طرح احداث گاوداری گاو شیری

باسمه تعالی

تحقیق
احداث گاوداری

زمین:
مشخصات زمین مناسب جهت احداث:
زمینی که جهت احداث ساختمانها و تاسیسات، توسط متقاضی و برابر ضوابط نظام دامپروری ارائه می شود، می تواند به یکی از شکلهای زیر باشد:
الف: زمینهای سنددار
ب: زمینهای استیجاری
ج: زمینهای فاقد سند ( به شرط احراز مالکیت)
د: زمینهای مشاع
ح: زمینهای اصلاحات ارضی مفروزالرعیه
و: زمینهای واگذاری از طریق هیاتهای هفت نفره یا کمیسیون مواد 31 یا 32 قانون واگذاری زمینهای موات
زمینهای کشت علوفه:
در خصوص صدور پروانه تاسیس دامداریهایی که درآنها نشخوارکنندگان یا اسب، پرورش داده و نگهداری می شوند، متقاضی جهت تامین علوفه دامداری خود برابر ضوابط نظام دامپروری، باید دارای یکی از شرایط زیر باشد:
الف: مالک زمین کشت علوفه باشد.
ب: مستاجر زمین کشت علوفه باشد.(مدت اجاره حداقل 5 سال)
ج: متصرف بلامعارض زمین کشت علوفه بوده و آن را در اختیار داشته باشد.
د: مالک زمینهای واگذاری از طریق هیاتهای هفت نفره یا کمیسیون ماده 31 قانون.
ه: با کشتکاران علوفه، قرارداد خرید علوفه تنظیم کرده باشد.
و: متقاضیان پرورش طیور صنعتی و بومی، که دارای زمین جهت کشت مواد اولیه خوراک طیور باشند، با توجه به میزان ارائه زمین ، در صدور پروانه تاسیس، الویت نسبی دارند.
ضوابط فنی مورد نیاز برای زمین:
الف- فواصل:
حداقل فاصله محدوده تاسیسات دامداریها و کارخانجات با واحدهای مشابه و غیر مشابه و همچنین با شهر، شهرک و روستا(مناطق مسکونی)، جنگل، رودخانه، دریا و سایر عوارض طبیعی، حریم فرودگاه، جاده، راه آهن، خطوط اصلی انتقال نفت و گاز، شبکه های فشار قوی برق و واحدهای صنعتی (عوارض تاسیساتی)، براساس مفاد مندرج در جدول، فواصل تعیین می شود.
تبصره1: در مواقع اضطراری و یا ارائه دلایل مستدل، کمیسیون مرکزی مجاز است، نسبت به کاهش یا افزایش حداقل فواصل مذکور مندرج در جدول فوق الذکر، تصمیم لازم را اتخاذ کند.
تبصره2: در خصوص بعضی از انواع کارخانجات و واحدهای پرورش بعضی از حیوانات که در جدول فواصل نامی از آنها برده نشده است، براساس توضیحاتی که در فصول اختصاصی پرورش هر کدام از آنها ذکر شده اقدام می شود.
ب-عوارض جغرافیایی و اقلیمی :
1- در حد امکان، محل تاسیسات باید به گونه ای انتخاب شود، که جهت وزش باد از سوی مناطق مسکونی به طرف دامداری باشد.
2- محل تاسیسات در مورد حیوانات پوستی غیر نشخوار کننده، به خصوص جوندگان، باید طوری احداث شود که از نظر عبور و مرور، سایر حیوانات و جوندگان وحشی به داخل تاسیسات جلوگیری به عمل آید.
3- محل تآسیسات نباید در مسیلهای شناخته شده، قرار گیرد.
مجوزها و نحوه دریافت آنها :
انواع مجوزها:
مجوزهایی که به عنوان اجازه اشتغال، برای فعالیتهای مختلف دامداری یا اداره کارخانجات و کارگاهها صادر می شود، به شرح ذیل است:
الف- موافقت اصولی:
مجوزی است که، قبل از صدور پروانه تاسیس به متقاضیان فعالیتهای دامداری، مرغداری، کارخانه… در چهارچوب سیاستها و ضوابط نظام دامپروری صادر می گردد.
مدت اعتبار موافقت اصولی 6 ماه است و در موارد ضروری 6 ماه دیگر تمدید می گردد.
هنگام صدور موافقت اصولی یا پروانه تاسیس و بهره برداری بایستی هر یک از مجوزها به نام یک نفر یا شرکت ثبت شده باشد.
در صورتیکه تعدادی از افراد حقیقی درخواست صدور مجوز بنماید، بایستی قبلاً با ارائه وکالت بلاعرض به نام یکی از سهامداران، زمینه اجرای مقررات مزبور را فراهم آورند.
همچنین فروش و انتقال موافقت اصولی تحت هر شرایطی ممنوع است.
ب- پروانه تاسیس:
مجوزی را که هر متقاضی برای احداث ساختمانها و تاسیسات هر نوع واحد دامداری، کارخانه یا کارگاه، که دارای ضوابط نظام باشد و باید دریافت نماید، پروانه تاسیس می گویند.
مدت اعتبار پروانه تاسیس 2 سال و با نظر کمیسیون صدور پروانه استان به مدت یک سال دیگر قابل تمدید است.
چنانچه پس از پایان تمدید اعتبار پروانه تاسیس عملیات احداث واحد به پایان نرسیده باشد، در صورت ارائه مدارک و دلایل مستند و موجه از طرف متقاضی پروانه تاسیس حداکثر برای مدت یک سال دیگر به صورت اضطراری قابل تمدید است.
صدور پروانه تاسیس بایستی به نام یک نفر یا شرکت ثبت شده باشد.
در صورتیکه تعدادی از افراد حقیقی درخواست صدور مجوز بنماید، بایستی قبلاً با ارائه وکالت بلاعرض به نام یکی از سهامداران، زمینه اجرای مقررات مزبور را فراهم آورند.
فروش و انتقال پروانه تاسیس به غیر، با کمتر از 50درصد پیشرفت فیزیکی ساختمانها و تاسیسات ممنوع است و منجر به ابطال پروانه می شود،و با پیشرفت فیزیکی بیش از 50 درصد، در صورت انتقال کلیه اراضی، امکانات، تسهیلات، تعهدات و اختیارات به طور یکجا و با کسب اجازه از کمیسیون صدور پروانه استان، بلامانع است.
دارندگان پروانه تاسیس باید، به محض اتمام ساختمانها و تاسیسات و قبل از بهره برداری، مراتب را به طور ترتیبی به کمیسیون صدور پروانه استان اعلام نمایند.
ج- پروانه بهره برداری :
مجوزی را که متقاضیان پس از تاسیس واحد، در موعد مقرر و برابر ضوابط، دریافت می دارند، پروانه بهره برداری می نامند.
پس از اعلام خاتمه عملیات از سوی دارنده پروانه تاسیس، کمیسیون صدور پروانه استان، موظف است حداکثر ظرف مدت دو هفته زمینه بازدید مشترک کارشناسان دامپروری و دامپزشکی را از تاسیسات مربوط فراهم و در صورتی که عملیات ساختمانی و تاسیساتی مطابق با طرح باشد و مراتب مورد تائید کارشناسان مربوط قرار گیرد، حداکثر ظرف مدت یک هفته، پروانه بهره برداری صادر کند.
تبصره 1: در صورت ضرورت نوسازی واحد دامپروری در همان پلاک یا مرمت و بهسازی واحد یا توسعه، موضوع پس از طرح در کمیسیون استان و کسب نظر موافق کمیسیون، مراتب موافقت جهت انجام اموراداری، به صورت کتبی با تعیین زمان لازم حداکثر 6 ماه برای مرتب و بهسازی و 2 سال برای نوسازی یا توسعه واحد به متقاضی اعلام گردد.
تبصره 2: در موارد خاص، صدور کارت شناسایی یا شناسنامه دامداری به منظور تحقق زمانبندی شده نظام دامپروری برای واحدهای پرورش دام و طیور با تصویب کمیسیون مرکزی صدور پروانه بلامانع است.
در موقع صدور پروانه بهره برداری، پروانه تاسیس از متقاضی پس گرفته باطل و در پرونده نگهداری می شود.

در پروانه های صادره، نکات ذیل باید مشخص شود:
1- مشخصات واحد:
باید وقوع، چگونگی بهره برداری،ظرفیت، مساحت زمین و مساحت زیربنا، در کلیه پروانه ها قید شود. در خصوص پروانه های دامداری، نژاد و تعداد دام موجود نیز، بر حسب مورد ذکر می گردد.
تبصره1: شیوه بهره برداری براساس جدولهای تنظیم شده در دستورالعمل تعیین شماره پروانه منضم به((نظام)) مشخص می شود.
تبصره2: در مورد واحدهای موجود، محاسبه ظرفیت، براساس مبانی ذکر شده در((نظام)) یا در ذیل نقشه های تیپ یا الگویی و بر پایه تاسیسات موجود آن واحد می باشد.
2- مدت اعتبار:
مدت اعتبار پروانه و مجوزهای بهره برداری 5 سال و پس از سپری شدن مهلت اعتبار، در ذیل همان پروانه به مدت 5 سال دیگر قابل تمدید است.
تبصره1: تمدید واحدهائی که قبلاً پروانه دریافت داشته اند، بر روی فرمهای جدید با ذکر شماره و تاریخ پروانه قبلی صورت :
می گیرد و در قسمت تمدید نوبت اول، مهر و امضاء خواهد شد.
چنانچه در پایان مهلت اعتبار پروانه، هیچ گونه ساختمانی احداث نشده یا رفع نواقص و تکمیل عملیات صورت نگرفته باشد و دارنده پروانه نتواند عذر موجهی ارائه نماید، پروانه مربوط پس از طرح در کمیسیون، لغو می شود و مراتب جهت قطع کلیه امتیازات به واحد زیربط اعلام می شود.
متقاضیان باید در خصوص صدور پروانه به تعهدات زیر عمل کنند:
1- احداث هر نوع تاسیسات و ساختمان اضافه بر طرح و نقشه مصوب، بدون جلب موافقت قبلی مرجع صادر کننده پروانه، از سوی متقاضی ممنوع است. همچنین، استفاده از ساختمانها و تاسیسات و تجهیزات به جز در موارد مربوط، توسعه، فروش و انتقال نیز، بدون کسب اجازه ممنوع می باشد، در این خصوص، از متقاضیان تعهدنامه اخذ خواهد شد.
2- چنانچه مالک زمین بعد از صدور پروانه با کسب اجازه از کمیسیون صدور پروانه،واحد خود را به شرکت تبدیل کند، این تغییر نام پروانه،حتی قبل از احداث ساختمان دامداری یا کارخانه(در مدت تاسیس)، به نام شرکت، بلامانع است.
3-به شرط ارائه وکالتنامه رسمی 4 ساله غیرقابل عزل، از سوی سایر شرکاء تغییر نام پروانه به نام هریک از شرکاء نیز بلامانع خواهد بود.
4- کلیه مزایای ناشی از پروانه های صادره به صاحبان آنها تعلق دارد و انتقال آن به غیر ممنوع است.
5- دامداران، مجاز به پرورش و نگهداری دام، بیش از ظرفیت قید شده در پروانه نیستند.
6- دامدارن نباید با دریافت یک پروانه، نسبت به پرورش انواع دام، اقدام کنند.
و- مجوز بهداشتی :
مجوزی است که سازمان دامپزشکی کشور به منظور رعایت مسائل بهداشتی و قرنطینه ای در بهره برداری از کارخانجات و کارگاههای موضوع این نظام که مجوز تاسیس آن را از وزارت صنایع یا دیگر دستگاهها صادر می نمایند،صادر می گردد.

مدارک مورد نیاز جهت دریافت مجوز:
اشخاص حقیقی یا حقوقی که بخواهند نسبت به دریافت پروانه تاسیس و بهره برداری، دامداری یا کارخانه های مرتبط اقدام کنند، باید مدارک ذیل را ارائه نمایند:
الف- مدارک مربوط به زمین تاسیسات:
1- در مورد اراضی دارای سند مالکیت: اصل اسناد مالکیت به همراه یک نسخه فتوکپی ازآنها.
2- در مورد اراضی استیجاری: اجاره نامه رسمی غیرقابل فسخ به مدت حداقل 20 سال، که بدین منظور تنظیم شده است.
تبصره: در مورد زمینهای اوقافی مدت و موضوع اجاره براساس نظریه اداره اوقاف محل تعیین می گردد.
3- در مورد اراضی فاقد سند مالکیت: مستند تصرف و احراز مالکیت، که به تائید مدیریت جهاد شهرستان یا اداره کل منابع طبیعی استان بنا به مورد رسیده باشد و همچنین، امضا وارائه تعهد رسمی و ثبتی مبنی بر اینکه پس از صدور پرانه در صورت اثبات صحت عدم مالکیت، پروانه صادره فوراً لغو می شود و متقاضی حق اعتراضی ندارد و باید خسارتهای وارده را نیز، جبران کند.
4- در مورد اراضی مشاع: گواهی لازم به نام خود، مبنی بر تعیین مساحت زمین، از مرجعی که توسط مدیریت جهاد شهرستان معرفی می شود، همچنین نقشه زمین مورد نظر، جهت ایجاد تاسیسات که به تائید و امضای کلیه مالکین زمین و در صورت عدم امکان دسترسی به کلیه مالکین، به تصدیق عده ای از مالکین آن رسیده باشد.
تبصره1: نظر به اینکه پروانه مورد نظر به نام متقاضی صادر می شود.باید افراد نام برده، طی استشهد اراضی مشاع(فرم شماره 5) متعهد شوند که پس از تقسیم و افراز ملک، زمین یاد شده در تصرف شخصی که پروانه به نام او صادر خواهد شد، باقی بماند. این فرم و نقشه مذکور باید به تصدیق شورای محل وقوع ملک، یا نزدیکترین شورای محل برسد.
تبصره2: در صورتی که زمین محل احداث تاسیسات، متعلق به چند نفر باشد، به شرطی پروانه به نام یکی از مالکین صادر می گردد که وکالتنامه رسمی غیرقابل عزل حداقل- به مدت 5 سال( فرم شماره 4) از سایر مالکیم مبنی بر اجازه ایجاد تاسیسات و دریافت پروانه به نام خود ارائه نماید.
5- در مورد زمینهای اصلاحات ارضی مفروزالرعیه: گواهی لازم مبنی بر مالکیت یا تصرف زمین و بلامعارض بودن آن، و همچنین تائیدیه حدود و مشخصات و مساحت زمین از مدیریت کشاورزی محل و نیز، نقشه تفکیکی اراضی محل که زمین مورد نظر جهت احداث تاسیسات در آن مشخص شده باشد.
6- در مورداراضی واگذاری از سوی سازمانهای کشاورزی یا سازمان جنگلها و مراتع: صورت مجلس واگذاری زمین و همچنین، نقشه و کروکی موردنظر جهت احداث تاسیسات.
ب- مدارک مربوط به زمین کشت علوفه:
در مورد واحدهائی که برابر ضوابط نظام دامپروری احتیاج به ارائه اراضی کشت نباتات علوفه ای دارند:
1- گواهی از مدیریت کشاورزی محل، مبنی بر وجود مقدار کافی آب جهت کشت نباتات علوفه ای یا گواهی امور آب استان، مبنی بر بلامانع بودن حفر چاه و تامین آب مورد نیاز کشت نباتات علوفه ای.
2- مدارک مالکیت زمین مورد نیاز، اجاره نامه رسمی غیر قابل فسخ با ارائه قرارداد رسمی و غیرقابل فسخ کشت علوفه به مدت حداقل 5 سال با کشتکاری که زمین ایشان از نظر میزان تولید علوفه و حدود و مشخصات آن به تائید مدیریت کشاورزی محل رسیده باشد.
بدیهی است، مجموع تعهدات کشتکار طرف قرارداد، نباید بیش از قابلیت تولید زمین وی باشد. زمان شروع اجاره یا قرارداد خرید علوفه از تاریخ پیش بینی شروع بهره برداری خواهد بود.
تبصره1: در مورد زمینهای اوقافی مدت اجاره براساس نظریه اداره اوقاف محل تعین می گردد.
تبصره2: در صورتی که محل زمین کشت نباتات علوفه ای در مجاورت محل تاسیسات دامداری نباشد، باید زمینی بدین منظور اختصاص داده شود تا از نظر فاصله اشکالی در حمل علوفه از محل کشت به محل دامداری به وجود نیاید. میزان این فاصله منوط به نظر کمیسیون استانی خواهد بود.
تبصره3: در صورتی که زمین نباتات علوفه ای در استان دیگری باشد، تائیدیه سازمانهای کشاورزی هر دو استان، الزامی است.
3- در مورد زمینهای سنددار، فتوکپی نقشه تفکیکی پلاک اصلی که پلاکهای فرعی در آن، مشخص و به تائید مدیریت جهاد شهرستان محل رسیده باشد. در مورد اراضی فاقد سند مالکیت، کروکی یا نقشه تقریبی که محل اراضی مورد نظر بر روی آن مشخص شده باشد و جهتهای چهارگانه آن با متراژ زمین و ابعاد محدوده، معین شده و به تائید شورای محل روستای وقوع ملک یا نزدیکترین شورا و مدیریت کشاورزی با حفظ مسئولیت متقاضی رسیده باشد.
طرح توسعه:
در مرحله تاسیس اجازه توسعه داده نمی شود دارندگان پروانه بهره برداری،تنها در صورتی اجازه توسعه دارند، که علاوه بر رعایت کلیه شرایط لازم، توانایی مدیریت آنها جهت ظرفیتهای بالاتر مورد تائید کمیسیون صدور پروانه استان قرار گیرد. بدیهی است که توسعه هر واحد باید متناسب با سیاست ها و راهبردهای اعلام شده توسط معاونت امور دام وزارت جهاد باشد.
تبصره: بدیهی است که توسعه هر واحد حداکثر تا سقف ظرفیتهای مجاز با رعایت سیاستها و راهبردهای اعلام شده توسط معاونت امور دام می باشد.
تبدیل یا تغییر کاربری مجوز:
تبدیل، اعم از اینکه بخواهد در نوع دام، نژاد یا شیوه بهره برداری صورت گیرد، با در نظر گرفتن اولویتهای منطقه ای، در چهارچوب سیاستهای وزارت جهادسازندگی، بلامانع است. در مورد تبدیل دامداری از یک نوع به نوع دیگر و نیز تبدیل نژاد یا نحوهُ بهره برداری در صورت داشتن کلیه شرایط لازم جهت فعالیت جدید، پروانه قبلی باطل و پروانه بهره برداری جدید صادر می شود.
پس از تشریح کلیات مربوط به نحوه و مراحل اخذ مجوزهای لازم جهت احداث مراکز پرورش دام و طیور و صنایع وابسته، در ادامه اختصاصا به تشریح انواع و چگونگی اخذ مجوزهای مربوطه جهت احداث مراکز پرورش و نگهداری گاوهای شیری و پرواری و همچنین کشتارگاه های صنعتی ویژه دام و طیور خواهیم پرداخت.

پرورش گاو:
پرورش گاو می تواند به منظور بهره برداری به صورت داشتی، اعم از نژاد شیری و گوشتی، تولید اسپرم، یا با هدف تلیسه آمیخته و اصیل یا به صورت پرواربندی گوساله صورت گیرد.
در هر حال، نژاد گاو در هر یک از موارد فوق، می تواند بسته به مورد اصیل، آمیخته یا بومی باشد.
الف- ضوابط صدور پروانه تاسیس واحدهای گاوشیری:
1- ظرفیت: ظرفیت گاوداری شیری جدید التاسیس، نباید از 20 راس کمتر باشد و ظرفیتهای بیشتر به شرح زیر تعیین می شود.
– واحدهای کوچک به ظرفیت 20 الی 50 راس گاو مادر.
– واحدهای متوسط به ظرفیت 51 الی 150 راس گاو مادر.
– واحدهای بزرگ به ظرفیت 151 الی 300 راس گاو مادر.
– واحدهای خیلی بزرگ به ظرفیت بیش از 300 راس گاو مادر (حداکثر 500 راس)
2-زمین: حداقل زمین مورد نیاز جهت تاسیس واحدهای گاوداری شیری بر حسب میزانی که در ذیل نقشه های منضم به ((نظام)) قید شده است، مشخص می گردد.
زمینهای زراعی موردنیاز (خرید قطعی، واگذاری، اجاره حداقل 25 ساله) جهت کشت نباتات علوفه ای به میزان یک هکتار برای راس گاو اصیل، یک هکتار برای 3 راس گاو و دورگ و یک هکتار برای 4 راس گاو بومی است که بتواند حداقل یک سوم کل نیاز مواد غذایی دام را تامین کند.بقیه نیاز غذایی توسط دامدار و از طریق مواد غذایی متراکم تآمین می شود.
تبصره: در مناطق گیلان، مازندران، گرگان و گنبد، میزان زمین زراعی مورد نیاز می تواند تا مقدار 30 درصد، کاهش پیدا کند.(به عنوان مثال، 7/0 هکتار جهت دو راس گاو اصیل)
3-نقشه و جایگاه: جهت نگهداری و پرورش گاو شیری نقشه های تیپ برای ظرفیتهای10-20-30-50-75-100 راس برای اقلیمهای سردسیر، گرمسیر و معتدل به شرح منضم به نظام طراحی، پیش بینی و ترسیم شده است. مبانی محاسباتی نقشه های تهیه شده بر حسب هر راس گاو مولد تعیین گردیده و متوسط مساحت زیربنای مفید موردنیاز برای یک راس گاو مولد(مادر)، 6/15 متر مربع مسقف و 5/19 متر مربع غیر مسقف است، که براساس ترکیب گله و نیازهای جنبی، به طور تقریب، به شرح زیر می باشد:
ترکیب گله و تاسیسات مورد نیاز
مسقف (مترمربع)
غیر مسقف (مترمربع)
جایگاه گاو شیرده و خشک
5
10
تلیسه پای کل تا زایش
26/1
52/2
گوساله 12- 6 ماهه (ماده)
5/0
1
گوساله 12-6 ماهه (نر پرواری)
5/0
1
گوساله 6- 5/2 ماهه
47/0
95/0
گوساله 3 هفته تا 5/2 ماهگی
2/0
4/0
زایشگاه و گوساله دانی (باکسهای انفرادی)
72/0
———–
بیمارستان
15/0
———–
جایگاه گاو نر
15/0
3/0
انبار کنسانتره
25/1
———–
هانگارد علوفه
2
———–
سیلو
———–
83/2
دفتر اداری و مدیریت
6/0
———–
واحد مسکونی
1
———–
محوطه عملیات دامپزشکی
———–
5/0
سالن انتظار، شیردوش، محل جمع آوری و
سردکن شیر و موتورخانه
8/1
———–
جمع زیربنای مفید (مترمربع)
6/15
5/19

تبصره1: ساختمانهای جنبی گاوداری تا ظرفیت یکصد راس گاو مولد مطابق معیارهای تعیین شده تهیه و طراحی می شود و از ظرفیت یکصد راس به بالا، به ازای هر یکصد راس ظرفیت گاو اضافی، مساحت زیربنای مفید جایگاه موردنیاز به شرح زیر قابل افزایش می باشد.
– داروخانه و بیمارستان 15 درصد
– گوساله دانی و زایشگاه 50 درصد
– دفتر اداری و مدیریت و مسکونی 30 درصد
– سالن انتظار، سالن شیردوش، گاوهای محل 50 درصد
– محل جمع آوری و شیر سرد کن به همراه موتورخانه
همچنین سایر ساختمانها باید طبق زیربنای مفید تعیین شود و به نسبت ظرفیت واحد گاوداری افزایش یابد.
تبصره2: با توجه به عوامل جوی و شرایط اقلیمی موجود در مناطق مختلف کشور، بنا یه تشخیص کمیسیون صدور پروانه استان، می توان به جای سکوی علوفه( غیر مسقف) از انبار یا هانگار علوفه( مسقف) استفاده کرد.
تبصره3: در مناطق خیلی سرد، که آخور و راهرو تغذیه در زیر سقف قرار می گیرد، مساحت زیر بنای غیر مفید نسبت به میزان تعیین شده تا 20 درصد قابل افزایش است.
4-فواصل: رعایت فواصل در خصوص تاسیسات گاوداری شیری، بر طبق جدول فواصل، منضم به ((نظام)) الزامی است.
ب- ضوابط صدور پروانه تاسیس واحدهای پرواربندی گوساله:
1-ظرفیت: ظرفیت هر واحد پرواربندی گوساله جدیدالتاسیس، نباید در هر دوره از 50 راس کمتر و از 1000 راس بیشتر باشد.
تبصره: شرکتهای تعاونی تولید و کشت و صنعتهای واجد شرایط می توانند، متقاضی اخذ پروانه تآسیس پرواربندی گوساله، بیش از هزار راس در هر دوره باشند.
2- زمین: حداقل زمین مورد نیاز جهت تاسیس واحدهای پرواربندی گوساله بر حسب میزانی که در ذیل نقشه های منضم به ((نظام)) قید شده است، مشخص می شود.
زمینهای ارائه شده جهت کشت نباتات علوفه ای باید از انواع زمینهای آبی باشد و به میزانی تعیین گردد که بتواند حداقل یک سوم کل نیاز غذایی مورد نیاز دام را تامین کند.
3- نقشه و جایگاه: جهت پرواربندی و پرورش گوساله، نقشه های تیپ برای ظرفیتهای 25-100 و 300 رآس در اقلیمهای سردسیر و گرمسیر به شرح منضم به کتاب طراحی، پیش بینی شده است.
مبانی محاسباتی نقشه های تهیه شده بر حسب هر راس گوساله پروار تعیین می شود و متوسط مساحت زیربنای مفید مورد نیاز به ازای هر راس گوساله پرواری اصل در یک دوره، 85/4 متر مربع مسقف و 15/5 مترمربع غیر مسقف و به ازای هر رآس گوساله دورگ و بومی، 35/4 مترمربع مسقف و 5 مترمربع غیر مسقف، به شرح ذیر می باشد.

شرح
گوساله اصیل
گوساله دورگ بومی

مسقف
غیر مسقف
مسقف
غیر مسقف
جایگاه گوساله نر
5/2
4
2
4
خانه کارگری
4/0
—–
4/0
—–
محل عملیات دامپزشکی
2/0
—–
2/0
—–
انبار علوفه
17/1
—–
17/1
—–
انبار کنسانتره
58/0
—–
58/0
1
سیلو
—–
15/1
—–
—–
جمع کل (مترمربع)
85/4
15/5
35/4
5
تبصره1: در واحدهای کمتر از یکصد راس، احداث محل عملیات دامپزشکی ضروری نیست و در ظرفیتهای بالای 100 راس به ازای هر 100 راس اضافه(علاوه بر آنچه که در بالا اضافه گردید)، 10 مترمربع مسقف و دو برابر آن بهاربند در نظر گرفته می شود.
تبصره2: جهت بارگیری و تخلیه گوساله باید سکوی موردنیاز پیش بینی شود.
تبصره3: با توجه به عوامل جوی و شرایط اقلیمی در مناطق مختلف کشور، بنا به تشخیص کمیسیون صدور پروانه استان، می توان به جای سکوی علوفه( غیرمسقف) از انبار علوفه (مسقف) استفاده کرد.
4-فواصل: رعایت فواصل در خصوص تاسیسات پرواربندی گوساله، بر طبق جدول فواصل منضم به ((نظام)) الزامی است.
تبصره1: تاسیسات موجودی که جهت صدر پروانه بهره براری واحدهای فوق الذکر به کار خواهد رفت، باید به تائید کمیسیون صدور پروانه استان رسیده باشد و مبنای محاسبه ظرفیت چنین واحدهائی براساس آنچه که در قسمتهای قبلی ذکر شده است، می باشد.
تبصره2: گاوداریهای موجودی که به علت عدم امکان رعایت فاصله مشمول دریافت پروانه بهره برداری نوسازی یا بهسازی نشوند، می توانند برابر ضوابط انتقال، پروانه تاسیس دریافت کنند.
تبصره3: تمدید پروانه بهره برداری واحدهای گاوداری شیری بالای هزار راس، که قبلاً پروانه بهره برداری دریافت کرده اند،بلامانع است.
خوراک گاو شیری:
خوراک گاو شیری (پرشیر) :
این خوراک برای گاوهایی با شیر دهی بالای 20 کیلو درروز تنظیم شده است.
-نوع علوفه مصرفی و کیفیت آن، میزان تولید شیر، آبستنی شرایط و دمای محیط زندگی حیوان و عوامل دیگر بر میزان خوراک مصرفی تاثیر دارند بنابراین درمحاسبه مقدارخوراک مورد نیاز باید به این عوامل توجه نمود.
بطور متوسط به ازاء هر کیلو شیر تولیدی نیم کیلو کنسانتره (به علاوه سایر علوفه ها ) برای این گاو ها در نظر گرفته شود.

آنالیز خوراک گاو شیری (پرشیر):

مواد اولیه مصرفی :
جو- ذرت – تفاله چغندر قند- سبوس گندم – کنجاله سویا – کنجاله تخم پنبه – کربنات کلسیم – دی کلسیم فسفات – پودر چربی – مکمل – نمک – ملاس و سایرافزودنیهای مجاز خوراکی
-این خوراک مخصوص گاوهای پرشیر(بیشتر از 20 کیلو در روز) در دوره شیردهی بوده و مصرف به میزان کافی این محصول می تواند باعث افزایش چشمگیر شیر و کیفیت آن گردد.
-خوراک آماده گاو شیری (کم شیر):
-این خوراک آماده برای گاوهایی باشیردهی کمتر از 20 کیلو در روز تنظیم شده است.
-بطور متوسط به ازاء هر کیلو شیر تولیدی نیم کیلو کنسانتره (به علاوه سایر علوفه ها) برای این گاوها در نظر گرفته شود.
آنالیز خوراک گاو شیر (کم شیر):

مواد اولیه مصرفی :
جو – ذرت – نقاله چغندر قند- سبوس گندم – کنجاله سویا – کنجاله تخم پنبه – کربنات کلسیم- دی کلسیم فسفات- پودر چربی – مکمل – نمک -ملاس – ریز مغذی های خاص و سایر افزودنیهای مجاز خوراکی
-این محصول برای گوسفندهای داشتی قابل استفاده می باشد.
تغذیه گاو شیری :
داشتن گاو شیری برای هرروستایی اهمیت وارزش زیادی دارد، اما نگهداری وتغذیه گاو شیری به آگاهی و مراقبت زیادی نیاز دارد.می دانید که هرساله صدها گاو شیرده به دلیل ناآگاهی ورعایت نکردن روش های درست تغذیه و نگهداری تلف می شوند وبه همین خاطر زیان های فراوانی به روستاییان کشور وارد می شود.
برای جلوگیری از تلفات گاوهای شیرده و بهره برداری مناسب از آنها،آشنایی با "اصول درست تغذیه و نگهداری گاوهای شیرده" بسیار لازم است. به همین جهت این نشریه درباره چگونگی تغذیه گاو شیری و مراحل مختلف آن- از زمان شیردهی تا آبستنی و زایمان- تهیه شده است. شما با خواندن آن ، می توانید آگاهیهای خود را درمورد تغذیه گاو شیری افزایش دهید.سپس آنها را درنگهداری گاوهای خود به کار ببندید.
عوامل موثر درتغذیه گاو شیری:
دوستان عزیز ! شما خوب می دانید که مقدار شیر گاو به مقدار و نوع خوراکی که به حیوان می دهیم بستگی دارد.اما بعضی از گاوها از نظر نژاد، بطور طبیعی پر شیر و بعضی دیگر کم شیر هستند . همچنین می دانید که تولید شیر یک گاو از اواسط آبستنی به تدریج کم می شود،تا اینکه شیر گاو توسط گاودار خشک می شود.
بنابراین شما باید نژاد گاو خود را از نظر میزان و مقدار شیردهی خوب بشناسید و سپس با مشخص کردن زمان زایش قبلی و وضع آبستنی گاو،خوراک مناسب را برای آن فراهم کنید؛ تا هم شیر کافی بدست آورید و هم درمصرف خوراک گاو صرفه جویی کنید .
هرگاه مقدار خوراک گاو بیش از حد نیاز باشد،گاو چاق می شود واین چاقی برای کل آمدن و زایمان بعدی گاو زیان دارد. از طرف دیگر اگر خوراک گاو بخصوص یک گاو پر شیر،کمتر از حد مورد نیاز باشد،حیوان کم کم لاغر شده و این لاغری برای گاو ضرر دارد.
شناختن ن‍‍ژاد گاو شیری به منظور تولید شیر و تنظیم جیره خوراکی برای گاوداران ضروری است .
چه خوراکی برای تغذیه گاو مناسب است؟
پیش از اینکه مراحل تغذیه گاو را شرح دهیم،بهتر است بدانید که از چه خوراکی وبه چه مقدار می توانید برای تغذیه گاو خود استفاده کرده آن را چگونه آماده کنید.
می دانید که هر چه خوراک خوب و مرغوب به گاو بدهید،به همان اندازه شیر بیشتر و بهتری بدست خواهید آورد. همچنین می دانید که ارزش خوراکها با هم فرق دارند. دراینجا ارزش غذایی یکایک خوراک هایی را که برای گاو مفید است ، بررسی می کنیم.
همانطور که می دانید، مهمترین خوراک گاو،یونجه است. یونجه،گیاهی خوش خوراک است که ارزش غذایی آن بستگی به زمان درو ونحوه خشک کردن آن دارد.
بهترین زمان برای درو کردن یونجه زمانی است که نصف مزرعه به گل نشسته باشد. زیرا که درآن موقع،هم ارزش غذایی یونجه بالاست،وهم مقدار برداشت محصول زیاد خواهد بود. از این جهت دقت درزمان برداشت یونجه موضوع مهمی است و کشاورزان باید درچیدن یونجه به موقع اقدام کنند.

مقدار مصرف روزانه یونجه،درمقابل هر 100 کیلوگرم وزن گاو،5/2 کیلوگرم است.مثلاً یک گاو بومی به وزن 300 کیلوگرم، هر روز 5/7 کیلو گرم یونجه مصرف می کند. البته اگر از جو یا سبوس وهرنوع خوراک دیگر به گاو می دهید، به همان مقدار باید از مقدار مصرف یونجه کم کنید.
مصرف یونجه باعث می شود که شیر پرچربتر شود واگر درجیره غذایی روزانه گاو مقداری از یونجه کم کرده و به جای آن از خوراک دانه ای یا کنسانتره استفاده کنید،مقدار شیر تولیدی زیاد شده وشیر کم چربتر خواهد شد.
مهمترین خوراک گاو ، یونجه می باشد .
خوراک دانه ای:
خوراک های دانه ای که برای تغذیه گاو شیری مناسب هستند،عبارتند از :جو،سبوس،گندم،باقلا، سیاه دانه وبسیاری علوفه های دیگر.
ذرت سیلویی وکاه نیز از علوفه های دیگری هستند که می توانید به جای یونجه تا حدودی آنها را مورد استفاده قراردهید.البته باید توجه کنید که کاه ارزش غذایی پایینی دارد.بنابراین بهتر است به صورت غنی شده مصرف شود.
روستاییان عزیز بهتر است که درتغذیه گاو از چند نوع خوراک با هم استفاده کنید و توجه داشته باشید که خوراک ها بدون کپک زدگی باشند. البته مقدار و نحوه مصرف هر خوراک باهم فرق دارد،که درمراحل تغذیه گاو شیری شرح داده خواهد شد.
مراحل تغذیه گاو شیری:
یک گاو شیرده پس از زایمان،تا کل آمدن بعدی،مقدار شیرش کم کم زیاد می شود.اما بعد از کل آمدن،مقدار شیردهی آن کم می شود دراین حالت باید دو ماه پیش از زایمان،شیر گاو را مخصوصاً خشک کنید.
تغذیه گاو تازه زا تا آبستنی بعدی:
هر گاو بعد از زایمان تا آبستنی بعدی،درصورت تغذیه خوب میزان شیرش تا حد زیادی بالا می رود. به همین سبب،دراین دوره باید به گاو شیری رسیدگی بیشتری کنید.
اگر گاو روزها درمراتع خوب و پرعلف چرا می کند،لازم است شب ها با توجه به مقدار شیر دهی گاو،درحدود 1 الی 2 کیلو گرم جو یا گاودانه به آن بدهید. اما اگر گاو درمراتع کم علف ویا از پس چر مزارع استفاده می کند، باید مقدار جو یا گاودانه را به3 الی 4 کیلوگرم افزایش دهید.
به گاوهای شیری که درطویله خوراک می خورند،علاوه بر یونجه یا خوراک سیلویی،باید خوراک مقوی و پرارزش دیگری مثل گاودانه یا جو نیز بدهید.مثلاً یک گاو 300 کیلوگرمی که درروز 12 کیلو گرم شیر می دهد ،روزانه به حدود 6 کیلوگرم یونجه و 4 کیلو گرم جو یا گاودانه احتیاج دارد.
سعی کنید برای تغذیه گاو تازه زا و پرشیر از کلش ویا هر نوع خوراک بی ارزش دیگر استفاده نکنید،بلکه یونجه یا ذرت سیلویی به همراه خوراک دانه ای را برای تغذیه گاو تازه زا درنظر بگیرید
اگر بخواهید از ذرت سیلو شده استفاده کنید، باید توجه کنید که یک گاو 300 کیلو گرمی،روزانه به جای 6 کیلوگرم یونجه به 18 کیلوگرم ذرت سیلو شده،به همراه علوفه دانه ای احتیاج دارد. ارزش غذایی هر کیلوگرم یونجه برابر با ارزش غذایی سه کیلو گرم ذرت سیلو شده است. درهر حال انتخاب با شماست که از کدام خوراک برای تغذیه گاو خود استفاده کنید . اما همیشه به مقدار ونوع خوراک متناسب با وزن گاو ومقدار شیر آن توجه کنید.
تغذیه گاو آبستن:
می دانید که دو ماه بعد از زایمان،گاو راکل می دهند وگاو بعد از آن آبستن می شود. پس از آبستنی گاو،میزان شیردهی حیوان کم کم پایین می آید تا اینکه دو ماه قبل از زایمان،باید شیر گاو را خشک کنید .
همزمان با کم شدن شیر گاو،جیره غذایی آن نیز باید بتدریج کم شود.جیره غذایی کم شده شامل خوراک دانه ای از قبیل جو یا گاودانه است.زیرا که مصرف خوراک خشک مانند یونجه و ذرت سیلو یی ثابت می ماند. مثلاً یک گاو 300 کیلو گرمی که 3 الی 4 ماه از آبستنی آن می گذرد وروزانه 8 الی 9 کیلوگرم شیر می دهد روزانه به مقدار 6 کیلوگرم یونجه و 2 الی 3 کیلو گرم خوراک دانه ای نیاز دارد.
همزمان با کاهش شیر گاو آبستن میزان خوراک دانه ای در جیره غذایی را کم کنید .
گاوهای پرشیر ، باید زودتر از گاوهای کم شیر خشک شوند .
چگونگی خشک کردن شیر گاو:
زمانی که گاو به 6 ماهگی آبستنی رسید،خوراک دانه ای آن را کم کم قطع کنید تا شیر گاو روز به روز کمتر شود، تا اینکه 2 ماه پیش از زایمان شیر آن به طور کلی خشک شود.اگر گاو از نژادی پر شیر است،بهتر است که زمان خشک کردن شیر راجلوتر بیندازید تا دردوره بعدی،گاو شیر بیشتری داشته باشد.
بعد از اینکه خوراک دانه ای را به طور کلی قطع کردید،از علوفه های کم ارزش مثل کاه و کلش ومقداری یونجه استفاده کنید.ابتدا گاو را هرروز یک مرتبه وبعد از آن هر 2 الی 3 روز یکبار بدوشید تا اینکه شیر آن بطور کلی خشک شود.اما پس از خشک کردن شیر گاو باید ازخوراک مناسب و قوی برای تغذیه گاو استفاده کنید.
تغذیه گاو دردوره آبستنی سنگین:
بعد ا زخشک کردن شیر گاو، برای تغذیه آن دوباره از خوراک مقوی یعنی یونجه و مقدار کمی خوراک دانه ای استفاده کنید.زیرا رشد گوساله درشکم گاو دردو ماه آخر زیاد است و همچنین برای داشتن گاو پر شیر- پس از زایمان- باید سعی کنید دراین مرحله به گاو خوراک خوب و پر انرژی بدهید تا بعداً دچار گرفتاری نشوید.
پیشنهاد می شود که از هشت ماهگی آبستنی،گاو را با یونجه و مقدار کمی جو یا گاودانه تغذیه کنید و ا زمصرف ذرت سیلویی،تفاله،کاه و حتی کاه غنی شده خودداری کنید . تا ضمن زایمانی درست و راحت برای گاو،گوساله ای سالم داشته باشید.
برای یک گاو 300 کیلوگرمی 7 کیلوگرم یونجه وحدود 1 کیلوگرم جو نیاز است.اگر گاو آبستن درمراتع و پس چر مزارع چرا می کند، لازم است که شبها حدود 2 کیلوگرم یونجه نیز به گاو بدهید. همچنین آب سالم و گوارا جهت مصرف گاو تهیه کنید.
مسائلی که درتغذیه گاو شیرده باید رعایت کنید:
الف- همیشه از خوراک پاک و بدون کپک زدگی استفاده کنید.
ب- زمان خوراک دادن به گاو،هرروزه باید منظم و سروقت باشد.
ج- خوراک گجاو نباید درطی یک روز،یک دفعه وناگهانی کم یا زیاد شود.بلکه این کار درطی چند روز وبتدریج انجام گیرد. همچنین خوراک گاو نباید بطور ناگهانی عوض شود.
د- گاو شیرده رادرفصل بهار،ناگهان درمراتع نچرخانید. بلکه درابتدا گاو را درطویله غذا بدهید و بتدریج آن را به مراتع عادت دهید.
ه- مواظب باشید که گاو بیش از حد یونجه تر و یا خوراک دانه ای نخورد تا دچار نفخ نشود. البته نفخ خوراک دانه ای درمان دارد،اما نفخ یونجه ای خیلی خطرناک است.
و- همیشه آب صاف و گوارا برای مصرف گاو تهیه نمایید و درآخور گاو،سنگ نمک قرار دهید.
ز- سعی کنید محل نگهداری گاو خشک باشد.
چند نکته درتغذیه گاو شیری:
• اصول تغذیه درست را رعایت کنید.
• از علوفه وخوراک دانه ای خوب و مرغوب استفاده کنید.
• خوراک گاو نباید ناگهانی و یک دفعه کم یا زیاد شود.
• تغذیه گاو آبستن بسیار مهم است؛ به آن توجه کافی کنید.
• شیر گاو آبستن باید به موقع خشک شود.
• توجه کافی به مسائل آبستنی گاو لازم است.
• آب سالم وتمیز دراختیار گاو قرار دهید .

ویژگی یک گاو شیری خوب:
ویژگی های یک گاو شیری خوب :
حتماً شما نیز درمنطقه خود بازارهای هفتگی دارید که هم وسایل لازم برای زندگی خود را تهیه می کنید وهم دام ها را درآن محل، می فروشید ویا خریداری می کنید. زمانی که قصد خرید دام دارید به چه مسائلی توجه می کنید؟ آیا می دانید یک دام خوب باید چه خصوصیت هایی داشته باشد؟
البته تمام دامداران، نشانه های یک دام خوب را می دانند. ولی آیا از مقدار اهمیت هر یک ازاین نشانه ها هم آگاهی دارید؟ آیا مهم ترین نشانه و اندازه آنها را می دانید؟
دراین مقاله سعی شده شما را درخرید یک گاو شیری خوب و پرمحصول یاری کنیم. همچنین مهم ترین نشانه های یک گاو شیری خوب را به شما معرفی کنیم.
به این ترتیب، با خرید دام خوب و پرمحصول هم تولید خوبی خواهید داشت وهم دام های نامطلوب وکم محصول خود را کم کم با دامهای پرمحصول، عوض کرده و نژاد گاوهای خود را اصلاح می کنید.
نشانه های عمومی گاو سالم :
قبل ا زخرید گاو شیری باید ازسالم وبیمارنبودن آن اطمینان پیدا کنید. باید توجه کنید که گاو مورد نظر به طور مرتب واکسینه شده است وکارت بهداشت دارد. یک گاو سالم، تحرک کافی، چشمان شفاف، درشت و براق، موهای براق و تمیز، گوش برجسته و سیخ ، پوزه صاف و مرطوب و لب های گشاده دارد.
دقت کنید تا حرکت های غیرعادی گاو را با تحرک وشادابی آن اشتباه نگیرید . گاو را حرکت دهید تا ازمناسب بودن فاصله سم ها، راه رفتن منظم گاو ولنگ نزدن آن، مطمئن شوید.
ویژگی های اختصاصی گاوهای شیری
1- قد و قامت(اندازه قد)
خوب است بدانید که قد حیوان اثری درشیردهی آن ندارد. ولی گاو کوچک و ضعیف به علت این که
نمی تواند غذای بیشتری بخورد ودرتلقیح مصنوعی به اسپرم های خوب، جواب نمی دهد، برای نگهداری مناسب نیست. درهرصورت گاوها را به سه دسته تقسیم می کنند:
1- قد بلند به ارتفاع 150 تا 5/147 سانتی متر
2- قد متوسط به ارتفاع 140 تا 5/137 سانتی متر
3- کوتاه قد به ارتفاع 130 تا 5/127 سانتی متر
2- عمق بدن
عمق بدن گاو شیری را با خط کشهای مخصوص (کولیس) اندازه گیری می کنند . ولی با دیدن ظاهر گاو نیز می توان به عمق بدن آن پی برد. به طوری که هرچه فاصله چاله شیر تا آخرین دنده از قسمت عقبی حیوان بیشتر باشد، آن حیوان غذای بیشتری می تواند بخورد و قدرت تولید بالاتری دارد. البته این صفت رابطه مستقیمی بامیزان تولید شیر ندارد ولی درعمر اقتصادی وتوانایی گاو برای تولید بیشتر اثر دارد.
3- زاویه دار بودن بدن درمنظر پشتی
این صفت به طور مستقیم با شیرواری گاو رابطه دارد. زاویه داربودن یعنی هر وقت از عقب حیوان به سمت سرش نگاه کنیم، یک زاویه تیز که درسمت پایانی گردن باریکتر می شود، ببینیم. هرچه این زاویه تیزترباشد ، دام ازنظر خصوصیت های شیرواری، وضعیت بهتری دارد. البته باید توجه داشته باشید که نباید این صفت را با لاغری گاو اشتباه گرفت.
زاویه داربودن گاو درمنظر پشتی نشان می دهد که این گاو سروگردن کشیده، دنده های برجسته و ظریف وبدنی کشیده و موزون دارد. درحقیقت کمر صاف، محکم و قوی، گردن نازک و کشیده، نداشتن غبغب وزاویه داربودن گلو موجب به وجود آمدن چنین زاویه ای شده است.
4- عرض وزاویه کپل
عرض کپل رابطه مستقیمی با زایمان آسان وبه دنیا آمدن گوساله سالم و درشت دارد. هرچه عرض کپل گاو شیری بیشتر باشد، بهتر است. برای دانستن عرض کپل، کافی است که فاصله دو استخوان مفصل خاصره راست و چپ گاو را اندازه گیری کنیم. فاصله این دو، نشان دهنده عرض کپل گاو است.
نکته مهم :
نکته مهم دیگر این است که زاویه کپل گاو باید یک شیب ملایم از سمت برجستگی مفصل ران به استخوان ورکی پایین گاو داشته باشد. برای اندازه گیری این زاویه باید به استخوان مفصل ران گاو توجه کنید وشیب آن را نسبت به محل پین گاو بررسی کنید . شیب بالاتر و شیب پایین تر برای گاو شیری مناسب نیست و موجب ناراحتی هایی درتولید مثل وخروج ناقص ترشح های رحمی گاو می شود. همچنین ظریف بودن و یک نواختی دم ازمحل اتصال تا انتها، نشان دهنده شیرواری گاو است.
5- پاها و شکل قرارگرفتن آنها
– پاهای جلو
پاهای جلو باید مستقیم وبدون خمیدگی به بدن وصل شده باشند و بیش از حد بلند یا کوتاه نباشند. همچنین فاصله دو پا، نشان دهنده عرض سینه است. عرض سینه متوسط ویا بیش ازحد متوسط درعمر اقتصادی حیوان وشیرواری گاو اثر دارد.
– پاهای عقب
خوب است بدانید که وضعیت دو مفصل خرگوشی گاو درشیرواری آن اثر دارد. به طوری که هرچه مفصل پاهای عقب گاو ظریف تر باشد، گاو شیروارتر است. به علاوه پاهای عقب گاو درمنظر پشتی باید مستقیم و بدون انحراف به داخل بدن وصل باشند. به طوری که بتوان مستطیلی را بین دو پای عقب گاو رسم کرد. اگر دو مفصل پاهای عقب گاو به هم نزدیک و پاها و سم ها به بیرون منحرف باشند، کمترین ارزش را به آن گاو می دهند. حال آنکه پاها باید بدون انحراف و مفصل های خرگوشی باید با ران، پاها و سم ها، موازی باشند.
اگر پاهای گاو را از پهلو نگاه کنید باید مفصل های خرگوشی پاهای عقب داسی شکل باشند. البته باید توجه کنید که گاهی ممکن است گاو به دلیل اشکال درلگن ویا عفونت، سم ها و پاهای خود را به داخل کج کند. بنابراین نباید این موضوع را با خمیدگی داسی شکل پاهای عقب اشتباه گرفت.

6- ارتفاع پستان عقبی
این ارتفاع نشان دهنده ظرفیت تولید شیر درگاو است. برای بررسی این صفت کافی است فاصله زیر فرج دام را تا محل اتصال پستان به بدن گاو اندازه بگیرید. هرچه این فاصله کمتر باشد، بهتر است.
7- عمق پستان
عمق پستان یعنی بررسی وضعیت کف پستان (به غیر از نوک آن) با مفصل خرگوشی پاهای عقب. البته درست است که هرچه پستان بزرگتر باشد، شیر بیشتری را درخود جای می دهد، ولی یک پستان با عمق بیشتر(حجیم تر)زودتر به زخم و ورم پستان آلوده می شود.
بنابراین دربررسی این صفت باید به سن دام توجه کرد. به طوری که هرچه سن دام بالاتر رود، عمق پستان بیشتر می شود. درتلیسه ها باید کف پستان نسبت به مفصل خرگوشی، حدود 3 انگشت(5 سانتی متر)بالاتر قرار گرفته باشد.
8- نگه دارنده پستان ها(لیگامان ها)
نگه دارنده ها درحقیقت رباط های وسطی محفظه پستان هستند. این رباط ها چنان درمنظره پشتی قرارگرفته اند که به نظر می آید محفظه پستان به دو قسمت تقسیم شده است . رباط ها درحقیقت نگه دارنده های اصلی واولیه پستان هستند.همچنین عامل مهمی درنگه داشتن پستان درمحل اصلی خود هستند. اگر نگهدارنده پستان ضعیف باشد، پستان به حالت شل و پاندولی درمی آید. درنتیجه طول عمر اقتصادی گاو کم می شود . بنابراین هنگام خرید یک گاو شیری باید توجه داشت که درمنظره پشتی درحالی که پستان پرازشیر است ، وسط پستان گاو ، خط وجود داشته باشد. همچنین این خط و شکاف بین پستانی، عمیق و سراسر پستان را فراگیر باشد.
9- عرض پستان
هرچه عرض پستان گاو بیشتر باشد، دام قدرت شیرواری بهتری دارد. همچنین طول عمر اقتصادی آن نیز زیاد است. برای بررسی این صفت، درمحل اتصال پستان به بدن وبرگشتگی موهای دو طرف پستان، فاصله دو طرف پاهای آن را اندازه گیری می کنند. توجه کنید که هنگام بررسی این صفت نباید گاو بدشکل ایستاده باشد وپاهای عقب آن ازهم باز باشد.
10- اندازه سرپستانک ها
یکی ازمواردی که باید هنگام خرید گاو شیری بسیار به آن توجه شود ، اندازه سرپستانک های گاو است. برای بررسی آنها باید طول سرپستانک و وضعیت آنها را از جلو وعقب وپهلوی حیوان اندازه گیری کرد. چند حالت غیر طبیعی درپستانک وجود داردکه باید به آنها توجه کرد. این حالت ها عبارتند از:
الف- پستانک ها نباید به شکل پستانک های بز باشند وبه اصطلاح بزی نباشند.
ب- پستانک های خیلی قطور به درد شیردوشی نمی خورند.
ج- سوراخ پستانک ها نباید بیش از حد ریز و یا گشاد باشند.
اندازه مناسب برای سرپستانک های جلو حدود 5 تا 6 سانتی متر وبرای سر پستانک های عقب 4 تا 5 سانتی متر است . یعنی باید سر پستانک های جلو کمی بلندتر ازسرپستانک های عقب باشد. علاوه براندازه پستان ، بایدتوجه داشت که پستان های گاو شیری ورم کرده و گرم تر از حد معمول نباشد. همچنین رنگ آن غیرعادی وزخمی نباشد. اگر به گاو مشکوک هستید، کمی از شیر آن را دریک فنجان، ظرف یا پارچه سیاه بدوشید وبررسی کنید تا مواد ریز خارجی و غیرطبیعی درآن دیده نشود. به این روش، آزمایش فنجان سیاه گفته می شود. زیرا درپارچه یا ظرف سیاه، عامل های ریز حاصل ازفعالیت باکتری ها و میکروب ها به سادگی دیده می شوند.
11- محل قرارگرفتن سرپستانک های جلو و عقب
هنگام بررسی این صفت باید به شکل قرارگرفتن نوک پستانک ها و محل آنها نسبت به محفظه پستان دقت کرد. اگر سرونوک پستان ها بیش از حد به هم نزدیک ویا ازهم دور باشند، غیر طبیعی است.
برای بررسی محل قرارگرفتن سرپستانک ها باید کل پستان گاو را به 4 قسمت تقسیم کنیم. به طوری که نوک هرپستان باید دروسط هریک از این 4 قسمت قرارگرفته باشد. همچنین فاصله نوک پستان ها نسبت به هم مساوی ومتناسب باشد.

خلاصه مطالب :
1- هنگام خرید گاو شیری ابتدا باید دقت کرد که دام بیمارنباشد وواکسن های لازم به آن تزریق شده باشد.
2- عرض کپل گاو شیری هرچه بیشتر باشد، بهتر است.
3- هرچه پاهای عقب گاو، ظریف تر و زاویه آنها داسی شکل (بسته تر) باشد، مناسب تراست.
4- باید توجه داشت که پستان گاو، بیش ازحد عمیق نباشد. چون دراین صورت ، پستان گاو زودتر به انواع بیماریها ازجمله ورم پستان مبتلا می شود.
5- باید توجه داشت که دربررسی سرپستانک های گاو شیری، سر پستانک های جلو کمی بلندتر ازسرپستانک های عقب باشد.
6- آزمایش فنجان سیاه، بهترین وآسان ترین روش برای بررسی آلودگی شیر به میکروب وعامل های خارجی است.
7- سرپستانک های گاو باید درمرکز هر4 قسمت پستان گاو قرارگرفته باشد.
چند نکته مفید:
قبل ازخرید گاو شیری، ازسالم بودن گاو مطمئن شوید . توجه کنید که گاو موردنظر به طور مرتب واکسینه شده و کارت بهداشت داشته باشد.
درزمان خرید گاو شیری باید به ویژگی های اختصاصی حیوان توجه کافی کرد.
عرض کپل گاو رابطه مستقیمی با زایمان آسان وبه دنیا آمدن گوساله سالم ودرشت دارد.
هرچه مفصل پاهای عقب گاو ظریف تر باشد، گاو شیروارتر است.
هرچه ارتفاع پستان عقبی گاو کمتر باشد بهتر است.
اگر نگه دارنده پستان ها(رباط ها)ضعیف باشند، پستان ها شل شده و طول عمر اقتصادی گاو کم می شود.
اندازه مناسب برای سرپستانک های جلو حدود 5 تا 6 سانتی متر وبرای سر پستانک های عقب 4 تا 5 سانتی متر است.
درزمان خرید گاو، آزمایش فنجان سیاه را انجام دهید تا ازسلامت پستان و شیر مطمئن شوید.

36