ناهنجاریهای فیزیولوژیکی
ناهنجاریهای فیزیولوژیکی
به نابسامانی ها و اختلالات منجر به تغییرمتابولیسم-تخریب بافت-کاهش کیفیت ویا از بین بردن فراورده های گیاهی گفته میشود که تحت تاثیر پاتوژنها ویا اسیب های مکانیکی ایجاد نشده بلکه بعلت شرایط نامساعد فیزیولوژیکی درون میوه بوجود می ایند
طبقه بندی ناهنجاریها
1-ناهنجاریهای تغذیه ای
2-ناهنجاریهای تنفسی
3-ناهنجاریهای مربوط به دما
4-ناهنجاریهای متفرقه
ناهنجاریهای تغذیه ای
:دلایل
تحت تاثیر عوامل قبل از برداشت
عدم تعادل مواد غذایی
مثال
پوسیدگی گلگاه در گوجه فرنگی وهندوانه کمبود کلسیم
لکه سیاه درونی درچغندرقند کمبود بر
رسیدن لکه ای گوجه فرنگی در اثر کمبود پتاسیم
سوختگی انتهای
روش کنترل:
انجام انالیزهای خاکی و نیز اعضای مختلف گیاه
دورنگهداشتن گیاه از شرایط تنش رطوبتی در مرحله قبل از برداشت
انجام برخی تیمارهای مکمل برای کنترل مثل غوطه ور کردن سیب در محلول کلریدکلسیم برای جلوگیری ازعارضه لکه تلخ سیب
جبران کمبود عناصر از طریق کوددهی خاک و محلولپاشی موادغذایی برروی برگها
ناهنجاریهای تنفسی
دلایل:
قرارگرفتن محصولات به مدت طولانی در شرایط گازی نامناسب(غلظت اکسیژن کم-دی اکسید کربن زیاد)
مثال:
عارضه قلب سیاه در سیب زمینی و مسمومیت الکل در سیب غلظت کم اکسیژن
عارضه قلب قهوه ای درسیب وگلابی ولکه قهوه ای در کاهو غلظت زیاد دی
اکسید کربن در انبار
عارضه لکه قهوه ای درکاهو غلظت بالای دی اکسیدکربن
ناهنجاریهای مربوط به دما
دلایل:
در اثر صدمه ناشی از دماهای خیلی پایین(سرمازدگی-یخ زدگی)ودمای خیلی بالا درطول انبارداری
علایم:
پوک شدن بافت میوه و سبزی در اثر یخ زدگی
پژمردگی و افتاب سوختگی
مثال:
سوختگی نرم در برخی ارقام سیب در اثر دماهای پایین
پژمردگی سبزیهای برگی
ریشه زایی پیاز وجوانه زنی پیاز وسیب زمینی در دماهای بالا
ناهنجاریهای متفرقه
برخی ناهنجاریها به پیری مرتبطند:
ازهم پاشیدگی درونی واز هم پاشیدگی ناشی از پیری در میوه های دانه دار
ازهم پاشیدگی درونی
واز هم پاشیدگی ناشی از پیری
علت
تاخیر در برداشت یا انبارداری طولانی محصول
روش کنترل:
استفاده از برخی تیمارها مثل غوطه ورسازی محصول در محلول کلسیم
برخی بر اثرحضور اتیلن در اتمسفر انبار ناشی میشود:
مثال:لکه زنگاری در کاهو وتلخ شدن در هویچ-پیری زودرس سبزی-رسیدن قبل از بلوغ میوه های فرازگرا
ناهنجاریهای متفرقه
برخی بر اثر صدمات مکانیکی:
مثل:عارضه لکه روغنی در مرکبات در طی برداشت ودست ورزی
خسارت افات-نماتدها-برخی کرمها
اسیب ناشی ازپرتوهای ماورای بنفش
الودگی ناشی ازبقایای موادشیمیایی
موادسمی تولیدشده بوسیله میکروارگانیزمها
موادسمی تولیدشده توسط خود محصول
لکه جاناتان
علایم ظاهری وروش کنترل برخی ازناهنجاریهای فیزیولوژیکی سیب
لکه تلخ:
دلایل:
کمبودکلسیم یاعدم تعادل درسه عنصرپتاسیم-کلسیم-منیزیم
میوه های قرارگرفته برروی شاخه های پررشد ودارای رشد عمودی وتعداد برگ زیاد
درختانی که تازه وارد مرحله محصول دهی شده اند
هر عاملی که منجربه کاهش محصول درخت شود(مثل تنک شدید-سال اوری) باعث ایجادلکه تلخ میشود
علایم:
بافت زیر پوست تیره وچوب پنبه ای میشود که در زمان برداشت وباپس از مدتی انبارداری این لکه به حالت فرورفتگی روی پوست درمی اید
علایم اولیه 4-6هفته پس ازریزش گلبرگها ظاهر وبافتهای مبتلاشده تنفس و اتیلن افزایش میابد
روشهای کنترل:
تشکیل میوه زیاد در اثر سال اوری –تولید میوه های با سایز کوچک-هرس تابستانه-ورسیدن میوه بر روی درخت
ابیاری درختان بطور منظم
خودداری ازتنک زود هنگام-تنک شدید وهرس زمستانه
اجتناب ازمحلولپاشی تابستانه نیتروژن ومنیزیم
تیماربا ترکیبات مختلف کلسیم به صورت اسپری تابستانه درختان ویاغوطه ور کردن میوه ها پس از برداشت
استفاده ازخلا نسبی یامحلول تحت فشار برای اینکه محلول درگوشت میوه بخوبی نفوذکند
علایم:
نقاط ابکی –سخت وباظاهر شیشه ای در اطراف ناحیه مغز میوه در دستجات اوندی ویا در بخشی از گوشت میوه که در معرض نور خورشید است
آبگزشدن
انواع:
نوع اول:مرتبط با برداشت دیر هنگام و رسیدن بیش از حد میوه است
درجه حرارتهای پایین درطی دوره رسیدن عامل تشدید کننده عارضه
نوع دوم:ابگزشدن بدلیل درجه حرارتهای بالا پیش از رسیدن میوه بخصوص در جهتی که میوه بیشترین تابش مستقیم خورشید را دریافت کرده اند
روش کنترل:
اجتناب از برداشت دیرهنگام
در صورتیکه عوارض خیلی شدید نباشد پس از مدتی انبارداری بهبودمیابند ولی اگر عوارض خیلی شدید باشد از انبارداری محصول باید خودداری و سریعا به بازار عرضه کرد
شدت ان عارضه در میوه ها ی درشت-دیربرداشت شده ومیوه هایی که در انبار با غلظت بالای دی اکسیدکربن نگهداری شده اند بیشتر است
علایم:
نقاط قهوه ای رنگ که معمولا از داخل یا نزدیک ناحیه مغز میوه منشا میگیرند.در موارد شدیدتمام بافت میوه قهوه ای شده وفقط یک لایه نازک گوشت سالم و سفید درست زیرپوست بوجود میاید
این علایم در انبار بوجود میاید وبعلت طولانی شدن انبارداری افزایش میابد
درمیوه های مبتلا به واترکورمعمولا قهوه ای شدن داخلی بیشتر اتفاق می افتد(بعلت تجمع سوربیتول در فضای بین سلولی مانع از خروج دی اکسیدکربن ازبافت اسیب دیده میشود)
قهوه ای شدن داخلی
روش کنترل:
برداشت میوه در زمان مناسب و جلوگیری از رسیدن بیش از حد میوه ها –غلظت دی اکسید کربن در انبارداری اتمسفر زیر1%تنظیم شود
در زمان انبار از واکس با قطرزیاد استفاده نشود
میوه ها پس از واکس زنی و بسته بندی سریعا سرد شوند
آفتاب سوختگی
در مناطق گرم با هوای صاف بخصوص در بخش جنوب شرقی درخت بیشتر اتفاق می افتد
دلایل:
گرم شدن ناگهانی هوا پس از یک دوره هوای خنک بخصوص اگرباتنش باشد
میوه تلنبارشده در کف باغ یامیوه های داخل جعبه اگر در مقابل افتاب قرارگیرد
محصول سنگین که باعث خم شدن شاخه ها پس از نیم فصل ومواجه ناگهانی میوه ها با افتاب
علایم:
ابتدابصورت بخشهای سفید یا زرد در بخشهای مواجهه با نور میوه (بر روی درخت)در مراحل شدیدتر به رنگ قهوه ای وتیره تبدیل میشود
روش کنترل:
بهترین شیوه جلوگیری از مواجه ناگهانی میوه ها با گرما و نور شدید افتاب تربیت و هرس صحیح درخت ابیاری بارانی و سفید کردن درختان ابیاری منظم وجلوگیری از تنش رطوبت
سوختگی انباری(سوختگی سطحی)
ازعوارض پس از برداشت مرتبط با سرما در سیب است
دلایل:
هوای گرم وخشک پس از برداشت نابالغ بودن میوه در زمان برداشت غلظت بالای ازت و کمبود کلسیم میوه تهویه ناکافی انبار یا بسته بندی
علایم:
نقلط تیره نا منظم با سلولهای مرده بر روی پوست میوه میباشد
معمولا این علایم حداقل3ماه پس از انبارداری قابل مشاهده است این علایم 3-7روز پس از بیرون اوردن میوه ها ازانبار وقرارگرفتن در دمای اتاق بوضوح دیده میشود
پایان