نوزایی شهری
شکل گیری
در آوریل 1998 نخست وزیر بریتانیا از ریچارد راجرز به عنوان سرپرست، تشکیل گروه ویژه ی کار را خواستار شد .این گروه کار ویژه متشکل از 120 نفر از صاحبنظران علوم اجتماعی ،توسعه ی پایدار ،طراحی شهری ،مرمت و تجدید حیات شهری ماموریت یافت دلایل زوال شهری را شناسایی کرده و راه حلهایی را برای ارتقائ کیفیت شهر های امروز انگلستان تدوین کند.
اعضای اصلی این گروه 14 نفر بودند که به دلیل تخصص خود در موضوعات اصلی نوزایی شهری ، همپیوندی اجتماعی،توسعه پایدار،طراحی شهری و تجدید حیات شهری انتخاب شده بودند.
Richard Rogers
مقدمه:
شهر بیش از هر چیز محل تلاقی مردم است .مکانی که بسیاری از نهادها را به عنوان بخشی از زندگی روزمره در خود جای داده است.هر قدر شهر را بیشتر پراکنده کنیم توان این نهادها را برای ایفای نقش وحدت بخش آنها کم کرده ایم. به رغم اینها نمونه های شهری موفقی مثل بارسلون و …وجود دارند که نشان میدهند امکان تصاحب دوباره ی شهر هایمان وجود دارد.برای دستیابی به این موفقیت باید نیروهای محرکه ی تحولات قرن بیست و یکم را شناسایی کرد که عبارتند از انقلاب فن آوری ،تهدیدهای اکولوژیک و تغییرشکل اجتماعی .
نو سازی شهری باید متکی به طراحی باشد اما برای پایدار ماندن آن لازم است این فرایند با توجه به زمینه ی اقتصادی و اجتماعی و … شهر صورت گیرد.
چشم انداز:
طراحی مناسب،فشرده،پیوسته
تاکید بر تنوع کاربری در محیط شهری پایدار
متصل و هپیوند با حمل و نقل عمومی
انعطافپذیر برای تغییرات آینده
معرفی اولین سند نوزایی شهری(کتاب به سوی نوزایی شهری )
گزارش حاصل از کار گروه به پنج بخش اصلی تقسیم میشود که عبارتند از :
بخش اول-شهر پایدار
در فصل اول تاکید بر ایجاد شهرهایی با کیفیت برتر می باشد که از طریق فشردگی در توسعه،طراحی شهری عالی و همپیوندی شبکه حمل و نقل و اولویت دادن به پیاده،دوچرخه و حمل و نقل عمومی حاصل میگردد.
بخش دوم-کارا ساختن شهر ها و شهرکهایمان
مدیریت محیط زیست شهری ،اختصاص منابع به بهسازی مناطقی که دچار شرایط اقتصادی و اجتماعی رو به زوال هستند و سرمایه گذاری روی مهارتها و ظرفیتهای خلاق.
بخش سوم:حد اکثر بهره وری از منابع شهری
ترجیح ساخت و ساز روی زمینهای بایر شهری و استفاده ی مجدد از زمینها نسبت به ساخت و ساز روی زمینهای کشاورزی.اولویت آن است که نظام برنامه ریزی راهبردی تر عمل کند و در زمینه مشارکت محلی برای تضمین هدفهای نوزایی شهری انعطافپذیری از خود نشان دهد.
بخش چهارم:جذب سرمایه گذاری
سرمایه گذاری عمومی به میزان کافی تحقق یابد و اقدامات مالی به عنوان محرک حجم عظیمتری از سرمایه گذاری خصوصی در پروژه های نوزایی شهری به کار گرفته شوند.
بخش پنجم:پایدار ساختن نوزایی شهری
ساز و کارهای جدیدی احتیاج است که تضمین کند در طرح ریزی های 25 سال آینده نیز هدف نوزایی شهری به عنوان اولویت سیاسی باقی خواهد ماند.
کیفیت طراحی
تجدید ساختار محیط مصنوع غیر عملی است و باید با مداخله های کوچک مقیاس محیط دلخواه را ایجاد کرد.
برای رسیدن به کمال در طراحی باید هم مبتکر بود هم بهترین آثار گذشته را حفاظت کرد.توسعه ی آینده ی محله های شهری به درک هویت تاریخی آنها وابسته است.
کمال در طراحی
فرم شهری پایدار
محله
کاربری های سازگار
فعالیت شبانه روزی
تمرکزکاربرهای عمومی و تجاری را در محله
طرح جامع ساختار فضایی تصویری سه بعدی از ساختمانها و فضاهای عمومی ارایه میکند و موضوعات زیر را در بر میگیرد .
-ادراک نسبت به فضای عمومی بین ساختمانها
-همپیوندی بین خیابانها،میدانها و فضاهای باز
-تعریف خطوط ارتفاعی ،حجم های ساختمانی
-کنترل نحوه ی ارتباط بین ساختمانها و فضاهای عمومی
-تبیین نحوه ی توزیع کاربری ها
-کنترل شبکه ی حرکت پیاده و دوچرخه و حمل و نقل عمومی
-تعیین انواع جانمایی اثاثیه شهری و نظام روشنایی و فضای سبز
نهادی است از رویکرد به توسعه ی شهری با جهتگیری به سمت طراحی شهری
طرح جامع فضایی هماهنگ
تکامل ایده ها:
با توجه به چشم انداز مطرح شده توسط گروه و در ادامه ی ماموریت اصلی ،اصول مطرح شده در این قسمت که پایه ای برای یک توسعه ی موفق به حساب میایند نتایج حاصله از تجربیات عملی شده ی هر یک از افراد گروه است.
مطلوبیت طراحی شهری
رفاه اجتماعی
پاسخگویی به شرایط محیطی
چهار چوبهای مالی و قانونی و…
-کیفیت طراحى شهرى: طراحى توسط متخصصین،ایجاد و بازنگر ى ضوابط طراحى
– فشردکى و تراکم بالا: تراکم جمعیتى،تراکم ساختمانى،فشردکى اجزا, و عناصر شهرى
– توسعه از درون: حداکثر استفاده از اراضى قابل استفاده ى بایر و مخروبه درون شهری
– پایدارى: توجه به عوامل زیست محیطی، کارایى انرژى وطراحى شهرى پایدار ، توجه به زیر ساختهاى محیطی
– ساختار محلات توسعه یافته: توجه به ساختار موجود محلات
– تنوع کالبدى: وجود انواع مسکن براى اقشار مختلف
– اختلاط کاربرى: اختلاط کاربریهاى مسکونى ادارى تجارى و عناصر جدید و قدیم
– اختلاط اجتماعى: حضور اقشار مختلف جامعه در فضاهاى شهرى ومحلات
– مشارکت اجتماعى: تشویق و ایجاد انگیزه در مردم برای مشارکت
– امنیت اجتماعى: نظارت مردمی و طراحی شهری تامین کننده امنیت
– همپیوندى: ارتباط عناصر مجموعه با هم و با اطراف، پیوستگى شبکه ارتباطی،پیوستگی شیوه های حرکت مختلف با هم
– اولویت دادن به پیاده: ایجاد قابلیت پیاده روى
– تداوم مداخلا ت: آهنگ و مقیاس تدریجی طرح ها
– مدیریت:مدیریت یکپارچه و بهره گیری از مدیریت محلی
– ایجاد رفاه اجتماعى: ایجاد فضاهاى عمومى و خدماتى و ارائه ی کاربری های خدماتی و تاسیسات شهری
-آموزش: ایجاد فرصتهای آموزشی و فرهنگسازی برای همه گروه ها
– چهارچوبهاى قانونى و مالى: تدوین برنامه های مالی و قانونی تشویقی
DONCASTER
WOOD WHARF
SHEFFEILD
جمع بندی
گزارش به سوی نوزایی شهری سر آغازی است برای تحول نظام طرح ریزی در بریتانیا که بسیاری از دستاورد های آن میتواند به کار سایر کشورها و شهرهای جهان نیز بیاید.
در نوزایی شهری در ارتباط با طرح های توسعه تاکید شده که منعطف تر و ساده تر تهیه شده و شکل راهبردی پیدا کنند،از پرداختن به جزییات بپرهیزند و بیش از پیش به مشارکت مردمی متکی باشند.
بطور کلی سه هدف عمده برای این طرح ها قابل تعریف است،هدف کالبدی، تصمیمساز ی در کلیه سطوح و مقیاسهای توسعه ی کالبدی است؛ هدف اجتماعی آن جذب مردم به شهرها و مراکز شهری برای دستیابی به تنوع اجتماعی است؛و هدف اقتصادی آن جذب سرمایه های خصوصی و عمومی به فرصتهای توسعه ی شهری است.
نوزایی شهری در مورد شکل کالبدی شهرها ،محلات فشرده و متراکم با تنوع فعالیتی،کالبدی،اجتماعی و فرهنگی را پیشنهاد میکند مشوق حرکت پیاده و دوچرخه و استفاده ی بیشتر از وسایل حمل و نقل عمومی باشد که با طراحی خوب همپیوندی اجزای شهری را فراهم کند ،آگاهیهای زیست محیطی را به منظور استفاده ی بهتر از منابع و رفع آلودگی ها افزایش دهد و نهایتا با مدیریت شهری صحیح از مدیران محلی ومشارکت مردم در جهت اجرای موفق طرحها بهره جوید.
-فرخ زنوزی، عباس، ضرورت نوزایی شهری، هفت شهر سال دوم شماره 4 تابستان و پاییز، 1380.
-مهدوی، شهرزاد، گزارش گردهمایی سالانه مرکز اسکان بشر و بانک جهانی1999، هفت شهر ، شماره نهم ودهم،1381.
-Abbott, Carl, towards an urban renaissance, ADA jurnal.vol 66, no 4, 2001.
-Hall,tony,Turning around town , Blackwell Publishing ,2008.
-Cherry, Alan H & MRTPI, Hon,Towards an Urban Renaissance—a Report by the
-Urban Task Force,Countryside Properties PLC,1999.
-Rogers,Richard, toward a strong urban renaissance(an independent report by members of urban task force, 2005.
-Rogers,Richard,toward an urban renaissance, By Urban Task Force (Great Britain, Published by Taylor & Francis, 1999.
-http://www.urbantaskforce.org/
-http://www.doncaster.gov.uk/
-http://www.RichardRogers.co.uk/
-http://www.yokshire-forward.com/about/our policies/urban renaissance
منابع: