد . به عبارت دیگر علوم انسانی دارای روشها و مفاهیم مخصوص به خود است که هر کسی نمی تواند وارد این حوزه شود. مگر اینکه در این حوزه مطالعه و تحصیل کرده باشد.
پس نتیجه می گیریم :
علوم انسانی دارای روش است و تخصصی
9
ویژگی های علوم انسانی
5- برای آنکه فرضیه ها و نظریه های علوم انسانی مورد استفاده قرار گیرند باید مورد آزمون و آزمایش قرار گیرند. به عبارت دیگر رابطه بین دو متغیر زمانی مورد قبول است که با روش های اندازه گیری مورد آزمایش قرار گرفته باشد و به اثبات برسد. به عبارت دیگر:
علوم انسانی را می توان به صورت آزمایشی مورد بررسی قرار داد.
10
ویژگی های علوم انسانی
6- در صورتیکه یک پژوهش معین در زمینه علوم انسانی بصورت کامل و کافی توصیف شده باشد. هر دانشمند دیگر نیز باید بتواند پژوهش را تکرار و نتایج مشابهی به دست بیاورد.
پس پژوهشهای علوم انسانی باید دارای پایایی باشند
11
ویژگی های علوم انسانی
7- نظریه های علوم انسانی ابدی و جاویدان نیستند و دلایل و مدارکی آن را بی اعتبار می سازند . نمی توان انتظار داشت که یافته های علوم انسانی در مورد یک پدیده ، در درازمدت پایدار بمانند.
پس علوم انسانی پویا هستند
12
شناخت
فلاسفه و دانشمندان برای آگاهی از حقایق واقعیتهای جهان هستی وکشف حقیقت پدیده ها را به منابع و مبانی مختلفی متوسل شده اند. این منابع عبارتند از:
-عقل
-تجربه
-قلب و دل
-وحی
13
انواع دیدگاههای شناختی
الف-دیدگاه تجربه گرایی(پوزیتیوسم)
ب-دیدگاه عقل گرایی
ج-دیدگاه استنباطی
د-دیدگاه ساختاری
ه-دیدگاه هرمنوتیک
14
دیدگاه تجربه گرایی و پوزیتویسم
بانی این طرز فکر فرانسیس بیکن است. این مکتب وسیله شناخت را حواس انسان میداند و معتقد است شناختی اعتبار دارد که به وسیله یکی از حواس قابل درک باشد.
15
دیدگاه عقل گرایی
این دیدگاه اعتقاد دارد که حواس انسان هیچگاه کلیت و ضرورت اصول و مفاهیم را در نمی یابد و لذا منشا دیگری به نام عقل ضرورت دارد.
16
دیدگاه ساختاری
17
برنامه پژوهشی لاکاتوش ساختاری است که برای پژوهشهای بعدی به نحوی ایجابی و سلبی رهنمونهایی را فراهم می سازد.
رهنمون سلبی یک برنامه این شرط را شامل میشود که مفروضات اساس برنامه نباید ترک یا جرح و تعدیل شود.
رهنمون ایجابی، رهنونهای تقریبی ای را شامل میشود که چگونگی امکان تحول و توسعه برنامه پژوهشی را بیان می کند.
18
نظریه توماس کوهن
نظریه توماس کوهن بر جنبه انقلابی پیشرفتهای علمی تاکید دارد. به طوری که انقلاب متضمن طرد و رد یک ساختار نظری و جایگزینی آن با ساختار نا سازگار دیگر است.
19
دیدگاه هرمنوتیک
در روش هرمنوتیکی با تفسیر و تاویل متن معنی و مفهوم نهفته در آن کشف و راز و رمز آن بازگشایی می شود
20
21
1- تجربه
هر فرد بر اساس تجربیات شخصی خود می تواند پاسخهای بسیاری از سوالاتی را که با آنها رو به روست بیابد.
محدودیت : هر فرد براساس ویژگی های خاص خود تحت تاثیر حوادث قرار می گیرد. در شرایط مشابه ممکن است دو فرد تجربیات متفاوت داشته باشند.
22
2- مرجع مطلق
فرد پاسخ سوالاتش را نزد کسی جستجو می کند که دارای آگاهی و صلاحیت باشد.
محدودیت : مرجع مطلع هم جایز الخطاست و از طرفی مراجع مطلع درباره اصول، اختلاف نظر دارند.
23
3- استدلال قیاسی
اولین گام اساسی برای کشف نظام مند حقیقت را فلاسفه یونان برداشتند.
در استدلال قیاسی فرد با استفاده از قوانین معین منطق از احکام کلی به احکام جزیی میرسد.
محدودیت: نتیجه یک قیاس صوری نمیتواند از محتوای صغری(فرض فرعی) و کبری (فرض اصلی) فراتر رود لذا نتایج درست باید از صغری و کبری درست بدست آید.
24
4- استدلال استقرایی
برای نخستین بار توسط فرانسیس بیکن مطرح شد. کسب دانش از طریق مشاهده مستقیم باید صورت گیرد. انسان شخصاً طبیعت را مورد مشاهده قرار دهد و واقعیات معین را جمع آوری کند و به یک تعمیم دست یابد.
محدودیت: برای اطمینان کامل از نتایج استقراء تمامی موارد باید مورد مشاهده قرار گیرند.
25
5-روش علمی
مهمترین جنبه های روش استقرایی و قیاسی ترکیب شدند و روش علمی (روش استقرایی – قیاسی) به دست آمد.
در روش علمی محقق بطور استقرایی از مشاهده به فرضیه و سپس بطور قیاسی از فرضیه به استنباط منطقی می رسد و پیامدهایی را که در صورت درست بودن رابطه فرض شده پیش خواهند آمد قیاس می کند. اگر استنباط های قیاسی با پیکره سازمان یافته و دانش مورد قبول، سازگار باشند با گردآوری داده های تجربی باز هم مورد آزمون قرار می گیرند و برمبنای شواهد، فرضیه ها، رد یا قبول می شوند.
26
کلیات روش تحقیق
انتخاب موضوع
بیان مساله
بررسی متون
اهداف، سئوالات و فرضیات
متغییرها
انواع مطالعات
مدیریت تحقیق
آمار توصیفی
روش نمونه گیری
حجم نمونه
ابزار جمع آوری داده ها
آمار تحلیلی
تجزیه و تحلیل
منابع
اخلاق در پژوهش
27
باید از هفت خوان رستم رد شویم ؟!!
28
خیر !
این کار خیلی هم ساده است …
29
برداشت شما از تحقیق چیست؟
چگونه به تحقیق نگاه میکنید؟
چه تعریفی از تحقیق در نظر دارید؟
30
تعریف تحقیق
تحقیق از نظر لغوی به معنای بررسی و پیدا کردن حقیقت
از نظر علمی عبارتست از تلاش و انجام یک فعالیت منظم و هدفدار برای رسیدن به حقیقت و پاسخ به سوال و دستیابی به دانش و آگاهی بیشتر در مورد یک پدیده و یا یک مسئله به منظور چاره جویی با استفاده از مراحل و روش علمی.
تحقیق فرایندی است برنامه ریزی شده، هوشیارانه، نظام مند و قابل اعتماد برای یافتن حقایق یا فهم عمیق مسایل.
31
ادامه تعریف
جستجو و کاوش عمیق و متمرکز پیرامون یک موضوع خاص به منظور کسب اطلاعات و حصول اطمینان از صحت اطلاعات، تحقیق یا پژوهش نامیده می شود.
تحقیق به روش علمی را مجموعه مقررات و قواعدی دانسته اند که چگونگی جستجو برای یافتن حقایق مربوط به یک موضوع را نشان می دهد.
32
یک سوال علمی
نمونه
یک پاسخ علمی
جامعه
33
اهداف اولیه پژوهش علمی:
الف-بررسی و ارزیابی نظریه ها
ب-ارایه نظریه جدید
ج-حل مشکل
34
هدف از آموزش روش تحقیق علمی
-فراگیری روش وصول به حقایق و کشف مجهولات
-کسب مهارت لازم برای اجرای پروژه های تحقیقاتی
-کسب مهارت لازم برای تهیه پایان نامه های تحصیلی
35
ویژگیها و قواعد تحقیق علمی
توسعه ای بودن.
قابلیت بررسی داشتن
نظم داشتن
تخصص طلبی
قابلیت تعمیم
دقت طلبی
واقعی بودن
صبر طلبی
جرات طلبی
نیاز به مدیریت واحد
رعایت اصل بی طرفی
اجتهادی بودن تحقیق
36
یک تحقیق علمی مشخصات زیر را دارد
1- تحقیق معطوف به حل مسئله است . (کشف یک رابطه )
2- تحقیق به پرورندان قوانین کلی ، اصول ، یا نظریه هایی تاکید می کند که برای پیش بینی رویدادهای آینده مفیدند.
در تحقیق از روی نمونه ی مشاهده شده خصایص جامعه موردنظر استنباط می شود. تحقیق چیزی بیشتر از بازیابی اطلاعات و یا جمع آوری ساده اطلاعات است.
3- تحقیق بر آزمایش های قابل مشاهده و یا شواهد تجربی مبتنی است موضوعات تحقیق باید قابل مشاهده باشند.
4- تحقیق مستلزم مشاهده و توصیف دقیق است.
ابزارهای اندازه گیری کمّی و دقیق ترین شکل توصیف را به کار می برد و اگر ممکن یا مناسب نباشد توصیف های کیفی و یا غیر کمی را در مشاهدات بکار می بندد (روشهای معتبر برای جمع آوری اطلاعات )
37
5- تحقیق به تخصص نیاز دارد.
6- محقق باید به دور از عواطف و تعصبهای شخصی ، تلاش کند منطقی و عینی داده های جمع آوری شده خود را با بکار بردن آزمونهای ممکن محک بزند و به دنبال آزمایش فرضیه اش باشد نه اثبات آن.
7- تحقیق به دنبال حل مسایل جدید، بکر و اصیل است.
8- بکار بستن صبر و شکیبایی و نداشتن شتاب در کار
9- تحقیق با دقت ثبت و گزارش می شود.
10- تحقیق گاهی شهامت لازم دارد.
38
انواع تحقیق براساس هدف به سه دسته تقسیم می شوند
1- تحقیقات بنیادی Basic Research
هدف از این نوع تحقیقات «گسترش مرز علم و دانش» است.
منجر به «تولید علم» می شود یا نظریه و نظریه های قبلی در آن رشته را تکمیل می کند و یا به نقد نظریه های قبلی پرداخته و افق جدیدی را به روی انسان باز می کند.
انواع تحقیق
39
2- تحقیقات کاربردی Applied Research
هدف از این تحقیقات حل مسایل و مشکلات فراروی جوامع انسانی برای یک زندگی بهتر و با امکانات مناسبتر می باشد. اختراعات و ابتکارات و نوآوریهای بشر در رشته های مختلف در ردیف تحقیقات کاربردی محسوب می شود.
40
تحقیق بنیادی و کاربردی
تفاوت زمینه ای
41
3- تحقیقات توسعه ای
هدف این تحقیقات توسعه و بهبود یک فرآیند، طرح، محصول یا برنامه است و آزمون یک نظریه نیست.
42
تحقیقات علمی بر اساس ماهیت و روش
الف ) تحقیقات تاریخی
ب ) تحقیات توصیفی
ج ) همبستگی
د ) تجربی و علیّ
43
تحقیقات تاریخی
-تحقیقات تاریخی: با استفاده از اسناد و مدارک معتبر انجام می شود تا بتوان از این طریق ویژگیهای عمومی و مشترک پدیده ها و حوادث تاریخی و دلایل آنها را تبیین کرد. منابع این تحقیق عبارتست از:
منابع دست اول: که مستقیما در ارتباط با حادثه قرار می گیرد
منابع دست چندم: که به طورغیرمستقیم در ارتباط با حادثه است
منابع مکتوب, شفاهی, تصویری, ساختمانی, مادی الکترونیکی تعدادی از منابع تاریخی هستند که مورد استفاده قرار می گیرند
دلایل ضعف این نوع از تحقیق عبارتست از :
-محقق در صحنه حضور ندارد.
-امکان تهیه مدارک کافی برایش مقدور نیست.
-بعضی از منابع سندیت و اعتبار ندارند.
44
تحقیقات توصیفی
-تحقیقات توصیفی: محقق به دنبال چگونه بودن موضوع است و می خواهد بداند پدیده ، متغیر، شی یا مطلب چگونه است.
تحقیقات توصیفی از نظر شیوه نگرش به دو دسته تقسیم میشوند:
الف)تحقیقات توصیفی محض: محقق صرفا به کشف و تصویر سازی ماهیت و وضعیت موجود مساله می پردازد.
ب) تحقیقات توصیفی-تحلیلی: محقق علاوه بر تصویر سازی آنچه هست به تشریح و تبیین دلایل چگونه بودن و چرایی وضعیت مساله می پردازد.
به طور کلی تحقیقات توصیفی به سه یا چهار گروه تقسیم میشود :
تحقیقات زمینه یاب, تحقیق موردی ,تحقیق تحلیل محتوا ، قوم نگاری از انواع این تحقیق است .
45
تحقیق زمینه یاب: این تحقیق به مطالعه ویژگیها و صفات افراد می پردازد و وضعیت فعلی جامعه آماری را در قالب چند صفت یا متغیر مورد بررسی قرار میدهد.
تحقیق موردی: این تحقیق عبارتست از مطالعه یک مورد یا یک واحد و کاوش عمیق در مورد آن. در اینگونه تحقیق محقق فرضیه های خود را می سازد و به گردآوری اطلاعات درباره آن می پردازد .
تحلیل محتوا: این تحقیق به منظور توصیف عینی و کیفی محتوای مفاهیم به صورت نظامدار انجام می شود. محقق در این تحقیق به دنبال تجزیه و تحلیل و توصیف مطالب است.
46
تحقیقات همبستگی
این تحقیقات برای کسب اطلاع از وجود رابطه بین متغیرها انجام میپذیرد، ولی در آنها الزاما کشف رابطه علت و معلول مورد نظر نیست. در تحقیق همبستگی بر کشف وجود رابطه بین دو گروه از اطلاعات تاکید می شود.
اساسا همبستگی به دو شکل وجود دارد: مثبت و منفی.
همبستگی مثبت: جهت تغییرات یک متغیر با جهت تغییر در متغیر دیگر همسو باشد.
همبستگی: جهت تغییرات یک متغیر با جهت تغییر در متغیر دیگر همسو نباشد.
دامنه و طیف ضریب همبستگی 1+ تا 1- نوسان دارد.
برای اندازه گیری ضریب همبستگی بین متغیرها از روشهای مختلفی مثل روش پیرسون ،اسپیرمن، کندال و… استفاده می گردد.
47
تحقیقات علی
در اینگونه تحقیقات کشف علتها یا عوامل بروز یک رویداد یا حادثه یا پدیده مورد نظر است . محقق در متغیرها دخل و تصرفی نداشته، اساسا حضور ندارد بلکه تحقیق علیّ را انجام می دهد تا این متغیرها و عواملی را که باعث بروز واقعه شده است را شناسایی کند .
این نوع تحقیق دارای معایبی است. از آن جمله:
-تهیه مدارک و اسناد و مبانی استدلال مساله.
-نمیتوان نسبت به نتایج تحقیق یقین قطعی داشت.
-تشخیص معتبر بودن یا نبودن نتایج تحقیق نیز کار مشکلی است.
48
تحقیقات تجربی (آزمایشی)
تحقیقات تجربی بر شناخت رابطه علت و معلولی بین متغیرها تاکید دارد و سخن از مطالعه رابطه یک سویه و تاثیر مستقل (علت) بر متغیر تابع (معلول) است و در پایان محقق به طور قاطع نظر میدهد که چنین رابطه ای وجود دارد یا ندارد.
49
پیش نیازهای تحقیق علمی
-وجود فرهنگ تحقیق
-محقق: داشتن نیروی محقق ماهر و مطلع از فنون
-بودجه: تخصیص منابع مالی لازم
-سازمان لازم: یعنی پشتیبانی موسسات تحقیقاتی
-ابزار تحقیقاتی: تحقیق علمی بدون ابزار لازم مکن نیست.
-فراغت لازم برای محقق: اعم از زمانی و فکری مثل مسکن و وسیله نقلیه و…
-ضوابط و مقررات مالی و اجرایی
50
طرح تحقیق عبارتست از برنامه ای برای انجام تحقیقات منظم جهت درک هرچه بهتر پدیده منتخب و تغییر شرایط مشکل آفرین
اساس تهیه و تدوین طرح تحقیق عبارت از فرایندی از ارائه دلیل برای تایید فعالیت مورد نظر تحقیق
چارچوب نظری (چه یا چه چیز؟)
روش تحقیق (چگونه؟)
طرح تحقیق proposal
51
جلب منابع اعتباری یا خدماتی از سازمان های ذینفع؛
کسب مجوز لازم از سازمان های نظارتی؛
در نظر گرفتن تمامی جنبه های اجرایی که ممکن است قبل از نگارش برای ما مبهم باشد.
چرا باید طرح پژوهشی تهیه شود؟
52
تحقیق خوب دارای ویژگیهای زیر است :
-ادراکی بودن : یعنی قابل درک باشد
-بسیط بودن : تک باشد و حالت ترکیبی نداشته باشد
-میکرو بودن : در حد توان محقق باشد
– نو بودن
-مرتبط با رشته تخصصی محقق بودن
-شفاف بودن : ابهام نداشته باشد
53
مراحل علمی تحقیق
مرحله 1 -ایجاد سوال (پرسش آغازین )
پرسشی در ذهن پژوهشگر شکل می گیرد.
54
55
منابع طرح مساله تحقیق
موضوع تحقیق بر اساس منابع متعدد مطرح می شود:
الف) کنجکاوی
ب) تجارب شخصی
ج) مطالعه آثار مکتوب
د ) منابع شفاهی
ه ) متقاضیان تحقیق
56
کنجکاوی
انسان به دلیل برخورداری از قوای فکری و عقلی، همواره در اندیشه و تفکر درباره جهان و زندگی و مسا یل گوناگون آن است. بنابراین، در مقابل شناخته ها و آگاهیهای او، ناشناخته ها و مجهولات قرار می گیرد و به ذهن او خطور می کند گاه طرح این سوالها به شکل گیری راه حلهای فرضی، ذهنی و تخیلی منجر می گردد و مقدمه تشکیل نظریه را فراهم می آورد.
57
تجارب شخصی
انسان دائما با محیط خارج ارتباط و کنش و واکنش داردو از آن تاثیر میگیرد یا در آن تاثیر می گذارد. این واکنشهای شخصی ممکن است در طرح مساله تحقیق موثر باشد.
58
مطالعه آثار مکتوب
مطالعه امکان آشنایی با نظریه ها و تجارب دیگران و حاصل کاوشها و شناختهای دیگر دانشمندان و صاحبان آثار را فراهم می کند.در واقع مطالعه راهی است برای ورود به مخزن معلومات و قلمرو معرفتی و شناختی نوع بشر در تمام زمینه ها یا زمینه ای خاص
59
گفت و شنود با افراد مختلف نیز باعث افزایش آگاهی و معلومات و در عین حال افزایش مجهولات انسان میشود.
سخنرانیها ، گفتگوها ، نشستها ، مناظره ها ، میزگرد ها و … منابع شفاهی را تشکیل میدهند.
منابع شفاهی
60
متقاضیان تحقیق
معمولاً کسانی هستند که به مشکلی برخورد نموده در جستجوی چاره ای برای حل آنند و برای این کار از پژوهشگران کمک می گیرند.
61
مراحل علمی تحقیق
مرحله 2- تشخیص مسئله و مشخص کردن موضوع مورد مطالعه (تبدیل سوال به موضوع تحقیق) :
در این مرحله محقق باید مسئله مورد تحقیق خود را بر اساس سوال یا سوال هایی که در مرحله قبل در ذهن او ایجاد شده است، به موضوع تحقیق تبدیل کند.
62
مساله کلی
فرایند انتخاب موضوع.
مساله ای اختصاصی و روشن
63
معیارهای انتخاب موضوع
اولویت و اهمیت موضوع:
آیا موضوع نیازی را رفع می کند؟
آیا موضوع الویت زمانی و مکانی دارد؟
قابلیت اجرا:
تعداد شرکت کنندگان کافی باشد.
از نظر وسعت قابل اداره باشد.
از نظر زمانی قابل انجام باشد.
از نظر سیاست های بهداشتی و بالینی قابل انجام باشد.
64
دوباره کاری نباشد:
یافته های قبلی را بسط دهد.
یافته های جدید به دست دهد.
اگر تکراری است،تکرار آن مفید یا لازم باشد .
مسائل اخلاقی در موضوع تحقیق:
خطرات فیزیکی غیر قابل قبول
تجاوز به حریم خصوصی و ….
65
مناسب بودن
دقت کنید و به دوسوال پاسخ دهید:
وسعت مسئله مورد نظر چقدر است؟ و شدت مسئله به چه میزان می باشد؟
علاقه مندی و دانش محقق
66
فرایند انتخاب موضوع
تجزیه و تحلیل دقیق ابعاد مساله به کمک:
مشورت با افراد صاحب نظر
فناوری جدید
مشاهده دقیق
مرور متون آثار علمی موجود
67
مهمترین نکات در نگارش موضوع تحقیق
1- متغیرها در موضوع تحقیق نوشته شود.
2- آزمودنیهای مورد مطالعه می بایست در موضوع تحقیق نوشته شود.
3- مکان انجام تحقیق می بایست در موضوع تحقیق نوشته شود.
4- زمان انجام تحقیق می بایست در موضوع تحقیق نوشته شود.
68
عنوان
اولین عبارتی است که دیگران با آن مواجه می شوند.
ممکن است بر اساس آن درباره طرح تحقیقاتی پیشنهادی شما قضاوت کنند.
کسانی که قرار است طح تحقیقاتی پیشنهادی شما را تصویب کنند، باید از عنوان تحقیق درست همان چیزی را بفهمند که شما می فهمید.
69
عنوان به ما می گوید:
چه چیزی را
در چه زمانی
روی چه افرادی
مطالعه خواهیم کرد.
70
مرحله 3 : توصیف (بیان ) مسئله تحقیق
در این قسمت محقق باید زوایا و ابعاد موضوع و مسئله بودن موضوع تحقیق را بیان کند. به کمک تجربیات شخصی، استدلال های عقلی و یا نتایج تحقیق.
مرحله 4 – تبیین اهمیت و اهداف تحقیق
محقق مهم بودن تحقیق خود را توضیح می دهد و همچنین هدف کلی و اهداف جزیی خود را از انجام تحقیق کاملاً مشخص می کند.
71
“The only sure way to Create a successful research is to Begin with the Goal in mind”
72
جدول کنترل و ارزیابی نگارش مساله تحقیق
ردیف شرح بلی خیر ملاحظات
1 آیا صورت مساله به شکل سوالی است ؟
2 آیا مقدمه توضیحی درمورد مسا له و اهمیت تحقیق داده است؟
3 آیا ابعاد و حدود مساله بیان شده است ؟
4 آیا فهرست متغیرها و مدلهای مربوط ذکر شده است ؟
5 آیا سوالات ویژه تحقیق تدوین و بیان شده است ؟
6 آیا به هدف تحقیق اشاره شده است ؟
7 آیا بیان مساله از وضوح برخوردار است ؟
8 آیا اصطلاحات و مفاهیم به خوبی تعریف شده است ؟
73
تمرین: انتخاب موضوع و عناوین پژوهشی استاندارد و مطلوب
مثال: راهکارهای رعایت عدالت در نظام پرداخت و جبران خدمات
مثال: آسیب شناسی اخلاق اقتصادی در الگوی پیشرفت اسلامی- ایرانی
مثال: آسیب شناسی اخلاق اداری در الگوی پیشرفت اسلامی- ایرانی
مثال: رسالت رسانه زمینه ساز در مواجهه با دجال آخرالزمان
مثال: تعامل عقل و علم در منظومه معرفتی شیعه یا روایات اهل بیت علیهم السلام
74
مرحله 5- طرح و تدوین فرضیه های تحقیق
– حدس و گمانی که محقق در مورد میزان و نحوه ارتباط بین متغیرها قبل از انجام تحقیق مطرح می کند و ممکن است پس از مطالعه و تحقیق حدس و یا فرضیه وی تایید و یا رد شود.
حدس و گمان محقق باید مبتنی بر تحقیقات قبلی، تجربیات شخصی و یا استدلالهای عقلی باشد.
مثال : «بین سطح تحصیلات والدین» و «معدل درسی فرزندان» رابطه وجود دارد.
75
فرضیه : پاسخ اولیه و اجمالی به مساله تحقیق
نقش فرضیه در انجام تحقیق:
1)مطالعه منابع و ادبیات مربوط به موضوع جهت دار شود.
2)پژوهشگر را نسبت به جنبه های موقعیتی و معنی دار مساله پژوهش حساس تر می نماید.
3)فرضیه باعث می شود تا محقق مساله پژوهش را بهتر درک کرده و روشهای جمع آوری اطلاعات را بهتر تعیین نماید.
4)فرضیه چارچوبی را برای تفسیر اطلاعات جمع آوری شده و نتیجه گیری از آن ارائه می دهد.
76
فرضیه سازی یکی از مراحل حساس تحقیق را تشکیل میدهد؛ چرا که فرضیه ها نقش راهنما دارند و به فعالیتهای تحقیقاتی جهت می دهند . فرضیه ها به محقق کمک می کنند تا از بین طرق فراوان رسیدن به مقصد تنها چند مورد آن را که بیش از همه نزدیکتر به مقصد تنها چند مورد آن را که بیش از همه نزدیکتر به مقصد به نظر می رسد برگزیند و سهل الوصول ترین راهها و محتمل ترین جهت ها را برای رسیدن به هدف تحقیق انتخاب کند .
77
تفاوت فرضیه و نظریه چیست ؟
نظریه و قوانین عمدتا مشتمل بر قضایای کلی و عمومی هستند و به مورد خاصی تعلق ندارند و می توانند مصادیق زیادی داشته باشند. در حالی که فرضیه حالت کلی ندارد و مختص مساله تحقیق است که از قضایای کلی ناشی می شود ولی در یک قلمرو خاص شکل می گیرد .
78
فرضیه باید
بصورت یک جمله خبری باشد.
متغیر ها قابل سنجش باشند.
در یک فرضیه نمی توان متغیرهای زیادی طرح کرد.
روشن و دقیق باشد.
با دانش موجود هماهنگ باشد.
قدرت تبیین داشته باشد.
فارغ از مفاهیم ارزشی و اخلاقی باشد. کلماتی مثل : (باید- بهتر- خوب- حتماً … نباشد.)
مثال: بین جو سازمانی با رضایت شغلی کارکنان بیمارستان امام خمینی (ره) اهواز رابطه معناداری وجود دارد
79
انواع فرضیه
فرضیه پژوهشی (تحقیق): (H1)
به فر ضیه ای گفته می شود که توسط محقق طرح شده است و قصد دارد درستی یا نادرستی آن را مورد بررسی و آزمون قرار دهد.
80
فرضیه صفر : (H0)
فرضیه ای که همیشه ارتباط و یا تفاوت بین متغیرها را نفی و انکار می کند. فرضیه صفر را نمی نویسند فقط در تجزیه و تحلیل اطلاعات آن را در نظر می گیرند. مثال :
فرضیه محقق (1H) : بین هوش و خلاقیت دانش آموزان رابطه وجود دارد.
فرضیه صفر (0H) : بین هوش و خلاقیت دانش آموزان رابطه وجود ندارد.
81
مرحله ششم – تعیین متغیرهای تحقیق و تعریف مفهومی و عملیاتی آنها
متغیر : به هر چیزی که ثابت نیست و تغییر می کند و کم یا زیاد می شود متغیر گویند. مثل سن، درآمد، هوش.
در تحقیق متغیر چیزی است که ثابت نیست. مقادیر و ارزش های مختلفی را می پذیرد و محقق قصد دارد در مورد آن اطلاعات به دست آورد.
مثل : بین میزان مطالعه و پیشرفت تحصیلی رابطه وجود دارد.
بین عزت نفس و رشد اجتماعی دانش آموزان دختر دوره ی متوسط شهر اراک رابطه وجود دارد.
82
تعریف مفهومی و عملیاتی متغیر
تعریف مفهومی تعریفی است که معمولاً برای یک واژه در فرهنگ لغات و یا کتب دیگر آمده و پژوهشگر می تواند عیناً آنها را با ذکر ماخذ در تحقیق خود آورده و مورد استفاده قرار دهد.
تعریف عملیاتی: محقق روشی را که برای اندازه گیری یک متغیر در تحقیق خود در نظر می گیرد را تعریف عملیاتی می گویند.
منظور پژوهشگر از مفهوم موردنظر و اینکه چگونه متغیر را مورد سنجش قرار خواهد داد.
83
انواع متغیرها
1- متغیرهای کمّی قابل اندازه گیری اند و می توان اندازه آنها را بصورت عددی نشان داد و دو دسته اند:
الف) متغیرهای پیوسته: هر مقدار و اندازه ای را قبول می کنند (قد– درآمد– سن)
ب) متغیرهای گسسته: فقط اعداد اصلی و صحیح (نه اعشاری) را قبول می کنند. (تعداد افراد یک کلاس )
2- متغیرهای کیفی: قابل اندازه گیری بصورت کمّی و ریاضی نیستند. قابل مرتب شدن و طبقه بندی هستند. مثل گروههای خونی – تحصیلات
84
تقسیم بندی متغیرها براساس نقشی که در تحقیق دارند
متغیر مستقل: متغیر محرک، علت، مقدمه و عامل است که توسط محقق، اندازه گیری یا دستکاری و یا انتخاب می شود تا اثرات آن بر متغیر دیگری که وابسته است روشن شود.
متغیر وابسته: متغیر پاسخ، معلول است. مورد مشاهده و اندازه گیری قرار می گیرد تا اثرات متغیر مستقل بر آن مشخص شود.
مثال :
– بررسی نقش ورزش صبحگاهی در کاهش مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی و عروقی
85
متغیرهای تعدیل کننده
متغیر مستقل ثانوی است که می تواند متغیر وابسته را تحت تاثیر قرار دهد. مثل جنسیت، سن، تحصیلات. مثلاً « بررسی تاثیر دیدن برنامه های تلویزیونی خشونت آمیز در میزان پرخاشگری دانش آموزان ابتدایی» ممکن است تاثیر میزان دیدن این برنامه ها در پرخاشگری بین دختران و پسران یکسان نباشد . لذا جنس یک متغیر تعدیل کننده است.
86
متغیرهای کنترل
چنانچه در یک تحقیق تاثیرگذاری متغیر تعدیل کننده لحاظ شود به آن متغیر کنترل گفته می شود. (اثر آن خنثی یا کنترل شود) عوامل موثر بر ترغیب دانش آموزان دختر به نماز جماعت.
87
متغیرهای مزاحم
متغیرهایی هستند که بر نتیجه پژوهش اثر می گذارند ولی مستقیماً نمی توان آنها را شناسایی و به کنترل درآورد.
مثل : گرسنگی ، هیجان، خستگی
88
مرحله هفتم : مطالعه و بررسی سوابق تحقیق (پیشینه )
محقق باید بداند قبل از او در مورد موضوع مورد مطالعه چه کسانی نظریه یا تحقیق انجام داده اند و چه فرضیه ها و نتایجی داشته اند.
هدف از این مرحله :
1- «بینش پژوهشگر» نسبت به موضوع وسیع تر و عمیق تر می شود.
2- چه کارهایی دیگران انجام داده اند و چه کارهایی انجام نشده است.
3- از روش مراحل و نتایج تحقیقات قبلی مطلع می شود.
4- پژوهشگر می تواند کارهای انجام شده را «نقد» کند، هم می تواند آن ها را «تکمیل» کند و هم می تواند یک فعالیت و حرکت جدید تحقیقاتی را «تولید» و یا آغاز نماید.
89
مرحله هشتم : طراحی یک روش تحقیق و مدل آماری مناسب
یک تحقیق علمی مبتنی بر «روش تحقیق» مناسب است که محقق باید آن را تعیین کند.
– همچنین در این مرحله محقق باید جامعه آماری، حجم نمونه، شیوه نمونه گیری، ابزارهای جمع آوری اطلاعات و مدل تحلیلی آماری مناسب خود را مشخص می کند. ( توضیح بیش تر در ادامه خواهد آمد.)
90
جامعه آماری
پاسخ به این پرسش که :
– اطلاعات را از چه کسانی یا از کجا جمع آوری کنیم؟
جامعه عبارتست از گروه یا طبقه ای از افراد، اشیاء ، متغیرها، مفاهیم یا پدیده ها که حداقل در یک ویژگی مشترک باشند
مثال جامعه :
بررسی اثر استرس شغلی بر فرسودگی شغلی در کارکنان بیمارستان امام خمینی
91
نمونه آماری
زیرمجموعه ای از جامعه است. گروه کوچکی از جامعه هستند که برای تجزیه و تحلیل و مشاهده انتخاب می شوند
92
نمونه گیری
sampling به روش انتخاب نمونه، نمونه گیری می گویند. در واقع انتخاب قسمتی از جامعه تعریف شده که معرف آن جامعه باشد را نمونه گیری می گویند.
هدف اصلی نمونه گیری برآورد مقادیر جامعه به کمک مقادیر نمونه است.
93
روشهای برآورد حجم نمونه
روش اول:
در این روش از تخمین شخصی استفاده می شود؛ یعنی اینکه محقق با در نظر گرفتن عواملی شخصا نسبت به برآورد حجم نمونه یا تعیین درصد مشخصی از جامعه اقدام می کند. هرچه جامعه کوچکتر باشد، این درصدها بزرگتر خواهد شد و بر عکس
روش دوم :
در این روش برای برآورد حجم نمونه از تکنیک ها و روش های آماری استفاده می شود. ولی محقق برای انجام آن به دانستن اطلاعات و پارامترهایی درباره جامعه ای که قصد انتخاب نمونه از آن را دارد.
94
حجم نمونه sample size
الف) از طریق فرمول کوکران
n : حجم نمونه
N : تعداد کل افراد جامعه
در سطح اطمینان 95 درصد مقدار t یا z = 1/96 و درسطح اطمینان 99 درصد مقدار t یا z= 2/85
d : مقدار خطای قابل تحمل که معمولاً (05/0) یا (01/0) است.
p : برآوردی از نسبت افراد جامعه که دارای ویژگی موردنظر در تحقیق می باشند.
q : برآوردی از نسبت افراد جامعه که دارای ویژگی موردنظر در تحقیق نمی باشند.
مقدار (p و q) را می توان 5/0 در نظرگرفت که در این صورت حجم نمونه حداکثر خواهد بود.
95
حد نصاب های نمونه
-در تحقیق همبستگی حجم نمونه 30 نفر است
– در تحقیقات علیّ و آزمایشی حجم نمونه 15 نفر است
-در تحقیق توصیفی زمینه یاب و پیمایشی حداقل حجم نمونه 100 نفر است
-در تحقیقاتی که نیاز به طبقه بندی جامعه برای نمونه گیری میباشد حداقل نمونه هر طبقه بین 20 تا 50 نفر است .
96
فعالیت
چنانچه کل معلمان کلاس اول ابتدایی یک منطقه 280 نفر باشد مشخص کنید که از این تعداد چند نفر را می بایست بعنوان حجم نمونه انتخاب کنیم تا نتایج نمونه قابل تعمیم به کل جامعه آماری باشد؟
97
نکته
در آمار به مقادیر اندازه گیری شده صفات مربوط به یک نمونه، ” شاخص آماری “ و به مقادیر اندازه گیری شده صفات مربوط به تمام جامعه ” پارامتر“ می گویند.
98
شیوه های نمونه گیری
1- نمونه گیری تصادفی ساده :
همه افراد جامعه احتمال و شانس انتخاب شدن دارند. به دو صورت است: قرعه کشی و یا جدول اعداد تصادفی.
قرعه کشی : تعداد اعضای جامعه آماری کم است، شماره یا اسامی همه را می توان روی کاغذ نوشت و از میان آنها انتخاب کرد.
جدول اعداد تصادفی : تعداد اعضای جامعه آماری زیاد است این جدول در پایان کتاب های آماری وجود دارد.
99
2- شیوه نمونه گیری سیستماتیک (نظام مند)
کل جامعه آماری به صورت اعداد متوالی شماره گذاری می شود و بعد حجم جامعه به حجم نمونه تقسیم می شود و عددی به دست می آید که به آن «عدد پایه» می گویند. (فاصله نمونه گیری) سپس یک عدد بطور تصادفی که کمتر از عدد پایه است انتخاب کرد. و در مراحل بعد عدد پایه به شماره انتخاب شده قبلی اضافه می شود و بدین ترتیب شماره های بعدی بصورت منظم و سیستماتیک مشخص می شوند به عبارت دیگر با مشخص شدن اولین شماره به شماره های بعدی بصورت منظم و سیستماتیک مشخص می شوند.
مثال :
(فاصله نمونه گیری)
عدد انتخاب شده بصورت تصادفی 5 است. پس افراد با شماره های ……، 35 ، 25، 15، 5
جزو نمونه گیری هستند.
100
3- شیوه نمونه گیری طبقه ای
در صورتیکه اعضای جامعه همگن نباشند و از طبقات مختلفی تشکیل شده باشند. در آن صورت نمونه متناسب با تعداد افراد طبقات انتخاب می شود. به عبارت دیگر هر یک از طبقات موجود در جامعه در نمونه حضور دارند.
در این روش جامعه به تفکیک طبقات مشخص می شود و نمونه هایی مستقل از هر طبقه انتخاب می شود.
از دانش آموزان شهری و روستایی می خواهیم نمونه گیری کنیم.
تعداد افراد جامعه 1000 نفر که 700 نفر (70%) شهری و 300 نفر (30%) روستایی هستند و تعداد افراد نمونه 200 نفر است.
لذا 140 دانش آموز شهری و 60 دانش آموز روستایی باید ا نتخاب شود. یعنی 70% شهری و 30% روستایی.
101
4-شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای
عبارت است از انتخاب واحد تحلیل و به عبارتی واحد اصلی مطالعه از طریق طی چند مرحله نمونه گیری پیوسته .
– زمانی کاربرد دارد که انتخاب نمونه از اعضای جامعه مشکل یا غیر ممکن است.
– فهرست کاملی از اعضای جامعه وجود ندارد.
– جامعه مورد تحقیق بزرگ و گسترده است.
– واحد نمونه گیری گروهی از افراد هستند.
– نقطه ضعیف این روش نمونه انتخاب شده امکان دارد معرف و نماینده واقعی جامعه نباشد.
برای مثال : بررسی وضعیت هوشی دانش آمو زان پنجم ابتدایی استان مرکزی
استان ← 4 منطقه ← 5 مدرسه ← از هر مدرسه 2 کلاس ← و از هر کلاس 15 دانش آموز
102
اختلاف بین روشهای مختلف نمونه گیری
103
انواع نمونه های غیر احتمالی یا تورش دار
الف ) نمونه گیری سهمیه ای
ب ) نمونه گیری اتفاقی
ج ) نمونه وضعی
د ) نمونه موردی
104
نمونه گیری سهمیه ای
در این روش تعداد نمونه ها مشخص می شود و به همراه دستورالعمل مصاحبه و پرسشگری تحویل پرسشگر می گردد تا شخصا به میدان بررسی رفته و خودش افراد نمونه را با توجه به تعدادی که به وی داده شده انتخاب کند و از طریق مصاحبه با آنها اطلاعات لازم را گردآوری نماید
105
نمونه گیری اتفاقی
این روش یکی از ساده ترین روش ها است؛ یعنی اینکه افرادی مورد مطالعه قرار می گیرند که در دسترس قرار دارند و مصاحبه گر در چهارچوب تعداد و حجم نمونه در مکان های خاصی می ایستد و با هر کس از راه رسید مصاحبه می کند
106
نمونه وضعی
گاهی اوقات محقق بر اساس تجربه شخصی یا تجارب تکراری و مشابه دیگران یک گروه اجتماعی را معرف جامعه ای که به آن تعلق دارند می یا بد . در واقع نمونه ای را با نظر خویش وضع نموده است
107
مرحله نهم : جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز
اطلاعات را از طریق ابزارهای جمع آوری اطلاعات (پرسش نامه، مصاحبه، مشاهده، تجربه و آزمایش، اسناد و مدارک) جمع آوری می کند
108
ابزار سنجش و اندازه گیری وسایلی هستند که محقق به کمک آنها می تواند اطلاعات مورد نیاز را برای تجزیه و تحلیل و بررسی پدیده مورد مطالعه و نهایتا کشف حقیقت گردآوری نماید.
در تعریف ابزار اندازه گیری می توان گفت:
ابزار اندازه گیری و مقیاس ها وسایلی هستند که محقق به کمک آنها قادر است اطلاعات مورد نیاز تحقیق خود را گردآوری، ثبت و کمیّ نماید.
109
طبقه بندی ابزار اندازه گیری و گردآوری اطلاعات
ابزارهای اندازه گیری به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
-استاندارد یا میزان شده
-محقق ساخته
ابزارهای استاندارد قابلیت اعتماد بالایی دارند و بیشتر مورد استفاده محققان قرار می گیرند و کار تحقیق را راحتتر نموده و محقق با اطمینان بالای از آنها استفاده می کنند.
110
روایی و پایایی ابزار سنجش
ابزار سنجش باید از روایی و پایایی لازم برخوردار باشد تا محقق بتواند داده های متناسب با تحقیق را گردآوری نماید و از طریق این داده ها و تجزیه و تحلیل آنها ، فرضیه های مورد نظر را بیازماید و به سوال تحقیق پاسخ دهد . ابزار سنجش و آزمونهای استاندارد و میزان شده معمولا از روایی و پایایی مناسبی برخوردارند ؛ از این رو محققان می توانند آنها را با اطمینان به کار گیرند ؛ ولی ابزار محقق ساخته فاقد چنین اطمینانی است و محقق باید از روایی و پایایی آنها اطمینان حاصل کند.
111
مرحله دهم : استخراج و پردازش اطلاعات (تجزیه وتحلیل)
در این مرحله پژوهشگر با توجه به کیفی یا کمی بودن تحقیق تحلیل های خود را انجام می دهد.
112
شیوه تجزیه و تحلیل کیفی
چون داده بسیاری از تحقیقات علمی کمی نبوده، جنبه آماری ندارند، معیار و مبنای دیگری غیر از روشهای آماری باید برای تجزیه و تحلیل آنها به کار برد.
این مبنا و معیار در تجزیه و تحلیلهای کیفی مشخصاً عقل، منطق و تفکر و استدلال است.
113
تحقیقات کیفی ممکن است در همه انواع تحقیقات علمی وجود داشته باشد، ولی بیشتر در تحقیقات تاریخی، توصیفی موردی، تحلیل محتوا، علی و نظری وجود دارد.
تحقیقاتی که نوعاً کتابخانه ای و نظری هستند و اطلاعات به وسیله ابزارهای سنجش مربوط نظیر فیش ، جدول ، کارت و امثال آن گردآوری می شود از نوع تحقیقات کیفی هستند.
تحقیقاتی که در حوزه ادیان و مذاهب و متون تاریخی و ادبی و… انجام می پذیرد نوعاً کیفی هستند .
.
114
تحلیل کمی
نیاز به آمار توصیفی (جدول توزیع فراوانی و نسبتهای توزیع و …) برای توصیف اطلاعات و استفاده از آمار استنباطی در تجزیه و تحلیل و تفسیر اطلاعات دارد
115
در تحلیلهای آمار استنباطی همواره نظر بر این است که نتایج حاصل از مطالعه گروه کوچکی به نام نمونه چگونه به گروه بزرگتری به نام جامعه تعمیم داده شود
116
تفاوت تحقیقات کمی و کیفی
در حیطه تحقیقات کیفی
117
همبستگی
رابطه همبستگی به بررسی ارتباط بین دو یا چند متغیر می پردازد و ضریب آن را محاسبه می نماید.
روشهای محاسبه همبستگی
الف- آزمون همبستگی پیرسون
ب- آزمون رو یا ضریب همبستگی اسپیرمن
ج- آزمون یا ضریب همبستگی فی
118
رگرسیون
کاربرد یک متغیر برای عمل پیش بینی در خصوص متغیر دیگر را رگرسیون می گویند.
رگرسیون با کاربرد یک متغیر دانسته و مشخص، مقادیر متغیر غیرمشخص را پیش بینی می کند
119
SPSS
متداولترین بسته نرم افزاری در علوم انسانی است.
شما را قادر می سازد تا داده های خام را وارد کنید، و وقتی داده ها وارد شدند آنها را تعدیل و شناسایی کنید و دامنه وسیعی از تحلیلهای ساده آماری و چند متغیری را برروی آنها انجام دهید
120
قابلیتهای برنامه SPSS
تهیه جداول توزیع فراوانی و تهیه لیست داده ها
تهیه جداول تقاطعی و دوبعدی و چند بعدی
انجام بررسیهای آمار توصیفی
انجام بررسیهای آمار استنباطی
محاسبات ریاضی
تغییر، اصلاح ، جابه جایی و مرتب کردن داده ها
121
مرحله یازدهم : پاسخگویی به سوالات تحقیق و یا آزمون فرضیه ها
در این مرحله تکلیف سوالها و یا فرضیه های تحقیق مشخص می شود
122
مرحله دوازدهم : نتیجه گیری و ارائه گزارش تحقیق
پژوهشگر یافته ها و نتایج تحقیق را ارائه می دهد و براساس اصول گزارش نویسی، گزارش خود را در قالب 5 فصل می نویسد
123
1. مقدمه
2. روش تحقیق
3. ادبیات،مباحث نظری وسوابق عنصر متن موضوع
4. بیان داده ها و اطلاعات
5. تجزیه و تحلیل داده ها و استنتاج
6. پیشنهادها
124
125
فعالیت
هر متغیر را تعریف و مثال بزنید.
الف) متغیر مزاحم
ب) متغیر وابسته
ج) متغیر مستقل
د) متغیر کنترل
126
فعالیت :
پرسش های یک محقق : ( هر پرسش را به یک موضوع تحقیقی تبدیل کنید.)
الف) چرا امسال 35% دانش آموزان در درس علوم مردود شده اند؟
ب) علل اجتماعی درگیری حضرت علی (ع) در جنگ جمل چه بوده است؟
ج) پزشکی در کار خود با این مساله مواجه شده است که بیماران مبتلا به میگرن از سردرد رنج می برند. او در جستجوهای خود متوجه شد که بعضی از غذاها احتمالاً می توانند در کاهش درد ناشی از بیماری میگرن موثر واقع شوند. موضوع پژوهش او چگونه خواهد بود؟
127
جایگاه رایانه در تحقیقات علمی
این وسیله کار تحقیقات را ساده کرده, صرفه جویی زیادی را در امر نیروی انسانی , هزینه ها و زمان داشته است. مراحل استفاده از این وسیله در تحقیق علمی عبارت است از:
-مطالعه سوابق و ادبیات موضوع تحقیق
-طبقه بندی داده ها
-تجزیه و تحلیل داده ها
-تنظیم و نگارش گزارش تحقیق
128
فرایند تحقیق علمی
مرحله اول
مرحله دوم
مرحله سوم
مرحله چهارم
مرحله پنجم
انتخاب تحلیل تبیین مساله
گزینش طراحی,تشریح روشهای کار
گردآوری اطلاعات و داده ها
طبقه بندی و تجزیه تحلیل دادها
تدوین گزارش تحقیق
129
How to do Research
Research is all about addressing an issue or asking and answering a question or solving a problem, so…
Identify an issue, question, problem or publish.
Talk with people who want or need your study.
Find out what's already known about it.
Talk with experts and/or read their reviews and the original research on the topic.
Plan, cost, and do your study accordingly.
Write it up and submit it for assessment.
Better still, do a good job on it and submit it for publication.
Undergrad projects are sometimes good enough to publish.
Your work will benefit more people if you publish it.
Rule No. 1 in academia is publish or perish.
This slide show is about different types of research you can do.
130
131
با سپاس فراوان