نقش عوامل رفتاری در سرطان (Behavioral factors in Cancer
الف)- نیمرخ دنیای واقعی لانس آرمسترانگ
ب)- سرطان چیست؟
ج)- تغییر دادن میزان مرگهای ناشی از سرطان:
1 – سرطانهایی با کاهش میزان مرگ و میر
2 – سرطانهایی با افزایش میزان مرگ و میر
د)- عوامل خطر سرطان فراسوی کنترل شخصی
1 – عوامل خطر ذاتی و ارثی سرطان
2- عوامل خطر محیطی سرطان
3- عوامل خطر رفتاری سرطان
4-عوامل خطر روانی – اجتماعی سرطان
ه )- زندگی با سرطان
ر)- سازگاری با تشخیص سرطان
ز)– حمایت اجتماعی برای تشخیص سرطان
س)- روان درمانی برای بیماران سرطانی
الف )– نیمرخ دنیای واقعی لانس آرمسترانگ (Lance Armstrong
– سرطان به عنوان دومین علت شایع مرگ در آمریکا و سایر کشورهای صنعتی
– ویژگیهای جمعیت شناختی
– عوامل خطر سرطان
– تغییر رفتاری
ب)- سرطان چیست؟
1- تاریخچه سرطان:
Leading theory
Mutation theory
2- بافت نئوپلاست و انواع آن:
نوع خوش خیم ( brnign )
نوع بدخیم (malignant)
3- ویژگی خود مختاری تومورهای سرطانی
4- انواع تومورهای بد خیم:
Carcinomas
Sarcomas
LeukemIas
Lymphomas
ج)- تغییر دادن میزان مرگهای ناشی از سرطان:
در آمریکا از سال 1900 تا 1993 سرطان به طور پیوسته افزایش
اما از سال 1993 تا سال 2003 به تدریج کاهش یافته است.
دلایل کاهش:
1 – پیشرفتهای درمانی
2- تغییر در سبک زندگی
1- سرطانهایی با کاهش میزان مرگ و میر:
سرطانهایی که میزان مرگ و میر ناشی از آنها در آمریکا کاهش یافته است:
.
A. سرطان ریه:
شامل 27% تمام مرگهای ناشی از سرطان و 13% کل موارد سرطان را
شا مل می شود.
– سرطان ریه در مردان کاهش و در زنان افزیش داشته .
B . سرطان پستان:
در زنان بالاترین میزان شیوع را دارد. 2/99% کل موارد جدید سرطان زنان.
C . سرطان پروستات:
بالاترین میزان شیوع در مردان.
D . سرطان کولون- راست روده:
دومین علت منجر به مرگ در آمریکا.
E. سرطان معده :
در اکثر کشورهای صنعتی رو به کاهش است.
2- سرطانهای با افزایش میزان مرگ و میر:
به طور کلی میزان بروز چهار سرطان عمده ریه ، پستان ،پروستات و کولون – راست روده در حال کاهش است. به ویژه در مردان.
اما سایر انواع سرطانها مانند:
سرطان لنفوم نون
هادکینز ( Non- Hdgkin’s)
سرطان کلیه و ملانوما ( Melanoma)
هم از نظر بروز هم از نظر میزان مرگ افزایش یافته است.
د)- عوامل خطر سرطان فراسوی کنترل شخصی: (cancer risk factors beyond personal control)
1- عوامل خطر ذاتی و ارثی سرطان:
1-1: تاریخچه خانوادگی و ژنتیک: (family history and genetics)
اکثر پژوهشهای انجام شده در زمینه تاریخچه خا نواد گی به عنوان خطر سرطان بر سرطان پستان متمرکز بوده است.
در تعدا دی از زنان دارای سرطان پستان ژنهای BRCA1وBRCA2 نقش دارند .
2-1:زمینه نژادی (Ethnic Background):
آمریکاییان آفر یقای تبار 40 تا 50% بیشتر مرگ در اثر سرطان
3 -1:افزایش سن
2- عوامل خطر محیطی سرطان: (Environmental risk factos for cancer)
عوامل خطر محیطی سرطان شامل:
– در معرض تشعشع بودن
– ذرات پنبه نسوز(asbestos)= در معرض ذرات پنبه نسوز بودن برای مدت طولانی منجر به خطر ابتلاعوامل خطر محیطی سرطان شامل:
–
– عامل ضد طاعون (pesticides)
– آلود گیهای ناشی از ماشینها (motor exhaust)
– آلود گیهای مواد شیمیایی
– زندگی در کنار تاسیسات هسته ای
به سرطان ریه می شود.
–
3- عوامل خطر رفتاری سرطان: (Behavioral risk factos for cancer)
سرطان حاصل تعامل شرایط ژنتیکی، رفتاری و محیطی است.
اما بیشترین عوامل خطر سرطان مربوط به رفتار شخصی و سبک زندگی به ویژه سیگار کشیدن و رژیم غذایی است .
سایر عوامل رفتاری شامل :
الکل ، عدم فعالیت جسمی ، در معرض اشعه ماورائ بنفش بودن ،
رفتار جنسی و عوامل روانی- اجتماعی است
1- سیگار کشیدن(smoking):
سیگار کشیدن علت اولیه مرگهای قابل پیش گیر ی در ایالات متحده آمریکا است. بر آورد می شود که حدود 438000 هزار مرگ در هر سال که حدود 4% آن ناشی از سرطان ریه است.
تعداد افرادی که در اثر سیگار می میرند بیشتر از تمام مرگهای ناشی از حوادث رانندگی ، ایدز ، الکل، کوکایین ، هرویین ، دیگر کشی و خودکشی است.
سیگار کشیدن در سرطان پستان نیز نقش دارد.
2- رژیم غذایی (Diet):
انجمن سرطان آمریکا (2005) تخمین زده است که 3/1 کل مرگهای سرطانها در ایالات متحده ناشی از رژیم غذایی است.
الف)- غذاهایی که منجر به سرطان می شوند:
– غذاهای طبیعی
– غذاهای با مواد افزودنی یا نگهدارانده
– غذاهای فاسد(spoild)
– غذاهای پر چربی
– فست فود
ب)- غذاهایی که ممکن است اثرات حفاظت کننده در برابر سرطان داشته باشند:
– مواد غذایی حاوی بتا کاروتین(Beta-carotene)
– ویتامین c
– سلینیوم (selenium)
– فلاونول(flavonols)
– آب
ویتامین ها
مواد معدنی
3- الکل :
بین مصرف الکل و سرطان های زبان ،لوزه ، مری ، پانکراس ، پستان و کبد ارتباط وجود دارد.
ترکیب سیگار و الکل = اثرات توام (synergistic)
4- سبک زندگی نشسته ( بدون تحر ک) :
ورزش = کاهش سرطان پستان در زنان و پروستات در مردان
5- قرار گرفتن در معرض اشعه ماورای بنفش :
سرطان پوست
ویتامین D
6- رفتار جنسی (Sexual behavior):
رفتار جنسی در سرطان به ویژه سرطانهای ناشی از ایدز نقش دارد. دو شکل از سرطانهای مرتبط با ایدز:
– سارکومای کاپوزی(kaposi)
– لنفوم نون هادکینز(non-hodgkins)
– سرطان دهانه رحم (cervical) واژن و تخمدان(ovary)
– سرطان پروستات
4- عوامل خطر روانی- اجتماعی در سرطان: (psychosocial risk factor in cancer
تحقیقات نشان می دهد که عواملی مانند:
– فرو نشانی و سرکوبی هیجانات ،
– سطوح پایین حمایت اجتماعی ،
– افسردگی ،
– نا امیدی،
– سرکوبی ، می توانند پیشرفت ضعیف سرطان را پیش بینی کنند.
ه)- زندگی با سرطان:
نقش روانشناسان در کمک به بیماران سرطانی برای کنار آمدن با بیماری شان.
– مشکلات مربوط به درمانهای پزشکی سرطان :
تقریبا تمام درمانهای پزشکی سرطان دارای اثرات جانبی است که ممکن است استرس را به زندگی بیماران سرطانی ، دوستان و خانواده آنها اضافه کند. شایعترین درمانها نیز استرس زاترین آنهاست شامل:
– جراحی
– پرتو درمانی
– شیمی درمانی
ر)- سازگاری با تشخیص سرطان (Adjusting to diagnosis of cancer)
ز)- حمایت اجتماعی برای بیماران سرطانی
(social support for cancer patients)
س)- روان درمانی برای بیماران سرطانی
(psychotherapy for cancer patient)
ر)- سازگاری با تشخیص سرطان
به بیماران توصیه می شود جهت غلبه بر مشکل خود در موقع ملاقات با پزشک به موارد زیر توجه داشته باشند:
لیستی از سوالات خود را جهت پرسیدن از پزشک تهیه نمایند.
یکی از اعضاء خانواده و یا دوستان خود را در هنگام ملاقات با پزشک همراه ببرد تا بعنوان یک شنونده حضور داشته باشد و بیمار را حمایت کند.
صحبتهای مهم پزشک را ضبط کند
اگر کلمات نا مفهوم به کار برده می شود از پزشک بخواهد تا برای او توضیح دهد
از اعضاء خانواده بخواهیم تا بیمار را از نظر معنوی حمایت کنند مثل صحبت کردن با افراد روحانی و یا شرکت در مراسم مذهبی ، نماز خواندن و … باید به نیازهای استراحت و تغذیه بیمار نیز توجه داشته باشیم. بیمار را به قدم زدن و ورزش تشویق کنید. در واقع بیمار با تمرکز بر آنچه که می توان تغییر دهد موجب کنترل وضعیت خود می شود .
ز)- حمایت اجتماعی برای بیماران سرطانی
افرادی که از حمایت اجتماعی برخوردار هستند در برابر وقایع استرس زا مانند تشخیص سرطان از افسردگی کمتری برخوردار هستند. یافته های پژوهشی همچنین نشان می دهد که حمایت اجتماعی بر میزان مرگ و میر ناشی از سرطان موثر است. حمایت اجتماعی موجب می شود فرد احساس کند که دیگران دوستش دارند و به او اهمیت می دهند و فرد احساس اطمینان و با ارزش بودن می کند و قدرت جسمانی و روانی مقابله با سرطان افزایش می یابد. احساس ارزشمند بودن، پیامدهای منفی استرس را کاهش می دهد و موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود. لازم است از افراد مبتلا به سرطان بخواهیم که اجازه دهند دیگران از نیازهایشان با خبر شوند و کمک دیگران را پذیرا باشند و پیوندهای اجتماعی شان را حفظ کنند و این اطلاع رسانی برای مراقبین و اطرافیان بیمار نیز حائز اهمیت است.
س)- روان درمانی برای بیماران سرطانی
در کشور ما بیشتر روی جنبه های فیزیکی و جسمی بیماری سرطان کار می شود ولی باید در نظر داشت که درمان سرطان و جنبه های روانی بیماری دو پدیده مستقل از هم می باشند و ممکن است فردی به لحاظ جسمی بیماریش درمان شده باشد ولی احساس خوبی نسبت به زندگی نداشته باشد و این برمی گردد به مساله کیفیت زندگی.
برای درمان جنبه های روانی بیماری سرطان روش های مختلفی مانند خانواده درمانی، استفاده از داروهای مختلف، گروه درمانی و آموزش گروه پزشکی درگیر با بیماری به کار گرفته می شوند