پرورش گاو شیری
مقدمه
گاو شیری ماده گاوی است که به خاطر شیردهی زیاد جهت تولید فراورده های لبنی پرورش می دهند. در مقابل بعضی گاوها گاو گوشتی هستند و این حیوان را برای استفاده پروتئین گوشت آنها پرورش می دهند.
1
2
3
4
5
6
7
8
بهترین نژادهای گاو شیری
گاو شورت هورن
گاو هلشتاین
گاو مونت بلیارد
گاو سیمنتال
گاو ایرشایر
گاو قرمز نروژی
گاو براون سوئیس
گاو جرسی
9
10
11
12
13
گاو نجدی
گاو تالشی
گاو سرابی
گاو گلپایگانی
گاو سیستانی
بهترین نژادهای گاو شیری
گاو هلشتاین
نژاد گاو هلشتاین رکود بیشترین میزان تولید شیر در جهان را دارد و جزو مشهورترین نژادهای گاوی در سراسر دنیا می باشد .
این نژاد به کشور هلند تعلق دارد اما بدلیل تطبیق پذیری خوب با انواع شرایط محیطی ، دامداران بسیاری از کشورهای جهان اقدام به پرورش این گاو هلشتاین می کنند.
رنگ اغلب گاوهای هلشتاین ترکیبی از سیاه و سفید است و قدی در حدود ۵ فوت می باشد.
گاو های هلشتاین اگر چه توانایی تولید شیر زیادی را دارند اما به شدت تحت تاثیر شرایط اقلیمی می باشند .
گاوهای هلشتاین برای تولید شیر به میزان کافی به میزان زیادی از مواد مغذی گران قیمت نیازمند هستند. در کل این نوع گاو نژادی پرتوقع و حساس البته با میزان تولید شیر بالا به حساب می آید .
میزان تولید شیر : ۱۱۸۰۰ کیلوگرم در سال
نام دیگر :گاو هلشتاین فریزیان یا گاو Friesian
کشور : هلند
ویژگی : بیشترین رکورد تولید شیر در جهان
وزن : حدود ۱ تن
گاو قرمز نروژی
گاو قرمز نروژی در دسته گاوهایی است که به عنوان گاو شیری در جهان محسوب می شوند که از دهه ۷۰ میلادی پرورش دهندگان این نژاد به صورت جدی بر روی صفاتی که نرخ بازده ای را بالا می برد تحقیقاتی انجام داده اند که منجر به افزایش تولید و عملکرد بهتر دام در صفات باروری و سلامتی این گاوها شده است.
در اروپا بسیار مورد استقبال هستند و رنگ آنها معمولا ترکیبی بین قرمز و سفید و یا سفید و سیاه است . علاوه بر تولید شیر ، برای تولید گوشت نیز نژاد مطرحی می باشد
میزان تولید شیر : ۱۰۰۰۰ کیلوگرم در سال
نام دیگر :NRF
کشور : نروژ
ویژگی : نژادی مقاوم و داشتن شیر غنی
وزن : حدود ۶۰۰ کیلوگرم
گاو براون سوئیس
براون سوئیس یکی از بهترین نژادهای گاو شیردی در جهان است که بعد از گاو هلشتاین رکورد بیشترین تولید شیر سالیانه را دارد .
این نژاد به دلیل قرار گیری در یک منطقه سردسیر (دامنه های آلپ در سوئیس) نسبت به تغییرات آب و هوایی مقاوم اند و به خاطر بارداری های طولانی مدت ، جثه بزرگ ، گوش های خزدار و حالت آرام مشهور هستند.
میزان شیر تولیدی : ۹۰۰۰ کیلوگرم در سال
کشور : سوئیس
ویژگی : شیر این نژاد در تولید پنیر معروف است
گاو سیمنتال
گاو سیمنتال یکی قدیمی ترین گونه های نژادگاوی متعلق به کشور سوئیس است که از ابتدای قرن ۱۸ میلادی در ایالت متحده آمریکا پرورش داده می شود.
بسیاری از کشورها این نژاد به عنوان یک نژاد شیری تلقی می شود اما در آمریکا بیشتر به دلیل تولید گوشت، گاو سیمنتال را پرورش می دهند.
میزان شیر تولیدی : ۶۴۰۰ کیلوگرم در سال
کشور : فرانسه
ویژگی : شیر گاو سیمنتال برای تولید نوع خاصی از پنیر بسیار مورد استفاده قرار می گیرد
وزن : ۷۰۰ کیلو گرم
ارتفاع : ۱۴۰ سانتی متر
گاو جرسی
گاوهای جرسی نسبتا وزن کمی داشته و شیری غنی و پرچرب دارند و از شناخته شده و معروف ترین نژادهای گاو شیری در جهان به حساب می آیند . در اصل منشا این نوع از گاو جزیره جرسی ( واقع در بین کشورهای انگلستان و فرانسه ) می باشد . شیر این نژاد دارای میزان زیادی پروتئین است .
نژاد جرسی تطبیق پذیری و سازگاری بالایی با انواع شرایط آب و هوایی و جغرافیایی دارد و دامداران به دلیل این ویژگی بیشتر مایل به پرورش آن هستند . گاوهای جرسی نسبتا کم وزن هستند . آرام و مطیع بودن از دیگر ویژگی های آنها است اما گاهی اوقات رفتارهای پرخاشگرانه ای نیز از خود نشان می دهند و طول عمر زیادی هم دارند . گاو جرسی مقابل بیماری ها مقاومت خوبی دارند
میزان شیر تولیدی : ۷۰۰۰ کیلوگرم در سال
وزن : ۴۵۰ کیلوگرم
ویژگی : داشتن شیری پرچرب
کشور : فرانسه
گاو ایرشایر
گاو ایرشایر نژادی مقاوم است که می توانند با انواع شرایط تطبیق پذیری خوبی پیدا کند. از لحاظ میزان شیر تولیدی این نوع از نژادهای گاو شیری در رده ی بین گاو هلشتاین و جرسی قرار می گیرد .
گاوهای ایرشایر وزن و اندازه متوسط دارند و رنگ این نژاد سفید و قرمز است که در طول قرن اخیر بسیار مورد توجه دامداران کشور آمریکا برای پرورش قرار گرفته است و اصلاحات ژنتیکی خوبی نیز بر روی آن برای افزایش بهره وری صورت گرفته است.
میزان شیر تولید : ۷۸۳۰ کیلوگرم در سال
وزن : ۶۰۰ کیلوگرم
کشور : اسکاتلند
ویژگی : گاو ایرشایر نژادی قوی و پربازده است
گاو شورت هورن
نژاد گاو شورت هورن متلعق به شمال شرقی انگلستان است که به عنوان یکی از برجسته ترین نژادهای گاو شیری و گوشتی در جهان شناخته می شود.رنگ نژاد شورت هورن قرمز ،سفید و یا قزل می باشد.
امروز این نژاد را می توان در کشورهای زیادی نظیر انگلستان،جنوب آمریکا،ایرلند وآفریقای جنوبی یافت . تغییرات ژنتیکی خوبی بر روی گاو شورت هورن اتفاق افتاده که باعث افزایش میزان تولیدات محصولات لبنی شده است
گاو مونت بلیارد
این نژاد گاوی متعلق به کشور فرانسه می باشد که بیشتر دامداران که در زمینه پرورش نژاد گاو مونت بلیارد مشغول به فعالیت هستند برای تولید محصولات لبنی مانند شیرو پنیر از آن استفاده می کنند .
وزن گاوهای بالغ حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ کیلوگرم می باشد و تا ۱۲۰۰ کیلوگرم هم در برخی موارد می رسند .همچنین کیفیت گوشت نسبتا خوبی را نیز دارا می باشد
میزان پروتیئن و انواع مواد مغذی در شیر این نژاد بسیار مناسب است و در برخی از مناطق ایران نظیر استان های خراسان رضوی ، خراسان شمالی ، گلستان و کرمانشاه هم یافت می شوند
گاو تالشی
محل اصلی پراکنش این نژاد گاو در تالش است که البته در بخش های دیگر استان گیلان تا استان اردبیل نیز به صورت پراکنده پرورش داده می شود. نژاد تالشی یک نژاد شیری – گوشتی می باشد که جثه ای بزرگ دارد.
رنگ گاو نژاد تالشی اغلب به رنگ سیاه تا قرمز آجری دیده می شود و البته گاهی نیز به رنگ زرد و سفید آهویی دیده شده است.
گاو نژاد تالشی به طور متوسط در هر دوره شیردهی 645 کیلوگرم (5 درصد چربی) شیر تولید می کند.
گاو سرابی
این نژاد بهترین نژاد کوهستان بوده و یک نژاد شیری – گوشتی است. گاو سرابی جثه ای بزرگ داشته و حدودا 60 هزار اس جمعیت دارد.
گاو سرابی رنگ های مختلفی همچون زرد روشن تا قهوه ای سوخته دیده می شوند که دور چشمی سفید تا قهوه ای دارند.
این گاوها به طور متوسط در هر دوره شیردهی 1477 کیلوگرم ( 4.77 درصد چربی) شیر تولید می کنند و میزان افزایش وزن روزانه شان تقریبا 904 گرم است.
گاو نجدی
این گاو ایرانی نژادی شیری – گوشتی است که جثه ای بزرگ داشته و به طور متوسط در هر دوره شیردهی 580 کیلوگرم شیر (4.72 درصد چربی) تولید می کند. این نژاد، نژاد اصلی گاو در منطقه خوزستان می باشد.
گاو گلپایگانی
این گاو ایرانی جثه ای متوسط داشته و نژاد آن شیری – گوشتی است که در میان گاوهای ایرانی بهترین نژاد از نظر تولید گوشت است.
گاو گلپایگانی به طور متوسط در هر دوره شیردهی 580 کیلوگرم شیر (4/72 درصد چربی) تولید می کند.
رنگ گاو اغلب به رنگ قرمز حنایی دیده می شود.
گاو سیستانی
این نژاد ایرانی جثه ای بزرگ داشته و نژادی گوشتی می باشد به طور متوسط در هر دوره شیردهی تنها 143 کیلوگرم شیر تولید می کند. این گاو تولید گوشت بالایی دارد به طوری که در روز 1317 گرم افزایش وزن دارد.
رنگ گاو سیستانی غالبا به رنگ سیاه و بعضا به رنگ ابلق دیده می شوند.
ویژگی های گاوهای شیری
قد و قامت (اندازه قد) گاو شیری
قد حیوان اثری در شیردهی آن ندارد. اما گاو شیری کوچک و ضعیف به علت این که نمی تواند غذای بیشتری بخورد و در تلقیح مصنوعی به اسپرم های خوب، جواب نمی دهد، برای نگهداری مناسب نیست.
درهرصورت گاوها را به سه دسته تقسیم می کنند:
۱ – قد بلند به ارتفاع ۱۵۰ تا ۵/۱۴۷ سانتیمتر
۲- قد متوسط به ارتفاع ۱۴۰ تا ۵/۱۳۷ سانتیمتر
٣- کوتاه قد به ارتفاع ۱۳۰ تا ۵/۱۳۷ سانتیمتر
عمق بدن گاو شیری
عمق بدن گاو شیری را با خط کش های مخصوص (کولیس) اندازه گیری می کنند.
ولی با دیدن ظاهر گاو نیز می توان به عمق بدن آن پی برد.
به طوری که هرچه فاصله چاله شیر تا آخرین دنده از قسمت عقبی حیوان بیشتر باشد، آن حیوان غذای بیشتری می تواند بخورد و قدرت تولید بالاتری دارد.
البته این صفت رابطه مستقیمی با میزان تولید شیر ندارد، ولی در عمر اقتصادی و توانایی گاو برای تولید بیش تر اثر دارد.
زاویه دار بودن بدن گاو شیری در منظر پشتی
این صفت به طور مستقیم با شیرواری گاو رابطه دارد.
زاویه دار یعنی هر وقت از عقب حیوان به سمت سرش نگاه کنیم، یک زاویه نیز که در سمت پایانی کردن باریک تر می شود، ببینیم.
هرچه این زاویه تیزتر باشد، دام از نظر خصوصیت های شیرواری، وضعیت بهتری دارد.
البته باید توجه داشته باشید که نباید این صفت را با لاغری گاو شیری اشتباه گرفت.
زاویه گاو در منظر پشتی نشان می دهد که این گاو سر و گردن کشیده، دنده های برجسته و ظریف و بدنی کشیده و موزون دارد.
در حقیقت کمر صاف، محکم و قوی، گردن نازک و کشیده، نداشتن غبغب و زاویه دار بودن گلو موجب به وجود آمدن چنین زاویه ای شده است .
عرض و زاویه کپل گاو شیری
عرض کپل رابطه مستقیمی با زایمان آسان و به دنیا آمدن گوساله سالم و درشت دارد.
هر چه عرض کپل گاو شیری بیشتر باشد، بهتر است.
برای دانستن عرض کپل، کافی است که فاصله دو استخوان مفصل خاصره راست و چپ گاو را اندازه گیری کنیم. فاصله این دو، نشان دهنده عرض کپل گاو شیری است.
زاویه کپل گاو باید یک شیب ملایم از سمت برجستگی مفصل ران به استخوان ورکی پایین گاو داشته باشد.
برای اندازه گیری این زاویه باید به استخوان مفصل ران گاو توجه کنید.
شیب آن را نسبت به محل پین گاو بررسی کنید.
شیب بالاتر و شیب پایین تر برای گاو شیری مناسب نیست و موجب ناراحتی هایی در تولید مثل و خروج ناقص ترشح های رحمی گاو می شود.
همچنین ظریف بودن و یکنواختی دم از محل اتصال تا انتها، نشان دهنده شیرواری گاو است.
پاها و شکل قرار گرفتن آنها
پاهای جلو: پاهای جلو باید مستقیم و بدون خمیدگی به بدن وصل شده باشند و بیش از حد بلند یا کوتاه نباشند.
همچنین فاصله دو پا، نشان دهنده عرض سینه است، عرض سینه متوسط و یا بیش از حد متوسط در عمر اقتصادی حیوان و شیرواری گاو اثر دارد.
پاهای عقب : وضعیت دو مفصل خرگوشی گاو در شیرواری آن اثر دارد.
به طوری که هرچه مفصل پاهای عقب گاو ظریف تر باشد، گاو شیر وارتر است.
به علاوه پاهای عقب گاو در منظر پشتی باید مستقیم و بدون انحراف به داخل بدن وصل باشند.
به طوری که بتوان مستطیلی را بین دو پای عقب گاو رسم کرد.
اگر دو مفصل پاهای عقب گاو به هم نزدیک و پاها و سم ها به بیرون منحرف باشند، کم ترین ارزش را به آن گاو میدهند.
حال آنکه پاها باید بدون انحراف و مفصل های خرگوشی باید با ران، پاها و سم ها، موازی باشند.
اگر پاهای گاو را از پهلو نگاه کنید، باید مفصل های خرگوشی پاهای عقب داسی شکل باشند.
البته باید توجه کنید که گاهی ممکن است گاو به دلیل اشکال در لگن و یا عفونت، سم ها و پاهای خود را به داخل کج کند؛
بنابراین نباید این موضوع را با خمیدگی داسی شکل پاهای عقب اشتباه گرفت.
ارتفاع پستان عقبی
این ارتفاع نشان دهنده ظرفیت تولید شیر در گاو است.
فاصله زیر فرج دام را تا محل اتصال پستان به بدن گاو اندازه بگیرید.هرچه این فاصله کمتر باشد، بهتر است.
عمق پستان گاو شیری
عمق پستان یعنی بررسی وضعیت کف پستان (به غیر از نوک آن) با مفصل خرگوشی پاهای عقب.
هر چه پستان بزرگتر باشد، شیر بیشتری را در خود جای می دهد؛ اما یک پستان با عمق بیشتر (حجیم تر) ، زودتر به زخم و ورم پستان آلوده میشود بنابراین در بررسی این صفت باید به سن دام توجه کرد، به طوری که هرچه سن دام بالاتر رود، عمق پستان بیشتر می شود.
در تلیسه ها باید کف پستان نسبت به مفصل خرگوشی، حدود ۳ انگشت (۵ سانتی متر) بالاتر قرار گرفته باشد.
نگهدارنده پستان های گاو شیری
نگهدارنده ها در حقیقت رباط های وسطی محفظه پستان هستند.
این رباط ها چنان در منظره پشتی قرار گرفته اند که به نظر می آید محفظه پستان به دو قسمت تقسیم شده است.
رباطها در حقیقت نگه دارنده های اصلی و اولیه پستان هستند.
همچنین عامل مهمی در نگه داشتن پستان در محل اصلی خود هستند.
اگر نگه دارنده پستان ضعیف باشد، پستان به حالت شل و پاندولی در می آید.
در نتیجه طول عمر اقتصادی گاو کم میشود؛ بنابراین هنگام خرید یک گاو شیری باید توجه داشت که در منظره پشتی در حالی که پستان پر از شیر است، وسط پستان گاو، خط وجود داشته باشد. همچنین این خط و شکاف بین پستانی، عمیق و سراسر پستان را فراگیر باشد.
اتصال های پستان جلو اینطور تعریف می شود که پستان باید قوی و کمی کشیده باشد و دارای انحنا به طرف بالا بوده و به طور موزونی به بدن اتصال داشته باشد.
عرض پستان گاو شیری
هرچه عرض پستان گاو بیشتر باشد، دام قدرت شیرواری بهتری دارد. همچنین طول عمر اقتصادی آن نیز زیاد است .
برای بررسی این صفت، در محل اتصال پستان به بدن و برگشتگی موهای دو طرف پستان، فاصله دو طرف پاهای آن را اندازه گیری می کنند.
توجه کنید که هنگام بررسی این صفت نباید گاو بدشکل ایستاده باشد و پاهای عقب آن از هم باز باشد.
طول سر پستانک ها
یکی از مواردی که باید هنگام خرید گاو شیری بسیار به آن توجه شود، اندازه سر پستانک های گاو است.
برای بررسی آنها باید طول سر پستانک و وضعیت آن ها را از جلو و عقب و پهلوی حیوان اندازه گیری کرد.
چند حالت غیر طبیعی در پستانک وجود دارد که باید به انها توجه کرد. این حالت ها عبارت اند از:
الف – پستانک ها نباید به شکل پستانک های بز باشند و به اصطلاح بزی نباشند.
ب – پستانک های خیلی قطور به درد شیردوشی نمی خورند.
ج – سوراخ پستانک ها نباید بیش از حد ریز و یا گشاد باشند.
اندازه مناسب برای سر پستانک های جلو حدود ۵ تا ۶ سانتی متر و برای سر پستانک های عقب ۴ تا ۵ سانتی متر است؛
یعنی باید سر پستانک های جلو کمی بلندتر ازسر پستانک های عقب باشد.
علاوه بر اندازه پستان، باید توجه داشت که پستان های گاو شیری ورم کرده و گرم تر از حد معمول نباشد.همچنین رنگ آن غیرعادی و زخمی نباشد.
اگر به گاو مشکوک هستید، کمی از شیر آن را در یک فنجان، ظرف یا پارچه سیاه بدوشید و بررسی کنید تا مواد ریز خارجی و غیرطبیعی در آن دیده نشود.
به این روش، آزمایش فنجان سیاه گفته می شود؛
زیرا در پارچه یا ظرف سیاه، عامل های ریز حاصل از فعالیت باکتری ها و میکروب ها به سادگی دیده میشوند.
محل قرار گرفتن سر پستانک های جلو و عقب
هنگام بررسی این صفت باید به شکل قرار گرفتن نوک پستانک ها و محل آنها نسبت به محفظه پستان دقت کرد.
اگر سرو نوک پستان ها بیش از حد به هم نزدیک و یا از هم دور باشند، غیر طبیعی است.
برای بررسی محل قرار گرفتن سر پستانک ها باید کل پستان گاو را به ۴ قسمت تقسیم کنیم،به طوری که نوک هر پستان باید در وسط هریک از این ۴ قسمت قرار گرفته باشد، همچنین فاصله نوک پستان ها نسبت به هم مساوی و متناسب باشد.
وضعیت بدنی و ابتلا به بیماری ها
جفت ماندگی
تب شیر
کتوز
سندروم کبد چرب
مشکلات در جفت گیری
و تلقیح مصنوعی
مشکلات بهداشتی
تولید شیر کمتر در هنگام زایمان
پیک تولید شیر کوتاه تر
وضعیت بدنی مطلوب
تغذیه گاوهای شیری
گاوها را بر اساس مرحله ی شیرواری یا میزان تولید دسته بندی نموده و بر اساس نیازهایشان تغذیه نمایید.
در طول سال از برنامه ی تغذیه ای که اقتصادی و متعادل شده باشد و بتواند نیازهای حیوان را برآورده نماید استفاده کنید.
جهت مصرف حداکثر میزان خوراک اختصاصی از اقلام خوراکی متنوع و با کیفیت خوب استفاده نمایید .
دفعات خوراک دادن به گاوها را تنظیم نموده و مطابق برنامه عمل نمایید .
گاوها علاقه خاصی به استفاده از علوفه های تازه و آب دار دارند که در صورت در دسترس و ارزان بودن در تغذیه آن را به کار ببرید .
ترکیبات مواد مغذی اقلام خوراکی، متنوع و متغییر است . با آنالیز آزمایشگاهی از اجزای مواد مغذی جیره ی فرموله شده اطمینان حاصل نمایید .
آب سالم و گوارا به صورت دائمی در اختیار گاوها قرار دهید
شرایط محیطی مناسبی به خصوص در فصول تابستان و زمستان برای گاوها فراهم نمایید .
هر گونه تغییری در جیره ی غذایی را به تدریج به انجام برسانید .
از جیره های مخلوط استفاده کنید (کنسانتره – علوفه)
ضمن خشبی بودن علوفه ی مصرفی دقت کنید قطعه های خرد شده علوفه ریز باشد .
تدابیر لازم جهت به حد اقل رسانیدن تلفات خوراک را به عمل آورید .
جهت اطمینان از میزان کافی خوراک مصرفی در جیره، حد اطمینان را مد نظر بگیرید .
ضمن اختصاص دادن کارگران دلسوز و وظیفه شناس جهت رسیدگی به تغذیه گاوها، کارگران این بخش را به دفعات عوض نکنید .
تغذیه از مواد بودار را غالبا ۵/۰ تا ۲ ساعت بعد از شیر دوشی به انجام رسانید
علوفه را به مدت طولانی ذخیره ننموده و در موقع مصرف از عدم وجود کپک و قارچ زدگی و اجسام خارجی مطمئن شوید
۱۷- برای مقابله با عوارض مصرف جسم خارجی احتمالی مگنت یا آهن ربا به حیوان بخورانید .
۱۸- برنامه ی مبارزه با انگل ها به خصوص انگلهای دستگاه گوارش را با جدیت پی گیری کنید.
۱۹- در موقع استفاده از جیره های حاوی ذرات ریز یا آردی به منظور بازده بهتر خوراک مصرفی و جلوگیری از ضایعات تنفسی از مواد خیس کننده و چسباننده نظیر چربی یا ملاس استفاده کنید .
مراحل شیردهی گاو
اوایل شیردهی گاو
شامل 100 روز اول پس از زایمان است که معمولا زایمان تغییراتی در سطح خون گاو ایجاد می کند و باعث کاهش اشتهای دام می شود. این دوره از نظر تغذیه ای و ابتلا به بیماری های متابولیکی چون اسیدوز دچار بحران هستند. شما باید در این دوره گاوها را تحریک کنید تا خوراک بیشتری مصرف کنند.
سم چینی، شاخ سوزی، واکسیناسیون، حمام ضد کنه و دیگر عوامل استرس زا را به بعد از اوج شیردهی موکول کنید.
استفاده از مکمل نیاسین باعث احتمال مصرف غذا بیشتر و جلوگیری از ابتلا به بیماری کتوز گاوی می شود.
از بافرهای شیمیایی چون بی کربنات سدیم( جوش شیرین) برای پیشگیری از ناراحتی های گوارشی استفاده کنید.
تلیسه های دو ساله هلشتاین روزانه در طی سه هفته اول پس از زایمان بین 14 الی 16.5 کیلوگرم ماده خشک استفاده کنند.
گاوهای بزرگتر در طی سه هفته اول پس از زایمان بین 15.5 الی 20.5 کیلوگرم ماده خشک مصرف کنند
اواسط شیردهی گاو
صد روز الی دویست روز پس از زایمان گاو را اواسط شیردهی گاو می گویند که اوج خوراک مصرفی اولین نشانه آن است.
حیوان به حالت عادی برگشته و در صورت برخورداری از جیره متوازن توانایی تولید شیر بیشتر دارد.
خوراندن علوفه با کیفیت عالی
کاهش احتیاجات پروتئینی نسبت به اوایل شیردهی
نباید میزان کنسانتره از 2.3 درصد از وزن گاو بیشتر باشد
اواخر شیردهی گاو
این دوره از شیردهی شامل 200 روز الی 305 روز پس از زایمان گاو است که با خشک شدن شیر تمام می شود.
کاهش شیر و خوراک مصرفی گاو
افزایش وزن
ذخیره چربی که نسبت به اوایل شیردهی از دست داده اند.
استفاده از جیره های ارزان قیمت در اواخر شیردهی گاو
با توجه به کم بودن مواد مغذی، باید نسبت علوفه حجیم به کنسانتره افزایش و با استفاده از ترکیبات ازت دار غیر پروتئینی چون اوره هزینه های غذایی را کاهش داد.
بزرگترین نیاز گاو انرژی و بعد از آن پروتئین است
اثر تغذیه در پروتئین شیر، کمتر از چربی شیر است
جیره های کم انرژی، پروتئین شیر را بین ۱/۰ تا ۳/۰ واحد کاهش می دهند
در جیره هایی که مواد خشبی زیادی دارند، پروتئین شیر کاهش می یابد
استفاده از منابع پروتئینی مختلف در جیره گاو های شیری،باعث بهتر شدن کیفیت جیره می شود.
نکات مهم در پرورش گاوشیری
همیشه باید آب و خوراک در اختیار دام باشد و آخورها تمیز نگه داشته شوند
یکی از موثرترین روش ها برای تغذیه گاوها براساس توان تولیدی، دسته بندی آنها است.
دام ها را می توان براساس سطح تولید شیردهی، روزهای شیردهی و وضعیت تولید مثلی دسته بندی نمود.
گاوها به ازای هر ۴۵۰ گرم ماده خشک مصرفی، حدود ۹۰۰ گرم شیر تولید می کنند
مصرف ماده خشک دام، مقداری است که حیوان در طی روز می خورد،نه آن مقداری که در آخور ریخته می شود
حداقل میزان توصیه شده علوفه در ماده خشک جیره های غذایی ۴۰ تا ۶۰ درصد می باشد
نکات مهم در پرورش گاوشیری
دمای مناسب برای گاوهای شیری بین ۳ تا ۱۹درجه سانتی گراد استدر صورتی که دمای هوا از ۲۷ درجه سانتی گراد بالاتر رود، مصرف ماده خشک دام ها کاهش می یابد
برای جلوگیری از ایجاد گاوهای خشک چاق در گله باید از جیره های کم انرژی در انتهای دوره شیردهی و در دوره خشک استفاده نمود.
تنش حرارتی در گاوهای شیری یکی از عوامل کاهش تولید شیر و باروری در تابستان است
حداقل هفته ای دو بار باید آبخوری ها نظافت شوند تا از تجمع باکتری ها جلوگیری شده وآلودگی های آب کاهش یابد.
اگر گاوها آب نخورند، شیر تولید نمی کنند و اگر آب سالم و تازه مصرف کننده ، شیر بیشتری تولید خواهند کرد
نکات مهم در پرورش گاوشیری
عوامل کاهش مصرف ماده خشک در گاوها
اگر تلیسه ها در هنگام بلوغ چاق بوده باشند، پس از زایمان شیر قابل انتظار را تولید نخواهند کرد
گاوها را بلافاصله پس از شیر دوشی تغذیه نمایید تا حداکثر مصرف ماده خشک را داشته باشند
خوراک بسیار مرطوب (خوراکی که بیش از حد مجاز مرطوب باشد) تولید بزاق را کاهش داده و در نتیجه باعث افتPH شکمبه و اسیدی شدن آن می شود
اگر نسبت کنسانتره به علوفه در جیره های غذایی نامناسب باشد و بیش از ۶۰ درصد جیره غذایی کنسانتره بکار رود PH شکمبه کاهش یافته، دام دچار اختلالات متابولیکی شده و تولید شیر آن کم می شود و ممکن است بر تولید مثل اثر منفی بگذارد.
نکات مهم در پرورش گاوشیری
عوامل کاهش مصرف ماده خشک در گاوها که خود شامل موارد ذیل است:
کاهش ماده خشک جیره
خالی بودن آخورها و گرسنگی گاوها
کمبود فضای آخور و تراکم زیاد در جایگاه
بالا بودن مواد خشبی جیره
کم بودن آبشخور وعدم دسترسی به آب
کپک زدگی خوراک
استرس گرمایی و عدم تهویه مناسب
خوش خوراکی پایین خوراک و استفاده از علوفه بی کیفیت
با تشکر فراوان از توجه شما عزیزان