مهارت مدیریت هیجانات
مقدمه
احساسات و هیجانات بخشی از وجود ما هستند و به زندگی ما غنا می بخشند ؛ بدون هیجان هیچ شور و نشاطی و جوش وخروشی در زندگی وجود نخواهد داشت .
احساسات نه تنها به زندگی ما پویائی و حیا ت می بخشد ، بلکه یک ابزا ر ارتباطی هم به حساب می آید .
مثال : وقتی دوستتان غمگین و عصبانی است ؛ شما پی می برید که مشکلی برای او پیش آمده ووقتی خوش حال است شما این پیام را دریافت می کنید که اوضاع بر وفق مراد است .
ضرورت
زمانی که بتوانیم احساسات خود را به درستی به دیگران منتقل کنیم و برداشت وتفسیر صحیحی از احساسات و هیجانات دیگران داشته باشیم ؛ برخورد های ما مناسب تر خواهد بود .
اما وقتی نتوانیم احساسات خود را به شکل مناسبی ابراز کنیم و نتوانیم احساسات دیگران را درک کنیم ، برخورد مناسبی هم با آنها نخواهیم داشت .
نتیجه : سست شدن ارتباطات عاطفی افراد و دور شدن آنها از یکدیگر است .
هدف
شناسائی طیفی از احساسات که انسان ها، آنها را تجربه می کنند
فهمیدن اینکه راههای مختلف ، کلامی و غیر کلامی برای بروز و نشان دادن احساسات و هیجانات وجود دارد .
کسب توانائی بیشتر در تشخیص و بروز هیجانات خود و شناخت حالات هیجانی دیگران
روش آموزشی
مطالب علمی
کاربردی
همراه با کار عملی
ایجاد شادی
نتیجه :یادگیری توام با لذت و احساس خوشحالی همراه با محبت ، احترام ،آرامش ، مشارکت و ایفای نقش
شنیده ایدکه : مستمع صاحب سخن را بر سرذوق آورد پس…..
از حالت های کلامی و غیر کلامی دیگران به احساسات آنان پی می بریم
تعریف هیجان
احساس یا عاطفه ای که سه جزء انگیختگی :
فیزیولوژی ( جسمی )
تجربه هشیارانه
بروز رفتاری ،
دارد
حالات صورت هم هیجانات را نشان می دهند ؛
هم برهیجانات تاثیر می گذارند
فرضیه
بازخورد صورت
احساسات
احساسات خوشایند : به انسان انرژی می دهند مثل شادی ، محبت و عشق
احساسات ناخوشایند : ترس ؛ خشم و غم
داشتن این احساسات ناخوشایند می تواند در دراز مدت مخرب باشد
وجود هر دو نوع احساس لازم و ضروری می باشد
شناخت هیجانات
چه چیزهایی
شما را غمگین می کند
چه چیزهایی
شمارا خوشحال
می کند
از چه چیزهایی
خجالت می کشید
چه چیز هایی در
شما ترس و خشم
بوجود
می آورد
داستان های زیر چه احساسی در شما ایجاد می کند
داستان ریز علی
داستان قصه سیندرلا
بازی عمو زنجیر باف
داستان چوپان دروغگو
داستان بینوایان
مدارا با احساسات شدید
فعالیت
پنج گروه در نقش 5 احساس شدید :
شادی
خشم
ترس
حسادت
سوگ
وقتی ما در گیر احساسات شدیدی می شویم ، حالات بدنی ما و رفتار ماعوض می شود
فعالیت
نقش بازی کردن
چهره و حالت بدن ناراحت
ولی کلمات با خوشحالی ابراز شود
هوش هیجانی
هوش هیجانی یعنی توانائی مانند اینکه فرد بتواند انگیزه خود را حفظ کند و در مقابل ناملایمات پایداری کند تکانش های خود را کنترل کند وکامیابی را به تعویق اندازد و نگذارد پریشانی خاطر قدرت تفکر اورا خدشه دار سازد .
بادیگران همدلی کند و امیدوارباشد .
15- عنصر سازنده هوش هیجانی
تحمل سختی
واقعیت سنجی
مسئولیت پذیری اجتماعی
کنترل تکانه ها
شادی و نشاط
خوش بینی
روابط بین فردی
خودآگاهی هیجانی
جراتمندی
عزت نفس
خودشکوفایی
استقلال
همدلی
انعطاف پذیری
حل مساله
راهبرد های کنترل احساسات ناخوشایند
الف – راهبردهای شناختی
ب – راهبردهای رفتاری
راهبردهای شناختی – بلندمدت:
آگاهی یافتن از احساسات خود
شناخت افکار و باورها
شناخت چگونگی تفسیر رویدادها
آگاهی یافتن از خواسته ها و انتظارات خود
راهبردهای رفتاری – بلندمدت
ورزش های هوازی
مثال : دویدن ، کوه پیمائی ؛ شنا کردن ، دوچرخه سواری
پیش بینی
تمرین آرام سازی
واکنش های آرام بخش مستلزم سه جزء هستند :
محیط ؛ بدن ؛ ذهن
نتیجه : افکار و رفتار دیگران روی احساس ما اثر می گذارد و برعکس
رفتارهای زیرهنگام خشم مشاهده می شود
سرزنش دیگران
قهر کردن
از کوره در رفتن
تحقیر کردن
پنهان کاری
غیبت کردن
خشم
وقتی فرد اشتباه می کند، اما اشتباهش را نمی پذیرد ، همواره دچار خشم می شود .
خشم : عینک تیره و تار بر چشم های فرد می زند .
فعالیت یک تجربه از خشم را توصیف کنید .
خشم
خشم یکی از هیجان های پیچیده انسان است .
خشم واکنشی متداول نسبت به ناکامی و بد رفتاری است.
خشم از یک طرف پاسخ طبیعی و از طرف دیگر می تواند روابط بین فردی را مختل کند و مارا از رسیدن به اهداف خود باز دارد .
هیجان های همراه – خشم
حسادت
رنجش
تحقیر و ناراحتی
غرض ورزی
تحریک
قهر کردن
عصبانیت
خشونت
خصومت
غضب
تنفر
پنهان کاری
غیبت کردن
سوال
چه کسی عامل خشم شما می شود ؟
چه چیزی موجب خشم افراد می شود ؟
ده علت برای خشم افراد :
مورد بد رفتاری از سوی افرادمهم
رفتارحاکی از بی توجهی دیگران
صدمه دیدن در نتجه بی توجهی نسبت به خود
مورد حمله جسمی یا کلامی قرار گرفتن
قربانی شدن
جلو گیری از رسیدن به هدف
تحقیر شدن یا مورد تبعیض قرارگرفتن
موردفریبکاری یا عهدشکنی قرارگرفتن
بی توجهی به احساسات ، ارزشها واقتدار فرد
مورد بی مهری قرار گرفتن
علت خشم : ناکامی ، نیازها وخواسته های فرد
احساس خشم
احساس خشم و عصبانیت پذیرفتنی است ، ولی آسیب رساندن به خود و دیگران به خاطر اینکه عصبانی هستیم پذیرفتنی نیست
سعدی :
نه مرد است آن به نزدیک خردمند
که با پیل دمان پیکار جوید
بلی مرد آن کس است که از روی تحقیق
که چون خشم آیدش باطل نگوید
خشم آفت دوستی
وقتی مومن برادرش را به خشم آورد ، به یقین از او جدا شده است .
امام علی (ع)
حکمت 480 نهج البلاغه
پاسخ های مقابله ای افراد به خشم
ورزش کردن
سرگرم کردن خود به چیزی
تلاش برای سرگرم کردن خود به چیزهای دیگر
داد زدن بر سر کسی که آن را عصبانی کرده است
فهرست رفتارکلید ی مقابله باخشم :
با بی جرتی مقابله کردن
شناخت معایب پرخاشگری
مزایای جراتمندی
کسب مزایای جراتمندی
مذاکره کننده خوبی بودن
به ارزش گذشت پی ببرید
نگرش مقابله ای خلاق
منطقی بودن
روش خود آرام سازی
روش مصون سازی در مقابل استرس
فعالیت های جسمی
باور به مقابله گر بودن
راهبردهای مقابله با خشم
گفتن عبارت ایست
تنفس عمیق
شمردن اعداد
تلقین برخی جملات مثبت
خواندن یک بیت شعر یاجمله
زندگی جویبار خاطره هاست
تلخ و شیرین زندگی زیباست
ترک موقعیت
به شوخی گرفتن
شوخی یک پادزهر خوب برای خشم است
در حال خشم
گفتگوی منفی با خود را ، در طول عصبانیت تبدیل به گفتگوی مثبت با خود کنید
مثال :
آرامش خود راحفظ کن.
اول فکرمنطقی بعداقدام .
من روی خودم بایدکنترل داشته باشم .
روش های موثر بروز خشم
خود آرام سازی
خود گوئی مثبت
ارتباط مفید و موثر برقرار کردن
کسب مهارت های حل مسئله
تغییر محیط
استفاده از شوخی
فعالیت
فردی که عصبانی می شود
چه علایمی در او مشاهده می گردد
راهبرد های مقابله با غمگینی
احساس غمگینی خود را بپذیرید
با پیامی مثبت به خود دلداری دهید
موقعیتی که در آن غمگین وکسل هستید ترک یا تغییر دهید
احساس خود را بنویسید و بعد پاره کنید
یک کار خوب برای کسی انجام دهید
یک فعالیت شادی آفرین برای خودتان انجام دهید
بهترین رفتار هنگام خشم چیست ؟
.
به خود و دیگران آسیب نرسانیم
مهارت حل مسئله و پرخاشگری
حل مسئله را به عنوان ابزاری برای پیشگیری از خشم وعصبانیت بیاموزید
روش ابراز وجود توام با قاطعیت :
توانائی نشان دادن احساسات ، عقاید ، افکار ، نیازها ی خود بطور مستقیم ، آشکار و صادقانه است ، در حالی که ارزشها وقوانین دیگران مورد حمله قرار نگیرد
هدف : حل مشکل و به دست آوردن بهترین نتیجه است نه به دست آوردن یک پیروزی
چراغ راهنمای خشم
چراغ قرمز
ایست ؛ چند نفس عمیق بکشید ؛ سعی کنید خودرا آرام سازید
چراغ زرد
به معنی احتیاط است ؛ یعنی شما هنوز بر خود مسلط نشده اید و مواظب باشید که به خودو دیکران آسیب نزنید
چراغ سبز
نشان می دهد که ما آرام هستیم و می توانیم با کسی که مارا عصبانی یاآزرده کرده صحبت کنیم و ناراحتی خود را ابراز کنیم
ویژگی های شخصی افراد دارای عزت نفس بالا
مستقل عمل می کند
مسوولیت پذیر است
به پیشرفت هایش افتخار می کند
به چالش های جدید مشتاقانه رو می آورد
دامنه وسیعی از هیجانات و احساسات را نشان می دهد
ناکامی را به خوبی تحمل می کند
می تواند از خود انتقاد کند
احساس می کند می تواند دیگران را تحت تاثیر قرار دهد