مدیریت
ریشه های تاریخی مدیریت (1)
برای شناخت ماهیت فراگردها و مفاهیم مدیریت امروز، بررسی ریشه های تاریخی، مفید خواهد بود.
ریشه های تاریخی مدیریت (2)
ریشه های تاریخی مدیریت (3)
اصول علم اداره
مکتب کلاسیک (رهیافت سنّتی)
مدیریت علمی
بروکراسی
حداکثر کردن ستاده به داده
پر از قانون
انسان منطقی
انگیزه عادی
سیستم بسته
افزایش راندمان (کارآیی)
مکتب کلاسیک
پیشگامان
تیلور
گیلبرگ
هانکس
امرسون
الف-مدیریت علمی
رویکرد: خُرد
نگرش: وظیفه ای (تاکید بر کار و وظیفه)
سطح: تجزیه و تحلیل فردی
فلسفه ی اصلی: برای انجام کارها، یک «بهترین راه» وجود دارد
اصول چهارگانه
1-مدیریت علمی، جایگزین قوانین سر انگشتی
2-انتخاب کارکنان به صورت علمی ← بهترین فرد
3-آموزش علمی به کارکنان ← بهترین روش
4-تقسیم کار بین مدیر و کارمند ←
مدیر: کار فکری و کارمند: کار یدی
گیلبرت + تیلور ← مطالعات حرکت سنجی و زمان سنجی
اثر شربلیک ← روش سنجی و ساده سازی
بازرسی
انتقال
تاخیر
فعالیت
نمودار گانت: ابزاری برای برنامه ریزی و کنترل
نوع فعالیت، زمان، توالی و تقارن مشخص
هزینه نامشخص
مکتب کلاسیک
فعالیت های سازمان
(از نظر فایول)
ب-اصول علم اداره
رویکرد: کلان
نگرش: تاکید بر عنصر اساسی سازمان (مدیریت)
سردسته: هنری فایول (مهندس معدن- فرانسوی)
وظیفه گرایان؛ اصول گرایان یا جهان شمولین؛
مدیریت فرایندی؛ فایول ایسم ها
فعالیت های فنی و تخصصی (ساخت محصول)
فعالیت های تجاری یا بازرگانی (فروش)
فعالیت های مالی (تامین منابع مالی)
فعالیت های حسابداری (تامین میزان نقدینگی و صورت های مالی)
فعالیت های مدیریتی POC3
فعالیت های ایمنی و امنیتی افراد و اموال
اصول 14گانه ی فایول
1-تقسیم کار (افزایش مهارت + بهبود عملکرد)
2- اختیار (حق صدور و اجرای دستور با تنبیه و پاداش)
3- انضباط (اطاعت و تعهد ناشی از توافق)
4- وحدت فرماندهی (استثناء: سازمان ماتریسی)
5- وحدت مدیریت (برنامه ی واحد، مدیر واحد)
6- تبعیت اهداف و منافع فردی از جمعی
7- جبران خدمات (پرداخت حقوق و دستمزد)
8- تمرکز (جایی که تصمیم ها گرفته می شوند)
9- سلسله مراتب (بالا، قدرت بیشتر)
10- نظم
11- عدالت
12- ثبات (مدت زمان تطبیق کارمند با محیط کار)
13- ابتکار عمل (تشویق کارکنان برای برنامه ریزی)
14- وحدت و یگانگی یا روحیه ی جمعی
مهارت های مدیر
مهارت فنی و تخصصی (فنی)
توانایی های خاص در بر گیرنده ی فعالیت های مدیریتی (مدیریتی)
توانایی های عام (4 فعالیت دیگر)
مکتب کلاسیک
ویژگی ها
ج-بروکراسی
رویکرد: کلان
نگرش: ساختار سازمانی
سر دسته: ماکس وبر (جامعه شناس- آلمانی)
تعریف: ساختار منطقی و کارآ بر اساس اختیارات مشروع
تقسیم کار روشن
سلسله مراتب روشن
رسمیت زیاد
برخورد غیر شخصی
استخدام بر اساس شایستگی
و مسیرهای شغلی مشخص
زور: وادار کردن افراد به انجام کار بر خلاف میل و اختیار آنها
اختیار و اقتدار: انجام کار با علاقه ی قلبی
(کاریزماتیک | سنتی | عقلایی و قانونی)
انتقادات وارد
بر بروکراسی
رابرت مرتن: وسایل رسیدن به هدف، جای خود هدف می نشیند؛
توجه به قوانین وضع شده برای رسیدن به هدف بیش از هدف
چرا افراد در کارهایشان از
دستورات تبعیت می کنند؟
آلوین گلدند: قوانین نه تنها رفتارهای غیرقابل قبول را تعریف می کنند،
بلکه سطوح حداقل رفتارهای قابل قبول را نیز تعیین می کنند
ویکتور تامپسون: بروکراسی ← رسمیت زیاد ← تزلزل در اختیار تصمیم گیرندگان
قانون سپر بلای کم کاری ها و اشتباهات شخصی و عاملی برای سرپوشی خطاها
نظریه ی دو ساختی
X و Y مک گریگور
مکتب نئوکلاسیک
مطالعات هاثورن
نظریه سلسله مراتب
نیازهای مازلو
انسان موجودی اجتماعی
طبیعت سازمان ← سازمان اجتماعی
تصمیم گیری مشارکتی
تاکید بر انگیزش کارکنان
سازمان غیر رسمی
نظریه ی انگیزشی
بهداشتی هرزبرگ
نظریه ی شخصیت
و سازمان آزجریس
مکتب نئوکلاسیک
الف-نظریه ی شخصیت و سازمان آزجریس
انسان رشد نیافته
(نابالغ و ویژگی های رشد نیافتگی)
انسان رشد یافته
(بالغ و ویژگی های رشد یافتگی)
منفعل و غیرفعال
فعال
وابسته
مستقل
رفتار محدود
رفتار متنوع
علاقمندی سطحی و زودگذر
علاقمندی عمیق و پایدار
چشم انداز زمانی محدود
چشم انداز زمانی وسیع
زیردست بودن یا داشتن مقام تابع
داشتن مقام بالاتر یا مساوی
عدم آگاهی و شناخت از خود
شناخت و آگاهی از خود و کنترل آن
مکتب نئوکلاسیک
ب-مطالعات هاثورن
گروه التون مایو (1923): تولید، تابع همکاری گروهی یا تبدیل گروه به تیم است
بوش و بارکر: در علوم انسانی و اجتماعی بر خلاف علوم تجربی نمی توان با ثابت نگه داشتن سایر عوامل به بررسی تاثیر یک عامل پرداخت (تاثیر نور و روشنایی و زمان استراحت روی بازدهی)
نتیجه ی تحقیقات مایو
درس های هاثورن
توجه سرپرستان به کارمندان: روابط دوستانه به جای خشک؛ سهیم کردن کارکنان در نظردهی
ایجاد روابط انسانی بین سرپرست و کارکنان: عامل تعیین کننده در افزایش تولید و کارآیی
شروع با تاثیر عوامل محیطی بر روی تولید بود ولی نتیجه کشف عوامل اجتماعی
مدیریت علمی: تاکید بر طراحی صحیح مشاغل؛ انتخاب مناسب؛ آموزش
مطالعات هاثورن: گروه، رفتار گروهی، تقویت روحیه، جو مناسب ← افزایش تولید
کارکنان صرفاً با پول برانگیخته نمی شوند
نگرش افراد، آثار مهم در رفتار کارکنان دارد
سرپرستی اثربخش برای حفظ روحیه ی کارکنان و بهره وری آنان اهمیت دارد
درباره ی شخصیت «گروه های غیر رسمی» و تاثیر آنها بر عملکرد کارکنان،
دانش ناچیزی وجود دارد
مکتب نئوکلاسیک
تئوری سلسله مراتب نیازهای مازلو
اصل منسجم بودن
اصل موقتی بودن ارضای نیاز
اصل تنوع نیازهای آگاهانه ی انسان
اصل کاهش شدت نیاز ارضاء شده
اصل توالی