فهرست مطالب
مقدمه
فصل اول: شناخت و ارزیابی وضع موجود
1 – 1 – معرفی اجمالی شهرستان ساوجبلاغ
1 – 1 – 1 – موقعیت شهرستان ساوجبلاغ در استان تهران
2 – 1 – 1 – بررسی جغرافیایی، اقلیمی و منابع طبیعی محدوده شهرستان
1 – 2 – 1 – 1 – ویژگی های جغرافیایی و اقلیمی شهرستان ساوجبلاغ
2 – 2 – 1 – 1 – زمین شناسی منطقه
3 -2 – 1 – 1 – بلایا و حوادث طبیعی منطقه
3 – 1 – 1 – وضعیت جمعیت شهرستان ساوجبلاغ
1 – 3 – 1 – 1 – تراکم جمعیت شهرستان ساوجبلاغ
2 – 3 – 1 -1 – پراکندگی جمعیت در سطح شهرستان ساوجبلاغ
3 – 3 – 1 – 1 – نسبت جنسی جمعیت شهرستان ساوجبلاغ
4 -3 – 1 – 1 – بعد خانوار در شهرستان ساوجبلاغ
5 – 3 – 1 – 1 – وضعیت اشتغال در شهرستان ساوجبلاغ
6 – 3 – 1 – 1 – میزان اشتغال و بیکاری در سطح شهرستان ساوجبلاغ
7 – 3 – 1 – 1 – بار تکفل خالص اقتصادی در شهرستان ساوجبلاغ
4 – 1 – 1 – وضعیت کشاورزی شهرستان ساوجبلاغ
5 – 1 – 1 – وضعیت راه های ارتباطی شهرستان ساوجبلاغ
2 – 1 – شناسایی منطقه حوزه برغان
1 – 2 – 1 – تعیین حوزه نفوذ روستان برغان و نقاط نافذ
2 – 2 – 1 – تعیین حوزه نفوذ روستای برغان
3 – 2 – 1 – موقعیت جغرافیایی و راهنمای ارتباطی روستا
4 – 2 – 1 – مشخصات اقلیمی منطقه
1 – 4 – 2 – 1 – پیشنهادات طراحی اقلیمی
3 – 1 – شناسایی روستای برغان
1 – 3 – 1 – معرفی روستان برغان
2 – 3 – 1 – تعیین محدوده اراضی کشاورزی و منابع طبیعی روستا
3 – 3 – 1 – بررسی منابع تامین آب آشامیدنی و کشاورزی روستا
4 – 3 – 1 – بررسی ویژگی های جمعیتی روستای برغان
1 – 4 – 3 – 1 – جمعیت روستا
2 – 4 – 3 – 1 – خانوار روستای برغان
3 – 4 – 3 – 1 – نسبت جنسی جمعیت روستا
4 – 4 – 3 – 1 – میزان سواد در سطح روستای برغان
5 – 4 – 3 – 1 – وقایع چهارگانه
5 – 3 – 1 – وضعیت اشتغال
1 – 5 – 3 – 1 – کشاورزی و باغداری
2 – 5 – 3 – 1 – دامداری
6 – 3 – 1 – مروری بر تاریخچه روستا و بررسی علل و عوامل موثر بر شکل گیری
7 – 3 – 1 – شناخت کاربری های موجود روستا
1 – 7 – 3 – 1 – مسکونی
2 – 7 – 3 – 1 – آموزشی
3 – 7 – 3 – 1 – مذهبی و فرهنگی
4 – 7 – 3 – 1 – ورزشی و تفریحی
5 – 7 – 3 – 1 – تجاری
6 – 7 – 3 – 1 – صنایع کارگاهی
7 – 7 – 3 – 1 – تاسیسات و تجهیزات زیربنائی
8 – 7 – 3 – 1 – بهداشتی
9 – 7 – 3 – 1 – درمانی
10 – 7 – 3 – 1 – اداری
11 – 7 – 3 – 1 – انبار و حمل و نقل
12 – 7 – 3 – 1 – دامداری
13 – 7 – 3 – 1 – معابر روستا
14 – 7 – 3 – 1 – اراضی بایر
15 – 7 – 3 – 1 – اراضی کشاورزی
16 – 7 – 3 – 1 – ابنیه تاریخی
8 – 3 – 1 – بررسی چگونگی مالکیت اراضی روستا
9 – 3 – 1 – شناخت کیفیت ابنیه
10 – 3 – 1 – بررسی الگوهای معماری سنتی و جدید روستا
11 – 3 – 1 – مصالح مصرفی در ابنیه
فصل دوم: تجزیه و تحلیل و ارائه پیشنهاد
1 – 2 – زیرساخت ها و تاسیسات ضروری
1 – 1 – 2 – آب
2 – 1 – 2 – مخابرات و پست
2 – 2 – پیش بینی عملکرد اقتصادی روستا
3 – 2 – پیش بینی جمعیت آینده روستا در سال 1395 (دهساله افق طرح)
4 – 2 – بررسی مشکلات موجود در توزیع خدمات عمومی و زیربنایی در سطح روستا
5 – 2 – تجزیه و تحلیل شبکه های ارتباطی داخل روستا و پیش بینی نیازها
6 – 2 – تعیین محدودیت ها و امکانات توسعه فیزیکی و پیش بینی جهت توسعه روستا
7 – 2 – معیارها و ضوابط کلی کالبدی بافت روستا
8 – 2 – بررسی سرانه کاربری های موجود و پیشنهادی برای افق طرح
1 – 8 – 2 – مسکونی
1 – 1 – 8 – 2 – الگوی مسکن پیشنهادی
2 – 8 – 2 – آموزشی
3 – 8 – 2 – مذهبی
4 – 8 – 2 – فرهنگی
5 – 8 – 2 – ورزشی
6 – 8 – 2 – تجاری
7 – 8 – 2 – صنایع کارگاهی روستایی
8 – 8 – 2 – تاسیسات و تجهیزات
9 – 8 – 2 – بهداشتی
10 – 8 – 2 – درمانی
11 – 8 – 2 – اداری
12 – 8 – 2 – نظامی و انتظامی
13 – 8 – 2 – معابر
14 – 8 – 2 – فضای سبز و پارک
15 – 8 – 2 – پارکینگ و توقفگاه
16 – 8 – 2 – اراضی بایر
17 – 8 – 2 – دامداری
فصل سوم: ارائه طرح هادی
1 – 3 – پیش بینی محل استقرار فضاهای خدماتی و تاسیساتی زیربنایی و تعیین نحوه کاربری اراضی در 10 سال آینده
2 – 3 – اصلاح تاسیسات زیربنایی و جمع آوری آب های سطحی
3 – 3 – ضوابط و مقررات اجرایی
4 – 3 – برنامه زمان بندی اجرای طرح
– فهرست منابع و ماخذ
دید روستا از ارتفاعات (منبع : اینترنت)
میدان اصلی روستا
بزرگنمایی مناظر و اماکن روستا روی نقشه
میدان شهدای قریشی (پایین محله) :
میدان شهدای قریشی (پایین محله) :
میدان ملامحمد ملائکه :
میدان ملامحمد ملائکه :
پل رودخانه:
درب مسجد جامع:
درب فرعی مسجد جامع:
شرکت تعاونی روستا:
توالت عمومی:
درب اصلی حمام:
گورستان:
آب خوری:
درب فرعی حمام :
معبر فرعی :
درب فرعی تکیه :
میدان شهدای کیا (بالا محله) :
پل صفویه :
پل صفویه :
کوه های شرق روستا:
کوه های شمال روستا:
پل صفویه :
درب اصلی تکیه :
مقدمه
روستا به عنوان اولین هسته های زندگی جمعی و مدنی بشر شناخته شده اند و در حقیقت پیشرفت انسان به طرف اجتماعی زندگی کردن،پذیرفتن قوانین زندگی جمعی، تلاش در جهت پیشرفت از روستاها بنیان گزاری شده است.بدرستی روستاها را پدر شهرها می نامند.
ایران کشوری نیمه روستایی است و لذا نیمی از سکونتگاه های آن بر بنیاد معماری بومی و سنتی و به مفهومی گویاتر ، معماری روستایی است.کلیه عناصر این معماری ریشه در نیازهای معنوی و مادی روستاییان دارد.تار و پود این معماری و از جمله مسکن، با مسائل مربوط به محیط طبیعی ،نوع معیشت و شکل تولید ، سیر تکوینی زندگی اجتماعی و قدرت فنی او پیوند خورده و از سوی دیگر، ذوق هنری، معیارهای اجتماعی، بنیادهای خانوادگی و خویشاوندی، سنت ها و عقاید، پندارها و باور ها ی درونی انسان، در هر گوشه از این کره ی خاکی، بر آن طرح خاصی بخشیده است.چنین است که مسکن و معماری روستایی به منزله ی طرز بیان قابل لمس و روایتی از ارزش های متغیر مادی و نیز از استعارات و مفاهیم بنیادی معنوی و بالاخره از شیوه ی زندگی انسان است.این معماری در راستای پاسخگویی به همین نیازها و با آگاهی کامل به آنها ، توسط خود روستاییان طراحی، ترکیب و اجرا می شود.
روستاها در طول سالیان دراز عمر خود، از لحاظ کالبدی و ماهیتی دچار تغییرات فراوان شده اند و به اقتضای دورانی که در آن بوده اند، شیوه ی زندگی مردم، فرهنگ و حتی معماری و کالبد روستا دچار تطور و دگرگونی در جهت سهولت زندگی شده اند، که عوامل مختلف در این تغییر نقش داشته اند.
اکنون ما با توجه به وضعیت کنونی روستاها و مطالعه ی همه جانبه در مورد شیوه ی
زندگی، امکانات ، کالبد، و فرهنگ و آداب و رسوم مردم روستاها و توجه به این نکته که روستاها چه نقش مهم و سرنوشت سازی در اقتصاد و پربار کردن کشاورزی کشور دارند ، باید وضعیت کالبدی روستا را با بهینه کردن امکانات لازم در جهت سرعت دادن روستا در وادی پیشرفت کشاورزی و اقتصادی و فرهنگی را پیشنهاد کرده و سامان دهیم.در حقیقت وظیفه ی طرح هادی نیز چیزی جز این نیست که با توجه به وضعیت روستا در حالت کنونی چشم انداز آینده را در همه ی جهات ترسیم نماید و اگر طرحی بتواند در این زمینه موفق عمل نماید مسلما علاوه بر آثار مثبتی که بر خود روستا دارد، جنبه های مثبت آن متوجه تمام کشور و توسعه ی آن خواهد شد.به امید توسعه و پیشرفت روستاها و روستاییان پر تلاش و سخت کوش.
فصل اول : شناخت و ارزیابی وضع موجود
قبل از معرفی شهرستان فیروزکوه لازم به ذکر است که در فاصله ی سالهای 1375 تا 1377 محدوده ی تقسیمات استان تهران دستخوش تغییراتی گردید.جدایی قزوین تحت عنوان استان قزوین از محدوده ی تقسیمات سیاسیف اداری و حوزه ی نفوذ استان تهران و نیز پیامد آن و انتقال بخش قابل توجهی از جمعیت استان تهران به استان قزوین که از مهمترین این تغییرات می باشد، موجب ایجاد دگرگونی هایی در ساخت جمعیتی و اجتماعی کل استان در زمینه ی تخصیص منابع و اعتبارات و نیز تغییر در بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی و کالبدی در سطح استان گردید.همچنین ایجاد شهرستان فیروزکوه در محدوده ی قبلی شهرستان دماوند ، شهرستان رباط کریم در محدوده ی قبلی ، شهرستان شهریار و شهرستان پاکدشت در محدوده ی سابق شهرستان های ورامین و ری در سال 1376 و همچنین ایجاد شهرستان نظر آباد در محدوده ی قبلی شهرستان ساوجبلاغ در سال 1381 از دیگر تغییرات عمده ای است که طی این سالها در استان تهران رخ داده و موجب تغییر در تعداد و خصوصیات جمعیتی کل استان و محدوده های یاد شده گردیده است.
بنا بر موارد ذکر شده آنچه در زمینه ی معرفی اجمالی شهرستان فیروزکوه عرضه می گردد با توجه به تغییرات ذکر شده بوده و کلیه ی خصوصیات شهرستان دماوند از آن جدا گردیده است.
1-1 معرفی اجمالی شهرستان ساوجبلاغ
قرار گرفته است. مرکزیت این شهرستان، شهر
هشتگرد می باشد.این شهرستان با استانهای مازندران در شمال و استان قزوین در غرب، شهرستان نظر آباد در جنوب غرب و همچنین شهرستان کرج در شرق و جنوب مرز مشترک دارد.در واقع این شهرستان از شرق به کرج، از جنوب به اشتهارد، از جنوب غرب به نظر آباد، از غرب به آبیک و از شمال به نوشهر و الموت منتهی می شود.
شهرستان ساوجبلاغ بر اساس تقسیمات کشوری سال 1377، دارای 2781 کیلومتر مربع مساحت بوده است که تقریبا حدود 15 درصد مساحت کل استان تهران را تشکیل می دهد، و از این لحاظ در بین شهرستانهای استان تهران بیشترین مساحت را دارا می باشد.
این شهرستان در سال 1367 هجری شمسی بر اساس تصویب هیات وزیران از دو بخش مرکزی و طالقان به مرکزیت هشتگرد و به نام ساوجبلاغ تشکیل شد و در سال 1375 هجری شمسی بخش نظر آباد به عنوان بخش سوم و در سال 1380 هجری شمسی بخشهای چندار و چهار باغ به عنوان چهارمین و پنجمین بخش آن شکل گرفتند.در سال 1381 با جدا شدن بخش نظرآباد به عنوان شهرستان نظرآباد از شهرستان ساوجبلاغ تعداد بخشهای آن به 4 رسیده است. این شهرستان مجموعا
1-1-1 موقعیت شهرستان ساوجبلاغ در استان تهران
228 آبادی، مکان و مزرعه و دو محدوده ی شهری طالقان و هشتگرد است. بخش مرکزی با مرکزیت هشتگرد شامل، دهستانهای هیو و سعیدآباد ، بخش چندار شامل دهستانهای چندار و برغان، بخش چهار باغ شامل دهستانهای رامجین و چهار دانگه و بخش طالقان با مرکزیت طالقان ، پایین طالقان و میان طالقان را تشکیل می دهند.مرکزیت دهستان برغان ، مرکز دهستان چندار روستای چنداربوده که اخیرا به شهر مبدل گشته است.
از مجموع 228 آبادی موجود در این شهرستان در سال 82، تعداد 36 آبادی خالی از سکنه و 192 آبادی دارای سکنه بوده است.نسبت آبادی های دارای سکنه ی شهرستان ساوجبلاغ 2/84 درصد است که به معنی تخلیه ی حدود یک ششم از روستاهای این شهرستان تا سال 1382 بنا به دلایل گوناگون بوده است که از آنجمله می توان به مهاجرت روستاییان جهت یافتن موقعیت مطلوب تر زندگی به نقاط اطراف اشاره نمود، نکته ی مهمتر آنکه تقریبا تمامی آبادی های بخش طالقان به دلیل برخورداری از آب و هوای بسیار مناسب در طول فصل گرم سال که ناشی از اقلیم خاص آن است، همواره جمعیتی را به عنوان جمعیت فصلی و موسمی در بخشی از سال پذیرا می باشد.این نسبت(آبادی های دارای سکنه)در سطح کل استان تهران حدود 4/67 درصد است.نسبت روستاهای دارای سکنه ی شهرستان ساوجبلاغ حدود 16 درصد کل آبادی های دارای سکنه ی استان است.جمعیت روستایی این شهرستان در سال 1377، حدود 120 هزار نفر و در حدود ده درصد جمعیت روستایی استان بوده است.
کل جمعیت شهرستان ساوجبلاغ در سال 1377، حدود 224 هزار نفر بوده که معادل دو درصد جمعیت استان بوده است و به عنوان نهمین شهرستان استان از لحاظ جمعیتی قرار داشته و بطور کلی می توان گفت که علیرغم وسعت زیاد این شهرستان،جزو شهرستانهای کم جمعیت استان به شمار می آید .این امر بر اقلیم خاص
آن که کوهستانی با آب و هوای سرد است ، به زیربنای اقتصادی و سازمان تولیدی آن بستگی دارد که نحوه ی معیشت ساکنان را بر پایه ی کشاورزی قرار داده است.
این شهرستان بعنوان پل ارتباطی شهرستانهای تهران و کرج به استان قزوین و استانهای غربی کشوراست.در واقع عبور امتداد اتوبان تهران کرج که بعنوان مسیر اصلی ارتباطی با استان قزوین و استانهای مجاور است به این شهرستان موقعیتی خاص بخشیده و از نظر ساختار کالبدی نیز بعنوان تقسیم کننده ی شمال و جنوب آن گردیده است.جدول زیر اطلاعات مربوط به جمعیت و دیگر اطلاعات شهرستان ساوجبلاغ را نشان می دهد.
جدول تقسیمات جغرافیایی شهرستان ساوجبلاغ – سال 1377:
ماخذ: سالنامه آماری کشور سال 1377
جدول اطلاعات مربوط به تقسیمات کشوری شهرستان ساوجبلاغ به تفکیک بخش و دهستان – 1377
جدول مربوط به اطلاعات جمعیتی به تفکیک شهرستان، استان، کشور – سال 1375
ماخذ: سالنامه آماری کشور سال 1376
ماخذ: آمارنامه استان 1377
2-1-1 بررسی جغرافیایی، اقلیمی و منابع طبیعی محدوده شهرستان
1-2-1-1 ویژگی های جغرافیایی و اقلیمی شهرستان ساوجبلاغ
استان تهران در دامنه های جنوبی بخش مرکزی سلسله جبال البرز واقع گردیده است.این بخش از ارتفاعات البرز مرتفع ترین قلل البرز را به خود اختصاص داده است که در حقیقت بخشهای شمالی استان را تشکیل می دهد.ارتفاع کوههای این بخش در سمت شرق افزایش یافته و ارتفاع قله ها از مرز 5000متر گذشته و در قله ی دماوند تا مرز 5671متر از سطح دریا نیز پیش می رود.با توجه به وضعیت توپوگرافی ، شهرستان ساوجبلاغ را می توان به سه ناحیه ی کوهستانی، کوهپایه ای و دشتی تقسیم بندی نمود.حدود 25% کل مساحت شهرستان را ناحیه ی کوهستانی تشکیل می دهد.این ناحیه با آب و هوایی کوهستانی با آب فراوان و مراتع سرسبز اشتغال به فعالیت دامی را رونق بخشیده است.ناحیه ی کوهپایه ای ، دامنه ی جنوبی رشته کوه طالقان را تشکیل می دهد.این ناحیه با وجود رودخانه های فصلی و محیط نسبتا مساعد و زمینهای زراعی و کوهستانی رونق اقتصادی مختلفی را بوجود آورده است.متوسط درجه حرارت این ناحیه بیش از ناحیه ی کوهستانی است.
2-2-1-1 زمین شناسی منطقه
منطقه ی ساوجبلاغ بطور کلی منطقه ایست کوهستانی با ارتفاع متوسط 2500متر از سطح دریا و رودخانه طالقان که از مشرق(کوههای عسلک) سرچشمه می گیرد در واقع آبریز ضلع شمال غربی رشته کوههایی است که رودخانه ی کرج را از رودخانه ی طالقان جدا می سازد.
ارتفاع متوسط در محل سد اصلی حدود 1700متر از سطح دریا می باشد.
رودجانه ی طالقان بخصوص در قسمتی که تاسیسات فعلی آب برگردان و محلهای در نظر گرفته شده برای سد اصلی و ملحقات آن می باشد از یک ردیف سنگهای رسوبی سخت شده مربوط به زمان ترسیر بالا(میوسن- پلیوسن) می گذردکه عمیقا این سنگها را فرسوده و اغلب به صورت در های تنگ درآورده است.
در بعضی نقاط رودخانه سنگهای آذرین بیرونی (آنالیسم، لوسیت بازانیت) را نیز قطع کرده و دره های تنگ بوجود درآورده است.
جنس سنگهای رسوبی که رودخانه در بیشتر مسیر از آنها می گذرد، از سنگهای رسوبی آواری و تخریبی می باشد که در قسمتهایی از آن وجود عدسیهای نازکی از گچ (بخصوص در نزدیکی شهرک) نیز گزارش شده است(گزارش سانیو 1967).این سنگها از نظر تطابق چینه ای قابل مقایسه با سازند قرمز بالای نهشته شده در ایران مرکزی و دامنه ی جنوبی رشته کوههای البرز هستند.
از نظر زمین ساخت آبریزهای رودخانه طالقان از جنوب به گسل طالقان و ازشمال به گسل کندوان محدود است که در فاصله ی این دو گسل سنگهایی از سازندهای قدیمی تر نیز رخنمون دارند (بعنوان مثال سری های پالئوزوئیک و اینفرا کامبرین در نزدیکی ده صمغ آباد) ، ولی بیشتر سنگهای اطراف رودخانه ی طالقان
از جنس سنگهای آذرین مربوط به زمان ائوسن یا جوانتر از آن می باشد و در اثر حرکات زمین ساختی فاز آخری چرخه ی آلپی از نظر ریخت شناسی به شکل موجود درآمده اند.
3-2-1-1 بلایا و حوادث طبیعی منطقه
کشور ایران در زمینه حوادث و بلایای طبیعی در منطقه ی پرخطر و بلاخیزی قرار دارد.کمربند زلزله که حول کره زمین از کشورهای منطقه ی شرقی و جنوب شرقی آسیا می گذرد.در مسیر خود از ایران نیز عبور کرده و تعدادی از کشورهای اروپایی و آمریکایی را نیز در برمی گیرد.در داخل کشور نیز مناطق پر خطر از لحاظ زلزله خیزی زمین ، اکثرا در نواحی مرتفع شمالی و غربی کشور قرار دارند.استان تهران نیز در کوهپایه های جنوبی البرز مرکزی ، جزو مناطق با خطر بالای زمین لرزه قرار دارد.
بنابراین توجه به این مهم ، در زمینه ی عواقب بروز بلایای طبیعی و به منظور کاستن خسارات ناشی از آن در برنامه های ملی و منطقه ای ضروری می نماید.با توجه به اطلاعات کسب در این زمینه ، گسلهایی که در استان تهران فعال بوده و بعنوان تهدیدی در این زمینه بشمار می آیند به سه دسته تقسیم می شوند:
1- گسلهای اصلی و زلزله زا:
این گسلها معمولا دارای طولی بیش از ده کیلومتر می باشد.این گسلها همچنین، جزو گسلهای فشاری و پرانرژی هستند که زمان بازگشت زمین لرزه در راستای آنها طولانی تر و در صورت وقوع زلزله ، بسیار ویرانگر هستند.گسل شمال تهران ، گسل مشاء- فشم که در شمال دماوند امتداد یافته ، گسل نیاوران ، گسل محمودیه ، گسل شمال ری ، جنوب ری و کهریزک از جمله این گسل ها هستند.
2- گسلهای متوسط :
این گسل ها معمولا دارای طولی بین دو تا ده کیلومتر هستند.همچنین این گونه گسل ها نسبت به نوع پیشین دارای قدرت ویرانگری کمتری هستند.
3- گسل های فرعی:
این گسل ها نیز طولی کمتر از دو کیلومتر دارند.
شهرستان ساوجبلاغ نیز از جمله مناطقی است در محدوده پر خطر و زلزله خیزی قرار دارد.همانطور که ذکر آن رفت ، گسل مشاء که از بخش شمالی شهر دماوند در امتداد شرقی- غربی عبور می کند در محدوده ی غربی تهران تا قزوین امتداد داشته و بر سر راه خود از شهرستان ساوجبلاغ نیز می گذرد.این گسل که از نوع گسله های فشاری است بسیار فعال و لرزه زا می باشد.طول این گسل به حدود 400 کیلومتر می رسد و گسل آبیک – فیروزکوه – شاهرود نیز نامیده می شود.
گسل طالقان :
تاریخچه ی فعالیت گسل طالقان به احتمال فراوان قبل از دوره ی چهارم بوده است.سنگهای پائوزوئیک و مزوزوئیک به صورت گوه ای در بین گسله های طالقان در شمال و راندگی ولیان در جنوب قرار گرفته اند.راندگی ولیان در واقع جزء ادامه ی گسل بزرگ منشاء – فشم در نظر گرفته شده است ولی گسل طالقان یک گسل مستقل فرض شده است که می توان آن را شاخه ای از گسل مشاء در نظر گرفت.
این گسل در هیچ نقطه ای رسوبات آبرفتی دوره ی چهارم را قطع نمی کند.جوانترین لایه هایی که توسط گسل طالقان قطع شده اند لایه های قرمز نئوژن هستند.لذا احتمالا آخرین حرکت آن باید به حرکات زمین ساختی میوسن – پلیوسن مربوط باشد.شیب این گسل در ناحیه ی مطالعاتی زاویه ای در حدود 60 تا
90 درجه به طرف جنوب دارد.
در کوه ارچنگ شیب گسل طالقان از 80 تا 90 درجه به سمت چنوب در نوسان است.در جنوب شهرک (طالقان) شاخه هایی از گسل طالقان به داخل رسوبات نئوژن سرایت کرده است.
باید با این مطلب مهم نیز اشاره نمود که گسل طالقان برخلاف عقیده ی عده ای از زمین شناسان امتداد گسل کندوان نیست بلکه این گسل در جنوب گسل کندوان قرار داشته و با توجه به اینکه شیب گسل کندوان نیز به سمت شمال می باشد لذا رسوبات منطقه ی ترشیری مرکزی در واقع به صورت یک فرو رفتگی مرکزی هستند که از شمال به واسطه ی گسل کندوان در کنار منطقه ی پالئوزوئیک و مزوزوئیک شمالی و از جنوب با واسطه ی گسل طالقان در کنار منطقه ی پائوزوئیک و مزوزوئیک جنوبی قرار گرفته اند.
از حوادث غیر مترقبه دیگری که منشاء طبیعی داشته و بارها در طول سالیان گذشته بوقوع پیوسته است، وقوع سیل می باشد. علاوه بر عوامل طبیعی ، دخل و تصرفهای انسانی نیز بر امکان وقوع آن تاثیر می گذارد، عدم رعایت حریم رودخانه و مسیل ها ، از بین بردن پوشش گیاهی منطقه و … از جمله ی عواملی است که بر امکان وقوع سیل می افزاید. با توجه به قرارگیری شهرها و روستاها و مناطق جمعیتی ساوجبلاغ و اطراف آن در کوهپایه ها ،اقلیم خاص منطقه و کوهستانی بودن آن باعث گردیده تا در شرایط بارندگی شدید و طغیان رودخانه ها و مسیل ها ، شرایط مساعدی جهت بروز این حادثه ی طبیعی بوجود آید.
3-1-1 وضعیت جمعیت شهرستان ساوجبلاغ
1-3-1-1 تراکم جمعیت شهرستان ساوجبلاغ
در سال 1377، مساحت شهرستان ساوجبلاغ 2781 کیلومتر مربع محاسبه شده است ، با توجه به اینکه جمعیت شهرستان درهمین سال حدود 224 هزار نفر بوده است، میزان تراکم نسبی جمعیت که بیانگر تعداد کل جمعیت به مساحت زمین است، 81 نفر در هر کیلومتر مربع بدست می آید.تراکم یاد شده بیش از دو برابر تراکم متوسط کل کشور در همین سال به میزان 8/36 نفر در کیلومتر مربع است و از تراکم جمعیت استان تهران نیز بیشتر است.در استان تهران ، شهرستان تهران با تراکم حدود 3649 نفر در کیلومتر مربع بالاترین و شهرستان فیروز کوه با تراکم6/32 نفر در کیلومتر مربع کمترین میزان تراکم جمعیت را دارا می باشند.
– جدول تراکم جمعیت در شهرستان ساوجبلاغ در مقایسه با استان تهران، کل کشور و سایر شهرستان های استان (نفر در کیلومترمربع) – سال 1377
2-3-1-1 پراکندگی جمعیت در سطح شهرستان ساوجبلاغ
شهرستان ساوجبلاغ در سال 77 دارای سه نقطه ی شهری به نام نظر آباد ، هشتگرد و طالقان بوده است.تعداد کل جمعیت نقاط شهری یاد شده حدود 104536 نفر بوده است.در مجموع جمعیت نقاط شهری ساوجبلاغ حدود 47 درصد کل جمعیت شهرستان را تشکیل داده است. این میزان تقریبا برابر1/1 درصد از کل جمعیت شهری استان می باشد .در مجموع در بین شهرستانهای استان ، شهرستان فیروزکوه در این سال با 17310 نفر ، کمترین میزان جمعیت شهری را دارا بوده است.جمعیت روستانشین ساوجبلاغ نیز در سال 1377 به میزان 119535 نفر در حدود 53 درصد جمعیت شهرستان را شامل شده است .به عبارت دیگر در حدود نیمی از جمعیت شهرستان ساوجبلاغ در روستاهای آن سکونت دارند.
جدول درصد شهرنشینی و روستانشینی شهرستانهای اطراف ساوجبلاغ – سال 1377
ماخذ : سالنامه ی آماری کشور سال 1377
آمارنامه استان تهران سال 1377 و سالنامه آماری کشور سال 1377
جدول درصد میزان شهرنشینی در شهرستان ساوجبلاغ در مقایسه با استان تهران و کل کشور
(ماخذ : آمارنامه ی استان تهران سال 77 و سالنامه ی آماری کشور 75 )
3-3-1-1 نسبت جنسی جمعیت شهرستان ساوجبلاغ
نسبت جنسی جمعیت در شهرستان ساوجبلاغ در سال 77، حدود 104 بوده است، یعنی در برابر هر 100 نفر زن، 104 نفر مرد قرار داشته اند.این نسبت در سطح استان تهران حدود 106 و در کل کشور3/103 بوده است.این رقم در نقاط شهری ساوجبلاغ برابر 103 و در نقاط روستایی آن برابر 105 بوده است.
از مقایسه ی ارقام می توان نتیجه گرفت که شهرستان ساوجبلاغ دارای گرایش مهاجرپذیری بیشتری نسبت به کل استان تهران بوده است.همچنین نسبت مذکور در سطح نقاط شهری ساوجبلاغ کمتر از نقاط روستایی آن بوده است.
جدول نسبت جنسی جمعیت شهرستان ساوجبلاغ در سال 77 به تفکیک مناطق شهری روستایی در مقایسه با استان و کل کشور
نسبت جنسی جمعیت بیانگر نسبت تعداد مردان به زنان است ، رقم این نسبت در بدو تولد معمولا حدود 104 یا 105 است. که بعدا در اثر تغییرات جمعیتی رقم مذکور دچار تغییرات می شود.این شاخص به عوامل متعددی از جمله میزان مهاجرت به دلالیل مختلفی از قبیل دسترسی به امکانات آموزشی و رفاهی ، اشتغال ، خدمت سربازی و ….،سطح بهداشت و نرخ مرگ و میر بستگی دارد.معمولا در هرم سنی این نسبت در سنین فعالیت اختلاف بیشتری را نشان می دهد که دلیل اصلی آن به مهاجرت مربوط است.هر چه نسبت یاد شده بالاتر باشد، نشان دهنده ی گرایش مهاجر پذیری مردان در آن منطقه است.
(ماخذ : آمارنامه ی استان تهران 77)
4-3-2-1- بعد خانواردر شهرستان ساوجبلاغ
در سال 75، از کل خانوارهای شهرستان ، تعداد 20725 خانوار در نقاط شهری و تعداد 27238 خانوار در نقاط روستایی ساکن بوده اند.بعد خانوار در شهرستان ساوجبلاغ 7/4 نفر بوده است، این اندازه در سطح مناطق شهری و روستایی تقریبا یکسان بوده است.اندازه ی بعد خانوار در مقایسه با استان تهران و کل کشور میزان بیشتری را نشان می دهد. همچنین شاخص بعد خانوار در سطح مناطق شهری شهرستان ساوجبلاغ بیش از متوسط کل استان و سطح کل کشور است، اما در سطح مناطق روستایی این میزان از بعد خانوار در سطح مناطق روستایی استان و مناطق روستایی کل کشور میزان به مراتب پایین تری را نشان می دهد.کوچک بودن بعد خانوار ، یکی از عوامل کم شدن بار تکفل خانوار است.
جدول بعد خانوار در شهرستان ساوجبلاغ در سال 75 در مقایسه با استان و کل کشور
(ماخذ : سرشماری عمومی نفوس و مسکن کل کشور سال 75)
5-3-1-1 وضعیت اشتغال در شهرستان ساوجبلاغ
در سال 77 نسبت جمعیت فعال یعنی جمعیت شاغل و جمعیت بیکار در جستجوی کار درسطح مناطق روستایی شهرستان ساوجبلاغ حدود 32 درصد جمعیت ده ساله و بالاتر بوده است. به عبارتی دیگر از کل جمعیت ده ساله و بیشتر که برابر 169374 نفر بوده است ، تعداد 54840 نفر جمعیت فعال و 111695 نفر جمعیت غیر فعال بوده اند.از کل جمعیت فعال شهرستان نیز تعداد 51747 نفر شاغل و مابقی در زمان آمارگیری بیکار بوده اند.نیز از مجموع جمعیت غیر فعال تعداد 47395 نفر محصل50447 نفر خانه دار بوده اند.نسبت جمعیت فعال شهرستان ساوجبلاغ از همین نسبت در سطح کل استان تهران و کل کشور پایین تر می باشد، همچنین نسبت جمعیت شاغل در کل جمعیت ده ساله و بیشتر مناطق روستایی شهرستان ساوجبلاغ از نسبت شاغلین استان و کل کشور پایین تر است و از سوی دیگر نسبت بیکاران آن بیشتر است.
در مجموع شاخص جمعیت فعال و شاخص مناطق شهرستان ساوجبلاغ گویای این است ، که از لحاظ فعالیت اقتصادی وضعیت برابری با وضعیت فعالیت مناطق کل کشور وجود دارد.
جدول درصد وضعیت جمعیت فعال اقتصادی شهرستان ساوجبلاغ در سال 75
(ماخذ : آمارنامه ی استان تهران 75 و سالنامه ی آماری کشور 75 )
6-3-1-1 میزان اشتغال و بیکاری در سطح شهرستان ساوجبلاغ
میزان اشتغال که از تقسیم تعداد افراد شاغل به کل افراد فعال از لحاظ اقتصادی بدست می آید، در سال 77 در سطح شهرستان ساوجبلاغ 94 درصد بوده است که از رقم مشابه خود در سطح کل استان 1/0 درصد و از میزان اشتغال در سطح کل کشور یعنی هم مناطق روستایی و هم شهری نیز تقریبا به میزان سه درصد بالاتر و از سوی دیگر میزان بیکاری آن نیز سه درصد کمتر از مناطق شهری و روستایی کل کشوراست .در مجموع از کل جمعیت شاغل ده ساله و بیشتر شهرستان ساوجبلاغ ، به میزان 51747 نفر ، تعداد 9450 نفر در گروه کشاورز ی،شکار،جنگل داری و ماهیگیری ، تعداد 13739 نفر در گروه صنعت و معدن و تعداد 7854 نفر نیز در گروه آب ، برق، گاز و ساختمان مشغول به کار بوده اند.مابقی شاغلان نیز به تعداد 20704 نفر در سایر بخشهای خدمات، از جمله : حمل و نقل و انبار داری ، عمده فروشی ، خرده فروشی، رستوران و هتل داری و … مشغول به کار بوده اند.
جدول درصد میزان اشتغال و بیکاری در مناطق روستایی شهرستان ساوجبلاغ در سال 75
(ماخذ :آمارنامه ی استان تهران75 و سالنامه ی آماری کشور 1375)
7-3-1-1بار تکفل خالص اقتصادی در شهرستان ساوجبلاغ
این شاخص که نسبت جمعیت غیر شاغل به جمعیت شاغل را می رساند ،نشان می دهد که در برابر هر فرد شاغل چند نفر بیکار وجود دارد.بار تکفل خالص در سطح مناطق شهرستان ساوجبلاغ در سال 77، 3/3 بوده است ( بار تکفل خالص اقتصادی مساوی است با ، کل جمعیت منهای جمعیت شاغل بخش بر جمعیت شاغل )، یعنی هر فرد شاغل متکفل تامین هزینه ی زندگی خود و 3/3 نفر بوده است.این نسبت در سطح کل کشور 1/3 نفر بوده است و بر این اساس می توان گفت خانوارهای شهرستان ساوجبلاغ از بار تکفل اقتصادی بیشتری نسبت به استان و کل کشور برخوردار بوده اند.
جدول میزان بار تکفل اقتصادی جمعیت شهرستان ساوجبلاغ و مناطق روستایی آن در سال 75
( ماخذ : آمارنامه ی استان ، سرشماری شهرستان ساوجبلاغ سالنامه ی آمار ی کشور سال77)
4-1-1 وضعیت کشاورزی شهرستان ساوجبلاغ
مساحت زمین های کشاورزی شهرستان ساوجبلاغ در سال 77 برابر48309 هکتار و تقریبا معادل 20 درصد کل زمین های کشاورزی تهران بوده است.زمین های زراعی برابر 20 درصد استان و زمین های متعلق به باغ و قلمستان حدود 20 درصد استان بوده است.75 درصد زمین های کشاورزی شهرستان ساوجبلاغ را راضی محصولات سالانه و نزدیک به 25 درصد آن متعلق به باغ و قلمستان بوده است.از کل زمین های زیر کشت محصولات سالانه ی شهرستان ساوجبلاغ، 2/98 آبی و 8/1 درصد بصورت دیم زیر کشت بوده اند.از نطر وسعت اراضی زیر کشت بصورت آبی در استان ،شهرستان ساوجبلاغ مقام دوم را داراست.همچنین از کل زمین های زراعی نیز حدود 74 درصد آن زیر کشت بوده و حدود 26 درصدآن آیش بوده است.
بیشترین سطح زیر کشت محصولات سالانه ، به محصول گندم اختصاص داشته است که میزان سطح آن 10590 هکتار از کل اراضی سالانه بوده است، بعد از محصول گندم بیشترین سطح زیر کشت به میزان 6645 هکتار اراضی زیر کشت متعلق به جو بوده است.بعد از آن محصولات دیگری مانند سیب زمینی و سایر سبزیجات قرار داشته اند.
جدول سطح زمین های کشاورزی شهرستان ساوجبلاغ در سال 77(هکتار)
جدول زیر کشت محصولات کشاورزی شهرستان ساوجبلاغ در سال77-76
(ماخذ:آمارنامه ی استان سال 1377)
جدول سطح زیر کشت محصولات کشاورزی شهرستان ساوجبلاغ در سال 77-76
(ماخذ:آمارنامه ی استان سال 1377)
وضعیت راههای ارتباطی شهرستان ساوجبلاغ براساس آمارنامه ی استان در سال 77، به نرخ جداول ارائه شده است. مجموع راه های تحت پوشش اداره ی کل راه و ترابری استان تهران، حدود 7 درصد کل راه های استان است که شامل 165 کیلومتر راه اصلی و 102 کیلومتر راه فرعی آسفالته است. راه های روستایی شهرستان ساوجبلاغ حدود 2/11 درصد راه های روستایی استان تهران را تشکیل می دهد که بیشترین مقدار آن مربوط به راه های آسفالته و شوسه است.
5 – 1 – 1 وضعیت راه های ارتباطی شهرستان ساوجبلاغ
جدول انواع راه های تحت حوزه اداره کل راه و ترابری استان تهران، شهرستان ساوجبلاغ سال 77(کیلومتر)
جدول راه های روستایی تحت پوشش سازمان جهاد کشاورزی استان تهران، شهرستان ساوجبلاغ سال 75( واحد: کیلومتر)
(ماخذ:آمارنامه ی استان سال 77)
(ماخذ:آمارنامه ی استان سال 77)
2-1 شناسایی منطقه ی حوزه ی برغان
تعیین حوزه ی نفوذ بستگی مستقیم به چگونگی توزیع خدمات ، توان و امکانات منطقه و روستای مورد نظر دارد.این دو مکان با امکان ارتباط و بهره گیری از امکانات یکدیگر را بسته به عوامل مختلف است که با توجه به عوامل زیر می توان نقاطی را که در حوزه ی نفوذ روستا قرار دارند، شناسایی کرد:
1- عوامل اجتماعی: این عوامل عمدتا بصورت همبستگی های قومی، قبیله ای، نژادی و مذهبی مطرح هستند که در مواردی ارتباط های قومی به دور از مسائل و عوامل دیگر باعث وجود اختلافات می تواند موجب مرزبندی و یا قطع رابطه گردد.
2- عوامل سیاسی: محدوده های تقسیمات و نیز انتخاب یک روستا به عنوان مرکز دهستان همواره زمینه ساز رشد بوده و جذب جمعیت را به دنبال دارد و نیز استفاده روستاهای اطراف از خدمات عرضه شده در این روستا استفاده می نماید.
3- عوامل طبیعی: موانع و عوارض طبیعی مثل کوه ها و غیره نقش موثری در ارتباط روستاها به هم دارند. بسیارند روستاهایی که به دلیل وجود موانع ذکر شده یا وجود فاصله کم نسبت به یک روستا، توانایی استفاده از خدمات موجود در آن را ندارند.
4- وضعیت راه های ارتباطی: وجود راه های ارتباطی و بالا بردن کیفیت و کمیت آن ها نقش مهمی را در ایجاد ارتباط بین روستاها ایفا می کند. روستاهایی وجود دارند که به دلیل وجود راه نامناسب جهت تامین نیازمندی های خود به مرکز نزدیک مراجعه نکرده و مکان دورتری را صرفاً به دلیل راه مناسب انتخاب می کنند.
1-2-1 تعیین حوزه ی نفوذ روستای برغان و نقاط نافذ
به طور کلی عمده ترین عامل تعیین حوزه نفوذ یک منطقه حجم سفرهای انجام شده از مناطق اطراف به آن و شعاع عملکرد خدمات موجود در منطقه می باشد.
2 – 2 – 1 – تعیین حوزه نفوذ روستای برغان
روستای برغان بر طبق آخرین تقسیمات سیاسی و اداری کشور، از توابع دهستان برغان، بخش چندار، شهرستان ساوجبلاغ، استان تهران می باشد. این روستا منشعب از اتوبان کرج – قزوین می باشد. روستاهای طالیان در غرب و سرهه، سنج و وامکوه در شمال این روستا توسط مسیر ارتباطی مذکور با این روستا ارتباط دارند. قرارگیری نقاط شهری در نزدیکی این روستا موجب ارتباط این روستا به لحاظ عملکردی با این شهرها گردیده است. همچنین روستای برغان به عنوان مرکز دهستان برغان و وجود امکانات نسبتاً بالای این روستا و همچنین جاذبه های توریستی باعث شده از نظر نظام سلسله مراتبی در رتبه بالاتری نسبت به روستاهای اطراف قرار گیرد. این مطلب از مطالعات میدانی نیز نتیجه گیری می شود، چرا که مقصد اکثر سفرها در منطقه، روستای برغان و در مقیاسی وسیع تر، شهر کرج و شهرک کردان می باشد. سفرهای انجام شده به روستاها از روستاهای اطراف به میزان قابل توجهی می باشد. به عبارت دیگر این روستا به جهت برخورداری از امکانات و ارائه خدماتی که موجب جذب سفرهای روزانه از روستاهای همجوار به آن می شود، روستاهای طالیان، سرهه، سنج و وامکوه را تحت حوزه کشش خود قرار داده است. ساکنان روستای سرهه، سنج و وامکوه جهت استفاده از خدمات درمانی و خانه بهداشت و همچنین بهره گیری از خدماتی که دهیاری ارائه می کند، به روستای برغان سفر می کنند. اهالی طالیان نیز از خدمات دهیاری برغان استفاده می کنند. همچنین دانش آموزان روستای طالیان در دبستان روستای برغان تحصیل
می کنند. از این روستاها جهت بهره گیری از خدمات بهداشتی و حمام عمومی به روستای برغان سفر می کنند.
دانش آموزان مقطع دبیرستان و تعدادی از دانش آموزان دوره راهنمایی روستای برغان جهت تحصیل به کردان و کرج مراجعه می کنند. همچنین اهالی در صورت نیاز به خدمات درمانی وسیعتر از داخل روستا به مراکز درمانی کرج و شهرک کردان مراجعه می کنند. همچنین واحدهای تجاری نیز اقلام فروش خود را از این شهرها تامین می کنند. به طور کلی از لحاظ تقسیمات کالبدی در سلسه مراتب فضایی منطقه ای و با توجه به عواملی چون جمعیت روستا، دامنه شعاع دسترسی و تقسیمات سیاسی، این روستا در حوزه نفوذ مستقیم شهرهای کرج و کردان قرار می گیرد.
3 – 2 – 1 – موقعیت جغرافیایی و راهنمای ارتباطی روستا
همچنین امین آباد مستقیماً با این روستا راه ارتباطی داشته و مسیر ارتباطی برغان در مسیر خود از روستاهای آتشگاه، سرهه، سنج و وامکوه عبور می کند.
4 – 2 – 1 – مشخصات اقلیمی منطقه
روستای برغان از نظر اقلیمی در منقطه ای کوهستانی قرار گرفته که دارای آب و هوای سرد و معتدل است. با توجه به آمار هواشناسی حداکثر دمای هوا در تابستان 30 درجه سانتیگراد و حداقل دما 10 درجه سانتیگراد است. همچنین در فصل بهار حداکثر دما به 19 درجه سانتیگراد نیز می رسد و در زمستان نیز عمدتاً دمای هوا 10 تا 15 درجه زیر صفر است. در منطقه موصوف بیشتر بارندگی ها در فصل های پائیز، اواخر زمستان و اوایل بهار است و کمترین میزان بارندگی مربوط به فصل تابستان می باشد. در فصل تابستان هوا خشک و در فصل زمستان هوا بسیار سرد و یخبندان شدید است. همچنین در اواخر فصل زمستان نیز گردبادهای متعددی در منطقه به وقوع پیوسته است. از دیگر پارامترهای هواشناسی نیز میزان متوسط رطوبت هوا است که بر حسب گرم در یک کیلوگرم هوای خشک اندازه گیری می گردد. این میزان نیز در منطقه آب و هوایی مذکور در سال در حدود 5 می باشد.
در جدول زیر درصد نیازهای حرارتی ساختمان در اقلیم طالقان مشاهده می گردد.
جدول 15 – درصد نیازهای حرارتی ساختمان در اقلیم طالقان (درصد سالانه)
1 – 4 – 2 – 1 – پیشنهادات طراحی اقلیمی
قرارگیری در عرض جغرافیایی نسبتاً بالا و ارتفاع بسیار زیاد از سطح دریا، همچنین محصور شدن بین کوه های اطراف طالقان و قرارگیری منطقه در دره این کوه ها، شرایط ویژه ای را در این اقلیم به وجود آورده است. از ویژگی های این اقلیم می توان به پایین بودن دمای هوا به خصوص در زمستان و مناسب بودن آن در تابستان اشاره کرد. شرایط حرارتی هوای این اقلیم در ماه های سرد سال به گونه ای است که حتی در گرم ترین ساعات زمستان نیز لازم است برای گرم نگه داشتن فضاهای داخلی در حد قابل قبول از وسایل حرارت زا و سیستم های حرارتی مکانیکی استفاده شود و نمی توان از سیستم های خورشیدی فعال استفاده کرد. اما تغییرات دما و رطوبت نسبی هوای این ایستگاه در سردترین ماه سال در محدوده سیستم حرارتی مرسوم واقع می شود. بنابراین برای گرم کردن فضاهای داخلی ساختمان در روزهای فصل زمستان استفاده از وسایل حرارت زای مکانیکی لازم می گردد. به طور کلی در این اقلیم برودت بسیار شدید هوا در زمستان و کاملا مناسب بودن آن در تابستان باعث می گردد که از نظر آسایش، هوا یا سرد بوده و یا مناسب و شرایط گرم وجود ندارد. به همین سبب جلوگیری از اتلاف حرارت ساختمان و بهره گیری از انرژی خورشیدی در گرمایش فضاهای داخلی، عمده ترین اهداف طراحی اقلیمی در این گروه محسوب می گردد.
هوای تابستان در این اقلیم کاملاً مناسب است، به طوری که حتی در گرمترین شرایط حرارتی سالانه در منطقه آسایش واقع می گردد. در واقع در اقلیم مورد نظر هوای داخل ساختمان، حتی در گرم ترین ساعات روزهای تابستان از نظر حرارتی کاملاً مناسب خواهد بود و نیازی به سیستم سردکننده نمی باشد.
جهت استفاده مطلووب فضای مسکن و محیط مسکونی لازم است اصولی متناسب با اقلیم محل رعایت گردد که تحت عنوان اهداف عمده طراحی اقلیمی مطرح می گردد. این اهداف به ترتیب اولویت به شرح زیر است:
الف – کاهش اتلاف حرارت ساختمان
ب – کاهش تاثیر باد در اتلاف حرارت ساختمان
پ – بهره گیری از انرژی خورشیدی در گرمایش ساختمان
3 – 1 – شناسایی روستای برغان
1 – 3 – 1 – معرفی روستای برغان
روستای برغان از توابع دهستان برغان – بخش چندار – شهرستان ساوجبلاغ می باشد. این روستا در موقعیت 57 درجه و 35 دقیقه عرض جغرافیایی و 50 درجه و 56 دقیقه طول جغرافیایی و در ارتفاع 1640 متر از سطح دریای آزاد واقع شده است. در مسیر اصلی ارتباطی کرج – قزوین و در حدود 10 کیلومتری شمال کرج، بعد از روستای آتشگاه و در تقاطع رودخانه های کردان و برغان قرار دارد. از لحاظ توپولوژی در منطقه ای کوهستانی قرار دارد. از نظر اقلیمی در منطقه سرد و نسبت به نواحی مجاور مرطوب می باشد. راه دسترسی روستا آسفالت بوده و شیب عمومی و کلی منطقه از شمال به جنوب می باشد، شیب روستا نیز به سمت رودخانه ها می باشد. باد غالب منطقه، از جهت غرب به شرق می وزد. در سال 1375 روستای برغان دارای 155 خانوار و 509 نفر جمعیت بوده است. این جمعیت بر طبق آمار سال 1385 (آخرین سال جاری آماری) به 590 نفر رسیده است. برغان در منطقه ای کوهستانی با آب و هوای سرد و مرطوب قرار دارد. اکثر مردم آن با زبان فارسی و یا گویشی مازندرانی صحبت می کنند. دین مردم روستا اسلام و مذهب آن ها شیعه است. فعالیت نیمی از شاغلین در بخش خدمات بوده و عده ای نیز در بخش کشاورزی و صنعت مشغول به کار می باشند. کشت عمده روستا شامل سیب زمینی، لوبیا، یونجه، جو، گردو و به می باشد که به صورت آبی و دیم کشت می شود. پوشش گیاهی موجود در روستا شامل گون و استپ کوهی بوده و جانوران و پرندگان این روستا شامل شغال، گرگ، روباه، خرگوش و کبک می باشد. روستای برغان به علت برخورداری از آب فراوان رودخانه های برغان که از
جنوب آن می گذرد و رودخانه کردان که از شمال به جنوب آن جریان دارد صاحب باغات و مزارع سرسبز و وسیع و به طبع آن از رونق بسیار خوبی برخوردار می باشد.
2 – 3 – 1 – تعیین محدوده اراضی کشاورزی و منابع طبیعی روستا
یکی از محدودیت های موجود در این روستا وجود شیب زیاد در قسمت های شمالی روستا است. این مسئله باعث گردیده تا اکثر زمین های کشاورزی و زراعی روستا در اطراف رودخانه ها مورد بهره برداری واقع گردند. آب رسانی به نقاط بالا دست و تسطیح زمین در این نقاط از جمله عواملی است که باعث محدودیت کشت در نقاط مرتفع تر جنوب روستا می گردد. محدوده اراضی روستای برغان، از غرب به اراضی روستای امین آباد، از شمال به اراضی روستای سرهه و از شرق به آتشگاه محدود می شود. همان طور که اشاره شد، موانع طبیعی و ارتفاعات سمت شمال روستا و شیب شمال به جنوب و جنوب به شمال منطقه باعث کشیدگی خطی آن در جهت شرقی – غربی گردیده است.
3 – 3 – 1 – بررسی منابع تامین آب آشامیدنی و کشاورزی روستا
آب آشامیدنی روستا از چشمه تامین می گردد. این آب جهت استفاده کلرزنی می شود. پس از عمل کلرزنی آب آشامیدنی از طریق لوله کشی به منازل روستائیان می رسد. با توجه به اظهار اهالی کیفیت آب آشامیدنی خوب می باشد، آب کشاورزی روستا نیز از طریق رودخانه تامین می گردد.
4 – 3 – 1 – بررسی ویژگی های جمعیتی روستای برغان
1 – 4 – 3 – 1 – جمعیت روستا
با توجه به سیر تحول جمعیتی روستای برغان در طول سالیان 1345 – 1375 جمعیت روستا در سال 1345 در حدود 1199 نفر بوده است. در سال 1355 جمعیت روستا به 1113 نفر می رسد. نرخ رشد جمعیت این روستا در دهه 1345 – 1355 در حدود 74/0 – درصد می باشد که نشان دهنده کاهش جمعیت در طول این دهه می باشد. جمعیت روستا در سال 1365 به 894 نفر می رسد. این میزان نیز روند رشد نزولی را نسبت به دهه قبل نشان می دهد. نرخ رشد جمعیت در این دهه برابر با 17/2- درصد می باشد. در سال 1375 جمعیت روستا به 509 نفر می رسد. این میزان با توجه به جمعیت سال 1365 روندی نزولی را در رشد جمعیت نشان داده و روستا یا کاهش جمعیت نسبت به دهه قبل مواجه گردیده است. نرخ رشد جمعیت در این دهه به 48/5- درصد می رسد. کاهش در میزان جمعیت در این دهه متاثر از عوامل متعددی است که از مهم ترین دلایل آن می توان به خشکسالی در این سال ها، کمبود امکانات معیشتی، در اختیار نداشتن تجهیزات کشاورزی و دامداری، عدم حمایت دولت از فعالیت های تولیدی روستاییان و خرید محصولات
آنها اشاره دارد. در سال 1385 با روند رو به افزایش رشد جمعیت، جمعیت روستا به 566 نفر می رسد. نرخ رشد جمعیت در این دهه با افزایش نسبت به دهه قبل برابر 07/1 درصد بوده است. لازم به ذکر است که در سال 1385 علاوه بر جمعیت ایرانی، تعداد 24 نفر غیر ایرانی نیز در این روستا ساکن بوده اند.
به طوری که ملاحظه می شود نرخ رشد جمعیت از سال 1345 روندی یکسان را طی نکرده و در طی این دوران با فراز و فرودهایی همراه بوده است. به طور کلی جمعیت این روستا از 1199 نفر در سال 1345 به 566 نفر در سال 1385 رسیده است. نرخ رشد کلی جمعیت طی 40 سال گذشته برابر 86/1- درصد بوده است. علت اصلی نوسانات جمعیتی در طول این سال ها را در مهاجرت اهالی به شهر و مناطق شهری اطراف می باید جستجو کرد. درواقع نزدیکی به شهرهای کرج، هشتگرد، کردان و قزوین به عنوان قطب های جاذب جمعیت، نزدیکی به تهران که به عنوان قوی ترین قطب جاذب جمعیت در کشور مورد توجه اکثر مهاجرین بوده و مقصد نهایی آنها می باشد، از جمله عواملی است که در رشد کم جمعیت در طی این سال ها و کاهش جمعیت در بین سال های 45 – 85 در این مناطق تاثیر گذار بوده و عمدتاً روستاییان به دلیل بازده پایین فعالیت های کشاورزی و ارزش افزوده اندک تولیدات و محصولات کشاورزی جهت برخورداری از تسهیلات و امکانات شهر در قبال کار آسان تر به مناطق شهری بزرگ مهاجرت می کنند.
برای بدست آوردن آمار سال 1385 روستای برغان چند روش را مورد بررسی قرار داده ایم:
1 – آمارگیری از شبکه بهداشت شهرستان
مطابق آمار ارائه شده توسط شبکه بهداشت شهرستان ساوجبلاغ تعداد جمعیت روستا در سال 1385 برابر 566 نفر و تعداد 212 خانوار ایرانی بوده است. همچنین تعداد 8 خانوار غیر ایرانی که معادل 24 نفر می باشد نیز در این روستا ساکنند.
2 – تعداد واحدهای مسکونی
تعداد خانوار روستا در سال 1375 برابر 155 خانوار بوده است که با توجه به تعداد جمعیت در آن سال، بعد خانوار 28/3 نفر بوده است. تعداد خانوار روستا را با توجه به تعداد واحدهای مسکونی فعال موجود در حدود 300 می توان تخمین زد. با تعداد خانوار موجود و پایین آوردن بعد خانوار نسبت به سال 1375 (بعد خانوار 3 نفر) می توان به جمعیتی در حدود 900 نفر دست یافت.
3 – آمار کارگاهی سال 1381
جمعیت ارائه شده توسط این آمار 24 نفر و تعداد 7 خانوار می باشد.
حال با توجه به آمار 1381 کارگاهی و شبکه بهداشت در سال 1385 و طی مسیرهای مختلف برای بدست آوردن و برگزیدن منطقی ترین آمار سال 1385 به نظر می رسد با توجه به نرخ رشد در سال های گذشته و تعداد مسکونی و بعد خانوار و با علم به این که آمار شبکه بهداشت به دلیل داشتن دقت بالا منطقی ترین گزینه در بین سایر روش ها می باشد، بنابراین با انتخاب آمار جمعیتی و خانواری شبکه در سال 1385 در این ده سال به نرخ رشد 07/1 درصد می رسیم که با وضعیت گذشته و فعلی، رشد جمعیت روستا نیز تطبیق بیشتری دارد.
جدول سیر تحولات جمعیتی و نرخ رشد روستای برغان در دوره آماری 85 – 1345
(بدون منظور نمودن جمعیت غیر ایرانی)
نمودار جمعیت روستای برغان در سال های مختلف آماری: 1385 – 1345 (جمعیت غیر ایرانی ساکن روستا در نمودار نمایش داده نشده است)
نمودار تغییرات نرخ رشد جمعیت روستای برغان در طی سال های مختلف آماری: 1385 – 1345
(بدون احتساب جمعیت غیر ایرانی)
2 – 4 – 3 – 1 – خانوار روستای برغان
تعداد خانوار در طی سر شماری های مختلف در روستای برغان بدین شرح می باشد. در سال 1345 تعداد خانوار روستای برغان برابر 262 خانوار ارائه گردیده است. این تعداد در سال 1355 به 274 خانوار کاهش پیدا کرده است. این افزایش در تعداد خانوارهای روستا همراه با روند کاهشی رشد جمعیت بوده است. در سال 1365 تعداد خانوارهای سرشماری شده برابر 264 خانوار بوده است که نسبت به دهه قبل کاهش در تعداد خانوارها نشان می دهد. این تغییر با کاهش بعد خانوار و کاهش جمعیت همراه بوده است. در سال 1375 تعداد خانوارهای موجود برابر 155 خانوار بوده است. این تعداد نسبت به دوره قبل به میزان چشمگیری کاهش یافته است، جمعیت نیز روندی کاهشی را در این دوره نشان می دهد. در سال 1385 و بر طبق برداشت ها و اطلاعات بدست آمده تعداد خانوارهای (ایرانی) روستا برابر 212 خانوار ایرانی بوده که این افزایش چشمگیر همراه با افزایش جمعیت بوده است. این روستا نیز همانند بسیاری از روستاهای همین منطقه دارای جمعیت فصلی نیز می باشد. این جمعیت به میزان 100 خانوار می باشد.
بعد خانوار نیز در دوره های مختلف سرشماری تغییراتی داشته است که این شاخص نیز از تغییرات جمعیت و تعداد خانوار همراه با تحولات جمعیتی عمومی کشور تبعیت می کند. در سال 1345 بعد خانوار روستا برابر با 58/4 بوده است. ده سال بعد، در سال 1355 با کاهش نامحسوس جمعیت و افزایش تعداد خانوار، بعد خانوار کاهش یافته و به میزان 06/4 می رسد. در سال 1365 بعد خانوار کاهش یافته و به 63/3 نفر می رسد. در سال 1375 تعداد خانوار و جمعیت روستا کاهش یافته و بعد خانوار کاهش می یابد و به 28/3 نفر می رسد. این میزان کمتر از بعد خانوار کل کشور در آن سال بوده است. سرانجام در سال 1385 بعد خانوار به 67/2 نفر
می رسد. بدین ترتیب در طی سال های آماری این شاخص همواره سیر نزولی داشته و از 58/4 در سال 1345 به 67/2 در سال 1385 می رسد.
جدول خانوار و بعد خانوار روستای برغان در دوره آماری 85 – 1345
(بدون احتساب جمعیت غیر ایرانی)
نمودار تغییرات تعداد خانوار در طی سال های مختلف آماری:
1385 – 1345
(بدون احتساب جمعیت غیر ایرانی)
جدول گروه های سنی روستای برغان (ماخذ: شورای اسلامی روستا)
(بدون احتساب جمعیت غیر ایرانی)
هرم سنی روستای برغان
(ماخذ: شبکه بهداشت هشتگرد)
این تعداد براساس اطلاعات آمار ایران و اطلاعاتی که از مرکز بهیاری جمع آوری شده است تنظیم گردیده :
3-4-3-1 نسبت جنسی جمعیت روستا
طبق آمار در روستای برغان 566 نفر جمعیت وجود دارد. از این تعداد270 نفر را مردان و 296 نفر را زنان تشکیل می دهند.نسبت جنسی نیز در این روستا برابر 91 است.به عبارت دیگر به ازاء هر صد نفر زن در روستای مورد نظر 91 نفر مرد وجود دارد.بنابراین می توان گفت درصد جنس مونث بیشتر است.
4 – 4 – 3 – 1 – میزان سواد در سطح روستای برغان
خانه بهداشت روستا آماری در خصوص تعداد با سوادان روستا در سال 1385 در اختیار نداشته است. با در نظر گرفتن سهم با سوادی روستا در سال 1375، که 70 درصد می باشد و اعمال آن در جمعیت لازم التعلیم سال 85، جمعیت با سواد روستا در حدود 387 نفر خواهد بود.
5 – 4 – 3 – 1 – وقایع چهارگانه
ازدواج: در زمان آمارگیری آماری در این خصوص ارائه نگردید.
طلاق: در زمان تهیه گزارش آماری در این خصوص ارائه نگردید.
زاد و ولد: در زمان آمارگیری آماری در این خصوص ارائه نگردید.
مگر و میر: در زمان آمارگیری آماری در این خصوص ارائه نگردید.
5 – 3 – 1 – وضعیت اشتغال
تعداد شاغلین روستا 192 نفر می باشد و بار تکفل روستا 05/2 می باشد. تعداد جمعیت در سن فعالیت روستا نیز 549 نفر می باشد. از این تعداد 198 نفر زن و 173 نفر مرد می باشند. نرخ اشتغال روستا 35 درصد می باشد. مطابق آمار گروه عمده شغلی روستا بخش خدمات است. در رتبه های بعدی گروه شغلی کشاورزی و صنعت و ساختمان قرار دارند. جدول زیر بیانگر سهم اشتغال در بخش های مختلف اقتصادی است:
جدول درصد اشتغال در بخش های مختلف اقتصادی در روستای برغان – سال 1385
(ماخذ: شورای روستا)
مسایل و مشکلات از دیدگاه روستاییان
از مشکلات روستاییان کمبود سوخت،نبود شغل و سرگرمی برای جوانان ، کمبود مراکز آموزشی فرهنگی ، حمل و نقل و یخ زدگی معابر و لوله های آب در زمستان است.
فقر مالی برخی از اهالی روستا
یخ زدگی لوله های آب
یخ زدگی معابر آب
1 – 5 – 3 – 1 – کشاورزی و باغداری
طبق اطلاعات بدست آمده از شورای روستای برغان و جهاد کشاورزی شهرستان، یک سوم شاغلان در بخش کشاورزی و باغداری فعال می باشد. مجموع زمین های زیر کشت روستای برغان 43 هکتار به صورت زراعی و 146 هکتار به صورت باغی می باشد. باغات روستا به تفکیک شامل 260 هکتار باغات هسته دار، 15 هکتار باغات دانه دار، 6 هکتار باغات دانه ریز و 99 هکتار سایر گونه ها می باشد. در زمین های زراعی روستا سیب زمینی، لوبیا، یونجه، جو و در اراضی باغی نیز سیب درختی و گردو عمده محصولات تولیدی است. حدود 155 خانوار از این اراضی بهره برداری می کنند.
بافت عمومی خاک کشاورزی 70 درصد سبک، 20 درصد نیمه سنگین و 10 درصد سنگین می باشد. آب مورد نیاز کشاورزی از رودخانه و چشمه تامین می گردد و از طریق کانال به اراضی می رسد که به صورت نوبت هفتگی در زمین ها جاری می شود. اراضی کشاورزی روستا 90 درصد به صورت آبی و 10 درصد هم به صورت دیم زیر کشت می باشند. محصولات تولیدی عمدتاً در داخل روستا به فروش می رسد و دولت در زمینه خرید محصولات از کشاورزان حمایتی نمی کند. عملیات کشاورزی به صورت سنتی انجام می گیرد و اهالی جهت دسترسی به زمین ها پیاده و یا با موتور رفت و آمد می کنند.
زمین های کشاورزی روستا بیشتر به صورت شخصی در تملک ساکنان می باشد. زمین ها و باغات بیشتر موروثی بوده و دارای سند هستند. هر متر مربع از این اراضی در زمان تهیه این طرح از 20 تا 100 هزار تومان ارزش داشته است. مرغوب ترین اراضی کشاورزی در قسمت های شمالی روستا واقع شده است اما به علت شیب زیاد اراضی امکان گسترش در این قسمتها مقدور نمی باشد.
متاسفانه تولید روستا در این زمینه هیچ گونه رشدی در سال های اخیر نداشته است. یکی از علل آن حضور بی رویه توریست و گردشگران در باغات منطقه می باشد. مهم ترین مشکلات طبیعی موجود در این زمینه سرمازدگی، تگرگ و آفات گیاهی می باشد. اداره جهاد کشاورزی لازمست در جهت آموزش کشاورزان، با در اختیار قرار دادن شیوه های مبارزه با آفات و همچنین سمپاشی مرتب اقداماتی به عمل آورد.
2 – 5 – 3 – 1 – دامداری
دامداری نیز در روستای برغان انجام می گیرد و به عنوان شغل اصلی یکی از خانواده های ساکن و کمک هزینه سه خانوار در روستا محسوب می شود. تعداد دام روستا به تفکیک عبارت است از 400 راس گوسفند و 100 راس گاو و گوساله است. اغلب دام ها در آغلها و به صورت سنتی نگهداری می شوند. دام ها در مراتع و کوه ها تعلیف می شوند. علوفه نیز از مناطق اطراف در شهرستان ساوجبلاغ تهیه می شود.
تولیدات دامی غالباً در خود روستا به فروش می رسد. از شایعترین امراض دامی می توان به تب برفکی، بروسلوز و شاریون اشاره کرد که تنها راه مقابله با آن واکسیناسیون به موقع دام ها می باشد. یک واحد مرغداری نیز در این روستا فعال می باشد. همچنین تعداد 3 خانوار نیز در روستا به زنبورداری اشتغال دارند.
رودخانه برغان (محل تامین آب مورد نیاز محصولات کشاورزی)
و پل تاریخی صفویه
روستا از شرق به طرف غرب در مجاور رودخانه های کردان و برغان شکل گرفته است. یکی از عوامل مهم تاثیرگذار بر فرم خاص روستا، عوامل طبیعی و نواحی مرتفع اطراف است که موجب ایجاد روستا در دامنه ارتفاعات اطراف گردیده است. دسترسی به مسیر ارتباطی نیز یکی دیگر از عواملی است که در ایجاد و شکل گیری روستا موثر واقع گردیده است. درواقع استفاده از زمین های حاصلخیز اطراف آن و همچنین نزدیکی به مسیر ارتباطی و همچنین دسترسی به آب فرصت های بسیار مناسبی بوده اند که اهالی اولیه روستا را بر آن داشته است تا در این مکان سکنی گزینند.
اطلاعات دقیقی از زمان پیدایش اولیه روستا در دست نیست. اما اهالی روستا هسته اولیه شکل گیری روستا را جریان داشتن رودخانه های کردان و برغان و وجود زمین ها و باغات آن می دانند که به مرور زمان اهالی جهت کشت و کار در اطراف آن مسکن گزیده اند. عمده محل تجمع روستا در میدان اصلی برغان می باشد که درواقع مرکزیت روستا نیز این میدان می باشد. وجه تسمیه روستا، براساس منشا پیدایش آن می باشد و معادل ترکی واژه کنار رود می باشد. قدیمی ترین نقطه روستا نیز مسجد و حسینیه می باشد.
بافت کلی روستا حالتی فشرده دارد. گسترش روستا طوری بوده است که از محل اولیه خود شروع شده و در راستای رودخانه به اطراف گسترش پیدا کرده است ولی بر مقر اولیه خود تکیه دارد.
6 – 3 – 1 – مروری بر تاریخچه روستا و بررسی علل و عوامل موثر بر شکل گیری
کاربری موجود در روستای برغان
7-3-1 شناخت کاربری های موجود روستا
تعداد کل واحدهای مسکونی برغان برابر 319 واحد در تاریخ برداشت میدانی می باشد. این کاربری در مجموع در حدود 60870 متر مربع از اراضی روستا را به خود اختصاص داده که حدود 24/16 درصدسطح کل کاربری ها می باشد.از این میزان تعداد 274 واحد فعال 280 واحد غیرفعال و 17 واحد در حال ساخت می باشد. متوسط مساحت هر واحد مسکونی 190 متر مربع و سرانه مسکونی روستا درحدود 17/103 متر مربع برای جمعیت ثابت روستا می باشد . تعداد واحدهای مسکونی سه طبقه برابر 10 واحد- 119 واحد دو طبقه و مابقی واحدها یک طبقه هستند.
باتوجه به وجود 220خانوار ساکن در این روستا و وجود 274 واحدمسکونی فعال در روستا شاخص خانوار در واحد مسکونی کمتر از یک و برابر 80/0 خانوار می باشد . که این مقدار به معنی سکونت کمتر از یک خانوار در یک واحد مسکونی است.رقم مذکور بدون احتساب جمعیت فصلی روستا می باشد زیراتوجه به جمعیت غیرثابت درحدود 100خانواریعنی جمعیت در حدود 400 نفر که در فصول گرم به جمعیت روستا اضافه می شوند تعداد خانوار در واحد مسکونی به 16/1 تغییر میکند. مساحت کاربری مسکونی در وضع موجود آن برابر 60780 متر مربع و سرانه این کاربری درروستا با درنظرگرفتن جمعیت ثابت و فصلی درحدود 48/61 مترمربع برای هر نفرروستایی میباشد. به طور کلی سهم این کاربری از کلیه سطوح کاربری در حدود 22/16 درصد می باشد.
1-7-3-1- مسکونی
2-7-3-1- آموزشی
روستای برغان دارای یک واحد آموزشی درمقطع دبستان می باشد.مدرسه ابتدایی شهید ابوریحان بیرونی در این مدرسه 50 دانش آموزمشغول به تحصیل هستند که 10 نفرازمحصلین از روستای طالیان مراجعه می کنند.دراین واحدآموزشی 3معلم تدریس می کنند که از اهالی خود روستا هستند. ساختمان این واحدآموزشی دارای آب-برق-تلفن و سیستم گرمایشی میباشد و تجهیزات آن شامل آزمایشگاه-کتابخانه و زمین ورزش است . در هر کلاس به طورمتوسط 6 دانش آموز حضور دارد. مالکیت مدرسه دولتی بوده ودارای یک نفر کارمندمی باشد. این مدرسه بازیربنای 320مترمربع در یک طبقه به صورت 9کلاسه تاسیس گردیده است. مصاح مورد استفاده درساختمان آن نیز آجروآهن می باشد. واحد راهنمایی و دبیرستان در روستا وجود ندارد و دانش آموزان این مقاطع جهت تحصیل به کرج و کردان میروند و تقریباتمامی جوانان روستابه تحصیل مشغولند.محصلان مراکز آموزشی خارج از روستا نیز غالبا از وسایل نقلیه عمومی جهت رفت و آمد استفاده می کنند.
مساحت کاربری آموزشی حال حاضرروستا 1883 مترمربع با سرانه19/3 مترمربع می باشد.در کل 50/0 درصد از کل سطوح کاربری ها را کاربری ها را کاربری آموزشی اشغال نموده است.
عکس هایی از دبستان روستای برغان
3-7-3-1-مذهبی و فرهنگی
مراکز مذهبی روستای برغان شامل 3 مسجدفعال به مساحت 14095 مترمربع و دو حسینیه به مساحت12880 مترمربع است.حسینیه ای که در ابتدای روستا واقع گشته به دوران صفویه بازمی گردد که هم اکنون از کیفیتی مرمتی برخورداررمی باشد و در اکنون مسجدی واقع گشته که در حال حاضر کیفیت آن مطلوب می باشد.آشپزخانه حسینیه نیز به مساحت 212 مترمربع در مجاورت آن بناشده است. بنای قدیمی دیگر نیز مسجد قدیمی برغان است که بعد از بازار واقع شده و هم اکنون کیفیت آن قابل قبول می باشد. در داخل این مسجد یک چنار کهنسال وجود دارد. که در فهرست سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.در مقابل مسجدقدیمی نیزحسنیه قدیمی قرار دارد. قدمت مسجد به بیش از دو دهه بازمی گردد و اکنون از کیفیت قابل قبولی برخوردار است.مسجد دیگری نیز در شرق روستا به مساحت 329 مترمربع بنا گشته است. این مسجد از آهن و آجر ساخته شده و کیفیت آن مرمتی می باشد.
مجموع مساحت کاربری مذهبی روستا 27187 مترمربع و سرانه این کاربری 08/46 مترمربع می باشد. در مجموع سهم این کاربری از کل سطوح کاربری های روستا برابر 25/7 درصد می باشد.
مسجد برغان (پایین محله)
مسجد برغان (پایین محله)
مسجد برغان (پایین محله)
مسجد برغان (حیاط)
مسجد برغان (حیاط)
مسجد برغان (حیاط)
مسجد برغان (حیاط)
مسجد برغان (حیاط)
مسجد برغان (مردانه)
مسجد برغان (مردانه)
مسجد برغان (مردانه)
مسجد برغان (زنانه)
مسجد برغان (زنانه)
4-7-3-1- ورزشی و تفریحی
اهالی روستا از امکانات ورزشی بهره ای نمی گیرند و به این منظور به شهرهای اطراف مراجعه می کنند.
5-7-3-1- تجاری
تعداد واحدهای تجاری روستای برغان مجموعا 38 واحد است که از این تعداد 30 واحد فعال میباشد. این واحدها به بقالی میوه قروشی،خیاطی،نانوایی،قصابی و… اختصاص یافته اند. هم چنین این روستا دارای تعاونی مصرف نیز می باشد که تا حدی نبازهای روزمره اهالی را تامین می کند. مجموع مساحت کاربری تجاری 1474 مترمربع است که مقداری از سطوحی که به خود اختصاص می دهند جزئی ازکاربری دیگر می باشد. سهم این کاربری در حدود 39/0 درصد از کل سطوح کاربری موجود در روستا می باشد. سرانه این کاربری نیز 50/2 مترمربع به ازای هر نفر روستایی است.
واحدهای تجاری روستا مایحتاج فروش خود را از کرج تهیه می کند.
صنایع کارگاهی:
یک کارگاه الک سازی در روستای برغان وجود دارد که در حدود 30 نفر کارگر در آن اشتغال دارند. محل تهیه مواد اولیه و همچنین فروش محصول آن، روستاها و مناطق اطراف می باشند.
کارگاه الک سازی
نمونه واحد زنبورداری
7-7-3-1- تاسیسات و تجهیزات زیربنایی
الف -آب
آب آشامیدنی این روستا از چشمه تامین می گردد.این آب پس از کلرزنی از طریق لوله کشی به واحدهای مصرفی هدایت می شود. سیستم لوله کشی آب روستا حدود350 انشعاب دارد. آب آشامیدنی از کیفیت مطلوبی برخوردار می باشد و جواب گوی نیاز اهالی نیز است. هزینهی آب بهای مصرفی نیز براساس تعرفه همان سال و باتوجه به نوع کاربری وعرصعه و اعیان ملک محاسبه می گردد. در حال حاضر مسئول آب روستا آبدار منتسب میباشد و زیر نظر اداره آب و فاضلاب روستایی شهرستان ساوجبلاغ اداره می شود.
آب کشاورزی روستا نیز از رودخانه و چشمه تامین می گردد.
ب-برق
برق مصرفی روستا از شبکه سراسری برق کشور تامین میگردد. تعداد مشترکین شبکه در حدود 300 مشترک می باشد. از تاسیسات وابسته به شبکه برق روستا دو ترانس است که در نزدیکی میدان اصلی برغان قراردارد.روشنایی معابر نیز از طریق تیرهای چراغ برق تامین می شود. این شبکه، برق مصرفی در بخش های مسکونی، تجاری، تفریحی، درمانی، اداری، آموزشی، حسینیه، مسجد و تاسیسات و تجهیزات را فراهم می کند. مشکل اصلی این شبکه در حال حاضر نوسان آن می باشد که در صورت احداث شبکه از سمت کرج و یکی کردن آن با ساوجبلاغ این مشکل مرتفع خواهد شد.
ج-مخابرات
روستای برغان تحت پوشش شبکه سراسری صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. و تقریبا تمامی اهالی روستا از این امکانات استفاده می کنند. مرکز مخابرات روستا نیزدر داخل روستابه مساحت157 مترمربع وجود داردوشبکه مخابرات به این روستا خدمات رسانی می کن. تلفن ثابت در این روستا 400 مشترک است. امکانات پستی در روستا موجود نمی باشد.
ساختمان مخابرات روستا
منبع آب روستا
برق رسانی روستا
خانه بهداشت روستا
د-دفع فاضلاب و زباله
دفع فاضلاب در واحدهای مسکونی از طریق چاه فاضلاب می باشد.در این واحد که دفع فاضلاب ازطریق چاه های جذبی انجام می شود، فاضلاب سرویس های بهداشتی و آشپزخانه ها به صورت مجزا دفع می گرد و به دلیل شنی بودن زمین جذب می شود تقریبا بیشتر خانه ها یک حلقه چاه 5 متری به این منظور دارند.
آب های سطحی در معابری که دارای جوی و کانال هستند دفع می شود ودر سایر معابر به صورت آب های سطحی جاری می شوند.
به طور کلی نحوه دفع فاضلاب موجب آلودگی سفره های آب زیرزمینی می گردد و علاوه بر آلودن آب کشاورزی در آینده تاثیرات جبران ناپذیری برجای خواهد گذاشت.فاضلاب مربوط به حمام،قصالخانه،مدرسه و اماکن عمومی نیز توسط چاه
مربوطه دفع می گردد.
آب های سطحی روستا نیز در سطح معابر جاری بوده و در بعضی کوچه ها که دارای جوی آب هستند، وارد جوی ها شده و دفع می گردد.
زباله نیز در روستا چهار بار در هفته جمع آوری و به خارج روستا برده می شود. مسئولیت رسیدگی به این امور بر عهده شورا و دهیاری روستا میباشد. این طریقه دفع زباله ها با مشکلات زیادی همراه است و آلودگی محیط وآب را نیز در پی خواهد داشت.
خ – کشتارگاه
این روستا فاقد کشتارگاه صنعتی می باشد و ذبح دامها در کشتارگاههای زیاران و کردان انجام می گیرد.
ه – سوخت
سوخت مصرفی این روستا گازوئیل ، نفت و گاز (کپسول) می باشد که توسط خود خانواده ها تامین می شود. نفت سفید در شعبه ای به مساحت 17 مترمربع در داخل روستا عرضه می شود.
ی – گورستان
روستای برغان دارای دو گورستان فعال می باشد. این گورستان ها که در شرق و غرب روستا واقعند ، سطحی در حدود 6409 متر مربع را اشغال نموده اند. سهم این کاربری از مجموع کاربری ها 71/1 درصد می باشد و سرانه 86/10 متر مربع را به هر نفر اختصاص می دهد.
توسعه روستا و گسترش آن در دو طرف راه اصلی که از مرکز روستا می گذرد باعث قرارگیری گورستان در داخل روستا گردیده که با استانداردهای زیستی ناسازگار بوده و می بایست به خارج از بافت روستا منتقل گردد.
8-7-3-1-بهداشتی
در زمینه امکانات بهداشتی ، روستادارای دو واحد حمام عمومی فعال و دو غسالخانه می باشد. حمام قدیمی که در مجاور بازار واقع است هم اکنون از کیفیتی مرمتی برخوردار است. حمام دیگر نیز از آجر و سیمان، طی دو دهه اخیر ساخته شده وکیفیت آن قابل قبول می باشد.این حمام ها هرکدام دارای 5 دوش بوده و به طور متوسط روزانه 20 مراجع دارند. سوخت مصرفی این واحدها نفت کوره می باشد که از شرکت نفت هشتگرد تهیه می شود. تامین آب نیز از رودخانه برغان بوده و فاضلاب نیز از طریق چاه جذبی و سپتیک دفع می شود. این کاربری به دلیل قرارگیری در مرکز فیزیکی روستا دارای دسترسی قابل قبولی می باشد. مجموع مساحت حمام در این روستا 480 مترمربع می باشد. همچنین دو غسالخانه روستا که فعال می باشد ، مساحت 82 مترمربع را اشغال کرده است. فاضلاب این واحد توسط چاه دفع می گردد. سرانه کاربری بهداشتی در مجموع81/0 مترمربع بوده و سهم آن از مجموع کاربریهای موجود در روستا 13/0 درصد می باشد.
9-7-3-1- درمانی
روستای برغان دارای خانه بهداشت می باشد که در میدان اصلی برغان واقع گشته است. این بنا در سال 1306 در زمینی به مساحت 135 مترمربع با زیربنای 90 مترمربع، در یک طبقه و از آجر و سیمان احداث شده است. این واحد درمانی تحت نظراداره بهداشت ساوجبلاغ اداره می شود. از لحاظ تجهیزات و لوازم پزشکی این مرکز با کمبود روبروست وپزشک به صورت سیار به آنجا مراجعه می کند. روزانه تعداد 15 تا 20 نفر از اهالی به این مرکز درمانی مراجعه می کنند، حدود 10 نفر نیز از روستای سرهه، وامکوه و سنج به این مرکز درمانی مراجعه می کنند. در صورت عدم جوابگویی این واحد ، مراجعین به مراکز درمانی کرج و یا کردان می روند. فاصله نزدیکترین مرکز درمانی به روستای برغان 10 کیلومتر می باشد.
سرانه این کاربری 23/0 مترمربع برای هرنفر می باشد و 4/0 درصد از کلیه سطوح کاربریهای موجود در روستا را داراست.
10-7-3-1- اداری
کاربری اداری در این روستا شامل دهیاری و دفتر شورای اسلامی روستا می باشد. این کاربری در سال 1382 در مجاور مسجد قدیمی تاسیس شده استو دارای 3 کارمند می باشد. دهیاری روستا روزانه جوابگوی 10 نفر می باشد که از خود روستا و روستاهای سنج،وامکوه،سرهه و طالیان مراجعه می کنند ، می باشند. از طرح های در دست اقدام توسط دهیاری روستا ، طرح روستای پاک می باشد. سطح این کاربری در روستا 169 مترمربع و سهم آن از مجموع کاربریها 05/0 درصد می باشد.
خانه بهداشت :
حمام :
گورستان :
دهیاری :
11-7-3-1- انبار و حمل و نقل
در این روستا 1127 مترمربع انباری وجود دارد. این سطح نزدیک به 30/0 درصد از کل کاربریها می باشد.
12-7-3-1- دامداری
در مجموع دامداری و مرغداری مساحتی برابر با 839 مترمربع از اراضی داخل محدوده روستا را به خود اختصاص داده که این سطح در حدود 22/0 درصد از کل اراضی را شامل می شود. تعداد دام های این روستا نیز 100 راس گاو و 400 راس گوسفند و بز می باشد. وجود دامداری ها در داخل و حاشیه بافت روستا این امکان را برای روستائیان فراهم نموده است. یک واحد مرغداری و همچنین تعداد 300 کندوی زنبور عسل در 3 واحد زنبورداری مورد بهره برداری واقع می شوند.
13-7-3-1- معابر روستا
معابر روستا سطحی معادل 36395 مترمربع را در داخل روستا به خود اختصاص داده است. این میزان با سرانه ای معادل 69/61 مترمربع برای هر نفر درحدود 70/9 درصد از کل سطوح کاربری را به خود اختصاص داده است.
14-7-3-1- اراضی بایر
مساحت اراضی بایر داخل بافت روستا 37673 مترمربع است که سرانه این کاربری 85/63 مترمربع برای هر نفر می باشد. اراضی بایر در کل 04/10 درصد کاربریهای موجود را در برگرفته که در طرح پیشنهادی کاربری های مورد نیاز روستا جایگزین این سطح خواهد شد.
15-7-3-1- اراضی کشاورزی
باغات داخل محدوده روستا درحدود 195461 مترمربع با سرانه 29/331 مترمربع می باشند. در بخش کشاورزی روستا این درمورد این اراضی توضیح داده شد. سهم باغات از کل کاربریهای موجود 08/52 درصد می باشد.
16-7-3-1- ابنیه تاریخی
اثر تاریخی مربوط به دوران صفوی می باشد که به مساحت 69 مترمربع و در مرکز روستا واقع گشته است.
پل تاریخی صفویه
پل مربوط به دوره صفویه
عکس های قدیمی روستای برغان
معابر داخل بافت و پوشش کف
مالکیت اراضی روستا به صورت شخصی،عمومی،دولتی و اوقافی می باشد. زمین های کشاورزی غالبا مالکیت شخصی دارند. کاربری های عمومی مانند حمام دارای مالکیت عمومی بوده مسجد، حسینیه و قبرستان وقفی هستند ، مالکیت مخابرات ، دهیاری،خانه بهداشت و مدرسه دولتی بوده ، واحدهای تجاری و همچنین مسکونی نیز دارای مالکیت شخصی می باشند.
8-3-1-بررسی چگونگی مالکیت اراضی روستا
9-3-1- شناخت کیفیت ابنیه
از مجموع 319 واحد مسکونی و 38 واحد تجاری برداشت شده در زمان آمارگیری،تعداد 274 واحد مسکونی و 30واحد تجاری فعال، 28 واحد مسکونی و 8 واحد تجاری غیرفعال و 17 واحد مسکونی نیز در حال ساخت می باشد. درمورد کیفیت ابنیه نیز، 88/1 درصد آنها نوساز، 81/39 درصد دارای کیفیت قابل قبول ، 49/55 درصد مرمتی و 82/2 درصد نیز تخریبی می باشند. در جداول زیر مشخصات مربوط به ابنیه و کیفیت آنها آمده است.
جداول کیفیت و قدمت اماکن روستای برغان – 1385
نوع مالکیت
قدمت بنا
کیفیت بنا
امکانات و موانع توسعه
10-3-1- بررسی الگوهای معماری سنتی و جدید روستا
الگوهای مسکن در روستای برغان تحت تاثیر عواملی چون نحوه معیشت،آداب ورسوم،اقلیم وخصوصیات طبیعی و امکانات محیطی شکل گرفته است. اما عاملی که در این روستا بیش از همه تاثیرگذار بوده است، وضعیت اقلیمی منطقه و توپولوزی خاص آن در قالب شیب های عمده شمال به جنوب و جنوب به شمال است. جهت گیری واحدهای مسکونی در راستای شمالی-جنوبی در نقاط مختلف روستا و همراستا با توپولوزی خاص زمین گویای این مطلب است که عوامل اقلیمی و به طور خاص توپوگرافی زمین باعث ساخت و ساز واحدهای مسکونی در جهات مذکور گردیده است. واحدهای مسکونی روستا مبین این مطلب است که معماری بومی به مرور زمان و تحت تاثیر فرهنگ شهر و امکانات و تاسیسات جدید متحول شده است. با توجه به این که معیشت روستای ترکیبی از کشاورزی و دامداری می باشد ، عدم امنیت و پایین بودن بهداشت در گذشته باعث گردیده فضاهای دامی و انسانی بسیار نزدیک و چسبیده به هم ایجاد شود. این نوع ترکیب های فضایی در بناهای قدیمی باقی مانده از سال های دور کاملا مشهود است. در این نوع ابنیه فضاهای نگهداری دام درقسمت های زیرین اطاق های مسکونی قرار گرفته و فاقد تهویه مناسب است، که این خود در آلودگی محیط تاثیر فراوانی دارد . به مرور زمان در ساختمان های جدید و حل مسائل امنیت و توجه به بهداشت سعی شده فضاهای دامی از فضاهای سکونت انسانی تا حد امکان فاصله بگیرد. ازجهتی نیاز اقتصادی، مشکلات ناشی از
نگهداری چند راس دام را اجبار کرده است.در واحدهای فاصله حد امکان از اطاق های سکونت قرار گرفته ولی مشکل بهداشتی هنوز حل نشده است. ضمن ترکیب بندی فضای جدید ترکیب فضاها به سبک های شهری نزدیک شده، حتی در بعضی موارد توالت و حمام داخل فضای سکونت ایجاد شده است.
مصالح مصرفی در ابنیه سنتی روستا
جدول سطوح کاربری وضع موجود و پیشنهادی
فصل دوم: تجزیه و تحلیل و ارائه پیشنهاد
با توجه به این که نیازهای روستا برای افق ده ساله وا افزایش جمعیت دهه آینده روستا پیش بینی می گردد. این نیازها با توجه به مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی ایران درخصوصا الگوی سطح بندی مناطق و مراکز روستایی استانداردها و ضوابط خدمات روستایی کشور مورخ 6/10/80 هماهنگ گردیده است.
1-2- زیرساخت ها و تاسیسات ضروری
1-1-2- آب
آب آشامیدنی روستا از چشمه و چاه تامین می گردد. آین آب توسط لوله کشی به منازل و سایر مصرف کننده ها می رسد. کم آبی و خشکسالی در سال های اخیر، موجب بروز مشکلاتی در زمینه تامین آب آشامیدنی در این روستا و روستاهای اطراف گردیده است.
بهداشت آب در این روستا از جمله نقاط ضعف آن به شمار می رود و در برنامه ریزی های آتی با توسعه روستاها و رشد جمعیت جهت رفع این نقیصه و همچنین بهره
برداری از منابع بالقوه آبی میبایست تمهیداتی درنظر گرفته شود.
آب کشاورزی روستا نیز از رودخانه تامین می گردد. آب این منابع با توجه به اضهار خود اهالی پاسخگوی نیاز کشاورزان می باشد ولی با توجه به افزایش جمعیت و بیشتر شدن نیاز کشاورزان به آب، سال های کم باران و بروز خشکسالی ها ممکن است کشاورزی در منطقه با خطراتی مواجه شود.
بنابراین اجرای طرح های مناسب در زمینه تامین آب نورد نیاز کشاورزی و آشامیدنی از جمله اولویتهای مسئولین در اجرای طرح های عمرانی می بایست قرار
گیرد.
با توجه به وضعیت موجود روستای برغان و تجزیه و تحلیل اطلاعات موجود ، این روستا به دلیل قارگیری در شیب علیرغم جود زمین های مستعد کشاورزی، در زمینه تامین آب مورد نیازبا محدودیت روبه روست و به همین علت شیب روستا و مشکل بودن انتقال آب در خلاف جهت شیب، امکان گسترش کشاورزی به راحتی امکان پذیر نمی باشد و زمین های وسیعی از این روستا باقی مانده است. باغداری و محصولات تولیدی آن به طورکلی در منطقه از کیفیت بالایی برخوردار بوده و معروفیتی استانی را داراست. با توجه به اینامر و وجود محدودیت های توسعه زمین های زراعی در شیب تند روستا، استفاده از ظرفیت های موجود و بالا بردن کارایی درnزمبنه باغداری، یا استفاده از برنامه ها و طرح های مناسب، راهکار مناسبی برای استفاده از زمین های موجود است.
2-1-2-مخابرات و پست
این روستا تحت پوشش رادیو و تلویزیون قار دارد و تقریبا کلیه اهالی از این امکانات استفاده می کنند . باتوجهبه منطقه ای که روستا در آن قرار دارد و همچنین نزدیکی به مراکز شهری ،از این لحاظ مشکلی وجود ندارد. همچنین این روستا دارای مرکز مخابرات است و تلفن ثابت در روستا وجود دارد و تعداد مشترکین آن نیز 450 مشترک می باشد. امکانات پستی نیز در داخل روستا وجود ندارد ساکنین برای استفاده از امکانات پستی به کرج و کردان مراجعه می کنند. وضع موجود روستا در زمینه مخابرات و پست پاسخگوی نیاز اهالی نبوده و خدمات رسانی در حد رفع نیاز اهالی صورت نمی گیرد و با توجه بهتوسعه روستا و رشد جمعیت آن در سال های آتی، بنظر می رسد که نیاز به گسترش این مراکز در آینده ضررت
گردد. بدیهی است که در سال های آینده و با توجه به گسترش های سه بعدی ، نیازبه این گونه مراکزمی باید مورد بررسی قرار گیرد.
2-2- پیش بینی عملکرد اقتصادی روستا
روستای برغان هم اکنون دارای جمعیت 566 نفری می باشد . .فعالیت غالب دراین روستا در بخش خدمات است . به طوری که بیش از نیمی ازاهالی در این بخش مشغول می باشند . با توجه به موقعیت این روستا به لحاظ فرصتهای بالقوه جهت کشاورزی تنها 30 درصد از اهالی در زمینها مشول به کارند . از طرفی کل اراضی کشاورزی روستا مطابق آماری که جهاد کشاورزی شهرستان در اختیار ما قرار داده اند ، درحدود189 هکتار می باشد و محصولات مختلفی در آن کشت میشود. تراکم زیستی نفر در هکتار در این روستا در حدود 5/10 می باشد . مهم ترین محصولات کشت شده در زمین های کشاورزی روستای برغان سیب زمینی،لوبیا، یونجه و جو می باشد . در اراضی باغ نیز عمدتا سیب درختی،گردو به و گلابی به عمل می آید. اراضی روستا عمدتا در طرف شمال و جنوب رودخانه و اراضی کم شیب قرار دارند و زمین های وسیعی به علت واقع شدن درشیب و همچنین مشکل بودن آبرسانی به آن قسمت ها بدون استفاده مانده اند. در صورت گسترش کشاورزی و باغداری به صورت علمی و استفاده از تجربیات و یافته های علمی در این زمینه و مبارزه مناسب و به موقع با آفات نباتی و کشاورزی و بهره برداری بهینه از آب موجود ، همچنین حمایت هایدولت در زمینه خرید محصولات کشاورزی و ترویج و آموزش کشاورزان و اعمال شیوه های صحیح کشاورزی ، باغداری و دامداری و همچنین بارندگی مناسب فصلی روستا ، کشاورزی آن به طرف تولید بهینه و توسعه پایدار قدم برخواهد داشت که این خود عاملی در جهت گسترش روستا و
جلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهرها و تخریب روستا می باشد . آب و هوای مناسب ، اقلیم و شرایط جغرافیایی خاص و دسترسی به مرکز خرید و فروش مواد اولیه و محصولات ، از جمله نقاط قوتی است که در این زمینه در روستا موجود می باشد.
دامداری در روستابه لحاظ وجود اوقات بیکاری کشاورزان در زمستان و فصول سرد سال و همچنین وجودمسیرهای ارتباطی مناسب برای ارتباطات و تهیه علوفه و حمل و نقل آسان با توجه به مسیرهای مناسب علاوه بر وجود مراتع مناسب و فراوان و در دسترس دارای ظرفیت های بالقوه ای است . از طرفی به خاطر شرایط خاص منطقه از قبیل: نزدیکی به مرکزو شهرهای بزرگ از جمله کردان ، کرج ، هشتگرد ، قزوین و تهران و وجود راه های مناسب ارتباطی و همچنین وجود صنایع مختلف تبدیلی و غیره در اطراف این شهرها و نزدیکی روستای برغان به آن ها میتوان زمینه را آماده کرد تا عمده شاغلین این روستا را شاغلین در بخش کشاورزی تشکیل دهند. با توسعه کشاورزی و دامداری و بالا بردن ظرفیتهای تولید در منطقه ، علاوه بر خودکفایی از حاظ محصولات کشاورزی و دامی ، مازاد محصولات خود را نیز به خارج از روستا صادر کرده و در دراز مدت با سرمایه گذاری مناسب و حمایت های دولتی این روستا می تواند به عوان تامین کننده مقداری از تولیدات منطقه باشد و در ددرآمد این منطقه نیز سهمی داشته باشد. جذب جمعیت و نیروی کار ، توسعه همه جانبه در زمینه های مختلف اقتصادی ، اجتماعی و کالبدی ، جملگی از پیامدهای توسعه کشاورزی در این روستا می باشد.
تعاونی نفت سفید روستا
برق رسانی در سطح روستا
شرکت تعاونی
نانوایی
خدمات رایانه ای
تاکسی سرویس
لبنیات و عرضه محصولات روستا
خشکبار و عرضه محصولات روستا
3-2-پیش بینی جمعیت آینده روستا درسال 1395(دهساله افق طرح )
با توجه به محاسبات جمعیتی وضع موجود ، جمعیت روستا در سال 1385 برابر 566 نفر بوده است . بررسی تغییرات جمعیتی این روستا در دهه های مختلف آمارگیری نشان دهنده این مطلب است که به استثنا سال های 85-75 که رشد جمعیت مثبت بوده است ، در باقی سال ها جمعیت کاهش یافته و همواره از تعداد آن کاسته شده است . نرخ رشد جمعیت نیز در این چهاردهه متغیر بوده است. . در دهه 55-45 از جمعیت روستا کاسته و نرخ رشد به 74/0 – رسیده است. در دهه 65-55 نرخ رشد جمعیت به نزدیک 17/2- می رسد. در دهه 75-65 نیز همانند دو دهه قبل جمعیت روستا کاهش یافته ونرخ رشد جمعیت آن به 48/5- درصد رسیده است ازسال 75 تا 85 جمعیت با روند صعودی و با نرخ رشدی حدود07/1 درصد ازایش می یابد. با بررسی روند گذشته و برنامه ریزی های آینده روستا ، نرخ رشد جمعیت در این دهه عدد 00/1+ که در حدود نرخ طبیعی رشد جمعیت در کشور می باشد در نظر گرفته شد .
این مطلب همراستا با سیاست های عمومی کشور در زمینه استفاده از ظرفیت های بالقوه در مناطق مختلف کشور و دستیابی به حداکثر تولید ، جذب جمعیت به روستاها و جلوگیری از مهاجرت آن ها به مناطق شهری می باشد. با در نظر گرفتن این نرخ رشد به عنوان مبنای محاسبات جمعیتی ، درسال افق طرح جمعیت روستا به 625 نفر بدون احتساب مهاجرین وارد شده به روستا ، می رسد .
4-2- بررسی مشکلات موجود در توزیع خدمات عمومی و زیربنایی در سطح روستا
روستای برغان از توابع دهستان برغان ، بخش چندار ، شهرستان ساوجبلاغ ، استان تهران از نظر توزیع خدمات عمومی و کاربری هایی در ارتباط با خدمات زیربنایی دارای توزیع نسبتا قابل قبولی در جهت رفع نیاز اهالی آن است . روستای برغان با قرارگیری در نزدیکی اتوبان کرج-قزوین و با توجه به این که مرکز دهستان برغان می باشد و همچنین ویژگی های خاص طبیعی و تاریخی دارای شرایط خاصی گردیده و عملکردهای آن نیز چنین موقعیتی را به روستا بخشیده است . با ملاحظه سطوح کاربری موجود در روستا و شعاع عملکردی این سطوح در زمینه کاربری هایی که اشاره شد کمبودهایی به چشم می خورد .
این روستا ، فاقد مدرسه راهنمایی و دبیرستان می باشد و دانش آموزان این مقطع تحصیلی می بایست جهت تحصیل به شهرها و مناطق روستایی اطراف مراجعه نمایند . تنها واحد آموزشی این روستا در مقطع دبستان فعال است و در مقطع ابتدایی 50 دانش آموز در آن تحصیل می کنند امکانات این واحد آموزشی مطلوب بوده و دارای آزمایشگاه ، زمین ورزش و کتابخانه می باشد .
با بررسی هرم سنتی این روستا در سال افق طرح و نیز آستانه های جمعیتی محیطهای روستایی و نحوه تجهیز مراکز روستایی پیش بینی می گردد تا سال مقصد واحد آموزشی موجود در روستا تامین کننده نیاز اهالی باشدو به ایجادواحدهای آموزشی جدید در مقاطع بالاتر نیازی نباشد . همچنین باید به کیفیت آموزش و آموزش های جانبی و بخصوص آموزش سمعی و بصری توجه کافی شود. قرارگیری در مسیر ارتباط اصلی و نیز نزدیکی به مراکز شهری از جمله نقاط قوت این این روستا در زمینه ارتباط با مناطق همجوار می باشد .
این روستا از لحاظ کاربری ورزشی فاقد هرگونه امکانات می باشد . این کاربری با توجه به جمعیت جوان روستا و امکانات بسیار پایین نیاز به بررسی دارد . با رشد جمعیت نیاز به این عملکرد بیشتر خواهد شد و می بایست نسبت به رفع کمبودها در این زمینه اقدام نمود .
قرارگیری بر سر راه مو اصلانی امکان توسعه این روستا درزمینه حمل و نقل را در آینده فراهم ساخته است . از جمله اقداماتی که در این زمینه لازمست انجام گیرد ایجاد توقفگاه وسایل نقلیه می باشد .
سایر کاربری های مورد نیاز در این روستا شامل سطوح مربوط به کاربری های : اداری ، تاسیسات ،و تجهیزات نظامی – انتظامی می باشد .
5-2-تجزیه و تحلیل شبکه های ارتباطی داخل روستا و پیش بینی نیازها
هماننداکثرمجتمع های زیستی و نقاط جمعیتی ، قرارگیری در جوار راه ارتباطی و دسترسی به منبع آب از عوامل اساسی شکل گیری روستا و توسعه آن تا وضع موجود می باشد . ساختار کالبدی روستا در شمال رودخانه و بصورت خطی می باشد . بلندی های جنوب و شمال روستا مانع از گسترش آن در این سمت گردیده است . مرکزیت روستا نیز در محل تلاقی مسیر اصلی روستا و رودخانه ها می باشد.
ارتباط روستا با مناطق اطراف توسط جاده اصلی که از وسط روستا می گذرد تامین می گردد . در واقع این جاده مسیر ارتباطی اصلی این روستا با روستاهای آتشگاه ، سرهه ، سنج ، وامکوه ، طالیان و همچنین شهر های کرج و کردان می باشد. شبکه معابر داخل روستا کاملا ارگانیک بوده ، از نظم انسان ساخت خاصی پیروی نمی کند و ناشی از نظم طبیعت بوده و به اقتضای نیازهای موجود شکل گرفته است .
مسیر اصلی روستا از سمت جنوب پس از ورود با گذر از میدان ابتدای روستا بسمت شمال می رود و در راستای بازاربه شرق و غرب تغییر مسیر می دهد . در سمت غرب به میدان اصلی برغان می رسد و چند شاخه می شود . در همان راستا با عبور از واحدهای تجاری ، مسکونی ، گورستان ، مرکز تفریحی – خدماتی و چند باغ و مکان دیگر از روستا خارج می شود و به سمت اتوبان کرج-قزوین می رود . قبل از خروج جاده ای به سمت شمال روستا و امامزاده از این محور جدا می شود .
در شرق نیز محور اصلی روستا نیز به سمت تعدادی واحد مسکونی ، مسجد و مرکز تفریحی – فراغتی ادامه پیدا می کند .
مسیر اصلی روستا در جنوب با عبور از پل تاریخی در یک گشایش فضایی وارد روستا می شود ، این فضا با مرکزیت یک پارک و در بدنه آن مسجد ، حسینیه قدیمی ، مخابرات روستا و چند واحد تجاری جهت پذیرایی از مسافرینی که به روستا وارد می شوند ، می باشد . ادامه این مسیر ، پس از گذر از بازار قدیمی ، حمام قدیمی ، دهیاری ، شرکت تعاونی ، شعبه فروش سوخت ، حسینیه و مسجد قدیمی و چند فضای مهم دیگر به لحاظ عملکردی به میدان اصلی برغان می رسد . این فضا با توجه به قرار گیری بناهای تاریخی ، خانه بهداشت ، واحدهای تجاری و پارک جهت گذران اوقات فراغت و محلی جهت تجمع به عنوان مرکز محله تلقی نمود .
شریان اصلی روستا از مراکز کالیدی – عملکردی که محل کاربریهای مذهبی ، تاریخی ، تجاری ، اداری ، درمانی و خدماتی عبور می کند و بر اهمیت این فضاها می افزاید. سایر معابر نیز از این محور جدا می شوند و در نقاط مختلف روستا منشعب می شوند و در دسترسیهای مسکونی و تجاری را فراهم می کند. محور اصلی روستا آسفاله و ماشین رو می باشد.
معابر فرعی روستا همگی خاکی هستند. این مسئله به عنوان نقطه ضعف معابر روستا مطرح می گردد . در زمستان و فصول بارندگی عدم وجود پوشش مناسب در سطح این معابر موجب بروز مشکلاتی در زمینه آمد و شد عابران می گردد . به همین جهت پوشش سطح این معابر و ساماندهی و تعریض مناسب این معابرمی باید در آینده مد نظر قرار گیرد .
نکته مهم رویه معابر می باشد ، که به علت خاکی بودن و نداشتن شرایط مناسب در مواقع بارندگی شرایط بسیار سختی را برای عبور و مرور به وجود می آورند . درمورد بافت و شبکه دسترسی روستا رعایت چند نکته اساسی می باشد:
1- نحوه دفع آب های سطحی که در مواقع بارندگی موجب بروز مشکلاتی می گردد.
2- درجه بندی معابر و درنظر گرفتن سلسله مراتب دسترسی برای تسهیل در رفت و آمد در داخل روستا .
3- تعریض معابر مطابق سلسله مراتب دسترسی و ایجاد میدان و میدانچه هایی به عنوان مراکز محله ای و مرکز ثقل و تجمع مردم.
4- استانداردسازی و شیب بندی صحیح معابر و گذرها که هم از لحاظ دفع آب های سطحی اهمیت داشته و هم در فصول سرما و برف و یخ مشکلاتی را جهت عبور و مرور فراهم نسازد.
میدان اصلی روستا
(پایین محله)
میدان اصلی روستا
(بالا محله)
مرکز محله های روستا
6-2- تعیین محدودیت ها و امکانات توسعه فیزیکی و پیش بینی جهت توسعه روستا
با در نظر گرفتن توسعه آتی روستا، وضعیت اراضی بایر و مخروبه داخل بافت یک روستا تامین کننده نیازهای روستا میباشد. لذا، این اراضی به عنوان یک امکان درجه اول مطرح میباشند. دامداری ها و انبار ها و مراکز صنعتی آلودگی زا در حالت کلی به عنوان امکان درجه دوم مطرح هستند. در روستای برغان کاربری های بایر در روستا پراکنده هستند و امکان بسیار خوبی در جهت ساخت و ساز در اختیار قرار می دهند. البته مهمترین امکان زمین های بایر داخل روستا می باشند که هدف از این عمل عدم گسترش بی رویه بافت روستا و مهار آن و استفاده از زمین های بلا استفاده داخل روستا و عدم تخریب باغات و مزارع می باشد
از محدودیت های موجود در زمینه توسعه فیزیکی روستا، علاوه بر وجود ارتفاعات اطراف، حریم دو رودخانه کردان و برغان می باشد که در این زمینه مهمترین مانع محسوب میشود. طبق استناد به مصوبه شورای عالی وزیران در خصوص انهار، رودخانه ها و مسیل ها، حرایم قانونی رودخانه های مذکور هرگونه ساخت و ساز، احداث بنا و دیوارکشی و ایجاد تاسیسات و… در حرایم مربوطه ممنوع می باشد. محدودیت دیگر حریم مصوب میراث فرهنگی جهت آثار تاریخی ( پل صفوی، بازار، مسجد و حسینیه) می باشد. قرار گیری بخش نسبتا وسیعی از اراضی بایر و سایر سطوح کاربری داخل روستا در داخل حرایم مذکور باعث گردیده تا در طرح پیشنهادی، کاربری های موجود در این قسمت ها صرفا به فضای سبز اختصاص یابند.
بافت روستا به مانند اکثر روستاها دارای بافتی نامنظم و به تعبیری ارگانیک می باشد. کلیت روستا و کالبد آن با توجه به نزدیکی به شهرهای بزرگ و خصوصا بپایتخت تحت تاثیر فرهنگ شهری قرار گرفته و ساخت و سازهای آن به طرف شهری شدن می رود. کلیت روستا، روستا با کالبدی جوان است ودر بعضی قسمت ها آثاری از خانه های قدیمی روستا دیدی میشود. بطور کلی میتوان گفت این روستا با توجه به اینکه اولا نزدیک شهر های بزرگ بخصوص پایتخت قرار دارد و ثانیا مردم آن بعلت اشتغال در شهرهای اطراف فرهنگ شهرنشینی پیدا کرده اند، اکثرا به سبک ساخت و سازهای شهری گرایش پیدا کرده و طبق چنین الگویی اقدام به ساخت منازل مسکونی خود نموده اند اما آنچه در این مورد ضروری بنظر میرسد لزوم برخورداری از استحکام مناسب در مواقع بحران، علی الخصوص در زمان زلزله است که توجه ویژه ای به نوع ساخت وساز در این روستا را میطلبد. بافت خطی روستا در راستای شرق به غرب و همچنین معابر آن، نیز توپوگرافی موجود منطقه، ایجاب میکند که جهت استقرار واحد های مسکونی، در هماهنگی با شیب زمین و جهت گیری مناسب با نور خورشید همچنین با توجه به بادگیری معابر و باد غالب منطقه، تعیین گردد.
در این زمینه رعایت معیارها و عوامل ذیل در طرح می باید مد نظر قرار گیرد:
الف) ایجاد پیوستگی بافت و جلوگیری از گسترش بی رویه استقرار کاربری ها در فضاهای خالی و پرت و توزیع مناسب شبکه دسترسی مسیر درجه بندی شبکه داخلی روستا و توجه آینده به راه آسفالته عبوری از داخل روستا
ب) شکل گیری زیر محلات و واحد های همسایگی و شبکه دسترسی ضمن احترام به بافت و حفظ بافت قدیم
7-2- معیار ها و ضوابط کلی کالبدی بافت روستا
پ) حفظ و نگهداری زمین های کشاورزی مرغوب بعنوان عناصر اصلی اقتصادی روستا
ت) توجه و احترام به باغات قدیمی روستا و حدود عرصه و اعیانی املاک و پرهیز و تخریب بی رویه بافت
ث) هدایت توسعه بافت کالبدی به جهات تامین شده در برنامه
ج) توجه به آینده توسعه کالبدی بافت در دراز مدت
چ) توزیع همگون کاربری ها متناسب با نیاز اهالی در بافت موجود و پیشنهادی
ح) هویت بخشی به سیما و کالبد شهری و روستایی و رعایت ضوابط و مقررات مربوط به آن
8-2- بررسی سرانه کاربری های موجود و پیشنهادی برای طرح افق
سطوح کاربری موجود و پیشنهاد ی روستای برغان با در نظر گرفتن نیاز ساکنان افق ده ساله طرح ( از سال 1385 تا 1395) و نقش روستا در منطقه و نزدیکی به شهر های بزرگ و بخصوص مرکز، بر اساس استاندارد ها محاسبه گردیده و به تفکیک بررسی میگردد.
1-8-2- مسکونی
تعداد کل واحدهای مسکونی روستای برغان برابر 274 واحد در تاریخ برداشت طرح میباشد. متوسط مساحت هر واحد مسکونی 190 متر مربع بوده و سرانه مسکونی روستا 17/103 متر مربع میباشد.
با در نظر گرفتن 1 درصد نرخ رشد برای جمعیت تا سال افق طرح، جمعت
روستا در سال 1395 ، به 625 نفر خواهد رسید. با این میزان در سال 1395 ، 59 نفر به جمعیت فعلی روستا افزوده خواهد شد. با سیر تحول بعد خانوار برای افق طرح بع خانوار 4 نفر ، تعداد خانوار اضافه در سال افق طرح 15 خانوار خواهد بود. حال با در نظر گرفتن 15 خانوار اضافه شده در افق طرح 15 واحد مسکونی مورد نیاز است. با توجه به عوامل مختلف از قبیل وضعیت موجود، بافت کالبدی، فعالیت غالب کشاورزی و ساختار اقتصادی روستا حد نصاب قطعات تفکیکی در افق طرح 200 متر مربع در نظر گرفته میشود. با این میزان، 3000 متر مربع سطح مسکونی در 10 سال آینده مورد نیاز است.
با توجه به سرانه در نظرگرفته شده جهت کاربری مسکونی و جمعیت پیش بینی شده در سال افق طرح، سطح کاربری مذکور در سال مقصد با احتساب تعریض معابر حدود 59515 متر مربع در نظر گرفته شده است.
1-1-8-2- الگوی مسکن پیشنهادی
با توجه به فرهنگ متاثر از فرهنگ شهرنشینی در این روستا و نزدیکی به شهرهای بزرگ ساخت و ساز به شیوه شهری تبدیل شده است. ویژگی های منحصر بفرد تاریخی و طبیعی و جاذبه های توریستی آن، نزدیکی به مناطق شهری مانند کرج، کردان، هشتگرد و قزوین، در سطحی وسیع تر قرار گیری در حوزه نفوذ پایتخت، تهران، باعث گردیده که سفر های زیادی به آن انجام گیرد. در حال حاضر نیز تیپولوژی مسکن بیشتر به الگوی مساکن شهری گرایش دارد و ساخت وساز به شیوه روستایی جای خود را به ساختمان های شهری شده داده است، ولی نکته مهم در ساخت و ساز روستا، رعایت ضوابط و قوانین ارائه شده و در بخش بعدی این طرح میباشد.
2ـ8ـ2ـ آموزشی
روستای برغان دارای یک واحد آموزشی در مقطع دبستان می باشد. تنها واحد آموزشی روستا از نظر تجهیزات و امکانات قابل قبول می باشد. بنا به اظهار شورای اسلامی روستای برغان جهت توسعه مدارس طرحی در دست اقدام نمی باشد. به علت عدم وجود مدارس در مقاطع بالاتر تعدادی از دانش آموزان دختر و پسرجهت ادامه تحصیل به مدارس شهر کرج می روند.
مساحت آموزشی حال حاضر روستا 1883 متر مربع با سرانه 19/3 متر مربع میباشد.
با توجه به محاسبات جمعیتی برای بدست آوردن جمعیت تقریبی افق طرح روستای یاد شده 00/1 + را در نظر میگیریم. بعد از اعمال نرخ رشد به جمعیت کنونی روستا جمعیت آینده به 625 نفر می رسد. که با توجه به استاندارد های تجهیز و توسعه فضاهای روستایی در افق طرح برای این روستا کاربری آموزشی در مقاطع دیگر لزومی ندارد.
مساحت کاربری آموزشی در افق طرح روستا 1873 متر مربع با سرانه 67/2 متر مربع برای جمعیت آن سال میباشد.
3ـ8ـ2ـ مذهبی
اماکن مذهبی روستای برغان شامل 3 مسجد و 2 حسینیه می باشد. قدمت مسجد جامع و حسینیه اعظم به دوران صفویه برمیگردد. سطوح مربوط به حسینیه و مسجد 26975 مترمربع میباشد. همچنین سطح آشپزخانه حسینیه پس از تعریض معابر به 194 مترمربع میرسد.
در مجموع سطوح مذهبی در این روستا جوابگوی نیاز ساکنان بوده و نیازی به
تغییر در این کاربری ها وجود ندارد. مجموع مساحت کاربری مذهبی روستا 27169 مترمربع می باشد که سرانه این کاربری در مجموع 87/41 متر مربع می باشد که جوابگوی نیاز اهالی است.
4ـ8ـ2ـ فرهنگی
در برنامه ده ساله سطحی جهت کاربری فرهنگی در نظر گرفته نشده است.
5ـ8ـ2ـ ورزشی
روستای برغان فاقد کاریری ورزشی است. علی رغم نیاز به این کاربری بعلت فقدان زمین مناسب، سطحی به کاربری ورزشی اختصاص نمی یابد.
6ـ8ـ2ـ تجاری
در روستای برغان، در زمان برداشت، تعداد 38 واحد کاربری تجاری وجود داشته است که از این تعداد 30 واحد فعال بوده و به بقالی، نانوایی، میوه فروشی، قصابی و تاکسی سرویس اختصاص یافته است. بنابراین سطح کاربری مذکور بعد از تعریض معابر به 1234 مترمربع خواهد رسید. سرانه این کاربری با درنظر گرفتن جمعیت افق طرح 90/1 مترمربع میباشد که این مقدار با توجه به حداقل سرانه 1 مترمربع جهت کاربری تجاری کافی بنظر میرسد.
7ـ8ـ2ـ صنایع کارگاهی روستایی
صنایع کارگاهی موجود در این روستا شامل یک کارگاه الک سازی است که 30 کارگر در آن مشغول به کار هستند. اراضی این روستا نیز به دلیل پتانسیلی که جهت استفاده در فعالیت های کشاورزی دارند، برای استفاده در کاربری های صنعتی پیشنهاد نمی گردند. بنابراین در افق طرح نیز سطحی به این کاربری افزوده نخواهد شد.
8ـ8ـ2ـ تاسیسات و تجهیزات
تاسیسات و تجهیزات وابسته به تلویزیون در روستای برغان 154 مترمربع در وضع موجود میباشد. همچنین 64 مترمربع نیز شامل تاسیسات آب لوله کشی موتورخانه میباشد. مساحت گورستان در این روستا برابر با 6409 متر مربع است و سطحی در حدود 71/1 درصد از کل مساحت کاربری داخل روستا را به خود اختصاص داده است.
قرارگیری گورستان در داخل محدوده روستا موجب بروز مشکلاتی میگردد که در آینده میبایست این کاربری تغییر یافته و گورستان به بیرون روستا انتقال یابد. مکان یابی صحیح آینده این کاربری نیز باید به گونه ای باشد که بر طبق ضوابط بوده و شرایط استاندارد در آن حاصل شده باشد. قرار نگرفتن در مسیر بادهای رو به منطقه ساخته شده روستا، دوری از منبع تامین آب روستا، دوری از زمین های قابل کشت و کشاورزی، از جمله مهمترین عوامل تایین کننده مکان این کاربری میباشد.
بدین ترتیب در 10 سال آینده، از کل مساحت اختصاص یافته به تاسیسات و تجهیزات روستا، بخشی از سطوح موتورخانه و شعبه فروشندگی سوخت از آن کاسته میشود.
روستای برغان دارای آب لوله کشی است که منبع تامین کننده آب، جوابگوی نیاز اهالی در آینده با توجه به افزایش جمعیت نمیباشد و می بایست علاوه بر تامین آب مورد نیاز این روستا، بهره برداری صحیح از آن و به حداکثر رساندن بازده و کیفیت آن مورد توجه مسئولین امر قرار گیرد.
برق روستا از شبکه برق سراسری تامین میشود. سیستم روشنایی معابر آن، سیستم روشنایی شهری است. تعداد مشترکین حدود 300 خانوار و زیر نظر اداره برق ساوجبلاغ میباشد.
روستا دارای خط تلفن ثابت و دارای دفتر مخابرات به مساحت 157 متر مربع است که پس از تعریض معابر این سطح به 116 مترمربع خواهد رسید. امکانات پست نیز در این روستا وجود ندارد. در برنامه پیشنهادی سطحی به تاسیسات و تجهیزات روستا اضافه نخواهد شد.
دفع فاضلاب از طریق چاه های جذبی در واحد های مسکونی انجام میشود. دفع فاضلاب به این طریق تا حدی امکان اثرگذاری روی آبهای زیرزمینی را داراد. شیب اصلی روستا به سوی جنوب و شیب معابر است که مطلوب نمی باشد. آبهای سطحی یا توسط نور خورشید تبخیر میشود یا در سطح معابر جاری بوده و به جویها یا رودخانه میریزند.
زباله ها در روستا در هفته 4 مرتبه جمع آوری شده و به خارج از روستا منتقل میگردد. این امر خارج از استاندارد های دفع زباله بوده و تهدیدی برای منطقه و محیط زیست میباشد. به همین جهت میبایست برنامه ای برای جمع آوری و دفع صحیح زباله درنظر گرفته شود که توجه ویژه مسئولین را نیز میطلبد
9ـ8ـ2ـ بهداشتی
وضع موجود بهداشتی روستا شامل حمام غیرفعال و غسالخانه میباشد. باتوجه به اینکه گسترش روستا و برخورداری از فرهنگ شهری باعث تغییر در الگوهای مسکن گردیده به دلیل نزدیکی به شهر هر خانواده ای برای خود در داخل منزل حمامی را درنظر میگیرد، در افق طرح سطح حمام مورد نظر افزایش نخواهد یافت. سطح مربوط به غسالخانه نیز به فضای سبز اختصاص می یابد. سطح حمام پس از تعریض معابر به 326 مترمربع میرسد. سرانه کاربری بهداشتی نیز برای هرنفر (جمعیت ایرانی افق طرح بعلاوه جمعیت غرایرانی سال 85) در سال 1395 ، 5/0 مترمربع خواهد بود.
10ـ8ـ2ـ درمانی
کاربری درمانی در روستا شامل خانه بهداشت می باشد. در طرح پیشنهادی روستا، سطح این کاربری تا سال افق طرح بدون تغییر باقی خواهد ماند. سرانه کاربری بهداشتی با توجه به جمعیت روستا در 10 سال آینده 48/0 مترمربع خواهد بود.
11ـ8ـ2ـ اداری
مساحت کاربری اداری در وضع موجود روستا 169 مترمربع میباشد. در افق طرح این مقدار به 791 مترمربع میرسد که شامل شورای حل اختلاف روستا و دهداری خواهد بود. سهم این کاربری از کلیه کاربری ها در 10 سال آینده30/0درصدمیباشد.
در طرح پیشنهادی سطحی معادل 1070 مترمربع جهت این کاربری درنظر گرفته شده است. این مقدار سرانه ای معادل 65/1 مترمربع را به هر نفر اختصاص خواهد داد.
12ـ8ـ2ـ نظامی و انتظامی
13ـ8ـ2ـ معابر
شبکه اصلاح شده پیشنهادی این روستا با وسعت 55115 مترمربع با سرانه 92/84 مترمربع خواهد بود.
14ـ8ـ2ـ فضای سبز و پارک
مساحت فضای سبز پیشنهادی که عمدتا شامل فضای سبز محلی و همینطور اراضی واقع در حریم مربوط به رودخانه، را و آثار تاریخی میباشد طبق طرح پیشنهادی مجموعا در حدود 31852 مترمربع با سرانه 08/49 میباشد.
15ـ8ـ2ـ پارکینگ و توقفگاه
سطح انباری پس از تعریض به 927 مترمربع خواهد رسید. در توسعه آتی روستا، بعلت فقدان زمین مناسب، سطحی جهت توقفگاه درنظر گرفته نشده است. اما درصورت افزایش جمعیت و توسعه حمل ونقل در روستا در آینده می بایست مورد بررسی قرار گیرد.
اراضی بایر داخل بافت به کاربری های دیگر اختصاص یافته و حذف خواهد شد.
16ـ8ـ2ـ اراضی بایر
17ـ8ـ2ـ دامداری
دامداری ها در افق طرح بعد از تعریض معابر در محل خود باقی مانده تا به مرور زمان و درصورت گسترش این فعالیت و ناسازگاری با کاربری های اطراف از داخل بافت روستا منتقل گردد. مساحت این کاربری بعد از تعریض معابر 785 مترمربع خواهد شد.
فصل سوم: ارائه طرح هادی
جهت کاربری های مورد نیاز روستا در 10 سال آینده بعلت واقع شدن قسمت عمده اراضی بایر که اولین امکان استفاده در این خصوص میباشد در حرایم مربوط به رودخانه، آثار تاریخی و راه به ناچار از اراضی بایری که در شمال غربی روستا قرار دارند بهره برداری خواهد شد. بعلت شیب زیاد این اراضی امکان جاگذاری کلیه خدمات در این بخش از روستا نمی باشد.
در بخش مسکن که مهمترین نیاز در جهت گسترش روستا می باشد، در محدوده عمده شامل زمین های بایر در قسمت شمال غربی و قسمتس هم در شمال روستا درنظر گرفته شده تا عامل یکپارچگی محدوده روستا و استفاده بهینه از اراضی درجه 3 موجود حفظ گردد. لازم به ذکر است که حدنصاب قطعات تفکیکی روستا که در جلسه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به تصویب اعضای اصلی و نمایندگان سازمان ها رسید، 200 مترمربع بصورت پیشنهادی می باشد.
فضاهای سبز پیشنهادی شامل پارک عمومی و فضاهای بازی کودکان و فضاهای کوچک سبز میباشد که زمین های داخل حریم رودخانه، حریم راه و آثار تاریخی و زمین های بایر غیرقابل استفاده روستا می باشد.
کاربری اداری پیشنهادی روستا در بخش شمال غربی روستا و در زمین های بایر آن قسمت می باشد.
فضای آموزشی روستا همان فضاهای آموزشی قبلی در مقطع ابتدایی می باشد.
کاربری مذهبی به همان صورت باقی میماند. در خصوص این کاربری با توجه به قدمت و ارزش تاریخی بناها با استناد به استعلام به عمل آمده از سازمان میراث
1ـ3ـ پیش بینی محل استقرار فضاهای خدماتی و تاسیساتی زیربنایی و تعیین نحوه کاربری اراضی در 10 سال آینده
فرهنگی و گردشگری حریم درنظر گرفته شده است. توضیحات بیشتر در قسمت مربوط به ضوابط سازمان میراث فرهنگی در ادامه همین فصل عنوان شده است.
کاربری اداری پیشنهادی در شمال غربی روستا و مجاور کاربری انتظامی پیشنهادی درنظرگرفته شده است.
سایر کاربری های روستا باتوجه به اصلاح معابر و شبکه پیشنهادی در موقعیت خود حفظ خواهند گردید.
2ـ3ـ اصلاح تاسیسات زیربنایی و جمع آوری آبهای سطحی
در بخش شبکه آب آشامیدنی روستا با توجه به کمبود منابع و ذخایر آبی در روستا، اجرای طرح های آب رسانی به روستا می بایست در اولویت قرار گیرد. این طرح ها پس از طی مراحل کارشناسی و با هماهنگی سازمان آب روستایی و سایر سازمان های مربوطه، جهت تامین آب آشامیدنی این روستا به اجرا برسد. همچنین باید درنظرگرفت با توجه به محدود بودن منابع آبی در این بخش باید راهکارهایی در زمینه استفاده بهینه از آب استحصالی درنظرگرفت تا کمبود آب در این بخش نیز جبران گردد. دربخش دفع فضلاب درحال حاضر از چاه های جذبی و نهرهای روستاها استفاده میگردد که می بایست نسبت به طراحی و اجرای سیستم فاضلاب مناسب اقدامات لازم صورت گیرد.
شبکه فاضلاب روستا لازم است به سیستم تصفیه خانه فاضلاب متصل گردد شبکه جمع آوری آبهای سطحی روستا نیز توسط کانال های کانبو و نهری هدایت شود. آب های سطحی قابلیت تخلیه به این نهرها را دارا میباشند اما فاضلاب سنگین روستا به هیچ وجه نباید به این مسیلها تخلیه گردد این دو شبکه لازم است کاملا مجزا عمل نمایند.
نقشه نوع کاربری
نقشه سلسله مراتب
جانمایی روشنایی معابر
3ـ3ـ ضوابط و مقررات جرایی
کلیه اراضی واقع در داخل محدوده بافت مصوب روستا مشمول ضوابط و مقررات زیر میباشند:
الف ـ ضوابط عمومی:
1ـ تفکیک اراضی، به قطعات یا مساحت کمتر از میانگین مساحت قطعات تفکیکی (200 مترمربع) مجاز نمی باشد.
2ـ در مورد قطعات واقع در حرایم، رعایت ضوابط ویژه مربوط به حرایم پیش از اعمال ضوابط ساخت و ساز مختص هرکاربری الزامی است.
3ـ جهت استفاده از ضوابط و مقررات ساخت وساز در اراضی داخل محدوده بافت روستا، کاربری قطعه در نقشه کاربری موجود ملاک عمل میباشد.
4ـ قطعاتی که بعد از اصلاح و تعریض معابر ، بیش از 50 درصد از ساختمان آنها باقی مانده است، ضوابط ساخت و ساز در آنها، براساس مساحت زمین قبل از اصلاحی محاسبه خواهد شد.
5ـ در اراضی با شیب کمتر از 7 درصد کف گذر مجاور قطعه بعنوان نقطه مبنا (00/0) بوده و در اراضی با شیب بیش از 7 درصد، مرکزقطعه بعنوان نقطه مبنا(00/0) جهت ساخت وساز ملاک عمل میباشد.
6ـ احداث پیش آمدگی و بالکن در داخل گذر، در مجاورت معابر 12 متر به بالا، 100 سانتیمتر میباشد.
7ـ حداکثر عرض مجاز پیش آمدگی و بالکن در داخل گذر، در مجاورت معابر 12 متر به بالا، 100 سانتیمتر میباشد.
8ـ احداث کاربری انبار و دامداری در محدوده مصوب به طرح ممنوع میباشد.
تبصره:اختصاص بخش کوچکی از کاربری های مسکونی، با سازه های سبک به انبار و
محل نگهداری دام، با رعایت شرایط زیستی مناسب و سایر مقررات مربوط به کاربری مسکونی بلامانع است.
9ـ کلیه اراضی با کاربری "فضای سبز قابل واگذاری"، امکان الحاق به کاربری مجاور خودر ا دارد.
تبصره1: درصورتیکه مساحت فضای سبز مذکور بیش از 10 متر بوده و یا حداقل فاصله آنها از معبر تا مرز قطعه، بیش از 3متر باشد، واگذاری این سطوح به کاربری مجاور آن بر اساس قیمت روز واحد زمین بوده و درامد حاصل از آن صرف امور عمرانی و زیربنایی روستا خواهد شد که متولی آن دهیاری روستا خواهد بود.
تبصره 2: فضاهای سبز قابل واگذاری، که مساحت آنها در محدوده قابل واگذاری به کاربری مجاور، کمتر از 10 مترمربع بوده ویا حداقل عرض آنها در محدوده قطعه مجاور خود، کمتر از 3 متر باشد، الحاق آنها به کاربری مجاور خود بصورت رایگان، بلامانع میباشد.
10ـ تغییر کاربری اراضی باغی و زراعی داخل محوده مصوب روستا ممنوع است.
11ـ در اراضی باغی موقعیت قرارگیری بنا میبایست با رعایت حداقل فاصله از مرز قطعه، در کنار اصلی ترین معبر مجاور قطعه باشد.
ب ـ ضوابط کاربری مسکونی:
1ـ حداقل مساحت مجاز قطعات تفکیکی پشنهادی برای ساخت وسازهای جدید 200 مترمربع است.
تبصره: فرم قطعات تقکیک شده می بایست ازنظر هندسی منظم و متناسب بوده و با تایید کارشناسان بنیادمسکن انقلاب اسلامی صورت پذیرد.
2ـ تراکم ساختمانی مجاز قطعات با مساحت کمتر از 300 مترمربع، 120 درصد بدون احتساب پیلوت (2طبقه روی پیلوت) میباشد.
3ـ حداکثر سطح اشغال مجاز قطعات با مساحت حداکثر 200 مترمربع با 60
درصد مساحت زمین است.
4ـ حداکثر سطح اشغال مجاز قطعات با مساحت بین 201 تا 300 مترمربع با 50 درصد مساحت زمین است.
5ـ احداث زیرزمین در واحدهای پیلوت دار مجاز نمیباشد.
6ـ در قطعات با مساحت حداکثر 300 مترمربع، پیلوت جهت کارکردهای انبار، موتورخانه و پارکینگ درنظرگرفته شده است.
7ـ هرگونه ساخت وساز در خارج از محدوده سطح اشغال بنا ممنوع میباشد.
8ـ برای قطعات با مساحت کمتر از100 مترمربع، افزایش سطح اشغال باتوجه به موقعیت ملک از جهت وضعیت ساختمانی و بتاهای مجاور و ابعاد موجود زمین وموقعیت محل و گذر مجاور و مراعات حقوق مجاورین و نیز میزان اصلاحی از 60 تا 100 درصد قابل افزایش است.
تبصره 1: احداث پیلوت در اینگونه قطعات الزامی نیست.
تبصره 2: تراکم ساخت برای این قطعات حداکثر 2 طبقه روی پیلوت است.
9ـ کاهش سطح اشغال و افزایش ارتفاع در قطعاتی که گذر مجاور آنها کمتر از 8متر بوده و مساحت قطعه کمتر از 300 مترمربع است، ممنوع میباشد.
10ـ کاهش سطح اشغال و افزایش ارتفاع در قطعاتی که مساحت آنها بیش از 300 مترمربع بوده و طول ضلع مجاور گذر (برقطعه) در آنها حداقل 15 متر است با رعایت سایر ضوابط و مقررات، بلامانع است.
11ـ گونه اشغال در قطعاتی که مساحت آنها حداکثر 300 متر بوده و طول قطعه کمتر از 2برابر عرض آن باشد، درمیان قطعه و بدون اتصال به مرزهای قطعه میبایست باشد.
12ـ در اراضی با مساحت بیش از 300مترمربع در بخش ساخته شده میبایست در میان قطعه قرار گیرد به گونه ای که حد ساخت وساز منطبق با حدود قطعه نباشد.
تبصره: درصورتیکه ابعاد زمین مناسب نباشد، رعایت حداقل اتصال محدوده ساخته شده با مرزهای قطعه الزامی است.
13ـ فاصله حد ساخت وساز از مرز قطعه در تمامی جهات، حداقل 2متر بوده و مسقف نمودن فضای حاصی از آن ممنوع است.
14ـ تراکم ساختمانی قطعات با مساحت 300 تا 500 مترمربع برابر با 110 درصد و سطح اشغال مجاز آنها 45 درصد مساحت کل قطعه است.
15ـ احداث پیلوت در قطعات با مساحت بیش از 300 مترمربع ممنوع میباشد و احداث زیرزمین با رعایت ضوابط و مقررات مربوطه جهت کارکردهای مربوط به تاسیسات و انبار مجاز است.
16ـ درصورتیکه پس از تجمیع قطعاتی که مساحت اولیه آنها کمتر از حداقل مساحت مجاز قطعات تفکیکی پیشنهادی( 200 مترمربع) است، مساحت زمین بیش از 350 مترمربع گردد، احداث یک اشکوب اضافه، براساس سطح اشغال متناسب با مساحت زمین، بعنوان ضوابط تشویقی، با رعایت سایر ضوابط و مقررات بلامانع است.
17ـ در اراضی با شیب بیش از 20 درصد طبق یکی از موارد ذیل عمل میشود:
الف ـ تراس بندی و احداث واحدهای مسکونی درحد مجاز با درنظرگرفتن شیب طبیعی زمین
ب ـ مالک طرح قابل قبولی ارائه نماید که به شیب طبیعی زمین لطمه وارد نیامده و ضمن حفظ زیبایی و هماهنگی تراکم مجاز نیز رعایت گردد.
18ـ در قطعات با مساحت کمتر از 300 مترمربع، کل محدوده ساخته شده میبایست بصورت یکپارچه بوده و احداث ساختمان های منفصل ممنوع میباشد.
19ـ ضوابط ساخت و ساز در کاربری های باغ مسکونی براساس ضوابط باغات میباشد.
20ـ حداکثر ارتفاع کف تا زیر سقف برای سکونت 3 متر، حداکثر ارتفاع پیلوت
40/2 متر و زیرزمین 60/2 متر میباشد. عرض رمپ 3 متر با شیب 15 درصد است. عمق نورگیری جهت فضاهای اصلی 3متر و سسطح آن 6 درصد سطح زمین میباشد. عمق نورگیر آشپزخانه حداقل 2متر با مساحت 3درصد سطح زین است.
21ـ کلیه واحدهای مسکونی ملزم به تامین پارکینگ مورد نیاز میباشند.
22ـ تامین پارکینگ کلیه واحدهای مسکونی، درخارج از محدوده سطح اشغال بنا ممنوع است.
23ـ در قطعات با مساحت بیش از 301 مترمربع، ایجاد سازه های سبک جهت استفاده پارکینگ در فضای باز قطعه بلامانع است.
پ ـ باغات:
1ـ سطح اشغال مجاز در باغات با مساحت کمتر از 5000 مترمربع، حداکثر برابر 10 درصد مساحت زمین و حداکثر تراکم مجاز آن برابر با 20 درصد است.
2ـ در باغاتی که میزان سطح اشغال کمتر از 100 مترمربع باشد افزایش سطح اشغال تا حد 100 مترمربع مجاز است.
3ـ سطح اشغال مجاز در باغات با مساحت بیش از 5001 مترمربع حداکثر برابر 10 درصد مساحت زمین و حداکثر تراکم مجاز بدون احتساب زیرزمین برابر با 25 درصد میباشد.
4ـ احداث پیلوت مجز نمی باشد.
5ـ در قطعات با مساحت بیش از 5001 مترمربع ، افزایش ارتفاع بنا مشروط به کاهش سطح اشغال و ثابت ماندن تراکم، با رعایت سایر شرایط و ضوابط و مقررات، مجاز میباشد.
6ـ در صورتی که پس از تجمیع قطعات، مساحت قطعه بیش از 5001 مترمربع گردد، احداث یک اشکوب اضافه، با رعایت سایر ضوابط و مقررات مربوط به تراکم و سطح اشغال، بلامانع است.
7ـ هرگونه ساخت وساز در قسمت خارج از سطح اشغال ممنوع میباشد.
8ـ در باغات بامساحت کمتر از 5000 مترمربع کل سطح اشغال در اراضی باغی می بایست بصورت یکپارچه بوده و احداث بناهای منفصل و جدا از هم ممنوع است.
ت ـ تجاری:
1ـ تراکم مجاز این کاربری در اراضی با مساحت کمتر از 50 مترمربع، حداکثر 100 درصد سطح زمین میباشد.
2ـ حداکثر ارتفاع مجاز برای سطح تجاری 5/4 متر و حداقل 3 متر است. عمق این کاربری با توجه به نوع صنف حداکثر 10 متر بر خیابان های 20 متری به بالا و عمق حداکثر 8 متر بر خیابان های 16 تا 20 متری و عمق حداکثر 6 متر بر خیابان های 10 تا 16 متری و عمق حداکثر 4 متر بر گذر های 8 تا 10 متری میباشد.
3ـ واحدهای تجاری در کلیه سطوح سلسله مراتبی بایستی از دسترسی وسیله نقلیه و شبکه عابر پیاده برخوردار باشند.
4ـ حداقل عمق واحدهای تجاری 4 متر و حداقل عرض آن 3متر میباشد.
5ـ جهت کاربری های مختلط مسکونی و تجاری، ضوابط کاربری مسکونی ملاک عمل میباشد. در شرایط خاص و بانظر کارشناسی مسئولین ذیربط، ضوابط بند 6 (بند بعدی) ملاک عمل میباشد.
6ـ به منظور ایجاد زمینه های درامدزایی برای دهیاری و شورای روستا به منظور صرف آن درجهت حل مسائل روستا و نیز تامین کاربری تجاری در سطح محلات، مسئولین ذیربط میتوانند در کلیه معابر با توجه به عملکرد معابر و ساختار آنها از جمله محور مرکزی و نیز معابر 10 متری به پایین، برای مواردی که احداث واحد تجاری مطابق طرح هادی مشخص نشده، تا 10 درصد مساحت هرقطعه زمین مسکونی، حداکثر تا 50 مترمربع و فقط یک واحد تجاری مجوز صادر نمایند. بدیهی است مساحت این واحد تجاری از تراکم مسکونی قطعه زمین کسر خواهد شد.
این مجوز که بعنوان تامین نیاز ساکنین محلات صادر میشود برای واحدهای تامین کننده نیازهای روزمره ساکنین نظیر نانوایی، میوه فروشی، قصابی، سوپرمارکت، آرایشگاه مردانه و بالاخره واحد تزریقات و پانسمان میباشد.
7ـ قطعه زمین ها و مستحدثاتی که قبل از تصوب این طرح تمام ویا قسمتی از سطح آن تجاری بوده، درصورت اقدام به نوسازی به همان متراژ سابق مجوز احداث بنای تجاری دریافت خواهند نمود ولیکن در احداث بنای جدید تمامی ضوابط مندرج در این گزارش درمورد حیاط خلوت، پارکینگ، پیش آمدگی و بالکن و … برای آنها لازم الرعایه میباشد.
8ـ باتوجه به ضوابط سارزمان محیط زیست احداث واحد صنعتی در محدوده قانونی بافت روستا ممنموع است بجز مواردی که در طرح هادی مصوب مشخص شده باشد. مجوز نوع فعالیت در داخل محدوده نیز می بایستی از سازمان محیط زیست استعلام گردد. مقررات و ضوابط اجرایی در خارج از محدوده مطابق با ضوابط سازمان های ذیربط مانند محیط زیست، سازمان توسعه و نوسازی صنایع میباشد.
9ـ تامین پارکینگ جهت کاربری های تجاری با مساحت بیش از 15 متر الزامی است.
10ـ کاربری های تجاری با مساحت حداکثر 50 مترمربع، ملزم به تامین 3 واحد پارکینگ میباشند. در کاربری های با مساحت بیش از 50 مترمربع، به ازای هر 50 مترمربع تامین 2 ولحد پارکینگ الزامی است.
ث ـ اداری:
1ـ تراکم کاربری اداری 100 درصد و حداکثر سطح اشغال آن 50 درصد میباشد. ضوابط ارتفاع، نورگیری و رمپ مانند کاربری مسکونی است.
2ـ تفکیک اراضی جهت کاربری اداری باتوجه به ظرفیت مورد نیاز سازمان مربوطه امکانپذیر است.
3ـ به ازای هر 100 مترمربع از مساحت زمین، تامین 3 واحد پارکینگ در کاربری های اداری الزامی است.
4ـ سایر ضوابط و مقررات ساخت وساز کاربری های اداری در محدوده مسکونی روستا، طبق ضوابط مسکونی میباشد.
ج ـ آموزشی:
1ـ ضوابط کاربری آموزشی بر اساس ضوابط سازمان گسترش و نوسازی و تجهیز مدارس مربوط به وزارت آموزش و پرورش میباشد. درمورد نورگیری میبایستی حداقل فاصله نورگیر ها از همسایه 3 متر عمق رعایت گردد.
2ـ حداکثر سطح اشغال کلیه کاربری های آموزشی از مقاطع ابتدایی تا دبیرستان 40 درصد میباشد.
3ـ حداکثر تعداد طبقات برای احداث دبستان یک طبقه است.
4ـ حداکثر تعداد طبقات مدارس راهنمایی 2 طبقه میباشد.
5ـ حداکثر تعداد طبقات دبیرستان ها 3 طبقه میباشد.
تبصره: استفاده از طرح های تیپ سازمتان نوسازی و تجهیز مدارس کشور وابسته به وزارت آموزش و پرورش در احداث واحد آموزشی شهری بلامانع است. درصورت مغایرت ضوابط بالا با ضوابط آموزش و پرورش، ضوابط آموزش و پرورش ملاک عمل میباشد.
چ ـ فرهنگی:
1ـ حداکثر تراکم این کاربری 60 درصد و حداکثر سطح اشغال آن 30 درصد زمین میباشد.
2ـ سایر ضوابط طبق کاربری مسکونی است.
ح ـ کاربری بهداشتی-درمانی :
1ـ کلیه فضاها و سطوح بهداشتی و درمانی تنها مطابق برنامه طرح هادی میتوانند تفکیک و اجرا گردند.
2ـ حداکثر سطح زیربنای مجاز در طبقه همکف معادل 40 درصد سطح کل قطعه زمین می باشد.
3ـ حداکثر سطح زیربنا در طبقات معادل 80 درصد کل مساحت زمین و حداکثر تعداد طبقات مجاز برای احداث اینگونه کاربری ها 2 طبقه میباشد.
خ ـ فضاهای سبز و پارک های عمومی:
1ـ کلیه فضاهای مربوط به پارک های عمومی و فضاهای عمومی و فضاهای سبز تنها مطابق برامه هادی میتوانند تامین شوند.
2ـ حداکثر سطح زیربنای مجاز در فضاهای سبز و پارک ها معادل 5 درصد از سطح کل قطعه میباشد که جهت احداث قسمت مدیریت، گلخانه، سرویس پیش بینی شده است.
د ـ حریم ها:
ـ حریم گسل ها
1ـ درمورد گسل های مشکوک موجود ( مناطق با احتمال ریزش زمین ) برای هرگونه ساخت وساز یک کیلومتر از هرطرف میباید حریم درنظر گرفت.
2ـ در ساخت وسازهای با سرمایه گذاری کلان برای ساختمان های با اهمیت از نظر ملی و منطقه ای و محلی، حریم گسل های اطراف محل موردنظر می باید از سازمان زمین شناسی کشور استعلام شود.
ـ حریم راه
1ـ رعایت حرایم مربوط به راه، که در نقشه کاربر پیشنهادی طرح مشخص
گردیده است، الزامی است.
تبصره: هرگونه ساخت وساز در اراضی واقع در حریم راه، مستلزم استعلام از اداره راه و ترابری می باشد.
2ـ حریم راه های اصلی در داخل و حریم شهرها به تابع مصوبه مورخ 1/3/68 خواهد بود.
3ـ حریم راه های روستایی تابع ضوابط وزارت راه و ترابری خواهد بود.
ـ حریم کانال های آبیاری و زهکشی و تاسیسات مربوط، به شرح زیر است:
1ـ ساخت وساز و احداث هرگونه بنا در محدوده حریم مشخص شده بر روی نقشه کاربری پیشنهادی، ممنوع میباشد.
2ـ آبدهی بیش از 15 مترمکعب در ثانیه، حریم 12 متر از هر طرف
3ـ آبدهی 10 تا 15 مترمکعب در ثانیه، حریم 8 متر از هر طرف
4ـ آبدهی 5 تا 10 مترمکعب در ثانیه، حریم 6متر از هر طرف
5ـ آبدهی 2 تا 5 مترمکعب در ثانیه، حریم 4 متر از هر طرف
6ـ آبدهی 150 لیتر تا 2 مترمکعب در ثانیه، حریم 2 متر از هر طرف
7ـ آبدهی کمتر از 150 لیتر در ثانیه، حریم 1 متر از هر طرف
ـ حریم لوله های آبرسانی
1ـ حریم لوله از 500 تا 800 میلیمتر، 3 متر از هر طرف
2ـ حریم لوله از 800 تا 1200 میلیمتر، 5 متر از هر طرف
3ـ حریم لوله از 1200 میلیمتر به بالا، 6 متر از هر طرف
ـ حریم خطوط انتقال نیرو
1ـ حرم درجه یک خط انتقال نیروی 230 کیلومتر ولت برابر 17 متر حریم درجه دو، 40 متر است.
2ـ حرم درجه یک خط انتقال نیروی 132 کیلومتر ولت برابر 15 متر حریم درجه دو، 30 متر است.
تبصره: در حریم درجه یک هرگونه عملیات ساختمانی، ایجاد تاسیسات مسکونی، دامداری، باغداری، انبارداری ممنوع است و در حریم درجه دو فقط تاسیسات ساختمانی اعم از مسکونی، صنعتی، و مخازن سوخت تا هر ارتفاعی ممنوع است.
ذ ـ ضوابط مطالعه و انتخاب جایگاه دفن بهداشتی زباله:
– در پایین دست محل دفن زباله از آب سطحی و زیرزمینی به عنوان آب شرب استفاده نشود.
– شیب محل دفن به سمت رودخانه فصلی یا سفره های آب زیرزمینی یا چاه های آب نباشد.
– در جهت باد غالب به سمت مناطق مسکونی نباشد.
– از ادغام زباله های صنعتی و خطرناک با زباله های روستایی جلوگیری شود.
– محل دفن در مسیر سیلاب های فصلی قرار نگرفته باشد.
– محل، دارای ذخیره خاک مناسب جهت پوشش و لایه بندی زباله باشد.
– آلودگی های ناشی از دفن زباله مانند بو، شیرابه زباله، گازهای حاصل از تجزیه و غیر ه به نحو مطلوب کنترل گردد.
ر ـ ضوابط ایجاد گورستان و غسالخانه:
گورستان باید در منطقه ای ایجاد گردد که:
– خارج از محدوده شهری و روستایی قرار گیرد.
– خارج از مناطقی که در معرض توسعه آتی شهر یا روستا باشد.
– وسعت و ظرفیت گورستان احداثی باید حداقل برای 15 سال آینده مدنظر گرفته شود.
– گورستان باید در زمینی که فاقد هرگونه استعداد بالقوه و باالفعل کشاورزی، صنعتی، تجاری، مسکونی، آموزشی، تفریحی باشد پیش بینی گردد.
– گورستان باید در راه های سهل الوصول و قابل دسترسی باشد.
– گورستان نباید در زمین های کوهستانی و یا زمین های شیبدار ایجاد گردد که باعث تخریب و شستن سطح خارجی گورستان شود.
– گورستان باید در جهت خلاف باد غالب بسوی شهر و روستا باشد.
– در ایجاد گورستان باید نوع خاک، نفوذپذیری و عمق آبهای زیرزمینی مورد توجه قرار گیرد که حداقل 5 متر با سفره های آب های زیرزمینی فاصله داشته باشد.
– ایجاد فضای سبز در داخل کمربند سبز در اطراف گورستان الزامی است.
– گورستان باید به تجهیزات و تسهیلات رفاهی و بهداشتی مجهز باشد.
– در غسالخانه باید سیستم تصفیه فاضلاب نصب گردد.
– از نفوذ آبهای آلوده غسالخانه به سفره های آبهای زیرزمینی قویا جلوگیری شود.
ز ـ محیط زیست و میراث فرهنگی:
– برای نوسازی و هرگونه ساخت و ساز دامداری ها و صنعتی ها باید از سازمان حفاظت محیط زیست استعلام گردد.
– هرگونه ساخت و ساز ابنیه که در حوزه حریم آثار تاریخی قرار دارند طبق بخشنامه و دستور سازمان میراث فرهنگی ممنوع است.
– ضلع غربی و شرقی حسینیه اعظم در ضلع روبروی بنا میبایست رعایت نمای ساختمان ها از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استعلام گردد.
– در ضلع شمالی بازار قدیمی که از مدخل ورودی مسجد جامع شروع و تا ابتدای حسینیه اعظم ادامه می یابد، سرتاسر مسیر دز ضلع شمالی کوچه هرگونه تخریب ممنوع و بازسازی بر اساس ضوابط میراث فرهنگی انجام پذیرد. نمای منظره بازار بر اساس ضوابط میراث فرهنگی و گردشگری انجام گیرد.
4ـ3ـبرنامه زمان بندی اجرای طرح
زمان بندی اجرای طرح در دو برنامه 5 ساله پیشنهاد می گردد. در بخش مسکونی باتوه به گرایش روستاها در تمام حوزه های پیشنهادی هرگونه توسعه از این محدوده را با توجه به نیازهایی بدون محدودیت زمانی بلامانع است. ایجاد مراکز نظامی و انتظامی و اداری در اولویت برنامه 5 ساله اول بوده و بقیه کاربری های در برنامه 5 ساله دوم انجام میگیرد. در بخش معابر اجرای مسیرهای اصلی و مرکزی روستا در اولویت 5 ساله اول و سایر مسیرها باتوجه به عرض معابر در اولویت 5 ساله دوم قرار گیرند.
ـ فهرست منابع و مواخذ
1ـ سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح (1369): (فرهنگ جغرافیایی آبادی های کشور جمهوری اسلامی ایران) ، استان تهران
2ـ کسمایی ، مرتضی (1363): ( اقلیم و معماری) ، استان تهران
3ـ کسمایی ، مرتضی (1372): (پهنه بندی اقلیمی ایران ، مسکن و محیط مسکونی) ، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن ، تهران
4ـ مرکز آمار ایران (1367): (سرشماری نفوس و مسکن ـ 1375 ، شناسنامه آبادی های کشور ، شهرستان ساوجبلاغ ) ، تهران
5ـ مرکز آمار ایران : (سرشماری نفوس و مسکن ـ 1365 ، شهرستان ساوجبلاغ) ، تهران
6ـ مرکز آمار ایران : (سرشماری نفوس و مسکن ـ 1355 ، شهرستان ساوجبلاغ) ، تهران
7ـ مرکز آمار ایران : (سرشماری نفوس و مسکن ـ 1345 ، شهرستان ساوجبلاغ) ، تهران
8ـ اداره جهاد کشاورزی هشتگرد
9ـ شرکت آب وفاضلاب روستایی استان تهران
10ـ آموزش و پرورش ساوجبلاغ ـ تهران
11ـ شورای اسلامی روستای برغان
12ـ شبکه بهداشت هشتگرد
نمای بیرونی
چنار ۱۰۰۰ ساله برغان
در مسجد جامع برغان دو درخت حدودا هزار ساله وجود دارد که بسیار قطور میباشند . افراد زیادی برای دیدن این دو درخت تاریخی همه روزه به این روستا سفر میکنند و از دیدن این دو درخت کهنسال که سالیان دراز در داخل حیاط مسجد جای گرفته اند وهمواره در جوار مردمان نیک سرشت روستا که در این مسجد به راز و نیاز با خداوند مشغول بوده اند لذت برده و در این نشانه از قدرت خداوند به تفکر می روند.
نمای داخلی درخت
درخت مقدس
جدول SWOT
– یکی از روشهای معمول برنامه ریزی و تحلیل شهری ، استفاده از جدول SWOT (سوات) است.
– SW شامل مسائلی که در محیط موجودند (S نقاط قوت و W نقاط ضعف ) و OT شامل مسائلی که خارج از محیط ما هستند (O فرصت ها و T تهدیدها )
– نقاط قوت و ضعف در حال حاضر بالفعل هستند اما تهدیدها و فرصت ها در آینده یا بر اثر شرایط مختلف بالفعل می شوند و در شرایط عادی حالت بالقوه دارند.